Holland Festival miste meevallers Belgische vlaggen op een zandkasteel Duitse strijd tegen milder drugsbeleid Pausbezoek wekt in Colombia hoop op vrede Opinie Proces tegen Harm Dost België schudt met voetbal nationale frustraties van zich af Opinie DINSDAG 1 JULI 1986 PAGINA 15 Een frisse wind waait door het Holland Festival. Er was dit jaar HF-kwaliteitswijn, HF-affiches van kwaliteits kunstenaars als Co Westerik en Ger van Elk, een nieuw kwaliteitsvignet en een kwaliteitspubliek in de gedaan te van meerdere leden van het Koninklijk Huis. Nooit eerder zal een Nederlander het woord kwaliteit in één jaar zo vaak in de mond hebben genomen als Adriaan 's-Gravesande sinds zijn aanstelling tot dsirec- teur van het Holland Festival. Hij heeft het zijn publiek ingeprent zoals je vroeger op school de Duitse naam vallen leerde. En met succes. Iedereen leek het te gelo ven: voor experimenten moet men elders zijn, het Hol land Festival brengt louter topkunst. Een groot aantal bedrijven bleek bereid de ambitieuze aanpak van 's- Gravesande geldelijk te steunen en het publiek kwam in groten getale op het in een nieuwe verpakking gesto ken Festival af. 's-Gravesande heeft een truc uit gehaald die met wijn heel gang baar is. Plak een nieuw etiket op de fles en je verandert een een voudige réserve in een presti gieuze huiswijn. Met theater en muziek heeft hij dat ook gepro beerd, maar gaat dat niet zo ge makkelijk. Als je alle voorstellin gen voorziet van het etiket 'kwa liteit', met nog een extra sticker 'nieuw', dan wek je daarmee de indruk dat er iets heel bijzonders aan de hand is. Toets je de programmering van dit jaar aan de praktijk, dan blijkt er van nieuwlichterij in elk geval al minder sprake te zijn dan zou kunnen worden ver wacht. Maar kwaliteit was er ge noeg: Bausch, Brüggen, Berio, Boulez, te vergelijken met vorig jaar Childs, Bergman en Bern stein. Het Théatre du Soleil was hoogstaand, evenals 'Die Meis- tersinger' en 'Die Entführung aus dem Serail'. Zonder twijfel waren dat het soort voorstellin gen die met de term topkunst worden bedoeld. Maar dan wel topkunst die te voorzien was, ge maakt door kunstenaars die al ja ren hun naam en faam hebben gevestigd. Van hen zou alleen een débacle opzienbarend zijn. En dat was precies wat dit Hol land Festival miste: opzienba rende voorstellingen. Zoals die bijvoorbeeld vorig jaar werden gemaakt door Mauricio Kagel en niet. te vergeten Murray Schafer met Ra in Leiden, en in eerdere afleveringen door bijvoorbeeld Jan Fabre, Henry Brant, de Ja panse Buto-dans en het Chinese theater. De kunstenaars van naam voldeden aan de verwach tingen, de aanstormende jonge door Ariejan Korteweg garde leverde - met uitzondering van de nieuwe Italiaanse muziek - geen meevallers op. Geen rellen rond op het podium masturbe rende dames, maar ook geen ta lenten, die tijdens het Festival doorbraken. Dat werd mede veroorzaakt door de terreur van het landen- thema. In Frankrijk is blijkbaar op het gebied van toneel en dans momenteel weinig aan de hand, en als er al belangwekkende ont- De dansgroep de weinige echte meevallers dit jaar. <foto JaaP Pieper» wikkelingen zijn, heeft het HF die niet weten te vinden. De Franse dans is in deze krant al afdoende besproken, op het Franse theater was enigszins het zelfde van toepassing. Van Ver meer en Spinoza, Théatre de la Salamandre en het Théatre de la Tempête zal niemand zich vol gend jaar nog veel herinneren. We mogen bly zijn dat Amster dam volgend jaar culturele hoofdstad van Europa is, want daarom hoeft het Festival zich volgend jaar niet op één land te concentreren. De niet-westerse programma onderdelen, traditioneel goed voor verrassingen zoals vorig jaar het Chinese poppentheater, waren dit keer