Tuimelen zonder builen
Ideeën over school voor striptekenaars
INB
Onderwijzer
ontwerpt
cursus om
te leren
vallen
«noodceo papte /nam M lop.mjdw (jtslwcje!
ik 6a naar kt smUoeï' 11
Gtiükkic, is kt niet zo wat een Ito afc eMaaGde
vont- rj, Geloliio is tolt meet hwsWerLeirtieliik
pNSDAG 18 JUNI 1986
PAGINA 21
KORTWEG
Eindredactie Bert Paauw
Telefoon 071 - 144941, toestel 242
Soweto. Vandaar dat elk jaar op
16 juni 'de slachtoffers van de
opstand in Soweto' worden
herdacht. Dit jaar heeft de
Zuidafrikaanse regering de
herdenkingen verboden.
Daartoe is de noodtoestand
uitgeroepen, waardoor leger en
politie onbeperkte volmachten
hebben gekregen om in te
grijpen als er iets gebeurt wat
hen niet zint. De westerse
landen zijn daar erg boos over
maar hebben tot nu toe weer
eens niet tot krachtige
maatregelen, zoals een totale
economische boycot, kunnen
besluiten.
AS El Salvador
JTO Hoewel het
AAT Hiddenamerikaanse landje El
a c Salvador tegenwoordig niet
neer zozeer in het brandpunt
was- ?an de belangstelling staat
pjj voedt de burgeroorlog daar
mverminderd voort. De
christendemocratische
ïresident Duarte, die de
ifgelopen jaren weinig
vooruitgang heeft geboekt bij
iet stichten van vrede in zijn
and, heeft de gewapende
Appositie voorgesteld
Onderhandelingen te beginnen.
Anderhalf jaar geleden werd er
flr °k al eens gepraat tussen
legering en guerillastrijders
naar dat liep toen op niets uit.
7an het komende gesprek moet
^Ppnen ook geen al te hoge
UEIyerwachtingen hebben.
Sommige politieke
leskundigen zeggen dat Duarte
•nder druk van Amerika een
;esprek heeft voorgesteld zodat
e Amerikanen hetzelfde
unnen eisen van Nicaragua
/aar een linkse regering strijdt
egen door Amerika gesteunde
echtse rebellen.
DER
h /akantiebaantjes
Vakantiebaantjes zijn niet
m ^^ik gezaaid. Vandaar dat
f g/ waarschijnlijk maar een kwart
U 'an de scholieren die zo'n
J=.laantje zoeken werkelijk aan
Ie slag zullen komen.
Traditioneel kan men terecht in
Ie horeca en de bollenpellerij,
r via eigen initiatief valt er
i andere sectoren ook wel wat
e 'versieren'. Wie eenmaal
Jrvaring heeft opgedaan met
vakantiewerk heeft meer kans
lp een vaste aanstelling.
Overigens mogen volgens de
Vet jongeren beneden de 15 jaar
tiet werken terwijl jongeren
ussen 15 en 18 jaar slechts licht
Verk mogen verrichten. Ook
sïjn er minimum-jeugdlonen
vastgesteld, wanneer men
tenminste dertien uur per week
Verkt. Verdere informatie is te
ezen in de folder 'Wat iedere
vakantiewerker moet weten',
verkrijgbaar bij het ministerie
f van sociale zaken (postbus
10801,2500 EV 's-Gravenhage,
,el. 070-715911).
Soweto
Afgelopen maandag, 16 juni,
||vas het precies tien jaar
■geleden dat honderden
■Zuidafrikaanse scholieren door
lile politie van hun land werden
|9oodgeschoten of mishandeld.
Ze protesteerden tegen de
verplichte invoering op de
||esroosters van het Afrikaans,
Ie gehate taal van de blanken.
Dat protest begon destijds in de
Itwarte woongemeenschap
"Voordat ik in de studio begon
heb ik het stripblad Fenomeen
voor amateurs gehad. Het was de
bedoeling die amateurs vakerva
ring te laten opdoen. Het blad
groeide sterk, van een stenciltje
werd het offsetdruk, kleur. Het
werd heel aardig. Maar toen liep
ik Joop Wiggers tegen het lijf
(uitgever van de successtrip Jan.
