Lagerhuis ook tegen sancties Wim de Vos legde Botha's werkelijkheid vast Spaanse officieren vermoord aan vooravond verkiezingen (DE KORTINGEN VAN WOONING MAKEN KEUKENS MET COMFORT BETAALBAAR. Zuid-Af rik a wijst Westduitsers uit Gevangenen met paratyfus ontsnapt uit ziekenzaal Hoofdverdachte Abbas blijft buiten schot Keukencomfort voor 'n uitgekookte prijs. EN WOENSDAG 18 JUNI 1986 VEN- BUITENLAND PAGINA 7 LONDEN (GPD/DPA/AP/AFP) - Het Britse Lagerhuis heeft gisteren een motie van de Labour-oppositie, waarin om 'effectieve economische maatregelen' tegen Zuid-Afrika werd gevraagd, met 331 tegen 206 stemmen afgewezen. De conservatieve regering be schikt in het 605 leden tellende la gerhuis over een meerderheid van 135 zetels. Slechts tien Tories ont hielden zich van stemming, maar tijdens het zes en een half uur du rende debat bleken binnen de con- Terry Waite, de speciale gezant kingsdienst had bijgewoond. Hij de aartsbisschop van Canter- wordt vastgehouden in de gevan- '1 Zuid-Afrika genis in Kaapstad en geen enkele besprekingen Amerikaanse diplomaat heeft tot toe contact met hem mogen op- bury, is gisteren gearriveerd over het lot van gevangen geno men anglicaanse geestelijken. Waite werd op het vliegveld afge servatieve partij de meningen ver- haald door de anglicaanse bis- Spoeddebat deeld over wat er gedaan moet schop _van Johannesburg, Des- aeeia over wat er geaaan moet v«m uuiidiiiiesuurg, ues- rnA h wn worden om de regering in Pretoria mond Tutu. Zij reden vervolgens t» _:,liaJt ip'; ii lu&i over ae situatie i te bewegen tot ontmanteling de apartheidspolitiek. Premier Margaret Thatcher heeft scherpe economische sancties af gewezen omdat zij 'negatief effect' zouden hebben. In een rede naar Soweto, het zwarte woonoord bij Johannesburg, ?er veront- situatie in Zuid-Afri- maandae ,uam wiJzen vooralsnog een ka- avond een gemeenschapscentrum op kortetermtjn oyer van de anglicaanse kerk door ppn eenzijdige maatregelen tegen het brandbom zou verniel 2S,&ÏMaB£!8Ï^VE Tutu heeft verklaard dat zich on- Tweede zuuueu ueuuen. in een reue voor der de bijna 2.000 activisten die Selfit het parlement, herhaalde minister sinds de afkondiging van de ytomSvSrrter wthnelf nnen^fo do van buitenlandse zaken Sir Geof- noodtoestand vorige wiek donder- frey Howe het verzet van de rege- dag zijn gearresteerd, verschelde- Zuid-Afrika „diabo- rm-TUeteke. J „*.„1 Jil111SCI1 BRUSSEL (GPD) - Zes van de elf met paratyfus besmette gevange nen die maandagnacht zijn ont snapt uit-de gevangenis van het Belgische Merksplas bij Turnhout, zijn in de loop van gisteren weer opgepakt. Volgens het Belgische ministerie van volksgezondheid de vijf die nog op vrije voe- ring-Thatcher tegen vergaande sancties, maar hij liet zich er niet den uit over welke andere maatregelen worden overwogen. anglicaanse geestelijken bevin- De volksvertegenwoordi ging mag naar zijn mening niet Zuid-Afrika heeft vier Westduit- Howe zei dat de internationale gemeenschap de Zuidafrikaanse twee nriester-; ppfinnmip niot mnof tiominfinon - r "iets hebben uitgehaald! overleg in de ËG over maatregelen houden na de afkondiging van de noodtoestand. Onder de vier zijn CDA en VVD willen eerst dat de kamercommissie voor buitenland- In totaal hebben vijf Westduit- se zaken vertrouwelijk overleg sers korte tijd vastgezeten in Zuid- voert met minister Van den Broek Afrika. Drie van hen werden maan- over de stand van zaken in Zuid dag vrijgelaten en gisteren werden Afrika. Aan de hand van de uit- de overige twee op vrije voet ge- komst van dit beraad zou worden steld, zo deelde het ministerie van bepaald of de kamer morgen in een economie niet moet vernietigen, maar 'de opinie in Zuid-Afrika krachtiger moet