Steeds
Tweede deel nieuw
complex AZL mag
er nog niet komen
Postkoetsenrace van Groningen naar Leiden
Centrum kampt met
tekort spermadonors
'Nachtschade'
ook actief
in Leiden en
Hazerswoude
Brand leidt niet tot vertraging
verhuizing Boerhaavemuseum
DINSDAG 13 MEI 1986
LEIDEN
Evenement ter viering van honderdjarig bestaan 3 Oetober-Vereeniging
DEN HAAG/LEIDEN De stad
Groningen is zondag 13 september
de startplaats van een ouderwetse
postkoetsenrace die een week later
in Leiden moet finishen. Aan de ra
ce doen twaalf authentieke post
koetsen mee, elk getrokken door
een vierspan paarden. Het evene
ment wordt georganiseerd om het
100-jarig bestaan van de Leidse
3 Oetober-Vereeniging luister bij
te zetten. Gedurende zeven dagen
wordt een traject van bijna 300 ki
lometer afgelegd door Groningen,
Friesland en Noord- en Zuid-Hol
land.
Groningen is als startplaats ge
kozen, omdat de stad net als Lei
den nog elk jaar het ontzet viert.
De derde stad die jaarlijks een der
gelijk feest organiseert is Alkmaar,
dat tevens in de route van de post
koetsenrace is opgenomen. De
postkoetsen vertrekken zondag 13
september om 11 uur vanaf de Gro
te Markt. Via Aduard, Zuidhom en
Buitenpost gaat het richting Leeu
warden.
Het eerste deel van de reis wordt
bijgewoond door minister Smit-
Kroes, staatssecretaris Scherpen-
huizen, directeur-generaal Wit van
de PTT, secretaris-generaal Oomen
van de PTT, commissaris der ko
ningin Vonhpff en burgemeester
Staatsen van Groningen. Daar
naast zullen bestuursleden van de
Koninklijke Vereeniging voor
Volksvermaken uit Groningen en
van de 3 Oetober-Vereeniging uit
Leiden de reis meemaken. In
Friesland zal commissaris der ko
ningin Wiegel een deel van de race
in een koets bijwonen.
De koetsen, vrijwel allemaal En
gelse exemplaren uit de tweede
helft van de vorige eeuw, komen
zaterdag 12 september al in Gro
ningen aan. Dan zullen ze ook een
rijtoer door de stad maken en is te
vens de mogelijkheid ze te bezich
tigen. De voorbereidingen voor de
race zijn al meer dan een jaar in
volle gang. De 3 Oetober-Vereeni
ging heeft de unieke tocht vanmid
dag in Den Haag officieel gepre
senteerd. Volgens voorzitter A.
Rörsch van de Leidse 3 Oetober-
Vereeniging is het een heidens
werk geweest om de tocht te reali
seren. De postkoetsen zullen onge
veer 100 gemeenten aandoen waar
bij dertig steden en dorpen zijn
aangewezen als officiële pleister
plaatsen. In verscheidene plaatsen
worden aan de doorkomst van de
twaalf koetsen evenementen ge
koppeld. Zo zal in Groningen een
concours d' elegance worden ge
houden.
De koetsen zijn door twaalf grote
bedrijven geadopteerd om de race
financieel mogelijk te maken.
„Toch willen we geen Tour de
France met reclame waardoor je de
koetsen bfina niet meer ziet. Het
moet wel in stijl gebeuren anders
heeft het hele evenement zijn his
torische karakter verloren. De be
kende cineast en striptekenaar
Maarten Toonder zal van de race
een film maken die de deelnemen
de bedrijven voor hun promotie
kunnen gebruiken".
De route die de deelnemers ne
men is dezelfde als het traject dat
100 jaar geleden door postkoetsen
werd gebruikt. Er wordt vanaf ge
weken in Friesland en Noord-Hol
land, omdat Alkmaar aangedaan
moet worden. De deelnemers rei
zen per boot van Makkum naar Me-
demblik, terwijl de paarden en de
koetsen met auto's over de Afsluit
dijk worden omgereden. Voor de
overtocht worden skutsjes ge
bruikt De reis van Medemblik
naar Hoorn gaat met een stoom
tram. Het wedstrijdelement zal
vooral bestaan uit behendigheids-
proeven.
„Het is niet de bedoeling om als
snelste deelnemer in Leiden aan te
komen. We kunnen niet teveel van
de deelnemers en de paarden ver
gen. Een team van studenten, on
der leiding van een hoogleraar, van
de Diergeneeskundige Faculteit
van de Universiteit in Utrecht zal
de paarden doorlopend keuren.
