Gevecht om de atv nog niet afgelopen Vakbonden in buitenland sceptisch over atv Veerboot Texel pas na zes jaar een echte dubbeldekker Interview Dick Visser (FNV) over cao-onderhandelingen Achtergrond 'Apartheid loopt op laatste benen' DINSDAG 27 MEI 1986 PAGINA 15 Een paar honderdduizend werklozen in 1990 hoeft "niet eens zo dramatisch" te zijn; het vakbondsstre- ven naar een 32-urige werkweek "past, als sym bool voor de strijd om her verdeling van arbeid, min der goed". Dick Visser, voorzitter van de Indus triebond FNV windt er geen doekjes om. Het ge vecht om de arbeidstijd verkorting en tegen de werkloosheid zal de ko mende jaren, óók door de bond die tot voor kort van de atv zijn geloofsartikel leek te maken, heel anders gevoerd moeten worden. door Harry Meijer "De industrie en de internationa le handel zijn in razend tempo aan het veranderen", zegt Visser, en dat levert "fricties"op. "Het zou niet eens zo dramatisch zijn wanneer er in 1990 600.000 men sen korter dan een half jaar werkloos zijn. Door scholing moet je daar een passend ant woord op vinden. In zo'n situatie past de 32 uur in 1990, als sym bool voor de strijd om herverde ling van arbeid, minder goed". De strakke tijdschema's die tot dusver de rode draad van het FNV-beleid vormden, zullen worden vervangen door minder rigide richtsnoeren. De spandoe ken, de vlaggetjes en de buttons, waarop de 36-uur als een onver mijdelijk hoogtepunt van 1986 prijkte, kunnen worden opge borgen. De tijdklok die bij de 32 uur in 1990 zou aflopen, moet op nieuw worden afgesteld. Het ding loopt voor, en het is zeer de vraag of de vakbeweging nog wel zoveel aanvechtingen heeft om het straks weer op te winden. "Wij hebben van dejecente on derhandelingen geleerd", zegt Dick Visser, "dat je niet meer je hele inzet op symbolen moet richten. Want een symbool moet je concreet maken. Als dat niet lukt dan roept dat bij de achter ban meer teleurstelling dan be vrediging op, ook al slaag je erin het achterliggende doel van zo'n symbool dichterbij te halen. Het gevecht om de 32 uur zal zeer ze ker op een andere manier wor den gevoerd dan het gevecht om de 36 uur". De Industriebond FNV kan zo langzamerhand de balans opma ken van het cao-duel in belang rijke bedrijfstakken en onderne mingen als Philips, Akzo, Unile ver, en de metaalindustrie. Hoe wel zich zo hier en daar nog wat schermutselingen voordoen, is het algemene beeld duidelijk: de 36-urige werkweek wordt dit jaar niet op brede schaal ingevoerd, de stakingsakties in de industrie ten spijt In de strijd om de arbeidstijd verkorting is de machtige Indus triebond FNV (na de ambtena renbond AbvaKabo de grootste vakbond binnen de vakcentrale) steeds de grote gangmaker ge weest. Wie zou denken dat de cao-resultaten het hoofdkwartier in Amsterdam in een rouwstem- ming hebben gedompeld, komt bedrogen uit. Er is zelfs sprake van ingehouden tevredenheid over hetgeen in de trendsettende contracten is afgesproken. Vis ser: „Ik heb helemaal niet het ge voel dat we een nederlaag heb ben geleden. Er zijn goede din gen tot stand gekomen. Niet al leen voor werknemers, maar ze ker ook voor de werklozen. Ik durf iedereen dan ook recht in de ogen te kijken". Visser, onlangs herkozen als voorzitter, praat met zichtbaar enthousiasme over de afspraken met betrekking tot de vut, scho ling, en herverdeling van werk. Bij Akzo zal de komende twee jaar 2,5 procent van de werktijd voor scholing wordt ingezet en in de metaalindustrie zullen de werkgevers de komende twee jaar respectievelijk vijf en zes procent van de loonsom steken in een fonds voor de herverde ling van arbeid. "Akzo is het eerste bedrijf waar de scholing zo fundamen teel geregeld is en direct op zo'n hoog niveau. Als je er aan denkt wat er allemaal aan gebouwen, docenten en opleidingsprogram ma's nodig is. dan is dat natuur lijk een