beïnvloeden in de richting van hervorming'. Howe en premier Thatcher verklaarden dat Groot-Brittannië met andere lan den overlegt over maatregelen om de blanke regering aan te moedi gen de apartheid af te schaffen, zonder de Zuidafrikaanse econo mie te schaden of de Britse econo mische belangen in gevaar te bren- gen- De „Washington Post" meldde wordt voorgezeten, opnieuw aan Groot-Brittannië is de grootste gisteren dat drie Amerikanen zijn de orde komt. Weisglas (WD) ver- buitenlandse investeerder in Zuid- opgepakt. Onder hen is een 18-jari- klaarde dat „een broedende kip Afrika. Het heeft ongeveer 10 mil- ge student die zondag werd gear- niet mag worden gestoord, zeker buitenlandse zaken i Op een politiebureau i plenair debat bijeenkomt. De twee partijen vinden burg wordt nog een vrouw vastge- spoeddebat onwenselijk omdat de houden die zowel de Zuidafrikaan- kwestie Zuid-Afrika op de komen- jard pond uitstaan. resteerd omdat hii een herden- niet als die Thatcher heet" Vijf onderzoekers bio-laboratorium hebben kanker PARIJS (AP) - Het Pasteur In stituut heeft gisteren bekend gemaakt dat vijf van de onge veer 200 onderzoekers in het la boratorium voor genetische manipulatie kanker hebben ge kregen. Twee van hen zijn in middels overleden. Eind april is een commissie deskundigen samengesteld om te onderzoeken of de ziektege vallen louter toeval waren of te maken hadden met het werk van de onderzoekers. De afge lopen maand waren al onbeves tigde berichten verschenen dat vier onderzoekers kanker had den gekregen. Volgens de directeur van het Pasteur Instituut, Raymond Dedonder, is 'toeval' de meest waarschijnlijke verklaring. Maar professor Francois Jacob, het hoofd moleculaire biologie van het instituut, zei dat 'het werk van een onderzoeker nooit geheel zonder risico is'. MADRID - Vier dagen voor de al gemene verkiezingen van aan staande zondag is het verkie zingsklimaat in Spanje danig ver stoord door een aanslag in Madrid op, drie militairen. Kort na het mid daguur werd de officiële dienstau- door Gerrit-Jan Hoek to van overste Besteiro Perez en majoor Saenz de Yniestrillas door een commando onder vuur geno men in de buurt van het stadion van Atletico de Madrid. De twee Spaanse officieren als ook de militaire chauffeur werden getroffen door kogels en waren al len op slag dood. Een motoragent van de Madrileense politie, die het vluchtende terreurcommando de weg wilde versperren, werd omver gereden en liep daarbij ernstige verwondingen op. Van de drie slachtoffers is vooral msgoor Ricardo Saenz de Yniestril las in Spanje geen onbekende. De ze officier was jarenlang de vaste metgezel van de overste Tejero van de Guardia Civil, die in 1981 een dag lang het Spaanse parlement bezet hield. Saenz de Yniestrillas werd in 1978 veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf wegens zijn aan deel in een militair complot, de zo genaamde operatie 'Galaxia', die algemeen beschouwd werd als een generale repetitie voor de staats greep van 23 februari 1981. Diverse politieke partijen annu leerden gisteravond hun politieke bijeenkomsten in de verkiezings campagne uit protest tegen de aan slag, de derde die dit jaar in Madrid werd gepleegd. Eerder werd een nazaat van Christoffel Columbus vermoord, vorige maand kwamen vijf Guardias Civiles om bij de ex plosie van een bomauto. Majoor Saenz de Yniestrillas: complot. (foto AP) Doodvonnissen in Turkije ADANA (Rtr/AFP) - Een militaire rechtbank in Adana heeft 19 linkse Turken ter dood veroordeeld. Zij stonden terecht op de aanklacht de staat omver te hebben willen wer pen en betrokken te zijn geweest bij het doden van 48 mensen, zo heeft het half-officiële Anatolische persbureau meegedeeld. Dertien verdachten