önderdak Goede Woning altijd in rustig vaarwater Leiden wil meer 'winkelzondagen' 'Leiden de moeite waard' de moeite waard Geen onrust over Kantorenhuis Toch parkeren bepleit op veld sportcomplex Scholing werklozen noord DONDERDAG 26 JUNI 1 door Raymond Peil "Leuke anekdotes? Je staat meestal voor problematieken", rea geert penningmeester H.J.J. Mentink van De Goede Woning. Waar mee hij de spijker op de kop slaat. Een bestuur van een woning bouwvereniging heeft als belangrijkste taak het oplossen van pro blemen. Waarvan De Goede Woning na de Tweede Wereldoorlog ook haar portie heeft gehad. Sterker nog: de vereniging staat na de oorlog op springen, er is geen rooie cent en het gemeentebestuur stelt de club onder (financiële) curatele. Later gaat het De Goede Woning aanzienlijk meer voor de wind. De club wordt weliswaar niet de grootste, maar wel de rijkste van de Leidse woningbouwverenigingen. Daaraan liggen natuurlijk verschillende oorzaken ten grondslag, maar als de fusie met De Tuinstadwijk, Ons Belang, Ons Doel en de PCW zich voltrekt - wat op dit moment nog zeker een jaar is uitgesteld - doet De Goede Woning letterlijk en figuurlijk een fikse duit in het zakje. Iets wat, de povere kaspositie van sommige andere verenigingen in aanmer king genomen, eerder noodzaak dan luxe is. Niet de grootstewel de rijkste woningbouwvereniging Pal na de oorlog is het beeld ech ter beduidend minder riant. Mentink: "Na de Tweede We reldoorlog stond de vereniging op springen". Oorzaken zijn moeilijk aan te wijzen, omdat in formatiebronnen uit die tijd vrij wel ontbreken. Mentink en zijn bestuurscollega J.J. Coster hou den het op de hoge materiaalprij- zen, die als gevolg van de oorlog in de jaren vijftig vreselijk de lucht inschoten. Ook de houtroof uit de wo ningwetwoningen - overigens niet alleen bij De Goede Woning - in de hongerwinter heeft hoge herstelkosten tot gevolg. Coster en Mentink, met wie voor deze serie werd gesproken, herinne ren zich dat vanaf 1952, het jaar dat zij zijn toegetreden tot het be stuur, scheppen geld aan (achter stallig) onderhoud zijn uitgege ven. "De woningen aan de Sop- hiastraat zijn als eerste gedaan voor een bedrag van 7000 gulden per woning", weet Mentink nog. Voor 1952 is dat een enorme som geld. De vereniging kan dat in de verste verten niet zelf beta len. Er wordt bij de staat aange klopt en met succes: de overheid betaalt. Voor zowel de vereni ging als voor de bewoners een uitkomst. Tijdens deze opknap beurt worden bijvoorbeeld de oude poepdozen vervangen door heuse toiletten. In deze tijd wordt de vereni ging onder streng toezicht van de gemeente gesteld. Coster: "Wet houder Jongeleen heeft toen la ten weten dat we voor iedere spijker die in onze woningen wordt geslagen, een vergunning moeten vragen". Het bestuur is vervolgens handig genoeg ge weest om dat inderdaad te doen. Met als gevolg dat de wethouder er later toch mee instemt dat al leen voor uitgaven van meer dan honderd gulden toestemming wordt gevraagd. Anders staat De Goede Woning natuurlijk zes keer per dag op de stoep. Rustig Overigens is De Goede Woning altijd in een rustig vaarwater ge bleven. De heren Coster en Men tink maken sinds 1952 deel uit van het bestuur, waar het dus kennelijk goed toeven is. Men tink: "Sinds 1952 is maar één be stuurslid afgetreden. Drie zijn ons door de dood ontvallen". Conflicten tussen de huurders en de vereniging zijn een uitzon dering, aldus het bestuur. Als bij voorbeeld alle Leidse woning bouwverenigingen. aan het eind van de jaren vijftig, te maken krijgen met acties tegen huurver hogingen, is er bij De Goede Wo ning geen vuiltje aan de lucht. Coster: "We hebben wel een keer