ft
B f
Vakbond wil voorlopig op
derde net geen reclame
PAGINA 20
RADIO-TV
DINSDAG 22 APRIL 1986 I
TELEAC
18.25 Klussen in huis. Les 5
NCRV
18.55 De Fabeltjeskrant
19.00 The Cosby show, Amerikaanse comedyserie.
Rudy doet mee in het pupillenteam van de
footballclub. Pa Huxtable is reuzetrots en Ma
overbezorgd
19.25 De zonen van de roze panter, tekenfilmserie
NOS
20.00 Journaal
PP
20.28 Uitzending Politieke Partijen
NCRV
20.38 De helemaal in je eentjes show, spelpro-
gramma. Presentatie: Frank Masmeijer
21.45 Hier en Nu, actualiteiten
22.20 Meditatief moment, korte overdenking door
Ds. Ype Schaaf
22.25 Hill Street Blues, Amerikaanse politieserie.
Furillo en Daniels moeten getuigen in een
rechtszaak tegen de mafia. Voor het gerechts
gebouw wordt Furillo neergeschoten
23.10 Cheers, Amerikaanse comedyserie. Als er een
veiling georganiseerd wordt voor het goede
doel, stelt Sam zijn oude honkbalshirt ter be
schikking
23.35 Meditatief moment, een kort intermezzo met
geestelijke muziek
NOS
23.45 Journaal
23.50 Nieuws voor doven en slechthorenden
WOENSDAG
NOS
09.30 Nieuws voor doven en slechthorenden
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
VARA
14.30 Vara's filmclub
14.56 Super-Oma, Engelse kinderserie. Afl.8: Su
per-oma en de televisieschurken
15.20 La chartreuse de Parma, serie. Afl. 5. Als Gi-
na hoort dat Fabrizio gearresteerd is, is zij
wanhopig en woedend tegelijk. Zij stelt alles
in het werk om hem vrij te krijgen
16.16 Mr. Belvédère, comedyserie. Afl.: De staking
16.41 Een dierenparadijs in het eeuwige ijs, docu
mentaire over het dierenleven op de Zuid
pool
NOS
17.30 Journaal
VARA
17.46 Sportlaan 80, sportprogramma
NOS
18.15 Nieuws voor doven en slechthorenden
18.20 Paspoort voor Italianen
18.30 Sesamstraat
18.45 Jeugdjournaal
19.00 Journaal
IKON
19.12 Streetwise: Opgroeien op straat (3). Docu
mentaire serie over jongeren in de Ameri
kaanse industriestad Seatle
19.37 Kenmerk, actualiteitenmagazine
NOS
20.00 Voor niks gaat de zon, programma over con
sumentenzaken. Afl. 7: Klagen
20.55 Panoramiek, actualiteitenmagazine
21.30 Morgen gaat 't beter, documentaire serie
over het ontstaan en de ontwikkeling van de
Nederlandse speelfilm, vanaf 1900 tot heden.
Afl.: 1. De zwijgende speelfilm (1914-1922)
22.30 Journaal
22.45 Den Haag Vandaag, parlementaire rubriek
23.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
WOENSDAG
NOS/NOT
09.00 Leve de lente, afl.3
09.30 Einde
10.00 Ik zoek, ik zoek een kinderboek, Afl. 7
10.30 Brandpunt in de school. Afl.6
11.00 Einde
NOS
13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden
VPRO
15.30 Plafond over de vloer, serie van Wim T.
Schippers. Afl.: Addergebroed
15.51 Blikskaters
16.07 Niet Thuis, gesprekken met kinderen die niet
thuis wonen
16.24 De Kersenboom, kinderfilm
16.49 (ZW) Laurel Hardy. Afl.: Busy Bodies.
(1933)
17.08 De grote dikke beer vertelt, tekenfilm. Van
daag: Beer en tijger zoeken een schat
17.26 Kikker en Pad, verhaaltje geschreven en ge
tekend door Arnold Lobel. Afl.: De verloren
knoop
FEDUCO
17.40 TEMA: Berichten uit het nieuws
18.00 Tik Tak, kleuterprogramma.
18.05 Plons, kinderprogramma.
18.10 Carolientje en kapitein Snorre-
baard, kinderprogramma.
