SHE Chaos troef op slagveld van cao-onderhandelingen Rotterdamse metro na 25 jaar ldaar Blunder van CNV in metaal heeft gevolgen Ziekenhuizen 0uöJlieuto£ pe regering 'AOOPT pat onze beste toonkunstenaars- ...van zich laten horen op pe belangrijkste nationale pop/a /moet ik pat zo be grijpen, excel lentie... ik: he& tierunvoe - /vietp4n k^eee* mem iait<$ele<5£p waa0p/k ve mem het ZATERDAG 26 APRIL 1986 PAGINA 17 Ter gelegenheid van het in gebruik nemen van het laatste stukje metro in Rotterdam wordt vandaag een open dag georganiseerd. De hele dag kan gratis met de metro worden gereisd. Op een groot aantal van de 38 stations worden activiteiten georganiseerd, variërend van mu ziek (van onder meer het RET-mannenkoor) en dans op de perrons tot een rustige geraniummarkt. In Delfshaven, het historische gedeelte van Rotterdam dat door de metrobouw haast niet te bereiken is geweest, vinden een braderie en een kunstmarkt plaats. In de hal van het gisteren door minister Smit- Kroes geopende station Marconiplein zijn onder meer twee exposities over - hoe kan het anders - 25 jaar metrobouw. ROTTERDAM - Het zal even wennen worden voor de Rotterdammers. In de stad waar de gaten van het bombardement werden volgebouwd en de altijd maar opgebroken en zak kende straten moesten worden opgehoogd, was het heel normaal om met zand in je schoenen thuis te komen. door Bas Hoppel Toen 25 jaar geleden de eerste Rus de ruimte in ging en Rotter dam besloot een metro aan te leggen, waardoor hele woonwij ken opnieuw, veranderden in bouwputten en de Coolsingel zelfs tijdelijk in een kanaal, keek niemand in de Maasstad daar vreemd van op. Tussen al dat bouwgeweld maakt een bouw put meer of minder niet uit. Rot terdammers protesteren niet te gen zulke drastisch ingrijpende veranderingen. Neen, ze gaan juist kijken om te zien of het werk al een beetje vordert. Welnu, die metro is inmiddels zover gevorderd dat hij eind deze week klaar is gekomen. Minister Smit-Kroes (verkeer en water staat) heeft gisteren het laatste stukje ondergronds van ruim 1,2 kilometer officieel in gebruik ge steld. Niet dat de bouw van de Rotterdamse metro daarmee ook echt is voltooid. Buiten Rotter dam bijvoorbeeld wil Capelle aan de IJssel dolgraag met een aftakking een aansluiting op het Rotterdamse metronet. Stukje voor stukje Rotterdam was de eerste stad in ons land met een metro. Toen in 1968 de eerste metrotreinen gingen rijden, was dat maar over een klein kippe-eindje van 6 kilo meter. Na 10 minuten moest je d'r al weer uit. Er werden dan ook smalende opmerkingen over gemaakt. De grootste haven ter wereld met het, kortste metrolijn tje van de wereld. Het kon niet worden ontkend. Echter op de dag dat Beatrix, toen nog prinses, de verbinding officieel opende, werd achter haar rug al de eerste balk gestort voor de uitbreiding. Stukje voor stukje is dat eerste lijntje, van het Centraal Station naar het Zuidplein, uitgegroeid tot een metronet van in totaal ruim 40 ki lometer waarvan dagelijks zo'n 200.000 Rotterdammers gebruik maken. Ter vergelijking: de Am sterdamse metro, waarvan per dag zo'n 115.000 mensen gebruik maken, houdt bij 15 kilometer op. Dat aan het eind 'van de jaren vijftig aan een metro werd ge dacht, was niet zo vanzelfspre kend. Het enige dat vaststond was dat de vier toen bestaande tramlijnen over de Maasbruggen dagelijks overvol waren. Daar moest een oplossing voor ko men. Het was de tijd waarin ve len nog gewoon op de fiets of de brommer naar hun werk gingen en het