Bridge JAZZ Fabelachtig gefladder Orgel uit de jaren zestig Prachtig van opbouw Slechte imitatie Prettig chaotisch Sfeervol bandoneon OPLOSSING ZATERDAG 12 APRIL 1986 EXTRA PAGINA 31 Bijdragen: Willem S. Winsemius Wim Wirtz Ray Anderson Eén trombonist als solist bij een trio van piano, bas en drums is niet gebruikelijk. Maar voor modernist Ray Anderson is dat kennelijk geen bezwaar. Hij zette met een trio een aantal bebop- stukken als Bohemia after Dark, Ow! van Gillespie en Laird Bird van Charlie Parker op de plaat. De trombone heeft voor hem geen geheimen; hij is bovendien een dominant musicus. Met een fabelachtige techniek zet hij de stukken naar zijn hand, al of niet door middel van fladderende to nen en het geluid van zoemende insekten. In Love me or leave me de monstreert hij een speciale lip- techniek, die hij van de Kenton- trombonist Frank Rosolino heeft geleerd. Van Ellingtons In a mel low tone maakt hij een - te dik aangezette - persiflage met over dreven lange lijnen en valse lucht. La Rosita is een gevoelige ballad met lage tonen. Laird Bird is een hommage aan de collega trombonisten Vick Dickenson (ex-Basie) en modernist Ross- well Rudd, een vernieuwer van de jaren zestig. De ritmesectie bestaat uit de swingende pianist Kenny Bar ron, bassist en nestor Cecil McBee (50), die bij Chico Free man en Dollar Brand speelde, en ex-Mingus-slagwerker Danny Richmond, die geen genie is maar wel een betrouwbaar bege leider met een melodieus spel. Besloten wordt met een gezon gen blues - Wine - op een humo ristische tekst in de stijl van Hoa- gy Carmichael. Anderson zingt met een hoge kopstem en besluit met een stemverpestende imita tie van een trompet en een zin gende Louis Armstrong. De plaat is vorig jaar juni in New York opgenomen, een maand vóór hij op het North Sea Jazz Festival optrad in een ande re gedaante met zijn surrealisti sche Funk New Wave jazzgroep - The Slickaphonics. Een grappig uitstapje voor Anderson-liefheb- bers. W.S.W. Jack Mcduff Combinaties van orgel, gitaar en tenorsax zijn in de jazz - met uitzondering van de eeuwige Jimmy Smith - niet populair. Ze gelden vaak als ordinair. Maar daarin is verandering gekomen dank zij de niet aflatende propa gandist, tenorist Hans Dulfer. Deze uit 1961 stammende plaat van organist Jack McDuff, overi gens wel afkomstig uit de school van Jimmy Smith (die het op zijn beurt weer van Count Basie heeft), is'genoemd naar de hit uit 1942 van Joe Liggins. McDuff speelt wat lichter met soms scherpe hoge tonen en heeft een net iets te dik aangezet vibrato in de langzame stukken als I want a little girl, bekend van Ray Char les en Mr. Lucky. In deze stijl heeft hij veel pla ten gemaakt in de jaren zestig. Hij werd beloond met een Blue Note LP in de hot 100 - Down Home Style - in 1969. De andere, nog bekendere kwartetleden zijn reeds dood. Tenorist Jimmy Fo rest, die bij Ellington, Basie en Harry Edison speelde, heeft een brede, aardse tenortoon in de tra ditie van Coleman Hawkins en Ben Webster. In The Honeydrip- per is zijn toon slepend en in Dink's Blues heeft hij een R&B geluid zonder de zo typisch scheurende klanken. Gitarist Grant Green, hier aan het begin van een grotere be kendheid, komt uit de school van Charlie Christian en speelt met lange gebonden tonen, zoals die van een blazer. Zijn aanwe zigheid is niet opvallend, maar geeft wel een zekere kleuring aan het muzikale