18.25 Goochel mee met Hans Kazan.
Met: Het doorgesneden meisje en
de verdwijnende pen
18.30 Er was eens....het heelal, teken
filmserie.
18.55 Juke Box
19.00 De andere Belgen, reportage
over Belgen die niet in een ééntalig
Vlaams gebied wonen. Afl.: Hoe
ver is Parijs? Het cultureel leven in
Wallonië.
19.40 Lotto, mededelingen en prd-
gramma-overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Kunstzaken
20.25 IQ, spelprogramma. Presenta
tie: Herman van Molle
20.55 Labyrint. De magie van het
beeld. Afl. 3: Beelden van de nacht.
De mens heeft de duisternis
wonnen en heeft ook technieken
ontwikkeld om buiten het zichtba
re licht te kijken
21.40 Uitzending door derden: Pro
gramma van de Christen-Democra
tische Omroep
22.30 Journaal. Aansl.: Coda: Prélude
limitation de Mr. Forberger van
Couperin door Guy Penson (clave-
cimbel)
22.50 Einde
WOENSDAG
17.55 Journaal
19.00 Zonen en dochters (bons ana
daughters), Australische serie.
19.25 Oshin, Japanse serie
19.38 Juke Box
19.42 Mededelingen en programma-
overzicht
19.45 Journaal
20.10 Weerbericht
20.15 Videomatch
20.25 The Bradbury Theatre, Canade
se serie rond de mysterieuze verha
len van Ray Douglas Bradbury. Afl.
3: Het speelplein. Regie: Ralph L.
Thomas
20.50 Argus. Jan van Rompaey licht
de media door. Gastvrouw: Jessie
de Caluwé
21.50 Nationale Wetenschappelijke
Instellingen, tiendelige serie. Afl. 2:
Het Koninklijk Museum voor Mid-
den-Afrika. Documentaire over het
ontstaan en de geschiedenis van
het
22.50 Einde
19.25 Lotto-trekking en resultaat
de lotto-joker
19.27 Quick et Flupke, tekenfilm
19.30 Journaal
20.00 Contacts, verkeersinformatie,
(herh.)
20.05 Billet de faveur: César, toneel
stuk van Marcel Pagnol. Jaren zijn
voorbijgegaan sinds het vertrek
van* Marius. Zijn zoon Césariot is
inmiddels twintig jaar oud en Fan
ny, die nog even mooi is als vroe
ger, denkt nog steeds aan haar eni
ge liefde
22.15 Dites-moi. Serie portretten van
vrouwen. Vandaag: Marion
23.10 Journaal
23.35 Tribune économique et sociale
23.45 Einde
WOENSDAG
11.30 Teletekst
15.45 Schooltelevisie
16.50 Nouba Nouba, kinderprogram-
17.50 Carrefours, kinderprogramma.
WDR
18.25 Köberle kommt, serie. Afl.: Dur
sucht Moll
19.00 Karusell der Puppen. Afl.: Ra-
19.57 Programma-overzicht
20.00 Tagesschau.
20.15 Was bin ich? Amusementspro
gramma waarin men beroepen
moet raden
21.00 Kontraste
21.45 Dallas, serie
22.30 Tagesthemen
23.00 Kulturweltspiegel, cultureel
programma. Das zweite Gesicht, re
portage over de National Portrait
Gallery
23.45 ARD-Sport extra. WK-IJshoc-
key: USSR - USA
00.15 Tagesschau
00.20 Nachtgedanken, beschouwing
door Hans Joachim Kulenkampff
WOENSDAG
09.45 ARD-Ratgeber. De Hongaarse
keuken: De jacht
10.00 Heute
10.03 Berichten von den Spielen der
Fussball-Bundesliga
10.50 Was bin ich?
11.35 Gottund die Welt.
12.10 Kontraste
12.55 Persoverzicht
13.00 Heute
13.15 (S) Teletekst-overzicht
13.30 Einde
15.30 (S) Teletekst-overzicht.
15.50 Tagesschau
16.00 Deutschlandbilder. Erst stirbt
das Wasser, reportage over de strijd
van Greenpeace tegen de vervui
ling van de Rijn
16.45 Wildwege - natuurserie.
17.30 Die Mellops bauen ein Flug-
zeug, tekenfilm
17.45 Tagesschau.
19.00 Heute
19.30 Die Reportage: Fünf Tage im
April, Ost-Berliner Ansichtssa
chen, filmreportage
20.15 Das Begrabnis des Monsieur
Bouvet (L'enterrement de Mon
sieur Bouvet), Franse speelfilm uit
1981. Regie: Guy-André Lefranc.
De gepensioneerde heer Bouvet
sterft op straat aan een hartaanval.
