Magnifieke voorstelling
door Théatre du Soleil
Geschiedenis van Norodom Sihanouk
Nederlandse kerkmuziek verrijkt
Veel publiek op Orgeldag
MAANDAG 9 JUNI 1986
'De verschrikkelijke maar nog on
voltooide geschiedenis van Noro
dom Sihanouk, koning van Cambod
ja', door het Théatre du Soeil in de
regie van Ariane Mnouchkine naar
Tropeninstituut, Amsterdam. Al
daar nog te zien op 9,11,14 (deel 1) en
10,13 en 15 juni (deel 11).
AMSTERDAM - Magnifiek,
maar moeilijk - dat slaat op de
bijna negen uur durende voor
stelling van het Théatre du Soleil
uit Parijs. Het gaat om het in
drukwekkende verhaal over No
rodom Sihanouk van en door het
fameuze gezelschap van de Fran
se regisseuse Ariane Mnouchki
ne, dat bij voorbaat al in de sec
tor toneel een hoogtepunt van
het Holland Festival beloofde te
worden; wat overigens dus in
derdaad het geval blijkt te zijn.
Aan deze opmerkelijke ge
beurtenis op theatergebied ging
daarom een groot aantal publika-
ties vooraf, waarin achtergron
den van dit bijzondere gezel
schap werden belicht en met na
me ook een samenvatting van de
politieke tragedie van Cambodja
werd gegeven. Dat laatste was
hard nodig. De recente geschie
denis van dit land is een uiterma
te gecompliceerd geheel en hier
in Nederland niet algemeen be
kend. Een figuur als Norodom
Sihanouk is bij ons zeker geen al
gemeen tot de verbeelding spre
kende persoonlijkheid - in elk
geval veel minder dan in Frank
rijk, dat met dit deel van Indo-
China historische banden heeft.
Juist dat maakt de voorstelling
moeilijk. De wisselende politie
ke constellaties zijn allesbehalve
van meet af aan doorzichtig. Om
de voorstelling goed te kunnen
volgen, is het regelmatig nodig
om de Franse tekst of de door het
HF opgestelde samenvatting te
raadplegen, en menigeen zie je
dat dan ook doen. Sihanouk
neemt zelf voortdurend deel aan
de ontwikkelingen, maar dan
wel door de tijd heen in verschil
lende hoedanigheden. Als bal
ling of als machthebber moet hij
steeds op nieuwe situaties inspe
len en tenslotte zelfs met zijn vij
anden, de Rode Khmer, een
soort van monsterverbond slui
ten.
De namen en de positie van
hoofdrolspelers in dit drama, zo
als die van Penn Nouth, Sirik
Matak, generaal Lon Nol en van
Rode Khmerleden als Saloth Sar
(de latere Pol Pot) en Khieu Sam-
phan, naast vele andere namen
moet je als toeschouwer constant
paraat hebben.
Dat het stuk over twee avond
en is verdeeld, betekent zeer ze
ker een tegemoetkoming naar
het Nederlandstalige publiek
toe. In Parijs komt het wel voor,
dat de voorstelling in haar geheel
achter elkaar gespeeld wordt.
Als dat in hetzelfde tempo ge
beurt als zaterdag- en zondag
avond, dan mag dat voor het pu
bliek misschien 'een hele zit' zijn
- het staat in geen enkele verge
lijking tot de enorme prestatie
van de spelers, van wie Mnouch
kine blijkbaar een ongelooflijke
inzet vergt.
