Werkloosheid moet
onder half miljoen
Kernramp liet sporen na
Reagan wil op top
Tokio zaken doen
Werving NS 'succes'
De Koning wil snel
herstel ALM-diensten
f
y
hr
7
ZATERDAG 3 MEI 1986
ECONOMIE
PAGINA 9
Rente wordt
verzwegen
voor fiscus
DEN HAAG (ANP) - In teveel ge
vallen geven belastingplichtigen te
weinig rente-inkomsten op voor de
inkomstenbelasting. Minister Ru-
ding en staatssecretaris Koning
van financiën vinden daarom
maatregelen nodig om deze fraude
te beperken, zo hebben zij de
Tweede Kamer gisteren laten we
ten.
Uit een steekproef is gebleken
dat globaal eenvierde deel van de
genoten bankrente in 1981 niet
voor de inkomstenbelasting is op
gegeven. Ongeveer 60 procent van
de belastingplichtigen gaf te wei
nig rente-inkomsten op. Wordt re
kening gehouden met de rentevrij
stelling in de inkomstenbelasting
dan blijkt dat globaal eenvijfde van
de bankrente ten onrechte niet is
belast en dat bij 40 tot 45 procent
van de belastingplichtigen te wei
nig belasting over hun rente-in-
komstén is geheven.
Vierjarenplan rolt uit centraal overleg
Minister Ruding.
De bewindslieden vinden dat de
banken meer informatie moeten
gaan verstrekken aan de belasting
dienst. Met het bankwezen zal hier
over spoedig overleg beginnen.
DEN HAAG (GPD) - Het aantal
werklozen moet in 1990 zijn terug
gebracht tot minder dan 500.000.
Ondernemers, vakbeweging en het
kabinet hebben die doelstelling
gistermiddag gezamenlijk onder
schreven. De centrales van werk
gevers en werknemers vertrouwen
erop dat het akkoord ook in de lo
pende cao-onderhandelingen spoe
dig tot resultaten zal leiden.
Het overleg dat gisteren in de
Stichting van de Arbeid (het over
legorgaan van de overkoepelende
werkgevers- en de werknemersor
ganisaties) en met een kabinetsde
legatie werd gevoerd, was formeel
niet bedoeld om de grotendeels
vastgelopen cao-onderhandelin
gen los te trekken.
Met het aanvaarden van vier rap
porten die door gezamenlijke
werkgroepen zijn opgesteld, deed
de Stichting van de Arbeid giste
ren een aantal aanbevelingen aan
het adres van vakbonden en werk
gevers. Ze richten zich op de be
strijding van vooral de werkloos
heid van mensen die al lange tijd
zonder baan zitten, van jongeren
en van moeilijk plaatsbaren. De na
druk ligt daarbij op scholing, opdat
de betrokkenen meer kans op het
verkrijgen van een vaste baan krij
gen.
De overheid zal er geld in stop
pen. Ondernemers die mensen uit
deze categorieën (voor scholing)
aannemen, zijn tijdelijk vrijgesteld
van de werkgeverspremies die ze
over het loon van deze mensen ver
schuldigd zijn. Bovendien ontvan
gen ze een bedrag van 4000 gulden
per persoon. Jaarlijks hoopt men
zo 40.000 mensen uit het werklo
zenleger weg te trekken.
BEDUM - Boze melkveehouders spoten gisteren in het Oostgroningse Bedum een -hotel onder de melk. In dat o
hotel vergaderde het actie-comité van^takende DOMO-werknemers. De hotelhouder wit overhemd) werd op zijn personeelsdienst
beurt weer boos op de boeren en wijst naar de schade die wordt aangericht. <fo
Scheepvaart
De Federatie van Werknemersor
ganisatie in de Zeevaart (FWZ)
wordt opnieuw geconfronteerd
met ontslagen in de zeescheep
vaart. Na de aankondiging van
Smit Internationale om tenminste
125 bemanningsleden van bevoor
radingsschepen voor olieproduk-
tie-eenheden op zee te willen laten
afvloeien, heeft nu de directie van
het Rotterdamse scheepvaartbe
drijf Van Nievelt Gouariaan (Nigo-
co) laten weten 90 van de in totaal
ongeveer 300 zeevarenden te veel
te hebben.