Per koets mogen twee reservppaar-
den meegenomen worden", aldus
Rörsch.
Redactie: Wim Brands Annemiek Ruygrok
Minister wil samenwerking met universiteit
Inbraak fabriek
LEIDEN - Uit een timmerfabriek
aan de Flevodwarsweg werd in af
gelopen weekeinde een computer
met toebehoren gestolen alsmede
elektrisch gereedschap dat in de
hal ligt. De dader(s) die via een
raam binnenkwam stalen vervol
gens een bestelauto om te vluch
ten. Totale waarde: 35.000 gulden.
Uit de directiekeet van een
bouwbedrijf uit Gouda dat bezig is
aan de Plesmanlaan zijn in het af
gelopen weekeinde diverse spullen
gestolen. Meegenomen werden on
der meer: een stofzuiger, rekenma
chines, stoelen, een koelkast,
werkjassen en een gasfornuis. To
tale waarde achtduizend gulden.
Hamburgers (2)
De Leidenaar is bij McDonald's
terecht gekomen omdat hij*twee
dagen per week op de Streek
school zit en daarnaast toch wel
enige werkervaring moest op
doen. Dat werd dus de overmaat
se snackbar aan de Beesten
markt. "Maar", zegt Jan van Wa-
mel, "ik stond daar iedere dag
hamburgers te bakken. Eigenlijk
was dat werk waaraan twee men
sen hun handen vol hebben,
maar ik moest het in mijn eentje
doen. En dat is ontzettend vies
werk".
"Naar mijn idee wordt de per
soneelsbezetting minimaal ge-,
houden. Gelukkig is dat later aan
de grill, waar de hamburgers
werden gebakken, wel veran
derd". Wat minder snel veran
derde was het werk dat Jan van
Wamel kreeg te doen. De wal
men die bij het hamburger bak
ken opstegen, deden de zuurstof
doorlatende openingen van zijn
contactlenzen verstoppen.
Vragen om ander werk leverde
geen resultaat op. Maanden later
kon hij plaats nemen achter de
kassa. Volgens Jan van Wamel
één van meest fel begeerde baan
tjes bij McDonald's. "Omdat het
schoon werk is. Maar je bent vol
komen afhankelijk van het hoge
re personeel, voor wat betreft het
werk dat je te doen krijgt. Het
kan iedere dag anders zijn. Dat
wordt niet van te voren afgespro
ken, wat je gaat doen".
De haren rijzen hem nog eens
te berge als hij terugdenkt aan
het vuilpersen, dat haast onver
mijdelijk volgt op het legen van
de vuilnisbakken. "Dan moet je
met je nette zwarte schoenen in
LEIDEN - Minister Deet-
man van onderwijs en we
tenschappen geeft nog geen
toestemming voor de twee
de fase van de nieuwbouw
van het Academisch Zie
kenhuis Leiden (AZL). Wel
kunnen, wat de minister be
treft, de voorbereidingen
voor de verdere uitbouw
van het ziekenhuis met gro
te voortvarendheid worden
voortgezet.
De minister maakte dit gisteren be
kend tijdens de officiële owning
van de eerste fase van de nieuw
bouw van het Academisch Zieken
huis dat ongeveer de helft omvat
van het totaal nieuw te bouwen
complex. Deetman zei bij deze ge
legenheid dat hij graag meer zeker
heid had willen verschaffen, maar
dat hem alle randvoorwaarden
voor de verdere uitbouw nog niet
bekend zijn.
Eén van die randvoorwaarden,
waarop de minister uitvoerig in
ging, is de samenwerking tussen
het ziekenhuis en de Leidse uni
versiteit. "In veel opzichten mogen
de Leidse universiteit en het Aca
demisch Ziekenhuis trots zijn op
wat zij in de loop der jaren hebben
bereikt", aldus de minister daarbij
niet alleen doelend op de gereedge
komen nieuwbouw, maar vooral
op hetgeen op medisch-weten-
schappelijk gebied is bereikt.
Deetman pleitte voor een ver
plichtende, organisatorische een
heid tussen universiteit en zieken
huis met één toporgaan dat kno
pen kan doorhakken. Hij zei de
toekomstige samenwerking en sa
menvoeging van de beheersorga
nen van het ziekenhuis en de medi
sche faculteit van de universiteit
van grote betekenis te achten.