De scènewisselingen verlopen
met een geweldige vaart: de spe
lers rennen werkelijk op en af
over het grote lege speelvlak. Al
leen dat al is iets bijzonders en
een genoegen om te zien. Abso
luut middelpunt daarbij is de te
recht om zijn spel al vaak beju
belde titelrolspeler Georges Bi
got. Door zijn felle motoriek vol
dynamiek en zijn veelal eige
naardig hoog stemgeluid eist hij
alle aandacht op. Van Sihanouk
NICE - De dirigent Lorin Maazel, bekend van de nieuwjaarsconcerten door de Wiener Philharmoniker, is in
het afgelopen weekeinde in Monaco in het huwelijk getreden met de Westduitse actrice Dietlinde Turban. Op de
foto poseert de 56-jarigedirigent met zijn bruid, van wie wordt gezegd dat ze veel op wijlen Romy Schneider
lijkt, tijdens de in het Zuidfranse Cap Ferrat gehouden receptie. ifoto api
'Markus, een tijding van vreugde'
Concert: 'Markus, een tijding van
vreugde', door A.C .Schuurman. Uit
voerenden: Ellen Bollongino, so
praan; Margareth Bounders, alt;
Wout Oosterkamp, bas; Charles van
Tassel, bariton; Math Dirk, bariton;
Tijn van Eijk, orgel. Het Randstede
lijk Begeleidings orkest. C.O.V. 'Ho
sanna' (Alphen aan den Rijn), Lau-
renscantorij (Rotterdam). Dirigent:
Barend Schuurman.
LEIDEN - Het zal voor de com
ponist Adriaan C. Schuurman za
terdagavond een zeer bijzondere
avond zijn geweest. Honderden
mensen gaven in de Hooglandse
Kerk in Leiden de 82-jarige mu
sicus een minuten durende
staande ovatie voor de eerste uit
voering van zijn oratorium 'Mar
kus, een tijding van vreugde'.
Terecht, want het zal niet vaak
voorkomen dat zo'n, met veel ta
lent begiftigde man, door middel
van een partituur een persoon
lijk getuigenis, een geloofsbelij
denis, aan zo velen weet over te
brengen. Het enthousiasme was
gemeend, de ontroering oprecht.
De Nederlandse kerkmuziek is
verrijkt met een nieuw oeuvre
dat. hoewel muzikaal zeer door
wrocht, vooral door tekst en
tekstbehandeling een welhaast
liturgische belevenis wordt.
'Markus' is daardoor geen sym-
phonisch oratorium geworden
maar veel meer een adequaat
antwoord op het vele kaf onder
het koren van de kerkmuziek.
De zoon van de componist, Ba
rend Schuurman, hield het stuk
ten doop en hij zal daar een har
de dobber aan hebben gehad. De
noten liegen er niet om, het stuk
bestaat niet uit eenvoudige har
monieën of melodische lijnen,
maar vereist van alle uitvoeren
den, instrumentaal of vocaal,
zeer veel.
De koren 'Hosanna' uit Alphen
aan de Rijn en de 'Laurenscanto-
rij' uit Rotterdam, gaven daarom
een buitengewoon fraaie vertol
king, en het Randstedelijk Bege
leidingsorkest kweet zich ook
uitstekend van zijn taak. Die
taak was trouwens erg dankbaar,
gezien het feit dat de orkestratie
van het stuk zonder meer schitte
rend was.
Over de muziek zelf kan men
twisten. De klanken moeten voor
zich spreken, en de toehoorder
kan niet vluchten in structurele
problemen. Voor de een zal de
muziek dus meer waarde hebben
dan voor de ander maar voor de
enkele wat meer groteske effec
ten kan niemand koud blijven.
Ook de vocale solisten waren
zeer berekend voor datgene wat
ze moesten doen. Charles van
Tassel als evangelist zong zijn
partij uitstekend, maar de uit
spraak van het Nederlands was
hier en daar wat eigenaardig en
dat stoorde.
Hetzelfde geldt overigens voor
Wout Oosterkamp, die de figuur
van Christus gestalte gaf. Hij had
uitsluitend gesproken tekst,
maar deed dat mijns inziens wat
te nadrukkelijk en teveel op een
Albert van Dalsum-achtige wij
ze. Van de drie overige solisten
viel vooral Margareth Beunders
op. Helaas was haar aandeel niet
zo groot, wat ook gold voor Ellen
Bollongino en Math Dirks.
