Bond: 700
gevangenen
in staking
Bosbrandcontrole in de vlucht
Omroepen zien voorstel voor
commercieel tv-net niet zitten
CDA trotseert met
legitimatieplicht
oude gevoeligheden
Verboden blad toch verspreid
HOED BELEMMERT KUS
WOENSDAG 2 JULI 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
Protest tegen financiële situatie
DEN HAAG (ANP) - De door de bond en belangenvereni
ging van gedetineerden en ex-gedetineerden gedane op
roep tot een landelijke staking voor onbepaalde tijd had
gistermiddag in vijf strafinrichtingen navolging gekregen.
Ruim zevenhonderd gedetineerden deden aan de staking
mee.
Een woordvoerder van de bond
toonde zich 'zeer dik tevreden'.
„Hoe langer het duurt hoe meer
mensen zich aansluiten, zo leert de
ervaring en daar gokken we op. De
eerste dag is wel een succes te noe
men".
De staking is gericht tegen het
volgens de gedetineerden te lage
zakgeld en de dure en slechte pro-
dukten in de gevangeniswinkel
tjes. Er werd gestaakt in het huis
van bewaring De Schans in Am
sterdam (120 gedetineerden), de a-
vleugel van het huis van bewaring
in Leeuwarden (130), de jeugdge
vangenis in Zutphen (130), het pe
nitentiair trainingskamp De Corri
dor in Zeeland (100) en in de peni
tentiaire vormingsinrichting Ne-
derheide in Doetinchem (240). In
het huis van bewaring te Breda
was de animo gering en in de Bre
dase inrichting voor kortgestraf
ten, De Boschpoort, deed volgens
'Witwasser'
losgeld zaak
Van der Valk
uitgeleverd
DEN BOSCH (ANP) - Een 25-jarige
man uit Uden die onlangs in het
Zwitserse Luzern werd aangehou
den met in zijn bezit 210.000 Zwit
serse franken van het losgeld dat in
1983 is betaald voor de vrijlating
van de ontvoerde mevrouw T. van
der Valk uit Nuland, is gisteren uit
geleverd aan Nederland. Een
woordvoerder van de rijkspolitie
in het district Den Bosch heeft dit
meegedeeld.
De verdachte heeft tot nu toe ge
weigerd een verklaring af te leg
gen. Hij wil niet zeggen waar het
geld vandaan komt. De politie ge
looft niet dat hij destijds daadwer
kelijk bü de ontvoering was be
trokken. Aangenomen wordt dat
hij het ontvoeringsgeld heeft ge
heeld.
De man werd in Zwitserland
aangehouden toen hij het geld wil
de wisselen voor andere valuta,
waaronder Nederlandse guldens.
Een onderzoek ter plaatse door Ne
derlandse rechercheurs heeft niet
veel meer aan het licht gebracht
dan dat hij het ontvoeringsgeld
wilde wisselen. Of de man wellicht
in gezelschap was van anderen is
niet gebleken. Het geld is door de
Zwitserse politie in beslag geno
men. De verdachte wordt morgen
voorgeleid aan de officier van justi
tie in Den Bosch.
Een van de hoofdverdachten in
de ontvoeringszaak is kort na zijn
aanhouding ontsnapt uit een ge
vangenis in zijn geboorteland Ita
lië. Sindsdien is hij spoorloos. Ook
is ongeveer tien miljoen gulden
van het losgeld nog steeds niet bo
ven water.
de directie niemand aan de staking
Volgens een woordvoerder van
het ministerie van justitie hebben
de directies van de inrichtingen
van het departement geen richtlijn
gekregen voor een eventueel optre
den tegen stakers. Dat wordt aan
de directies zelf overgelaten. De
staking in vier strafinrichtingen
werd door de woordvoerder beves
tigd. Aantallen stakers waren hem
niet bekend.
Brandweer komt
dieren op Hoge
Veluwe te hulp
OTTERLO (ANP) - De brand
weerkorpsen van Otterlo en
Hoenderlo zijn gisteren op drin
gend verzoek van het Nationaal
Park de Hoge Veluwe de 260
edelherten en ongeveer 50 wilde
zwijnen te hulp geschoten. De
dieren kampen door de enorme
droogte van de afgelopen weken
met een groot gebrek aan drink
water. Vooral de jonge dieren
komen daardoor in gevaar, al
dus een woordvoerder van de
Hoge Veluwe.
