Grote zege van
Kurt Waldheim
Weer 20 doden
in Zuid-Afrika
Nauwer overleg EG-VS
SSSsggg SgasissgB
Veldslagen bij Westduitse centrales
Oostenrijkse socialisten verslagen
'Chili gaf
opdracht
Palme te
vermoorden'
Actie Greenpeace tegen
transport splijtstof
Baby na
val toch
overleden
MAANDAG 9 JUNI 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
WENEN - Met de verkiezing van Kurt Waldheim tot Oostenrijks nieuwe president, is
gisteren een einde gekomen aan de na-oorlogse socialistische leiding van de kleine Al
penrepubliek. Waldheim, die kandidaat was voor de conservatieve Oostenrijkse Volks
partij, vierde zijn overwinning gisteren, bejubeld door de Oostenrijkers die hem met
overweldigende meerderheid kozen.
LONDEN - Het bewind in Chili zit
mogelijk achter de moord op de
Zweedse premier Olof Palme. Dat
meldt de Britse zondagskrant The
Observer op gezag van regerings
kringen in Zweden.
door
Henk Dam
Palme werd op 28 februari
jongstleden doodgeschoten in de
straten van Stockholm toen hü 's
avond laat uit een bioscoop kwam.
Ondanks een intensieve jacht van
de Zweedse politie is tot nu toe
niet duidelijk geworden wie voor
de moord verantwoordelijk was.
The Observer citeert nu Zweedse
autoriteiten die zeggen over de be
wijzen te beschikken dat de Chi
leense geheime dienst, de DINA, al
in 1975 de opdracht gaf Palme te
vermoorden. Dit zou te maken
hebben met Palme's invloedrijke
oppositie tegen het bewind in Chi
li.
De DINA, aldus de Britse krant,
gaf de opdracht voor de moord
aanvankelijk aan Michael Town-
ley, een Amerikaan met uiterst
rechtse sympathieën die in 1976
ook al zat achter de moord in Was
hington op Orlando Letelier, een
vooraanstaand tegenstander van
de Chileense leider Pinochet.
Townley werd in Amerika opge
pakt, en kreeg een verhoudingsge
wijs korte gevangenisstraf in ruil
voor het verraden van zijn mede
plichtigen. De Amerikaan heeft
zijn straf goeddeels uitgediend, is
thans vrij op borgtocht en zal over
enkele maanden definitief vrij man
zijn.
Tijdens de verhoren door de
Amerikaanse politie bekende
Townley ook, dat de DINA hem de
opdracht had gegeven Olof Palme
om te brengen. Wat de Zweden nu
willen weten is of de Chilenen na
Townley wellicht iemand anders
de opdracht voor de moord hebben
gegeven. Persoonlijke betrokken
heid van Townley wordt niet waar
schijnlijk geacht.
Wijlen Olof Palme, prominent te
genstander van het regime-Pino
chet. Hoog op de dodenlijst? (foto api
Al op 4 juni kwam Waldheim
slechts 16.500 stemmen tekort om
met absolute meerderheid te wor
den gekozen. De verslagen sociaal
democraten zouden vandaag nog
bijeen komen om de voor hen
door
Hans Hoogendijk
rampzalige uitslag te bespreken.
Wijzingingen in de top van de par
tij worden niet uitgesloten.
Centraal thema in de verkie
zingsstrijd was het oorlogsverle
den van Waldheim. Hij was vooral
door het joodse Wereldcongres,
WJC, aangevallen op zijn geheu
genverlies ten aanzien van de oor
log. Waldheim, die als officier-or
donnans op de Balkan in Hitiers le
ger diende, heeft altijd ontkend op
de hoogte te zijn geweest van oor
logsmisdaden begaan in dit ge
bied.
Deze ontkenning is door joodse
organisaties en Israël scherp bekri
tiseerd. Afgelopen week nog stelde
het joodse Wereldcongres dat als
Oostenrijk Waldheim zou kiezen,
dit een symbolische amnestie voor
de jodenmoord in de Tweede We
reldoorlog betekende. De Oosten
rijkers hebben anders beslist. Ge
volg gevend aan de oproep van de
conservatieve Oostenrijkse Volks
partij "Wij, Oostenrijkers kiezen
wie wij willen. Waldheim juist nu",
hebben zij willen bewijzen dat ze
geen 'inmenging' dulden in hun
nog altijd onverwerkte oorlogsver
leden.