Jans en de kinderen, die rond
1982 een eigen tijdschrift wilde
gaan opzetten. Dat liep echter
dood. Met drie tekenaars zijn we
toen de studio gestart."
Aldus de 22-jarige Baldi Dek
ker jr. uit het Noordhollandse,
landelijke Oostwoud, directeur
van Studio Visioen. Hij was de
man achter een bekroonde te
kenfilm voor Socutera (een pro
deo opdracht) en ontwierp een
cursus voor het maken van te
kenfilms. Voorts vervaardigt hij
geregeld losse illustraties voor
kranten en tijdschriften. Aan
ideeën heeft deze uit een kunste
naarsgeslacht stammende telg
geen gebrek (vader is beeldhou
wer), want zijn jongste plan is het
stichten van een school voor
striptekenaars, die naar zijn me
ning in Hoorn zou moeten wor
den gevestigd.
„Het was bij het begin van Vi
sioen de opzet zoveel mogelijk
verscheidenheid aan talent bin
nen te krijgen, van humoristi
sche tekenaars tot realistische.
Het werd een stormachtige ont
wikkeling. Binnen een paar
maanden hadden we zeven'kran-
ten om voor te werken, ook tijd
schriften begonnen interesse te
tonen. We zijn nu doorgegroeid
tot zo'n twaalf tekenaars, die alle
op free lance-basis werken.
Bladvulling
„Ik werk nu ook voor Het
Stripschrift en zo kwam ik in
contact met onder anderen strip-
redacteuren. Je merkt dat er
weinig goede tekenaars zijn. Je
hoort het van tekenaars, die zeg
gen: ..Wat Eppo nu heeft is waar
deloos. Het is gewoon bladvul
ling, want er is niets anders". En
daar moet ik ze gelijk in geven.
Sommige bladen zoeken hun
heil in wedstrijden, zoals Titanic.
In de hoop talent binnen te krij
gen. Maar het contact tussen een
strip-tekenaar op zijn zolderka-
Baldi Dekker jr.: "Het contact tussen een striptekenaar op zijn
zolderkamertje en de redactie van een blad is heel moeilijk te leg
gen". (foto GPD)
mertje en de redactie van een
blad is heel moeilijk te leggen.
Veel tekenaars hebben drempel
vrees om naar die redactie toe te
stappen. En die redactie kan die
tekenaar niet vinden. Ze hebben
wel een neus, maar om tekenaars
te ruiken, dat gaat niet.
Jos Lotens geeft het duidelijk
aan. Als je een duw in je rug
krijgt doe je een stap naar voren
Dreig je te vallen maak dan een
koprol over de schouder boven
het been dat voor staat. Dat is
een natuurlijke beweging.
Hoofd, nek, armen en rug wor
den op die manier ontzien. Want
bij een val komen juist deze de
len van het lichaam nogal eens in
het gedrang.
Maar wat zien we bij de meeste
jongeren die vallen? Ze spreiden
de armen en zetten de borst naar
voren: de zogenaamde parachu
te-reflex. Die reflex, zo heeft Jos
uitgedokterd, zouden de kinde
ren moeten afleren. Dan kunnen
er een heleboel nare blessures
worden voorkomen.
Jos Lotens - hij is onderwijzer
op een basisschool in Woubrug-
ge en in zijn vrije tijd judoleraar -
bracht aanvankelijk zijn gedach
te via een tuimelcursus in prak
tijk. Hierin leerde Jos de kinde
ren wat ze moesten doen bij het
maken van een val. De ervaring
die hij inmiddels heeft opge
daan, heeft hij in een boekje op
getekend: 'Vallen en huilen OF
tuimelen zonder builen'
De eerste die positief op de tui
melcursus reageerde was de ju-
dobond. Zij wilde die cursus in
de sportscholen introduceren.
