'Wat vroeger goed was,
kan nu niet fout zijn'
'De goeden zijn
het slachtoffer'
T opambtenaren:
bij atv volledige
herbezetting
Onzichtbaar om te zien
EHBO-vereniging Aardam viert gouden jubileum
Greenpeace-schip in actie
tegen transport kernafval
DINSDAG 3 JUNI 1986
PAGINA 17
TER AAR - Zelden zullen de EH
BO'ers in Ter Aar zo goed op tijd
zijn geweest als komende zaterdag
het geval is. Dan heeft namelijk in
de dr. A. Schweitzerstraat een
zwaar ongeval plaats dat vooraf
uitvoerig is aangekondigd. Maar de
gediplomeerde en uiterst ervaren
eerste hulpverleners Gertruida
Vuijk (83) en Bets Mulder (77) zijn
niet van plan één vinger uit te ste
ken. Al liggen de 'gewonden' zowat
in hun eigen tuin.
Het gaat immers slechts om een
demonstratie. De Aardamse afde
ling van de Koninklijke Neder
landse EHBO-vereniging bestaat
vijftig jaar en laat middels een ge
speeld ongeval zien wat het in een
halve eeuw allemaal heeft bijge
leerd. Bovendien vindt het tweetal
dat ze genoeg wondjes en breuken
in en aan de hand heeft gehad. Zij
waren in 1936 nauw betrokken bij
de oprichting van de plaatselijke
vereniging voor eerste hulp bij on
gelukken en hebben vervolgens
elk jaar trouw de cursus gevolgd.
Precies vijftig jaar zijn ze nu gedi
plomeerd EHBO'er. Weliswaar met
tegenzin, maar een mooi moment
om een stapje terug te doen.
Het is geen toeval dat het onge
luk zowat op de stoep van hun wo
ning gebeurt. Een soort eerbetoon
voor de twee hulpverleners van het
eerste uur. De nieuwste technie
ken die de EHBO'ers nu op de cur
sus leren, zijn niet meer aan hen
besteed. Dat wil echter niet zeggen
dat ze de handjes niet zullen laten
wapperen als dat daadwerkelijk
nodig is in de nabije toekomst.
Bets Mulder: "De laatste jaren
kwamen er steeds nieuwere me
thoden om eerste hulp te verlenen.
Ik onderwierp me altiid aan de
Bredase officier Franken over uitkeringsfraude
VUGHT (GPD) - "Van de uitkeringstrekkers rotzooit, rommelt en klust 35 tot 60 procent
erbij. Ik heb die overtuiging en ik ben niet van plan om die te verzwijgen, al is het nog
zo*n groot politiek taboe".
De Bredase officier van justitie An king van de ww, wwv, rww, de bij- als we iedereen doormeten". Het
Franken van Zinnicq Bergmann standswet, de ziektewet en de wao koppelen van de computers van de
(37) is terug van een weekje vakan- hebben. Denkt de officier niet dat sociale dienst, de fiscus en de be-
tie en gooit in haar woning in zij een groep die toch al in de hoek drijfsvereniging noemt zij echter
Vught opnieuw de knuppel in het zit waar de klappen vallen, verder oen veel te vergaande inbreuk op
hoenderhok. Met afgrijzen en ap- naar beneden drukt? de privacy.
