Holland Festival
miste meevallers
Belgische vlaggen op een zandkasteel
Duitse strijd tegen
milder drugsbeleid
Pausbezoek wekt in Colombia hoop op vrede
Opinie
Proces tegen Harm Dost
België schudt met voetbal nationale frustraties van zich af
Opinie
DINSDAG 1 JULI 1986
PAGINA 15
Een frisse wind waait door het Holland Festival. Er was
dit jaar HF-kwaliteitswijn, HF-affiches van kwaliteits
kunstenaars als Co Westerik en Ger van Elk, een nieuw
kwaliteitsvignet en een kwaliteitspubliek in de gedaan
te van meerdere leden van het Koninklijk Huis.
Nooit eerder zal een Nederlander het woord kwaliteit
in één jaar zo vaak in de mond hebben genomen als
Adriaan 's-Gravesande sinds zijn aanstelling tot dsirec-
teur van het Holland Festival. Hij heeft het zijn publiek
ingeprent zoals je vroeger op school de Duitse naam
vallen leerde. En met succes. Iedereen leek het te gelo
ven: voor experimenten moet men elders zijn, het Hol
land Festival brengt louter topkunst. Een groot aantal
bedrijven bleek bereid de ambitieuze aanpak van 's-
Gravesande geldelijk te steunen en het publiek kwam
in groten getale op het in een nieuwe verpakking gesto
ken Festival af.
's-Gravesande heeft een truc uit
gehaald die met wijn heel gang
baar is. Plak een nieuw etiket op
de fles en je verandert een een
voudige réserve in een presti
gieuze huiswijn. Met theater en
muziek heeft hij dat ook gepro
beerd, maar gaat dat niet zo ge
makkelijk. Als je alle voorstellin
gen voorziet van het etiket 'kwa
liteit', met nog een extra sticker
'nieuw', dan wek je daarmee de
indruk dat er iets heel bijzonders
aan de hand is.
Toets je de programmering
van dit jaar aan de praktijk, dan
blijkt er van nieuwlichterij in elk
geval al minder sprake te zijn
dan zou kunnen worden ver
wacht. Maar kwaliteit was er ge
noeg: Bausch, Brüggen, Berio,
Boulez, te vergelijken met vorig
jaar Childs, Bergman en Bern
stein. Het Théatre du Soleil was
hoogstaand, evenals 'Die Meis-
tersinger' en 'Die Entführung
aus dem Serail'. Zonder twijfel
waren dat het soort voorstellin
gen die met de term topkunst
worden bedoeld. Maar dan wel
topkunst die te voorzien was, ge
maakt door kunstenaars die al ja
ren hun naam en faam hebben
gevestigd. Van hen zou alleen
een débacle opzienbarend zijn.
En dat was precies wat dit Hol
land Festival miste: opzienba
rende voorstellingen. Zoals die
bijvoorbeeld vorig jaar werden
gemaakt door Mauricio Kagel en
niet. te vergeten Murray Schafer
met Ra in Leiden, en in eerdere
afleveringen door bijvoorbeeld
Jan Fabre, Henry Brant, de Ja
panse Buto-dans en het Chinese
theater. De kunstenaars van
naam voldeden aan de verwach
tingen, de aanstormende jonge
door
Ariejan Korteweg
garde leverde - met uitzondering
van de nieuwe Italiaanse muziek
- geen meevallers op. Geen rellen
rond op het podium masturbe
rende dames, maar ook geen ta
lenten, die tijdens het Festival
doorbraken.
Dat werd mede veroorzaakt
door de terreur van het landen-
thema. In Frankrijk is blijkbaar
op het gebied van toneel en dans
momenteel weinig aan de hand,
en als er al belangwekkende ont-
De dansgroep
de weinige echte meevallers dit jaar. <foto JaaP Pieper»
wikkelingen zijn, heeft het HF
die niet weten te vinden. De
Franse dans is in deze krant al
afdoende besproken, op het
Franse theater was enigszins het
zelfde van toepassing. Van Ver
meer en Spinoza, Théatre de la
Salamandre en het Théatre de la
Tempête zal niemand zich vol
gend jaar nog veel herinneren.