omvangrijke affaire". Visser wijst erop dat de 36 uur in een aantal kleinere bedrijven wel degelijk is gerealiseerd. "Voor zo'n tien procent van de werknemers in de industrie was de 36 uur al geregeld. Over enke le maanden zal blijken dat het nu om dertig procent gaat. Het zijn de grote werkgevers die arbeids tijdverkorting vooral ook ideolo gisch bekijken. Concerns als Ak zo en Philips zitten met handen en voeten vast aan de concurren tie met het buitenland. En het is waar dat Nederland met de ar beidstijdverkorting voorop loopt. Maar dat doen we ook met de werkloosheid. In alle cao's is afffesnrnken dat het onderwerp arbeidstijdverkorting wis en waarachtig terugkomt. Het ge vecht is niet afgelopen". De Industriebond heeft de slag om de cao's goed doorstaan, al dus zijn voorzitter. "Vrijwel nie mand heeft opgemerkt dat er nergens een poencontract is uit gerold. In geen enkel contract is de solidariteit met de werklozen te grabbel gegooid. De discipline was uitzonderlijk groot. De sa menleving heeft kennelijk ook veel begrip voor de doelstelling van onze acties. We hebben geen enkele boze brief gehad". Het opmerkelijke is dat Visser er, ondanks alle tegenspoed, van uit gaat dat de 36 uur binnen af zienbare tijd toch gemeengoed Dick Visser: 'Ik durf iedereen recht in de ogen te kijken'. zal worden. Gedurende de loop tijd van de grote cao's (die gelden voor twee jaar) zal de 36-urige werkweek in een gedoseerd tem po worden ingevoerd, zo schat Visser in. "Er zal heel veel veran deren in het bedrijfsleven. Pro- duktieprocessen, arbeidspatro nen, ga zo maar door. Bovendien zal de onderlinge concurrentie toenemen. Bedrijven zullen ons nodig hebben om veranderingen door te voeren. Wij zullen onze bereidheid om mee te werken af stemmen op de mate waarin de werkgevers de arbeid willen her verdelen. Ik denk dat tegen het einde van de contractperiode, eind 1987, de 36-urige werkweek de norm is, zoals nu de 38-urige werkweek norm is". "Toen ik van de ambachts school kwam", vervolgt Visser, "werd net de vijfdaagse werk week een feit. Er was veel ideolo gische weerstand tegen van werkgevers. Enkele jaren daarna plaatsten dezelfde werkgevers grote advertenties met: kom bij ons werken want wij hebben een vrije zaterdag. Als de spanning op de arbeidsmarkt toeneemt, zullen er waarschijnlijk soortge lijke advertenties verschijnen. De werkgevers zullen de 36 uur dan moeten invoeren om aan trekkelijk te zijn voor nieuw per soneel". Prognose Blijft de vraag wat er na '87 moet gebeuren, wanneer de 36 uur een feit is, althans volgens de prognose van Visser. Komt er dan een nieuw offensief in de richting van de 32 uur, of wordt het fenomeen arbeidstijdverkor ting onderdeel van een fraaie ge loofsbelijdenis, zonder nog ver der een wezenlijke rol te spelen in de dagelijkse vakbondspoli- tiek. Visser twijfelt. Met een ironi sche glimlach zegt hij: "Toen zweeg de spreker even". "Kijk, de strijd tegen de werkloosheid blijft. Het streven naar een 32- urige werkweek staat nog steeds overeind. Je moet er niet op re kenen dat die 32 uur in 1990 een feit zal zijn. Ik denk dat de kwali tatieve aanpak van de werkloos heid steeds belangrijker wordt. Scholing dient zal in toenemen de mate aan herverdeling van ar beid gekoppeld worden. Ar beidstijdverkorting krijgt dan een andere invulling. In plaats van dat werknemers meer vrije tijd krijgen, zullen zij een aantal uren per week worden bijge schoold. Dat is zowel in het be lang van de individuele werkne mer als van de werkgevers. De vakbeweging zal de veranderin gen moeten begeleiden. Als vak bond willen we betrokken wor- •den bij de scholing van de be roepsbevolking". Het tijdperk van de arbeidstijdver korting lijkt zijn eind te naderen. Niet alleen in Nederland, waar de 36-urige werkweek na een paar we ken van schermutselingen aan het cao-front verdween in een