plaus is vorige week gereageerd op Franken: "Het is vervelend als De opmerking dat van de in to_
haar stelling in het weekblad Vrij mensen zich als groep aangespro- ^al 110 miljard gulden die de so-
Nederland dat de omvang van de ken voelen, terwyl het miji juist ciale ^kerhe.d kost, 60 miljard uit
steunfraude vele malen groter is gaat om de 40 tot 65 procent die frailfiP 7m, hp«?taan nnomrfe Hp
dan tot nu toe wordt aangenomen, met alle recht hun uitkering ver- missionair staatssecretaris De
Een fraude van 2,5 procent is ooit dienen. Juist voor hen is het schru- rjraaf (SOC;a]e zakenl vorive week
genoemd, en onlangs sprak een nend dat anderen hun papieren .onzin> Franken'"Dat is inderdaad
overheidscommissie over 8 pro- niet goed invullen. De goeden zou- onzin. Die berekening wordt mij in
cent steunfraude, schijntjes verge- den een hogere uitkering kunnen d schoenen eesehnven maar is
leken met de percentages die offi- hebben als de kwaden worden op- helemaal niet van mii Het is een
cier Franken noemt. "Maar die gespoord. Ik wil ook geen heksen- reklXut van Vrt Nederia^d
overheidscommissie heeft het over jacht op uitkenngstekkers; ik_wü denk ik Ik weet het ie2e
langdurige fraude. Ik betrek er ook dat er een reeel beeld komt van de
die ene keer bij dat zwart is bljge- omvang van de steunfraude".
klust". Sinds 1980 is officier Franken i
centage steunfraudeurs niet i
laat staan hoelang zij frauderen t
oust". öinas 1»ÜU IS OlIlCier r ruimen in hoeveel eeldeliik voordeel ril er
"Als ik strikt kijk naar wat er on- het arrondissement Breda speciaal hebben"
der het juridische begrip 'valsheid belast met steunfraudezaken. Op Adiunct-direkteur Van Boxmeer
in geschrifte valt' kom ik op dié 35" de gegevens uit deze zaken, haar van drBredase sodal^ien^t
tot 60 procent. Ik wil niets afzwak- contacten met de sociaal^ recher- dat n niet een Droce_. van
ken van mijn betoog, maar jammer cheurs en op haar eigen persoonlij- cliënten wordt verdacht van steun
genoeg wordt in de storm van de ke ervaring baseert zij haar schat- fraude' 'Dat;irt mlr^s zo'n ch
van zestig naartmren gehaakf G "Het een "eredeneerde.gis,
ne officier heeft het niet over de sing' Ik kan mijn stelling natuur- klusje zwart doet, dan zal de in-
aow ersfwel men^e^ die een uiteic Ujk niet hard maken, dat kan alleen huurder die werkloze heus niet
aangeven. En de bijklusser zegt
ook niemand iets. Daar kom je niet
achter. Pas als de steunfraude echt
de spuigaten uitloopt, komen de
meldingen bij de sociale dienst
binnen. Over samenwoners met
een vierdubbel inkomen bijvoor
beeld. Zulke gevallen van steun
fraude moeten we keihard aanpak
ken".
De oorzaken van de volgens haar
zo hoge steunfraude ziet officier
Franken vooral in de laagte van de
uitkeringen en in de normverva
ging ('waarom zou ik het ook niet
eens proberen?'). Zij heeft in 1974
zelf een half jaar RWW getrokken.
Vrouw eist twee
ton smartegeld
AMSTERDAM (GPD) - Het Greenpeace-schip Sirius is vanuit het Spaan
se Alicante op weg naar Italië om daar een Brits schip op te wachten in de
buurt van de kerncentrale in Latina, een plaatsje nabij Rome. De Britse
Mediterranean Shearwater moet bij de centrale kernafval ophalen om het
te vervoeren naar de nucleaire opwerkingsfabriek Sellafield, het vroegere
Windscale.
Greenpeace wil proberen te voorkomen dat de uitgewerkte nucleaire
staven aan boord van het schip worden gebracht. De Engelse boot wordt
7 juni bij Latina verwacht. Belangrijkste doel van de actie in Italië is
volgens Greenpeace-woordvoerder Hans Guyt de steun te verkrijgen van
de zeelieden-bonden. Die besloten in 1983 niet langer mee te werken aan
het dumpen van radioactief afval in de oceaan, wat betekende dat er in
dat jaar geen nucleair afval in de zee terecht kwam. Greenpeace wil nu
pogen de zeelieden-bonden zo ver te krijgen dat ze ook medewerking
weigeren aan het transport van het afval.
