Denemarken: land voor de echte rustzoekers Constructiefouten gevonden in 4 Britse kernreactoren Fietsen in Oostenrijk Khalifa geeft startsein voor actie 'Sport Aid' België wil rampenplan herzien Thatcher wil bemiddelen in het Midden-Oosten PAGINA 4 TOERISME MAANDAG 26 MEI I'M Een uitgestrekt geel glooiend Lim burgs landschap, maar dan overgo ten met een sausje van Groninger rust en landelijkheid. Dit is de eer ste indruk die een bezoeker krijgt als hij door Denemarken reist. De ze impressie wordt nog versterkt door de nette dorpjes die verspreid in het korenlandschap, als door een keurige kunstschilder op het doek zijn gezet. Een ideaal land voor mensen die rust en netheid zoeken, maar daar tegenover geen gebied voor globetrotters die zich in het avontuur willen storten. Voor hen is het misschien wat tè rustig. Voor de toerist die per vliegtuig arriveert, begint de reis in de brui sende hoofdstad Kopenhagen op het eiland Seeland. In deze hoofd stad van het oudste koninkrijk ter wereld staan trots het Koninklijke Theater en het koninklijke paleis Amalienborg naast Bakken in de Dyrehaven, de sprookjestuin in het hart van deze wereldstad en Tivoli, het oudste pretpark ter wereld. Culinaire avonturiers hoeven in Denemarken niet lang te zoeken om aan hun trekken te komen. Om de paar kilometer staat een KRO (herberg), waar voor betaalbare prijzen culinaire hoogstandjes op tafel worden getoverd. De visvaria- ties (vooral haring en zalm) zijn schier onuitputtelijk. Autovakantie Denemarken leent zich uitste kend voor een autovakantie. Vijf tig jaar geleden heeft het land als eerste in de wereld een verbod in gesteld tegen reclameborden in het landschap buiten de bebouwde kom. Dit betekent dat het uitzicht overal vrij blijft en niet wordt ont sierd. De secundaire wegen zijn uitstekend te berijden en door de strenge controle op maximumsnel heid (80 kilometer buiten de be bouwde kom) ook een verademing voor de 'toeristische' chauffeur. Vergeleken met de meeste andere toeristische trekpleisters in Euro pa zijn de afstanden in Denemar ken overzichtelijk. De plaatsen, die voor de reiziger aantrekkelijk zijn, liggen op een steenworp afstand van elkaar. Het eiland Funen, door een gi gantische brug met het vasteland verbonden, biedt de toerist hetzelf de glooiende landschap als See land. Alleen heeft Funen meer bos sen. Middenin deze sprookjesach tige provincie ligt de hoofdplaats Odense. In deze stad staat het ge boortehuis van de man die al gene raties lang met zijn verhalen kinde ren over de hele wereld in slaap krijgt: de sprookjesschrijver Hans meer 'Het lelijke eendje', 'Klein Duimpje' en 'De nieuwe kleren van de keizer' is ingericht als museum. Ieder zichzelf respecterend(e) dorp of stad in Denemarken bezit trouwens een museum. De exposi ties variëren van opgegraven Vi kingschepen en goed bewaarde veen lij ken tot oude brandweerwa gens. Een van de beste bewaarde lijken is de wereldberoemde man van Tollund. Deze werd in 1950 uit het veen van Bjaeldskovdal opge graven. De 2000 jaar oude man met hoed en stoppelbaard lijkt zo te kunnen opstaan, ware het niet dat door een onzorgvuldige behande- door Cor van Mullingen ling alleen zijn hoofd in de vitrine in het museum in Silkeborg (Jut land) ligt. Zijn eveneens goed ge conserveerde voeten liggen in een andere ruimte. Brandschoon Voor campingliefhebbers is De nemarken een waar paradijs. De gemiddelde camping heeft ruime staanplaatsen en de toiletten en an dere gemeenschappelijke ruimten zijn brandschoon. Vrijwel op iedere camping kan een kano worden gehuurd waar mee men via slingerende riviertjes (vol vis) dit land via verschillende campings kan verkennen. Alleen al in de omgeving van Silkeborg staan op diverse kampeerplaatsen zo'n 200 trekkershutten. Via de plaatselijke campings