"Valbreken", licht Jos toe. "is
een verwaarloosd onderdeel in
het judo. Maar leren tuimelen
heeft ook zin voor iemand die
gaat skieën. Wanneer ze het uit
steken van de armen al achter
wege laten ben je een eind op de
goede weg".
Hoewel het speelse boekje van
Jos gericht is op de jeugd, kun
nen ook ouderen er hun voordeel
uit putten. En niet te vergeten
sportclubs (hoe vaak valt een
voetballertje niet?). Scholen
kunnen de valtechnieken in hun
gymnastiekprogramma opne
men. Dat is ook de bedoeling van
het boekje, zegt Jos. Een lom
school in Oegstgeest is er al mee
begonnen. Vanzelfsprekend le
ren de kinderen van 'zijn' school
ook hoe ze moeten tuimelen.
De tuimelcursus voor jong en
oud dus? In feite wel, hoewel zij
op de jeugd is afgestemd. Jos Lo
tens: "Ik heb kinderen i
jaar op les gehad, die wilden le
ren vallen. Eigenlijk kun je dit de
hele schoolperiode door doen.
Breng je het in de vorm van een
spelletje, dan vinden ze dat nog
leuk ook. Bij mij op school laat ik
ze in de touwen zwaaien. Ze la
ten die zonder meer los en ma
ken vervolgens een soepele kop
rol. Zonder problemen, zonder
blessures".
Aantrekkelijk
Jos beweert met grote stellig
heid dat het aanleren van tuime
len helemaal niet moeilijk is.
"Als je het maar aantrekkelijk
maakt", voegt hij er onmiddellijk
aan toe. "Dan loopt het als een
trein. Kinderen die motorisch
zwak zijn? Geen punt. Je bouwt
dan in fasen: van gemakkelijk
naar moeilijk".
Zijn er met de tuimel veel on
gelukken te voorkomen?
Jos kinkt enthousiast. Zegt:
"Vraag maar eens aan een judo
ka of hij in het dagelijks leven
wel eens iets aan zijn valbreken
heeft gehad. Zelf', herinnert hij
zich, "heb ik er mijn leven aan te
danken. Als jochie stond ik ach
ter op een bromfiets waar ik af
viel. Omdat ik wist hoe ik moest
vallen liep het goed af. Ik had al
leen wat schaafwondjes. Mijn er
varing is dat kinderen het tuime
len leuk vinden. Ze kijken triom
fantelijk om zich heen als ze het
eenmaal onder de knie hebben"
Van een ding is Jos overtuigd:
wanneer de jongeren kunnen tui
melen hoeven ze niet bang te zijn
een sleutelbeen te breken of een
blessure aan de rug, nek of ach
terhoofd op te lopen. De tuimel
cursus is er helemaal op gericht
om dat te voorkomen.
Op school gaat Jos nog een
stapje verder. "Als ze goed kun
nen vallen laat ik ze wat met z'n
tweeën doen. Ik laat de een de
ander in een brandweergreep ne
men. Het 'slachtoffer' tuimelt
vervolgens van de schouders op
de grond. Dat gaat prima. Ze ma
ken een goede rol en weten bo
vendien nog eens hun val te bre
ken. Oké, het is een beetje judo.
Maakt dat wat uit? Ik geef de
kinderen wat ze zelf kunnen en
willen. Niks verplicht opleggen.
Op die manier bereik je de beste
resultaten".
Gymles
Het zal duidelijk zijn. Als het
aan Jos ligt wordt de tuimelcur
sus een vast onderdeel van de
gymnastiekles. Zijn school heelt
hem daarvoor de ruimte gege
ven. Jos heeft de tuimel inge
bouwd in het werkplan. De vol
gende stap? Naar de inspectie
van het onderwijs? "Die zal er ze
ker van horen", zegt Jos. "Wat ik
zo leuk vind is, dat de Neder
landse Vereniging van Gymnas
tiekleraren ook heeft gereageerd.