Ahold
Ahold heeft over de eerste drie
maanden van dit jaar meer winst
gemaakt dan over dezelfde periode
vorig jaar ondanks een daling van
de waarde van de dollar. Neder
lands grootste kruidenier meldt
voorts een toename van de omzet
in ons land (Albert Heijn, Etos, Mi-
ro) met ruim acht procént. In de
VS (Giant Food, Bi Lo) nam de om
zet toe met 5,5 procent.
Deurwaarders
De deurwaarders van de belasting
dienst hebben gisteren weer een
stap gezet op weg naar acties voor
een betere salariëring. Tijdens de
jaarvergadering van de Vereniging
van Deurwaarders van 's Rijks Be
lastingen (aangesloten bij de amb
tenarenbond voor hoger en mid
delbaar personeel CMHA) in
Amersfoort is een commissie inge
steld die advies moet uitbrengen
over de salariëring. Valt dat advies
negatief uit, dan volgen er acties.
Cannon
Cannon, de filmmaatschappij van
de producenten Menahem Golan
en Yoram Globus, is voor 665 mil
joen gulden eigenaar geworden
van het Britse filmbedrijf Screen
Entertainment. De onderneming is
overgenomen van de Australische
zakenman Alan Bond. Deze kocht
het bedrijf pas afgelopen maandag
van het Britse concern Thorn EMI
voor 125 miljoen pond en is dus
binnen enkele dagen omgerekend
190 miljoen gulden rijker gewor
den. Screen Entertainment is eige
naar van de beroemde Elstree-film-
studio's en bezit verder een bio
scoopketen en de rechten op om
streeks 2.000 films. Cannon Group
is in Nederland eigenaar van een
groot aantal bioscopen.
EG/Comecon
De weg is vrij voor officiële betrek
kingen tussen de Europese Ge
meenschap en het communisti
sche handelsblok Comecon, zo
heeft een functionaris van de Euro
pese Commissie gisteren ver
klaard. Het voornaamste obstakel
vormde tot nu toe de weigering
van de Comecon te aanvaarden dat
individuele lidstaten directe be
trekkingen met de EG zouden kun
nen aangaan. Begin deze week ont
ving de Europese Commissie een
brief, waarin op deze weigering
werd teruggekomen.
WILLEMSTAD (GPD) - Op de
tweede dag dat er geen luchtvaart-
verkeer tussen de Nederlandse An
tillen en Aruba is, heeft de verant
woordelijke minister De Koning
aangedrongen op een snel herstel
van de luchtvaartverbinding. De
Koninkrijks ministerraad, waarin
ook de gevolmachtigd ministers
RSV. Het RSV-concern wil de uit
stel van betaling met anderhalfjaar
verlengen. De bewindvoerders ad
viseren de schuldeisers in te stem
men met de verlenging. De recht
bank in Rotterdam beslist op 15
mei over het verzoek. De verlen
ging is nodig om een aantal zaken
af te wikkelen waardoor na faillis
sement een optimale opbrengst
voor de schuldeisers kan worden
gerealiseerd. Het kolengraafpro-
ject is hiervan de belangrijkste.
Maar bewindvoerder mr. F. Meeter
is na een bezoek uit de Verenigde
Staten pessimistischer dan hij dar-
van de Antillen en Aruba zitten,
houdt vast aan een eerdere beslis
sing en wijst de voorwaarde van
Aruba zonder meer af.
Zoals bekend had Aruba geëist dat
het luchtvaartverdrag voor 15 mei
moest worden afgerond, anders
zou de Antilliaanse Luchtvaart
Maatschappij (ALM) na 1 juni niet
meer via Aruba naar het buiten
land kunnen vliegen. De Antil
liaanse premier Don Martina toon
de zich ingenomen met het stand
punt van minister De Koning. Hij
wil de ALM-vluchten hervatten zo
dra Aruba het luchtvaartverdrag
verlengt zonder voorwaarden voor
af. „Het woord is aan Aruba", aldus
de premier.
De Arubaanse regering heeft in
middels zijn eigen luchtvaartmaat
schappij, Air Aruba, opgericht. De
Arubaanse premier Henny Eman
wil niet langer afhankelijk zijn van
de beslissingen op de Antillen:
"Luchtvaartmaatschappijen als
American Airlines zijn te belang
rijk voor de aanvoer van toeristen
voor ons eiland".