een paleisopstand gehad, maar ook dat is met een sisser afgelo pen". Meer dan tien jaar na de bevrij ding komt de sociale woning bouw in Leiden en bij De Goede Woning weer een beetje op gang. Aan de Muldersstraat, Gerrit Ka- steinstraat en Boshuizerkade wordt in 1957 een complex van 199 woningen uit de grond ge stampt. Een jaar later volgen 122 'middenstandswoningen' aan de Vijf Meilaan en omgeving en in 1959 244 huizen aan de Churchill- laan en omgeving. Het is niet overdreven om van een bouwgolf te spreken. In een paar jaar tijd verdrievoudigt het woningbezit van De Goede Wo ning. Mentink: "We hadden daar voor niks. Het bestuur voor ons wilde eigenlijk niet bouwen". Vermoedelijk als gevolg van de wat ontmoedigende resultaten van de vooroorlogse bouw: de hoge onderhoudskosten en de moeite die het toch al kostte om woningtoewijzingen te krijgen. Maar die achterstand wordt dus overduidelijk ingehaald na de oorlog. Afstoting Zonder meer voordelig voor de portemonnee van De Goede Wo ning is de afstoting de drie voor oorlogse complexen. Dit is het gevolg van de gemeentelijke plannen voor de aanleg van we gen voor een 'noord-zuid-route'. Een aantal woningen in de oude complexen van De Goede Wo ning moet daarvoor worden afge broken. De Goede Woning verlangt van de gemeente in ruil voor de drie complexen toewijzing van min stens hetzelfde aantal nieuw bouwwoningen. Want: "De toe stand met betrekking tot de wo ningnood is nog steeds verre van bevredigend en een einde ligt in Het Doelencomplexvoor De Goede Herengracht/Zijlsingél. het verre verschiet", merkt se cretaris M. Geijer op in het jaarverslag uit die tijd. Afgezien van zorgen om de wo ningnood is deze transactie na tuurlijk financieel gezien uiter mate interessant voor De Goede Woning. De slechte, oude wonin gen, duur in onderhoud, kunnen aldus worden ingeruild voor nieuwbouw, dat vooral in het be gin nauwelijks onderhoud vergt. Wel wordt in de exploitatie-opzet een onderhoudsbedrag opgeno men dat, hoewel niet te hoog, mogelijkheden biedt in de eerste jaren goede onderhoudsreserves op te bouwen. Dat feest gaat inderdaad door en prompt schroeft De Goede Woning het onderhoud aan de oude complexen tot een mini mum terug. In 1968 worden de wopingen overgedragen en ko men ze dus voorlopig in beheer bij de Leidse Woningstichting. Die moet, omdat de noord-zuid- verbmding slechts op zeer be scheiden schaal van de grond komt, twee jaar later al een kwart miljoen gulden aan achterstallig onderhoud uitgeven voor deze woningen, waarvan uiteindelijk een deel in de jaren zeventig wordt gesloopt. Merenwijk Het einde van de jaren zestig is een slechte tijd voor de sociale woningbouw in Leiden. Het ge meentebestuur gooit er eigenlijk met de pet naar. Ook tot ergernis van De Goede Woning, dat zit te wachten op bouwplannen en de ontwikkeling van de Merenwijk. "Het wordt eentonig aan het eind van ieder boekjaar te moeten vermelden dat er nog steeds geen uitzicht is dat in Leiden de woningnood op korte termijn zal zijn opgelost. Het plan-Meren- wijk kwam in 1968-1969 nog niet van de grond", meldt het jaarver slag uit die tijd. De komende jaren brengen daarin niet veel verandering. De Goede Woning mag zich verheu gen over de bouw van 96 wonin gen in het Morskwartier (Sma ragdlaan, Turkooislaan en Saf fierstraat), ware het niet dat de aannemer tussentijds failliet gaat. Dat levert renteverliezen op voor de verenigingen en natuur lijk stagnatie in de bouw. Een hernieuwde aanbesteding kan de verloren tijd weliswaar niet goed maken, maar daarna verloopt de bouw, volgens het bestuur, ver der wel op rolletjes. Andere vermeldenswaardige zaken uit deze jaren zijn de ge sprekken