De brandweer heeft 50.000 li
ter water naar het park ge
bracht. Daarmee zijn onder
meer de speciaal daarvoor op
gestelde drinkbakken in de
wildgebieden gevuld. De brand
weer heeft ook de totaal ver
droogde poelen, waarin herten
en zwijnen verkoeling zoeken
en zich van ongedierte bevrij
den, natgemaakt.
De hulpactie zal bij aanhou
dende warmte en droogte de ko
mende dagen worden herhaald.
Ook in de hete zomer van 1976
deed de Hoge Veluwe al een be
roep op de brandweer van Ot
terlo en Hoenderlo.
Teleurgestelde
Maurice de Hond
verlaat PvdA
DEN HAAG (GPD) - Opiniepeiler
Maurice de Hond heeft na de ka
merverkiezingen in mei zijn lid
maatschap van de PvdA opgezegd,
omdat deze partij zich steeds in
een positie manoeuvreert die tot de
oppositie leidt. Al vóór de verkie
zingen had De Hond verklaard dat
hij het een grote vergissing vond
dat Den IJyl weer lijsttrekker was.
Nu zegt hij tegenover het partij
blad Voorwaarts: „En dan wordt ik
wel heel erg iebel als ik Den Uyl
hoor zeggen dat het niet gelukt is
om de middengroepen te bereiken,
terwijl hij zelf de grootste belem
mering heeft opgeworpen".
„Met Kok was een andere uitslag
mogelijk geweest. Het falen zat
min of meer ingebakken, en nu zit
de PvdA weer vier jaar aan de
kant". De opiniepeiler was PvdA-
lid sinds begin jaren zeventig.
(Vervolg van pagina 1)
HILVERSUM/DEN HAAG (ANP)
- De omroepen hebben gisteren in
een gezamenlijke reactie negatief
gereageerd op de tekst in het con
cept-regeerakkoord over het opzet
ten van een commercieel tv-net.
Volgens de omroepen biedt het
voorlopige regeerakkoord op dit
punt geen aantrekkelijk perspec
tief. Bovendien is het een uiterst
vreemde constructie om alsnog de
mogelijkheid open te laten voor
een gedeeltelijk commercieel net,
als slechts twee A-omroepen het
zogenoemde non-commerciali-
teitsbeginsel wensen af te zweren,
aldus de voorzitters van de omroe
pen.
In de gezamelyke reactie worden
geen argumenten gegeven voor de
ze stellingname. Veronica-direc-
teur Rob Out verklaarde echter dat
de problemen met name te maken
hebben met de gelijkwaardige rol
die de uitgevers in de commerciële
opzet is toegedacht. Als het be
drijfsleven invloed kan uitoefenen
op programmatisch gebied, is voor
mij commerciële televisie geen
haalbare kaart; over een risicodra
gende deelname via bijvoorbeeld
aandelen, valt wel te praten, aldus
Out, zolang onze programmatische
autonomie maar niet in het geding
AVRO-directeur Wibo van der
Linde toonde zich tevreden met
een net voor abonneetelevisie
(AVRO. TROS, Veronica) binnen
het huidige bestel, waarop de
AVRO twee dagen per week volle
dig kan programmeren. Op basis
van dit akkoord valt er met com
merciële televisie geen droog
brood te verdienen, zo meende hij.
In de gezamenlijke reactie werd
ook kritiek geuit op de 'generalise
rende tekst' met betrekking tot de
verzelfstandiging van het facilitair
bedrijf van de NOS. Het voorzit-
tersoverleg had met name kritiek
op het feit dat met geen woord is
gerept over het efficiëncy-onder-
zoek waaruit moet blijken of ver
zelfstandiging een haalbare zaak is.
Ook is niet duidelijk welke onder
delen van het facilitair bedrijf bij
de verzelfstandiging betrokken
zullen worden.
De VPRO nam in de reactie een
apart standpunt in.