palet. De plaat is uit de serie goedko pe Original Jazz Classics, die twee keer per jaar zo'n 30 platen opnieuw uitgeeft. De muziek is ideaal bij lange afstanden in de auto. W.S.W. First House Altsaxofonist Ken Stubbs be hoort tot de jongere generatie jazzmusici die met behoud van belangrijke verworvenheden van de bebop en Westcoast hun weg proberen te vinden in de grote wereld van de freejazz, funk en fusion. Stubbs doet sterk denken aan John Handy en John La Por ta, die onder grote invloed ston den van de legendarische bas sist/bandleider Charles Mingus, maar die minder dan Stubbs in schematische patronen musi ceerden. De stijl van Stubbs lijkt uit te gaan van een veelbeproefd plan, dat pas na veel vijven en zessen in een definitieve vorm wordt ge goten en vervolgens in strak sa menspel met pianist Django Ba tes, bassist Mick Hutton en drummer Martin France wordt uitgevoerd. Het is hier en daar atonaal, met tegendraadse ritmen, en prachtig van opbouw en spanning. Som mige stukken vertonen zelfs een licht klassieke invloed, met een ivleiende Debussy-achtige into natie. De composities zijn alle van ei gen hand, waarbij vooral het aan deel van Django Bates opvalt. Deze laat zich gelden als een zeer vaardig en fantasierijk pianist, die sterk lijkt te zijn beïnvloed door grootheden als Bill Evans en Thelonous Monk, en die als zodanig, net als altist Stubbs, veel goeds belooft voor de toe komst. W.W. Jonathan Butler De hoes wekt de indruk van een nieuwe ster: Jonathan Butler met een glimmende gitaar op schoot kijkt, tegen een donkere achtergrond, regelrecht de came ra in. Maar helaas: de suggestie die van deze uiterlijke vormge ving uitgaat, wordt niet gedragen door de kwaliteit van de muziek. Butler blijkt namelijk niet veel meer te kunnen voortbrengen dan een slechte imitatie van gita risten als Al di Meola, Charlie Byrd of desnoods John McLaughlin, dan wel Paco de Lucia. Butler speelt met altsax, veel bas en donkere ritmen tien solo stukken, die slechts in een enkel geval kunnen boeien. Dat geldt bijvoorbeeld het nummer Calm before the storm, waarin de akoestische gitaar het niveau van de makkelijk in het gehoor lig gende ballads even ontstijgt. Butler toont zich daarbij ook wat vaardiger dan in de meeste overi ge stukken, die zich voorname lijk kenmerken door een boter zachte, melige uitvoering, waar slechts de slaaplustigen onder ons baat bij kunnen hebben. Het is, anders gezegd, veel ge doe om niks. W.W. Don Pullen Op concerten komt de nu 41- jarige Amerikaanse pianist Don Pullen over als een trots en gede cideerd man die stopt als iets uit het publiek hem niet bevalt. Zo als die keer op een winderige vrijdagavond in Rotterdam, toen iemand in kennelijke staat de verkeerde deur was binnengeko men. Een goede leerschool had deze in 1964 vanuit de New Yorkse Jazz Avant Garde begonnen al- lesspeler, tijdens een verblijf van een jaar bij Charles Mingus, de geniale, maar als moeilijk en handtastelijk bekend staande bassist. Daarvóór speelde hij ook bij Nina Simone, een rhytm and blues orkest, en bij Art Blakey. Het kwintet op deze Italiaanse Black Saint plaat produceert ge matigd moderne jazz met trom pettist Olu Dara en altist Donald Harrison, ook bekend van Bla key. Dara speelt lange lijnen in een broeierige sfeer en Harrison formuleert serieel en laat zijn to nen voortdurend van kleur ver anderen. De soms als een fla menco-gitarist spelende