in het proces tegen de ondergrondse organisatie Dev-Yol (revolutionaire weg) kre gen levenslang, terwijl 156 anderen gevangenisstraffen opgelegd kre gen tussen twee en 24 jaar. De kans is groot dat de doodvon nissen niet voltrokken worden, maar omgezet in 30 jaar gevange nisstraf. Proces kaping Achille Lauro ten zijn geen groot gevaar voor de volksgezondheid. De elf behoren tot een groep van tachtig gevangenen in de halfopen gevangenis van Merksplas, die eind vorige week besmet raakten met een salmonella-paratyfusvi- rus. Omdat de ziekenafdeling van de gevangenis slechts op veertig zieken berekend is, werden de ove rige in een niet echt beveiligd ge bouw van de ruim 700 andere - alle kortgestrafte - gevangenen afge zonderd. Volgens de gevangenisdirectie was het voor de elf een koud kunst je om uit dat gebouw te ontsnap pen. Gisteren is de hele dag in de omgeving van Turnhout en ook in het zuiden van de Nederlandse provincie Noord-Brabant een klop jacht op de elf gehouden. Daarbij werd zelfs gebruik gemaakt van een helikopter. Zes gevangenen konden zo worden aangehouden. Zij zitten nu in de wel bewaakte ziekenafdeling van de gevangenis. De besmetting ontstond vorige week door een afkomstige keuken hulp, die drager van het virus was. Via het water en het eten zijn daar na de tachtig gevangenen besmet geraakt. Rechtse bond in Chili naar de oppositie SANTIAGO (IPS) - De Chileense conservatieve Nationale Federatie van Vrachtwageneigenaren heeft zich met een oproep tot terugkeer naar de democratie aangesloten bij de oppositie in het land. Voorzitter Julio Lagos pleitte gisteren in de hoofdstad Santiago voor „een sta biele en duurzame democratie waarin politieke partijen de hoofd rol spelen". De vervoersbond was een van de steunpilaren van de militaire rege ring bij de val van de gekozen Sal vador Allende in 1973 en was door de jaren heen een trouwe aanhan ger van het leger. Het militaire bewind is niet in staat een dialoog met de burgers te voeren, aldus Lagos. Hij waar schuwde voor „een gevaarlijke po larisatie". Lagos legde gisteren uit waarom hij onlangs uit de Econo mische en Sociale Raad (CES) was gestapt, het overlegorgaan waar mee de militaire regering steun van het volk hoopt te krijgen voor het strenge economische program- ROME - De voornaamste beklaag de in het proces tegen de kapers van het cruise-schip de 'Achille Lauro', dat vandaag in Genua be gint, is afwezig. Het is Abul Abbas, leider van het Palestijnse Bevrij dingsfront, een van de gewapende en autonoom opererende onderde len van de PLO, de Palestijnse Be vrijdingsorganisatie van Jasser Arafat. door Hein ten Kortenaar Volgens de aanklacht was het Abbas, die de kaping van het Ita liaanse passagiersschip 'Achille Lauro', van 7 tot 9 oktober van het vorig jaar, organiseerde en de ei genlijke leiding had over het vier koppige kapingscommando. Hij wordt dan ook beschuldigd van de kaping en alle daarmee samenhan gende delicten, met inbegrip van de moord op de invalide Ameri kaanse passagier Leon Klinghof- fer. Hij zal bij verstek moeten wor den berecht en het is onzeker of zijn straf ooit kan worden uitge voerd, want hij bevindt zich op een onbekende plaats, in ieder geval buiten Italië. Toch is hij na de kaping een dag lang op Italiaans grondgebied ge weest, als een van de inzittenden van het Egyptische vliegtuig dat door Amerikaanse straaljagers werd onderschept en gedwongen werd tot landing op de Siciliaanse NAVO-basis Sigonella. De Ita liaanse regering beperkte zich er toe de vier kapers van boord te ha len en liet niet alleen de Egypti sche diplomaten, maar ook de twee Palestijnse begeleiders, Abul Ab bas en de nu eveneens beschuldig de Abul Oz, ongemoeid. Ondanks de aankondiging