Automatiekhouder ontketent
patatoorlog in hart Alphen
UIT HET
OROEHEHHRT
Landmacht richt zich op
ontwikkeling electronica
Mozaïekwedstrijden
weer voor de deur
Frietbakkers volgende week weer voor rechter
Plan voor theehuis
annex surfstalling
DONDERDAG 10 APRIL 1986
Zo moet het theehuis annex surf-
stalling van de Hoogmadenaar
G.J. Jansen eruit komen te zien. Op
de begane grond worden de surf
planken ondergebracht. Op de
achthoekige eerste verdieping moet
het theehuis komen.
ben een geboren en getogen Hoog
madenaar. Op de plaats waar ik nu
de voorzieningen wil bouwen,
werd zo'n dertig jaar geleden vaak
gezwommen. Nu zijn het vooral
surfers die naar de Wijde Aa ko
men. Het is er lang ondiep en dat
trekt nogal. Ik wil daar op inhaken
en dit stukje Hoogmade weer aan
trekkelijk maken. Mijn overtuiging
is dat het in een enorme behoefte
voorziet". Maar hij geeft ruiterlijk
toe dat het niet louter liefde voor
zijn zoon en sentimenten zijn die
hem de vijf ton doen neertellen.
"Er zit gewoon brood in".
De bakker blikt al vooruit en
denkt dat de omleidingsweg om
Hoogmade hem precies in de kaart
speelt. Er is verder al een parkeer
plaats bij de plaats waar hij het ge
bouw heeft gepland. Jansen gaat er
vanuit dat er aan zijn perceel (7000
m2 groot) een surfsteiger wordt ge
bouwd door de gemeente. In zijn
gedachten ziet hij 'het stille strand'
zoals het stukje grond vroeger
werd genoemd, al herleven. Om de
zaak goed aan te pakken wil hij in
Hoogmade een surfclub oprichten.
"Ze kunnen bijvoorbeeld wedstrij
den houden en een ruimte huren".
De ruimte rond het gebouw
wordt onder andere gevuld met
een speeltuintje en een kampje
waarin wat dieren lopen. Voorlo
pig staat er echter alleen nog maar
een ezel van de bakker op het per
ceel, wachtend op wat komen gaat.
ALPHEN AAN DEN RIJN - De
Alphense snackbarexploitant
Sjaak Poth heeft zijn frikandellen
in stelling gebracht. Het is patat-
oorlog in het hartje van Alphen,
waar al met al zes patatbakkers
hun waar aan het winkelend pu
bliek trachten te slijten. De zater
dagse markt biedt nog eens twee
extra verkooppunten, en dat alles
binnen een straal van een halve ki
lometer.
Als het aan Sjaak Poth ligt, komt
daar op korte termijn nog een zaak
bij ook. "Ik wil een tweede vesti
ging. Ik ben op zoek naar een win
kelpand van honderd vierkante
meter in het hartje van Alphen om
de moordende concurrentie het
hoofd te bieden. Een cafetaria,
snackbar en broodjeszaak, met een
zit- en afhaalgedeelte. Volgende
week ga ik er achteraan".
door
Gerard Haverkamp
Sjaak Poth van de automatiek bij
de bushalte in de Aarhof leverde
dit jaar al eerder slag, zelfs tot voor
de rechter. Hij won een zaak die
zijn voormalig compagnon A.T.
Dongelmans van snackcounter
'Kom-Inn' aanhangig had ge
maakt, wegens door hem vermeen
de oneerlijke concurrentie. Voor
volgende week dinsdag is Poth
door de advocaat van deze Dongel
mans opnieuw gedagvaard. Laatst
genoemde meent nog altijd dat
Poth heeft gehandeld in strijd met
een tussen beide partijen geldend
concurrentieverbod en eist daarom
een contractuele boete van tiendui-
Sjaak Poth met zijn vrouw achter de frituur. "Ik wil een tweede
hoofd te bieden", vestiging om de moordende concurrentie het
(foto Nanno Bloupot)
zend gulden op.