brei van compromissen, experimenten en fondsen, maar ook in het buiten land. Echt enthousiast voor ver korting van* de werkweek wordt men op de vakbondshoofdkanto ren in Brussel, Londen, Parijs en Bonn niet meer. Her en der in het buitenland wordt nog wel gepro beerd een of twee uurtjes van de werkelijkse arbeidstijd af te snoe pen of de pensioengerechtigde leeftijd wat te verlagen. Maar het gaat moeizaam, en de roep om loonsverhogingen vindt langzaam aan weer meer weerklank. Een rap portage van onze correspondenten ter plekke. Frankrijk Terwijl de vut in Nederland een begrip begint te worden, zijn po gingen in Frankrijk om door ver vroegd uittreden van oudere werk nemers jongeren aan een baan te helpen, grotendeels mislukt. Het geld voor de operatie kon door de werkgevers eenvoudig niet opge bracht worden, met als resultaat dat de vut-uitkering in de praktijk zakte naar zo'n 60 procent van het basissalaris. Geen werknemer die daar nog van rond kan komen, en het animo voor de vervroegde vrij willige uittreding is daarmee tot een minimum gezakt. De atv-politiek van de socialisti sche regering is ook geen succes geworden. Onder premier Mauroy werd in juli 1981 de 39-urige werk week gerealiseerd, maar daar is het meteen bij gebleven. De staat heeft niet "het voorbeeld' gegeven, ver wijt de socialistische vakbond CFDT de geestverwanten in de po litiek. De stap die op de 39 uur had moeten volgen, verdere arbeids tijdverkorting, is door de socialis ten nimmer gezet. In het woorden boek van de nieuwe regering komt "atv' niet meer voor. Toch is er wel wat gebeurd in Frankrijk. In de alledaagse prak tijk is de gemiddelde arbeidsduur 37 tot 38 uur, en in uitzonderings gevallen zelfs 35 uur. Engeland De overkoepelende vakcentrale TUC (Trade Union Congress) heeft atv als doelstelling niet afgeschre ven: 35 uur per week werken, zes weken vakantie per jaar, minder overuren en keuze tussen vormen van vervroegde uittreding, zijn de methodes die de vakcentrale pro pageert. Hoe de aangesloten bon den met die doelstellingen om gaan, mogen ze zelf weten. In het Britse vakbondssysteem is dat niet zonder betekenis, omdat er een groot aantal afzonderlijke TUC- bonden bestaat met elk hun eigen, nauwkeurig omschreven, achter ban. Zo moeten de uitgevers van kranten elk apart met twee grafi sche bonden onderhandelen, de NGA en Sogat '82. Voor het over heidspersoneel wordt per beroeps groep onderhandeld: er is één ambtenaren-cao, maar tevens zijn er aparte overeenkomsten voor verpleegsters, onderwijzers en mijnwerkers. Dat maakt de situatie er niet dui delijker op. Volgens de laatste op gave van de TUC bedraagt de ge middelde werkweek voor bankper soneel per april 1985 36,3 uur, maar in de grafische sector wordt nog 37,9 uur gewerkt, door de ambtena ren 38,6 uur. in de metaalsector 39,1 uur, en door winkelpersoneel nog 39,6 uur. België De 38-urige werkweek werd in Belgie het eerst ingevoerd; in 1980 al. Maar sindsdien is het bij onze zuiderburen uiterst stil geworden rond de atv. De vakbonden beper ken zich tot het bepleiten van een wettelijke verankering van de 38- uur, en stellen geen verdere stap pen meer in het vooruitzicht. Voor de twee grootste vakcentrales, de christelijke ACV en de socialisti sche ABW, heeft een 36-urige werkweek geen enkele prioriteit De Belgen hebben in zekere zin hun bekomst van de atv. De vak bondsleden voelen er niet meer voor, de effecten van de 38 uur op de werkgelegenheid zijn nauwe lijks meetbaar en merkbaar ge weest, en de grenzen van de inko mensoffers zijn duidelijk in zicht gekomen. Bij gelijkblijvend loon tast arbeidstijdverkorting de con currentiepositie van de Belgische bedrijven te zeer aan. En voor min der dan dat gelijke loon doen de Belgen het niet, want door de be zuinigingen van de afgelopen jaren is de koopkracht van veel Belgi sche werknemers