Pogingen ook van de Israëlische
regering om de keuze van Wald
heim te verhinderen, hebben hem
eerder gebaat dan geschaad. Dit
weekeinde nog kwam de Israëli
sche minister van justitie, Morda'i.
met nieuwe aantijgingen. Hij zei
dat er aanwijzingen zijn dat Wald
heim tijdens de Tweede Wereld
oorlog een jood heeft dood gemar
teld. Verder wordt onderzocht of
de nieuwe president van Oosten
rijk de executie van een kroatische
recruut heeft bevolen. Waldheim
heeft steeds beweerd dat er aan
"mijn handen geen bloed kleeft".
In een eerste reactie op zijn ver
kiezing zei hij dat hij de Oostenrij
kers wil verzoenen na een verkie
zingsstrijd die het land in twee de
len heeft gesplitst. Hij wil een pre
sident zijn die boven de partijen
staat. Voor de meeste Oostenrij
kers betekent dit dat er over hun
oorlogsverleden dus niet wordt ge
praat. De meerderheid van de 5,5
miljoen stemgerechtigde Alpenbe
woners heeft de man gekozen die
volgens de OVP-pamfletten de
'grootste Oostenrijker is'.
De tot nu toe bekend geworden
documenten bevatten geen bewijs
voor de bewering dat Waldheim
persoonlijk bij oorlogsmisdaden
betrokken is geweest, of dat hij een j
enthousiast aanhanger van de na
zi's is geweest. Het tegendeel ligt
meer voor de hand getuige zijn
woorden dat "wat ik heb onder
gaan hetzelfde noodlot is geweest
als dat van honderdduizenden an
dere Oostenrijkers. Er was geen al
ternatief'.
HEEMSKERK - De twaalf landen De ministers van buitenlandse
Lneh?i^iïv»n„UHiefnnTe^ van de Europese Gemeenschap zaken van de twaalf, die het afgelo-
en hy moet vanuit die functie vee willen meer en nauwer met de Ver pen weekeinde in het Noordhol-
^ler,.£mI=d vZln enigde Staten gaan overleggen, landse Heemskerk bijeen waren,
hebben besloten een werkgroep
e nieuwe president van OostenrijkKurt Waldheimstaat i
i hem de teleurgestelde socialistische kandidaat Kurt Sleyr<
zijn overwinning verslaggevers te woord. Rechts
dan vele anderen. Zijn grootste
fout is geweest dat hij dit nooit
heeft willen toegeven.
De
Oostenrijkse presi-
door
Hans de Bruijn
Peru
In de Peruaanse hoofdstad Lima
zijn zaterdag vier bommen ontploft
bij een plein waar president Alan
Garcia een plechtigheid bijwoon
de. Drie mensen vonden de dood
en zeker vijf anderen raakten ge
wond.
Volgens de politie explodeerde
de eerste bom vijf minuten voor
Garcia op het Bolognesiplein aan
kwam. De drie andere bommen
ontploften nadat de president was
vertrokken. Vermoed wordt dat de
bommen zijn geplaatst door de ma
oïstische guerrillabeweging Lich
tend Pad.
Verkiezingen DDR
Van de 12,4 stemgerechtigde
Oostduitsers heeft gisteren 99,73
procent zijn stem uitgebracht in de
verkiezingen voor een nieuw Oost
duits parlement (Volkskammer) en
nieuwe regionale raden. Dit hoge
opkomstcijfer werd bekendge
maakt door de verkiezingscommis
sie van de DDR. Het „Nationale
Front", een eenheidslijst die onder
meer de communistische partij
omvat, kreeg volgens die resulta
ten 99,94 procent van de stemmen.
Dat is een stijging van 0,08 procent
in vergelijking met de vorige ver
kiezingen in 1981.
La Belle
Een Amerikaanse sergeant die
bij de bomaanslag op de Berlijnse
discotheek La Belle zwaar gewond
raakte is aan zijn verwondingen
bezweken. De 26-jarige James
Goins werd na de aanslag in kritie
ke toestand naar het ziekenhuis ge
bracht waar hij nooit meer is bijge
komen.
