Een apart slag bezoekers
Veertigjarige bikini is nog altijd erg populair
Dezelfde
bekldes'
ZATERDAG 5 JULI 1986
EXTRA
PAGINA 17
Op het zuidelijkste puntje van
het Katwijkse strand staat het
strandpaviljoen Willy Zuid. Al
jaren populair bij Leidenaars
en een 'apart slag Katwijkers'
vanwege de ontspannen sfeer
en het niet zo nauw nemen met
bovenstukjes van bikini's.
Theo Lange zwaait er al zo'n
vijftien jaar de scepter. "Het is
hier altijd wat vrijer geweest",
zegt hij.
Voor de vaste klantenkring kan de zon al
weinig meer betekenen. Alle bescher
mingsfactoren zijn overschreden, zo
bruin is de clièntele van het Katwijkse
strandpaviljoen Willy Zuid na het voort
varend begin van de zomer. "Maar
mens is nooit tevreden", zegt een vrouw,
hoewel de donkerbruine teint haar leef
tijd alleen maar accentueert. Dwingend
vraagt ze een jongeman, die voor haar zit
op Willy Zuids terras, iets op te schui
ven. Zijn schaduw ontneemt haar benen
het gewenste zonlicht.
Even verderop wordt met onverholen
leedvermaak het mooie weer in Neder
land vergeleken met een mindere perio
de in Zuid-Europa. Zoals daar normaal
gesproken op luide toon de (slechte)
weerberichten uit Nederlandse dagbla
den worden geciteerd. "Ik sprak ie
mand, die was naar Griekenland ge
weest. Vijf dagen slecht weer gehad".
Het wordt met een lachend en glunde
rend gezicht gezegd alsof men elkaar het
zonlicht niet in de ogen gunt. Geen gro
tere nijd dan zonnijd.
Bruin, bruiner, bruinst. Er zijn
zonaanbidders die er geen genoeg van
kunnen krijgen en hun aantal is bij Willy
Zuid niet gering. Voor sommigen be
paalt dat in negatieve zin het beeld
Willy Zuid. Zij hekelen het sfeertje,
waarin body talk de voertaal is. Uiterlijk
vertoon, een bruine maar lege huls. De
toon wordt volgens de kritikasters gezet
door popie jopies, zoals in eigentijds af
kortingsjargon populaire types worden
aangeduid. Kortom: Willy Zuid
mengelmoes van jongeren die wat wil
len en oudere jongeren die zich jeugdig
genoeg voelen om ook nog wat te willen.
Toch zou dat een te eenzijdige karak
terisering van Willy Zuid zijn. Dit 'vrije'
stukje Katwijk - waar bloot al sinds lan
ge tijd niet meer dood slaat - laat zich
zeker niet vergelijken met een badplaats
als Zandvoort waar in poenerige strand
tenten het lichaam helemaal heilig is
verklaard.
Kalmerend
Willy Zuid wordt toch tevens geken
merkt door een ontspannen sfeer en het
optreden van eigenaar Theo Lange is
daar kenmerkend voor, zelf het volstrek
te tegendeel van de uitslover. "Ik denk
dat ze het hier gezellig vinden", is zijn
eenvoudige verklaring voor Willy Zuids
populariteit in bepaalde kringen. Daar
mee typeert hijzelf het best zijn beschei
denheid en angst om anderen voor het
hoofd te stoten.
Willy Zuid afgelopen woensdag. Het is
nog vroeg, maar al heet en behoorlijk
druk op het terras. Lange wijst op de
kalmerende werking van langdurige
zonneschijn. "Je kunt echt merken dat
de mensen minder gehaast zijn. Meestal
heb je maar een paar zonnige dagen ach
ter elkaar en dan rent iedereen zich rot
om er iets van mee te pikken. Maar met
zo'n lange periode van mooi weer is men
veel gemakkelijker, veel rustiger".
Zijn eerste woorden bij binnenkomst
van het strandpaviljoen: "We hadden be
ter gisteren meteen kunnen praten toen
we de afspraak maakten". Hij bekent de
afgelopen nacht nauwelijks te hebben
geslapen, gekweld als hij werd door de
angst iets verkeerds te zeggen.
Zo heeft hij bijvoorbeeld inmiddels
wel behoefte aan minder goed weer. Een
slecht verstaander zou dat wellicht niet
begrijpen of als te klagerig opvatten.