toch al met een slordige tien procent gedaald. West-Duitsland Nederlandse werkgevers zouden jaloers kunnen zijn op hun Duitse collega's. Geen enkele keer tijdens de cao-onderhandelingen bij onze belangrijkste handelspartner is dit jaar over arbeidstijdverkorting ge rept. De Duitse werkgevers weten zich echter geconfronteerd met een vakbeweging die zich hard maakt voor een ander, duur, pak ket: loonsverhogingen van 5 tot 7,5 procent bij een gemiddelde prijs stijging van nog geen vol procent. De eerste ondernemers zijn al over de brug gekomen: zo betaalden de bankiers ruim vier procent extra loon uit. De afgelopen jaren domineerde atv de Duitse cao-onderhandelin gen, en stakingen brachten de werkweek veelal terug tot circa 38 uur. Op andere plaatsen werd ge kozen voor een verlaging van de vut-leeftijd tot 60 jaar of minder, of uitbreiding van het aantal vakan tiedagen. Vanuit de stuurhut hoog boven het water lijkt het alsof kaptein Kooi man de 4800 ton metende 'Molen- gat' nooit schadevrij tegen de tijde lijke aanlegsteiger in Den Helder zal kunnen manoeuvreren. In de smalle haven moet de veerpont een scherpe draai maken en z'n steven nauwkeurig tussen de fuikwanden steken. Het waait hard en het schip deint licht op het gerimpelde wa- door Louis Engelman "Wij hadden ons voorgenomen met de noodsteigers drie weken te oefenen. Maar door de lange winter kwamen we achter te lopen op de planning. Onze bemanningen heb ben de tijdelijke aanlegsteigers daarom maar twee dagen kunnen beproeven", zegt J. M. Bloem, hoofd operationele dienst van de NV Texels Eigen Stoomboot On derneming (TESO). Volgende maand (vrijdag 20 juni) hoeft de TESO niet meer te impro viseren. Vanaf die datum gaat een lang gekoesterde wens in vervul ling, de werkelijke ingebruikne ming van de 'Molengat' als dubbel deks schip. Sedert 1980 is deze pont al in de vaart, maar de oude aanlegsteigers maakten alleen het gebruik van het laagste autodek mogelijk. De filevorming was door de komst dit derde schip, naast de enkeldekkers 'Marsdiep' en 'Tes- selstroom', wel afgenomen, maar op hoogtijdagen en in de zomerpe riode bleven wachttijden van vele uren geen uitzondering. En dat bij een vaarduur van niet meer dan vijftien minuten. Na jaren touwtrekkerij besloot minister Smit-Kroes vorig jaar geld beschikbaar te stellen voor de bouw van nieuwe dubbele op- en afritten in Den Helder en in 't Horntje op Texel. Een project van 29 miljoen gulden. Rijkswaterstaat is met de bouw ervan momenteel druk bezig. In het afgelopen Pinksterweek- einde hebben automobilisten die Texel bezochten nog met aanzien lijke wachttijden te kampen gehad, maar volgende maand zal die ellen de, aldus Bloem, definitief voorbij zijn. De uiterst moderne veerpont werd voor 37 miljoen gulden ge bouwd op de RSV-werf in Heus- den. Bloem: "De 'Molengat' is ont worpen als zeeschip. Een fors deel van de investering is aan de actieve veiligheid ervan besteed, met 27 waterdichte compartimenten en voor duizend passagiers reddings middelen aan boord". De veerpont bevalt de TESO-di- rectie nu al zo goed, dat zij over weegt in 1990 een tweede dubbel dekker te kopen ter vervanging van beide oude enkeldekkers. On dernemers in de toeristische sector op Texel juichen de verbeterde vaarverbinding toe. "Natuurlijk is het voor ons gunstig als er geen wachttijden van vier uur meer zijn", zegt Bart Elsendoorn. Samen met zijn vrouw Elly werkt de oud- Utrechter al 23 jaar in zijn eigen strandpaviljoen in De Koog. Toch is lang niet iedere Texelaar ingenomen met de capaciteitsuit breiding van de TESO. In de ge meenteraad van het eiland scheel de het weinig of de voorstellen tot wijziging van het bestemmings plan (nodig om de nieuwe oprit te mogen bouwen) werden afgewe zen. De afweging tussen milieube houd en recreatieve ontwikkeling viel na lange debatten uiteindelijk toch in