Volkshuisvesting
Demissionair CDA-staatssecre-
taris Brokx (volkshuisvesting)
vindt dat het ontwerp-regeerak-
koord van informateur en partijge
noot De Koning 'een slecht stuk' is
voor de volkshuisvesting. Dat liet
hij gisteren via een woordvoerster
weten/
In het stuk wordt voorgesteld
om 1,5 miljard gulden te bezuini
gen op woningbouw, huursubsi
die, premies voor koophuizen, iso
latiesubsidie en verhuisbij dragen.
Na de bezuinigingen op vooral
de huursubsidie in de eerste jaren
van het kabinet-Lubbers heeft
Brokx herhaaldelijk gezegd dat
verdergaande bezuinigingen voor
hem onaanvaardbaar zouden zijn.
Onlangs heeft hij zich nog zeer kri
tisch uitgelaten over het rapport
van een ambtelijke werkgroep die
zes bezuinigingsvarianten had be
dacht. Bij invoering in 1990 leveren
die tien jaar later besparingen op
variërend van 300 miljoen tot 8,5
miljard gulden, afhankelijk van de
te kiezen variant.
Brokx staat niet alleen in zijn kri
tiek op de beoogde bezuinigingen
bij volkshuisvesting. De hele
bouw- en woonsector, van werkne
mers tot en met werkgevers, is fel
gekant tegen een volgende bezui
nigingsronde. Daarbij komt nog
het feit dat het departement van
Brokx en zijn minister Winsemius
ingevolge het concept-regeerak
koord van alle ministeries nog het
meeste moet inleveren.
Ruding
CDA-minister Ruding (finan
ciën) vindt dat er de komende ka
binetsperiode meer moet worden
bezuinigd dan de 18,5 miljard die
in het concept-regeerakkoord zijn
vastgelegd. De minister zou dezer
dagen in de CDA-fractie aandrin
gen op forsere besnoeiingen, zo zei
hij gisteren voor de KRO-micro-
foon. Een bedrag noemde hij niet.
Over het bedrag van 18,5 miljard
zei de minister: „Ik denk dat dat
gezien de ernstige toestand van de
dalende aardgasbaten onvoldoen-,
de is om een solide beeld te krijgen
voor 1990".
Hoofdagent buiten
functie na diefstal
UTRECHT (ANP) - De Utrechtse
hoofdcommissaris van politie
Wiarda heeft gisteren een 28-jarige
hoofdagent van zijn korps buiten
functie gesteld. De man wordt ver
dacht van het verduisteren van
goederen die op het politiebureau
bij de afdeling gevonden voorwer
pen waren afgegeven.
Hoelang de agent dit al deed en
hoeveel hij heeft gestolen, is niet
bekend. Het onderzoek naar zijn
praktijken is nog niet afgerond. De
hoofdagent zal waarschijnlijk wor
den ontslagen.
Drees-monument
DEN HAAG (GPD) - Burgemees
ter en wethouders van Den Haag
hebben positief gereageerd op een
verzoek uit de gemeenteraad om in
de Hofstad een monument op te
richten ter ere van de oud-staats
man dr. Willem Drees. B en W heb
ben al overleg gehad met de fami
lie van Drees. De familie wil dat
Drees wordt uitgebeeld als jonge
man toen hij, kort na de Eerste We
reldoorlog, wethouder van Den
Haag was.
Het PvdA-raadslid mevrouw
Steenbergen stelde een maand ge
leden voor het standbeeld op te
richten aan de Beeklaan, waar
Drees, die zaterdag 100 jaar wordt,
nog steeds woont. De gemeente
Den Haag heeft Drees al geeërd
met het ereburgerschap en een
park dat naar hem werd genoemd.
