Iran en Syrië
ook 'doelwit'
Pasjeswetten afschaffen
Video: Brit opgehangen
'Israël wist van wapensmokkel'
Amerikaan bij EG-
beraad terrorisme
Reagan wil
extra geld
voor Aquino
DEZE WEEK IN VROUW NU
NU 0VERALTE KOOPfl,-
DONDERDAG 24 APRIL 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
Reagan zet strijd tegen terreur voort:
WASHINGTON/BONN/BRUSSEL (AFP/UPI/AP) - De Amerikaanse president Reagan
is bereid ook militaire vergeldingsacties te ondernemen tegen Iran en Syrië als onomsto
telijk bewijs voorhanden is dat zij op een of andere manier betrokken zijn bij terreurac
ties tegen Amerikanen. Reagan sprak in dit verband over bombardementen op de hoofd
steden Teheran en Damascus.
WASHINGTON - Het Amerikaan
se ruimtevaartbureau NASA heeft
miljarden dollars verkwist met
slecht beheer, dat niet kan worden
los gezien van de ramp met de
shuttle Challenger en de dood van
zeven astronauten.
door
Henk Kolb
Volgens overheidsaccountants
heeft dr. James C. Fletcher, een
voormalig directeur van NASA,
die is voorgedragen om het ruimte
vaartbureau na de catastrofe op
nieuw te leiden, het Congres en het
publiek misleid over de werkelijke
kosten van het ruimtevaartpro
gramma.
NASA gooide
miljarden
over de balie
De New York Times heeft via de
wet op vrije informatie de hand ge
legd op de accountantsrapporten,
die onverbloemd vaststellen dat
NASA in de afgelopen vijftien jaar
op vrijwel alle punten van zijn be
drijvigheid slecht werd geadmini
streerd en teveel uitgaf. Niet alleen
ten aanzien van programma's zoals
dat van de shuttle en voor ruimte
sondes, maar ook aan gebouwen,
overwerk en ruimte-experimenten.
Volgens de rapporten beloopt de
verkwisting tenminste 3,5 miljard
dollar, maar dat is niet meer dan de
top van de ijsberg, volgens deskun
digen. In elk geval staat vast dat
het ruimtevaartcentrum in Hunts-
ville (Alabama) slordig omsprong
met uitrustingstukken voor de
shuttle, dat voor miljoenen dollars
aan NASA-materiaal is verdwenen,
honderden miljoenen verloren zijn
gegaan door gebrek aan toezicht
op aannnemingscontracten en een
'Tracking and Data Satellite Relay
Systeem' een miljard teveel heeft
gekost.
In een geval werd een huurover
eenkomst ter waarde van 3,6 mil
joen dollar gesloten voor een ge
bouw dat NASA net voor 300.000
dollar had verkocht.
Reagan wees er echter op dat het
gemakkelijker is om terreuracties
aan de Libische leider Gaddafi toe
te schrijven dan aan Iran of Syrië
omdat de VS „eigenlijk meer we
ten van zijn plannen".
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, George
Shultz, waarschuwde intussen dat
Gaddafi wellicht uit is op „per
soonlijke wraakacties" na de aan
val op Libië. Hij zou de dood van
een pleegdochtertje en de verwon
dingen van twee zoons willen ver
gelden op familieleden van presi
dent Reagan. Dit meldde de televi
sie-omroep ABC. Shultz zou ook
van mening zijn dat Gaddafi nu ge
vaarlijker is dan voor de Ameri
kaanse bombardementen op 15
april.
Het Westduitse kabinet heeft be-
DEN HAAG - De Amerikaanse mi
nister van justitie Edward Meese
zal vandaag in Den Haag met ver
schillende Europese collega's over
leggen over gemeenschappelijke
bestrijding van het terrorisme. De
Amerikaan arriveerde hier gister
avond. Zijn bezoek werd met grote
geheimzinnigheid omgeven. De
EG-ministers van binnenlandse za
ken en justitie vergaderen vandaag
in het ministerie van buitenlandse
zaken in Den Haag.
door
Hans Geleijnse
Meese, die wordt vergezeld door
FBI-directeur William Webster,
sprak gisteren met zijn collega
Korthals Altes en minister van bin
nenlandse zaken de Korte. Volgens
woordvoerders van het ministerie
van justitie en de Amerikaanse am
bassade ging het „om technische
gesprekken over de jurische aspec
ten van de strijd tegen het terroris
me". Over de inhoud ervan werden
verder geen bijzonderheden ver
strekt.