Terwijl hij alleen maar hoopt dan wat or
de op zaken te stellen, karweitjes waar
hij met al die zonneschijn niet aan toe
komt
Want de nachtrust stelde tijdens deze
zomerse periode van de laatste weken
toch weinig voor in huize Lange. Het
zijn tropendagen voor hem en zijn uit
louter vakantiekrachten samengestelde
personeel. "Ik heb echt schitterend per
door Bart Jungmann
soneel", herhaalt hij een paar maal en
dat is iets Wat hij wel graag in de krant
wil hebben. Lange zelf is tot het midder
nachtelijk uur in zijn paviljoen bezig
met opruimen en het treffen van voorbe
reidingen voor de volgende dag die 's
ochtends rond een uur of zes alweer be
gint.
Vroeger sliep hij ook 's zomers in zijn
paviljoen, maar dat was vooral om zijn
eigendom te beschermen tegen vanda
len. "De mensen hebben het dan altijd
over dat het nu zo erg is, maar voor ons
was dat twintig jaar geleden zo. In de tijd
van provo's en hippies".
Hij roemt de Katwijkse politie die te
genwoordig 's nachts als een vuurtoren
paraat is op het strand. "Ik stond hier
van de week om een uur of twaalf en
toen zag ik ze met een gigantisch zoek
licht over het strand gaan. Terwijl ze nog
zeker ter hoogte van de uitwatering
stonden. Ik dacht bij mezelf: nou kan ik
wel naar bed gaan".
Maart
Het seizoen begint voor Theo Lange al
vroeg in het voorjaar. De eerste zondag
van maart gaat Willy Zuid voor het eerst
open. "Dan komen de vaste klanten met
teen even langs. Dat is altijd heel gezel
lig
Ook voor mezelf omdat ik dan nog niet
zo hoef te draven. Ik vind het bovendien
belangrijk om een beetje bijtijds te be
ginnen. Stel dat je een mooie Pasen
hebt, dan is de tent al goed draaiende".
In de loop van het najaar sluit Willy
Zuid zijn poorten weer. In de winterpe
riode houdt Theo Lange zich bezig met.
zoals hij het zelf noemt, organisatorisch
werk. Het nieuwe seizoen wordt voorbe
reid en het strandpaviljoen in gereed
heid gebracht.
Theo Lange leeft volgens dit ritme
sinds 1972, toen hij eigenaar werd van
strandpaviloen Willy Zuid met bijbeho
rende strandhokjes en ligstoelen. "Je
pacht een stuk strand van de gemeente
en hebt dan de verplichting om dat
netjes te houden", verklaart hij de werk
wijze. Theo Lange nam daarmee het
vaandel over van zijn ouders. Vaders
voornaam was Willy, vandaar Willy
Zuid. Lag het bij wijze van familietradi
tie eigenlijk al vast dat Theo in zijn voet
sporen zou treden? Lange: "Nee. dat
ging zeker niet automatisch, zo van va
der op zoon. Ik wilde het zelf heel
graag".
Langs de Katwijkse boulevard heeft
de familie Lange trouwens meer ijzers in
het vuur. Op het meest noordelijke pun
tje beheert een broer een paviljoen dat
uiteraard luistert naar de naam 'Willy
Noord' is en iets minder noordelijk is
een andere broer uit de familie Lange
aanwezig met 'Willy en Loes'.
De oude Lange zette in 1954 Willy
Zuid op en de 39-jarige Theo Lange kan
nog zo herinneringen opdiepen aan het
strandvertier van toen. "Ja, dat was heel
anders dan nu natuurlijk. Een klein tent
je met een linnen dak en er stonden een
paar tafeltjes. Het stelde nog weinig
voor. Ik weet ook nog heel goed dat Kat
wijkse jongens op zaterdag bij mijn
moeder hun zwembroek achterlieten om
's zondag te kunnen zwemmen".
In de veertien jaar dat hij het heft in
handen heeft, is Willy Zuid onstuimig
gegroeid. "We zijn langzaam maar zeker
uitgebreid. Logisch ook, want er is zo
veel veranderd in de afgelopen jaren.
Het gaat allemaal veel efficiënter. Nee,
drukbezocht was Willy Zuid eigenlijk al
tijd wel".