bassist is Fred Hopkins, die bekend is van het eerste David Murray trio. Pullens vaste drummer Bobby Battle produceert opvallend breinaaldengetik op zijn bek kens. Het eerste halfuur van de plaat bevat drie sterk ritmische num mers, vertolkt in een prettig cha otische stijl die veel weg heeft van de muziek van Mingus, maar die wel verderaf staat van tradi ties. Daarna verlaat Pullen zijn zo karakteristieke pianospel met kleine explosies op het toetsen bord en speelt hij een gospel achtig duet - Gratitude - met Do nald Harrison. Zijn wervelende plaat wordt besloten met een korte New Orleans wals. W.S.W. Dino Saluzzi Het bandoneon behoort in het westen tot de wat minder gang bare muziekinstrumenten; het heeft hier voornamelijk bekend heid gekregen dank zij de vaardi ge inspanningen van de 'geeuro- peiseerde' Argentijn Astor Piaz- zolla. Piazzolla geldt in Europa als dé verpersoonlijking van die curieuze trekharmonica die in heel zijn indrukwekkende lengte tot ver over beide kanten van de schoot kan worden uitgerekt en daarbij een meeslepend, soms zelfs droefgeestig geluid kan voortbrengen. Het bandoneon wordt in Ar gentinië veelvuldig gebruikt bij de tango, maar leent zich ook uit stekend voor modernere, geïm proviseerde muziek, zoals die naar voren komt uit de LP 'Once upon a time - Far away in the south' van de bandoneonist Dino Saluzzi. Deze musicus/compo nist/arrangeur toont zich net als Piazzolla een ware meester op het Argentijnse trekklavier. Hij is alleen minder temperamentvol en meer gericht op de beschou wende, onconventionele muziek, waarbij hij een speciale voorlief de lijkt te hebben voor themati sche improvisaties. Saluzzi speelt op deze plaat sa men met de voortreffelijke ko perblazer Palle Mikkelborg, die met zijn fluwelen flügelhorn prachtig aansluit op de romanti sche ondergrond van het bando neon en het opvallend individue le spel van bassist Charlie Haden en drummer Pierre Favre. De LP, die zeven stukken bevat, doet de titel - een variant op de film van Sergio Leone (Once upon a time in the west) - alle eer aan: het is een erg mooie plaat, die een voortdurende sfeervolle relatie onderhoudt met het verre zuiden. W.W. Horizontaal: 1. Zegeltjes in de winkel krijgt u van een groot-industrieel. 8. Keiharde zangers. 9. Je kunt 31 niet als er dit is. 12. Vroeger een rivier, nu een tentoonstelling. 13. Net tal door de rijkswacht. 14. .Immer naar een stuk kijken waar gebaren worden gemaakt, maar jammer genoeg speelt R niet mee. 17. Staat L bij een penoze jongen uit een boek? 18. Een ste kel van de noot in de boom han gen. 19. De kok roept om kleding hier. 22. Slotemaker o.a. 24. Raakt 'ie zo te horen, geen thee maar wel andere drank? 25. Een paaltje van kaarten. 26. U en U tweemaal op het land. 29. Rek voor keukengerei boven de zol der,? 30. Touw op de kop. We zijn weggegaan op de kop. 31. Zijn Engels sprekende mensen achter het huis aan het planten? Vertikaal: 2. Net zoals 24 is deze ook wel lekker. 3. Maak het net zwart want anders gericht is het maar vies. 4. Hij die nog eens om kaatje vraagt, krijgt wat lekkers. 5. Een vreemdeling in uw lijf. 6. Een lachend vermaak, zo te zien, waar je je draai wel kunt vinden. 7. De pijlen die hij afschiet zijn ongevaarlijk. 10. Ze zullen een beetje trachten te vinden als ze bij ons komen. 11 Afgelegen hoeken verven. 15. De eerste azijn was blauw. 16. Zwemt u in de rivier met een luchtje eraan? 