Bij de aanslag werden twee men
sen, een Amerikaanse soldaat en
een Turkse vrouw, direct gedood
en raakten 230 mensen gewond. De
VS gaven Libië de schuld van de
aanslag en deze was voor de Ame
rikanen aanleiding om als vergel
ding de aanvallen uit te voeren op
Libië.
Haïti
Luitenant-generaal Henri Nam-
phy, de leider van de regerende
raad van Haïti, heeft zaterdag be
kendgemaakt dat in november
1987 verkiezingen zullen worden
gehouden. Zelf zal hij niet kandi
daat staan voor het president
schap.
Namphy, die de bekendmaking
deed in een televisierede van een
half uur, was steeds meer onder
druk gekomen om een verkiezings
datum vast te stellen. De laatste da
gen waren overal op Haïti demon
straties gehouden en straten gebar
ricadeerd, terwijl leidende politici
dreigden met een algemene sta
king.
dent kan al deze problemen het teneinde herhaling van de recente
beste bestrijden door in zijn nieu- wnjvmgen over en weer te voorko
CIVITAVECCHIA (AP/Rtr/AFP/ sloot hem echter °P in het vooron-
ANP) - Twee leden van de milieu- der- I" de haven werd de Italiaan
organisatie Greenpeace hebben weer vrijgelaten.
kifïr»e^oSirH0»Ldh Een woordvoerder van Green- kaanse besluit
mpn van^Mprti«P?r^n^»n «JhJlr peace noemde de actie later een pens te gaan maken, de weigeri
water^ uit Groot-BriUann?ë^Voï: succes. Greenpeace meent dat bij
gens Greenpeace
hoge ambtenaren te laten 1
gaan hoe dat verbeterde overleg tot
stand kan worden gebracht. „Euro
pa kan politiek net zo'n rol spelen
als de VS", zei de Nederlandse mi
nister Van den Broek gisteren.
De EG en de VS hebben de laat
ste maanden herhaaldelijk met el
kaar overhoop gelegen. Er woedt al
bijna een jaar een 'handelsoorlog'
over de export van met name land-
bouwprodukten, terwijl de Euro
pese landen bovendien allerminst
gelukkig zijn met de manier waar
op de VS in een aantal regionale
politieke problemen zijn opgetre
den.
De eenzijdige Amerikaanse actie
tegen Libië, de opstelling van de
VS in Midden-Amerika, het Ameri-
chemische wa-
i Washington om het akkoorc
ton afgewerkte splijtstofstaven uit
een kerncentrale in de buurt van
Rome naar de Britse opwerkings
fabriek Sellafield vervoeren. Bij de
actie belandde één activist in zee,
een ander werd door de beman
ning aan boord gevangen gezet.
hPt «rhin tn cc" on8eluk met het schiP stra* van Bern over menselijke contac-
'nfctauon nJ lingsdoses zouden vrijkomen die ten tussen Oost en West te tekenen
gelijk zijn aan de ontsnapte hoe- en het voornemen om zich niet lan-
veelheid bij de kerncentrale in het ger aan het Salt-2-akkoord te hou-
Russische Tsjernobil. Greenpeace den, hebben veel Europese kritiek
opgeroepen.
Minister Van den Broek, die de
vergadering in Heemskerk leidde.
Amerikaanse collega George
eist verder dat de kerncentrale
Latina gesloten wordt omdat de
centrale qua ontwerp lijkt op die in
Tsjernobil. De komende dagen zal had al op de NAVO-vergadering
De Mediterranean Shearwater de milieu-organisatie ook actie het Canadese Halifax aangekon-
was op weg naar de Italiaanse ha- voeren tegen het transport van digd zo'n sfeerverbeterend overleg
ven Civitavecchia waar het nu- splijtstof over land tussen Latina met de Amerikanen te willen. Zijn
cleair afval aan boord zou nemen en de haven,
van de kerncentrale in Latina.
Toen het schip de kust naderde,
zetten leden van Greenpeace vanaf
hun schip de Sirius in een rubber
boot koers naar het Britse schip.