met de Protestants Christelijke Woningbouwvereni ging over een fusie. Dit gebeurt op basis van de gedachte dat bei de verenigingen op een christe lijke grondslag werken en toch wel bij elkaar horen. In hoeverre financiële motieven een rol spe len blijkt nergens uit. Feit is ech ter wel dat zeer weinig geld be schikbaar is voor het repareren van mankementen, zoals de boekhouding althans bericht. Hoe graag de vereniging ook wil bouwen, een financieel avon tuur met dure flats durft zij ook niet aan. "Een poging werd ge daan om te komen tot een nieuw bouw in Leiden. Gezien de pitti ge huurprijs, welke deze hoog bouw zou moeten opbrengen, heeft het bestuur doen besluiten niet tot het realiseren van deze flatbouw over te gaan", zo meldt het jaarverslag van 1970-1971. Vernietigd In deze jaren draait de gemeen te de verenigingen de duim schroeven aan. om aldus de op richting van een centrale techni sche dienst voor de woning bouwverenigingen te stimule ren, de latere CTW. "Als we niet meewerkten in de CTW, kregen we geen woningen meer toege wezen. Dat was een raadsbesluit. We hebben het in Den Haag (bij De Kroon) aanhangig gemaakt en gewonnen", herinnert Men tink zich, enigszins vergenoegd. Dat raadsbesluit wordt dus ver nietigd. Maar de CTW komt er toch, zij het bijna zes jaar later. Datzelfde geldt ook voor nieuwbouwtoewij zingen. Hoe wel niet duidelijk is of dat per ongeluk samenvalt met de voor bereidingen voor de oprichting van de CTW, in die tijd voor vier woningbouwverenigingen. Het jaarverslag 1974-1975 meldt in elk geval de goedkeuring van de bouw van 266 twee- en drieka merflats in de Merenwijk, aan de Poldermolen, Pelmolen en Stel lingmolen. Van de toewijzing in het sane- ringsgebied Herengracht/Zijlsin gel, ziet de vereniging af. De ge meente wil dit project verdelen over de Leidse Woningstichting (LWS) en De Goede Woning. De laatste heeft toen, in de overwe ging dat het onzinnig is een stadsdeel over twee verenigin gen te spreiden, gezegd 'laat de LWS het maar nemen'. Ter com pensatie heeft De Goede Woning de woningen in het Doelencom plex in beheer gekregen. Na het bouwschandaal dat het Heren- gracht/Zijlsingel-gebied later heeft gekend, zal de vereniging de 'ruil' zeker nooit hebben be treurd. Een goede handel, althans voor de bewoners, blijkt ook de bouw van 56 premiekoopwonin gen in de Boekhorst, een inder tijd nieuw fenomeen voor de wo ningbouwverenigingen. De kos ten blijven zo royaal binnen de begroting, dat de bewoners later 4500 tot 7000 gulden terugkrijgen op de aanvankelijk betaalde koopprijs. Inspraak Financieel gaat het De Goede Woning ruim voor de wind. Min der succesvol daarentegen pak ken pogingen uit om de bewo ners inspraak te geven. Het jaarverslag over 1982 stelt "Ook in dit boekjaar werd wederom getracht te komen tot bewoners commissies in de verschillende complexen. Andermaal is geble ken dat de pogingen niet tot suc ces hebben geleid. Met de be staande bewonerscommissie in plan 5 (Doelencomplex) werd vruchtbaar overleg gepleegd". In 1983 beklimt de huidige voorzitter (en gemeente-ambte naar) Jan Duivesteijn de praeses- stoel. Coster en Mentink bestrij den de stelling dat Duivesteijns intrede een politieke zet is ge weest, maar feit blijft wel dat prompt de, door de gemeente graag gehoorde, fusieklok begint te luiden. Met De Tuinstadwijk worden fusiebesprekingen begonnen. Zonder resultaat, blijkt een jaar later, maar dan worden de zaken wel wat groter aangepakt. Sa men met Ons Doel, Ons Belang, De Tuinstadwijk en PCW onder tekent de vereniging een inten tieverklaring om met deze ver enigingen te fuseren. In zo'n ver klaring beloven de besturen hun best te doen om tot een