We mogen bly zijn dat Amster
dam volgend jaar culturele
hoofdstad van Europa is, want
daarom hoeft het Festival zich
volgend jaar niet op één land te
concentreren.
De niet-westerse programma
onderdelen, traditioneel goed
voor verrassingen zoals vorig
jaar het Chinese poppentheater,
waren dit keer ondermaats. De
muziek uit de wereld van de Is
lam was kwalitatief niet wat er
tevoren van werd verwacht en de
publieke belangstelling viel te
gen.
De Nederlandse inbreng moet
in de optiek van de festivaldirec
tie geen vanzelfsprekende zaak
zijn. Gevolg was dat alleen in de
muzieksector ons land ruim ver
tegenwoordigd was. Terwijl er
genoeg dans- en theatergezel
schappen zijn, die het met glans
zouden kunnen opnemen tegen
een aantal van de groepen die nu
in het Festival aanwezig waren.
De rol van catalysator in eigen
land is dit jaar amper uit de verf
gekomen.
In heel het land is het Holland
Festival een begrip, zei 's-Grave
sande vorige week in het tv-pro-
gramma Nederland C. Laat hem
maar eens op een zaterdagmid
dag in de Leidse Haarlemmer
straat een onderzoekje doen naar
de bekendheid van het Festival.
Ik durf er een flesje festival wijn
onder te verwedden, dat hoog
stens één op de honderd passan
ten vaag kan uitleggen wat het
HF is en één voorstelling bij
naam kan noemen. Het kan soms
goed zijn je zoiets te realiseren,
als je zelf van de ene voorstelling
naar de andere persconferentie
rent, en alleen maar interessante
kunstenaars en geïnteresseerd
publiek om je heen ziet.
Een frisse wind door het Hol
land Festival. Maar wie wind
zaait zal storm oogsten. Natuur
lijk heeft 's-Gravesande goede
plannen: meer kindertheater,
een festivalorkest, een uitbrei
ding van de co-produkties. Orga
nisatorisch en publicitair stak
deze aflevering beter in elkaar
dan alle vorige. Maar voor de uit
bundige schouderklopjes die de
festivaldirectie zichzelf zowel
voor als na het festival toebedeel
de, is voorlopig geen echte aan
leiding.
De verpakking is vernieuwd,
nu de inhoud nog.
Vlaamse studenten die met de Bel
gische vlag zwaaiden en massaal
'België, België' riepen. Zo zout
hadden ze het in Leuven lang niet
gegeten. De naai-ateliers konden
vorige week de vraag naar de rood
geel-zwarte driekleur maar nauwe-
lijks aan.
door
Hans de Bruijn
In de pauze van de wedstrijd te
gen Spanje rezen in de RTB-tv-stu-
dio's een paar honderd mensen
spontaan uit de stoelen, en zongen
met de hand op het hart en een
traan in de ogen de Brasenne, op
de mondharmonica begeleid door
de Amerikaanse Belg Toots Tiele-
mans.
Na de overwinningen van het
Belgische voetbalelftal op de Sow-
jet-Unie en Spanje trokken duizen
den 's nachts de straat op, voor
Zuidamerikaanse taferelen zor
gend. En mensen die anders alleen
maar de geel-zwarte 'Vlaamse
Leeuw' uithangen, zwaaiden nu
met de Belgische vlag.
De hysterie rond de Rode Dui
vels begint, nu de Mundial voorbij
is weer wat weg te ebben, maar ve
len beginnen zich af te vragen wat
er de laatste twee weken over hen
is gekomen. Een on-Belgisch na
tionalisme, ja, zelfs nationale trots.