en VW's is het mogelijk op ieder punt een ka no te huren, al of niet geschikt voor de hele familie. Zelfs een tent is bij de huurprijs inbegrepen. Op Holmenscamping in Ry aan de Gudena (vlakbij Silkeborg) staan drie van deze kampeerhut- ten. Volgens Poul Erik Madsen, die eigenaar is, wordt ruim de helft van de staanplaatsen op zijn cam ping in het hoogseizoen ingeno men door Nederlanders. In voor treffelijk Nederlands legt hij uit dat vooral sportvissers zijn cam ping bevolken. Met name snoek baars en forel worden uit het Deen se water gehaald. Fantasierijk Het landschap kent dus weinig contrasten, al zijn er natuurlijk ver schillen. Is het zuidoosten goed voor mensen die van rust en orde houden, in het noorden ligt meer avontuur te wachten. Het eten in de pensions en restaurantjes is be taalbaar (15 gulden voor een prima lunch), zeer fantasierijk en van hoogstaande kwaliteit. Maar de drank is niet te betalen: acht. gul den moet er voor een glas bier wor den neergeteld. Toch signaleren we voor de vakantieganger één groot nadeel: Denemarken heeft het klimaat van Nederland. Bruin gebrand terugkeren is er vaak niet bij. Maar daar stelt Denemarken wel veel tegenover. Het Jeng Bang's huis in Aalberg het grootste en mooiste behouden historische gebouw dat Denemarken kent. (foto i Vakantiekaart De vakantiekrant voor senioren 1986 is er weer met daarin tiental len speciaal voor ouderen gescha pen vakantiemogelijkheden. In de ze krant ook tientallen adressen van vakantieverblijven met accom modaties die in meerdere of min dere mate speciaal op oudere gas ten zijn ingesteld of die speciale ar rangementen voor ouderen bieden. De gratis senior vakantiekrant is - liefst per briefkaart - te bestellen b(j Stichting Gemeenschappelijk Protestants Overleg Bejaarden- werk (GPOB), Nieuwe Gracht 27, 3512 LC Utrecht. Nieuwe autokaart van Zwitserland Club Suisse heeft uitgeverij Küm- merly Fiey een nieuwe auto- kaart voor Zwitserland uitgegeven. Deze "Offizielle Strassenkarte Schweiz" heeft een alfabetisch plaatsnaamregister, bevat informa tie over de Zwitserse alpenpassen en verschaft inlichtingen over hulpdiensten en dergelijke. Voor de toerist belangrijke be zienswaardigheden zijn met sym bolen ingetekend en men kan er te vens op zien waar motels, restau rants en tankstations langs de snel wegen te vinden zijn en waar zich campingtereinen bevinden. De kaart is in Nederland verkrijgbaar bij het Nationaal Zwitsers Ver keersbureau, Koningsplein 11, Amsterdam (tel. 020 - 222033) en kost 16 gulden inclusief kosten voor toezending. Noorwegen De Noorse rederij Fred. Olsen Li nes heeft alle Noorwegen-vakan- ties van Nederlandse touropera tors, die met zijn veerdiensten va ren, dit jaar in één brochure ge combineerd: „De fijnste Noorwe gen vakanties 1986". Wie belang stelling heeft, schrijf of bel:'. VCK-reizen, Postbus 1418, 1000 BK Amsterdam, telefoon 020 - 262216. Bii VCK kunnen ook in lichtingen worden verkregen over twee nieuwe verbindingen met Noorwegen: die van Hirtshals naar Oslo en van Hoek van Holland via Harwich naar Oslo. De laatste ver binding wordt verzorgd door Fred. Olsen in samenwerking met Stoomvaart Maatschappij Zeeland. door de Amsterdamse grachten be horen tot de noviteiten. Een bijzondere dagtocht is num mer 76: de verrassingstocht door Brabant. De enige zekerheid die de deelnemer heeft, is het feit dat deze tocht begint en eindigt in Tilburg. NS Dagtoerisme Verzekeringen Hpf hiirpan Vnnrlirhtii Op alle NS-stations gratis ver krijgbaar: de nieuwe NS-Dagtoch- ten-brochure met daarin tips voor 90 dag- en 25 zwerftochten. De NS wandel- en fietstochten zijn opge nomen in een aparte, 64 pagina's tellende folder. In de dagtochten- brochure staan ten opzichte van vorig jaar 7 nieuwe tochten; 6 zijn er gedeeltelijk