MAASTRICHT (ANP) - Bij opgravingen in de noorder zijbeuk
van de Sint Servaas-basiliek in Maastricht zijn de funderingen
van de vermoedelijk oudste kerk in Nederland blootgelegd. De kerk
moet zijn gebouwd in de zesde eeuw na Christus. Er zijn bij de
opgraving aanwijzingen gevonden die suggereren dat het wel eens
om de befaamde 'magnum templum' (grote tempel) zou kunnen
gaan, die is beschreven door de historicus Gregorius van Tours
(538-594). Diens tijdgenoot Monulf us, bisschop van Maastricht, liet
het houten kapelletje boven het graf van de heilige Servatius ver
vangen door deze grote kerk, waar hij het lichaam van Servatius -
de eerste bisschop van Maastricht - liet onderbrengen. (foto anp»
EMMEN (GPD) - Verboden uitgaven van het blad 'Evan', waarin volgens
de rechter beledigende taal over de joden wordt gebezigd, zijn gisteren en
eergisteren in Emmen opnieuw verspreid. De uitgaven zijn geschreven
door de evangelisatie-echtpaar Jenny en Lucas Goeree uit Zwolle. In
september van het vorig jaar verbood de rechter verdere verspreiding
van de nummers 10 en 12 van het blad 'Evan'. Hierin wordt gesuggereerd
dat de joden de holocaust aan zichzelf te danken hebben, omdat zij Jezus
Christus zouden hebben vermoord en sindsdien weigeren zich tot Hem te
bekeren.
Nadat het Centrum voor Informatie en Documentatie Israël (CIDI) sa
men met de Anne Frank Stichting een kort geding tegen het echtpaar had
aangespand, werd het echtpaar door de rechter verboden door te gaan
met het verspreiden van de gewraakte uitgaven. Na eerdere berichten
van hernieuwde verspreiding uit Amsterdam, Mijdrecht en dan nu Em
men, overwegen het CIDI en de Anne Frank Stichting de rechter te vra
gen de dwangsom van 10.000 gulden per overtreding van het versprei
dingsverbod in te vorderen.
Jenny Goeree distantieerde zich gisteren van de hernieuwde versprei
ding van het blad, maar zei wel: „We hebben na het vonnis direct hoger
beroep aangetekend. We zijn ook gewoon van plan het blad opnieuw te
drukken. Er staat de waarheid in. Na de uitspraak hebben we tijdens
bijeenkomsten het blad nog wel meegegeven aan mensen die het graag
wilden hebben. Misschien zijn die het nu aan het verspreiden".
APELDOORN De Veluwe Bos-
brandweer verkeert al geruime tijd
in een situatie van verhoogde
waakzaamheid. „We hebben in de
ze droge, warme periode dagelijks
van 11 uur 's morgens tot 5 uur 's
middags constant twee .waarne
mingsvliegtuigen in de lucht,
waarin onze waarnemers de hele
Veluwe nauwlettend in de gaten
houden", zegt J. E. Klop, plaatsver
vangend commandant van de Ve-
luwse Bosbrandweer.
door
Dick Hörst
Nieuw bij de maatregelen ter
voorkoming van bos- en heide
branden op de Veluwe is een be
paald systeem van risico-meting,
dat door het Veluws Bosbrand-
weercomité in overleg met de Wa-
geningse Landbouwhogeschool op
wetenschappelijke basis is uitge
dokterd.
„Er zijn twee meetpunten: op de
vliegbasis Deelen bij Arnhem en in
Nunspeet waar ook de centrale
meldkamer van Staatsbosbeheer is
gestationeerd. Er worden metin
gen verricht naar temperatuur,
windrichting en windsterkte,
vochtigheidsgraad van de lucht en
van het hout", vertelt Klop.
„Aan de hand van die gegevens,
die allemaal de computer ingaan,
ontstaat er een bepaald systeem
dat een beeld geeft van het brand
risico in de natuurgebieden. De ri
sicofactor wordt aangegeven in cij
fers waaruit wordt afgelezen of het
risico matig, laag of hoog is".
„De vochtigheidsgraad van hout
wordt gemeten in een 'raster'
droog hout, dat tweemaal 24 uur in
een oven heeft gelegen. Door dat
hout dagelijks te wegen krijgen we
een beeld van de vochtigheids-op
namecapaciteit van het hout", al
dus Klop.
Ajax
De Bosbrandweer huurt de
waarnemings-vliegtuigjes, mèt pi
loot, van Special Air Services op
het vliegveld Teuge, waarmee een
contract is afgesloten. „We stoppen
weer met vliegen zodra het ^en
paar dagen lang flink heeft gere
gend. Maar daar ziet het voorlopig
nog niet naar uit".
De toestellen opereren onder na
men Ajax-Noord en Ajax-Zuid.