„Een land heeft nood aan zulke
momenten waarop het collectief
bewustzijn wordt gestreeld en ge
sterkt", schreef een commentator
vorige week. „De overwinning van
een ploeg die in het verre Amerika
de kleuren eert van een land waar
van wjj houden. Omdat het ons va
derland is".
Diezelfde krant pakte gisteren
echter groot uit met een verslag
van de meest Vlaams-nationalisti
sche gebeurtenis die er bestaat, de
Ijzerbedevaart in Diksmuide,
waar geen rood-geel-zwart te zien
was.
Want België bestaat als we vele
Belgen moeten geloven niet. „Er
zijn geen Belgen. Er zijn slechts
Vlamingen, Walen en Brusselaars"
is een oude volkswijsheid in dit
land. En toch schaarde die door
taalstrijd, culturele en economi
sche tegenstellingen verscheurde
natie zich als een blok achter de
Rode Duivels.
Symbool
Voer voor psychologen dus. De
Belgische vlag is het symbool ge
worden van iets wat in België on
bestaand leek. Hier wordt de natio
nale driekleur niet uitgehangen zo
als bij ons het rood-wit-blauw.
Overheidsgebouwen en grote kan
toren hangen op feestdagen de
vlag uit.
De burger niet. Zelfs niet voor
een familiefeestje of een geslaagd
examen, zoals in Nederland ge
bruikelijk is. Een particuliere
driekleur zie je hooguit op een
boot, en dan nog omdat het ver
plicht is. De beide (taalgemeen
schappen hebben wel hun eigen
vlag en die zie je veel meer.
Sinds tien dagen is de zwarte
Vlaamse leeuw op een geel doek
officieel erkend als de Vlaamse
vlag en mag nu ook van het Brus
selse stadhuis wapperen. Ook het
Vlaamse volkslied heeft nu een of
ficiële status. Zo kennen we de
Belgen weer.
„Het was alleen maar voor de
voetbal", zei iemand dit weekeinde
relativerend. Alleen maar voor de
voetbal verschenen duizenden gis
teren op de Brusselse Grote Markt
om de Rode Duivels toe te juichen
vanwege hun vierde plaats in Me
xico. Maar die Grote Markt was
een zee van rood-geel-zwart.
Niet iedereen was echter geluk
kig met dat herlevend nationalis
me. Voorzitter Paul Daels van het
IJzerbedevaart-comité sprak er
schande van. Hij vond dat de Mun-
dialsuccessen waren misbruikt
door premier Martens - een Vla
ming die heult met de Walen - en
niemand minder dan koning Bou-
dewijn.
Nee, veel liever zongen de IJzer-
bedevaarters afgelopen zondag bij
hun monument in Diksmuide het
Zuidafrikaanse volkslied. Niet met
het schaamrood op de kaken, maar
uit volle borst. Zo wil de bijna zes
tigjarige traditie van dit Vlaamse
half-religieuze, half-politieke ge
beuren het nu eenmaal.
Anderen hebben dit herleven -
of beter: ontstaan - van een Bel
gisch nationaal gevoel met genoe
gen zich zien voltrekken. Net zo
min als Belgen bestaat immers
België, door velen gezien als een
noodgedwongen samenwerkings
verband van twee volksdelen die
niets of heel weinig met elkaar ge
meen hebben.
Campagnes
De Belgische zakenwereld is al
enige tijd bezig met campagnes on
der de titel 'Made in Belgium, dan
is het goed'. En een paar BRT-jour-
nalisten richtten het Belgian Insti
tute for World Affairs op, dat op
een ludieke wijze aan België-pro-
motie doet.
Zo spande het een - nog lopend -
proces aan tegen de sigarettenfa-
brikant Peter Stuyvesant, die op
zijn pakjes deze (Nederlandse) Pe
ter als de stichter van New York
aanduidt, terwijl het volgens het
BIWA een andere (Belgische) Pe
ter was, die naar de achternaam
Minuit luisterde.