"Hij heeft een grote concurrent
aan Vork en daar probeert hij my
nu de dupe van te laten worden",
zegt Poth, die deze week allerhan
de snacks voor bodemprijzen de
deur uit doet. "Het is te gek, het
kan natuurlijk niet voor die centen
blijven. We concurreren elkaar
stuk. De klanten kunnen hier een
week van profiteren. En als je het
goed brengt, spullen van goede
kwaliteit verkoopt, goed vet ge
bruikt, dan blijven daar altijd wel
weer wat klanten van hangen".
Ruim tien jaar zit de Alphense
patatbakker Sjaak Poth in dit vak.
Sinds '75 werkt hij zelfstandig. In
'78 besloot hij samen met de ge
noemde Dongelmans ("Hij is ge
trouwd met een nichtje van me")
een zaak in Alphen te beginnen.
Beiden staken er 100.000 gulden in
en openden 'Kom-Inn' in de Hooft-
straat, nabij het Thorbeckeplein.
De samenwerking hep echter niet.
Lezers Schrijven
Bij het lezen van het interview met
Bernadette de Wit betreffende haar
nieuwe damesblad Diva, werd ik
onaangenaam getroffen in de twee
de kolom doordat de naam Jezus
Christus als vloek voluit was ver
meld als uiting van ergernis van
ondervraagde.
Vloeken is op zichzelf al minder
waardig en verlaagt een mens. Had
dit klakkeloos overnemen niet be
ter achterwege kunnen blijven?
Het had immers geen afbreuk ge
daan aan het artikel.
Deze Naam die velen met mij
Heilig en dierbaar is en in Wiens
naam zieken genezen, demonen
uitgedreven werden en waarin het
behoud van de mens is gelegen,
wordt als krachtterm misbruikt.
Trouwens, ieder die zichzelf res
pecteert zal zich wachten zijn/haar
onmacht te tonen en onbeheerst
naar krachttermen te grijpen en
daardoor christenen te kwetsen.
Zeker van een journaliste/hoofd
redactrice mag je wat anders ver
wachten maar meer nog van de
redactie van het Leidsch/Alphens
Dagblad die dit plaatst en geen re
kening houdt met andersdenken
den. Ik hoop dat hiermee voortaan
wel meer rekening wordt gehou
den.
A. Kraaijenbrink
Haagweg 10
Leiden
Diva (2)
Dét over het uiterlijk van 'Diva' -
de lefgozer onder de damesbladen
- valt te twisten, heb ik begrepen
uit het artikel in de uitgave van 4
april: is het té mooi, té elitair, té
rijk? Ik ken het blad overigens
niet.
Onjuist lijkt mij om kringlooppa
pier een stempel op te drukken die
het in de hoek stopt van mensen
die 'een beroerd handschrift' heb
ben, veel taalfouten maken, en 'een
gebrek aan niveau' hebben.
Er zijn té kostbare waarden in
het geding bij het gebruiken van
(niet alleen) kringlooppapier. Het
gaat om gedragingen die getuigen
van een milieuvriendelijk onderne
men. Elke stap in die richting is
zeer hard nodig.
Heeft Diva daarover al eens na
gedacht?
Frits Glotze
De Hooghkamer 29
Voorschoten
Dagkliniek
DEN HAAG (GPD) - De Neder
landse landmacht zal zich de ko
mende jaren voor het eerst gaan
toeleggen op de elektronische oor
logsvoering (EOV). Staatssecreta
ris Van Houweiingen (defensiema
terieel) wil in totaal ongeveer 660
miljoen gulden uitgeven aan zowel
de aanschaf van apparatuur als de
oprichting van een EOV-compag-
nie. Meer dan de helft van dit be
drag zal de komende twee jaar wor
den uitgegeven, de rest wordt .uit
gesmeerd over een periode tot
midden jaren negentig.