Vanuit de Ajax-Noord wordt het
gedeelte van de Veluwe ten noor
den van de E8 (Hoevelaken-Twen-
te) in de gaten gehouden en vanuit
de Ajax-Zuid het gedeelte ten
zuiden van deze autosnelweg, tot
aan Arnhem. Als zo'n vliegtuigje.
een Cessna, weer op Teuge landt
om bij te tanken, is het tevoren in
de lucht al afgelost door een ander
toestel, zodat de waarneming niet
wordt onderbroken.
Tot nu toe valt in dit zomersei
zoen het aantal brandmeldingen
nogal mee, vertelt Klop. „We zijn
gestopt met de preventie-spots op
de televisie, omdat we de indruk
kregen dat je soms mensen daar
mee juist op een verkeerd idee
brengt. Het is bekend dat er bij
bos-en heidebranden in het alge
meen sprake is van brandstichting.
Vandaar".
Bij branden in natuurgebieden
bepaalt de Bosbrandweer vanuit
de lucht ook het uitbreidingsrisico.
Zodoende weet men 'beneden' of
er al of niet meer auto's en mate
riaal naar de bedreigde plaats gedi
rigeerd moeten worden.
Een brand wordt door de waar
nemer in het vliegtuig, een brand
weerman, doorgegeven aan de
dichtstbijzijnde van de vier alarm
centrales. Die alarmcentrales lig
gen verspreid over de vier Veluwse
brandweerregio's Harderwijk,
Apeldoorn, Ede en Arnhem. Een
melding voor een bepaalde alarm
centrale kan door de andere drie
alarmcentrales via de mobilofoon
worden 'meebeluisterd', zodat elke
centrale steeds op de hoogte is van
wat zich waar dan ook op de Velu
we afspeelt.
Kaarten
De luchtwaarnemers beschikken
in het vliegtuig over stafkaarten
waarop aan de hand van coördina
ten heel secuur de plaats van een
brand valt af te lezen. Die kaarten
en coördinaten komen overeen
met de plotkaarten in de alarmcen
trales. De coördinaten verdelen het
gebied in vakken van twee bij twee
vierkante kilometer.
Dat systeem is ook nog te verfij
nen tot vakken van één bij één
vierkante kilometer, die weer zijn
onderverdeeld in stukken van 100
meter. Om het de bemanning van
de uitrukkende brandweerwagens
bij het zoeken van de juiste lokatie
gemakkelijk te maken, blijft het
toestel net zo lang boven het be
dreigde gebied in de lucht hangen
tot de brandweerauto is gearri
veerd.
Klop: „We zijn nu met dat sys
teem het elfde jaar ingegaan. Vorig
jaar is een aantal daartoe opgeleide
luchtwaarnemers, die meer dan 50
vlieguren hadden gemaakt, onder
scheiden met de brandweer-wing.
Op vdbrstel van Fred Klaver, direc
teur van Special Air Services, heb
ben we er feestje omheen ge
bouwd, ook al omdat we toen het
tweede lustrum van de luchtwaar-
nemingen vierden".
DEN HELDER (ANP) - Kroonprins Willem-Alexander moest eerst even de rand van zijn moeders hoed ombui
gen om zich te kunnen laten feliciteren. Vervolgens kuste koningin Beatrix hem op beide wangen. Zij was de
eerste die Willem-Alexander gisteren gelukwenste met zijn beëdiging tot luitenant ter zee derde klas bij de
Koninklijke Marine. De plechtigheid voltrok zich op het snikhete dek van Hr.Ms. Tromp. Willem-Alexander legde
als laatste van een groep van zeventien de eed van van trouw aan de koningin, gehoorzaamheid aan de wetten
en onderwerping aan de krijgstucht af. Volgens vice-admiraal R. Krijger, die de beëdiging verrichtte, was het de
eerste keer dat een kroonprins van Oranje op een marineschip tegelijk met zijn jaargenoten werd beëdigd. Elf
van hen ga-ven overigens de voorkeur aan de belofte boven de eed. Willem-Alexander blijft tot januari 1987 in
dienst. (fotoANP)
DEN HAAG - Het valt nauwe
lijks op in het 71 pagina's dikke
ontwerp-regeerakkoord, maar
het staat er wel degelijk: „Er
komt een algemene identificatie
plicht op basis van bestaande do
cumenten, zoals paspoort, rijbe
wijs e.d.". Informateur De Ko
ning kon zich maandagavond bij
de presentatie van het akkoord
niet meer herinneren op wiens
voorstel de legitimatieplicht in
de^regeerafspraak was opgeno
men. Maar het is duidelijk dat
een dergelijk voorstel alleen
maar van het CDA afkomstig
kan zijn. De WD heeft zich al
tijd mordicus verzet tegen deze
aantasting van de persoonlijke
levenssfeer.