Misschien is het wel zo dat dit
verdeelde land, zonder nationale
historie - tot 1830 waren het im
mers slechts de zuidelijke Neder
landen - behoefte heeft aan natio
nale helden om zich achter te kun
nen scharen, zoals tien jaar geleden
Eddy Merckx of een zanger als
Brei, al denkt de hele wereld dat
dat een Fransman was.
In 'Jean-Marie' is er weer zo'n
held. Meer heeft België er nooit ge
had. Het is vaak genoeg in het we
reldnieuws, maar dan is het of als
hoofdstad van Europa of centrum
van de NAVO, of als het land van
de taalstrijd, het land waar CCC-
terroristen en een Bende van Nij-
vel kunnen huishouden, of zich
een Heizel-drama afspeelt.
De Mundial in Mexico was voor
veel Belgen gewoon even de kans
om de nationale en regionale fru
straties van zich af te kunnen
schudden. Wie op zoek gaat naar
dieper liggende motieven kan van
een koude kermis thuis komen. Of
zoals hoofdredacteur Manu Ruys
van de (katholieke) Standaard het
schreef: „Waarom zouden we niet
even samen blij zijn en een Bel
gisch zandkasteel bouwen?"
ARNHEM - Het Nederlandse recht
is het Duitse niet. Als het om han
del in soft drugs gaat is er zelfs een
wereld van verschil. Harm Dost uit
Arnhem is daar het slachtoffer van.
Hij dreigt voor een strafbaar feit,
waarvoor hij in Nederland al is ver
oordeeld, in West-Duitsland nog
maals te worden gevonnist. Hij
loopt daarbij de kans een aanzien
lijk hogere straf te krijgen. Over de
rug van Dost willen de Duitsers die
softe Nederlanders wel eens mores
leren en de vloer aanvegen met
hun tolerante rechtspraak. De
Duitsers hebben daarbij trucs toe
gepast om de Arnhemmer in han
den te krijgen.
door
Pieter van Vliet
Het is niet de eerste keer dat
Dost in een Duitse cel zit. In 1975
pakte de Duitse grenspolitie hem
op toen hij op weg was naar ken
nissen in Duitsland. Want hij dreef
in Arnhem een hasjwinkeltje, dat
ook Duitse klanten trok. Dat de
Arnhemmer als medewerker van
Release een goede naam had waar
het de hulp aan soft-drugsverslaaf-
den betrof, was de Duitsers een
zorg. Zij kennen geen scheiding
tussen hard en soft drugs, zoals die
in Nederland geldt. Ze geloven niet
in het principe dat het gedogen van
soft drugs kan helpen de hard
drugs te bestrijden, ook al is het
nut daarvan onlangs internationaal
erkend.
Het in West-Duitsland geldende
universaliteitsprincipe bood de
Duitse justitie de kans Dost te pak
ken. Volgens dat principe kunnen
mensen worden vervolgd die ervan
worden verdacht iets te hebben ge
daan dat gevaar oplevert voor de
samenleving. De Duitse samenle
ving wel te verstaan. Daartoe hoort
ook handel in soft drugs en of dat
nou in Nederland gebeurt of in
Alaska maakt niets uit. Wat dat be
treft denken de Duitsers ruim,
grootduits.
In 1976 veroordeelde de recht
bank in Kleve de Arnhemmer tot
driejaar en negen maanden. In Ne
derland werd er woedend op het
vonnis gereageerd, vooral omdat
Dost ook door de Nederlandse
overheid als integer wordt be
schouwd. Zijn hulp aan hard-
drugsverslaafden is effectief. Hij
verkoopt in zijn hasjwinkeltje geen
rotzooi en zeker niet tegen woeker
prijzen. Zijn handeltje is niet ver
weven met de onderwereld.