vernieuwd. Nieuw bijvoorbeeld, is de splitsing van de tocht naar Valkenburg in een "bo vengrondse" en een "ondergrond se" tocht. Ook de safari door de Beekse Bergen, een bezoek aan de vestig- stad Heusden en een dagje Scheep vaartmuseum Amsterdam gekop peld aan een tocht per waterfiets Het bureau Voorlichting Verze kering heeft onder de titel „Vakan tie Verzekering" een folder uit gegeven met daarin actuele en praktische informatie over verze- keringsvormen die een rol kunnen spelen bij een verblijf in binnen- en buitenland. Onderwerpen als mo torrijtuigenverzekering, de groene kaart, rechtsbijstand, varen in het buitenland, hoe te handelen bij schade en natuurlijk ook de annu leringsverzekering plus de reisver zekering komen daarbij aan de or de. De gratis folder kan worden aan gevraagd via een briefkaart naar het Bureau Voorlichting Verzeke ring, Postbus 990, 2501 CZ Den Haag. Als fietsland is Oostenrijk nog tamelijk onbekend. Maar niet in het minst door de inspanningen van de Oosterijkers zelf, komt daar langzaam maar zeker veran dering in. Zo is zojuist in op dracht van het Oostenrijks Ver keersbureau te Amsterdam een kloeke brochure van de persen gerold met daarin een antwoord op vrijwel alle vragen die zich zouden kunnen voordoen bij te voorbereiden van een fiets vakantie in Oostenrijk. Een land kaart van Oostenrijk (in een bij fietsers overigens weinig gang bare schaal van 1 400.000) com pleteert de brochure die "Rad- fahren in O'sterreich" is geheten. Fietspaden In de brochure vindt men onder meer informatie over de onge veer 7500 kilometer aan fietspa den die Oostenrijk heeft, over het huren van een fiets bij 100 stations of in 500 vakantieplaat sen en over de service van de Oostenrijkse Spoorwegen. Op de landkaart staan de fietsmogelijk- heden aangegeven. De rood ge markeerde wegen zijn autovrij, de oranje gemarkeerde wegen zijn dat bijna en de grijs gekleur de wegen kunnen beter worden gemeden vanwege het vele au toverkeer. Heel aantrekkelijk ogen de fietsroutes langs de Donau over mooie fietspaden met een totale lengte van 350 kilometer. Het is een route die niet alleen natuur schoon biedt, maar ook veel his torisch interessante punten. Zo worden de fietsers onderweg ge regeld geconfronteerd met de na latenschap van de Romeinen, de Nibelungen, de roofridders en de bouwmeester van de barok. De mooiste fietspaden in de vrij vlakke Oostenrijkse provin cie Burgenland zijn aangelegd rond de Neusiedlersee, vooral bekend door de rijke vogelwe reld aldaar. Deze fietsroute kent nagenoeg geen hellingen en is zelfs door de meest ongeoefende fietser eenvoudig af te leggen. Ook in Voralberg en het Rijndal hoeft de fietser maar weinig te klimmen. Net als in het Bregen- zerwald en het Brandnertal. Pinzga-fietspad Voor fietsers die niet tegen een klauterpartijtje opzien (of er zelfs dol op zijn) is het prachtige "Pinzga-fietspad" een uitdaging. Het pad loopt van Zeil am See, via Kaprun naar Neukirchen aan de Gossvenediger en voert de fietser vlak langs een aantal in drukwekkende driedüizenders. Ook in Karinthië is de fietsroute langs de Wörthersee niet bepaald vlak. Maar een onoverkomelijke hindernis voor laaglanders hoeft hij toch niet te zijn. Ten slotte nog een tip voor "ro mantische fietsers", wat daar dan ook onder begrepen mag worden: in het zogenaamde "Ausserfern" (het noordwestelij ke deel van Tirol) is in de vakan tieregio Reutte een gemarkeerde fietsroute uitgezet, waarbij zulke prachtige dorpjes worden aange daan, dat ze de fietsers als het ware dwingen tot een rustpauze. De brochure „Radfahren in O's terreich" met nog veel meer aan bevelingen, kan worden aange vraagd bij het Oostenrijks Ver keersbureau, Singel 464, Amster dam, telefoon 020-255933. LONDEN - In de betonnen be schermende laag rond vier Britse