Onderwijs is nog 't enige geschilpunt Rudolf de Korte is zeer ambitieus Alleen de veiligheids agenten maken zich druk Regeerakkoord vrijwel rond Landerige sfeer rond EG-top in Den Haag GEVELD Rechter verbiedt extra ziektepremie studenten Joris Voorhoeve: onkreukbaar VRIJDAG 27 JUNI 1986 DEN HAAG (GPD/ANP) - Kabinetsinformateur De Ko ning en de onderhandelaars van CDA en WD zijn het gisteren op vrijwel alle punten eens geworden over een voorlopig regeerakkoord. Het enige grote geschilpunt is de onderwijsparagraaf. Over media, euthanasie en zelfs de invoering van een wet gelijke behandeling hebben De Vries (CDA) en Nijpels (WD) overeenstemming bereikt. De onderwijs-specialisten van CDA en WD hebben het verzoek gekregen hun gezamenlijke voor stel van veertig kantjes, aangevuld met opmerkingen van de onder handelaars, terug te brengen tot een handzamer stuk. Wanneer de specialisten Hermes (CDA) en Franssen (WD) met elkaar zullen overleggen, is nog niet bekend. De WD lijkt een belangrijk Medici brachten 3,7 miljoen te veel in rekening UTRECHT (ANP) - De Nederland- se ziekenfondsen hebben vorig jaar 16 medewerkers - artsen, tand artsen en fysiotherapeuten - be trapt op te veel declareren. Gemid deld brachten zy 232.000 gulden te veel in rekening, een totaal-bedrag van ruim 3,7 miljoen gulden. Dat meldt de werkgroep verschrijvin gen van de Ziekenfondsraad in het jaarverslag van de raad over 1985. De werkgroep, die dit soort za ken voor de ziekenfondsen behan delt, heeft drie keer een zich 'ver schrijvende' medicus aangegeven bij Justitie. winstpunt te hebben gescoord bij de discussie over de wet gelijke be handeling. In tegenstelling tot eer dere afspraken is besloten dat er toch een nieuwe, algemene en bre de anti-discriminatiewet komt. Bo vendien zullen enkele artikelen in het wetboek van strafrecht worden aangepast. Het geheel moet ertoe leiden dat discriminatie in welke vorm ook in de toekomst wordt verboden en dat personen het recht krijgen zelf gerechtelijke stappen te ondernemen als zy zich gediscrimineerd voelen. Over de kwestie van de euthana sie waren de twee onderhandelaars het al eerder in hoofdlijnen eens geworden. De woordvoerder van De Koning wilde het bereikte com promis over de media niet nader toelichten. Vandaag worden nog enkele so ciaal-economische punten doorge nomen, zoals de wens van de WD tot belastingverlaging en het ver langen van het CDA de door ar beidstijdverkorting vrijkomende banen te herbezetten. Morgen wil De Koning de zetel verdeling voor het nieuwe kabinet en de staatssecretarissen bespre ken. Dan moet ook de laatste hand worden gelegd aan een concept-re geerakkoord dat aan de fracties zal worden gestuurd. DEN HAAG - Dr. Rudolf De Korte is de grote winnaar geworden van de machtsstrijd die de WD de af gelopen maanden heeft ver scheurd. Hij heeft in alles zijn zin gekregen. Hij is de nieuwe politiek leider van de WD, al wordt dat niet zo genoemd. En hij mag ook - het gejuich in huize De Korte zal de wettelijk toegestane decibels verre overschrijden - vice-premier door Peter van Nuijsenburg en co-formateur van het tweede ka- binet-Lubbers worden. Kortom, een overwinning op alle fronten. Dat hij politiek leider zou wor den stond buiten kijf. De WD be schikt op het ogenblik niet over een betere kandidaat. Dat hij alle troefkaarten in handen had, bleek uit het verloop van de nachtelijke fractievergadering. De meerder heid wilde dat hij fractieleider zou worden, maar legde zich ten slotte neer bij zyn wens het politiek lei derschap te combineren met het ministersschap. Want dan pas zou hij optimaal 'het gezicht van de VVD' kunnen vertegenwoordigen. Een redenering van twijfelachtig allooi, maar