Protest op verschillende fronten
(publiek, politiek en diplomatiek)
zette de Duitsers onder druk. Na
anderhalf jaar te hebben gezeten
werd hij vrijgelaten. Al ging dat
niet van harte.
Kokeijuffer
Duitsland op zijn beurt zette Ne
derland onder grote druk toen in
het Enschedese jongerencentrum
De Kokeijuffer een zogenoemde
huisdealer ging opereren. Die huis
dealer verkocht onder controle van
het centrum en met medeweten
van Justitie en politie een beperkt
assortiment soft drugs. Het voor
deel daarvan was dat die handel
aan de onderwereld werd onttrok
ken. De dealers van hard drugs
konden gemakkelijker en harder
worden aangepakt. En kinderen
liepen minder kans door gewiekst
tuig te worden verleid de stap van
soft naar hard drugs te maken. Hoe
dan ook, Duitse jongeren stroom
den toe. Menige Duitser ging sto
ned de grens over. lp de bus van
Enschede naar Gronau werden
joints gerookt.
De Duitse protesten hadden suc
ces. De Kokeijuffer ging dicht.
Ook in Nederland werd de toleran
tie tegenover soft drugs minder.
Weliswaar was het in bezit hebben
van minder dan dertig gram has
jiesj geen misdryf maar slechts een
overtreding die als minder ernstig
werd gezien dan het fietsen zonder
ücht, maar als het om kilo's ging
traden politie en.justitie in toene
mende mate op. In oktober 1981
moest ook Harm Dost er aan gelo
ven. Het Arnhemse Hof veroor
deelde hem tot twintig weken,
waarvan tien voorwaardelijk, om
dat er in zyn winkeltje zestien kilo
hasj was aangetroffen.
In 1984 deed Dost iets dat hij
nooit had moeten doen: hij ging
met vakantie naar het Spaanse Te-
nerife. Hij onderschatte de Duit
sers onderschat, vooral hun nei-
.ging om persoonsgegevens op te
slaan in geperfectioneerde compu
tersystemen. Uit de computer was
al in '82 een arrestatiebevel gerold.
Volgens het Duitse denken moest
het mogelijk zijn Dost in die ganze
Welt op te pakken omdat hij Duit
sers in Nederland soft drugs had
verkocht. Maar de Duitsers kregen
de Spanjaarden pas zo ver hem uit
te leveren door hem van import
van hasj in Duitsland te beschuldi
gen. Zonder die importbeschuldi
ging zou Spanje hem nooit hebben
uitgeleverd.
Stepping stone-theorie
In Düsseldorf wacht hij nu al
meer dan een jaar op het proces dat
op 8 juli begint. De rechtbank heeft
er tien dagen voor uitgetrokken.
Daarbij wordt hem aangewreven
dat hij hasj heeft verkocht aan jon
geren 'die daardoor het gevaar lie
pen in de spiraal van het steeds
zwaardere druggebruik te verval
len', de omstreden stepping stone-
theorie, het tegenovergestelde van
wat Dost zegt te beogen en wat
hem in elk geval in Nederland
nooit is verweten, integendeel.
In een wat late poging dit onge
rechtvaardigde proces te voorko
men heeft Nederland West-Duits
land om zijn uitlevering gevraagd.
Staatssecretaris Korte-Van Hemel
(justitie) heeft dit de Tweede Ka
mer onlangs laten weten. De kans
dat Dost inderdaad wordt uitgele
verd is overigens niet groot; eerde
re verzoeken om de strafvervol
ging te staken zijn op niets uitgelo
pen. De Duitsers laten zich de kans
Nederland een lesje te leren niet
ontgaan.
Helaas lijkt het er op dat de Ne
derlandse justitie in deze kwestie
niet helemaal zuiver heeft gehan
deld. De Duitsers beschikken na
melijk over Nederlandse proces
sen-verbaal. De regering heeft wel
iswaar haar excuses aangeboden
voor dit ongeoorloofde doorgeven
van juridische informatie, maar het
kwaad is inmiddels wel geschied.