Twee van hen probeerden vervol
gens met ladders aan boord te ko
men. Hierbij raakte een Spanjaard
te water. Een milieu-activist uit
Genua slaagde er wel in op het
schip te komen. 'De bemanning
Shultz liet toen al weten daar niet
afkerig van te zijn.
De EG-ministers namen gisteren
Van den Broeks suggestie over.
Maar voorlopig zal slechts op amb
telijk niveau gepraat worden en
niet, zoals de bewindsman aanvan
kelijk wilde, meteen door de 'EG-
troika', de ministers van buiten
landse zaken van de landen die het
vorige, het huidige en het komen
de EG-voorzitterschap bekleden.
Zuid-Afrika
De EG-landen wachten nog even
af met nieuwe sancties tegen Zuid-
Afrika. Van den Broek zei dat eerst
gewacht wordt op het resultaat van
de bemiddelingspogingen, die een
groep van 'wijze mannen' uit het
Britse Gemenebest momenteel on
derneemt. Mislukken die, dan zul
len de ministers zich volgende
week maandag in Luxemburg op
nieuw op de situatie beraden.
Hoewel de wijze mannen nog
geen eindrapport hebben uitge
bracht, zouden zij er volgens nog
onbevestigde berichten niet in ge
slaagd zijn een zinvol contact tus
sen de Zuidafrikaanse regering en
de zwarte meerderheid tot stand te
brengen.
Van den Broek zei „niet erg opti
mistisch te zijn over de ontwikke
lingen. Als alleen de Zuidafrikaan
se regering straks, met voorbijgaan
aan de zwarte bevolking, beslist
over de toekomst van de apartheid,
dan lijkt verder geweld onvermij
delijk".
JOHANNESBURG - Het geweld
in Zuid-Afrika heeft gedurende het
afgelopen weekend aan minstens
twintig personen het leven gekost.
Tien zwarte mijnwerkers kwamen
zaterdag bij Vrijheid in de Natal
om het leven bij gevechten tussen
aanhangers van de grootste Zuid
afrikaanse vakbond, de NUM (Na-
door
Ruud de Wit
tionale Unie van Mijnwerkers) en
aanhangers van de concurrerende
UWUSA (de Verenigde Arbeiders
Unie van Zuid-Afrika). En in Wel
kom werd een zwarte jongen door
vijf blanken, waarschijnlijk dienst
plichtigen, met een bajonet dood
gestoken. Twee van hen konden
gearresteerd worden.
Het aanhoudende geweld in
Zuid-Afrika doet de geruchten toe
nemen dat de Zuidafrikaanse rege
ring zeer binnenkort een algehele
Demonstratie
tegen Martens'
bezuinigingen
BRUSSEL (ANP) - In de binnen
stad van Brussel hebben gister
middag opnieuw enkele tiendui
zenden leerkrachten en scholieren
betoogd tegen de bezuinigings
plannen van de Belgische regering.
Het christelijk-liberale kabinet-
Martens wil 14.000 banen in het on
derwijs af stoten in het kader van
de bezuinigingen die dit en vol
gend jaar 200 miljard frank elf
miljard gulden) zouden moeten op
brengen.
Volgens de organisatoren liepen
naar schating 60.000 mensen mee
in de vreedzame betoging. Politie
en rijkswacht hielden het op iets
meer dan 20.000 activisten. De de
monstratie was op touw gezet door
het katholieke onderwijs en na
drukkelijk niet tegen de regering
maar alleen tegen de besparingen
in de onderwijssector gericht. Veel
Walen liepen gisteren mee omdat
de bezuinigingen vooral in dat ge
deelte van het land zullen worden
gevoeld omdat daar de verniewing
van het middelbaar onderwijs ver
der is voortgeschreden dan in de
rest van België.
noodtoestand zal uitroepen. Twee
regeringsgezinde zondagskranten,
de Afrikaanstalige Rapport en de
Engelstalige Sunday Times open
den gisteren met deze veronder
stelling. Rapport sprak zelfs over
het mogelijk uitroepen van de
'staat van beleg' door de regering-
Botha, wat onder meer inhoudt dat
de burgerlijke rechtspraak zal wor
den vervangen door een militaire.