door
Jos Heymans
Het is niet onbegrijpelijk dat
de christen-democraat De Ko
ning zich van de domme houdt.
De legitimatieplicht is in ons
land een zeer gevoelig onder
werp, dat onmiddellijk herinne
ringen oproept aart het gehate
persoonsbewijs (Ausweis) uit de
Tweede Wereldoorlog. Elke sug
gestie om legitimatie in welke
vorm dan ook verplicht te stel
len, heeft tot nu toe tot heftige
reacties geleid. Het CDA, al ja
renlang voorstander van een le
gitimatieplicht, weet nog steeds
niet hoe een dergelijk voorstel
zonder het oproepen van emotio
nele reacties moet worden gelan
ceerd.
Vorig jaar nog poogden de
christen-democraten het aloude
idee door te voeren. De commis
sie die zich bezighield met de
vaststelling van het CDA-verkie-
zingsprogramma, opperde de in
voering van een identiteitskaart
om de opsporing van criminelen
te kunnen vergemakkelijken.
Hoewel het woord 'persoonsbe
wijs' zorgvuldig was vermeden,
wisten de kiezers precies waar
om het ging en brak er een storm
van verontwaardiging los. Het
CDA haastte zich de invoering
van de legitimatieplicht uit het
verkiezingsprogramma te
schrappen.
Minder subtiel
Minder subtiel was het tv-op-
treden van minister Korthals Al-
tes (justitie) in april van het vorig
jaar. In het programma 'Bij
Koos' pleitte de WD'er - in
weerwil van de liberale gedach
ten - voor de invoering van een
persoonsoewijs om de dreigende
uitbreiding van de criminaliteit
als gevolg van de plannen om de
grenscontroles binnen de Euro
pese Gemeenschap af te schaf
fen, tegen te gaan. Een verplicht
legitimatiebewijs zou de veilig
heid in ons land ten goede ko
men, aldus Korthals Altes.
De minister besefte weliswaar
dat een persoonsbewijs bij oude
re Nederlanders pijnlijke herin
neringen zou oproepen, maar
meende dat probleem te kunnen
ondervangen door personen van
50 jaar en ouder vrij te stellen
van de legitimatieplicht. Het idee
werd weggehoond, de minister
werd door de Tweede Kamer op
het mafje geroepen en hij koos
eieren voor zijn geld door te ver
klaren nooit de bedoeling te heb
ben gehad om een persoonsbe
wijs in te voeren.
Voor het CDA lijkt de stilte na
de stormen van vorig jaar lang
genoeg te hebben geduurd. De
legitimatieplicht is in het regeer
akkoord opnieuw ten tonele ge
voerd, hoewel daarover in de ver
kiezingsprogramma's van CDA
en WD met geen woord is ge
rept. De christen-democraten,
'ongevoelig voor de felle reacties
uit een tamelijk kort verleden,
willen het blijkbaar nog een keer
proberen met het aloude argu
ment dat de criminaliteit dan be
ter kan worden bestreden.
Het CDA heeft uit het verleden
wel iets geleerd. Een aparte pas
is niet meer nodig; bestaande do
cumenten als het rijbewijs, het
paspoort of de 65-plus-kaart zijn
geschikt. Bovendien zijn bela
den woorden als 'persoonsbe
wijs', 'identiteitskaart' en 'legiti
matieplicht' bewust achterwege
gelaten. Nu heet het identifica
tieplicht. Maar of die benaming
het voorstel van zijn emotionele
lading kan ontdoen, moet wor
den betwijfeld.