Een onbekende tourist maakt een
foto, die hij aan een krant verkoopt.
Door publicatie van deze foto mel
den zich meerdere mensen die de
man gekend hebben. Maar wie is
de heer Bouvet?
21.45 Heute-journal
22.05 Die Sport-Reportage. Voetbal:
Verslag van de gespeelde Bundesli-
ga-wedstrijden
22.50 Das kleine Fernsehspiel: Am
nachsten Morgen kehrte der Minis
ter nicht an seinen Arbeitsplatz zu-
rück, tv-spel, regie: Monika Funke-
Stern. Het Ministerie van Vermake
lijkheid is verantwoordelijk voor
de steeds stijgende vermakelijk
heidsbelasting. De Minister wil zijn
beleid op een conferentie toelich
ten. Maar plotseling is hfj verdwe-
00.00 Heute
WOENSDAG
09.45 Zie Duitsland 1
13.15 (S) Teletekst-overzicht
13.30 Einde
15.40 (S) Teletekst-overzicht
15.56 Programma-overzicht
16.00 Heute
16.04 Löwenzahn, kinderserie.
16.35 Tao Tao, tekenfilmserie.
17.00 Heute. Aansl.: Aus den Lan-
dern, regionaal nieuws
17.15 Tele-Illustrierte, magazine
17.50 Ein Heim für Tiere, serie
18.00 Telekolleg II
18.30 Sesamstraat
19.00 Aktuelle Stunde, regionaal ma
gazine
19.45 Raamprogramma van de regio
nale studio's
20.00 Tagesschau
20.15 Auslandsreporter, buitenlandse
reportages.
20.45 Rückblende: Vor 250 Jahren
gestorben: Ernst Thalmann
21.00 Formel Eins: De ARD-hitpara-
de
21.45 Herbert Grönemeyer, portret
22.15 Deutscher Alltag: Ich denke
nur ans Publikum, actrices in Oost
en West Duitsland. Filmreportage
23.00 Wie uns die Nachbarn sehen
23.45 Laatste nieuws
WOENSDAG
08.00 Tele-Gymnastik
08.10 Schooltelevisie. (9.10 Sesam
straat)
11.40 Einde
17.00 Schooltelevisie
Hier en Nu
In de Cosby Show gaat vanavond Rudy, de jongste telg van het
gezin, bij eenfootball-team. Op de foto Bill en Rudy Cosby (Nederland
1,19.00 uur).
Vele duizenden mensen lieten
het leven toen op 19 september
vorig jaar een zware aardbeving
Mexico-City trof. Daarbij werd
ook een aanbouw zijnd wijkcen
trum van Unicef, het kinder
noodfonds van de Verenigde Na
ties met de grond gelijk gemaakt.
Het centrum zou moeten voor
zien in medische zorg en onder
wijs voor straatkinderen en de
opleiding van 'straat-onderwij
zers', jongeren die vroeger ook
op straat hebben geleefd en die
nu een wat beter bestaan hebben
gekregen.
In mei begint Unicef een actie
om een nieuw centrum in Mexi-
co-City te kunnen bouwen. In de
NCRV-actualiteitenrubriek 'Hier
en nu' zal vanavond uitgebreid
aandacht aan deze actie worden
besteed.
Verder in het programma aan
dacht voor een wedstrijd uit het
toernooi om de KNVB-beker tus
sen de amateurvereniging SV
Marken en de eerste divisie-club
FC Den Haag. (Nederland 1,
21.45 uur).
Voor niks
gaat de zon op
De NOS zendt vanavond de ze
vende aflevering uit van het con
sumentenprogramma 'Voor niks
gaat de zon op'. Presentatrice In-
grid Drissen zal deze keer een
poging doen om zich een weg te
banen door het woud van klach
teninstanties, want in geen enkel
land ter wereld is het klagen zo
goed geregeld als in Nederland.