van de Amerikaanse autoriteiten dat bewijzen voor Abbas' medeplich tigheid onderweg waren, gaf Italië de volgende dag verlof om op te sffigen en naar Joegoslavië te vliegen. De twee Palestijnen waren nog steeds aan boord en verdwe nen, na een kort oponthoud in Bel grado, naar een onbekend Ara bisch land. Deze gebeurtenissen leidden tot ernstig ongenoegen in de Verenig: de Staten en in Italië zelf tot een kortstondige regeringscrisis. Rech- ter-commissaris Paolo Castellana zegt hierover, dat de politieke mo tieven voor deze regeringsbeslis sing buiten de bevoegdheid van de rechterlijke macht vallen, maar voegde eraan toe, dat de bewijzen voor Abbas' schuld op dat ogen blik onvoldoende waren voor ge rechtelijke actie. Zo komt het dat de hoofdbe- klaagde in dit proces waarschijn lijk voorgoed buiten schot blijft en dat van de dertien beklaagden er maar vijf voor het gerecht zullen verschijnen: de vier jonge kapers en Abbas' neef, Abbas Issa, mede plichtig aan de voorbereiding van de kaping, maar al vóór het vertrek van de 'Achille Lauro' gearresteerd wegens bezit van valse papieren. Een van de kapers, Al Assadi, heeft een volledige bekentenis af gelegd en medewerking verleend aan het onderzoek. Een tweede, de leider van het commando, Magied al Molqi, heeft zijn aanvankelijke bekentenis van de moord op Kling- hoffer later ingetrokken, maar is herkend door twee bemanningsle den, die bij de daad aanwezig wa ren en werden gedwongen Kling- hoffers lichaam overboord te gooi- Er zijn weinig twijfels bij dit pro ces: het enige punt dat nog om de finitieve opheldering vraagt is het doel van de kaping. Werden de bij na 700 passagiers en bemannings leden gegijzeld, om vrijlating van Palestijnse gevangenen in Israël en elders af te dwingen, of werd alleen het schip gekaapt om een gewa pende aanval op de Israëlische ha ven Asjdod uit te voeren? Volgens rechter Castellana werd deze tweede lezing pas verzonnen, nadat Syrië zijn medewerking had geweigerd door de toegang tot de haven Tartus te verbieden. De be schuldiging tegen alle beklaagden blijft dezelfde: ontvoering met ter roristische doeleinden, een mis daad waarop in Italië 30 jaar gevan genisstraf staat. ADVERTENTIE Wooning bewijst dat goede keukens best betaalbaar kunnen zijn. Met toepassing van de beste mate rialen. Met een perfecte afwerking. Met een fantastische service. Leidschendam: Damplein 8-9, tel. (070) 200486 Openingstijden: 9.00-18.00 uur, op koopavond tot 21.00 uur. Zaterdag: 9.00-16.00 uur. Maandag gesloten. Buitenland kort Suriname De Surinaamse regering van pre mier Wim Udenhout zal naar ver wachting volgende week haar ont slag indienen. Dat is vernomen in welingelichte kring in Paramaribo. Aangenomen wordt dat vertegen woordigers van de „oude" politie ke partijen VHP, NPS en KTPI zullen vermoedelijk in een nieuwe regering zitting nemen. Op verzoek van legerleider Bouterse besloten deze partijen al eerder volledig deel te nemen in het zogenoemde topberaad, het hoogste politiek or gaan in Suriname. Neergestort Een Tornado-gevechtsvliegtuig van de Britse Royal Airforce is gis teravond in een afgelegen gebied in Wales verongelukt. De twee be manningsleden zijn omgekomen. De vliegers waren vanaf een lucht machtbasis in midden-Engeland vertrokken voor een nachtelijke oefening. De Tornado verongeluk te boven Elan Valley. Ooggetuigen zeiden een ontploffing te hebben gehoord, die werd gevolgd door een vuurbal. PLO Een arabische afgevaardigde van het Israëlische parlement heeft vo rige week in Tunesië een onder houd gehad met PLO-leider Jasser Arafat over de toestand in het Mid den-Oosten. Officieel is het voor Is raëlische parlementsafgevaardig- den verboden contacten te hebben met