ondermaats. De muziek uit de wereld van de Is lam was kwalitatief niet wat er tevoren van werd verwacht en de publieke belangstelling viel te gen. De Nederlandse inbreng moet in de optiek van de festivaldirec tie geen vanzelfsprekende zaak zijn. Gevolg was dat alleen in de muzieksector ons land ruim ver tegenwoordigd was. Terwijl er genoeg dans- en theatergezel schappen zijn, die het met glans zouden kunnen opnemen tegen een aantal van de groepen die nu in het Festival aanwezig waren. De rol van catalysator in eigen land is dit jaar amper uit de verf gekomen. In heel het land is het Holland Festival een begrip, zei 's-Grave sande vorige week in het tv-pro- gramma Nederland C. Laat hem maar eens op een zaterdagmid dag in de Leidse Haarlemmer straat een onderzoekje doen naar de bekendheid van het Festival. Ik durf er een flesje festival wijn onder te verwedden, dat hoog stens één op de honderd passan ten vaag kan uitleggen wat het HF is en één voorstelling bij naam kan noemen. Het kan soms goed zijn je zoiets te realiseren, als je zelf van de ene voorstelling naar de andere persconferentie rent, en alleen maar interessante kunstenaars en geïnteresseerd publiek om je heen ziet. Een frisse wind door het Hol land Festival. Maar wie wind zaait zal storm oogsten. Natuur lijk heeft 's-Gravesande goede plannen: meer kindertheater, een festivalorkest, een uitbrei ding van de co-produkties. Orga nisatorisch en publicitair stak deze aflevering beter in elkaar dan alle vorige. Maar voor de uit bundige schouderklopjes die de festivaldirectie zichzelf zowel voor als na het festival toebedeel de, is voorlopig geen echte aan leiding. De verpakking is vernieuwd, nu de inhoud nog. Vlaamse studenten die met de Bel gische vlag zwaaiden en massaal 'België, België' riepen. Zo zout hadden ze het in Leuven lang niet gegeten. De naai-ateliers konden vorige week de vraag naar de rood geel-zwarte driekleur maar nauwe- lijks aan. door Hans de Bruijn In de pauze van de wedstrijd te gen Spanje rezen in de RTB-tv-stu- dio's een paar honderd mensen spontaan uit de stoelen, en zongen met de hand op het hart en een traan in de ogen de Brasenne, op de mondharmonica begeleid door de Amerikaanse Belg Toots Tiele- mans. Na de overwinningen van het Belgische voetbalelftal op de Sow- jet-Unie en Spanje trokken duizen den 's nachts de straat op, voor Zuidamerikaanse taferelen zor gend. En mensen die anders alleen maar de geel-zwarte 'Vlaamse Leeuw' uithangen, zwaaiden nu met de Belgische vlag. De hysterie rond de Rode Dui vels begint, nu de Mundial voorbij is weer wat weg te ebben, maar ve len beginnen zich af te vragen wat er de laatste twee weken over hen is gekomen. Een on-Belgisch na tionalisme, ja, zelfs nationale trots. „Een land heeft nood aan zulke momenten waarop het collectief bewustzijn wordt gestreeld en ge sterkt", schreef een commentator vorige week. „De overwinning van een ploeg die in het verre Amerika de kleuren eert van een land waar van wjj houden. Omdat het ons va derland is". Diezelfde krant pakte gisteren echter groot uit met een verslag van de meest Vlaams-nationalisti sche gebeurtenis die er bestaat, de Ijzerbedevaart in Diksmuide, waar geen rood-geel-zwart te zien was. Want België bestaat als we vele Belgen moeten geloven niet. „Er zijn geen Belgen. Er zijn slechts Vlamingen, Walen en Brusselaars" is een oude volkswijsheid in dit land. En toch schaarde die door taalstrijd, culturele en economi sche tegenstellingen verscheurde natie zich als een blok achter de Rode Duivels. Symbool Voer voor psychologen dus. De Belgische vlag is het symbool ge worden van iets wat in België on bestaand leek. Hier wordt de natio nale driekleur niet uitgehangen zo als bij ons het rood-wit-blauw. Overheidsgebouwen