UTRECHT (ANP) - De extra wer
vingscampagne van de Nederland
se Spoorwegen is een succes. Een
vertegenwoordiger van de NS
heeft dit gisteren tijdens een ge
sprek over de onrust onder het per
soneel, een gevolg van een andere
de verlofverle
ning, meegedeeld aan de vakbon
den.
De Vervoersbond FNV ontbrak bij
dit overleg. De bond - die als enige
de cao niet heeft getekend - gaat
mogelijk binnenkort verder met
actievoeren bij de NS De bond
vindt dat er in de houding van de
NS te weinig is veranderd. Een
dienstregeling voor het personeel
(alleen in eigen rayon rijden) gaat
vooralsnog door en een soepeler
verlofverening laat ook op zich
wachten.
De NS-vertegenwoordiger kon on
dertussen wel meedelen dat het
aantal vacatures voor conducteurs,
eind vorig jaar nog 47, is inmiddels
omgeslagen in een 'overschot' van
62.
Bij het overig rayonpersoneel (eind
ADVERTENTIE
Op maandag 5 mei a.s. zullen de poliklinieken
van de ziekenhuizen in de Leidse regio
gesloten zijn.
De ongevallenpolikliniek van het Academisch
Ziekenhuis Leiden is echter normaal geopend.
De directies
Academisch Ziekenhuis, Leiden.
Diaconessenhuis, Leiden.
Elizabeth Ziekenhuis, Leiderdorp.
Ziekenhuis Rijnoord, Alphen a/d Rijn.
AMSTERDAM - Voor de Am
sterdamse effectenbeurs was het
door de vrije woensdag een ge
broken week. Maar de onzeker
heden die eerder in de april
maand al van zich lieten horen
bleven ook nu hun stempel op de
koersontwikkeling drukken.
door
C. Wagenaar
Want wat gaan rente en dollar
doen en hoe wordt het deze
maand na de verkiezingen? Bo
vendien was er nog steeds enige
teleurstelling over de bedrijfs
ontwikkeling van enige grote
concern in het lopende jaar zoals
Philips, Akzo en Hoogovens.
Maar het meest kwam onze
beurs onder de indruk van de
zeer scherpe koersdalingen op
de Newyorkse effectenbeurs.
Daar zakte in twee dagen het
koerspeil 60 punten waarbij de
1800-barrière zonder enige weer
stand tot flink beneden deze
grens werd doorbroken. Donder
dag hervatte Amsterdam in op
nieuw gedrukte stemming de
handel. De vijf internationals
hadden toen al zes punten inge
leverd en in drie dagen moest het
algemeen beursgemiddelde vijf
punten terug.
De forse terugslag op Wall
Street werd in verband gebracht
met de kernramp in de Oekraine.
Het geloof in de vooruitgang
voor de rest van deze eeuw dat
bij vele Amerikanen door de
langdurige en zeer omvangrijke
koersstijgingen ter beurze bijna
onbegrensde vormen had aange
nomen kreeg door de opgebran
de kernreactor en de overwaai
ende kerndeeltjes naar andere
Europese landen een lelijke
knauw. Ook al is het Westen en
vooral zijn industriële techniek
hiervoor natuurlijk niet verant
woordelijk.
Maar de ramp zelf legt wel heel
duidelijk de onverbrekelijke sa
menhang van de gehele wereld
bloot. Dwars over alle ideologi
sche grenzen heen. Bovendien is
de publieke opinie al gauw ge
neigd te zeggen wat daar gebeurt
kan ook hier gebeuren. Ook in de
VS zijn de laatste jaren weer een
groot aantal kerncentrales ge
bouwd nadat enige jaren na Har-
risburg de ramp met een Ameri
kaanse kernreactor erg stil op dit
terrein is geweest.
Een groot aantal aandelen van
ondernemingen met constructie-
belangen in de kernenergie of in
elektriciteitsbedrijven met kern
centrales kregen er deze week op
Wall Street flink van langs. Van
daar dat de koersontwikkeling in
een glijvlucht terecht kwam en
er op een dag 42 punten verloren
gingen. Het grootste dagverlies
uit de geschiedenis. Dat werd
schromelijk overdreven gevon
den maar ook de daarop volgen
de dag kon de Newyorkse effec
tenbeurs geen herstel boeken.