fusie te komen. Wat twee jaar onderhandelen tussen De Vijf heeft opgeleverd mag bekend worden veronder steld: als er al een fusie komt, dan duurt het minstens een jaar voordat daarover weer kan wor den gesproken. En dat is voor weinig draagkrachtige vereni gingen een veel zorgelijker ont wikkeling dan voor een kapitaal krachtig De Goede Woning. i serie die de ge- Onderdak is schiedenis belicht van de sociale woningbouw in Leiden en de ge schiedenis van de Leidse Woning bouwverenigingen. Hun namen be horen straks waarschijnlijk tot het verleden door de voorgenomen fu sies. Dit is het drieëntwintigste deel van de serie en de tweede en laatste aflevering over De Goede Woning. Meubelzaken tegemoetkomen LEIDEN - De gemeente Leiden wil meer mogelijkheden voor win kels om op zondag open te zijn. Zij zal een brief naar de staatssecreta ris van economische zaken schrij ven. Daarin pleit de gemeente er voor om het aantal 'winkelzonda gen' per jaar uit te breiden van vier naar zeven of acht. De raadscom missie voor economische aangele genheden is gisteren akkoord ge gaan met dit initiatief. De gemeente wil uitbreiding van het aantal winkelzondagen omdat zij met de vier huidige niet uit de voeten kan. Het gebrek aan deze zondagen heeft dit jaar tot een con flict geleid met meubelhandelaren, die ondanks een verbod van de ge meente hun winkels toch op zon dag openden. Het probleem is dat in de ge meenten rond Leiden alle vier de Geen brand maar stank LEIDEN - De brandweer is van morgen rond vijf uur uitgerukt na telefoontjes van bewoners van de Oude Vest over een brandlucht in het huis van hun buurman. Een maal gearriveerd bleek de zaak mee te vallen: de 23-jarige bewoner van het pand had toen hij naar bed ging een kaars op een tafel laten branden. Toen deze opgebrand was, had het formica tafelblad vlam gevat waardoor nogal wat stank was ontstaan. Van brand was nog geen sprake. winkelzondagen kunnen worden vergeven aan de meubelhandela ren. In Leiden hebben deze winke liers er in feite maar één vrij tot hun beschikking. Twee andere zijn bestemd voor de Lakenfeesten en de derde voor Koninginnedag. Als Leiden er drie of vier extra zou krijgen, zou dit probleem zijn op gelost. In de brief aan de staatssecreta ris doet Leiden ook de suggestie om de vier zondagen per wijk te kunnen verdelen. Die mogelijk heid zou moeten worden geboden voor het geval het aantal winkel zondagen niet kan worden uitge breid. Een verdeling per wijk heeft het voordeel dat bijvoorbeeld de meubelzaken aan de Hoge Rijndijk hun winkels op vier aparte zonda gen kunnen openen, terwijl in de rest van de stad de vier zondagen beschikbaar blijven voor de La kenfeesten en Koninginnedag. Leiden protesteert in de brief trouwens ook tegen het feit dat de meubelhandelaren in Leiden wor den vervolgd omdat ze illegaal open waren. In de grote steden, zo als Rotterdam en Den Haag is dat niet gebeurd omdat er volgens het openbaar ministerie geen begin nen aan was. Wethouder Fase wil de brief, voordat zij die verstuurt, nog voor leggen aan andere gemeenten met meer dan 100.000 inwoners. Zij heeft overigens al een keer eerder contact opgenomen met de bestu ren van deze gemeenten. Die voel den toen weinig voor het initiatief. Als zij ook deze keer het initiatief afwijzen, zal Leiden de brief des noods alleen versturen. Wethouder: goede mogelijkheid voor Leidse bedrijven De gemeente Leiden vraagt de staatssecretaris van economische zaken om meer 'winkelzondagen'. Dat doet zij naar aanleiding van het conflict met meubelhandelaren. Deze voelen zich achtergesteld bij collega's uit omliggende gemeenten. (archieffoto Fred Rohde) DEN HAAG/LEIDEN - Wijkbewo ner J. J. Smit