openbaar vervoer nog winst maakte. De meest voor de hand liggen de oplossing om het massale ge bruik van de trams op te vangen was de aanleg van een tramtun nel. De winst van zo'n tunnel zou echter volledig te niet worden gedaan op de plek waar de tram weer boven de grond zou komen en voor het eerste het beste stop licht zou komen te staan. Boven dien hadden berekeningen aan gegeven dat zo'n tunnel door het grote aantal noodzakelijke tram stellen snel verstopt zou raken. Met een vooruitziende blik, die. in die tijd eigen was aan het Rot terdamse gemeentebestuur, werd besloten een veel ingrijpen der metronet aan te leggen. Daar kwam heel wat technisch vernuft voor kijken. Het was niet een kwestie van eventjes de Maastunnel nabouwen. Die is in de dertiger jaren op een 'ouder wetse' en betrekkelijk gevaarlij ke manier tot stand gekomen. Het aan elkaar koppelen van de tunnelstukken, door het afdich ten van de voegen, was een ge specialiseerd werkje. Daarvoor moesten duikers via een soort schacht afdalen naar de dui- kersklok op de bodem van de ri vier waar ze hun werk moesten doen. De schacht, die opschoof Minister Smit-Kroes verkeer en waterstaat) verrichtte gisteren de opening van het nieuwe metrotraject Cooïhaven-Marconiplein op de Oost-Westlijn door op station Delfshaven met een treinstel een op het svoor aangebracht lint door te rijden. (foto anp> der te rijden, stil kwam te staan. met het werk, fungeerde daarbij als navelstreng tussen de werkers onder water en de bui tenlucht. Met de toegenomen scheepvaart op de Nieuwe Maas zou een zelfde bouwmethode veel te riskant zijn geweest. Echter, er bestond nog geen beter alternatief. De 'Gina', gek scherend genoemd naar de toen populaire en prettig gevormde Italiaanse filmster Gina Lollo- bridgida, bracht uitkomst. Een vinding, zo zou later blijken, van onschatbare waarde. Gina is een rubber balkje aan het einde van een af te zinken tunnelstuk dat binnen een uur voor een water dichte afsluiting zorgt zodra het tegen z'n voorganger wordt aan gedrukt. Nadat de vinding in Rotterdam de vuurdoop had ge kregen en z'n nut had bewezen, is er over de hele wereld bijna geen afgezonken tunnel meer ge bouwd zonder dit Gina-profiel. Een ander hoogstandje was het voorkomen varr sloop van een blok woningen door deze zo ge ruisloos mogelijk te 'ondertun nelen'. Geen eenvoudige bouw methode, die nog eens extra las tig werd door de bewoners in hun huizen te laten zitten. Onder de vloer van de kelders is daar voor onder meer over de volle breedte van de tunnelbuis drie meter grond weggegraven. Het gewicht van het pand is vervol gens overgebracht op het beton van het tunneldak. De oorspron kelijke palen van de woningen hadden hierdoor geen functie meer. Om de geluidshinder voor de bewoners erboven tot een mi nimum terug te brengen, zijn die palen niet met luchtdrukhamers weggehakt maar met een thermi sche lans, bekend van Aage M., doorgebrand. Natuurlijk heeft de metro in de beginjaren kinderziektes ge kend. Zo is het een keer gebeurd dat een heel treinstel, juist nadat het het diepste punt onder de Nieuwe Maas was gepasseerd en weer omhoog kroop om 'op Zuid' geheel bovengronds ver- Om vervolgens weer terug te zakken naar het diepste punt. Het liep goed af en alle metrotrei nen, waarvan de eerste nog bij Werkspoor in Utrecht zijn ge maakt, werden prompt voorzien van een terugrol-beveiliging. Door de bouw van het metro net is het hele systeem van open baar vervoer in Rotterdam dras tisch veranderd. De metro