het ging er bij de naar leiding dorstende gemeente in als koek. Hij kan zijn borst nat maken. De WD verkeert in een crisis die zyn weerga in de partygeschiedenis niet kent. De partij is stuurloos, ge niet nauwelyks nog vertrouwen bij de achterban en moet regeren met een oppermachtige coalitiepartner die weinig ruimte zal bieden voor profilering. Wie deze duikvlucht tot staan weet te brengen, komt van goeden huize. De conduitestaat van De Korte rechtvaardigt in dat opzicht enig optimisme. Na een succesvolle loopbaan in het bedrijfsleven heeft hij zich in de ruim acht jaar van zijn kamerlidmaatschap en de vier maanden als minister op binnen landse zaken doen kennen als een zeer ambitieus politicus. Dat eiste vooral in het begin zijn tol. Vooral ten tijde van het kabinet Van Agt- Wiegel (1977-1981) timmerde hij zo stevig aan de weg dat hij zeer laag scoorde in de informele populari teitspoll die fractieleden onderling plegen te houden. Voornaamste bezwaar: hy zou te veel grasduinen in de portefeuilles van zijn colle ga's. f Troetelkinderen Op zijn eigen terrein, het finan cieel en sociaal-economische be leid, domineerden de volgende thema's: meer armslag voor het be drijfsleven dat het fundament moet leggen voor het economisch herstel, minder bureaucratische rompslomp, minder maar beter be taalde ambtenaren en het beëindi gen van de inkomensnivellering die ?ijn troetelkinderen, de mid- De Korte: borst nat maken (foto GPD) dengroepen, van elke stimulans zou beroven. Deze thema's pro beerde hij in zijn boekje 'Naar een vrije samenleving' van een theore tische onderbouwing te voorzien. Onder zijn voorganger Nijpels rees zijn ster zeer snel. De Korte, een verwoed cijfergoochelaar, werd de onomstreden woordvoer dervan zijn partij in financieel-eco- nomische kwesties. Hij was een van de architecten van het regeer akkoord van CDA en WD. De be loning bleef toen uit. De Korte werd geen minister, iets waarop hij en vooral zyn echtgenote hadden gerekend. De teleurstelling werd i dig geslikt. Zijn vertrouwensposi tie bij Nijpels zorgde voor enige compensatie. Hij werd als vice- fractievoorzitter diens souffleur in financiële kwesties en ontbrak nooit bij het beraad dat Nijpels die naangaande voerde met het CDA. Die loyaliteit zal een grote rol hebben gespeeld bij zijn benoe ming op Binnenlandse Zaken als opvolger van de onverwacht overleden Rietkerk. De Korte ont popte zich in korte tyd als een be kwaam minister die zich met hart en ziel inzette voor zijn stokpaard: het afslanken en verbeteren van het overheidsapparaat. Een thema dat net als de vermindering van de collectieve lastendruk het gezicht van de WD de komende jaren moet bepalen. De Korte moet in het tweede ka- binet-Lubbers tegenspel bieden aan de naamgever van dat kabinet. Hij begint aan die klus met een aanzienlijke voorsprong op zijn voorganger. Hij kan goed opschie ten met Lubbers, wordt zelfs door hem gerespecteerd. Samen met de nieuwe fractieleider Voorhoeve en de nog te kiezen partijvoorzitter moet hij in staat worden geacht de WD los te wrikken uit de puin hoop die Nijpels heeft achtergela ten. Dat zal niet makkelijk zijn, maar zyn ambitie staat garant voor een redelijke kans van slagen. DEN HAAG - „Het is allemaal ko medie", zei de Hagenaar op een toon alsof hem niets verteld hoeft te worden. Terwijl hij zijn snorfiets moeizaam op de standaard trok en een stoet wagens en motoren met weer een Europese regeringsleider langs raasde, voegde hij er moei zaam aan toe: „Het kost hopies geld en het levert niets op". Het leek er gisteren op dat de man het gelyk aan zijn kant had. De Europese leiders kwamen bij een zonder dat het tot laat in de avond enig nieuws