Ook was er internationaal veel
tamtam rond de dollar. Zowel
West-Duitsland als Japan kwa
men sterk in het geweer tegen de
steeds lager wordende waarden
van de Amerikaanse munt en be
gonnen met omvangrijke steun
operaties. De nationale banken
van beide landen kochten miljar
den dollars op en slaagden er in
de waarde in guldens uitgedrukt
op f 2,45 enige mate te stabilise
ren. De vlucht in de dollar uit
angst voor de kernramp deed de
waarde daarna tot f 2,50 oplopen.
Afgewacht wordt nu wat de eco
nomische top van dit weekeinde
in Tokio over het verdere dollar
beloop zal beslissen.
Het deze week verschenen
jaarverslag van onze centrale
bank was niet erg duidelijk over
de renteverwachting. De over
heid leent veel te veel volgens
topman Duisenberg en zal nog
fors moeten bezuinigen. Maar
minister Ruding ziet later in het
jaar nog wel een lichtpuntje voor
een iets lager renteniveau. Voor
lopig moet echter rekening ge
houden worden met een zekere
rentestabilisatie. Positief was
wel het optimisme van dr. Dui
senberg over onze economische
vooruitzichten en zijn opvatting
dat er dit jaar meer groei in zit
dan de magere twee procent van
het Centraal Plan Bureau. Een
stijging tot dezelfde 3,5 procent
waarop ook onze oosterburen re
kenen zou er zelfs nog in kunnen
zitten.
1
W
E
E
K
Veel meer dan een kennisge
ving betekende het verslag van
de Nederlandsche Bank overi
gens niet vóór onze beurs. Daar
voor waren de zorgen elders be
langrijker. Er bleef de gehele
week een zekere verkoopdruk
overheersen die vooral de hoofd
fondsen benadeelde en ook de in
april fors gestegen lokale waar
den trof. Het meest verloren Ko
ninklijke Olie en Akzo. Rond 10
procent van de beurswaarde
ging er zelfs af bij AMEV en Me-
dicofarma. Holec verloor vijf
procent maar Enraf Nonius van
de parallelmarkt kon 10 procent
in beurswaarde stijgen.
De gebroken beursweek speel
de ook de Europese optiebeurs
parten. De gemiddelde dagomzet
kwam op 30.000 contracten tegen
56.000 contractn in de voorgaan
de werkperiode. Akzo nam de
eerste plaats in en de tweede
plaats werd afwisselend ingeno
men door Koninklijke Olie en
Hoogovens.
1984 nog 87 vacatures) is inmiddels
eveneneens sprake van een over
schot en wel van 36 man. Naar die
overschotten is volgens de woord-
voereder bewust gestreefd om de
verlofachterstand verder te kun
nen inlopen. Het aantal vacatures
voor machinisten is teruggelopen
van 199 eind 1984 en 12 eind 1985
tot 8 nu.
Spoorstaking
in België
UTRECHT (ANP) - De Belgische
spoorwegen gaan maandagavond
om tien uur 24 uur lang in staking.
Ten gevolge hiervan is het trein
verkeer van en naar België en
Frankrijk vanaf maandagavond in
de war, aldus een woordvoerder
van NS. Veel treinen rijden hele
maal niet en andere treinen zullen
met forse vertragingen te kampen
krijgen.
De rapporten waarin deze
aanpak is vastgelegd, zijn al een
tijdje klaar. Ze konden echter niet
worden uitgevoerd, omdat de FNV
ze niet wilde tekenen. Ze wilde ze
niet los zien van de lopende cao-
onderhandelingen. Sedertdien is
er achter de schermen intensief
overleg geweest, zowel in de eigen
achterban van de verschillende or
ganisaties als onderling. Pas don
derdag kon definitief groen licht
voor de vergadering van gisteren
worden gegeven.
FNV-voorzitter Pont verwacht
wel dat de aanbevelingen uit het
nieuwe centrale akkoord kunnen
worden ingepast in de cao-onder
handelingen. Ze zouden kunnen
bijdragen tot een uitweg uit de her
en der ontstane impasse. In werk
geverskring wordt evenzeer gewe
zen op de waarde .van het akkoord
voor de cao-onderhandelingen,
hoewel met name het VNO zich ab
soluut niet zegt te willen inlaten
met het decentraal (in de bedrijven
en bedrijfstakken zelf) gevoerde
overleg. Minister-president Lub
bers verwelkomde het 'gezamenlij
ke uitgangspunt' van de Stichting
van de Arbeid. Hij legde er nadruk
op dat loonmatiging en herverde
ling van de arbeid voor de komen
de jaren fundamenten voor het be
leid moeten blijven.