vormt daarvan het kloppende hart. Toch vervangt hij niet alle bus- en tramlijnen vervangen. Sterker nog, er zijn juist door de metro tramlijnen verlengd of weer op hun oude route teruggebracht, Een graffiti-metro zoals in New York is die in Rotterdam niet. Het vandalisme heeft er ook min der hard toegeslagen dan op de bus en in de trams. Toch komt er op verzoek voor de veiligheid van de bestuurders in de nieuw ste modellen in de cabine voorin een vluchtdeur. Theoretisch zou het mogelijk zijn dat Rotterdam via de metro onder water komt te staan. Het grootste deel van de stad ligt on geveer op gelijke hoogte met de gemiddelde waterstand in de Nieuwe Maas of zelfs een flink eindje eronder. Om te voorko men dat het water door wat voor calamiteit dan ook via de tunnel en de stationsingangen de stad kan binnen stromen, is er op twee plekken een kleine storm vloedkering gebouwd. Het zijn twee stalen kleppen van 5,5 me ter, precies de hoogte volgens Delta-normen voor de dijken in en rond Rotterdam. Rotterdam viert dit weekend feest omdat de metro klaar is en de straten niet meer opgebroken zijn. Toch is dat maar voor even tjes. Juist vorige week heeft het gemeentebestuur z'n fiat gege ven aan de bouw van de Willem stunnel. Dan wordt de binnen stad opnieuw, maar dit keer voor maar slechts acht jaar, omge ploegd. Met het eerste grond werk voor die spoortunnel be ginnen ze over twaalf maanden. Het is al laat op de donderdag avond, wanneer D. Rijkse, eerste man van de Industriebond FNV bij de onderhandelingen over de me taal-cao, zijn oordeel uitspreekt. „De toekomst zal leren of deze dag de geschiedenis in gaat als de dag van de chaos, of die van de chao ten", zegt hij terugblikkend op de tumultueuze ontwikkelingen. Er moet, meent hij, een eind komen aan de rituele cao-dansen, en resul taten worden geboekt. door Peter de Vries Op die cao's zit menigeen te wachten. Bij het uitblijven ervan zal immers een fikse stakingsgolf door de bedrijven spoelen. De vak bonden van FNV en CNV hebben aangekondigd alle actieregisters open te zullen trekken in de metaalindustrie, metaalnijverheid, zuivel, bij Akzo en Unilever. Het gaat hen nog steeds om het schep pen van meer werk. Menig cao-onderhandelaar, in elk kamp, vreest dat politiek en ar beidsvoorwaarden dit jaar té veel met elkaar te maken hebben. Zo circuleert er het gerucht dat de FNV een draaiboek hanteert waar in wordt voorgeschreven dat er voor de 21e mei geen cao's afgeslo ten mogen worden. Integendeel, er moet actie gevoerd worden, waar bij het hoogtepunt tussen de le en 8e mei moet komen te liggen. Een boeiend gerucht, vooral omdat het hardnekkig ontkend wordt door de FNV. Drama Omdat de onderhandelingen in andere bedrijfstakken nóg vaster zitten, wordt dit jaar aan de ge beurtenissen in de metaalindustrie extra gewicht toegekend. Alge meen wordt aangenomen dat een eventuele doorbraak in de cao- strijd daar zal moeten plaatsvin den. Wat een leger journalisten don derdag voorgeschoteld kreeg, was een stuk drama waarmee de beste tv-serie nog niet kan wedijveren. CNV-onderhandelaars die tot twee keer toe teruggefloten worden, CNV-leden die het parool van hun bestuur de acties te staken nege ren, FNV'ers die aankondigen de acties uit te zullen breiden, de hele dag via de media scheldkannonna- des tussen FNV en CNV, scheld- kannonnades tussen de werkge versvereniging FME en de FNV, en, tot slot, de verbroedering tus sen twee vakbonden. De achtergrond van de chaos is belangrijker dan de - strategische