Meese zal volgens de Amerikaan
se woordvoerder vandaag niet de
EG-vergadering bijwonen, maar in
de marge enkele Europese be
windslieden onmoeten. Bij de ge
sprekken van woensdag met de
Nederlandse ministers, die als
voorzitter van het EG-beraad op
treden, waren eveneens aanwezig,
namens het toekomstige en vorige
EG-voorzitterschap, de Britse mi
nister van binnenlandse zaken
Douglas Hurd en de Luxemburgse
ambassadeur Robert Bloes.
Het bezoek van Meese en Web
ster, dat van tevoren niet publieke
lijk is aangekondigd, is volgens
voorlichtster Toos Faber van het
ministerie van justitie een Ameri
kaans initiatief. „De Amerikaanse
ambassade heeft ons hierover en
kele dagen geleden benaderd", al
dus Faber. Zij benadrukte dat de
gesprekken met Meese en vandaag
van de EG-ministers alleen de
praktische kant van de gezamen
lijk terreurbestrijding betreffen.
Daarbij gaat het onder meer om
uitwisseling van gegevens van ter
roristische plannen en activiteiten
en personen, van bewaking van
vliegvelden en andere mogelijk
„aantrekkelijke objecten" voor ter
roristische groeperingen. Naar
wordt verwacht zullen de EG-mi
nisters zich ook beraden over de
praktische begeleiding van de
maatregelen die hun collega's van
buitenlandse zaken eerder tegen
Libische ambassades en diploma
ten hebben genomen. Faber wilde
dit niet bevestigen, maar zei dat
wanneer dit het geval zou zijn, er
geen mededelingen over worden
gedaan.
sloten maatregelen te treffen tegen
Libië, overeenkomstig de afspra
ken die in EG-verband zijn ge
maakt om het terrorisme te bestrij
den.
De Westduitse regering heeft gis
teren besloten Libië te manen de
diplomatieke en andere bezetting
van zijn Volksbureau (ambassade)
in de Westduitse hoofdstad met
meer dan 20 personen tot de helft
te verminderen. De personeels
sterkte zou daarmee overeenstem
men met die van de Westduitse
ambassade in Tripoli, waarvan het
aantal medewerkers wordt terug
gebracht van 22 tot 19.
Tegelijkertijd zal de bewegings
vrijheid van diplomaten en mede
werkers van het Libische volksbu
reau worden beperkt, terwijl de vi
sum-voorschriften voor Libiërs
zullen worden verscherpt. Verder
zullen Libische diplomaten, die
door andere EG-landen worden
uitgewezen, niet tot de Bondsrepu
bliek worden toegelaten. Tenslotte
zal een commissie nagaan wat pre
cies de activiteiten zyn van een he
le trits Libische bureaus en organi
saties in de Bondsrepubliek, en of
het aantal personeelsleden daar
van met de werkzaamheden over
een stemt.
De Nederlandse zaakgelastigde
in Tripoli heeft opdracht gekregen
de Libische autoriteiten in te lich
ten over de diplomatieke sancties,
waartoe de 12 lidstaten van de Eu
ropese Gemeenschap eerder deze
week besloten. De woordvoerder
van het ministerie van buitenland
se zaken in Den Haag zei gisteren
dat de zaakgelastigde, Helmut
Buisman, door het ministerie op
gedragen was de kwestie te bespre
ken met de Libische regering,
maar dat er nog geen tijdstip voor
een ontmoeting was vastgesteld.
De Europese Commissie heeft
gisteren een eind gemaakt aan de
extra subsidie voor de export van
boter naar Libië. De uitvoer wordt
verder niet verboden en de norma
le restituties worden wel toege
kend. Alleen de speciale verhoog
de uitvoersubsidie komt te verval
len.