Daarentegen heeft het Cios - een
instituut waar sportleraren wor
den opgeleid - niets van zich la
ÉËF J
ten horen. Natuurlijk vind ik het
leuk dit op school te kunnen
doen. Maar mijn blik is gericht
op mensen die met beweging
omgaan. Juist voor hen is het be
langrijk. Zij moeten zeggen: daar
ga ik wat mee doen".
Het ene boekje - met leuke tui-
melplaatjes - is nog maar net uit
of Jos kijkt al weer vooruit.
Komt er een tweede boekje?
"Ja", zegt hij. "De uitgever ziet
een vervolg wel zitten. Trou
wens, ik ook. We denken aan een
boekje over stoeispelen op de ba
sisschool. De meeste kinderen
i dat. Op geen enkele ba-
i de armen achterwe-
(foto Wim Dijkman!
sisschool wordt, voorzover ik het
kan overzien, iets aan stoeien ge
daan".
Jos verwacht dat dit boekje na
de zomervakantie gereed zal zijn.
Het zal op dezelfde manier wor
den geschreven als 'Vallen en
huilen OF tuimelen zonder bui
len' 22,50). In een taaltje dat de
kinderen meteen aanspreekt.
JAN WESTERLAKEN
„Er is nog geen opleiding voor,
je hebt nu wel die LOI-cursus.
maar dat is een hobbycursus. Ze
garanderen geen vakopleiding.
Mijn gedachte is: zou het haal
baar zijn in Nederland een
school voor striptekenaars op te
zetten. Door opdrachten te ver
vullen zou je geld binnen krijgen
om daarmee het geheel draaien
de te houden"
„Het is niet de bedoeling dat er
een leraar voor de klas komt
staan, want doceren van stripte
kenen is iets heel andei's. Wat me
een aardig idee lijkt is een illu
strator aan te trekken die tevens
begeleider is om vakkennis op
technisch gebied bij te brengen.
Die bijvoorbeeld laat zien of een
tekening verkleind kan worden,
dat de getrokken lijnen goed
overkomen, die voorts ook mate
riaalbeheersing leert. Maar die
man werkt binnen de studio."
Hij voegt eraan toe dat Visioen
inmiddels met mensen werkt die
op dit terrein de afgelopen drie
jaar de nodige gespecialiseerde
kennis hebben opgebouwd. Die
wetenschap zou dan mooi op
zo'n school kunnen worden uit
gedragen. „Zet vijf geroutineer
de tekenaars in één ruimte, zet er
vijf bij die wel talent maar nog
geen ervaring hebben. En laat ze
samenwerken," is de remedie
van Baldi Dekker jr. „Als de één
in problemen komt, kan de ande
re bijspringen."
Deetman
Baldi Dekker jr. heeft zijn
plannen overigens op 'ministe
rieel niveau' besproken, zij het
dat dit in Maastricht op informe
le wijze gebeurde tijdens een ten
toonstelling over het maken van
animaties en beelden per compu
ter. „Die werd door minister
Deetman van onderwijs op 23
mei geopend. Als je zo'n man
voor je hebt stel je er vragen
over. Ik vroeg hem of hij wist dat
er helemaal geen opleiding voor
striptekenaars was en wat hij
daar van vond. En hoe hij het zou
vinden als iemand het in zijn
hoofd zou halen een school voor
striptekenaars op te starten.
Maar Deetman staat niet bekend
als iemand die warm loopt voor
strips. Een tijd geleden is hem
door Han Peekei gevraagd de pu-
blikatie uit 1948 over het uitban
nen van strips op school in te
trekken. Deetman was kennelijk
bang dat het een public:teits-
stunt voor Peekei zou worden,
dus heeft hij het niet gedaan.
Maar Het Stripschap heeft het
hem ook al herhaaldelijk ge
vraagd: „Minister, trek nou toch
eens die 'maatregel' in, want dat
zou een feestelijke dag voor de
strip kunnen worden". Je hebt
nu al genoeg strips binnen het
onderwijs, bijvoorbeeld in een
cursus om Frans te leren, of an
dere vakken. Strips worden dus
op school al gebruikt, waarom
dan nog steeds die maatregel?