Deze première zal voor velen
een aangrijpende gebeurtenis
zijn geweest en voor hen die dat
nogmaals willen beleven: de
NCRV zendt 'Markus' op 26 sep
tember integraal uit op Radio 4
PETER VAN MUIJEN
Recensiekul
Nog nooit heb ik een brief ter pu-
blikatie in de krant geschreven.
Nog nooit heb ik echter zo'n onver
schillige en onbenullige recensie
gezien als die van Paul Devilee van
het in de Muzenhof in Leiderdorp
opgevoerde toneelstuk 'Deadline'
door 'Het Leids Theater'.
In deze recensie, betreurde de
heer Devilee, "dat het stuk te veel
wil" en "dat het te vol zit met zware
items". Nou, sorry, ik heb het ook
gezien en ik vond het zinnig en ko
misch. Dat een amateurtoneelver
eniging een dergelijk alternatief
voor het afgezaagde gooi- en smijt
werk dat zoals bekend in deze krin
gen welig tiert, bedenkt, verdient
mijns inziens alle lof. En gelet op
Lezers Schrijven
de respons van het publiek tijdens
en na de uitvoering zijn anderen
kennelijk dezelfde mening toege
daan.
Wanneer verder de heer Devilee
zorgvuldiger te werk zou zijn ge
gaan en met de groep gesproken
zou hebben, dan zou hij geweten
hebben, dat het tonéelstuk met de
groep zelf al improviserend tot
stand is gekomen, en dat hierom
de spelers niet anders dan heel
goed moeten weten wat ze met hun
produkt duidelijk willen maken.
Devilee's opmerking "de regisseur
had eerst de kern van het stuk bij
de spelers moeten aanbrengen"
slaat daarom opnieuw de plank
mis.
Zijn grofste blunder is echter het
verwijt dat in het programmaboek
je van het Leids Theater Kafka als
inspiratiebron van het stuk onver
meld gebleven zou zijn. Dat het pu
bliek een programmaboekje niet
goed leest - vooruit, maar een re
censent!
Trouwens, van wie, meneer De
vilee, denkt U dat de op de voorpa
gina van dit programmaboekje af
gedrukte tekening was?
Goed geraden meneer Devilee!
Monica Bekker,
Colijnstraat 147
Katwijk
maakt hij soms een clowneske
marionet, die in zijn eigen draad
jes en in de grillige tijdsomstan
digheden verward raakt. Zijn
overrompelend spel maakt dui
delijk, dat het een unieke vondst
van Ariane Mnouchkine is ge
weest om de recente geschiede
nis van Cambodja te vertellen
aan de hand van Sihanouk.
In dit verband spreekt men
wel over Sihanouk als een held
van Shakespeariaanse allure, die
in theatraal opzicht een boeiende
persoonlijkheid blijkt te zijn. Dat
vrienden en familieleden dit
theaterbeeld van Sihanouk als
treffend en historisch juist heb
ben bestempeld, stemt Mnouch
kine - zo bleek ook weer tijdens
de persconferentie - tot grote te
vredenheid zelfs. Sihanouk zelf,
die de voorstelling heeft gezien,
schijnt zich in zijn toneelbeeld
herkend te hebben. Toch doet
dat eigenlijk niets toe of af aan de
theatrale werking van het stuk,
dat inzicht biedt in de complexi
teit van een stuk eigentijdse ge
schiedenis vol afgrijslijke ter
reurdaden.
Het meest interessant blijft
vanzelfsprekend om te zien, hoe
de spraakmakende Mnouchkine
Verveling
bij 'Barstend
Ijs'
Wereldpremiere van Barstend IJs
van Klas Torstensson met mede
werking van ASKO-koor en slag-
werkgroep Den Haag. Gehoord op
6 juni in Frascatie tijdens het Hol
land Festival 1986.