PLO-vertegenwoordigers. De parlementariër is Mohammed Mia- ri, die deel uitmaakt van de twee man sterke fractie van de linkse Progressieve Vredeslijst. Arafat had tegenover hem verklaard dat hij bereid is tot een dialoog met de Israëlische regering in het kader van een internationale conferentie over het Midden-Oosten. Aan die conferentie zouden ook de Sowjet- Unie en de PLO moeten deelne men. JOHANNESBURG - Het was een vreemde, bijna onwerkelijke erva ring. Terwijl tientallen fotografen, cameramannen, producers en schrijvende journalisten zondag avond het Johannesburgse restau rant Prohibition ('Verbod') binnen stroomden, zat de persoon waarom het draaide met zijn voor insiders bekende introverte houding op een kleine verhoging op een basgitaar te spelen. Cynisch was het ook, want de aanwezigheid van de bin nen- en buitenlandse journalisten in het restaurant had alles te ma ken met het risico dat nagenoeg al len als een zwaard van Damocles boven zich voelen hangen, maar dat de basgitarist als eerste had ge troffen. door Ruud de Wit De basgitarist was niet een van de vele 'jonge talenten' die in de restaurants van Johannesburg aan de bak willen komen, maar nie mand minder dan de Nederlandse cameraman Wim de Vos, die sinds vrijdag wist dat hij na een verblijf van bijna elf jaar voorgoed Zuid- Afrika zou worden uitgezet. De minister van binnenlandse zaken Stoffel Botha deelde hem dat per telex mede en gaf slechts als reden op „dat zijn deportatie het openbare belang diende". Wim de Vos kreeg wel gelegenheid om beroep aan te tekenen, maar dat is inmiddels afgewezen en vandaag zal hij in zijn voorlopige nieuwe woonplaats Londen arriveren. Er is geen enkele buitenlandse journalist in Zuid-Afrika aan te wijzen die de escalerende ontwik kelingen in dit land van zo nabij heeft meegemaakt dan de nu 39-ja- rige Wim de Vos. Na een muziek- carrière in de Nederlandse en Duit se pop van de jaren zeventig - hij speelde onder meer met Thijs van Leer en maakte deel uit van Teach In, nog voordat de groep het Euro visiesongfestival won - studeerde hij enige jaren fotografie in West- Duitsland, met als specialisatie te levisie. Daar leerde hij ook zijn hui dige vrouw Zigi kennen, die in Na mibië was geboren en dus over de Zuidafrikaanse nationaliteit be schikt. Boter „Ik wilde naar een journalistiek interessant gebied. Zuid-Amerika en het Midden-Oosten kregen reeds de nodige aandacht, maar Zuid-Afrika trok nog niet die inter nationale aandacht. Omdat Zigi uit Zuid-Afrika kwam, besloten we daar de kans te wagen en ik viel met mijn neus in de boter". De Vos was nog maar net in het land of hy werd geconfronteerd met de Sowe- to-opstand, op 16 juni 1976. Hij werkte op dat moment voor de SABC, de Zuidafrikaanse televisie, en de beelden die hy van de grim mige gebeurtenissen in Soweto filmde, zijn de afgelopen dagen op nieuw gebruikt in de talrijke docu mentaires die waren gewijd aan de Soweto-opstand. Al spoedig verliet hij de SABC en ging als free-lancer voor de Westduitse ARD filmen. Maar hij maakte in die periode tientallen documentaires, onder meer voor de VARA, NOS, EO, IKON, de BBC, UPI-TN en andere buiten landse omroepen, zoals hij dat on langs ook deed voor Veronica-tele- visie over de gevreesde Afrikaner Weerstandsbeweging. Hij noemt zelf de verfilming van het concert dat wylen Bob Marley in 1980 in Harare gaf ter gelegenheid van de onafhankelijkheid van Zimbabwe, een van zijn meest indrukwekken de ervaringen uit die periode. Begin 1984 trad hij in dienst bij de grootste Amerikaanse televisie maatschappij CBS. Dit en het feit, dat het snel toenemende geweld in Zuid-Afrika steeds meer de aan dacht van de internationale media opeisten, maakten het mogelijk