TOKIO - Terwijl de politieke lei
ders van de zeven belangrijkste in
dustriële democratiën een voor een
in Tokio arriveren voor de jaarlijk
se economische topconferentie is
er nog steeds onzekerheid over wat
het voornaamste gespreksthema
zal zijn. In zekere zin is dit het ge
volg van de relatief luxueuze we-
reldeconomische situatie: er loert
geen grote crisis om de hoelf
door
Ruud Kreutzer
Onder die omstandigheden is de
verleiding groot om de Tokio Top
te laten verworden tot een zelfge
noegzaam en gezellig onderonsje
in het statige Akasaka-paleis, re
sulterend in een slotcommuniqué
dat alleen wat verplichte nummer
tjes opsomt zoals de noodzaak van
hechte onderlinge samenwerking.
Die verwachting (voor gastheer
Japan die hoop) wordt echter
wreed verstoord door het feit dat
de Amerikaanse president in een
zeer strijdbare stemming verkeert.
Volgens president Reagan, en zijn
belangrijkste adviseur op de top.
minister van financiën James Ba
ker, moeten de deelnemende lan
den de huidige economische
adempauze aangrijpen om een aan
tal structurele problemen in de we
reldeconomie op te lossen.
Meevallers
De gunstige economische voor
uitzichten dit jaar zijn deels een ge
volg van meevallers, zoals de da
ling van de olieprijzen, en deels het
resultaat van een betere internatio
nale samenwerking, zoals op het
gebied van de wisselkoersen.
Sinds de vorige economische top
in Bonn is de dollar rond een derde
in waarde gedaald, zijn de rente
standen omlaag gebracht, en is de
inflatie in veel landen tot bijna nul
Ondanks dat vindt de Ameri
kaanse regering dat de huidige sta
biliteit wordt bedreigd door een
aantal structurele problemen zoals
de grote handelsoverschotten en
tekorten van sommige landen te
midden van een teruglopende we
reldhandel en een zich uitbreidend
protectionisme.
De daling van de dollar ten op
zichte van de yen en de Europese
munten is het directe resultaat van
een gecoördineerde interventie in
de internationale geldmarkten, die
vorig jaar september door de zoge
naamde Groep van Vijf (Amerika,
Japan, West-Duitsland, Engeland
en Frankrijk) is ingezet.
Minister Baker zal tijdens de To
kio Top aandringen op een meer
gestructureerd internationaal mo
netair systeem, da-t onder meer
voor stabielere wisselkoersen moet
zorgen en een coördinatie van het
macro-economisch beleid van de
diverse landen. Verwacht wordt
dat de Groep van Vijf zal worden
uitgebreid met Canada en Italië,
zodat het dezelfde landen omvat
die jaarlijks deelnemen aan de eco
nomische wereldtop.
Merkwaardig
De merkwaardige situatie doet
zich voor dat Amerika, het land
van de 'Reaganomics'. niet langer
de belangrijkste pleitbezorger is
van de vrije markt, maar is opge
schoven naar een middenpositie.
West-Duitsland en Engeland, en in
bepaalde kwesties ook Japan, ver
zetten zich tegen het nieuwe 'inter
nationalisme' van Washington, dat
vooral wordt gezien als het werk
van minister Baker van financiën.
De waslijst van onderwerpen op
de agenda voor de top groeit nog
bijna dagelijks. Toch tekent zich
wel degelijk een beeld af van wat
de hoofdonderwerpen zullen zijn,
namelijk het internationale terro
risme en de coördinatie van wissel
koersen. Andere onderwerpen, zo
als een stabilisatie van de olieprij
zen, de schuld van de Derde we
reld, een nieuwe ronde van multi
laterale handelsbesprekingen in
GATT, brandhaarden in de wereld,
SDI, drugsbestrijding, energie,
Oost-West-verhoudingen en de
kernramp bij Kiev, zullen door de
verschillende delegaties worden
aangestipt, maar waarschijnlijk
geen diepgaande discussie uitlok
ken.