AMSTERDAM - Het geluid dat
gepaard gaat met het ontstaan
van barsten in grote ijsvlakten,
is een indrukwekkend natuur
verschijnsel, dat de uit Noor
wegen afkomstige componist
Klas Torstensson inspireerde
tot het maken van 'Barstend
IJs'. Het is niet uitsluitend mu
zikaal materiaal, maar het na el
kaar ten gehore brengen van
geluidsopnamen van brekend
ijs, een uit twaalf mannen en
twaalf vrouwen bestaand koor,
slagwerkers op een hoger ni
veau in alle vier hoeken van de
smalle doch hoge zaal en een
diaserie van de ijsvlakte op een
aantal schermen. Het stuk be
gint met harde onverwachte
aanzwellende klanken die zig
zaggend bewegen door de don
kere ruimte vanuit de vele op
gehangen luidsprekers. Dan
vertonen de dia's en lage barst
in de ijsmassa. Dit herhaalt zich
enkele malen en later zien we
het ijs verder versplinteren. Er
komen ook mooie plaatjes van
lichtbreking op het ijsbreuk-
vlak.
Nadat het ijs is gebroken gaat
het licht aan en begint het koor
met 'Isogloss'. De vrouwen zin
gen lang aangehouden zuivere
tonen, waarbij herhaaldelijk
stemvorkjes nodig zijn. De
mannen zijn uitgerust met kor
te of lange planken, waarmee
een ingewikkeld ritme tot
stand komt door toch maar één
slag per koorlid te geven. On
dertussen worden er klanken
uitgestoten, die veel lijken op
de krijgshaftige kreten van de
Japanse samoerai'. Er zijn ook
computerprogramma's ver
vaardigd om het koorgeluid te
bewerken en direct zichtbaar te
maken als spectogram op een
grootbeeldscherm. De vier
drummers hebben een extra
grote metalen plaat en houten
bakken en kisten voor andere
harde klanken en produceren
ook geluid met de strijkstok
over de bekkens. Kabels ver
binden de slagwerkposities in
de hoeken.
Het geheel wordt ook onder
steund door blauwe en groene
laserstralen. De te onderschei
den delen van geluid van bar
stend ijs, koorzang en slagwerk
wisselen elkaar af en steeds
krijgt met een verdere breukfa
se van het ijs te zien op de dia's.
Voorts vertoont men mijn in
ziens wat overbodige ijsbeel-
den op videomonitoren. Het
vrouwenkoor eindigt met min
der sonore klank en ze bedie
nen zich van megafoons en ko
men daardoor stilistischer
meer in het totaalbeeld. De ge
sproken en gezongen geluiden
van het mannenkoor worden
minder primitief.
Ondanks de vele technische
indrukwekkende hulpmidde
len treden toch momenten van
verveling op, omdat er weinig
gebeurd. Het is als bij veel mo
derne muziek meer een esthe
tisch kunstzinnige ervaring van
een abstract kunstwerk, dan
meegesleept te worden door de
muziek. Barstend IJs waarin
veel werk is gestoken is nog op
9, 10, 11 en 12 juni te zien en te
horen in Frascati.
WILLEM WINSEMIUS
tiene Verhoejf, voorzitter van de Stichting Orgelstad Leiden (Links),
overhandigt in tegenwoordigheid van Gé Voskuylen, directeur van de
platenmaatschappij Mirasound (midden) aan Gêrard Siclet, cultu
reel attaché van de Franse ambassade (rechts) het eerste exemplaar
van een plaat waarop drie Leidse orgels zijn te beluisteren.
orgel tijdens een boeiende ver
tolking van een viertal Pavanes
van voormalig stadsorganist Cor
nells Schuijt en een uiterst ele
gant gespeelde Triosonate nr. 5
van J.S. Bach.
Een optimale wereldprimeur
beleefde vervolgens het Pieters-
kerkorgèl waar de 23-jarige Leid
se organiste Petra Veenswjjk en
het Noordhollands Koperkwar
tet op rake en extroverte wijze de
'Intrada per l'Elevatione' van
Wim van der Heyden ten doop
hielden. Een uiterst fraai getoon
zet werk waarin orgel en blazers
op geraffineerde wijze de melo
dische lijn van elkaar overna
men.