Hoe het publiek zich onder zijn be
wind zo karakteristiek heeft kunnen
ontwikkelen, is Theo Lange ("Ik ben*
bang dat ik mezelf ga herhalen") niet
duidelijk. "Vroeger lagen ze allemaal bij
de uitwatering en dat is voor een deel
hier terechtgekomen. Zoiets selecteert
zichzelf. Er zijn mensen die komen hier
al zeker een jaar of tien". Theo Lange
kan ze zo aanwijzen (en doet dat ook).
Horecavolk
Broer Jan is inmiddels aangeschoven
en heeft een simpele verklaring voor de
populariteit van Willy Zuid: "Komt door
mij. Ik stuur ze allemaal door". Jan Lan
ge is eigenaar van restaurants in Leiden
en het is in elk geval opvallend dat veel
horecavolk uit de stad bij Willy Zuid het
nut van het avondwerk verenigen met
een aangenaam dagje zon. Theo Lange:
"En die brengen dan ook weer beken
den mee. Zo ontstaat een bepaald clubje
vanzelf'.
Maar hij wil wel graag benadrukken
dat het niet uitsluitend Leidenaars zijn
die Willy Zuid op de been houden. "Dat
vind ik juist het leuke. Jong en oud ko
men hier. En behalve die Leidenaars zie
je hier ook veel Katwijkers. Dat is bij el
kaar een clubje geworden en dat gaat al
lemaal uitstekend met elkaar om. Het is
hier net een familie van elkaar. Ik heb
hier werkelijk nog nooit trammelant ge
had. Het feit dat je iedereen kent, is ook
een groot voordeel. Als iets je niet be
valt. kun je er gewoon wat van zeggen".
Het is wel een bepaald slag Katwijkers
dat naar Willy Zuid komt, zo benadruk
ken de broers Lange eenstemmig: "Niet
de échte Katwijkers". Met die wat cryp
tische omschrijving doelen ze op de
kustbewoner die strikt volgens de
Schrift leeft. "Eigenlijk is dat. maar een
heel kleine groep en het is jammer dat
die zo het beeld bepaalt", zegt Jan Lan
ge.
Zijn broer doet er op dit punt liever
helemaal het zwijgen toe. Hij beseft hoe
gevoelig zijn liberale houding ten op
zichte van strandkleding ligt en krijgt
het daarom liever niet aan de stok met
de lokale overheid. Hem zelf kan het in
elk geval weinig schelen of dames hun
lichaam op bijna alle punten aan het
zonlicht bloot willen stellen.
Lange herinnert zich een Westduitse
badgaste die het bovenstukje van haar
bikini terzijde legde in een tijd dat zoiets
nog allerminst gewoon was. Heel voor
zichtig vroeg hij haar of ze goed wilde
zijn de borsten weer te bedekken. "Maar
Theo, stoor jij je er zelf aan?", vroeg ze
hem op de man af en daarop kon hij haar
alleen maar ontkennend antwoorden.
"Inmiddels is het allemaal een beetje
vrijer geworden en je past je aan. Dat is
niet meer dan normaal. En dat het hier
altijd wat vrijer is geweest dan op andere
plaatsen in Katwijk, ja, dat is zo ge
groeid", verklaart hij zijn houding.
Moeite
De ontwikkeling staat voorlopig nog
niet stil en meer nog dan in het vorig
seizoen wordt er op het terras van Willy
Zuid nu ook top less gezond. "In het be
gin heb ik daar toch weieens moeite mee
gehad", zegt Lange daarover. "Je zit,
toch ook met andere mensen op het ter
ras die dat niet leuk vinden". Maar hij zal
er, in tegenstelling tot sommige andere
eigenaars van strandpaviljoenen in Kat
wijk, niets van zeggen.
Hoe hij beide partijen daarbij dan toch
ter wille kan zijn, vertelt Theo Lange aan
de hand van een anekdote. "Dat is overi
gens alweer een tijdje geleden gebeurd.