MOSKOU - Niet alleen in Europa is gedemonstreerd tegen het Amerikaanse bombardement op Libië. Dat
gebeurde gisteren ook in Moskou, waar studenten leuzen riepen voor de Amerikaanse ambassade. (foto epa>
WASHINGTON (Rtr/AFP/UPI/
DPA) - De Amerikaanse regering
wil 150 miljoen dollar extra steun
voor de Filipynen als concrete
blijk van steun aan de hervor
mingspolitiek waarmee de rege
ring van president Corazon Aquino
een begin heeft gemaakt. Dit zei
een woordvoerder van het Witte
Huis, Edward Djerejian, gisteren.
Het gaat om 100 miljoen dollar eco
nomische en 50 miljoen dollar mili
taire steun.
De steun komt bovenop de 234
miljoen dollar aan steun in het lo
pende begrotingsjaar waaraan het
Amerikaanse Congres al zijn fiat
heeft gegeven. In totaal gaat het
om 600 miljoen dollar, als ook reke
ning wordt gehouden met de in het
verleden toegezegde maar nog niet
uitbetaalde leningen. Bijna 90 pro
cent van de steun is een schenking
zodat de al zware schuldenlast van
de Filipijnen niet groter wordt.
Daarnaast zal Washington Ame
rikaanse ondernemingen aanspo
ren tot investeringen in de Filipij
nen en zich garant stellen voor le
ningen via internationale organisa
ties aan het land. President Reagan
zal donderdag of vrijdag met prsi-
dent Aquino bellen over de hulp.
Dat zou het eerste rechtstreekse
contact tussen hen zijn sinds de
beëdiging van mevrouw Aquino
eind februari.
De VS hebben verder van het Fi-
lipijnse ministerie van financiële
zaken de verzekering gekregen dat
de afgezette president Marcos de
afgelopen drie jaar geen Ameri
kaanse steun voor zichzelf heeft
aangewend. Reagan had voor de
verkiezingen extra steun beloofd
in ruil voor fundamentele hervor
mingen.
Haiti
In Haiti worden in mei of juni voor
het eerst in 29 jaar plaatstelijke ver
kiezingen gehouden in de aanloop
naar presidentsverkiezingen, waar
van de datum nog niet is vastge
steld. De regerende raad van Haiti
gaat bovendien deze maand de sol
dij van de militairen verhogen met
30 35 procent. De sterkte van het
leger wordt opgevoerd van 7.000
tot 10.000.
Terreur
De Parijse politie heeft enkele
journalisten van het dagblad Libé-
ration gehoord, terwijl recher
cheurs in burger de redactie door
zochten. Het optreden geschiedde
in opdracht van rechter Jean-Louis
Bruguières, die is belast met terro-
rismezaken en meer in het bijzon
der 'Action Directe', de terroristi
sche beweging die de verantwoor
delijk heeft aanvaard voor een
reeks aanslagen die de laatste jaren
in Frankrijk zijn gepleegd. Libéra-
tion, een van de belangrijkste kran
ten van Parijs met een oplage van
150.000 exemplaren, is een links,
onafhankelijk dagblad.
El Salvador
Eenheden van het Salvadoraan
se regeringsleger hebben onlangs
tijdens schermutselingen met
linkse guerrillastrijders een vroe
gere priester en een bevelhebber
van een kleine guerrillagroep ge
dood. De ex-priester Cesar Valle
(39), die ongewapend was, maar sa
menwerkte met de rebellen, vond
afgelopen vrijdag de dood tijdens
een vuurgevecht in de omgeving
van San Salvador. Volgens de ra
diozender Venceremos van de
linkse guerrillastrijders was Valle
gewond geraakt, gevangengeno
men en vervolgens door het leger
doodgeschoten.
Fraude
Een vooraanstaand lid van de
Franse Communistische partij PC,
het 52-jarige voormalige senaatslid
en afgevaardigde MarierTherèse
Goutman, is wegens verkiezings
fraude veroordeeld tot vijf maan
den gevangenisstraf en een boete
van rond 2700 gulden. Voorts ont
nam het Hof van beroep in Bobig-
ny bij Parijs het lid van het Cen
traal Comité van de PC de burger
rechten voor tien jaar. Goutman
heeft volgens het hof bij de ge
meenteraadsverkiezingen in 1983
als burgemeester van de voorstad
Noisy-le-Grand van Parijs de uit
slag in haar voordeel vervalst.
