De Kaagweek
kan niet kapot
ZATERDAG 28 JUNI 1986
De Kaagweek is zo
langzamerhand een
levend zeilmonument
dat wordt beheerd door
de Koninklijke
Watersportvereniging
De Kaag. De deelnemers
geven zich vanaf
vandaag tot 3 juli
traditioneel over aan de
spanning van de
wedstrijd, maar ook aan
ontspannend
feestgedruis onder het
motto: gezelligheid kent
een week lang geen tijd.
De Kaagweek is kortom
meer dan een
zeilevenement. "Het is al
66 jaar het
paradepaardje van onze
76-jarige vereniging".
door Gerard van Putten
De Kaagweek ligt muurvast veran
kerd in het clubleven van de Ko
ninklijke Watersportvereniging De
Kaag. In de dagelijkse routine van
de werkzaamheden op het vereni
gingssecretariaat laat de jaarlijkse
vlootschouw van Regenbogen, 12
Voetsjollen, Olympiégollen, Draken,
Optimisten en noem de andere
boottypen maar op zich sporadisch
overslaan. Met andere woorden:
waar de 'Koninklijke' de zeilweek
geen jaar kan missen, vergt het eve
nement gedurende vele dagen van
het jaar werkzaamheden van orga
nisatorische aard.
"Voor ons", vertelt wedstrijdsecretaris
Rob Lammers, „is deze 66ste Kaagweek
eigenlijk al in september begonnen".
Traditioneel trekken in die maand de
vertegenwoordigers van de "zeven wed-
strijdgevende verenigingen" de agen
da's om 'hun' week te plannen. De ver
enigingen stemmen hun reglementen
zoveel mogelijk op eikaars wedstrijden
af, zoals er ook terdege rekening wordt
gehouden met de belangen van onderne
mers in de periferie. De Sneekweek bij
voorbeeld is sinds jaar en dag geketend
aan de eerste week van augustus, niet
het minst omdat de vereniging van ker
misexploitanten juist in die week de ker-
miskaravaan richting Snits laat trekken.
Waar onder de bemanning van vele zeil
schepen talloze ondernemers schuil
gaan, zal het begrip voor de wensen van
de ondernemer groot zijn. Bovendien, in
I de zeilerij hoeft het een het ander niet uit
te sluiten. Geredeneerd wordt dat de
I spanning die de sport overdag oproept
naderhand best mag worden afgerea-
I geerd in een kermisattractie of in een of
ander horeca-etablissement.
Droge Kaagweek
Die opvatting doet zeker ook opgeld in
de omgeving van de Kaag, waar de Ver-
I eniging tot viering van Warmonds fees-
I ten het zeilspektakel op de plas 'scha
duwt' met een droge Kaagweek. Het
feestprogramma vermeldt onder meer
een fiets- en puzzeltocht, klaverjas- en
sjoelwedstrijden, een bingo-avond, een
swingavond, kermis, optredens van di
verse muziekgezelschappen, een Franse
wijn- en kaasavond. En al weet in toute
<- la France werkelijk geen sterveling van
)- het bestaan van Franse wijn- en kaas
je avonden (typisch Nederlands), de pret
J zal er dinsdagavond in Warmond niet
-i minder om zijn.
c I "De dinsdagavond", weet Leen Noote-
boom, secretaris van 'de Kaag', "dat is
bij uitstek de avond waarop de deelne
mers aan -de Kaagweek hun vertier in
het dorp zoeken. Dat is traditie. De rest
van de week houden ze zich 's avonds
meestal op in de sociëteit of in de feest
tent".
De entourage van de Kaagweek biedt
derhalve meer dan het op zich imposan
te schouwspel van zeilschepen die statig
paraderen langs het silhouet van boerde
rijen, neergekwakt in een weids polder
landschap. In het karakter van 'de Kaag'
ligt opgesloten dat aan het 'ons kent
ons', aan het après-voile zo niet evenveel
belang dan toch zeker wel het predikaat
belangrijkste bijzaak van het wedstrijd-
gebeuren wordt toegekend.
De zeilzesdaagse op de Kaag laat zich
wat aankleding betreft énigszins verge
lijken met een wielersix, al bestaat er
een gradueel verschil in genre waar het
de muzikale omlijsting aangaat. In de
nabijheid van de Kaag geen hoempa
orkesten, hier vibreert het amusement
in hoofdzaak op de maten van dixieland-
muziek en jazz. In de feesttent ligt dezer
dagen de vloer waar zeilers en zeilsters
al dansend inspiratie kunnen opdoen
voor de volgende dag, na uren van trans
piratie kostende inspanning. Zo er op de
plas geschillen ontstaan, dan plegen die
in de sociëteit of feesttent te worden af
gedronken. Een enkeling wil ter plaatse
zelfs wel eens de gelegenheid vinden om
een zakelijke transactie af te sluiten.