en grote kan toren hangen op feestdagen de vlag uit. De burger niet. Zelfs niet voor een familiefeestje of een geslaagd examen, zoals in Nederland ge bruikelijk is. Een particuliere driekleur zie je hooguit op een boot, en dan nog omdat het ver plicht is. De beide (taalgemeen schappen hebben wel hun eigen vlag en die zie je veel meer. Sinds tien dagen is de zwarte Vlaamse leeuw op een geel doek officieel erkend als de Vlaamse vlag en mag nu ook van het Brus selse stadhuis wapperen. Ook het Vlaamse volkslied heeft nu een of ficiële status. Zo kennen we de Belgen weer. „Het was alleen maar voor de voetbal", zei iemand dit weekeinde relativerend. Alleen maar voor de voetbal verschenen duizenden gis teren op de Brusselse Grote Markt om de Rode Duivels toe te juichen vanwege hun vierde plaats in Me xico. Maar die Grote Markt was een zee van rood-geel-zwart. Niet iedereen was echter geluk kig met dat herlevend nationalis me. Voorzitter Paul Daels van het IJzerbedevaart-comité sprak er schande van. Hij vond dat de Mun- dialsuccessen waren misbruikt door premier Martens - een Vla ming die heult met de Walen - en niemand minder dan koning Bou- dewijn. Nee, veel liever zongen de IJzer- bedevaarters afgelopen zondag bij hun monument in Diksmuide het Zuidafrikaanse volkslied. Niet met het schaamrood op de kaken, maar uit volle borst. Zo wil de bijna zes tigjarige traditie van dit Vlaamse half-religieuze, half-politieke ge beuren het nu eenmaal. Anderen hebben dit herleven - of beter: ontstaan - van een Bel gisch nationaal gevoel met genoe gen zich zien voltrekken. Net zo min als Belgen bestaat immers België, door velen gezien als een noodgedwongen samenwerkings verband van twee volksdelen die niets of heel weinig met elkaar ge meen hebben. Campagnes De Belgische zakenwereld is al enige tijd bezig met campagnes on der de titel 'Made in Belgium, dan is het goed'. En een paar BRT-jour- nalisten richtten het Belgian Insti tute for World Affairs op, dat op een ludieke wijze aan België-pro- motie doet. Zo spande het een - nog lopend - proces aan tegen de sigarettenfa- brikant Peter Stuyvesant, die op zijn pakjes deze (Nederlandse) Pe ter als de stichter van New York aanduidt, terwijl het volgens het BIWA een andere (Belgische) Pe ter was, die naar de achternaam Minuit luisterde. Misschien is het wel zo dat dit verdeelde land, zonder nationale historie - tot 1830 waren het im mers slechts de zuidelijke Neder landen - behoefte heeft aan natio nale helden om zich achter te kun nen scharen, zoals tien jaar geleden Eddy Merckx of een zanger als Brei, al denkt de hele wereld dat dat een Fransman was. In 'Jean-Marie' is er weer zo'n held. Meer heeft België er nooit ge had. Het is vaak genoeg in het we reldnieuws, maar dan is het of als hoofdstad van Europa of centrum van de NAVO, of als het land van de taalstrijd, het land waar CCC- terroristen en een Bende van Nij- vel kunnen huishouden, of zich een Heizel-drama afspeelt. De Mundial in Mexico was voor veel Belgen gewoon even de kans om de nationale en regionale fru straties van zich af te kunnen schudden. Wie op zoek gaat naar dieper liggende motieven kan van een koude kermis thuis komen. Of zoals hoofdredacteur Manu Ruys van de (katholieke) Standaard het schreef: „Waarom zouden we niet even samen blij zijn en een Bel gisch zandkasteel bouwen?" ARNHEM - Het Nederlandse recht is het Duitse niet. Als het om han del in soft drugs gaat is er zelfs een wereld van verschil. Harm Dost uit Arnhem is daar het slachtoffer van. Hij dreigt voor een strafbaar feit, waarvoor hij in Nederland al is ver oordeeld, in West-Duitsland nog maals te worden gevonnist. Hij loopt daarbij de kans een aanzien lijk hogere straf te krijgen. Over de rug van Dost willen