opleverde. En president Mitterrand van Frank rijk, de Westduitse bondskanselier Kohl en diens minister van buiten landse zaken Genscher schenen de uitgebreide veiligheidsmaatrege len op de hak te nemen door onver wachts door het zonnige centrum van Den Haag te gaan wandelen. Den Haag was gisteren uitgestor ven. De mensen meden de stad. Het straatbeeld werd daarom voor al beheerst door rondscheurende motoragenten, jakkerende Merce- dessen, gierende sirenes, auto's door Weert Schenk met mannen in kogelvrije vesten en vooral portofoons, veel schreeu wende portofoons. Overal stond politie en op kruispunten zelfs in groepjes. En boven dit alles cirkel den helikopters. Het betrof hier de grootste veilig heidsoperatie die ooit in ons land is georganiseerd. Ruim 2000 agenten moesten er voor zorgen dat het be langrijke gezelschap geen haar werd gekrenkt. Geen enkel risico kon worden genomen. Daarom was het zo vreemd dat Mitterrand, Kohl en Genscher de benenwagen namen. Ze hadden geluncht bij de konin gin op paleis Noordeinde en moes ten naar de conferentie op het mi nisterie van buitenlandse zaken. Op het bordes gekomen bleek het zulk mooi weer dat ze besloten het eten wat te laten zakken met een wandeling. Omringd door nerveu ze veiligheidsmensen en achter volgd door een kogelvrije limousi ne liepen ze, vrijwel onopgemerkt, over het Binnenhof, waar de Twee de Kamer een barbeque hield, en over het Plein, naar het ministerie, waar premier Lubbers zenuwach tig wachtte. En waarom kon het ook niet? Voor de Eurotop was vrijwel geen belangstelling. Net als vorig jaar bij het bezoek van de paus, ston den de kilometerslange dranghek ken er voor niets. Alleen het Komi- tee Zuidelijk Afrika stond eerst In Den Haag werd gisteren een grote strant hield zich niet aan de regels, brak c met een handjevol mensen vreed zaam te demonstreren tegen de apartheid, maar ze werden ver drongen door een paar honderd jongeren uit Europese landen, met name Italië, die demonstreerden voor de Europese eenwording. Het had er alle schijn van dat die jongeren gewone uitzendkrachten waren, gehuurd door de overheid om met veel te veel vlaggen en te officiële spandoeken te pleiten voor 'een toekomst voor Europa', Ze deden hun werk fanatiek en dus k -. - uitstekend toen de twaalf rege- beurde op de andere hoek ringsleiders bij het ministerie van buitenlandse zaken arriveerden. De politie dacht dat aan deze po sitieve demonstratie ook alleen enigszins tegen. De demonstranten wilden niet doen wat de politie zei. Zo braken ze door de dranghekken heen, liepen een richting uit die in strijd was met de veiligheidsmaat regelen en waren op geen enkele manier in het gareel te brengen. Een wel wat erg oudere en tegen draadse Italiaanse jongere werd zelfs gearresteerd. Een vijftal agen ten sleepte hem weg. Terwijl op de ene hoek de Euro- dus pese jongeren vervelend waren, ge beurde op de andere hoek voor het ministerie van landbouw en visse rij weer iets positiefs. Dr. Bolke- stein, staatssecretaris voor buiten landse handel, onthulde ten over- e weggevoerd. (foto GPD) op geschreven stond: „Voor een Europa zonder grenzen, ook voor het wegvervoer". Bolkesteins toe- spraak schalde over het kruispunt, maar" pSsitiëve,""gezagsgetrouwe staan va" een Paar functionarissen mensen meededen. Dat viel toch een vrachtwagencombinatie, v ïr'niemand luisterde. In het ministerie van landbouw en visserij, waar een perscentrum was ingericht, hadden zich intus sen bijna 700 journalisten verza meld. De ambtenaren van dit de partement waren, evenals hun col lega's van buitenlandse zaken, met verlof gestuurd. Zodoende was het bureau van bijvoorbeeld dr. ir. Mijnlieff ineens de werkplek