Regels
Het burgerfatsoen vaart mee op de
Kaagweek. Op het water, waar de zeilers
eikaars scheidsrechter zijn. Elkaar de
loef afsteken is toegestaan, maar dan wel
binnen de grenzen van de gedragsregels.
Wie een boei verkeerd rondt tijdens een
wedstrijd, kan een waarschuwing van
andere vaarders verwachten. Wordt die
in de wind geslagen, dan mag de overtre
der zich na afloop op zeker vervoegen bij
het protestcomité.
Maar ook aan wal domineert de voor
keur voor onbesproken gedrag. De
weekvoorschriften gebieden absolute
stilte op en om de plas tussen half twee
's nachts tot half negen 's morgens. De
meeste overnachters die liggen afge
meerd in de jachthaven houden zich aan
die etiquette; steekproefsgewijs contro
leert de politie te water trouwens op de
naleving ervan. Maar in het verleden is
het wel eens voorgekomen dat een enke
le groep zeilers aan het feest in de feest
tent een vervolg gaf in Kaagdorp of op
zomaar een aanlegsteiger. Zoals op het
water de sociale controle geschipper
met de wedstrijdregels voorkomt, zo
r Het jaarlijkse zeilspektakel in vol ornaat. Op naar het delfstblauw, want geld wordt niet uitgekeerd. Foto boven: ook voor de niet-zeilers is er van alles te doen, zoals tobbetje steken.
(foto's archief)
treedt diezelfde sociale controle ook in
het Kaagse nachtleven veelal corrige
rend op.
Nee, dan vroeger. Toen wilde het er
nog wel eens heet aan toe gaan op of om
de Kaag. In het jubileumboek dat vorig
jaar verscheen ter opluistering van het
75-jarige bestaan van de vereniging,
haalt L. van der Steur herinneringen op.
Te lezen valt onder meer: "De feestelijk
heden ontaardden wel eens in uitspat
tingen en vechtpartijen. De boot uit
Loosdrecht met deelnemers aan de
Kaagweek was berucht en de studenten
uit Delft van Laga niet minder. Vaak vie
len belangrijke roeiwedstrijden bij Slo
ten gelijk met de Kaagweek. De roeiers
met hun eigen gieken kwamen dan op
een vrachtboot langs de Kaag op weg
naar Delft en bleven daar een nacht
over. Door de ontspanning na de roei
wedstrijden, de geheelonthouding tij
dens de training, de drank en het dan
sen, kwam het in de feesttent aan de
Kaag regelmatig tot vechtpartijen tus
sen roeiers en zeilers. Het bier was toen
al best. De glasbreuk was onvoorstel
baar".
Slecht daglicht
Nog een citaat uit datzelfde jubileum
boek: "In 1933 kwam de Kaagweek in
een slecht daglicht te staan. Vragen in de
Tweede Kamer: 'Is het de minister be
kend enz. dat het aan de Kaag zedeloos
toegaat?'
Dergelijke vragen hoeft geen bewinds
man, demissionair of niet, vandaag de
dag te verwachten. Ten opzichte van de
jaren dertig zijn de normen behoorlijk
verlegd, maar eerst en vooral is wange
drag tijdens de Kaagweek uit den boze.
De Kaagweek mag dan een open zeil
wedstrijd heten, de Koninklijke Water
sportvereniging De Kaag is onveranderd
een besloten club waar de ballotage ou
derwets als zeef fungeert. Het lidmaat
schap is veelal een familiezaak; ouders
brengen hun kinderen aan, zodat de
club meteen verzekerd is van het toe
zicht van pa en ma op zoon of dochter.
Het laat zich raden dat er in de omgeving
van de Kaagsociëteit geen hooligans of
andere wildwesttypes rondstruinen. De
ergste misstand van de laatste jaren: vo
rig jaar zijn er 10 volgbootjes 'geleend'
voor een illegaal transport naar de disco.
Daags erop hebben enige ouders hun
speurzin gebundeld om de vermiste
bootjes terug te vinden; er werden er
acht opgespoord.