de Duitsers die softe Nederlanders wel eens mores leren en de vloer aanvegen met hun tolerante rechtspraak. De Duitsers hebben daarbij trucs toe gepast om de Arnhemmer in han den te krijgen. door Pieter van Vliet Het is niet de eerste keer dat Dost in een Duitse cel zit. In 1975 pakte de Duitse grenspolitie hem op toen hij op weg was naar ken nissen in Duitsland. Want hij dreef in Arnhem een hasjwinkeltje, dat ook Duitse klanten trok. Dat de Arnhemmer als medewerker van Release een goede naam had waar het de hulp aan soft-drugsverslaaf- den betrof, was de Duitsers een zorg. Zij kennen geen scheiding tussen hard en soft drugs, zoals die in Nederland geldt. Ze geloven niet in het principe dat het gedogen van soft drugs kan helpen de hard drugs te bestrijden, ook al is het nut daarvan onlangs internationaal erkend. Het in West-Duitsland geldende universaliteitsprincipe bood de Duitse justitie de kans Dost te pak ken. Volgens dat principe kunnen mensen worden vervolgd die ervan worden verdacht iets te hebben ge daan dat gevaar oplevert voor de samenleving. De Duitse samenle ving wel te verstaan. Daartoe hoort ook handel in soft drugs en of dat nou in Nederland gebeurt of in Alaska maakt niets uit. Wat dat be treft denken de Duitsers ruim, grootduits. In 1976 veroordeelde de recht bank in Kleve de Arnhemmer tot driejaar en negen maanden. In Ne derland werd er woedend op het vonnis gereageerd, vooral omdat Dost ook door de Nederlandse overheid als integer wordt be schouwd. Zijn hulp aan hard- drugsverslaafden is effectief. Hij verkoopt in zijn hasjwinkeltje geen rotzooi en zeker niet tegen woeker prijzen. Zijn handeltje is niet ver weven met de onderwereld. Protest op verschillende fronten (publiek, politiek en diplomatiek) zette de Duitsers onder druk. Na anderhalf jaar te hebben gezeten werd hij vrijgelaten. Al ging dat niet van harte. Kokeijuffer Duitsland op zijn beurt zette Ne derland onder grote druk toen in het Enschedese jongerencentrum De Kokeijuffer een zogenoemde huisdealer ging opereren. Die huis dealer verkocht onder controle van het centrum en met medeweten van Justitie en politie een beperkt assortiment soft drugs. Het voor deel daarvan was dat die handel aan de onderwereld werd onttrok ken. De dealers van hard drugs konden gemakkelijker en harder worden aangepakt. En kinderen liepen minder kans door gewiekst tuig te worden verleid de stap van soft naar hard drugs te maken. Hoe dan ook, Duitse jongeren stroom den toe. Menige Duitser ging sto ned de grens over. lp de bus van Enschede naar Gronau werden joints gerookt. De Duitse protesten hadden suc ces. De Kokeijuffer ging dicht. Ook in Nederland werd de toleran tie tegenover soft drugs minder. Weliswaar was het in bezit hebben van minder dan dertig gram has jiesj geen misdryf maar slechts een overtreding die als minder ernstig werd gezien dan het fietsen zonder ücht, maar als het om kilo's ging traden politie en.justitie in toene mende mate op. In oktober 1981 moest ook Harm Dost er aan gelo ven. Het Arnhemse Hof veroor deelde hem tot twintig weken, waarvan tien voorwaardelijk, om dat er in zyn winkeltje zestien kilo hasj was aangetroffen. In 1984 deed Dost iets dat hij nooit had moeten doen: hij ging met vakantie naar het Spaanse Te- nerife. Hij onderschatte de Duit sers onderschat, vooral hun nei- .ging om persoonsgegevens op te slaan in geperfectioneerde compu tersystemen. Uit de computer was al in '82 een arrestatiebevel gerold. Volgens het Duitse denken moest het mogelijk zijn Dost in die ganze Welt op te pakken omdat hij Duit sers in Nederland soft drugs had verkocht. Maar de Duitsers kregen de Spanjaarden pas zo ver hem uit te leveren door hem van import van hasj in Duitsland te beschuldi gen. Zonder