In deze uitzending: de gekrom
pen kleren van de Commissie
Chemisch Reinigen; - de te laat
geleverde babymeubeltjes; een
kijkje achter de schermen van de
geschillencommssies; het werk
van de landelijke ombudsman
Prof. Rang en de Rotterdamse
ombudsvrouw mevr. De Boer.
Morgenmiddag weer 'Plafond
over de Vloer'. Op de voorgrond
rechts Plafond (Wim Schippers),
achter hem de meidengroep 'De
Gleufjes' (Nederland 2, 15.30
UUr). (foto ANP)
DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse Vereniging van Journalis
ten (NVJ) is tegen overhaaste in
voering van een commercieel der
de tv-net. De overlevingskansen
van het bestaande publieke om
roepbestel moeten versterkt wor
den door het derde net voorlopig
toe te Wijzen aan de huidige zend
gemachtigden.
Dit blijkt uit een nota van het
NVJ-bestuur. De vakbond mengt
zich met dit stuk in de discussie
over de toekomst van het tv-bestel
en de vraag of dat bestel gedeelte
lijk commercieel moet worden
geëxploiteerd. Er wordt vanuit ge
gaan dat het derde tv-net met in
gang van 1 januari 1988 van start
gaat.
Invoering van een non-commer
cieel derde net zal moeten leiden
tot een aanzienlijke verhoging van
de omroepbijdragen (de meerop
brengst zal zeker honderd miljoen
gulden moeten bedragen). Het pu
blieke bestel zal alleen overeind
kunnen worden gehouden als het
ook volwaardig gefinancierd
wordt. De concurrentieslag met
1^^—"oto
het buitenlandse aanbod zal alleen
kunnen worden aangegaan door
méér Nederlandse produkties,
films, series en documentaires te
brengen.
Een commercieel derde tv-net op
dit moment heeft, aldus de visie
van de NVJ, de „onvermijdelijke
teloorgang van het publieke be
stel" tot gevolg. Op termijn wordt
een commercieel geëxploiteerd tv-
net echter niet uitgesloten. Maar
dat zal dan aan een aantal voor
waarden moeten voldoen:
- Er zal een strikte scheiding tus
sen de commerciële en non-com
merciële zendgemachtigden moe
ten komen;
- De financiering van het non-
commerciële bestel zal gewaar
borgd moeten worden;
- De commerciële zender zal 25
procent van de benodigde facilitei
ten moeten afnemen van het facili
tair bedrijf van de NOS;
- Het commerciële net zal uitslui
tend door een Nederlands consor
tium van uitgevers en omroeporga
nisaties geëxploiteerd moeten wor
den;
- De programmering zal aan wet
telijke voorschriften moeten vol
doen en de journalistieke onafhan
kelijkheid zal gegarandeerd moe
ten zijn.
De NVJ is van mening dat voor
alsnog gekozen moet worden voor
een non-commercieel tv-bestel.
Maar dat moet dan wel herschikt
worden op basis van zenderkleu
ring en met een programmering
die qua kijkersgunst kan concurre
ren met het buitenlandse (commer
ciële) ether- en satelliet-aanbod.