In het wedstrijdprogramma wordt in
gespeeld op de familieband (Noote
boom: "Er zijn heel wat Kaaghuwelijken
gesloten. Ikzelf heb m'n vrouw ook leren
kennen door de watersport") die talloze
wedstrijdzeilers onderling hebben. De
wedstrijdleiding heeft bij de samenstel
ling ervan steeds een economische
grondgedachte voor ogen gehad. Zulks
onder het motto: waar junior 's morgens
de familieboot kan gebruiken, kan se
nior dat 's middags. Niet voor niets ook
heet de Kaagweekzondag gezelligheids-
"Voor een heleboel zeilers is het een
traditie om aanwezig te zijn op de Kaag
week", vertelt Leen Nooteboom, secre
taris van 'De Kaag'. "Ze worden er als
het ware naartoe getrokken. Het heeft
veel weg van een familiebijeenkomst op
en rond het water. De ouders die vroeger
zeilden, komen kijken naar de kinderen
die nu de sport bedrijven. Men treft el
kaar hier. De Kaagweek wordt door me
nigeen gezien als een gelegenheid om bij
te praten".
Delftsblauw
De zeven opeenvolgende zeijweken
zijn geenszins eikaars replica's, al zijn de
wedstrijdreglementen zoveel mogelijk
'gestandaardiseerd' om de deelnemers niet
in verwarring te brengen. Maar de Loos-
drechtweek kent een andere ambiance
dan de Braassemweek, zoals er rond de
Sneekweek een andere sfeer hangt dan
op de Kaagweek. Waar de zeilers in het
Friese massaal 'Snits' induiken, daar
verlekkeren tallozen zich tijdens de
Kaagweek aan bijvoorbeeld de feeste
lijkheden in de paviljoentent.
Maar er bestaan meer verschillen. Een
enkele organisator van zeilwedstrijden
stelt thans geldprijzen beschikbaar. De
organisatoren van de Kaagweek houden
winnaars onveranderd voor: 'Delfts
blauw past bij jou'. De tijd mag dan ver
van ons liggen dat in Warmond waar
schuwingsborden winkelende zeilsters
de klemmende vraag voorhielden 'Da
mes, zijt gij wel voldoende gekleed?', het
bestuur van de Koninklijke Watersport
vereniging De Kaag houdt onvermin
derd vast aan het inhaalverbod voor de
moderne tijd in relatie tot bepaalde oude
gebruiken.
"Geldprijzen hebben we tot nu toe
nooit uitgekeerd", stelt Lammers. "De
traditie wil dat we delftsblauwe borden
als hoofdprijzen uitreiken. Voorheen
stonden daar alle molens uit de omge
ving op afgebeeld, nu zijn we begonnen
met boerderijen. Twee jaar geleden
heeft een van onze leden alle boerderijen
rond de Kaag gefotografeerd. Die dienen
nu als motief voor de delftsblauwe bor
den".
Rob Lammers en Leen Nooteboom: "De meeste vrijwilligers werken har
der dan bij hun baas". (foto wim Dijkman»
Geld speelt, beweren de heren, sowie
so een ondergeschikte rol in de zeilsport.
Lammers geeft het toe, de hobby is duur
omdat een zeilboot minimaal een inves
tering van duizenden guldens vergt.
Maar de doorsnee zeiler denkt niet aan
geld. Niet omdat dat past in een elitaire
visie op de maatschappij ("het elitaire is
wel van de zeilsport af') en ook niet om
dat iedereen in bonus is, maar domweg
omdat in de zeilsport prestaties vergoe
den met geld in z'n algemeenheid ge
sproken not done is.
Ethiek
In de plankzeilerij ligt dat even an
ders, volgens Nooteboom. Surfers heb
ben een andere mentaliteit dan zeilers, is
zijn ervaring. Hij omschrijft ze als jonge
lui die meestal niet in een boot hebben
gevaren voordat ze aan watersport be
gonnen en daarom ook nooit in contact
zijn gekomen met de ethiek van de zeil
sport.
Om en nabij driehonderd zeilers ne
men dit jaar bezit van de Kaag. Zij heb
ben gehoor gegeven aan de drie maan
den geleden in het Kaagnieuws geplaat
ste oproep om mee te doen aan de zes
daagse zeilcompetitie. "Het zijn er iets
minder dan vorig jaar, in het jubileum
jaar hadden we 390 zeilers op het water.
Niettemin zijn we ook nu verzekerd van
een behoorlijk deelnemersveld", menen
Nooteboom en Lammers. "Al heeft het
moeite gekost een representatief team
op de been te krijgen voor de Holland/
Frieslandwedstrijden. Omdat de vakan
ties in Friesland later beginnen dan
hier".