Tot nu toe hebben verschillende
regeringen en de grote politieke
partyen zich wel uitgesproken
over de noodzaak van apparatuur
voor elektronische oorlogsvoering,
maar daadwerkelijke.aanschaf er
van werd - al sinds 1974 - steeds
uitgesteld. Van Houweiingen wil
daar nu een eind aan maken.
Een in Eibergen te legeren com
pagnie van 255 man zal nog dit jaar
worden opgericht en moet in 1988
operationeel zijn. Daartoe zal het
aantal beroepsmilitairen bij de
landmacht met 140 personen wor
den uitgebreid en de kazerne in Ei
bergen worden aangepast. Met de
werving van extra personeel is
reeds begonnen, aldus Van Hou
weiingen in een gisteren aan de
Tweede Kamer verstuurde brief.
Onder elektronische oorlogsvoe
ring wordt verstaan het onder
scheppen van vijandelijke radio-
en radarsignalen of het storen er
van en het beschermen van eigen
communicatie tegen vijandelijke
stoorzenders. Het in West-Duits-
land gelegerde Eerste Legerkorps
heeft dergelijke apparatuur niet,
de andere bondgenoten daar wel,
aldus Van Houweiingen.
Een drietal combinaties van be
drijven is uitgenodigd voor een of
ferte voor apparatuur waarmee de
nieuwe compagnie in een eerste fa
se ervaring moet opdoen. Het gaat
om HSA Hengelo in samenwer
king met het Westduise AEG-con-
cern, Fokker samen met de West-
duitse partner Rhode-Swarts en
het Amerikaanse concern General
Telephon Electric dat samenwerkt
met het Rotterdamse bedrijf Riet
schoten en Hou wens.
Van de kant van de Tweede Ka
mer zal Van Houweiingen weinig
in de weg worden gelegd. Al in
1984 gingen WD en PvdA ak
koord met een CDA-motie, waarin
werd gevraagd om voorrang voor
de aanschaf van EOV-apparatuur.
Die opstelling heeft zich niet gewij
zigd, zo bleek gisteren toen de de
fensiespecialisten van CDA en
PvdA om commentaar op de brief
van Van Houweiingen werd ge
vraagd.
NOORDWIJKERHOUT - In de bollenstreek zijn in het
weekeinde van 3 en 4 mei weer de bekende bloemen-
mozaïeken te zien. Tientallen grasvelden in de verschil
lende dorpen zullen worden opgesierd met prachtige
afbeeldingen, geheel vervaardigd uit kleine hyacint
bloemetjes.
De voorzitter van de Noordwij-
kerhoutse bloemenmozaïek-
commissie, M.N. de Groot, ver
heugt zich er duidelijk op: "De
dorpen laten zich in dat weekein
de echt van hun beste kant zien.
De duizenden toeristen en na
tuurlijk ook de inwoners zorgen
voor een gezellige drukte".
De traditie van het maken van
mozaïeken bestaat al zeker twin
tig jaar. Na een periode waarin
de animo een beetje leek te zijn
verdwenen herleefde zo'n vijf
jaar geleden het gebruik weer in
volle glorie. De belangstelling
van zowel de makers als de toe
risten is steeds groeiende.
Om de deelnemers een extra
stimulans te geven is er aan het
maken van mozaïeken een wed
strijd verbonden. Een speciale
jury keurt de bloemenschilderij-
en en in verschillende catego
rieën worden prijzen uitgereikt.
Behalve particulieren en vereni
gingen doen ook bedrijven en
scholen mee aan de wedstrijd.
Dit jaar wordt in Noordwijker-
hout bovendien voor het eerst
meegedaan door een groep kin
deren tot 12 jaar.
Een mozaïek maak je niet even
op een druilerige namiddag. De
verschillende groepen hebben
zich de afgelopen maanden be
ziggehouden met het maken van
een ontwerp. De bloemen die
worden gebruikt zijn afkomstig
van kwekers uit de omgeving en
worden door de commissie ver
zameld en verdeeld. Alle deelne
mers moeten daarom vooraf op
geven hoeveel en welke bloemen
ze nodig hebben.