het voordeel van het toeris me uit. De milieubeschermers heb ben zich nu bij de feiten neerge legd, maar enige bitterheid is er wel gebleven. Gerhard Cadée, secretaris van de Werkgroep Landschapszorg Texel, is onder meer bevreesd voor een grote toevloed van dagjesmensen naar Texel. Cadée: "Dat trekt meer auto's aan, waarvoor je ook weer bredere wegen nodig hebt. Verlies aan natuurschoon is het onvermij delijke gevolg". De milieugroep denkt dat het af sluiten van duingebieden een an der resultaat kan zijn van de toena me van de recreatie. Om erosie te voorkomen. "Het is niet ondenk baar dat Staatsbosbeheer daartoe overgaat", zegt Cadée. "Daarnaast zijn we bang dat in de zomerperio de de karakteristieke natte duin valleien zullen verdwijnen. Dat komt omdat een deel van het drinkwater voor Texel uit de dui nen wordt opgepompt. In de piek van het toeristenseizoen is er zo veel drinkwater nodig dat die plek ken helemaal droog zullen vallen". Jaap Dekker, geboren en geto gen Texelaar en directeur van de Stichting VW Texel-promotie, wuift de kritiek van de milieube schermers weg. "Laten we niet ver geten", zegt hij, "dat ons eiland in 1965 al door de overheid is aange wezen om zich primair te ontwik kelen voor de verblijfsrecreatie. En daar zijn we nog steeds mee bezig. Het is een fabel te denken dat door de volledige ingebruikneming van de 'Molengat' het dagtoerisme op Texel nu opeens geweldig zal toe nemen". Hij benadrukt daarbij dat automobilisten op het eiland hun vervoermiddel maar sporadisch gebruiken. "Er wordt hier heel veel gefietst". De 4800 ton metende 'Molengat'. Onder de indruk van de moei lijke situatie daar zijn drie Ne derlandse predikanten terugge keerd van een reis door Zuid- Afrika. De gereformeerde domi nees Kwast uit Kollum en Rien- stra uit Harderwijk spraken met hun Nederlands-gereformeerde collega De Groot uit Amstelveen de laatste drie weken met tal van zwarte en blanke vertegenwoor digers van uiteenlopende groe peringen in de Zuidafrikaanse samenleving. Hun reis was georganiseerd door de Afrikaans Nederlandse Werkgemeenschap in Randburg. een - volgens hen - niet-politieke organisatie van Nederlandse emigranten die de relatie met hun moederland willen onder houden. De werkgemeenschap betaalde de helft van de reiskos ten van de drie en een deel van hun verblijf. Terwijl de drie hadden afge sproken dat ds. Kwast als woord voerder zou optreden, weigerde deze achteraf elk commentaar. Bij terugkeer op Schiphol zei hij tegen een redactrice van het ANP: "Als wij naar Bali waren geweest, hadden jullie ook niks gevraagd". Kwasts weigering hield ook verband met zijn arg waan jegens de Nederlandse me dia waar het gaat om berichtge ving over Zuid-Afrika. In een Friese krant zal hij binnenkort enkele artikelen publiceren. Zijn reisgenoot De Groot is het met hem eens, dat de oordelen in Nederland over Zuid-Afrika zeer eenzijdig zijn. "Hier wordt een zwart-wit-schema gehanteerd". Toch wilde De Groot voor NCRV-teletekst wel een paar dingen zeggen over de ervarin gen van de drie. Hij verklaarde, dat de Afri kaans-Nederlandse Werkge meenschap hen geheel had vrii gelaten in het opstellen en uit voeren van het reisprogramma. Zo sprak het drietal ook met on dertekenaars van het zogeheten 'Kairos-document'. waarin de re- gering-Botha op bijbelse gron den 'onwettig' wordt genoemd. Hoewel de drie onder de indruk waren van de bewogenheid van de opstellers en overtuigd zijn van hun integriteit, menen zij toch dat de ondertekenaars van het document aan 'gezichtsver nauwing' lijden. "Deze mensen ontkennen elke vooruitgang in Zuid-Afrika, ter wijl zelfs felle critici van presi dent Botha een zekere vooruit gang erkennen", zei de predikant uit Amstelveen. Hij betreurt het, dat 'bepaalde Nederlandse ker ken' op een 'verkeerd spoor' zit ten door het National African Congress tot