kerncentrales zijn constructiefou ten gevonden, zo heeft het over koepelende Britse electriciteitsbe- drijf, de CEGB, het afgelopen weekeinde bekend gemaakt. door Henk Dam Het gaat om twee tweelingcen trales, één paar in Hartlepool, en het tweede in Heysham. In alle centrales is een zelfde euvel vast gesteld: fouten in de betoncon structie hebben ervoor gezorgd dat versterkende stalen kabels in het beton zijn aangetast. Volgens de CEGB hoeft nie mand zich zorgen te maken over de fouten. Van de vier betrokken cen trales zijn er drie, om redenen die niets met het beton te maken heb ben, buiten gebruik. De vierde is geheel veilig, aldus het electrici- teitsbedrijf. De vier centrales worden sinds tien jaar gebruikt. De CEGB zei gisteren in een commentaar dat de door het bedrijf gehanteerde vei ligheidsmarges zo stringent zijn, dat zelfs bij een veel hogere druk in de centrales dan normaal de be schermende betonlaag nog meer dan adequaat is. Maar dat heeft het Labour-parle- mentslid Frank Cook allerminst overtuigd. Hij riep de CEGB giste ren op, de nog werkende van de vier betrokken centrales, die in Hartlepool staat, te sluiten. "Er wo nen daar duizenden mensen in de buurt, die toch al bezorgd zijn van wege de ramp in Rusland", aldus Cook. MOSKOU (AP) - De radio-actieve straling rond de vernielde reactor in de kerncentrale van Tsjernobil ligt nog steeds ver boven het nor male niveau, maar desondanks zul len twee andere reactors van de centrale dit jaar weer worden opge start. Dit heeft het Russiche partij- dagblad Prawda vandaag gemeld. Volgens Prawda en Radio Mos kou heeft de radio-actieve besmet ting in de 30 kilometer grote geva renzone rond de kerncentrale zich gestabiliseerd. De radio meldde voorts dat de Amerikaanse been- mergspecialist dr Robert Gale is te ruggekeerd naar Moskou om de behandeling van de slachtoffers van het ongeluk voort te zetten. Sinds 24 mei is er geen officiële mededeling meer gedaan over het Centrale in Tsjernobil nog dit jaar weer geopend aantal slachtoffers, maar een Rus sische functionaris verklaarde vo rige week op een bijeenkomst van het Internationale Bureau voor Atoomenergie (IAEA) in Wenen dat 15 mensen om het leven zijn ge komen. De Prawda citeerde vice-premier Lev Voronin, die belast is met het regeringsonderzoek naar de toe dracht van het ongeluk en die ver klaarde dat de straling in de lucht en in de bodem enkele malen per dag gemeten wordt op 240 ver schillende plaatsen. "De straling neemt elke dag met vijf procent af', zo zei Voronin. Het was niet duidelijk of hij doelde op het stra lingsniveau in de gevarenzone of dat in het gebied direct rond de kerncentrale. De warmtereactie rond de reac tor neemt af, zo zei Voronin. "Het stralingsniveau rond de eenheid zelf is echter nog hoog, waardoor van speciale apparatuur gebruik moet worden gemaakt", aldus Vo ronin. Hij zei ook dat de stralings- niveau's rond de reactor ver uit eenlopen, van bijna de gewone achtergrondstraling tot honderden röntgen per uur. De Soedanese atleet Omar Khalifa ontsteekt het i bouw in New York. (Vervolg van pagina 1) NEW YORK (DPA/UPI) - De 'een zame loper' Omar Khalifa uit Soe dan gaf gisteren met het ontsteken van een vlam voor het gebouw van de Verenigde Naties het startsein voor de actie 'Sport Aid'. Voor miljoenen mensen in 78 landen was dit het begin van een reeks sportieve manifestaties waarmee de organisatoren via sponsors en giften minstens 250 miljoen gulden hoopten bijeen te brengen voor hongerend Afrika. De deelneming viel in New York nogal tegen, want daar waren slechts 3.000 mensen bereid de 10 kilometer te lopen. Ook de televi siestations lieten het afweten. In 273 steden, van Abidjan in Ivoorkust tot Wellington in Nieuw- Zeeland, deden atleten, politici, popsterren en gewone burgers