FRANS KEIJSPER
i Steeds meer scholen in Nederland houden zich op één of andere manier bezig met anti-vandalisme
brojecten. Zo werd onlangs in Lelystad een wedstrijd uitgeschreven waaraan massaal door scholieren
jyerd deelgenomen. De bedoeling was om een affiche te maken ter bestrijding van het vandalisme. De
11-jarige Ronnie Dijkstra, die de eerste prijs won, houdt op de foto trots zijn affiche omhoog. (foto anp>
Sommige mensen neooen een
even simpel als hardnekkig oor
deel over de politici in Den Haag:
het zijn zakkenvullers, oplichters
en baantjesjagers. Dat beeld is in
het algemeen niet terecht. Maar
soms gebeuren er dingen die hel
begrijpelijk maken dat mensen
zo denken.
Veel politici die een punt zet
ten achter hun werk in Den
Haag, rollen haast vanzelf in een
andere, goedbetaalde functie. Ze
worden burgemeester, voorzitter
van een of andere raad. topman
bij een grote bank of commissa
ris van de koningin in een pro
vincie. Denk aan Geertsema (ex-
minister), Wiegel (idem), Van der
Louw (idem) en Van Agt (ex-pre
mier). In sommige gevallen is het
niet zo gek dat politici automa
tisch in een andere baan worden
geschoven. Tenslotte hebben ze
vaak grote bestuurlijke ervaring.
Bovendien weten ze de weg in
Den Haag en dat kan heel handig
zijn. Maar soms lijkt het erop. dat
een ex-politicus koste wat het
kost aan een baantje moet wor
den geholpen.
Dat geldt bijvoorbeeld voor
Piet van Zeil (58). Hij is nu nog
staatssecretaris van economi
sche zaken (met als specialiteit
het midden-- en kleinbedrijf),
maar werd eind vorige week
door het kabinet voorgedragen
voor het burgemeestersambt van
Heerlen (Limburg). Van Zeil
komt niet uit Limburg en heeft
ook geen speciale band met
Heerlen. Maar toch.
De PvdA, de grootste tegen
stander van de partij van Van
Zeil (CDA), reageerde woedend:
de kiezers in Heerlen hadden bij
de laatst gehouden gemeente
raadsverkiezingen de meeste
stemmen uitgebracht op de
PvdA, dus moest er een PvdA-
burgemeester komen en niet ie
mand van het CDA. De Heerlen-
se PvdA had bovendien persoon
lijke bezwaren tegen Van Zeil:
„Hij komt in Heerlen zijn pen
sioen afwachten nu voor hem
geen plaats meer was gereser
veerd in een nieuw kabinet-Lub-
bers". Ook de VVD in Heerlen
was niet echt blij met Van Zeil
omdat hij al 58 is, maar had geen
bezwaar tegen een burgemeester
van CDA-huize.
Premier Lubbers, partijgenoot
van Van Zeil, reageerde nogal la
coniek op de kritiek. Hij zei dat
Van Zeil van alle kandidaten ge
woon de beste papieren had en
dus als eerste in aanmerking
kwam voor het Heerlense burge
meestersambt. Tegelijkertijd
stelde hij de PvdA gerust: deze
partij zou binnenkort een burge
meester mogen leveren voor het
naburige Kerkrade.
En daarmee zijn we terug bij
het begin. Je kunt in dit geval
niet echt spreken van baantjesja-
gerij. Maar je kunt je wel afvra
gen of het normaal is dat er zo
eenvoudig functies worden uit
gedeeld. Bovendien: hoeveel
werknemers zouden op hun
58-ste jaar nog zo makkelijk van
baan kunnen veranderen?
WIM WIRTZ
Piet van Zeil - in een andere,
goedbetaalde functie gerold-.
(foto ANP)
(WORDT VERVOLGD)