18.00 John Graven's Newsround,
jeugdjournaal
18.10 Seaview, kinderprogramma
18.35 Rolf Harris's cartoon time
19.00 Journaal en weerbericht
19.35 London plus, actualiteiten
20.00 Holiday, vakantietips
20.30 EastEnders, tv-serie.
21.00 One by one, serie
21.50 Points of view
22.00 Labour P.P.B. Politieke uitzen
ding
22.10 Journaal
22.40 The Kenny Everett TV Show
23.10 Miami Vice, Amerikaanse serie
00.00 Film '86
00.30 Spanish state banquet Windsor
Castle
01.10 Weerbericht
WOENSDAG
06.00 St.George's day
07.00 Teletekst
07.50 Breakfast Time
10.20 Teletekst
11.05 Gharbar, magazine voor Aziati
sche vrouwen
11.30 Teletekst
11.50 W.K. biljarten
13.30 Journaal
14.00 Pebble Mill at one
14.45 Bertha, kinderserie
15.00 W.K. biljarten
16.00 Teletekst
16.52 Regionaal nieuws
16.55 Up our street, kinderserie
17.10 Biskits, kinderprogramma
17.30 Take two
17.55 John Craven's newsround,
jeugdjournaal
19.00 Young musician of the year:
Group final
19.40 W.K. biljarten
20.30 O'Donnell investigates food.
Afl.:3
21.00 Harty compilations
21.30 Top gear, auto- en motormaga-
22.00 W.K. biljarten
22.30 Heimat. Afl.4: The Highway
23.50 Labour PPB, politieke uitzen
ding
00.00 Newsnight, actualiteiten
00.45 Weerbericht
00.50 W.K. biljarten
01.10 Open University
WOENSDAG
07.55 Open University
08.20 Einde
10.00 Teletekst
10.30 Schooltv
13.30 W.K. biljarten
18.30 The Deputy.
19.00 The Lucy Show.
19.30 Green Acres.
20.00 Vegas.
21.00 A Country Practice
21.55 Cimarron City.
22.50 US College Football 1985/1986
00.15 Sky Trax. Popmuziek
01.00 Closedown
15.05 American College Basketball
16.00 Sky Trax. Popmuziek
18.00 Kinderprogramma's: Tic Tac,
Stripey
18.20 Muziek programma: Count
Down
19.10 Kinderprogramma: The Trans
formers - Enter the Nipja
19.40 Die Laurents. 10-delige serie
over een Hugenoten-familie in het
18-eeuws Berlijn
29.30 Europa Report, World Watch en
Weerbericht
20.45 Sport Reports: Icehockey
USSR vs USA
22.05 Muziek programma: Spring
Festival of Prague
22.24 Documentaire: C'etait Hier - Le
Retour de la Peur
23.30 Europa Report, World Watch,
18.00 Musicbox
19.00 Le village dans les nuages, kin-
derprogramma
19.30 Le jeu de la vérité: Sophie Mar-
WOENSDAG
8.00 - 18.00 Musicbox
Kadio 1 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VPRO:
19.02 Boeken. EO: 21.02 Uit het
land. 22.02 Ronduit-story. 22.30 Als
mensen veranderen. VARA: 00.02
De nacht klinkt anders. 1.02 Muziek
in de nacht. 05.02 VARA's ochtend
humeur
Radio 2 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VPRO:
18.03 Buiten Beeld. 19.00 Zie Radio
Radio 3 na 18 uur
NOS: Ieder heel uur nws. 18.04 Dt
Avondspits. VARA: 19.02 Dubbel
lisjes. (Met om: 19.02 Het voor
deel. 19.10 Wie doet het met i
19.25 Oom Bens radiocauserie. 19.31
Het thema. 19.47 Het onverwachte.;
20.02 Popkrant. 21.02 Moondogs
Radio 4 na 18 uur
NCRV: 18.00 Nws. 18.02 Lied van de
week. 18.15 Leger des Heilskwar-
tier. 18.30 Muziek in vrije tijd. 19.30
Het Amsterdams Strijkkwartet: mo
derne muz. 20.00 Nws. 20.02 Muziek
in NCRV Studio 2: Klassieke en mo
derne muz. 21.30 Literama. 22.30 In
Memoriam Feike Asma
NOS: 18.30 Radio Thuisland. 19.00
Programma voor buitenlandse
werknemers. (19.00 Turks. 19.20 Ma
rokkaans. 19.50 Spaans. 20.00 Pro
gramma in het Spaans.) TELEAC:
20.30 Planten verzorgen. Les 2.
(herh.) 21.00 Klussen. Les 4. (herh.)
21.30 Ni Hao. Chinese taal. Les 11.
22.00 Grafische technieken. Les 4
OMROEP RIJNLAND
18.00-19.00 Rijnland politiek
19.00-20.00 Popwetenswaardighe
den
WOENSDAG
Radio 1 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VARA:
7.03 De rode draad. NOS: 7.30 Nws.
VARA: 7.35 De rode draad, vervolg.
NOS: 12.56 Mededelingen voor
land- en tuinbouw. TROS: 13.08
TROS Aktua. 13.20 Journalistenfo
rum. 14.03 TROS klantenservice.
15.05 Helpers weg. EO: 16.02 EO-
Metterdaad Hulpverlening. 16.05
Tijdsein
Radio 2 voor 18 uur
NOS: Ieder heel uur nieuws. VOO:
7.03 Ook Goeiemorgen. 9.03 Muziek
terwijl u werkt. 11.03 Kletskop.