20. Gooi het maar gedwee, de he le rommel. 21. Ga 'es slapen na dat zware werk. 22. Als die maar een naam heeft! 23. Die tint is dooier. 27. Het einde van de bak. 28. Zo ben je de schadelijder. De prijs van 25,- werd toege kend aan F. Melchert, de Kempe- naerstraat 40, 2341 GN Oegst- geest. Oplossingen met vermelding van 'Puzzel' voor donderdag op briefkaart of in enveloppe zen den aan Redactie Leidsch Dag blad, Postbus 54, 2300 AB Lei den. In de praktische partij neemt het toren eindspel een belangrijke plaats in. In de komende weken zullen we hier in het bijzonder aandacht aan besteden. In de re centelijk gespeelde partij Grosz- peter (Hong.) - Donaldson (VS) te Straatsburg 1985 kwam de vol gende belangwekkende stelling Wit heeft zojuist 1. Tg4-f4 - schaak - gespeeld en zwart staat nu voor een belangrijke keuze. Hij speelde l...Kf6-g6 (het alter natief l...Ke7 zou verliezen na: 2. Tf7 Ke8 3. Ta7 Tg2 4. Kd6! Td2 (gedwongen) 5. Ke5 Tg2 6. Kf4 gevolgd door g4-h5 en koning g5- g6). 2. Tf4-gl Te2-d2 schaak. (Na het spectaculaire 2...Tf2!? volgt: 3 h5! (niet 3. el Txfl 4. e8A Kh7! met gelijkspel) Kg5 4. e7! Txf 1 5. e8A met matdreiging op g6). 3. Kd5-c6 Td2-c2 schaak 4. Kc6-d7 Tc2-d2 schaak 5. Kd7-e8 Td2-f2 (Valt de toren aan: na Tflxfë pro- U krijgt van mij nog altijd de op lossingen van enkele problemen van een paar weken geleden. Diagram 1: wit schijven op 28, 29, 37, 38, 46, 47, 50, zwart schij ven op 8, 9, 17, 19, 27, 36, 40. 50- 44, 29-23x32 en zwart staat vast. Diagram 2: wit: 25, 34, 39, 41- 43, 45, zwart: 2, 10, 15, 19. 22, 23, 32, 36. 42-38x29, 25-20 (24-35 of?) 39-33, 45-40, 34x5. 1 2 3 45 m m Pil o m B. fwl, .J&*. Bij de dames heeft wereldkam pioene Elena Altsjoel op het nip pertje haar wereldtitel kunnen behouden. In het van 1 t/m 16 fe bruari gehouden wereldkam pioenschap voor dames in Can nes zegevierde zij voor haar land genoten Ringelene en Sadows- kaja allen met 21 punten. Een op vallende prestatie leverde-onze landgenote Karen van Lith, die vijfde werd met slechts 2 punten achterstand op Altsjoel. Omdat ik nog geen partijen van het w.k. in m'n bezit heb, zult u het met de volgende spannende partij moeten doen, die werd gespeeld in december 1985 in een invita- tietoernooi in Minsk. Lewina-Altsjoel. 1. 32-28 19-23 28x19 14x23 37-32 10-14 34-30 13- 19 30-25 8-13 6. 33-28 20-24 40-34 2-8 34-30. Zo placht Wirny deze opening ook te spelen. 15-20, 31- 26 5-10 41-37 10-15 11. 37-31 18-22 46-41 22x33 38x18 12x23 32-27 7- Het begrip 'veilige speelwijze' heeft een ruime betekenis. In al gemene zin verstaat men hieron der het dusdanig spelen van een kleur dat men daarin zoveel mo gelijk slagen maakt, ook als die kleur slecht verdeeld blijkt te zijn. De Engelsen spreken van 'safety play', maar in feite is dat een wat enger afgebakend be grip. Bij een safety play stelt men een zeker aantal slagen in een kleur veilig. Men ziet daarbij af van het maximum aantal slagen dat die kleur bij een zo gunstig mogelijke verdeling kan opleve- H V 9 A 5 O A B 9 6 5 2 7 3 10 7 N B 6 2 Q 10 872 (?HV3 O H107 wuOV843 B 9 8 4 Z «f A H 5 A 8 5 4 3 B 9 6 4 O - V 10 6 2 Zuid speelt 6 Ru en het is duide lijk dat Ru H daarvoor goed moet zitten. In de praktijk vergalop peerde zuid zich: kleine ruiten naar de boer. Dat lukte, maar vervolgens kon zuid het verlies van een troefslag niet meer voor komen. Zuid moet beginnen met de vrouw; hij