die importbeschuldi ging zou Spanje hem nooit hebben uitgeleverd. Stepping stone-theorie In Düsseldorf wacht hij nu al meer dan een jaar op het proces dat op 8 juli begint. De rechtbank heeft er tien dagen voor uitgetrokken. Daarbij wordt hem aangewreven dat hij hasj heeft verkocht aan jon geren 'die daardoor het gevaar lie pen in de spiraal van het steeds zwaardere druggebruik te verval len', de omstreden stepping stone- theorie, het tegenovergestelde van wat Dost zegt te beogen en wat hem in elk geval in Nederland nooit is verweten, integendeel. In een wat late poging dit onge rechtvaardigde proces te voorko men heeft Nederland West-Duits land om zijn uitlevering gevraagd. Staatssecretaris Korte-Van Hemel (justitie) heeft dit de Tweede Ka mer onlangs laten weten. De kans dat Dost inderdaad wordt uitgele verd is overigens niet groot; eerde re verzoeken om de strafvervol ging te staken zijn op niets uitgelo pen. De Duitsers laten zich de kans Nederland een lesje te leren niet ontgaan. Helaas lijkt het er op dat de Ne derlandse justitie in deze kwestie niet helemaal zuiver heeft gehan deld. De Duitsers beschikken na melijk over Nederlandse proces sen-verbaal. De regering heeft wel iswaar haar excuses aangeboden voor dit ongeoorloofde doorgeven van juridische informatie, maar het kwaad is inmiddels wel geschied. „Met de vrede van Christus over de wegen van Colombia", aldus luidt het motto dat is uitgedok terd voor het vandaag beginnen de bezoek van paus Johannes Paulus de Tweede. By het 30 mil joen koppige Colombiaanse volk dat voor 90 procent overtuigd ka tholiek is, leeft opnieuw hoop op vrede, maar de kans dat de paus werkelijk wat aan al het politieke geweld zal kunnen veranderen lijkt desalniettemin uiterst ge ring. Alle vredespogingen van de in augustus vertrekkende presi dent Belisario Betancur zyn in feite op niets uitgelopen door de vijandige houding van het Co lombiaanse leger ten opzichte van de linkse guerrilla-bewegin gen. Na het staakt-het-vuren van 1984 zijn er maar liefst zés revo lutionaire groepen die de wapens weer hebben opgepakt; in het zuiden is er een bataljon actief waarin wordt samengewerkt tus sen de spectaculaire M-19-bewe- ging, het Peruaanse Tupac Ama ru en de groep „Alfaro leeft ver domme" uit Ecuador. Volgens officiële cijfers zijn er de afgelopen twee jaar by het po litieke geweld in Colombia meer dan 2000 mensen om het leven gekomen. En president Belisario Betancur is in feite het slachtof fer geworden van zijn eigen le ger. Carlos Jimenez Gomez, de openbare aanklager van Colom bia, heeft een proces aangekon digd tegen de president en ook tegen de minister van defensie, generaal Miguel Vega Uribe, vanwege het bloedbad van vorig jaar november in het door de M- 19- beweging genomen Paleis van Justitie in Bogota, een dra ma waarbij meer dan 100 mensen om het leven kwamen, onder wie 12 van rechters van het Supreme Hof. Geen gevaar De veiligheid van de paus, loopt waarschijnlijk geen gevaar. De guerrilla-bewegingen hebben een eenzijdige wapenstilstand af gekondigd ter gelegenheid van het bezoek en de paus opgeroe pen om te bemiddelen tussen, hen en de regering. De paus komt in Colombia zelfs oog in oog te staan met politieke leiders van de FARC-guerrilla, de enige beweging waarmee de wapen stilstand van Betancur nog for meel bestaat. Zo is de presidents kandidaat van de FARC bij de verkiezingen van mei jongstle den, Jaime Pardo Leal, een van de genodigden vóór de ontmoe ting tussen de paus en 300 verte genwoordigers vanuit alle lagen van de Colombiaanse samenle ving, een happening die van nacht moet plaatsvinden in het presidentiële paleis, het Palacio de Narino. Van alle kanten zijn er grote verwachtingen gewekt bij het Colombiaanse