Veel succes oogstte ook daarna
publiekstrekker Louis van Dijk
Groots was het
geniale slotconcert door de be
roemde organist van de Notre
Dame in Parijs, Yves Devemay.
die met grote fijnzinnigheid, zo
wel in de keuze van de registers
als technische virtuositeit het or
gel van de Pieterskerk bespeelde
met werken uit de Franse orgelli
teratuur.
ANNEKE VAN VLIET.
Leidse orgeldag georganiseerd door
Stichting Orgelstad Leiden
Gehoord op zaterdag 7 juni in
Leiden.
LEIDEN - De vierde Leidse or
geldag trok zaterdag opvallend
veel publiek. Vanuit alle wind
streken leek orgelminnend Ne
derland naar de Sleutelstad ge
komen om in een avontuurlijke
orgeltocht door de binnenstad
vanaf de Hartebrugkerk, langs
de Hooglandse kerk naar de Pie
terskerk de historische orgels te
beluisteren in een programma
dat het zuiverst bij het karakter
van de betreffende instrumenten
past. Een interessant initiatief
van de Stichting Orgelstad Lei
den die zich ten doel stelt de (ze
ven) historische orgels in Leiden
te promoten, kerkbesturen te
helpen bij hun niet aflatende
zorg om de instrumenten te be
houden en zo nodig te restuare-
Op dit moment is het Pieters
kerkorgel dringend aan een
grondige opknapbeurt (kosten
anderhalf miljoen gulden) toe,
dat, eenmaal gerestaureerd, tot
een van de fraaiste instrumenten
van Nederland zal behoren. Om
dit doel te bereiken werd op deze
orgeldag ten bate van het Pie
terskerkorgel een langspeelplaat
uitgebracht waarop dit instru
ment en zijn historische collega's
van de Hooglandse- en Harte
brugkerk bespeeld worden door
de beroemde Franse organist
André Isoir. Een unieke plaat
met hoogtepunten uit de orgelli
teratuur waarvan het eerste ex
emplaar tijdens het slotconcert
werd aangeboden aan de culture
le attaché van de Franse ambas
sade Gérard Siclet. Hoe gestaag
de belangstelling voor de Leidse
Orgeldag groeiende is viel al di
rect te ontdekken aan het verras
send aantal bezoekers dat 's mor
gens de banken van de Harte
brugkerk bevolkten voor de
boeiende lezing van huisorganist
Jan Schmitz over zijn grote lief
de: de uitvoeringspraktijk van de
muziek van César Franck, waar
na de getalenteerde orgelcon-
courswinnaar van vorig jaar, An
ton Doornheim, op bijzonder in
tegere wijze de praktijk liet ho
ren in een innig en warme uit
voering van de 'Pièce Hérioque'.
Na de romantiek vormde de
barok de hoofdmoot in de Hoog
landse kerk waar cantor Joop
Brons uit de doeken deed welke
geschiedenis en mogelijkheden
schuil gaan achter de luiken van
het aldaar verblijvende Hager-
beerorgel, gevolgd door een
overtuigende presentatie van
concourswinnaar in de categorie
barok, Paul Kievit waarin hij de
monstreerde hoe hemels en ethe
risch deze muziek klinkt op dit
Koorconcert
in teken
psalmen
Concert door het vocaal kerkmu-
ziekensemble "Cappella pro Canti-
bus" o.l.v. Theo Tobé, m.m.v. N.
v.d. Rest (sopraan), B. Loonen (te
nor), H. Claus (bas), M. Bol (fluit),
B. Boers (hobo), P. Schrier en C.
Stolk (viool), M. Meyer (cello). J.
Niewint (contrabas) en R. Jansen
(orgel). Gehoord op 7 juni in de
Groene- of Willebrordkerk in
Oegstgeest.
OEGSTGEEST -
Cappella pro Cantibus o.l.v.