Marshall-plan Midden-Oosten
WASHINGTON (AP) - President Reagan heeft gisteren gezegd dat hij de
Europese bondgenoten van de Verenigde Staten op de economische top
in Tokio zal polsen over het grote financieel-economische hulpprogram
ma voor het Midden-Oosten.
Het voorstel voor dit tweede 'Marshall-Plan' werd vorige maand gelan
ceerd door de Israëlische premier Peres, tijdens diens bezoek aan Was-
hinton. Peres stelde voor om met Amerikaanse, Westeuropese en Japan
se bijdragen een economisch ontwikkelingsfonds voor het Midden-Oos
ten van 20 tot 30 miljard dollar in het leven te roepen.
Ieren mogen
misschien
ook scheiden
DUBLIN (Rtr/AFP) - De Ieren
kunnen zich in juni via een re
ferendum uitspreken over het
voortaan toestaan van echt
scheiding, een zaak die vooral
op weerstand stuit van de in
vloedrijke rooms-katholieke
kerk.
Als de Ieren "ja" zeggen, zal
de regering een voorstel voor
wijziging van de grondwet in
dienen bij het parlement op
grond waarvan echtparen kun
nen scheiden als ze voor de
rechter kunnen bewijzen dat ze
minstens vijf jaar niet meer sa
menleven. De echtscheidings-
wet zal dan mogelijk in 1986
van kracht worden.
Echtscheiding is nu nog in
Ierland verboden. De r.k. kerk
is vierkant tegen elke wijziging
van de grondwet op dit punt.
De Ierse regering voelt zich
kennelijk geruggesteund door
opiniepeilingen waaruit blijkt
dat een meerderheid van de be
volking voor het in bepaalde
gevallen toestaan van echt
scheiding is.
Pretoria vergroot bewegingsvrijheid zwarten:
JOHANNESBURG (Rtr/DPA) -
De Zuidafrikaanse regering heeft
voorgesteld de gehate pasjeswet
ten op te heffen. Ook wordt een
aantal andere wetten die de bewe
gingsvrijheid van de zwarte bevol
king beperken, geschrapt of ver
zacht. Zuid-Afrika houdt echter
vast aan het beleid van gescheiden
woongebieden voor zwarten en
blanken. De veranderingen maken
deel uit van een pakket voorstellen
dat de regering gisteren aan het
parlement heeft voorgelegd.
De voorstellen zijn vervat in een
„Witboek oVer het urbaniserings-
beleid", waarin de regering toe
geeft dat in het verleden „fouten"
zijn gemaakt bij de toepassing van
het apartheidsbeleid. Vorige week
kondigde president Pieter Botha al
de vrijlating van alle zwarten aan
die vastzitten wegens overtreding
van de pasjeswetten. Hoeveel men
sen van deze regeling profiteren, is
nog niet duidelijk.
Onder de nieuwe regeling krijgt
iedere zwarte het recht zich te ves
tigen in de zwarte woonwijken aan
de rand van de grote steden als hij
kan aantonen dat hij over huisves
ting beschikt. In het verleden kre
gen de zwarten alleen tijdelijke
woonvergunningen op voorwaarde
dat zij werk hadden. Tegenstan
ders van het apartheidsbeleid vre
zen dat de regering de bewegings
vrijheid van de zwarte bevolking
nu door indirekte maatregelen zal
beperken, zoals restricties op de
uitgifte van bouwvergunningen.
De opheffing van de pasjeswet
ten, die bedoeld zijn om de zwarte
bevolking binnen de door Pretoria
aangewezen „thuislanden" en bui
ten de blanke gebieden te houden,
wordt gezien als de belangrijkste
hervormingsmaatregel van de re-
gering-Botha. In de loop van deze
eeuw zijn op grond van deze wet
ten bijna 20 miljoen arrestaties ver
richt.