mee aan wat 'de grootste sportgebeurte nis ter wereld' werd genoemd. De organisatoren spraken van 'een ra ce tegen de tijd' omdat voor de hongerende volkeren in de droog- tegebieden in Afrika de klok op één minuut voor twaalf staat. Zij hebben de Verenigde Naties als brandpunt van het gebeuren geko zen omdat de Algemene Vergade ring morgen haar eerste speciale zitting aan Afrika en zijn voedsel problemen wijdt. In de Afrikaanse staat Burkino Fasso liep het voltallige kabinet de 10 kilometer. In Ivoorkust had men voor een race met kano's ge kozen. In de Centraalafrikaanse staat Tsjaad was het te warm om de rennen en daar liep men de afstand in een rustig tempo. De Sowjet- Unie deed mee met lopen in Mos kou, Gorky en Leningrad. In Boe dapest liepen 10.000 mensen mee. In Bangkok leidde de premier een marathon waarin 20.000 mensen meeliepen. In India waren er meer dan 30.000 deelnemers in 16 ste den. In Londen was de belangstel ling erg groot. Ruim 80.000 mensen hadden zich voor de 10 kilometer laten inschrijven. In Rome liepen duizenden langs de Tiber en in Parijs in het Bois de Boulogne. Britse militairen op de Falkland eilanden hadden hun evenement de 'pinguin loop' ge doopt. Voor gebieden met kerncentrales ANTWERPEN (GPD) - De Belgi sche overheid is van plan de ram penregelingen voor gebieden waar kerncentrales staan, volledig te herzien. Dit mede naar aanleiding van de ramp met de kerncentrale in het Russische Tsjernobil. De huidige rampenplannen - zo gaf J. Huylebroeck, adjunct-kabi netschef van het staatssecretariaat voor leefmilieu toe - "bevatten dusdanig veel tekortkomingen dat herschrijven noodzakelijk geacht wordt". De woordvoerder van het Belgische ministerie voor volksge zondheid zei dit tijdens een mani festatie van de verenigde Belgi sche actiegroepen tegen kernener gie (VAKS), gistermiddag in Ant werpen. Ook liet Huylebroeck weten dat de Belgische overheid in de nabije toekomst een nauwgezette contro le wil kunnen uitoefenen op het geen er in de kerncentrales ge beurt. Tot nu toe werd de Belgi sche overheid pas van storingen in centrales ingelicht nadat er zich defecten hadden voorgedaan. "Dit willen we veranderen", benadruk te de woordvoerder van het minis terie. Meer dan 5000 tegenstanders van kernenergie, onder wie enkele tientallen Nederlanders, waren gis termiddag afgereisd naar Antwer pen. De manifestatie was vooral gericht tegen de gebrekkige ram penplannen en tegen de bouw van de achtste Belgische kerncentrale in Doel, enkele kilometers verwij derd van de Nederlands-Belgische grens. "Ecologisch gezien is de ramp in Tsjernobil nog maar net begonnen. Onder zangvogels (onder andere nachtegalen) die tijdens de ramp over het gebied zijn getrokken, is een opvallende sterfte geconsta teerd bij aankomst in de broedge bieden in Finland". Aldus voorzit ter Klarisse Nienhuys van de Lan delijke Vereniging tot Behoud van de Waddenzee zaterdag op de jaar vergadering van deze milieu-orga nisatie. Volgens Nienhuys hebben die vogels grote hoeveelheden radio activiteit in hun lijf, ingeademd tij dens de vlucht. Andere vogels zo als eenden, ganzen en roeken zul len zolang ze de straling overleven, jarenlang radioactiviteit overbren gen naar landen als Hongarije, Oost-Duitsland en Roemenië. TEL AVIV - De Britse premier Margaret Thatcher heeft op de eer ste dag van het officiële bezoek aan Israël toegezegd te bemiddelen in het vastgelopen vredesproces in het Midden-Oosten. Volgens de eerste minister is de kans op snelle resultaten de afgelopen maanden verloren gegaan en dat is niet de wens van Israël en de gematigde Arabische landen. Vandaag zal Thatcher in Jeruzalem een infor mele ontmoeting hebben met ne gen vooraanstaande Palestij nen uit de door Israël bezette gebieden. door Taco Slagter Tijdens een tafelspeech