"Daarnaast dient de aanwezigheid van het actie-schip Sirius de Ita
liaanse milieu-organisaties een hart onder de riem te steken. De weer
stand tegen kerncentrales begint ook in Italië te groeien", aldus Guyt.
Italiaanse milieugroepen willen binnenkort proberen een referendum in
het land te houden over de wenselijkheid van kernenergie. Om een derge
lijk referendum te houden moeten 500.000 handtekeningen worden ver
zameld binnen 3 maanden.
De centrale van Latina dateert uit 1963 en dient volgens de Greenpeace-
woordvoerder te worden gesloten. "Het is een oud kreng, van hetzelfde
type als de reactor in Tsjernobil. Na die ramp in de Sovjet-Unie hebben
wij gedacht: nu is het afgelopen. We zijn al lange tijd bezig met acties
tegen het lozen van radio-actief afval in de zee en tegen het transport van
dat afval. We gaan die acties nu, na Tsjernobil, opvoeren om het publiek
er van te doordringen dat de weg van de kernenergie dood loopt zolang
we niet weten waar het afval te laten".
HAARLEM (ANP) - Een Haarlem
se vrouw heeft gisteren in een kort
geding een voorschot van twee ton
schadevergoeding op een totaalbe
drag van bijna 550.000 gulden
geëist van haar huidarts. De arts
zou een kankergezwel aan de neus
van de vrouw verkeerd hebben be
handeld, waardoor zij zeventien
operaties moest ondergaan. Bo
vendien wordt de arts verweten
dat hij de ernst van het gezwel drie
jaar achtereen geheim heeft gehou
den.
De president van de rechtbank
doet 12 juni uitspraak.
UTRECHT - Ze kwamen om te
worden gerepareerd, maar het
pakte wqX anders uit bij het Cen
traal Autoherstelbedrijfin Utrecht.
Door nog onbekende oorzaak
bracht daar in de nacht van zon
dag op maandag een brand uit, die
van 6 KLM-bussen weinig meer
overliet dan een smeulend geraam
te. De schade bedraagt ongeveer 1
miljoen gulden. (foto ANP)
DEN HAAG (ANP) - De topambte
naren van een aantal Haagse de
partementen willen dat de over
heid verdere atv niet meer mag ge
bruiken om via gedeeltelijke her
bezetting banen af te stoten. Dat
hebben ze aan informateur De Ko
ning laten weten.
De topambtenaren gaan in hun
brief uit van een gelijke ontwikke
ling ten opzichte van het bedrijfsle
ven. De ruimte die daardoor ook
bij de overheid ontstaat voor ver
dergaande atv, moet daar ook voor
worden gebruikt. Dat kan voorko
men dat ambtenaren op straat ko
men te staan als gevolg van de ge
plande vermindering van over
heidsbanen. Maar de vrijkomende
arbeidstijd moet dan wel volledig
worden herbezet, zodat niet via een
'achterdeur' alsnog het aantal amb
tenaren wordt beperkt.
De afgelopen kabinetsperiode is
de atv-ruimte maar voor de helft
opgevuld. Minder ambtenaren
moesten dus het zelfde werk doen.
Daardoor zijn er uiteindelijk 2,5
procent minder ambtenaren geko
men. De topambtenaren zijn op
zich niet tegen vermindering van
het aantal ambtenaren, maar dat
moet dan wel via een duidelijke
planning en niet via een half zicht
bare weg.
Ook de arbeidsvoorwaarden
voor ambtenaren moeten zoveel
mogelijk gelijk worden aan die in
het bedrijfsleven, vinden de top
ambtenaren. De bodem in de ar
beidsvoorwaarden is handhaving
van koopkracht. De topambtena
ren rest van het geld dat daardoor
vrijkomt gebruiken voor loonsver
hogingen!) en selectieve atv.
Dat maakt contactlenzen zo
bijzonder. Alléén gekleurde lenzen
worden opgemerkt.