"Daarmee zal de doelmatigheid
van de besturing en-de bedrijfsvoe
ring worden bevorderd en de af
standelijkheid tot de overheid kun
nen worden vergroot waardoor de
zelfstandigheid van de instellingen
kan toenemen", aldus de minister.
Popelen
Het gereedkomen van de eerste
fase van de nieuwbouw van het
Academisch Ziekenhuis biedt vol
gens de minister van onderwijs
perspectief voor een verdere suc
cesvolle ontplooiing van de taken
LEIDEN - De Stichting Medisch
Centrum voor Geboorteregeling in
Leiden kampt sinds enige tijd met
een groot tekort aan spermado
nors. Volgens een woordvoerster is
dat waarschijnlijk het gevolg van
berichten uit Zweden waar de do
nors sinds kort verplicht zijn hun
identiteit aan het toekomstige kind
bekend te maken. In Nederland is
daarvan echter geen sprake en
wordt de anonimiteit van de donor
ten opzichte van de vrouw en haar
eventuele partner gegarandeerd.
Kunstmatige inseminatie met
sperma van donors is een van de
behandelingen die in het Leidse
centrum worden toegepast. Dat ge
beurt bij vrouwen wier echtgenoot
onvruchtbaar is en bij vrouwen die
geen echtgenoot of vriend hebben
maar die wel graag een kind willen.
Het plotselinge tekort aan do
nors betekent volgens de Stichting
Medisch Centrum dat mensen
moeten worden teleurgesteld, dat
soms behandelingen moeten wor
den afgebroken en dat de wachttij
den langër worden. Het centrum
aan het Kort Rapenburg doet dan
ook een beroep op (vooral ook niet-
blanke) mannen van tussen de 18
en 45 jaar, zich als donor te melden.
De woordvoerster zei dat ook bij
andere instituten in Nederland
sprake is van een tekort aan sper
madonors. Behalve het Medisch
Centrum is dat in Leiden de po
likliniek voor kunstmatige insemi
natie van het AZL, kortweg sper-
mabank genaamd en gevestigd in
de Vrouwenkliniek.
ADVERTENTIE
Commissie VOOR ONDERWIJS,
SAMENLEVINGSOPBOUW
EN EMANCIPATIE.
Woensdag 14 mei a.s. om 20.00
uur in kamer 23 en 24 van het Gul
den Vlies.
Agenda: Werkprogramma 1986
bureau emancipatie
Nota gemeentelijk on
derwijs voorrangsbeleid.
bellen
van het ziekenhuis en de medische
faculteit. Algemeen directeur van
het AZL, mr. dr. J.H. Peters, noem
de het essentieel dat die nieuw
bouw ook wordt voltooid. "De
nieuwbouworganisatie staat te po
pelen om de starten met de ver-
volgbouw", aldus Peters. Volgens
de voorzitter van het bestuur van
het Academisch Ziekenhuis, dr. P.
Siderius, stelt de half voltooide
nieuwbouw het ziekenhuis voor
niet geringe problemen.
AZL-directeur Peters benadruk
te nog eens dat hij behalve de me-
disch-technische behandeling de
bejegening van de patiënt en de
hotelaccommodatie van het zie
kenhuis hoog in het vaandel heeft
staan. Peters noemde de "prachti
ge verpleegafdelingen waarin veel
aandacht is geschonken aan priva
cy, naar voren komend in de vele
één- en tweepersoonskamers, en
de aandacht voor directe voorzie
ningen rondom het bed om het ver
blijf voor de patient zo aangenaam
mogelijk te maken".
Leidse Plein
Het nieuwe Academisch Zieken
huis bood gistermiddag, tijdens de
openingsfestiviteiten, allerminst
de aanblik van een gewoon zieken
huis. Na de officiële openingshan
deling van de minister, het weg
trekken van een levensgroot pleis
ter, werden de honderden gasten
door verscheidene sprekers toege
sproken, voorzien van een natje en
een droogje, en werd muziek ge
maakt op het (overdekte) Leidse
Plein dat het hart vormt van het
nieuwe ziekenhuis.
Hamburgers (1)
Wie de naam McDonald's hoort
vallen denkt natuurlijk allereerst
aan hamburgers, milkshakes en
andere vormen van 'fast food'.
Bij de zeventienjarige Leidenaar
Jan van Wamel komen echter -
heel andere gedachten naar bo
ven: hard werken, onaangenaam
werk en het idee dat bij een
scheef schaatsje ontslag volgt.
Bijna een half jaar heeft Jan
van Wamel aan een andere kant
van de toonbank doorgebracht
dan de klanten. Ruim een week
geleden werd hij ontslagen.