12.03 Will wil wel. 14.03 Terug in de
tijd. 15.03 Nederland Muziekland.
NCRV: 17.03 De nieuwe rozengeur
7.03 Ronduit music-time. 9.03 Mu
ziek motief. 09.57 EO-Metterdaad
Hulpverlening. 10.03 Gospelsound.
11.03 Country Trail. 12.03 Rond-uit
op 3. (12.30 gesprek rond actueel on
derwerp.) VPRO: 13.03 Toga-party.
14.03 De Wilde Wereld. 17.03 Ron-
flonflon met Jacques Plafond
Radio 4 voor 18 uur
NCRV: 8.00 Nws. 8.02 Het levende
Woord. 8.10 Preludium. 8.45 Te
Deum Laydamus. 9.15 Onder de
Hoogtezon. 10.00 Hedend. kamer-
muz. 10.30 Orkestpalet. Klassieke
muz. 11.35 Orkestmuziek van Hën-
del (X) 12.20 Promenade. Moderne
en hedend. muz. EO: 13.00 Nieuws.
13.02 Lunch Concert. 14.00 Songs of
Praise. 14.30 Solisten. AVRO: 15.00
Telefoonnummer 39211, klassiek op
verzoek. 16.45 Muziektheater, frag
menten uit opera, operette en ande
re muziektheatervormen. 17.30 Kyk
op kunst
Radio 5 voor 18 uur
NOS: 9.00 Nieuws. 9.02 NOS-Spor-
tief. 9.25 Waterstanden. RVU: 9.30
Taairevue. TROS: 10.00 Café chan-
tant - Continu. 10.30 De duvel is
oud. 11.00 TROS Postbus 270 - Mie-
ke Telkamp. NOS: 12.00 Nws.
IKON: 12.05 Het oog van de naald.
NOS: 13.00 Nws. 13.10 NOS Mid
weekmagazine. (Met om 13.13 We
reldwijzer, 14.00 Frontaal, 14.30
Randstad en Regio. 15.00 Meer over
minder.) TROS: 16.00 De Pina Cola-
da Show. 16.30 TROS Huiswerken.
P.P.: 17.36 Uitzending politieke par
tijen: Socialistische Partij. 17.46
Overheidsvoorlichting: Uitzending
van het Ministerie van Financiën.
NOS: 17.56 Mededelingen en
Nieuws
In The Observer storid het bericht
dat op 28 mei bij Sotheby's in Lon
den een eerste editie van het Com
munistisch Manifest van Marx en
Engels zal worden geveild. Het is
een van de zeldzaamste pamfletten
ter wereld, er bestaan nog maar
tien exemplaren van. Zelfs de Bri
tish Library in Londen, de Biblio-
theque Nationale in Parijs en de
Library of Congress in Washington
hebben geen exemplaar in hun be
zit, althans niet van die eerste edi
tie uit 1848, „Gedruckt in der Office
der 'Bildungs-Gesellschaft fur Ar-
beiter' von J. E. Burghard, 46, Li
verpool Street, Bishopsgate, in
LONDON", zoals onderaan de kaft
vermeld staat. Latere drukken zijn
er natuurlijk te kust en te keur, het
Manifest der Kommunistischen
Partei' telt ten minste 736 edities.
De verwachte opbrengst van
13.000-18.000 lijkt me intussen aan
de lage kant...
Dat er van de duizendgedrukte
exemplaren van de le editie nog
maar zo weinig bestaan zal ten de
le te wijten zijn aan het uiterlijk
(dun pamflet met slap kaftje dat
gauw weg of stuk raakte), maar
voor het belangrijkste deel aan het
innerlijk. Het was wel een klein ge
schrift, van 21 bladzijden, maar
het had een eocplosieve inhoud met
een beroemde eerste en laatste re
gel: „Ein Gespenst geht um in Euro
pa das Gespenst des Kommunis-
mus" („Er waart een spook door
Europa het spook van het com
munisme"). En: „Proletariër aller
Lander vereinigt Euch!" („Proleta
riërs aller landen, verenigt u!").