ge worden van het persbureau UPI. Tournalisten konden niet zomaar het perscentrum in. Ze moesten in het bezit zyn van een speciale pas, maar dat was nog niet voldoende. De politie fouilleerdehen, keek hun tassen en bagage na en liet hen vervolgens nog eens door een de tectiepoortje lopen. Daarna kon den de verslaggevers zich bekla gen over de inrichting van het perscentrum. Niet dat de faciliteiten, zoals tele foons, telex, eten en drinken niet deugden. Dat was prima geregeld. De ergernis richtte zich vooral op de ligging van de ruimten waar persconferenties door de woord voerders van de diverse regerings leiders werden gegeven. De zalen lagen te ver uit elkaar, wat het lo pen van de ene naar de andere woordvoerder lastig maakte. Het gevolg was dat de verslagge vers niet gemakkelijk bij de ene zegsman konden controleren wat de andere had gezegd. Vaak had den ze niet eens in de gaten dat er weer ergens een woordvoerder was opgedoken. Nee, dat was in Milaan wel even beter gerégeld, stelden de oude rotten grimmig vast. En, vul den journalisten uit zuidelijke lan den aan, toen kregen we twee keer per dag warm eten en niet, zoals hier, tussen de middag broodjes. Nu misten de politieke verslag gevers gisteren niet veel. De confe rentie van de regeringsleiders was in een nabijgelegen gebouw en de woordvoerders hadden niets te melden. In het perscentrum hing een wat eigenaardige sfeer: verve ling en toch ook weer activiteit. Op het eerste gezicht hingen de meeste verslaggevers rond by de bar. Journalisten drinken graag en op dit soort warme dagen nog meer. Anderen hingen en sliepen op de banken. Slechts hier en daar werkte iemand op een draagbaar computertje. Maar by nader onderzoek in het gebouw bruiste het van activiteit. In afgelegen kamertjes zaten ver slaggevers heftig op schrijfmachi nes te rammen, anderen zaten naar hun redacties of familie in andere werelddelen te bellen, en er waren er die de telexen lieten ratelen. In een speciale gang monteerden tele visieploegen met kapitale appara tuur hun films en monteerden ra dioverslagevers hun reportages over een rimpelloos verlopen dag. De regeringsleiders kwamen gis teren zelf niet in het perscentrum. Pas in de loop van vandaag worden ze daar verwacht. Voor president Mitterand zijn speciale voorzienin gen getroffen. Zijn medewerkers stelden eisen aan het decor. Een achtergrond van een flauw-gele muur met daarin een rode deur werd afgekeurd. Zo ook gingen ze niet akkoord met het voorstel om een groot bloemstuk voor de rode deur te plaatsen, omdat de presi dent allergisch is voor levende bloemen. Er komt nu een scherm met kunstbloemen. COMMENTAAR Als de boom geveld is, kan men hem meten en voor Ed Nijpels, die giste ren definitief het veld ruimde als poli tiek leider van de VVD, hoeft men niet veel tijd uit te trekken om hem de maat te nemen. Hij begon ruim vier jaar geleden voortreffelijk met verkie zingen die zijn partij maar liefst tien zetels winst brachten. Maar hij is nooit toegekomen aan het op zorg vuldige wijze inhoud geven aan die nieuw verworven macht. Hij zocht het vrijwel steeds in uiterlijkheden, in het met veel bravour en weinig politieke tact verkondigen van standpunten, die maar al te vaak van onthutsend weinig diepgang getuigden. Zijn driestheid en impulsiviteit kwamen hem keer op keer duur te staan. Niet alleen in de strijd met coalitiepartner CDA, waar de sluwe Lubbers hem snel de wind uit de zeilen nam, maar ook in eigen gelederen, waar zijn ar rogantie bitterheid en teweedracht tweegbracht. Het boterde van het .be gin af aan al niet tussen hem en de VVD-ministers (die hij in een gerucht makend interview zo ongeveer als zetbazen afschilderde) en