„Met de vrede van Christus over
de wegen van Colombia", aldus
luidt het motto dat is uitgedok
terd voor het vandaag beginnen
de bezoek van paus Johannes
Paulus de Tweede. By het 30 mil
joen koppige Colombiaanse volk
dat voor 90 procent overtuigd ka
tholiek is, leeft opnieuw hoop op
vrede, maar de kans dat de paus
werkelijk wat aan al het politieke
geweld zal kunnen veranderen
lijkt desalniettemin uiterst ge
ring.
Alle vredespogingen van de in
augustus vertrekkende presi
dent Belisario Betancur zyn in
feite op niets uitgelopen door de
vijandige houding van het Co
lombiaanse leger ten opzichte
van de linkse guerrilla-bewegin
gen. Na het staakt-het-vuren van
1984 zijn er maar liefst zés revo
lutionaire groepen die de wapens
weer hebben opgepakt; in het
zuiden is er een bataljon actief
waarin wordt samengewerkt tus
sen de spectaculaire M-19-bewe-
ging, het Peruaanse Tupac Ama
ru en de groep „Alfaro leeft ver
domme" uit Ecuador.
Volgens officiële cijfers zijn er
de afgelopen twee jaar by het po
litieke geweld in Colombia meer
dan 2000 mensen om het leven
gekomen. En president Belisario
Betancur is in feite het slachtof
fer geworden van zijn eigen le
ger. Carlos Jimenez Gomez, de
openbare aanklager van Colom
bia, heeft een proces aangekon
digd tegen de president en ook
tegen de minister van defensie,
generaal Miguel Vega Uribe,
vanwege het bloedbad van vorig
jaar november in het door de M-
19- beweging genomen Paleis
van Justitie in Bogota, een dra
ma waarbij meer dan 100 mensen
om het leven kwamen, onder wie
12 van rechters van het Supreme
Hof.
Geen gevaar
De veiligheid van de paus,
loopt waarschijnlijk geen gevaar.
De guerrilla-bewegingen hebben
een eenzijdige wapenstilstand af
gekondigd ter gelegenheid van
het bezoek en de paus opgeroe
pen om te bemiddelen tussen,
hen en de regering. De paus
komt in Colombia zelfs oog in
oog te staan met politieke leiders
van de FARC-guerrilla, de enige
beweging waarmee de wapen
stilstand van Betancur nog for
meel bestaat. Zo is de presidents
kandidaat van de FARC bij de
verkiezingen van mei jongstle
den, Jaime Pardo Leal, een van
de genodigden vóór de ontmoe
ting tussen de paus en 300 verte
genwoordigers vanuit alle lagen
van de Colombiaanse samenle
ving, een happening die van
nacht moet plaatsvinden in het
presidentiële paleis, het Palacio
de Narino.
Van alle kanten zijn er grote
verwachtingen gewekt bij het
Colombiaanse volk. Zelfs de M-
19-beweging gaf onlangs een
communiqué uit waarin men
stelde erop te vertrouwen dat Jo
hannes Paulus de Tweede het
vredesproces een nieuw leven
zou kunnen inblazen. Maar dat
soort optimisme lijkt vooral be
doeld om de tot nieuwe presi
dent gekozen oliemagnaat Virgi-
lio Barco moreel te kunnen ver
plichten tot nieuwe vredesge-
sprekken. Barco heeft volgens
de meeste waarnemers namelijk
plannen om het leger weer hele
maal los te laten tegen de guerril
la, iets wat president Betancur
tegen wil en dank enigszins heeft
proberen te voorkomen.
Paus hekelt priesterwijding
vrouwen in Anglicaanse kerk.
Het streven naar de wijding Van
vrouwen tot priester in de Angli
caanse kerk is volgens paus Jo
hannes Paulus II een ernstig ob
stakel op de weg naar eenheid
tussen de Anglicaanse Kerk en
de Rooms-Katholieke Kerk.