blunders van het CNV. Bij de me taal-cao praten vier bonden met de werkgevers: de Industriebond FNV, de CNV-bond, en de twee or ganisaties van middelbaar en ho ger personeel: de Unie BLHP en de MHP-metalektro. De bonden zijn tot op het bot verdeeld. De MHP-metalektro helpt de werkge vers bij het formuleren van plan nen, de Unie BLHP speelt resul taat-voetbal en hangt niet aan atv, het CNV volgde doorgaans de koers van de FNV-bond, en die laatste wil de 36-urige werkweek of anderszins meer banen scheppen. De bonden kunnen niet zonder elkaar. Een cao zonder handteke ning van bijvoorbeeld de FNV, is in de metaal niet meer dan een loos stukje papier. In zo'n situatie lijkt er slechts één strategie om er toch uit te komen. Verwijder de lastig ste bond (FNV), sluit als andere partijen een „principe-akkoord", laat de FNV daar na enig actievoe ren en een paar kleine tegemoetko mingen alsnog op aanhaken, en de cao is daar. Dat scenario leek don derdag afgewerkt te worden: de FNV verdween en de CNV-onder handelaars bleven op bevel van hun bestuur zitten. Alleen het ver volg wilde niet lukken. De oorzaken daarvan zijn dat vooral de Unie BLHP weigerde het spel zonder FNV volledig mee te spelen, en al snel duidelijk werd dat de CNV-manoeuvre ook door de eigen achterban niet in dank werd afgenomen. De stakende CNV'ers gingen door, dat werd de werkgevers ook verteld, en daar mee was het spel voor die dag uit. Een chaos, inderdaad, maar met gevolgen. Een herhalingsoefening is er na de verbroedering tussen FNV en CNV niet bij. Politiek Dat het CNV zo opvallend ma noeuvreerde, hangt enigszins sa men met het fet dat de vakcentrale pas sinds kort gelooft in het ge rucht dat de FNV een politiek draaiboek hanteert. Het CNV voelt er niets voor aan een dergelijke strategie mee te werken. Vermel denswaard is dat het hele politieke argument op niets meer dan ge ruchten gebouwd is. FNV'ers noe men het bestaan van een politiek draaiboek „absoluut onjuist". Hun argument: het effect van een harde cao-strijd op de verkiezingsuitslag is onvoorspelbaar. Het enige wat iedereen weet, is dat veel kiezers niet erg geporteerd zijn voor sta kingen, maar dat de 36 uur zich in een redelijke steun kan verheugen. FNV'ers wijzen erop dat de vak bondscampagne „Kiezen voor nieuwe kansen" tegen CDA en WD, vooral door de ambtenaren bond is gestimuleerd. De Indus triebond had juist grote bezwaren tegen de vermenging van politiek en vakbondswerk. Het gerucht dat er een FNV-draaiboek bestaat, wordt echter wel geloofd door an dere vakorganisaties. Resteert het laatste strijdpunt: werkgelegenheid. Een algemene 36-urige werkweek voor iedereen is voorlopig van tafel. Alle aan dacht richt zich thans op maatrege len als vut, deeltijdarbeid, scho ling, en een beetje atv, per bedrijf te regelen. De FME vindt een ver mindering van de werkloosheid in de metaal met 16.000 mensen in 1990 een mooi resultaat; de FNV vindt dat het er meer moeten zijn. Die 16.000 werklozen minder ko men er wel door economische groei; het gaat om de extra maatre gelen, zegt de FNV. Van tafel Omdat over getallen te ruziën valt, zit de crux ergens anders: in de toevoeging „per bedrijf te rege len". Wanneer een bedrijf niets doet, wil de FNV een stok achter de deur hebben, terwijl diezelfde onderhandelaars - op instignatie van hun achterban - ook per be drijf mee willen praten over de werkgelegenheidsmaatregelen. De werkgevers hebben die twee eisen in een paar minuten tijds finaal van tafel gegooid. „Een nationale APO", riep FME'er Ter Hart woe dend, refererend aan de Arbeids plaatsen Overeenkomst uit de ja ren '70. Maar hoe dan ook: door de stra tegische blunders van het CNV is de kans om via wat omwegen als nog tot overeenstemming te ko men, minimaal geworden. De me ningsverschillen liggen weer volop op tafel. Leiden LUXOR (121239): 'Rocky IV, dag. 19.00 en 21.15 uur, 12 jr. Kindermatinee: 'De troetelbeertjes', za., zo. en woe. 14.30 uur. al. LIDO 1, 2. 