Toen zat er hier een rijtje dames
zonder bovenstukje. Er komt een oudere
vrouw het terras opgelopen en die be
gint gelijk tegen mij: 'Theo, kijk nou
toch eens. Moet dat nou?' Ik ben naar
haar toegegaan en heb gezegd: als u nu
even weggaat, dan praat ik wel even met
die dames. Ik vroeg ze heel vriendelijk
of ze hun bovenstukje wilden aandoen
of anders even weggaan. Dat bleek dus
helemaal geen probleem en op zo'n ma
nier probeer ik het altijd een beetje te
Lange denkt dat inmiddels iedereen
op zijn terras wel voldoende vertrouwd
is met het bloot zonnen. Maar dat lijkt
toch iets te optimistisch gedacht. Nog
geen kwartier nadat hij die mening heeft
uitgesproken, laat een meisje zich ont
vallen: "Dat vind ik toch zo onbeschoft.
Top less op het terras".
Een hoopgevende gedachte voor de
'echte Katwijkers': ook op het vrijste
stukje van Katwijk bestaan grenzen.
Zelfs na twee weken van zonneschijn vinden
Wil en Corinne Bonnet dat geen mooie dag C
verloren mag gaan. Van 's morgens negen uur
tot 's avonds negen uur vertoeven ze in Kat-
wijk. "Elke dag genieten we ervan".
Zoals al sinds een jaar of twintig gebruike-
lijk, heeft dat genieten plaats bij Willy Zuid.
"Het is hier zo gezellig. We gaan eigenlijk'
nooit ergens anders heen in Katwijk", zeggen j
de gezusters Bonnet. "Het is hier een ander
publiek dan je in andere Katwijkse tenten te-
genkomt. Progressieve mensen. En dat vind
ik heerlyk", zegt Leidse Corinne Bonnet. Haar
Alphense zus Wil: "In al die jaren hebben we
dan ook een hele kennissenkring opgebouwd.
Mensen die we eigenlijk alleen hier treffen.
Buiten het seizoen zien we elkaar nooit".
"En het fijne is dat je hier in mono-kini op
het terras kunt zitten", zegt Corinne Bonnet
met een zelfverzekerd lachje. Zij blijkt in deze
kwestie dan ook een beslissende rol te hebben 1
gespeeld. "Ik was één van de eersten die er-
mee begon. Heel wat opmerkingen te verdu-
ren gehad, maar ik heb gewoon doorgezet. En
als Willy... ehh, ik bedoel Theo kwam klagen'
dat-ie op deze manier oude klanten zou kwijt- J
raken, antwoordde ik: je krijgt er toch ook
weer nieuwe klanten bij. Nou, je ziet het".
De gezusters Vlaardingerbroek uit Leiden
zijn weliswaar klant gebleven, maar voor hen t
hoeft 'zo'n blote voorgevel' niet. "Een leuk"
badpakje is toch veel leuker om naar te kij-1
ken", vindt S. Vlaardingerbroek.
Zij blijven Willy Zuid niettemin boven an- |j
dere strandpaviljoens in Katwijk prefereren,
want: "Je kunt altijd de andere kant opkij-1
ken". Bovendien: "Willy Zuid is het meest-
sfeervol. Voor de rest is het toch een beetje
dooie boel hier in Katwijk".
Als het weer een beetje aardig is. zijn de;
Vlaardingerbroeken eigenlijk altijd bij het pa-
viljoen te vinden. Niet eens zozeer om een
bruin uiterlijk te krijgen, maar om de beziens-
waardigheden. "Er is een hoop te zien. Moetje g
kijken wat er zo naar binnen en buiten loopt".
S. Vlaardingerbroek: "Je voelt je hier ook nietj
zo alleen, hè? En de tijd. die draait wel".
Henk Vis uit Katwijk zegt: "Je ziet hier toch
veel van dezelfde bekkies". Hij zegt samen
met vriend Gerrit de Ruiter te behoren tot het:
'aparte slag Katwijkers' die de vrijheden bijl
Willy Zuid verkiezen boven het strengere regi-
me elders. De Ruiter: "De gemiddelde Katwij- S
ker zie je hier niet. Dat komt toch omdat het -
hier het meest moderne gedeelte van het-
strand is". Vis: "Ik kom hier zelf al jaren. Ik-
heb nog meegemaakt dat de moeder van Theo r.
Lange de leiding had. Hij liep zelf langs het"
water om met een toeter naar eigenwijze Ger- -
manen te roepen. Van de zes mensen die eri|
verdronken was toch zeker zeseneenhalf Ger-^
maan, ik zweer het je".