vindt dat de Raadshe- renbuurt te weinig parkeerplaat sen heeft. Hij heeft daarom bij het dagelijks bestuur van de provincie geprotesteerd tegen het feit dat de gemeente in het voorlopige be stemmingsplan een gepland par keerterrein in deze buurt heeft ge schrapt. Dat heeft de gemeente overigens gedaan op verzoek van andere buurtbewoners. Die had den geen zin om tegen de gepar keerde wagens aan te kijken. Het parkeerterrein zou moeten worden aangelegd op een oefen- veld bij de ingang van het sport complex aan de Paulus Buysstraat. Met een 'uitgekiende' aanleg kan dit terrein als oefenveld in gebruik blijven, aldus Smit. Voordeel is verder dat de chaotische verkeers situatie door de her en der gepar keerde wagens wordt opgelost en dat ook de sporters een goede plek hebben om hun wagens kwijt te kunnen. Een woordvoerder zei gisteren, tijdens de behandeling van het be zwaarschrift bij de provincie, dat in de buurt de bestaande chaos wordt aangepakt. Over het par keerterrein op het oefenveld was de gemeente kort: dat wil ze niet. "Ook de korfballers en de softbal- lers die er nu op sporten, voelen er niets voor", aldus de woordvoerder van de gemeente. LEIDEN - Wethouder Fase van economische zaken vindt het 'niet verontrustend' dat alleen Leidse bedrijven belangstelling hebben voor ruimte in het nieuwe Kanto renhuis op het Schuttersveld. Zij zei dit gistere tijdens de vergader- fing van de raadscommissie voor economische aangelegenheden na vragen van het CD A-raadslid Van Duijn. Fase vindt het zelfs voor de hand liggend dat zich alleen Leidse be drijven aanmelden. "Dat is het ge volg van de kleinschalige opzet van dat gebouw. Er zullen geen be drijven uit Den Haag komen om in Leiden 100 vierkante meter kan toorruimte te huren", zo stelde zij. Overigens vindt ze het een goede zaak dat Leidse bedrijven de mo- BEKNELD - Een 7-jarig jongetje uit Leiden is gistermiddag rond half vijf met zijn linkerwijsvinger bekneld geraakt in een kolk op de Lage Rijndijk. De Eerste Hulp Dienst heeft hem 'ontzet' en over gebracht naar het AZL. gelijkheid wordt geboden om mo derne kantoorruimte te huren in deze stad. Volgens haar mag uit de ervarin gen van het Kantorenhuis geen vérgaande conclusies worden ge trokken. Met andere woorden: het zal niet zo zijn dat alle geplande kantoren op het Schuttersveld zul len worden bezet door Leidse be drijven. De wethouder vindt verder dat Leiden nog steeds goed boert wat het verhuren van kantoorruimte betreft. "We hadden gepland om per jaar 10.000 vierkante meter 'af te zetten'. Dat halen we nog steeds op onze sloffen, als we ook de nieu we gebouwen aan de Kanaalweg erbij betrekken", aldus Fase. LEIDEN - De gemeente hoopt bin nenkort werklozen uit Leiden- Noord de mogelijkheid te bieden zich verder te scholen en hen tege lijkertijd werkervaring te laten op doen. Op deze manier kan de werk lozen een beter uitzicht op een baan worden geboden. Het scho lingsproject wordt uitgevoerd sa men met de klussenbank en de stichting welzijn. Of het project doorgaat, is nog niet helemaal zeker. Het geweste lijk arbeidsbureau moet hiervoor nog geld beschikbaar stellen. De commissie van advies van het ar beidsbureau heeft echter eenstem mig een positief advies hierover gegeven. Hét is de bedoeling dat werklo zen uit Leiden-Noord één dag per week scholing kunnen volgen over een bepaald vakgebied. Via de klussenbank kunnen ze dan drie dagen per week het geleerde in praktijk brengen. Deze 'klussen' worden in, heel Leiden uitgevoerd. De gemeente hoopt met dit pro ject ook dat werklozen sneller de stap nemen om scholing te volgen bij scholingsinstituten als het CBB en het CW. Daardoor worden hun kansen