Theo Tobé verzórgde deze
avond een programma geheel
in het teken van de psalmen,
getoonzet vanaf de Renaissan
ce tot heden, waaronder psalm
23 en 139 van Schuurman. Be
ginnend bij Goudimel, de man
die de psalmmuziek op drie
manieren bewerkte (homofoon,
polyfoon en met de melodie in
de tenor), zong het koor drie
psalmen (volgens de componist
'voor huiselijk gebruik' ge
schreven daar Calvijn alléén
het éénstemmig gezang in de
dienst toeliet) meerstemmig, a
capella, en opvallend homo
geen doorzichtig en ingetogen,
met een uitstekend gevoel voor
de Franse taal. Psalm 24 werd
door orgel én koor afzonderlijk
bedacht.
Organist Rijk Jansen vertaal
de vers 1, 2 en 3 in muziek van
A. van Noordt,
Via psalm 24 van, Sweelinck
ging het koor naar twee compo
nisten die psalm 46 bewerkten,
eenflpionymus van weleer en
Jan Pasveer (geb. 1933). Een
opmerkelijk verschil in compo
sitie en interpretatie: waar ano
nymus de passage 'and burns
the bow and shatters the spear'
bijna letterlijk bijtend en ver
pletterend weergeeft, wordt bij
Pasveer over deze zinnen lief
lijk heen gezongen en verlegt
laatstgenoemde het accent dui
delijk naar de antifoon 'de God
van de machten, Hij gaat met
ons mee'.
Opmerkelijk bij de Engelse
kerkmuziek is de zogeheten do
xologie: de lofprijzing van de
Vader, Zoon en Heilige Geest,
als verwijzing naar het nieuwe
testament, al is in de oudtesta
mentische psalmen natuurlijk
nog geen sprake van deze 'Son
and Holy Spirit'. Van Stanford
(1857-1924) een stralend gezon
gen psalm 150, waarin deze
drie-eenheid dan ook geprezen
wordt, en waarin de 'luide cym-
balen' kennelijk alleen door
mannen bespeeld worden.
Na de pauze leed het koor,
niettegenstaande mooi gezon
gen passages, gaandeweg aan
enige matheid. Het laatste
werk, overigens een machtige
lofzang op 'the mighty Lord,
the God of hosts' van Handel
(een kleine voorproef op zijn
grootste werk 'Messiah' de lof
prijzing op 'our Redeemer')
kreeg weinig zeggingskracht
met name in de door het koor
gedragen delen. De solisten
echter, Nicoline v.d. Rest, Ber
nard Loonen en Hans Claus
maakten veel goed met hun
prachtig gezongen terzet 'Thou
rulest the raging of the sea', dat
qua opbouw en uitvoering doet
denken aan de fraaie tenor-aria
'Every valley shall be exalted'
uit de Messiah. Tot slot dé in
strumentale bijdragen bespre
kend, vormde de Tafelmuziek
van G.Ph. Telemann voor hobo
en continuo (kabinetorgel en
cello) een sprankelend inter
mezzo, licht en muzikaal ge
speeld, waarin het allegro zorg
de voor een dynamisch sluit
stuk. Dat de dwarsfluitiste Ma
ria Bol niet alleen een 'hagedis'
kan betoveren is deze avond
wel gebleken: zij bracht zelfs
een volle en doodstille kerk ge
heel in de ban met haar span
nende en toch subtiel ingehou
den trant van spelen In het 'Air
pour charmer un lézard' van R.
Escher (1953).
LI DY VAN DER SPEK
In de Burcht
Beschaafd avondje kunstjazz
Jazzconcert van KOKOKO bestaan
de uit Franz Koglmann (Flugei-
hoorn), Eckard Koltermann (bari
tonsax, Bel) en Klaus Koch (contra
bas) gehoord op zaterdag 7 juni in de
expositiezaal van de Burcht.
LEIDEN - Mede dankzij het vo
rige week in het Haagse Ge
meentemuseum gehouden Ooye-
vearmuziekfestival en de goede
contacten die de Stichting
Burcht hiermee onderhoudt kon
een extra gratis concert van deze
deels Oostenrijkse groep worden'
beluisterd.