Het is dan ook erg verrassend als
ogen ineens een andere kleur
hebben. Natuurlijk geeft Van der Wiel
Optiek u graag advies over alle
soorten lenzen, vrijblijvend en
uitvoerig. Cl kunt dan zelf bepalen of
u voor een bril of lenzen kiest. Wat
het ook wordt, bij Van der Wiel zijn
service, garantie en kwaliteit
vanzelfsprekend.
Nieuwe Rijn 62 - Leiden - 071-124108
anvc-contactlensspecialist optometrist OV
Truus Vuijk (links) en Bets Mulder, beiden vijftig jaar EHBO-er "Zon
der op te scheppen: wij waren de EHBO-vereniging Aardam".
(foto Nanno Bloupot)
doktoren als ze weer eens iets had
den geprakkezeerd. Zo verstandig
was ik wel, maar aan de andere
kant hield ik me steeds voor: wat
vijftig jaar geleden goed was als
eerste hulp, kan nu niet fout zijn.
Dat is toch zo? Een tijdje geleden
verleende ik eerste hulp aan ie
mand die een spataderlijke bloe
ding aan het been had. Vijftig jaar
geleden leerden wij al dat je bij
zoiets het been niet mocht optillen
om te voorkomen dat er lucht in de
wond en dus het bloem kwam. Ik
houd me daar nu nóg aan. Toen er
een arts kwam zei hij: Goh, u bent
zeker nog van de oude stempel?
Maar hij zei niet dat het fout was.
Alleen leren ze dat nu niet meer".
Gertruida ("Zeg maar Geertrui,
of trouwens doe maar Truus")
Vuijk: "Natuurlijk is het allemaal
beter geworden. Logisch. Die
mond-op-mond-beademing bij
voorbeeld kenden wij vroeger niet.
Ik weet nog heel goed dat de bak
ker in Aardam eens met zijn doch
ter, die vóór op de bakfiets zat, in
het kanaal reed. Eenmaal op het
droge pasten wij totaal andere
technieken toe". Truus Vuijk
spreidt haar armen en leunt achter
over. "Zoiets?", vraagt ze aan Bets
Mulder. Die knikt instemmend.
"En zo'n hart-reanimatie. Daar
hadden wij vroeger nog nooit van
gehoord. TYouwens: ik heb me met
hartmassage nooit zo ingelaten de
laatste jaren. Dat vond ik zo eng",
bekent de oudste van de twee op
leeftijd gekomen maar daarom niet
minder bijdehante tantes. Allebei
zijn ze in staat om de vijftigjarige
geschiedenis helder voor de geest
te halen. Hier en daar slipt er slecht
een jaartal doorheen. "Daar mag ik
even vanaf zijn".
"Vroeger...". Ja, vroeger was al
les anders. De dokter moest op de
fiets komen. Er was amper tele
foon. De gezinnen waren groot en
daarmee ook de kans dat er weer
eens iemand met zijn voet in een
spijker trapte. En als een vrouwe
lijk slachtoffer noodgedwongen
van haar kleren moest worden ont
daan na een ongeval en er waren
slechts mannelijke EHBO'ers ter
plekke, dan brak er paniek uit, zo
weet Truus Vuijk nog uit de jaren
veertig. "Zo moeilijk doen ze nu
niet pieer".
De gezondheidszorg mag een
enorme vlucht hebben gemaakt in
de laatste decennia, de EHBO
heeft toch altijd een aparte plaats
ingenomen. "De vooruitgang van
de totale gezondheidszorg heeft
misschien ook wel een positieve
invloed op de eerste hulp, maar
staat er toch vaak los van. Het
klinkt simpel, maar het belangrijk
ste is dat een zwaargewonde blijft
ademhalen. Dat kan het beste door
een stabiele zijligging zodat de
tong de keel niet afsluit. Bij een
dergelijke eerste hulp is de verbe
terde kwaliteit van de gezond
heidszorg even niet belangrijk",
legt Truus Vuijk uit.