Libië
Naarmate de top dichterbij komt
verschuift de nadruk van de kwes-
tie-Libië naar de economische on
derwerpen. Amerika vindt in de
kwestie-Libië een tamelijk geslo
ten blok van Europa en Japan te
genover zich, en zal zich waar
schijnlijk neerleggen bij een vage
verklaring%lie oproept tot her
nieuwde samenwerking in de be
strijding van het terrorisme. Opval
lend is dat gastland Japan zich de
laatste dagen duidelijker heeft uit
gesproken tegen Libische betrok
kenheid bij het internationale ter
rorisme, en dat opent volgens di
plomaten in Tokio de mogelijkheid
van een openlijke veroordeling van
Libië tijdens de top.
Overeenstemming op het punt
van de wisselkoersen en economi
sche groei zal veel moeilijker te be
reiken zijn. Hoewel West-Duits
land tijdens de laatste OESO-con-
ferentie in principe instemde met
de noodzaak van belastingverla
gingen en het bevorderen van de
import heeft Bonn duidelijk laten
weten dat het zich niet zal laten
dwingen tot concrete beloften tij
dens de top. West-Duitsland is zeer
afhoudend tegenover het Ameri
kaanse pleidooi voor nauwere
coördinatie van het nationaal eco
nomisch beleid van de verschillen
de landen.
Japan zal tijdens de top betogen
dat het al heel veel heeft gedaan
om de handelsfricties op te lossen.
Dat zal dan ruiterlijk worden er
kend, maar onmiddellijk worden
gevolgd door de opmerking dat het
niets heeft geholpen.
Opvallend is dat Japan voor het
eerst sinds lang een vragende par
tij is. Premier Nakasone heeft her
haaldelijk laten blijken dat de yen
de afgelopen zeven maanden te
snel en te veel is gestegen ten op
zichte van de dollar, en wil dat de
andere deelnemers dat erkennen.
De yen is nu bijna veertig procent
duurder, en is ook ten opzichte van
de Europese munten opgewaar
deerd, zy het in veel bescheidener
mate.
Overschotten
De EG en Amerika zijn in.stilte
veel te blij dat ze eindelijk een stok
achter de deur hebben om Japan te
dwingen effectieve maatregelen te
nemen om de nog altyd groeiende
handelsoverschotten terug te bren
gen, zoals een hervorming van het
belastingstelsel en stimulering van
de binnenlandse consumptie.
De EG-vertegenwoordiger in To
kio, mr. L.J. Brinkhorst, zegt dat
de Europese landen een verband
zullen leggen tussen de wisselkoer
sen en het macro-economische be
leid van Japan. "De handelsover
schotten van Japan zullen omlaag
moeten, of dat nu via een koersve
randering van de yen is of langs
een andere weg".
Ook Amerika ziet de problemen
die Japan heeft met de dure yen als
een effectieve hefboom om Japan
te dwingen tot economische her
vormingen. Daarbij schrikt de
Amerikaanse regering niet terug
voor duidelijke taal. Toen de Ja
panse minister voor financiën Ta-
keshita vorige maand na een be
zoek aan Washington liet weten dat
Amerika had ingestemd met de Ja
panse opvatting dat de yen niet
verder zou moeten stijgen dan 180
per dollar werd hij door zijn ambt
genoot voor schut gezet toen deze
het bericht zonder omhaal officieel
tegensprak. De yen is sindsdien
verder gestegen en door dé 170-
grens heen gebroken, zeer tot on
genoegen van Tokio.
De stortvloed aan onderwerpen
en de actieve Amerikaanse opstel
ling maken de uitkomst van de To
kio Top "veel onzekerder is dan in
vele jaren het geval is geweest", al
dus EG-vertegenwoordiger Brink
horst. Een onderwerp als het Ame-
rikaans-Europese geschil over de
EG-landbouw politiek zou de hele
sfeer op de conferentie kunnen
verpesten, maar toch overheerst
momenteel het optimisme, dat pre
sident Reagan eerder deze week
verwoordde, toen hij sprak van
"een klimaat van vernieuwing, van
wilskracht en zelfs van opwin
ding".
Reagan: strijdbaa