3, 4 en STUDIO, (124130/ 133210): 'Out of Africa', dag. 14.15 en 20.00 uur. al. 'Iron Eagle', 12 jr. 'Mama is boos', al. 'Jewel of the Nile', dag. 14.30,19.00 en 21.15 uur. al. 'Abel', dag. 19.00 en 21.15 uur, do., vr., ma. en di. 14.30,19.00 en 21.15 uur, al. Kindermatinee: 'Peter Pan', za., zo. en woe. 14.30 uur, al. TRIANON (123875): 'Prizzi's Honour', dag. 14.30, 19.00 en 21.15 uur, zo. 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur. REX (125414): 'Lady in Laxe', dag. 14.30. 19.00 en 21.15 uur, 16 jr. Nachtvoorstelling: 'Orgie in New York', vr. en za. 23.30 uur, 16 jr. KIJKHUIS (142895): 'When Father Was Away on Business', do. t/m woe. 19.30 en 21.45 uur. 'La Dolce Vita', do. t/m zo. 20.00 uur. *The World According To Garp', ma. 19.30 en 22.15 uur. 'Die Zauberflote', di. 20.00 en 22.15 uur. 'Brutti Sporchi e Cattivi', woe. 20.00 en 22.15 uur. Kindermatinee: 'De Witte van Si- chem', zo. 14.30 uur, al. Alphen (voor reserveringen 01720-20800) EURO 1, 2, 3, 4: 'Out of Africa', dag. 20.15 uur, zo. 13.30 en 20.15 uur, woe 16.00 en 20.15 uur, al. 'Rocky IV', dag. 18.30 en 21.00 uur, woe. ook 16.00 uur, 12 Jaar. 'Spionnen', dag. 18.45 en 21.15 uur, za. en zo. ook 13.45 uur, woe. 13.45,16.15, 18.45 en 21.15 uur, al. 'Mama is boos', dag. 18.30 en 21.15 uur, za., ook 13.30 uur, zo. 14.45,18.30 en 21.15 uur, woe. 13.30, 16.50, 18.30 en 21.15 uur. al. The Wall' di. 19.00 en 21.30 uur. Nachtvoorstellingen 'Mama is boos', za. 24.00 uur, al. jr. 'Sex spa USA', za. 24.00 uur, 18 jr. 'Spionnen', za. 24.00 uur; 18 jr. 'Sex in de hoogste klas', za. 24.00 uur, 18 jr. Kindermatinee: 'De troetelbeertjes', za. en woe. 14.00 uur, zo. 13.00 uur, al. Voorschoten (voor reserveringen 01717-4354) Greenway: 'A chorus line', do. t/m zo. 19.00 uur, ma. t/m woe. 20.15 uur, al. 'Plenty, do. 14.00 en 20.15 uur, vr. t/m zo. 21.15 uur, al. 'Annie', za., zo. en woe. 15.45 uur. al. jr. Kindermatinee: 'Oom Ferdinand en de toverdrank', za., zo. en woe. 14.00 uur, al. Katwijk (voor reserveringen 01718-74075) CITY 1: 'Mama is boos', do., vr., za., zo., woe. 14.45,19.00 en 21.15 uur, ma. en di. 19.00 en 21.15 uur. al jr. CITY 2: 'Hot Chili', zie tijden City 1. CITY 3: The return of the living dead', tijden City 1. CITY 4: 'Fright night', zie tijden City 1, beh. za. en woe.-middag. Kindermatinee: 'Pink Panter festi val', za. en woe. 14.45 uur, al. Noord wijk (voor reserveringen 01719-12800) LIDO: 'Death Wish', vr., ma. en di. 21.15 uur, zo. 20.15 uur. 'Hot Chili', vr., za., ma. en di. 19.00 uur. Kindermatinee: Thomas en Senior op het spoor van Brute Berend', za. en woe. 15.00 uur. Ongevallendienst Elke dag Academisch Ziekenhuis behalve van dinsdag 13.00 tot woensdag 13.00 uur (Diaconesse- huis) en van vrijdag 13.00 tot zater dag 13.00 uur (Elisabeth Zieken huis) Bezoekuren Diaconessenhuis (tel. 071-178178): dagelijks 16.00-17.00 uur en 18.30- 19.30 uur. Afdeling intensieve zorg: 10.30-11.00 uur en 19.00-19.30 uur en na overleg Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur en na overleg Jongerenafdeling: 16.00-17.00 