ziet oost niet be kennen en kan later de 10 er uit snijden. De toegepaste speelwij ze is veilig, d.w.z. technisch goed; het kan niets kosten alleen O DE TARIEFSWIJZIGING, die op 1 juli van kracht wordt, heeft ondermeer tot gevolg dat er, zo als we eind december hebben ge meld, enkele waarden aan de be staande permanente series zul len worden toegevoegd. De PTT heeft nu de uitgiftedata bekend gemaakt; over kleuren wordt overigens nog steeds niet gespro ken. Voor 17 juni is de uitgifte van de volgende waarden gepland: een Crouwelzegel (cijfertype) van 65 cent, in rollen van 1000 stuks; een koningin Beatrix-ze- gel van 75 cent, in rollen van 1000 stuks; een Beatrix-zegel van 7,-, in vellen van 200 stuks; een brief kaart van 55 cent; een adreswijzi ging van 55 cent; een luchtpost blad van ƒ1,-; postzegelboekje PB 33A met 5 Crouwelzegels van 55 cent, twee Crouwelzegels van 10 cent en 1 Crouwelzegel van 5 cent en postzegelboekje PB 34A met vier Beatrix-zegels van 75 cent. Op 19 augustus worden de vol gende waarden verkrijgbaar ge steld: ^een Crouwei-zegel van 65 moveert zwart natuurlijk op Al) 6. Tfl-al (Een cruciaal moment!) 6..Kg6-h5? (Waarschijnlijk was het passieve Kh7 nog voldoende geweest voor remise: b.v. 7. e7 Te2 8 g4 Tf2 9. h5 Te2 10. g5 Te2 11. Tdl Td2 12. Tfl Tf2 13.Txl2!? Al A 14. Kf8 Da 3 15. Tf7 Kh8! (Niet 15... Aa8? 16. e8A Aa3 17. Te7! Af3 18. Df7 Aa8 19. Te8 Aa3 20. Ae7 Af3 en nu lijkt het remise door eeuwig schaak, maar wit wint met het zeer spectaculaire 21 Af6ü gf6 22. Te7 Kh8 23. g6). Na 15...Kh8! is niet te zien hoe wit moet winnen). In de partij volgde na het foutieve 6. Kg6 h5? 7. e6-e7 g7-g6 8. Ke8-d7 Tf2 -d2 schaak 9. Kd7-e6 Td2-e2 schaak 10. Ke6-g7 Te2-f2 schaak 11. Kf7- g7 Tf2-e2 12. g3-g4! schaak Kh5x- g4 13. Kg7-f7 Te2-f2 schaak 14. Kg7xg6 Tf2-e2 15. TAlx a2! Te2- xe7 16. Ta2-a4 schaak Kg4-f3 17. h4-h5 Te7-e6 schaak 18. Kg6-g7 Te6-b6 19. Ta4-a7 en zwart gaf op. 12 42-38 1-7 16. 48-42 17-21 26x17 12x32 38x27 8-12 44-40?! 13-18 40- 34?! Een opmerkelijke opbouw. 9-13 21.45-40 4-9 43-38 11-17 49-43 7-11 41-37 17-21 47-41 21x32 26. 38x27 11-17 31-26 3-8 42-38 17-21 26x17 12x32 38x27 6-11. Het lijkt of wit beter staat vanwege een immobiele lange-vleugel van zwart. Het probleem is echter dat wit dat niet vast houden kan b.v. 37-31 11-17 41-37 (31-26 23-28!) 17- 21 27-22 18x27 31x22 21-26 43-38 8-12 en na 12-17 komen de schij ven 13 en 9 los waarna zwart op permachtig staat. In de partij vindt wit nog een aardig plan al zal dat niet alle problemen dek ken. 31. 36-31 11-17 43-38 17-22! En niet 17-21 38-32 21-26 (8-12 31- 26) 39-33 8-12 33-28 12-17 28-22! 17x28 34-29 etc. 37-32 8-12 31-26 22x31 26x37 18-22! 36. 41-36 13-18 36-31 9-13 31-26 12-17 37-31. Ook andere zetten verliezen 23-28! 32- x21 16x36 41. 38-32. Tijdnood, veel maakt het echter niet meer uit 24-29 34x23 19x37 40-34 22-27 39-33 37-42 33-28 42-48 46. 28-23 36-41 34-29 14-19 23x14 20x9 29- 24 13-18 en wit ging door haar vlag. door Ton Schipperheyn maar opleveren. Dat is wezenlijk anders in het volgende voor beeld: A 9 7 2 tegenover H B 6 4 West zou alle slagen kunnen ma ken door te beginnen met het aas om vervolgens klein te spelen naar H B. Dat lukt als de uit staande kaarten 3-2 zijn verdeeld met de vrouw bij noord. Maar het gaat gruwelijk mis als noord een singleton heeft en zuid b.v. vrouw-tien- vierde. De safety play geeft de kans op vier slagen op, maar