Het jonge publiek van Willy Zuid kan vol-L
gens de twee Katwijkers in een 'paar kliekjes'
worden verdeeld. Vis: "Je hebt de Katwijkers.S
dat zijn behalve ons clubje eigenlijk allemaal
Stip-gangers (bedoeld wordt een café in3
Noordwijk). En daar verderop, dat zijn de Lei—
vervelende r
De voorliefde voor het strand is daarbij het
bindend element. De Ruiter: "Als het weer»
niet zo goed is en het hele strand verlaten, dan
zie je hier bij Willy Zuid toch altijd een man of;
veertig zitten":
Op 30 juni 1946 namen de Amerika
nen een proef met de eerste naoor
logse atoombom bij het koraalei
land Bikini in de Stille Zuidzee. Het
was een explosie die de wereld
schokte. Dat effect had ook de uit
vinding vijf dagen later van de
Fransman Louis Réard. Deze werk
tuigbouwkundig ingenieur verzon
niet alleen een merkwaardig amfi
bievoertuig, maar ontwierp voor de
textielfabriek van zijn moeder een
tweedelig badkostuumpje dat afre
kende met de slechtpassende wol
len en elastieke dweilen, waarmee
vrouwen tot dan toe gedoemd wa
ren te badderen en te zonnen. Réard
noemde zijn vondst 'Bikini'.
Het hersenspinsel van de ingenieur
zorgde voor opgewonden modenieuws
uit Parijs en baarde veel opzien op de
Franse stranden, waar het voor het eerst
'live' werd geshowd. De bikini, een in
tweeën geknipt badpak met een be
scheiden stukje bloot vel ertussen, sloeg
in als een bom.
Het nu veertig jaar bestaande zwem
pakje werd aanvankelijk als te gewaagd
door de Nederlandse kledingfabrikan
ten opzij gelegd. Dat had ook alles te ma
ken met de houding van de overheid die
vond dat de fabrikanten, gezien de tex-
tielschaarste zo vlak na de oorlog, eerst
maar eens andere, nuttiger kleding
moesten maken, zoals onderbroeken en
hemden. Toch verscheen in 1947 ook in
ons land de eerste bikini. Maar er was
heel wat moed voor nodig om als fat
soenlijk meisje met dit 'schaamteloze'
kledingstuk een openbare badgelegen
heid te betreden. Pas eind jaren vijftig,
begin zestig nam de bikini een hoge
vlucht. Zeden en normen werden losser
en er kwam glad, rekbaar, waterbesten
dig materiaal beschikbaar, de Lycra-ve-
zel. Vanaf die tijd was de bikini niet
meer weg te denken.
Pas in de jaren zeventig kwamen de
mini-bikini's en verdween alle overbodi
ge textiel in de badmode. Het bh'tje was
niet langer voorzien van cups of verste
viging. Het broekje bestond uit twee
driehoeken van stof, opzij met een dun
koord bij elkaar gehouden. Het piepklei
ne broekje, tanga genaamd, kwam over
waaien van de sjieke stranden bij Rio de
Janeiro, extra hoog opgesneden bij het
dijbeen. De tanga kreeg een nog gedurf
der zusje, de string. Niets aan de achter
kant en zo weinig mogelijk aan de voor
kant.
De 'vader' van de bikini, Louis Réard.
overleed vorig jaar op 88-jarige leeftijd
in het Zwitserse Lausanne, maar zijn
vinding leeft voort, en hoe. We zien nu,
in 1986, met zijn verheerlijking van ge
zondheid en sport, bikini's die nog maar
een tiende van de hoeveelheid stof be
vatten die in de jaren vijftig voor dit po
pulaire, supervrouwelijke kledingstuk
werd gebruikt. De kledingstukjes slui
ten als een tweede huid om het lichaam
en onderstrepen een zogenaamde trend
van terug naar de natuur. Tot cultus ver
heven begrippen als aerobic en fitness
hebben de badmode van dit jaar sterk
beïnvloed. De heuppartij is peilloos
hoog opengesneden. Je moet er als meis
je of vrouw een niet geringe fysiek voor
hebben en... een ladyshave.