Waarom? "Ik wilde een vakantie
dag opnemen. Dat had ik ruim
van te voren aangemeld. Op de
dag dat ik vrij was werd ik ge
beld. Dat ik toch moest komen
werken. Maar ik had natuurlijk
niet voor niets die vrije dag opge
nomen en kwam niet werken.
Toen was ik dus ontslagen".
Echt verbaasd is-ie achteraf
niet. In de tijd dat Jan van Wa
mel bij de hamburgergigant
werkte, is hem duidelijk gewor
den dat McDonald's niet de ge
makkelijkste werkgever. 'Als je
haar te lang zou zijn moet je zor
gen dat je morgen bij de kapper
op de stoel zit. Als je geen zwarte
schoenen hebt, moet je die ko
pen. Als je een oorbel draagt
moet-ie uit".
"In het begin houd je je een
beetje stil. Maar wanneer je er
wel wat van zegt dan krijg je te
horen 'als het je niet bevalt, dan
neem je toch ontslag'. Alleen
krijg je dan geen uitkering en
waar moet je dan van leven?",
vraagt Jan van Wamel zich har
dop af.
In een ouderwetse ambulancewagen en vergezeld van verpleegsters in oude klederdracht arriveerde minister
Deetman gistermiddag bij het Academisch Ziekenhuis om daar de officiële opening te verrichten van de eerste
fase van de nieuwbouw. ifoto Holvast)
LEIDEN - Surveillerende agenten
ontdekten in de afgelopen nacht,
rond vier uur, dat vuldoppen van
tanks van een bezinestation aan de
Europaweg waren verwijderd. De
politie kon nog niet zeggen of er
suiker in de tanks was gegooid,
wat een dag geleden op diverse
plaatsen in Nederland gebeurde.
Het betrof acties van 'Nachtscha
de', een actiegroep die op deze wij
ze protesteerde tegen de connec
ties van Shell met Zuid-Afrika.
Ook bij een benzinestation ter
hoogte van de afslag Hoogmade
werd een soortgelijke ontdekking
gedaan in de afgelopen nacht. En
een pomphouder aan de Hoge
Rijndijk deed aangifte van het feit
dat een paar slangen waren door
gesneden. Voorts zijn, in de nacht
van zaterdag op zondag, vijf slan
gen doorgesneden van een pomp
station aan de Hoge Rijndijk in Ha
zerswoude.
Het Leidse Plein, met een petit
restaurant en een terrasje, een ijs-
salon, een boekwinkel en een
kunstgalerie moet gestalte geven
aan de opzet om de patiënt binnen
de muren van het ziekenhuis het
dagelijks leven zoveel mogelijk ge
woon te laten voortzetten.
Vervolgbouw
Met de bouw van de eerste fase
het nieuwe Academisch Zieken
huis werd zes jaar geleden begon
nen. En, hoewel minister Deetman
gisteren niet inging op de uitnodi
ging "zijn karwei af te maken" ver
wacht de ziekenhuisdirectie dat
nog dit jaar een aanvang zal wor
den gemaakt met de vervolgbouw.
Het nieuw te bouwen ziekenhuis
complex zou dan in 1992 geheel
zijn voltooid, 23 jaar nadat de eer
ste plannen werden gemaakt voor
de nieuwbouw.
De ingebruikname en de verhui
zing van patiënten naar het nieuwe
ziekenhuis vond eind vorig jaar al
plaats. In het gisteren geopende
gedeelte, dat ongeveer de helft van
het nieuw te bouwen complex om
vat, zijn onder meer de poliklinie
ken, verpleegafdelingen, research-
laboratoria, onderzoekafdelingen
en centra van de hoofdafdeling in
wendige geneeskunde, de afdeling
radiodiagnostiek en de afdeling ra
diotherapie ondergebracht.
het afval rondstappen, achter het
restaurant. Dat is echt het goor
ste werk. En als je schoenen
daarvan kapot gaan hoef je niet
bij McDonald's aan te kloppen".
Dat wordt dus weer 'als het je
niet bevalt neem je toch ontslag'.
Hamburgers (3)
Op het gevaar af dat dit een kla
gerig verhaal wordt, toch nog
keer zo hard in een snackbaf"
(foto Holvast)
even verder. Het salaris, dat Jan
van Wamel incasseerde, is de vol
gende halte. Dat veranderde ook
niet en bleef op het minimum
jeugdloon: netto 3,36 gulden per
uur. "Op een gegeven moment
moet je dan wel vier dagen per
week werken. Ik moest wel. An
ders heb je helemaal geen geld
en kun je bijvoorbeeld niet eens
een kamer betalen".