De Groot vertelt dat het dit jaar
nog maar de vraag is of er vol
doende hyacinten zullen zijn.
"Het is koud waardoor de bloe
men een achterstand in de groei
hebben opgelopen. Het is dus
nog maar afwachten of we wel
van alle kleuren voldoende bloe
men kunnen krijgen".
De verschillende soorten hya
cinten, elk met een eigen kleur,
bloeien niet gelijktijdig. De late
rassen kunnen dit jaar wel eens
te laat zijn. "Dat betekent niet
dat er geen mozaïek kan worden
gemaakt, we worden alleen be
perkt in onze kleuren", vertelt
De Groot. Bij het schilderen met
bloemen, zoals het maken van
een mozaïek wel wordt omschre
ven, worden alleen hyacinten ge
bruikt. Zouden er ook tulpen,
narcissen en andere bloemen
worden gebruikt, dan zou er ni
veau-verschil ontstaan. Een mo
zaïek moet een volledig plat vlak
zijn.
Het maken van een mozaiek is
niet alleen aan technische men
sen voorbehouden. Eigenlijk kan
iedereen het, mits maar aan een
aantal voorwaarden wordt vol
daan.
Als eerste werkje moet de zo
genaamde beun worden ge
maakt. Dit is het vlak waarop de
bloemen komen te liggen. Op het
vlak, meestal een paar vloerde
len aan elkaar, wordt het ont
werp op ware grootte uitgete
kend en ingekleurd. Dan moeten
de hyacinten worden gesneden
en 'bewerkt'. Een hyacint bestaat
uit een steel waarop allemaal he
le kleine bloemetjes staan. Alle
bloemetjes moeten van de steel
worden gehaald. Dit wordt ritsen
genoemd.
Het inkleuren van het ontwerp
met bloemen kan op twee manie
ren. De hyacint-bloemetjes kun
nen op de beun worden ge
strooid of gestoken. Het strooien
(een laagje bloemen neerleggen)
wordt meestal toegepast bij gro
te effen vlakken. Bij verticaal
staande vlakken moet door een
truc worden voorkomen dat de
gestrooide bloemetjes naar bene
den schuiven. De Groot legt uit
dat daarom op de verticaal staan
de beun horizontale daklatten
worden gespijkerd.
Duizenden hyacint-bloemetjes verwerkt in een gigantisch bloemmozaïek. Op 3 t
weer in het teken van de bloemenschilderijen.
Voor het fijnere werk worden
de bloemen gestoken. Door elk
bloemetje wordt een speld gesto
ken die vervolgens weer op
tempexplaten (geplakt op de
beun) worden gestoken. Een
werk dat een ware aanslag doet
op het geduld van de mensen.
Helaas bestaat er nog geen mid
del om de bloemen langer houd
baar te maken. De mozaïeken
zijn dan ook maar een kort leven
beschoren.
Een schatting maken van het
aantal bloemetjes dat, verwerkt
in mozaïeken op 3 en 4 mei in de
dorpen te zien zijn is onmogelijk.
Veel zijn het er in elk geval wel.
Voor een vierkante meter ge
strooid mozaïek is een mand
bloemen nodig. Gestoken levert
een mand bloemen, samen met
twee kilo spelden, twee vierkan
te meter mozaïek op.
Zomerbloemen
Zodra het een beetje minder re
genachtig wordt en de tempera
turen langzaam gaan stijgen kun
nen verschillende zomerbloe
men buiten worden gezaaid.
Goudsbloem, korenbloem, kla
proos, maar ook siergrassen en
strobloemen kunnen de komen
de weken de grond in.
Bloemenzaden zijn meestal erg
klein waardoor het moeilijk is re
gelmatig te zaaien. Door het zaad
te vermengen met wat fijn zand
is dit probleem te omzeilen.