en met te onder steunen en met gematigde krachten niets te maken willen hebben. Minderheid De Nederlandse predikanten spraken ook met collega's van ds. Allan Boesak. Daarbij bleek, dat de kerk van Boesak. de Ne- derduits-Gereformeerde Sen dingskerk, twee stromingen kent. Aan het hoofd van de ene - die, volgens De Groot, de bevrij dingstheologie aanhangt en ge weld tegen de overheid goed keurt - staat Boesak zelf. De an dere hanteert meer het 'verzoe- ningsmodel'. Daartoe zou ook het synodebestuur van de Sen- dingskerk behoren. Boesak weigerde de Neder landse predikanten te ontvan gen. Sommige zwarte predikan ten wilden hun Nederlandse col lega's alleen in het geheim ont moeten, omdat zij vergelding vreesden van radicale zwarte jongeren. De Groot is van oor deel dat de buitenlandse druk de positie van blanke en zwarte ra dicalen versterkt, "terwijl het land het juist moet hebben van gematigde krachten". Volgens De Groot is het echt niet meer zo, dat de kerken nog achter de apartheid staan. "Je kunt gerust zeggen, dat de Ne derduits Gereformeerde Kerk apartheid niet langer steunt, al zijn er nog wel kerkleden die niet de kerk komen als er een zwarte predikant voorgaat. Maar dat is een kleine minderheid. De grote meerderheid wil de zwarten aan vaarden als broeders en zusters in Christus". "Wij zijn verrast door de ont wikkelingen in Zuid-Afrika. Die gaan heel snel. Je moet er echt geweest zijn om daar een indruk van te krijgen. De apartheid loopt echt op z'n laatste benen. Maar, hoe nu verder? Dat is voor velen de grote vraag". Aldus de Amstelveense predikant. Zijn voorlopige conclusie is, dat de regering toch oprecht bezig is met hervormingen, "maar het is geweldig moeilijk, goed te me- noeuvreren". Leiden. Morgen, woensdag 28 mei. houdt de wijkgemeente 'Marewijk' een zangavond in de Marekerk (8 uur). De heer J. Goedhart uit Nieuwkoop spreekt over 'De hemel heeft een deur'. De organist Ben Fey en de canto- rij van de Hooglandse kerk verle nen medewerking. Oegstgeest. J. van 't Hof (39), verbonden aan de afdeling 'infor- matieve programma's' van de KRO-tv, wordt met ingang van 15 augustus de nieuwe directeur van het Centraal Missie-Commis sariaat in Oegstgeest, als opvol ger van T. Claessens Fusie. Het Zendingscentrum en het Algemeen Diakonaal Bu reau van de Gereformeerde Ker ken zullen per 1 november vol gend jaar worden samengevoegd tot 'Bureau voor Zending en Dia- konaat'. Getuigenis en dienst ho ren bij elkaar, schrijven de bestu ren van beide bureaus in een brief aan kerkeraden Jubileum. Het bijbels open luchtmuseum 'Heilig Land Stichting', tussen Nijmegen en G roesbeek, bestaat 75 jaar. Vrij dag is er een herdenkingsbijeen komst in de Cenakelkerk, vlak naast het museum. Sprekers zijn prol', dr. B. van Iersel van de Ka tholieke Universiteit en dr. O. Ja ger van de gereformeerde theolo gische hogeschool in Kampen Jaarlijks komen zo'n 100.000 mensen in dit museum. Secretaris. De Nederlandse bisschoppen willen de nieuwe secretaris van de Sint Willibrord- vereniging, dr. T. Brattinga, niet benoemen tot secretaris van de afdeling 'oecumenische actie' van de Raad van Kerken. Tot nu toe was deze dubbelfunctie ge bruikelijk. Volgens de bisschoppen zou dr. Brattinga niet de aangewezen persoon zijn om het katholieke standpunt in de sectie uit te dra gen. Zijn beleid zou te weinig corrigerend zijn. Hervormde Kerk: beroepen te Streefkerk J. C. Schuurman Barneveld, \e IJsselmuiden- Grafhorst J. Olie Opheusden, te Oldebert (Gr.) B. Ligtenberg Die ren, te Bilthoven W. van Bruggen Wassenaar, te Haarlem (sociaal basispastoraat) kandidaat J. Bcumcr Krommenie; aangeno men naar Markelo S. W. Bijl Edam; bedankt voor Middelburg K A Witvoet Groningen Nederlands Gereformeerde Kerken: beroepen te Kampen M. de Jong Alphen aan den Rijn

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 15