Conferentie vredestheolo-
gen. In december 1987 wordt in
Boedapest een tweede conferen
tie van vredestheologen gehou
den. De eerste conferentie had in
september 1984 eveneens in de
Hongaarse hoofdstad plaats.
Hoewel het thema nog niet pre
cies vaststaat, is het wel duide
lijk dat aandacht zal worden be
steed aan de relatie tussen vre-
destheologie en bevrijdingstheo
logie. Voorts zullen de plannen
voor een vredesconcilie van de
kerken op de agenda staan.
Dat heeft de secretaris van Pax
Christi Nederland, drs. J. ter
Laak, gisteren meegedeeld na af
loop van een tweedaagse voorbe
reidingsbijeenkomst in Oegst-
geest.
Geen opvolger voor Baeten.
Het presidium van de Stichting
Nederlandse. Priester Religieu
zen (SNPR) heeft gisteren beslo
ten geen initiatieven te nemen
om te voorzien in de vacature die
is ontstaan na het ontslag van abt
A. Baeten als lid van de Bis
schoppelijke Beleidsadviescom
missie (BBK). De bisschoppen
hebben het presidium schrifte
lijk gevraagd een voordracht te
doen voor de opvolger van Bae
ten. De bestuursleden van de
SNPR wensen het ontslag van
Baeten niet te aanvaarden en me
nen dat de relatie tussen bis
schoppen en religieuzen in ern
stige mate is geschaad.
De bisschoppen ontsloegen
eerder deze maand met meerder
heid van stemmen Baeten als lid
van de BBK, het belangrijkste
adviescollege van de RK bis
schoppenconferentie, omdat hij
weigerde zich te distantiëren van
de afsluitende eucharistieviering
tijdens de manifestatie „Geloven
bij het leven" van de 8-meibewe-
ging in Den Bosch.
Hervormde kerk. Beroepen te
Den Ham: «.M. Klaassen te Me-
teren-Est; door cl. Amsterdam
(past. Van Leeuwenhoekzieken
huis) P.G. Kousemaker die dit
beroep heeft aangenomen. Aan
genomen naar Nieuw-Leusen:
F.van Slooten te St. Pancras. Be
roepen te Asperen: D. Verboom
te Daarle. Beroepen te Schoone-
beek: T. Lekkerkerker te Akker-
woude en Murmerwoude. Beroe
pen te Oostvoorne (toezegging):
mevr. L. M. van Prooyen Schuur
man, kandidaat te Utrecht. Aan
genomen naar Blauwkapel-
Groenekan: G. J. Hiensch, kan
didaat te Veenendaal. Aangeno
men naar Nijverdal: A. H. J. Bier-
ma te Zwaagwesteinde die be
dankte voor Dalfsen (toezeg
ging). Aangenomen naar Bar-
chem (toezegging): mevr. A. J.
Yntema, kandidaat te Utrecht
die bedankte voor Burgh (toe
zegging). Bedankt voor Ouder
kerk aan de Amstel: F. van Sloo
ten te Sint Pancras. Toegelaten
tot de evangeliebediening en be
roepbaar: S. H. Hiemstra, Leeu
warderstraat 45 te Groningen.
Mevr. H. A. Keur, Populieren-
laan 151 te Groningen. R. E.
Nummerdor, Aquamarynstraat
415 te Groningen. J. Wilts, Hey-
manlaan 56a te Groningen. Op
nieuw beroepbaar: drs. A. Juffer,
voorheen zendingspredikant in
dienst van de gereformeerde zen-
dingsbond te Keniè, Jan Steen
laan 21 te Stolwyk.
Gereformeerde kerken (vrij
gemaakt). Bedankt voor Eindho
ven en Rouveen-W. H.J. Messe-
link te IJmuiden.