Maak de grond voor het zaaien
voldoende vochtig (voor zover
deze dat niet al is). Geulen trek
ken is niet nodig omdat de zaden
niet te diep mogen liggen. Als de
zomerbloemen als snijbloem
worden gebruikt is het het een
voudigste om in rijtjes te zaaien.
Dienen ze uitsluitend als versie
ring van de tuin dan is het allicht
leuker de planten door elkaar te
laten groeien.
De grond moet na het zaaien
licht worden aangedrukt. De za
den moeten wel onder de grond
komen te liggen, ook al omdat
anders de vogels er met de 'bloe
men in spé' vandoor zullen gaan.
In de meeste gevallen moet er
nadat de zaden zijn ontkiemd
worden gedund. Planten die te
dicht op elkaar staan belemme
ren eikaars groei. Planten met
een penwortel (klaproos en
slaapmutsje) kunnen niet wor
den verplant. De andere zomer
bloemen kunnen, bij het dun
nen, voorzichtig uit de grond
worden genomen en vervolgens
elders worden uitgeplant.
Een schutting of lelijke kale
muur kan op eenvoudige wijze
worden omgetoverd tot bloe
menhof door er zonnebloemen
voor de planten. De zaden hier
van zijn groot en worden per
stuk gelegd. Op winderige plaat
sen is het raadzaam de jonge
planten enigszins te ondersteu-
Bladgroente
De komende maand kunnen in
de volle grond verschillende
bladgroenten worden uitgezaaid
en uitgeplant. Zeker als het weer
omslaat en de zon doorbreekt
zullen de sla, spinazie, postelein
en raapstelen in een mum van
tijd oogstbaar zijn.
Voor de vroege teelt van spina
zie kunnen het best scherpzadige
rassen worden gebruikt. Spina
zie houdt van vochthoudende en
humusrijke grond en is gebaat
bij voldoende stikstof. Deson
danks moet er voorzichtig wor
den omgesprongen met stikstof
bemesting. Te veel stikstof ver
oorzaakt smaakverlies en levert
bovendien het gevaar op dat er in
het blad het giftige nitriet ont
staat.
Om de kieming van het zaad te
bevorderen en te voorkomen dat
de vogels er met de zaden van
door gaan is het slim de pas inge
zaaide grond af te dekken met
een stuk plastic. Zodra de plan
tjes boven de grond zijn moet het
plastic eraf.
Raapstelen stellen weinig ei
sen aan de grond. Mits de grond
voldoende vochtig wordt gehou
den kan er 40 dagen na het zaaien
een maaltje raapstelen worden
geoogst. Zaai niet al te dicht
want dan kan rotting optreden.
De dauw en regen blijft bij een te
dicht gewas te lang op de tere
blaadjes liggen.
De kropsla kan, zeker in de
platte bak, ook de grond in. Voor
de vroege teelt zijn onder meer
de rassen Dolly, Hilde en Violin
geschikt. Eind april kunnen sla
planten (voor een paar centen te
koop bij de tuincentra) in de vol-
legrond worden uitgezet.
MONICA WESSELING
Aan Wijde Aa in Hoogmade
HOOGMADE - Hoogmadenaar
G.J. Jansen deponeert vandaag op
het gemeentehuis van Woubrugge
een plan voor de bouw van een
theehuis annex surfstalling. Deze
recreatieve voorziening wil hij
bouwen op zijn perceel aan de Wij
de Aa, op het oostelijke deel van de
Vlietpoldér. Voor zijn plannen zal
de agrarische bestemming van het
gebied moeten worden gewijzigd.
De eigenaar van drie bakkerijen,
waarvan een in Hoogmade, denkt
dat dit zal lukken en voorziet de
opening van zijn gebouw in de zo
mer van 1987.