tussen hem en een niet gering deel van zijn fractie. Nijpels had absoluut geen oog voor de brede, coördinerende taak van een politiek leider. Pijnlijk, onthut send duidelijk kwam dat tot uiting in de euthanasie-kwestie, waarin de WD-fractie een andere weg in sloeg dan de VVD-ministers. Daaraan voor af gegaan was al een ware processie van blunders: Schwietert, P.C. Hooft- prijs, de RSV-affaire en Van Aarden- ne, om de meeste beruchte zaken te noemen. Het kon niet anders of de zware verkiezingsnederlaag van de VVD moest consequenties voor Nijpels hebben. Hij had zich nu eenmaal te hoog te paard gewaand. Bedaagde liberalen riepen wel "dat wij niet zo met elkaar omgaan", maar uit wat daarna volgde bleek het tegendeel. De verhoudingen waren zo verziekt, om Wiegel even te citeren, dat de te genstellingen niet meer binnenska mers te houden waren. Nijpelianen, anti-Nijpelianen en Wiegelianen voer den een bizar gevecht op, compleet met roddel en verdachtmakingen. De geest van het beschaafde libe ralisme was even sidderend op de vlucht geslagen. Aan dit weinig verheffende hoofd stuk is gisteravond, naar men mag aannemen, voorlopig een eind geko men. De opvolging van Nijpels is in elk geval geregeld. De Korte als nieu we politiek leider en Voorhoeve als de nieuwe fractieleider kunnen aan de slag gaan om de rust te herstellen en de liberale gelederen weer te slui ten. Er zal nog het nodige onkruid moeten worden gewied, maar dat is hun wel toevertrouwd. Beide politici staan bekend als gedegen manoeu- vreerders. Het zijn geen markante fi guren, die hun werk op spectaculaire wijze zullen verrichten. De VVD lijkt daar op dit moment ook allerminst be hoefte aan te hebben. De keuze voor het duo De Korte- Voorhoeve betekent wel dat de VVD breekt met het vooral op populariteit gericht aanvoerderschap, zoals dat met Wiegel zijn intrede deed. De Kor te en Voorhoeve zijn duidelijk libera len van een ander slag. Zij zullen veel zakelijker en berekenender leiders zijn. In hoeverre zij met die stijl het jongere deel van het liberale electo raat kunnen binden, is natuurlijk de vraag. DEN HAAG (ANP) - Minister Ru- ding (financiën) mag van de stu dentenverzekering SSGZ niet de wettelyk vastgestelde extra bijdra ge vragen voor de stelselwijziging in de ziektenkostenverzekering. Dit heeft de president van de recht bank in Den Haag bepaald in een kort geding dat de SSGZ tegen de staat had aangespannen. De SSGZ had dat verbod ge vraagd omdat de minister het par lement had beloofd dat studenten maar voor de helft 'meewegen' in de stelselwijziging van 1 april, die een eind maakte aan de bejaarden- en vrijwillige ziektekostenverzeke ring. De rechter, mr. M.R. Wijnholt, vindt dat de minister die belofte te genover het parlement moet nako men. „Uitlatingen van de regering over de manier waarop zy wil tege moet komen aan burgers die van wettelijke maatregelen schade on dervinden, hebben niet een vrij blijvend karakter". Ruding beloofde bij de behande ling van de stelselwijziging zowel in de Tweede als de Eerste Kamer dat voor de studentenpremies maar 25 gulden extra bijdrage zou worden geheven in plaats van vijf tig gulden. Achteraf weigerde hy dat met het argument dat dat te veel administratieve problemen zou opleveren. OOSTERSCHELDE - De laatste van de 62 zware beweegbare schuiven van de stormvloedkering in de Ooster- schelde is gistermiddag met enig officieel vertoon op zijn plaats gezet. Daarmee is de Oosterscheldedam bijna voltooid en is het verder een kwestie van 'afregelen' en 'oefenen'. Demissionair minister Smit-Kroes (verkeer en waterstaat) verrichtte de officiële handeling nadat zij eerder op de dag prinses Juliana bij de dam had rondge