De twee vriendinnen kunnen
een boek schrijven over hun EH-
BO-belevenissen. Geen vrolijk
boek, want ongelukken zijn door-
gaans niet vrolijk. Vooral de oor
Een foto van de EHBO-vereniging in Aardam, gemaakt in de jaren veertig. Van de twee dames achter het grote
bord is de meest linkse Bets Mulder. Truus Vuijk knielt weggedoken achter haar rechterarm. (foto PR)
logstijd was voor de EHBO'ers
soms zwaar. In die beginjaren veer
tig heetten ze overigens EHIO'ers:
eerste hulp in oorlogstijd. Toch
blikken ze samen tevreden terug
op een halve eeuw hulpverlening.
Truus Vuijk was van 1948 tot 1977
voorzitter van de vereniging, die
een algemeen karakter had. In te
genstelling tot de veel jongere Lan-
geraarse zusterorganisatie die
rooms-katholiek is. Bets Mulder
was van 1951 tot 1978 penning
meester. Ook als niet-bestuurder
waren ze binnen de club erg actief.
"Zonder op te scheppen: wij waren
de EHBO-vereniging", zegt Bets
Mulder, "we hebben er vijftig jaar
lang alles voor opzij gezet".
De samenwerking tussen de
twee Ter Aarse vernenigingen is
trouwens goed. Beurtelings geven
zij cursussen. Een gediplomeerde
EHBO'er moet immers zijn diplo
ma om de twee jaar verlengen. Hij
of zij moet in dat tijdsbestek zes
tien lessen hebben gevolgd. Voor
het jubilerende duo waren de cur
sussen vaak een routineklus, al
moesten ze de nieuwste ontwikke
lingen natuurlijk wel op de voet
volgen. De cursus wordt nu gege
ven door dokter A. van Sprang.
Daarvoor gebeurde dat veertig jaar
lang door dokter A. Quartel, die on
langs 84 jaar werd. Hij was net als
Vuijk en Mulder ook betrokken bij Ongeval
het begin van de eerste hulp
1936.
het kaf en de resten de mensen uit
het westen. "Ik woon nu al 61 jaar
in Ter Aar, maar nooit wordt ik een
Ter Aarse".
Stabiel
Het ledental van de Aardamse
vereniging is door de jaren stabiel
gebleven. Steeds schommelt het
aantal gediplomeerden rond de
veertig. Nooit genoeg natuurlijk.
"EHBO'ers zijn er altijd te weinig.
Iedereen zou de cursus moeten
volgen, maar een persoon per gezin
zou al heel mooi zijn", zegt Bets
Mulder. "Het is toch niet te gelo
ven dat er zelfs scholen zijn waar
niet eens een EHBO'er aanwezig
De jongste van het tweetal is een
geboren en getogen Ter Aarse.
Truus Vuijk echter komt van Dren
the. Boven de aanrecht in haar
huisje aan de dr. A. Schweizer-
straat hangt een klein tegeltje met
de tekst: Uit gouden korenaren
schiep God de Drenthenaren, uit
Het ongeval voor hun deur wordt
groots opgezet. De plaatselijke EH
BO'ers worden bijgestaan door po
litie, brandweer, artsen, de EHBO-
afdeling Langeraar, de Lotusver
eniging in Nieuwveen, de dienst
gemeentewerken van Ter Aar, een
ambulancedienst en een kraanbe-
drijf. Omstanders worden voorzien
van informatiemateriaal terwijl
een speaker de 'ramp' van com
mentaar voorziet. De demonstratie
begint 's middags om drie uur. Een
week later, zaterdagmiddag 14 ju
ni, houdt de EHBO-vereniging van
half vier tot vijf uur een receptie in
het gezondheidscentrum in Aar
dam.
De twee glimlachen als hen
wordt gevraagd of ze nog iets
feestelijks verwachten vanwege
het gouden jubileum. "We wachten
maar af. Tien jaar geleden zijn we
ook gehuldigd, dus er zal wel weer
iets gebeuren".