dat hij de meest op de voorgrond tre dende cameraman in Zuid-Afrika kon worden. Gedurende de afgelopen twee jaar heeft Wim de Vos zonder twij fel de meeste 'scoops' gehad van al le cameramensen die in Zuid-Afri ka werkzaam zijn geweest. Altijd was hij in de-frontlinies van de ver slaggeving te vinden en zijn domi nant karakter, gekoppeld aan een grote deskundigheid en moed, dwong het verdere respect af. Athlone De meest indrukwekkende en af- Wim de Vos: op zen gegeven mo ment kun je niet meer verder. (foto ANP) grijselijke beelden die hij heeft ge schoten dateren overigens van het najaar 1985, toen hy samen met een ander team van CBS getuige was van het Athlone-incident, dat be kend is geworden als het 'Trojaan se paard'. Terwijl hij in de door politiek ge weld verscheurde kleurlingenwijk Athlone bij Kaapstad in de richting van een collega liep, natuurlijk met zijn onafscheidelijke camera op de schouders, zag hij plotseling een vrachtwagen van de Zuidafrikaan se spoorwegen aankomen: „Ieder een wist dat dat rotzooi betekende, dus ik liet de camera lopen. En ja hoor, er verschenen kinde ren op straat die met stenen begon nen te gooien. Toen een' steen door de voorruit ging, kwamen er tot mijn verbijstering een vijftal po litieagenten vanuit de achterbak van de vrachtwagen te voorschijn, die direct het vuur openden. Drie kinderen waren op slag dood". De beelden van dit Trojaanse Paard'-incident werden overal op de wereld getoond en waren de aanleiding van de beperkende maatregelen, die enige dagen later werden afgekondigd en die met na me golden voor televisieteams en fotografen. Tientallen keren is hy gearresteerd geweest en een keer, eveneens in Kaapstad, werd hij daarbij gewond. De laatste arresta tie, vorige week woensdag in Kaapstad bij een demonstratie van vrouwen voor het parlementsge bouw, is ongetwijfeld de druppel geweest voor de Zuidafrikaanse re- gering om hem definitief uit te wij zen. In maart was dat ook al eens een keer gebeurd, toen CBS in strijd met de toen eveneens van kracht zijnde noodtoestand toch beelden uitzond van een begrafe nis in de zwarte woonwijk Ale xandra. Toen kon er na tussen komst van een vice-president van CBS nog een oplossing worden be reikt, maar nu kon zelfs een kort geding zyn deportatie niet meer voorkomen. Emoties Iedereen van het buitenlandse perskorps wist dat Wim de Vos bo venaan de lyst stond van journalis ten die „wel eens uitgewezen" zou den kunnen worden. Zelf was hij zich daar goed van bewust en dat deed hem niet eens echt pijn: „Ik ben ook niet van steen. Na twee jaar nagenoeg dagelijks het geweld hier te hebben gefilmd, merkte ik dat ik de grens aan het bereiken was. Ik ben in de eerste plaats een observateur, iemand die probeert vast te leggen wat hy door de lens ziet. Doch je emoties kun je niet uitschakelen, hoe graag je dat zou willen. Je raakt ook wel gewend aan de ellende die je ziet. Maar tal rijke keren heb ik 's nachts niet ge slapen na weer zoveel dode kinde-- ren, zinloze schietpartijen, onmen selijk optreden van politieagenten en 'necklaces'. Ik heb zelf drie kin deren die hier in Zuid-Afrika gebo ren zijn. En hoe hard je ook moet zijn in dit beroep, als je die doods- kistjes steeds opnieuw weer moet vastleggen op de film, breekt er op een gegeven moment iets en dan kun je niet verder meer". Nadat in 1983 reeds de Neder landse journalist Gerard Jacobs Zuid-Afrika uit was gezet en vorige jaar een Amerikaanse Newsweek- corresponddht, is Wim de Vos dus nummer drie. Gezien de agressieve houding van de Zuidafrikaanse re gering de laatste week met name tegen de buitenlandse pers moet worden gevreesd dat hij niet de laatste zal zyn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7