volk. Zelfs de M- 19-beweging gaf onlangs een communiqué uit waarin men stelde erop te vertrouwen dat Jo hannes Paulus de Tweede het vredesproces een nieuw leven zou kunnen inblazen. Maar dat soort optimisme lijkt vooral be doeld om de tot nieuwe presi dent gekozen oliemagnaat Virgi- lio Barco moreel te kunnen ver plichten tot nieuwe vredesge- sprekken. Barco heeft volgens de meeste waarnemers namelijk plannen om het leger weer hele maal los te laten tegen de guerril la, iets wat president Betancur tegen wil en dank enigszins heeft proberen te voorkomen. Paus hekelt priesterwijding vrouwen in Anglicaanse kerk. Het streven naar de wijding Van vrouwen tot priester in de Angli caanse kerk is volgens paus Jo hannes Paulus II een ernstig ob stakel op de weg naar eenheid tussen de Anglicaanse Kerk en de Rooms-Katholieke Kerk. Conferentie vredestheolo- gen. In december 1987 wordt in Boedapest een tweede conferen tie van vredestheologen gehou den. De eerste conferentie had in september 1984 eveneens in de Hongaarse hoofdstad plaats. Hoewel het thema nog niet pre cies vaststaat, is het wel duide lijk dat aandacht zal worden be steed aan de relatie tussen vre- destheologie en bevrijdingstheo logie. Voorts zullen de plannen voor een vredesconcilie van de kerken op de agenda staan. Dat heeft de secretaris van Pax Christi Nederland, drs. J. ter Laak, gisteren meegedeeld na af loop van een tweedaagse voorbe reidingsbijeenkomst in Oegst- geest. Geen opvolger voor Baeten. Het presidium van de Stichting Nederlandse. Priester Religieu zen (SNPR) heeft gisteren beslo ten geen initiatieven te nemen om te voorzien in de vacature die is ontstaan na het ontslag van abt A. Baeten als lid van de Bis schoppelijke Beleidsadviescom missie (BBK). De bisschoppen hebben het presidium schrifte lijk gevraagd een voordracht te doen voor de opvolger van Bae ten. De bestuursleden van de SNPR wensen het ontslag van Baeten niet te aanvaarden en me nen dat de relatie tussen bis schoppen en religieuzen in ern stige mate is geschaad. De bisschoppen ontsloegen eerder deze maand met meerder heid van stemmen Baeten als lid van de BBK, het belangrijkste adviescollege van de RK bis schoppenconferentie, omdat hij weigerde zich te distantiëren van de afsluitende eucharistieviering tijdens de manifestatie „Geloven bij het leven" van de 8-meibewe- ging in Den Bosch. Hervormde kerk. Beroepen te Den Ham: «.M. Klaassen te Me- teren-Est; door cl. Amsterdam (past. Van Leeuwenhoekzieken huis) P.G. Kousemaker die dit beroep heeft aangenomen. Aan genomen naar Nieuw-Leusen: F.van Slooten te St. Pancras. Be roepen te Asperen: D. Verboom te Daarle. Beroepen te Schoone- beek: T. Lekkerkerker te Akker- woude en Murmerwoude. Beroe pen te Oostvoorne (toezegging): mevr. L. M. van Prooyen Schuur man, kandidaat te Utrecht. Aan genomen naar Blauwkapel- Groenekan: G. J. Hiensch, kan didaat te Veenendaal. Aangeno men naar Nijverdal: A. H. J. Bier- ma te Zwaagwesteinde die be dankte voor Dalfsen (toezeg ging). Aangenomen naar Bar- chem (toezegging): mevr. A. J. Yntema, kandidaat te Utrecht die bedankte voor Burgh (toe zegging). Bedankt voor Ouder kerk aan de Amstel: F. van Sloo ten te Sint Pancras. Toegelaten tot de evangeliebediening en be roepbaar: S. H. Hiemstra, Leeu warderstraat 45 te Groningen. Mevr. H. A. Keur, Populieren- laan 151 te Groningen. R. E. Nummerdor, Aquamarynstraat 415 te Groningen. J. Wilts, Hey- manlaan 56a te Groningen. Op nieuw beroepbaar: drs. A. Juffer, voorheen zendingspredikant in dienst van de gereformeerde zen- dingsbond te Keniè, Jan Steen laan 21 te Stolwyk. Gereformeerde kerken (vrij gemaakt). Bedankt voor Eindho ven en Rouveen-W. H.J. Messe- link te IJmuiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 15