Behalve de pasjeswetten komen
ook een aantal andere beperkende
maatregelen te vervallen, waaron
der de ingewikkelde regelingen
voor arbeidscontracten. Verder
zegt de regering dat zij meer geld
wil steken in de huisvesting in de
zwarte woonsteden, die op dit ge
bied een grote achterstand hebben
opgelopen.
BEIROET (Rtr/AFP/UPI) - De Li
banese krant An Nahar heeft een
video-cassette ontvangen waarop
de ontvoerde Britse journalist Alec
Collett te zien is. Collett is opge
hangen. De ontvoerders van Col
lett, die zich de "Revolutionaire
Organisatie van Socialistische
Moslems" noemen, maakten al eer
der bekend dat zij hun gijzelaar
hadden terechtgesteld. De 64-jari-
ge Collett werd in maart 1985 ont
voerd ten zuiden van Beiroet. Hij
werkte in Libanon als adviseur
voor UNWRA, de hulporganisatie
van de Verenigde Naties voor Pale
stijnse vluchtelingen.
Vorige week maakten de ont
voerders van Collett bekend dat zij
de "doodstraf hadden voltrokken
aan de Britse spion Alec Collett als
repressaille voor de gemeenschap
pelijke barbaarse Brits-Ameri
kaanse aanval op Libië". Twee da
gen na die aanval werden de lijken
gevonden van twee Britten en een
Amerikaan, die eveneens het
slachtoffer van wraakacties waren
geworden.
Colletts ontvoerders hebben an
dere organisaties, die Britse en
Amerikaanse gijzelaars in handen
hebben, opgeroepen hen eveneens
te executeren. Op het videobandje
is te zien hoe Collett geblinddoekt
en geboeid aan de galg hangt, met
de tong uit de mond. Er werden op
de band anti-Amerikaanse en anti-
Britse leuzen geroepen, die door
een groepje mensen werden her
haald. Nadat een mannenstem'een
verklaring voorlas waarin werd
meegedeeld dat Collett werd opge
hangen bij wijze van straf voor de
"misdaden van Margaret Thatcher
en haar minister van buitenlandse
zaken Geoffrey Howe" klonk de
roep "Allah akhbar" - God is groot.
De "Revolutionaire Organisatie
van Socialistische Moslems" heeft
het vooral gemunt op Britse doe
len. Ze deed voor het eerst van zich
spreken toen ze zich vanuit Beiroet
verantwoordelijk stelde voor de
moord op Kenneth Witty, de
plaatsvervangend directeur van de
British Council in Athene, op 28
maart 1984. Sindsdien heeft ze de
verantwoordelijkheid
verschillende acties opgeëist.
De aangekondigde afschaffing van de gehate pasjeswetten vermocht de onrust in de zwarte woonwijk Ale-
zeven xandra niet verminderen. Volgens onbevestigde berichten zijn er het afgelopen etmaal acht bewoners om het
leven gekomen bij botsingen met de politie. (foto anpi
ADVERTENTIE
Zin in een Belg?
Bezoek de huwelijksmarkt in Wallonië
Voorgoed verlost van pijn
Een revolutionaire methode
Lekker kort haar
en toch veel mogelijkheden
Bruidsmoeders en bruidsmeisjes
Op de mooiste dag in het lang
JERUZALEM/NEW YORK (AP) -
Een gepensioneerde Israëlische
generaal die in Bermuda is gearres
teerd omdat hij betrokken zou zijn
bij een complot om voor 5 miljard
gulden wapens te verkopen aan
Iran, heeft gezegd dat de Israëli
sche autoriteiten van de voorgeno
men transactie op de hoogte wa
ren.
De Israëlische ministeries van
buitenlandse zaken en defensie
zeiden in een gezamenlijke verkla
ring echter dat Israël absoluut
niets te maken heeft met de affaire.
In de zaak zijn in Amerika 17 arres
taties verricht en minstens drie ar
restanten droegen Israëlische pas
poorten.
Het ministerie van defensie zei
dat 'Israël direct, noch indirect,
noch stilzwijgend met de zaak te
maken heeft'.
De autoriteiten in New York on
derzoeken in totaal vijf verschillen
de pogingen om zware wapens als
vliegtuigen, raketten en tanks te
verkopen aan Iran. Een deel van de
wapens zou uit Israël komen.