op een nieuwe baan nog verder vergroot. Tweekoppige leiding voor economische zaken LEIDEN - De directie economische zaken en energie van de gemeente Leiden zal in de toekomst door twee mensen geleid blijven worden. Sinds het vertrek van Ewald Keijser hebben Herman Amptmeijer en Saskia Groenewegen de leiding tijdelijk overgenomen. Om dat de gemeente geen geschikte opvolger 'van buiten af heeft kunnen vinden, wil wethouder Fase van eco nomische zaken deze twee ambtenaren de leiding la ten houden. Een en ander is nog niet definitief geregeld. Maar uit de woorden van Fase blijkt dat voor de gemeente wei nig andere mogelijkheden overblijven. "We waren op zoek naar een schaap met vijf poten. Die hebben we niet kunnen vinden, tenminste geen mensen die be reid waren aan de slag te gaan voor het salaris dat wij hadden te bieden", aldus Fase. Formeel wordt Amptmeijer hoofd van de directie en Groenewegen plaatsvervangster, stelt Fase zich voor. In de praktijk zullen beiden echter 'op gelijke hoogte staan'. Amptmeijer krijgt de verantwoording over de interne gang van zaken en beleidszaken, terwijl Groe newegen zich bezig blijft houden met het werven van nieuwe bedrijven. LEIDEN - Het promotieprogram ma 'Leiden de moeite waard' van de gemeente Leiden is redelijk succesvol. Dat blijkt uit het onder zoek 'Stadspromotie, tussen slo gan en succes' van communicatie adviseur A.J.L. van Doorn. Hij heeft gekeken naar de effecten van de promotiecampagnes die ver schillende Nederlandse gemeen ten voeren. Een van de onderzoch te gemeenten was Leiden. Het promotie-programma 'Lei den de moeite waard' is vooral be doeld om de aantrekkelijkheid van de binnenstad te vergroten en de werkgelegenheid in de gemeente te verbeteren. Dat laatste moet ge Promotie-programma na onderzoek 'redelijk succesvolgenoemd beuren door nieuwe bedrijven aan te trekken, iets waarvan de ge meente de organisatie op zich heeft genomen. Van Doorn stelt dat de promotie campagne al enige vruchten heeft afgeworpen. Vooral ook omdat de laatste jaren enkele 'buitenlands georiënteerde bedrijven' zich hier hebben gevestigd. De onderzoeker noemt de aanpak van de gemeente realis tisch. Zij probeert bekendheid te krijgen bij een kleine uitgekozen doelgroep: bedrijven op het gebied van hoogwaardige technologie en dienstverlenende kantoorbedrij- ven. Met de instelling van het bu reau bedrijfscontacten en door zich te presenteren op vakbeurzen heeft de gemeente haar service en naamsbekendheid verbeterd. Een belangrijk punt is dat Lei den welomschreven doelen voor ogen heeft. Zo wil de gemeente in de kantorensector in de jaren '80 3000 tot 4000 nieuwe banen schep pen. Dank zij die duidelijke doe len, kan goed worden bekeken of het promotie-programma succes vol is geweest. Vrijblijvend waarop Leiden zijn toeristische aantrekkelijkheid wil verbeteren. Van Doorn omschrijft de organisa tie als 'zeer vrijblijvend'. Aan de ene kant houdt zich hier de ambte lijke werkgroep 'Leiden Promo tion' mee bezig. Anderzijds spant de commissie 'Leiden Leeft' zich hiervoor in, voortgekomen uit particulier ini tiatief. Het doel dat Leiden voor ogen heeft, noemt Van Doorn ambi tieus: het verbeteren van het imago van de stad bij plaatstelijke bevol king, de bewoners van de regio en onder Nederlandse toeristen. Bo vendien wordt geprobeerd meer toeristen over te halen naar Leiden te komen. In het promotie-pro gramma zijn echter geen streefcij fers opgenomen. Evenmin is be kend wat de resultaten zijn van het programma. Volgens Van Doorn is het daardoor niet mogelijk om te bekijken of het promotie-program ma op dit gebied succes heeft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 4