Bovendien verschèen het kort na
dat in Frankrijk de revolutie was
uitgebroken, terwijl de revolutie in I
Duitsland er leek aan te komen,
met het gevolg dat elk exemplaar
dat in handen van 'de autoriteiten'
viel vernietigd werd. De nazi's
sprongen er later, ondanks hun
boekverbrandingen, blijkbaar zui
niger mee om, want iet exemplaar
dat bij Sotheby geveild wordt
draagt het stempel van de Zentral-
bücherei der Deutschen Arbeits-
front, een nazi-organisatie, die het
na Hitiers machtsovername zal
hebben 'verworven' toen alle com
munistische instituten werden
'beschlagnahmt'...The Observer ci
teert de Marx-kenner prof. Chimon
Abramsky:
„Dit is een belangrijke vondst.
Van slechts twee pagina's van het
Manifest is het bestaan bekend, bei
de in Amsterdam. Het schijnt dat
Engels de pagina's weggaf als
kerstcadeautje"
Je bent blijkbaar al gauw een
Marx-kenner in Engeland, want
deze informatie, hoe interessant
ook voor Nederlanders, is onjuist
en onvolledig. Ten eerste: van die
tien nog bestaande exemplaren be
vinden zich er drie in Amsterdam!
Twee in het IISG, het Internatio
naal Imstituut voor Sociale Ge
schiedenis. Helaas zijn beide exem
plaren onvolledig: het ene mist het
omslag, dus de titelpagina, het an
dere mist de bladzijden 7,8,9 en 10.
Zij zijn er in fotokopie tussen ge
plakt.
Het derde Amsterdamse exem
plaar bevindt zich op de afdeling
'zeer zeldzame werken' van de Uni
versiteitsbibliotheek. Een gaaf ex
emplaar, want toen het ontdekt
werd (iemand keek gewoon in de
catalogus), bleek het nog nooit te
zijn opengesneden.
Professor Abramsky noemt dus
wel een drietal van 's werelds
grootste bibliotheken die geen eer
ste editie hebben, maar vermeldt
niet dat er in Amsterdam drie zijn.
En dat van die twee bladzijden
van het manuscript van het Mani
fest klopt ook niet. Er bestaan, voor
zover bekend, geen pagina's van
het persklare manuscript, dat
blijkbaar tijdens het zetten geheel
werd 'verbruikt'. Wel beschikt het
11SG over één velletje van 20 x 13
centimeter, waarop in Karl Marx'
schier onleesbare, priegelige hand
schrift met eigengemaakte afkor
tingen ('kfte'='Krafte') een eerste
ontwerp voor het Communistisch
Manifest is geschreven, beginnend
met de woorden: „Wir haben übri-
gens gesehn: Die Communisten stel
len keine neue Theorie des Priva-
teigentums auf', en eindigend met
de woorden: Ihr seid rückwarts
gekehrte Utopisten".
Met de hulp van de heer G. Lang
kou van het IISG kon ik ontcijferen
dat Marx Engels nogal wat ver
anderd hebben in het ontwerp
voordat zij het manuscript ter per
se gaven. De zin in het ontwerp:
„Aber streitet nicht mit uns, indem
ihr an Eur en bürgerlichen Ideen
von Freiheit, Bildung usw. die Ab-
sbhaffung des bürgerlichen Eigen-
tums ('gegenuberstellt' doorge-
streepté messt!", kwam er in de le
editie zo uit te zien: „Aber streitet
nicht mit uns, indem ihr an euren
bürgerlichen Vorstellungen von
Freiheit, Bildung, Recht usw. die
Abschaffung des bürgerlichen Ei-
gentums messt".
In Engels' handschrift staat on
deraan het blaadje geschreven:
„Mscrpt Karl Marx: Er ster Ent-
würf z. Comm. Manifest", iets wat
hij er 35 jaar later, drie maanden
na Marx' dood, bijkrabbelde, toen
hij in een brief aan Eduard Bern
stein op 12/13 juni 1883 schreef dat
hij als curiositeit en als aandenken
aan Karl Marx het enige velletje
bijsloot dat nog van het manifest
bestond. Geen stroom van losse pa
gina's als 'kerstcadeautjes' dus!
Bijkomende eigenaardigheid:
Marx schreef in 1847 Communisten
met een C, in 1848 werd het afge
drukt met een K, en in 1883 schreef
Engels Comm. nog steeds met een
C!
Ik heb he't blaadje even als een
duif op mijn hand gewogen...