bij een staatsbanket in de Knesset (het Is raëlische parlement) gisteravond herhaalde Thatcher het Britse standpunt inzake de Palestijnse kwestie. Om haar havikachtige gastheren aan de dis niet al te shoc keren gebruikte ze weliswaar de vage formulering "legitieme rech ten van het Palestijnse volk", maar met wat de premier daarop liet vol gen week ze niet af van de zoge naamde "verklaring van Venetie". Dit in 1980 gezamelijk door de EG- landen uitgegeven protocol kent onder meer het recht op zelfbe schikking toe aan het Palestijnse volk. Verder drong de Britse premier in de eerste plaats aan op verbete ring van de leefsituatie voor de Pa- lestijnen in de bezette gebieden en een gelijkwaardige behandeling. "Een toekomst waarbij twee ver schillende soorten klassen naast el kaar moeten leven, met verschil lende rechten en normen kan Is raël zich niet permitteren. Het joodse volk heeft hogere morele waarden dan anderen en op grond hiervan mag meer van Israël wor den verwacht", zo hield zij haar ge hoor voor. Tot slot maakte de Britse pre mier goed duidelijk dat de bezet ting van de westelijke Jordaanoe- ver en de Gazastrook "slechts tij delijk kan zijn". Een impliciete veroordeling van de Likoed-ideo- logie die deze gebieden wil anne xeren. Om verschillende redenen is het bezoek van Thatcher aan Israël van belang. Uit historische oogpunt, omdat het de eerste keer is dat een Britse politicus in de functie van premier offcieel te gast is van de joodse staat en uit algemene poli tieke overwegingen vanwege het feit dat van de EG-landen de Brit ten de grootste invloed hebben op de Verenigde Staten. En dat laatste kan van nut zijn bij pogingen ener zijds Israël sn de VS en anderzijds Jordanië en de Palestijnen (inclu sief de PLO) voor een vredesdia- loog tot elkaar te brengen. Margaret Thatcher werd zater dagavond op het vliegveld Ben Gu- rion met groot ceremonieel bin nengehaald. En de Israëliërs von den dat zij dat verdiende. Want sinds de "ijzeren dame" vorige maand Amerika hielp bij het bom barderen van Libië, is zij, zoals een Israëlische krant het uitdrukte, "van nature een vriend van Israël in de strijd tegen het terrorisme". Maar jarenlang boterde het niet tussen Jeruzalem en Londen. Al sinds Israëls onafhankelijkheid in 1948 bestond er tussen de jonge staat en de voormalige overheerser (Groot-Brittannië voerde dertig jaar het mandaat over Palestina) een soort haat-liefde verhouding. Israëliërs hebben nog stèeds bit tere herinneringen aan de rol van de Britten in de strijd voor een joods nationaal tehuis. Weliswaar ging mevrouw Thatcher gisteren in het Holocaust-museum Yad Vas- hem in Jeruzalem bij het monu ment voor de zes miljoen vermoor de joden letterlijk op haar knieën - nog nooit door een westerse rege ringsleider vertoond -, het waren echter haar voorgangers die de emigratie van joodse vluchtingen vlak voor, tijdens en na de tweede wereldoorlog ernstig hadden be moeilijkt of onmogelijk gemaakt. De diplomatieke betrekkingen tussen Israël en het Verenigd Ko ninkrijk hebben echter de afgelo pen jaren ook op andere punten onder spanning gestaan. Israël meent nog steeds dat de Britse po litiek niet van opportunisme is ge speend waar het gaat om de relatie tot de Arabische wereld. Politiek Jeruzalem verweet Lon den menigmaal een eenzijdige op stelling in het Arabisch-Israëlisch conflict, hetgeen de Britten nog steeds demonstreren door grote wapenleveranties aan Israëls for mele vijanden Jordanië en Saudie Arabië. Niettemin is met het aantreden van Sjimon Peres als premier de atmosfeer tussen beide landen van de donkerste wolken ontdaan. Vooral de pro-Amerikaanse hou ding van Londen is een gemeen schappelijke factor die Israël en Groot-Brittannië bindt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 4