De muziek van het trio, waarin
flügelhoornist Franz Koglmann.
soms op trompet voor de fellere
momenten, een groot composito
risch aandeel heeft, zoekt het in
harmonische schoonheid afge
wisseld met momenten van vrije
expressie. Dit uit zich door gedo
seerde felle uithalen op trompet
of bas en minder op sax. Kogl
mann gebruikt ook gedichten en
schilderijen als inspiratiebron.
Het streven is om met de be
staande elementen een afgewo
genheid te bewerkstelligen en
dat leidt in het klinkende resul
taat meer tot de Europese mu-
ziekpraktijk dan de jazz.
Het trio komt ook over als een
kamermuziekensemble voor bla
zers of strijkers, mede doordat ze
in een driehoekopstelling zittend
spelen. De nadruk ligt op het
brengen van een breed scala aan
emoties, die zowel een beroep
doen op de geest als het lichaam.
Daarnaast relativeren ze het ma
teriaal door het inlassen van mu
zikaal commentaar.
In het eerste nummer laten ze
al de invloeden horen die uiteen
lopen van de beheerste contra-
puntische jazz van de Mulligan-
groepen uit de jaren '50 met de
swingende lopende bas van
Koch. Een ander nummer is een
collage van allerlei west-coast
thema's. De overige invloeden
zijn marsen en walsen van Alban
Berg of Schönberg. Ze zetten
zich hiermee af tegen de sponta
niteit van de free jazz, waarvan
Koglmann overigens een aan
hanger was. Hij maakte platen
met Steve Lacy en de onder
schatte trompettist Bill Dixon,
die een tijdje in Wenen les gaf.
Koltermann was in december in
Leiden te horen bij Bob's seven
van altist Bob Driessen. Op bari
ton-saxofoon heeft hij de bena
dering van Gerry Mulligan en op
basclarinet is hij een wat minder
uitbundige Willem Breuker of
Eric Dolphy.
Bassist Klaus Koch is bekend
uit het kwintet van de Oostduitse
Ludwig Petrowsky en is de con
tra-bas zowel plukkend als strij
kend de baas. Een beschaafd
avondje Europese kunstjazz.
WILLEM WTNSEMTITS
Scène uit de Cambodja-voorstelling van het Théatre du Soleil met
links hoofdrolspeler Georges Bigot als Norodom Sihanouk, (foto gpdi
dit sterk tekstueel georiënteerde
drama geënsceneerd heeft. In de
zuilengalerij van de lichthal
staan op twee verdiepingen aan
drie zijden zelfgemaakte poppen
opgesteld, die als vertegenwoor
digers van het Cambodjaanse
volk het gebeuren zwijgend ga
deslaan. Het is maar een voor
beeld, hoe zij met een efficiënt
gebruik van hulpmiddelen een
bepaalde, in dit geval dreigende,
sfeer oproept. Er klinkt bijna
voortdurend muziek, die door
enkele muzikanten op een keur
van veelal vreemde muziekin
strumenten ten gehore wordt ge
bracht.
Eigenlijk is de aankleding van
het geheel sober van opzet. Te
gen de achterwand hangt slechts
een stuk fel oranje gekleurd gor
dijn, waarmee heel wat effecten
worden bereikt; het maakt de op
komsten van de hoofdrolspelers
plechtig en theatraal en geeft bij
voorbeeld door hevige schokbe-
wegingen bombardementen aan.
Het element 'theater' is door dat
alles doorlopend merkbaar aan
wezig. Dat begint eigenlijk al
voor aanvang van het stuk, als
het publiek bij het betreden van
de zaal bijna vanzelf in de kleed
kamerruimte terechtkomt, waar
men het aankleden en grimeren
van nabij mag gadeslaan.
Na twee avonden van half acht
tot ruim half een te hebben ge
speeld, was er voor het hele ge
zelschap een minutenlange ova
tie; dat kon gewoon niet uitblij-
V8n' WIJNAND ZEILSTRA