Een andere reden voor het uit
roepen van de noodtoestand kan
de Soweto-herdenking zijn op
maandag zestien juni. De minister
van wet en orde, Louis le Grange,
heeft vorige week al geprobeerd
wijzigingen op bestaande veilig
heidswetten door het Zuidafri
kaanse driekamerparlement te
drukken. Deze veranderingen ge
ven aan de minister de macht om
leger en politie voor drie maanden
tijd in bepaalde gebieden nage
noeg onbeperkte en ongecontro
leerde bevoegdheid te geven. Ook
wilde minister Le Grange dat ar
restanten voor maximaal 180 da
gen in plaats van de huidige 90 zon
der vorm van proces vastgehouden
kunnen worden.
Twee kamers van het parlement
besloten de wetswijzigingen terug
te verwijzen naar een adviesli
chaam. Le Grange vreest nu dat
door dit oponthoud de veranderin
gen niet voor de bewuste zestien
juni in het wetboek opgenomen
kunnen worden. Verder zijn vol
gens onbevestigde berichten van
35.000 dienstplichtigen alle verlo
ven ingetrokken. Zij zullen in ieder
geval het komende weekend pa
raat worden gehouden.
NEW YORK (AP) - Een 11
maanden oude baby die een
week geleden 17 verdiepingen
naar beneden viel vanaf een
flatgebouw is zaterdag in een
ziekenhuis in New York overle
den.
De baby lag in het ziekenhuis
met zware beschadigingen aan
hersens, longen en andere orga
nen. Op 2 juni viel de baby uit
raam van de woning van zijn
ouders. De val werd gebroken
door een appelboom.
Iraanse leider
Rajavi vertrekt
uit Frankrijk
PARIJS (AFP) - De Iraanse oppo
sitieleider Massoud Regavi, die
sinds 1981 in de buurt van Parijs
woonde, heeft Frankrijk zaterdag
verlaten nadat de Franse politie
zijn huis was binnengevallen om
de identiteitspapieren van enkele
tientallen aanhangers te controle
ren. Na de politie-operatie. die
groots was opgezet, vertrok Rajavi
vanaf de luchthaven van Bourget
naar Irak.
Uit goedingelichte bron werd
vernomen dat de leider van de ver
zetsorganisatie „Mujahedien
Chalq" Frankrijk vrijwillig heeft
verlaten en niet is uitgewezen.
Eind vorige maand heeft Iran
Frankrijk gevraagd om de uitleve
ring van onder meer Rajavi. De
Iraanse vice-premier Moayeri be
zocht Frankrijk om de koele be
trekkingen met Parijs te verbete-
Premier Chirac beloofde hem de
vluchtelingenstatus van tegenstan
ders van Chomeiny, die in balling
schap in Franrkijk wonen, op
nieuw te bezien. Parijs hoopt dat
betere betrekkingen met Teheran
de kans op vrijlating van negen
Fransen, die in Beiroet worden
vastgehouden door pro-Iraanse
strijders, zal vergroten.
BONN - Ongeveer 100.000 West
duitsers hebben zaterdag gede
monstreerd tegen kernenergie.
Daarbij kwam het in Brokdorf
(45.000 demonstranten) en in Wac-
kersdorf (25.000 actievoerders) tot
verbitterde gevechten tussen radi
cale demonstranten en de West
duitse ME. Aan beide zijden vielen
tientallen gewonden. De politie ar
resteerde meer dan 150 geweldda
dige demonstranten.
door
Hans Hoogendijk
Tienduizenden tegenstanders
van kernenergie bereikten de kern
centrale in het Noordduitse Brok
dorf helemaal niet, omdat de poli
tie 30 kilometer voor de centrale de
wegen had afgezet om iedereen te
fouilleren.
De door de regering en vreedza
me demonstranten gevreesde mas
sale slag tussen de ME en geweld
dadige demonstranten bleef uit
door de uiterst nauwkeurige cop-
trole. Rond de kerncentrale Brok
dorf waren 5000 politiemensen in
actie.
De Westduitse ME volgde in
Brokdorf een nieuwe tactiek. Tot
nu kwamen de speciale eenheden
pas in actie als gewelddadige de
monstranten hekken bestormden,
nu ging men veel sneller tot de te
genaanval over. Daarbij werd ook
CN- en CS-gas ingezet.