Broodjes
Het eendelige badpak is deze zomer
nummer één, schreeuwt de reclame. De
bikini is een goede tweede. Tenminste
als we trouw de mode volgen. Maar dat
doen we natuurlijk niet. We hangen wat
rond op het strand in Zandvoort of Bak-
kum en zien de betrekkelijkheid van wat
de kledingdindustrie ons wil doen gelo
ven. De badpakken mogen dan in mode
winkels niet zijn aan te slepen en als
warme broodjes over de toonbank gaan,
de 40-jarige bikini wordt nog allerwege
gewaardeerd als het prettigste kleding
stuk voor de vrouw die - onbelemmerd
maar niet helemaal, naakt - van zon en
strand wil genieten.
Wim Weijers, verkoop-manager voor
de Benelux van de Italiaanse modefirma
Lovable, betwijfelt sterk of het badpak
deze zomer wel echt nummer één is, zo
als door modejournalisten en in de recla
me wordt gesuggereerd. Blijkens markt
cijfers die hem ter beschikking staan,
worden ongeveer evenveel badpakken
als bikini's gedragen. Dat is al een paar
jaar zo. In zijn kantoor in het Amster
damse Confectiecentrum zegt Weijers:
„Iedereen brult maar dat het badpak zo
bliksemsnel populair is geworden. Maar
dat soort dingen gaan niet met grote
sprongen. De consument reageert lang
zamer dan de fabrikant graag zou wil
len".
„Een goed voorbeeld is het opknippen
van de heuppartij. Daar zijn we een paar
jaar terug mee begonnen. In '84 zag je
tijdens de Olympische Spelen zwem-
groepen in van die heel hoog opgeknipte
badpakken. Maar de echte acceptatie
van dat fenomeen heeft pas dit jaar
plaatsgevonden. En dan is het nog een
beetje een kwestie van: we motten wel.
want er is niks anders te krijgen".
Gelukkig maar. Alle telkens i
wende collecties ten spijt, proberen veel
vrouwen zich kennelijk te onttrekken
aan de dictatuur van de mode. Ze nemen
de vrijheid zelf te beslissen hoe zich te
f Zo bloot mogelijk, maar toch nog wel een broekje of een touwtje. (foioGPoi
kleden. Al moet natuurlijk wel gekozen
worden uit een beperkt aanbod. Ook Jos
Ots van C&A bespeurt een zekere kop- j
pigheid bij de consument ten aanzien
van het volgen van de mode.
„Elk jaar weer wordt veel over mode
geschreven, over de nieuwe belijning en
welke kleuren 'in' zijn. Wij doen daar
ook aan mee. Maar als het mooi weer is, I
dan zie je de vrouw toch weer vooral ge- j
woon in het wit de straat opgaan". Ten
bewijze van deze stelling roept Ots zijn
medewerkster Lydia het kantoor bin
nen. Inderdaad: wit!
Volgens Weijers van Lovable is het
eendelige badpak vooral erg populair bij
jonge meisjes, van 16 en 17 jaar. „Die zet-
ten zich af tegen het monokini-gebeu-
ren. Het zijn vooral vrouwen vanaf 30
jaar die het bovenstukje afleggen. Ze
zijn misschien ietsje vrijer en losser.
Jonge meisjes zie je dat niet of nauwe
lijks doen. Die zijn immers in dat soort
dingen heel kwetsbaar. Ook met vakan
tie in het buitenland, doen ze het niet. j
Moeders hijst zich in een mini-slip en de
dochter kruipt in een badpakje".
Wat zal de zomer van '87 voor nieuws
•te zien geven? Wim Weijers: „Wat wij in
vaktermen de Brazilië-slips noemen, die
gaan het helemaal maken; kleine broek- 1
jes, met brede banden aan de zijkant en
een hoge heup. Die slips bedekken alles,
maar in feite weinig. Verder zullen jonge
meisjes, nu de voornaamste afneemsters
van het eendelige badpak, weer terug
vallen op de bikini om mee te flaneren
en te zonnen. Wat we in '87 zeker ook
zullen zien is badkleding gemaakt van
denim, de spijkerstof waarvan jeans
worden gemaakt. En bij het ontwerpen
van strandmode waarmee je loopt en fla
neert op de boulevard, zullen de fabri
kanten veel meer werken met 'dingetjes
eromheen': wikkels en omslagen, stuk
jes stof die je ook kunt losmaken enzo".
KEES KLAASSE