stelt er wel drie veilig. Als volgt: west speelt eerst klein naar de heer en vervolgens een kleine, met de bedoeling de 9 te leggen als zuid klein bijspeelt. Wint noord met de 10 of de vrouw, dan zit er daarna nog maar één hoge kaart bij de tegen partij die vervolgens valt onder het aas. Bekent noord evenwel niet, dan wint de 9 en maakt zuid later alleen de vrouw. Zou zuid in de tweede ronde niet beken nen dan neemt west uiteraard het aas en speelt de kleur na. In dat geval maakt noord alleen de vrouw. Het onderwerp is fascine rend. Safety plays zijn er te kust en te keur en wie zich daarin wil verdiepen kan er een groot aan- cent, in vellen van 200 stuks; een Beatrix-zegel van 1,50, in vellen van 200 stuks; een Beatrix-zegel van 1,50, in rollen van 1000 stuks en een Beatrix-zegel van 7,-, in rollen van 500 stuks. Tot slot op 23 september: een Beatrix-zegel van 1,20, in vellen van 200 stuks; een Beatrix-zegel van 2,50, in vellen van 200 stuks; een Beatrix-zegel van ƒ2,50, in rollen van 500 stuks; een brief kaart van 75 cent en een postblad binnenland van 60 cent. BONDSREPUBLIEK DUITS LAND - Jaren achtereen hebben de traditionele Westduitse en Westberlijnse Jugendmarken in het teken van de historie ge staan. Alleen in 1984 werd daar van afgeweken met beelden van bestuivende insecten, maar vorig jaar werd de draad weer opgevat. En ook dit jaar - de series ver tal vinden in het boekje Veilige Speelwijzen. Een safety play past men als re gel toe in een viertallen wed strijd, waarin het maken van het contract belangrijker is dan een eventuele overslag. In een Cali- fornische krant beschreef Omar Sharif vorig jaar een spel dat Hans Kreijns speelde tijdens de Nederlandse selectiewedstrijden een paar jaar geleden: H 9 2 O A V 3 O H V 5 H 6 4 3 V 1 0 5 4 N AB873 1 062 wn 9H87 O 83 2 O B 7 6 A 5 2 Z *97 6 B 9 5 4 O A 10 9 4 V B 10 8 Hans Kreijns als zuid speelde 4 Sch, start harten. Zuid nam in de hand en keek aan tegen een ver- liesslag in ruiten, één of twee in klaveren en voorlopig één in troef. Zuid stelde, nu eerst het aantal klaverenverliezers vast door direct een kleine te spelen naar de heer. Eén verliezer dus. Zuid paste vervolgens de safety play in schoppen toe. Hij wist nu één troefslag te mogen verliezen, maar wilde hoe dan ook voorko men dat h(j er twee verloor. Hij speelde Sch A en vervolgens klein naar de 9, goed voor 10 sla gen en een waarderend stukje van Omar Sharif. schenen op 10 april - zijn de af beeldingen op de zegels weer voor de helft op geschiedenis ge baseerd. Deze keer vragen ze aandacht voor handwerkberoe- pen - de tweede bedrijfstak in de Duitse Bondsrepubliek - en we zien beelden uit vroeger dagen en zoals het nu toegaat. Op de Bondsrepublikeinse ze gels zijn achtereenvolgens de volgende beroepen aan de orde: 50 25 pfennig, opticien; 60 30 pf., metselaar; 70 35 pf., kapper en 80 40 pf., bakker. Op de ze gels "Deutsche Bundespost Ber lin": 50 25 pf., glazenmaker; 60 30 pf., sleutelmaker; 70 35 pf., kleermaker en 80 40 pf., meubelmaker. Met beide series balanceren de Duitse en Westberlijnse postad ministraties opnieuw op het randje van de door de Internatio nale Postzegelorganisatie vastge stelde regels: de bijslag mag niet meer zijn dan de helft van de no minale waarde. Gebeurt dat wel dan belanden dergelijke zegels of emissies op de zwarte FIP- lijst

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 31