Onder dekking van waterkanon
nen leverden eenheden van de pa
ramilitaire Bundesgrenzschutz een
ware slag met enkele honderden
zogenaamde 'chaoten' die door de
mazen van het controlenet waren
geglipt. Vermomde demonstran
ten staken politiewagens in brand,
beschoten de politie met stalen ko
gels en lichtspoormunitie en maak
ten een pistool buit.
Ook in het Beierse Wackersdorf,
waar een opwerkingsfabriek voor
uitgewerkte kembrandstofstaven
moet komen, kwam het tot geweld-
Een demonstrant schiet lichtspoorkogels afin de richting van de vesting annex kerncentrale in Brokdorf
dadigheden. Ondanks een demon
stratieverbod trokken naar schat
ting 25.000 mensen op naar de hek
ken rond de bouwplaats. Daar
stonden zy oog in oog met ruim
3500 ME'ers.
De demonstratie verliep vreed
zaam totdat een groep van honderd
vermomde 'chaoten' de hekken be
stormde en met een molotovcock
tail een politiewagen in brand stak.
De ME beantwoordde dit met kei
harde charges. Later werd een
groep ME'ers klemgereden door
naar schattting 70 gemaskerde mo-
tonriiders die de ingesloten poli
tiemannen met stenen en katapults
bekogelden. De ME zette daarop
traangas in.
Misdadig
Vreedzamer ging het toe in Mün-
chen, waar 9000 mensen, onder wie
4000 kinderen, demonstreerden te
gen de gevaren van kernenergie.
Ook bij de demonstratie tegen de
hoge-temperatuur-reactor in
Hamm, waaraan 8000 mensen mee
deden, bleven incidenten uit.
In Wurzburg demonstreerden
ruim 12.000 mensen vooreen West
duitse 'Ausstieg' uit de kernener
gie. SPD-fractieleider Hans Jo-
chen Vogel noemde het een ernsti
ge fout dat de net benoemde CDU-
minister van milieu, Wallmann,
niet aan de manifestatie deelnam.
De Westduitse regering veroor
deelde net als de SPD de geweld
dadige incidenten in Wackersdorf
en Brokdorf. CSU-voorzitter en
minister-president van Beieren,
Franz Josef Strauss, eiste een har
der optreden tegen de 'misdadige
chaoten'.
„Er bestaat hier een wandelend
burgeroorlogsleger van chaoten
die op afroep inzetbaar zijn van de
startbaan-west in Frankfort tot
Brokdorf, van Mutlangen tot Wac
kersdorf. De politie moet worden
versterkt om het hoofd te kunnen
bieden aan deze communistische
en anarchistische misdadigers",
verklaarde Strauss.
Intussen worden de stemmen in
West-Duitsland die roepen om een
beperking van het demonstratie-
recht, steeds luider. De centrum
rechtse regering probeert met de
belangrijke deelstaatsverkiezingen
in Nedersaksen voor de deur, voor
al de Groenen mede-aansprakelijk
te stellen voor het geweld dat de
gemaskerde demonstranten keer
op keer ontketenen.
Agenten
CDU-fractieleider Dregger
noemde vrijdag in een Bondsdag
debat de Groenen 'agenten van de
Sowjet-Unie'. Ook de liberale mi
nister van buitenlandse zaken,
Genscher, viel de Groenen hard
Hij zei dat de Groenen niet
in staat zijn de vrede te bewa-
„Men kan niet enerzijds het mo
nopolie voor vrede en humaniteit
zich opeisen en anderzijds
klappen als er een bericht binnen
komt over gewonde politiemen
sen. Er bestaat geen duidelijker be
wijs voor niet-humaniteit".
Genscher doelde op het twee we
ken geleden gehouden partijcon
gres van de Groenen, waarbij af
gevaardigden hadden geapplaudi-
seerd toen een melding binnen
kwam over gewonde politiemen
sen in Wackersdorf.
Intussen hebben de Groenen in
Hessen aangekondigd dat zij de
Groen-rode regeringscoalitie in de
ze deelstaat zullen verlaten als niet
voor het einde van de regeringspe
riode in 1987 alle in Hessen
werkende kernreactoren zijn uitge
schakeld. In Hessen zetelt de eer
ste en tot nu toe enige Groene mi
nister, Joschka Fischer.