uur en 18.30-19.30 uur St Elisabeth Ziekenhuis (tel. 071- 899250): volwassenen 14.00-14.45 uur en 18.30-19.30 uur. Klasse afd.: 11.15-12.00 uur, 14.00-14.45 uur. 18.30-19.30 uur Kraamafdeling: 15.00-16.00 uur en 18.30-19.30 uur, alleen voor vaders bovendien van 19.30-21.00 uur Afdeling CCU(hartbewaking): 14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur Intensieve verpleging: 14.00-14.30 uur en 19.00-19.30 uur Sportblessures: maandag 19.30- 20.30 uur Academisch ziekenhuis: (tel 071— 269111). alle patiënten (behalve kin deren): 14.15-15.00 uur en 18.30- 19.30 uur Avondbezoekuur afdeling Verlos kunde: 18.00-19.00 uur Prematurenafdeling: in overleg doorlopend bezoek mogelijk Ernstige patiënten: wanneer doorlo pend bezoek wordt toegestaan kun nen speciale kaarten worden ver strekt Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een rui me bezoek mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: Keel-, neus- en oor heelkunde en neurologie: 14.15- 15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oog heelkunde en heelkunde: 14.15- 15.00 uur en 18.30-19.00 uur Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen: 15.15- 17.00 uur; babyzaal en boxenafde ling: volgens afspraak met de hoofdverpleegkundige Rijnoord (tel. 01720-9244): 14.30-15- .15 uur en 18.30-19.30 uur. Extra voor bezoek hartbewaking: 11.00-11.30 uur. Extra bezoek vaders op kraamfdeling: 19.30-20.30 uur Kinderafdeling: 14.30-15.30 uur, al-' leen voor ouders 14,30-18.30 uur *- 26 april 1986. Honderd jaar geleden stond in de krant: De Commissie voor Volksbij eenkomsten heeft zich de viering van den 3den October aangetrok ken. Of er reden voor bestaat? Wij gelooven van wel. Niemand zal ons, meenen wij, tegenspre ken als wij beweren dat de wijze waarop de 3de October gewoon lijk voorbijgaat, weinig recht heeft op den naam van feestelijk. Geen wonder! Behalve eene aan leiding heeft eene feestviering ook eene feestelijke stemming noodig, zal zij niet mislukken. En juist aan die feestelijke stem ming heeft het in de laatste jaren hier doorgaans ontbroken. Jam mer, want daardoor dreigt de aanleiding tot de feestelijke her denking ook langzamerhand in het oog van velen haar belang rijkheid te verliezen, en waar een volk zijn historie vergeet en de kloeke daden van zijn voorge slacht uit de herinnering ver dwijnen, daar loopt het nationa liteitsgevoel een groot gevaar. Hoe komt het, dat de noodige op gewektheid tot feestvieren in on ze stad doorgaans ontbreekt? De Commissie-der Volksbijeenkom sten meent de oorzaak der kwaal te kennen en tevens het genees middel te kunnen aanwijzen. Zij vindt de oorzaak hierin, dat de bevolking onzer stad bij de zooge naamde feestviering geen taak te vervullen, op de wijze van feest viering geen invloed te oefenen heeft, dat zij in één woord te lij delijk is. En lijdelijkheid wordt zo licht lusteloosheid. De Com missie wil daarom nu trachten eene Vereening voor de viering van den 3den October op te rich ten. Vijftig jaar geleden: De piloot A. Viruly heeft in een brief aan den minister van de fensie, dr. Colijn medegedeeld, dat hij onstslag neemt als offi cier-vlieger op grond van het feit dat hij zich in een eventuelelen oorlog niet beschikbaar zou wil len stellen als zoodanig. Wel is hij bereid andere staatsdiensten daarvoor in de plaats te doen. -zitten praten en WINNEN M&TVüt&T- DC3M kTMENI M/P eEGetPPT HET NM WEL-, AlPAM PAN kEEE- tfNPTVE GEEN MALVE ZACHTE MEEPZ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 17