De gepensioneerde generaal
Avraham Bar-Am had vanuit de
gevangenis telefonisch contact
met Radio Israël en zei dat de Is
raëlische defensietop wel degelijk
van de transactie op de hoogte was.
'De defensietop weet van deze
groep, waar ik adviseur van ben, en
als de staat Israël ons niet helpt,
bUjf ik hier niet een maand voor
niets zitten,' aldus Bar-Am, die
dreigde de Amerikaanse autoritei
ten volledig op de hoogte te bren
gen van de Israëlische betrokken
heid.
Bar-Am, een reserve brigade-ge
neraal die zes jaar geleden werd ge
pensioneerd, is militair attaché ge
weest in Turkije en werd onder
scheiden na de Zesdaagse Oorlog
van 1967. Hij zou ontslag hebben
genomen uit het leger, nadat hij
een boete had gekregen wegens il
legaal wapenbezit. Het ministerie
van defensie zou hem een vergun
ning hebben gegeven om op te tre
den als adviseur op wapengebied,
maar niet om wapens te verhande
len.
'Er zijn veel organen bij deze
zaak betrokken, en wij zijn slechts
een onderdeeltje,' zei Bar-Am die
bevestigde dat geprobeerd was Is
raëlische wapens aan Iran te verko
pen. 'Het was in de eerste plaats de
bedoeling de kopers te interesse
ren en dan de autoriteiten om toe
stemming te vragen. Er is nog geen
contract en de hele zaak is afhan
kelijk van vergunningen.'"
Waarnemers in Israel zeiden dat
het hoogst onwaarschijnlijk is dat
het Israëlische kabinet toestem
ming zou geven voor een grote wa
pentransactie met Iran. Tot de re
volutie van 1979 was Iran een van
de belangrijkste klanten voor Is
raëlische wapens.
De Israëlische regering zegt in
1981, op Amerikaans verzoek, een
eind te hebben gemaakt aan de
verkoop van wapens aan Teheran,
maar particuliere Israëlische wa
penhandelaren zouden via de in
ternationale markt nog steeds wa
pens aan het Iran van ayatollah
Chomeini leveren. En ondanks of
ficiële ontkenningen doen gere
geld hardnekkige geruchten de
ronde over Israëlische wapenle
veranties aan Iran.'
De Israëlische minister van de
fensie Rabin heeft gezegd dat het
in het belang van Israël is dat de
oorlog tussen Iran en Irak, twee
vijanden van Israël, zo lang moge
lijk doorgaat, omdat de twee lan
den daarmee hun middelen uitput
ten en die niet kunnen inzetten te
gen Israël.
Het is landen die Amerikaanse
wapens bezitten verboden die wa
pens zonder Amerikaanse toestem
ming naar andere landen te expor
teren. De verkoop van Amerikaan
se wapens aan Iran is sinds 1979
verboden, waardoor Iran gedwon
gen is de zwarte markt af te stro
pen om onderdelen en munitie te
kopen.
Iran heeft inmiddels officieel
ontkend dat het heeft geprobeerd
via een omweg aan grote hoeveel
heden wapens te komen Het
Iraanse persbureu IRNA citeerde
een woordvoerder van het Iraanse
ministerie van oorlogsvoorlich
ting, die verklaarde dat het hele
verhaal door de Verenigde Staten
in scène is gezet om de aandacht af
te leiden van de problemen die de
Amerikaanse regering heeft sinds
de 'mislukte poging om het regime
van kolonel Gaddafi ten val te
brengen'.
Volgens de woordvoerder heb
ben degenen die het verhaal heb
ben verzonnen vergeten dat dit
ook een aanwijzing zou zijn voor
de mate van corruptie by de Ame
rikaanse strijdkrachten. Hy liet
wel doorschemeren dat de pogin
gen van een aantal landen om de
aanschaf door Iran van wapens te
bemoeilijken, weinig succesvol
waren. 'Er is concurrentie op de
Westerse markt,' aldus de woord
voerder, 'en degenen die wapens
willen verkopen doen altyd aan
biedingen.'