leid (foto ANP) zelfde jaar werd hij benoemd tot buitengewoon hoogleraar in de leer van de internationale betrek kingen en ontwikkelingen in Wa- geningen. De snelle carrière van Joris Voorhoeve werd in 1982 afgesloten met het WD-kamerlidmaatschap. Hij koos een consequent loyale op stelling ten opzichte van Nijpels zonder, zoals bijvoorbeeld Loek Hermans wel overkwam, zich al te zeer met diens optreden te vereen zelvigen. Deze genuanceerde op stelling maakte Voorhoeve afgelo pen nacht voor een - zij het kleine - meerderheid van de fractie aan vaardbaar als opvolger van Nijpels. Maar ondanks alles heeft ook Voorhoeve zijn blazoen de afgelo pen jaren niet vlekkeloos weten te houden. Hij kwam in opspraak door de opvang van de kleine Sha- ri, een Afghaanse vluchteling, in zijn gezin. Al direct rees er twijfel over zijn goede bedoelingen, om dat Voorhoeve het kind met veel publiciteit (gericht tegen de Russi sche inval in Afghanistan) Neder- land binnenbracht. De twijfel leidde tot afkeuring toen uiteindelijk bleek dat het kind geen wees was, zoals Voorhoeve had volgehouden, maar dat de fa milie van het jongesje nog leefde. Eerder dit jaar loste Voorhoeve dat probleem zelf op door het na een nader onderzoek openlijk te erken nen. Na de grote verkiezingsneder laag en de onttakeling van Nijpels heeft de WD-fractie gekozen voor een 'Rietkerk' of een 'De Vries'-op- lossing: de politiek leider in het ka binet, die de leiding van de fractie aan een vertrouweling overlaat. Vi ce-premier De Korte kan er zeker van zijn dat Voorhoeve voorlopig een waardig plaatsbekleder zal zijn. DEN HAAG - Prof. dr. ir. Joris Voorhoeve (40), de nieuwe WD- fractieleider, heeft de afgelopen ja ren een door weinigen in die fractie geëvenaarde reputatie opge bouwd. Altijd onkreukbaar in het nette donkere pak, immer vriende lijk en voortdurend bereid zijn standpunt nog eens uit te leggen: met dat beeld is het optreden van Voorhoeve rond het Binnenhof mogelijk het beste gekenschetst. Voorhoeve heeft zich de afgelo pen vier jaar ontwikkeld tot de door Louis Burgers voornaamste woordvoerder van de WD op het gebied van buiten landse zaken en defensie. Zijn poli tieke keuze was vaak eenvoudig: steun voor de opvattingen van de VS. Dat leidde tot het verwijt van een 'koude oorlog'- mentaliteit, een opvatting die zijn tegenstanders vooral uitten tijdens het debat over de plaatsing van kruisraketten in ons land. Maar zijn politieke gevoel liet hem ook in dit soort discussies niet in de steek. Vaak, zij het pas op het laatste moment, maakte hij het po litieke compromis tot het zijne om het vervolgens - zoals opnieuw bleek in het debat over de kruisra ketten - met vuur in de Tweede Kamer te verdedigen. Deze wend baarheid schaadde zijn positie nau welijks. Voorhoeve's door vriend en vijand erkende buitengewone intelligentie en zijn terughoudende optreden verschaften hem een aan zienlijk gezag in de door slecht lei derschap gedemotiveerde fractie. Amerikaanse studie Joris Jacobs Clemens Voorhoe ve studeerde ontwikkelingsecono mie aan de Landbouwhogeschool in Wageningen en volgde daarna een studie over internationale be- trekkingën ^an de Amerikaanse John Hopkins Universiteit. Daar studeerde hij ook af. Zijn proef schrift bevatte een overzicht van de Nederlandse buitenlandse poli tiek. Tussen 1973 en 1977 Werkte de nieuwe WD-fractieleider bij de Wereldbank in Washington, daarna was hy twee jaar voorzitter van de werkgroep internationale zaken van de Wetenschappelijke Raad voor het regeringsbeleid. In 1979 volgde de sprong naar de politiek, als directeur van het wetenschap pelijk bureau van de WD. In dat-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 5