Tegen hard werken zegt Jan
van Wamel geen enkel bezwaar
te hebben. Maar dat moet je wel
eens van een verdiende pauze
kunnen genieten. "Nou, die
schoten er nogal eens bij in. We
hadden recht op een pauze van
dertig en twee van tien minuten.
Maar als je over een pauze be
gint, wanneer het zo'n beetje je
tjjd is, dan wordt men kwaad".
Al met al karakteriseert Jaffi
van Wamel de werkomstandig
heden bij McDonald's als uiter
mate beroerd (kl...). Terwijl hij
toch wel zegt het een en ander
gewend te zijn. "Ik heb drie jaar
ervaring in de horeca. In een
snackbar heb ik bijvoorbeeld
ook gewerkt en achter de bar.
Maar daar wordt er tenminste
nog normaal met je gepraat".
Hamburgers (4)
Een woordvoerder van McDo
nald's bestrijdt de uitlatingen
van Jan van Wamel. Het woord is
aan M. Kop, die zich meldt als di
recteur van de Leidse McDo
nald's. Over de schoenen, de oor
bel en het wel of niet te lange
haar zegt Kop dat dergelijke
voorwaarden in het arbeidscon
tract staan vermeld. "Dat zijn de
huisregels. We hebben een open
keuken, dus het moet allemaal
fatsoenlijk zijn. Elders in de ho
reca tref je dat ook aan".
Volgens Kop is Jan van Wamel
niet ontslagen omdat hij het ver
tikte op een vrije dag te werken.
"Hij is ontslagen omdat h(j twee
dagen in de week elders frites wil
gaan bakken. Dan kan hij geen
vier dagen werken en wij zitten
daarmee".
Toch vreemd dat een paar da
gen, nadat het Leidse McDo-
nald's-opperhoofd deze reactie
geeft, een advertentie in onder
meer deze krant staat: 'McDo
nald's Leiden zoekt servicebe-
wuste full-timers, part-timers en
vakantiewerkers', luidt deze. En
dat een weekje nadat een moge
lijke part-timer op de straat is ge
zet.
Maar hoewel Jan van Wamel
uiteraard niet echt blij is met zijn
ontslag vindt-ie het niet onpret
tig dat zyn McDonald's-tijd zo is
afgelopen. "Ik werk liever tien
keer zo hard in een snackbar".
Met,het wegtrekken van een levensgroot pleister verrichtte minister
Deetman gistermiddag de officiële opening van de eerste fase van de
nieuwbouw van het Academisch Ziekenhuis. (foto Holvast)
LEIDEN - De verhuizing van het
Boerhaavemuseum aan de Steen
straat naar het Caecilia-complex en
de inrichting daarvan lopen als ge
volg van de brand, zaterdagnacht,
voor zover nu te overzien geen ver
traging op. Die operatie staat voor
over twee jaar op het programma.
Volgens Boerhaave-directeur dr.
G.H.C. Veeneman heeft de brand
derhalve geen directe consequen
ties voor het museum.
Gisteren is een begin gemaakt
met de opruimingswerkzaamhe
den en heeft een schade-expert de
zaak opgenomen. Zijn rapport laat
volgens Veeneman nog wel twee
weken op zich wachten; over de
aangerichte schade circuleren
voorlopig schattingen tussen de
één en twee miljoen gulden.
Bij de brand is ook een klein deel
van het eigenlijke Sint Caecilia-ge-
bouw aangetast, en wel een oud
raam. Volgens Veeneman kan dat
echter worden gerestaureerd. Het
turfmagazijn, dat tussen de twee
nieuwbouwdelen ligt en dat be
kend is om het stenen wapen met
Het Caecilia-complex na de brand. Links het oude turfmagazijn, wa
van het dak en het skelet in vlammen zijn opgegaan. Rechts een deel i
de nieuwbouw die op de bovenste verdiepingen forse schade opliep.
Leidse sleutels boven de poort, is
in zoverre onaangetast dat alle oor
spronkelijke onderdelen behou
den zijn gebleven. Het nieuw aan
gebrachte skelet en het dak zijn
wel verwoest.
Over de oorzaak is nog niets na
der bekend. "Ik heb gehoord dat
het vanuit één punt zou zijn aange
stoken maar ook dat dat vanuit
vier punten zou zijn gebeurd. Kort
om, dat is nog allemaal heel vaag",
aldus Veeneman.