"Het is een noodzaak dat we geruime
tijd van tevoren weten hoeveel mensen
er inschrijven", zegt Lammers ook. Er
moeten immers de nodige administratie
ve zaken worden afgewikkeld, het aantal
prijzen moeten in redelijke verhouding
staan tot het aantal zeilers en de kopij
voor het wedstrijdprogramma moet met
naam en toenaam twee weken voor de
wedstrijd in het bezit van de drukker
zijn. De heren geven desondanks prijs
dat er altijd wel een zeiler op het aller
laatste moment komt binnenstappen.
Die zal niet worden geweigerd, zo nauw
luisteren de reglementen nu ook weer
niet, alleen zal de naam ontbreken in het
programma. "Er zijn andere verenigin
gen die wel keihard zeggen: jullie doen
niet mee. Ook tegen die vedetten die
denken: jullie mogen blij zijn dat we hier
varen. Maar zover gaan wij niet. Er moet
ruimte blijven voor late aan- en afmel
dingen. Onlangs kregen we nog een af
melding binnen. Van een vader die zijn
zoon terugtrok, omdat-ie was gezakt
voor z'n schoolexamen".
Sponsors
De Koninklijke Vereniging De Kaag
heeft een netto-bedrag van 20.000 gul
den uitgetrokken voor de organisatie
van de 66ste Kaagweek. Een sigaretten-
fabrikant heeft de mini 12-meterrace van
vandaag en morgen geadopteerd. Als te
genprestatie heeft de fabrikant het on
langs op de Hiswa tentoongestelde na-
maakmodel van de starttoren op de
Kaag geschonken. Het cadeau vertegen
woordigt een waarde van 25.000 gulden.
"Nee", bezweert Nooteboom, "uit de le
denkring hebben we tot nu toe geen
reacties ontvangen van: we moeten ons
niet inlaten met sigarettenfirma's".
Andere sponsors zijn deze krant en
een verffabriek. Bovendien heeft socië
teitpachter Van der Zwart een donatie
toegezegd, waarvan de grootte zal afhan
gen van de omzet die hij komende week
draait.
De Koninklijke Vereniging De Kaag is
in 75 jaar tijd uitgegroeid van een gezel
ligheidsvereniging tot een bedrijf, waar
naar de mening van diverse ingewijden
de gezelligheid prevaleert. Op de loon
lijst prqken vijf personen. De verpachte
sociëteit, de terreinen en opstallen zijn
eigendom. In bedragen drukt men zich
op het verenigingssecretariaat liever
niet uit, praten over de waarde van het
onroerend goed schijnt nogal gevoelig te
liggen bij de leden.
De rond 1400 leden bekostigen groten
deels de huishouding. Bezitters van een
zeilboot betalen 187 gulden per jaar, ge
zinsleden 72 gulden, jeugdleden moeten
elk jaar 36 gulden dokken. Bovendien
teert de clubkas op de verhuur van de bij
benadering 350 ligplaatsen in het water
en de rond 200 plaatsen aan wal; de op
brengst daarvan bedraagt 27 gulden 50
per vierkante meter.
Mede dank zij die inkomsten wordt de
administratie thans voor een belangrijk
deel verzorgd door computers, maar
desondanks kan de club juist in deze da
gen niet zonder menskracht. "Wil je een
evenement als dit goed kunnen laten
draaien, dan kun je niet zonder de hulp
van vrijwilligers", benadrukt Lammers.
Van acht tot acht
In totaal zullen circa 60 personen de
komende week in touw zijn, van wie er
velen dan harder werken dat ze bij hun
'werkgever gewoon zijn. Bijvoorbeeld als
bemanningslid van een rescueboot („de
lichtere boten van nu kantelen veel snel
ler dan die van vroeger") of als mede
werker van de wedstrijdorganisatie. Eri
om nog maar een voorbeeld te noemen:
speciaal voor het onderhoud van het sa
nitair heeft sociëteitpachter Van der
Zwart twee dames weten te charteren.
Zonder twijfel zullen ze er meer dan een
dagtaak aan hebben.
"De mensen die betrokken zijn bij de
wedstrijdorganisatie, zijn in de Kaag
week elke dag wel bezig van acht tot
acht", is het relaas van Nooteboom en
Lammers. "Van der Zwart en het bedie
nend personeel zelfs van half acht 's
morgens tot half twee 's nachts. De
Kaagweek is echt het paradepaardje van
de vereniging, maar het vraagt vele over
uren. Vandaar datt de zaak hier elk jaar
een week of vier in elkaar ploft, zodra de
Kaagweek is afgelopen. Dan staat het
verenigingsgebeuren even op een laag
pitje, omdat menigeen hier dan aan
vakantie toe is".