Jansen beseft dat er nog wel wat
tijd overheen zal gaan voordat het
allemaal zover is, maar hij is amper
te stuiten in zijn enthousiasme. "Ik
heb goede hoop dat de bestem
ming van het gebiedje wordt gewij
zigd. De plassengemeenten die nu
opnieuw willen gaan samenwer
ken op recreatiegebied vinden bo
vendien een voorziening voor
windsurfers aan de Wijde Aa erg
interessant", zegt Jansen, die de te
keningen voor zijn project al klaar
heeft.
De oppervlakte van het gebouw
wordt ongeveer twaalf bij twaalf
meter. Op de Begane grond wil
Jansen een stalling hebben voor
opslag en verhuur van surfplan
ken. Daarbij komen een keuken,
toiletten en douches. Op de eerste
verdieping, die achthoekig wordt
gebouwd, moet een koffiebar ko
men met tevens de gelegenheid om
iets te eten. Vanuit het restaurantje
moet het zicht over de Wijde Aa op
timaal zijn. Met de bouw is een be
drag van ongeVeer een half miljoen
gulden gemoeid. Jansen wil het ge
heel geen surfcentrum noemen,
maar geeft wel aan in de toekomst
niet vies te zijn van eventuele surf
plankenverkoop, zodat het best de
kant van een 'centrum' kan op
gaan.
De Hoogmadenaar gaat de bak
kerswereld niet verlaten ondanks
zijn serieuze plannen om het thee
huis annex surfstalling zelf te ex
ploiteren. "Ik blijf in de bakkerij,
maar in het begin zal ik vaak in het
theehuis zijn. Mijn vrouw heeft ho-
reca-papieren maar het is de be
doeling dat mijn oudste zoon
straks de zaak gaat runnen. Hij is
helemaal gek van surfen en dat
heeft voor een belangrijk deel mee
gespeeld".
Maar er is een andere reden die
meer van emotionele aard is. "Ik
Dongelmans: "Zakelijk gezien
was het beter om uit elkaar te gaan.
't Was niet zo dat we elkaar met het
mes op de keel benaderden. Nu
nog niet. En wij procederen niet
omdat wij anders onze zaak moe
ten sluiten. Het gaat ons er om dat
Poth na 1 december 1980 tien jaar
lang in Alphen geen zaak mocht
beginnen. Dat was de afspraak. Ik
heb hem toestemming gegeven om
naar Nieuwkoop te gaan, later is hij
nog in Leiden begonnen. Allemaal
goed, hij mocht alleen niet in Al
phen komen".
Poth beweert anders. Hij deed
op 1 december 1980 zijn aandeel in
de snackbar over aan een zoon van
Dongelmans, 'met de bepaling dat
ieder vrij was om weer voor zich
zelf te beginnen in Alphen', verze
kert hij. "Toen was besloten om uit
elkaar te gaan, ben ik al bezig ge
weest om in de Van Nesstraat te
beginnen. Dongelmans senior wist
daarvan. Hy vond het goed. Alleen
de bank heeft de plannen afgewe
zen omdat een ander daar net een
snackbar was begonnen".
Poth ("Als je er de slag van hebt,
is dit goede handel") zocht zijn heil
vervolgens in Nieuwkoop. Aan de
Grutto zette hij een nieuwe zaak
op. "Van april '81 tot augustus '82
heb ik daar gezeten. Daarna heb ik
'm verkocht, met het idee om in Al
phen nog eens wat te beginnen.
Eerst ben ik naar Leiden gegaan.
Daar heb ik nu twee filialen ver
pacht. In november vorig jaar heb
ik toen Sjaak's automatiek ge
opend. In de avonduren moet ik
het efïe ophalen, maar verder loopt
het als een trein. Sjaak Poth is dik
tevreden".
Prof. dr. Gersons vertelt dat
"dagbehandeling van psychiatri
sche patiënten weliswaar voor
komt. maar dat de bestaande cen
tra zich in het algemeen richten op
mensen, die anders niet zouden
worden opgenomen".
Dit klopt in het geheel niet: ten
eerste komen dagklinieken niet al
leen weliswaar voor, maar werden
er in 1980 door onderzoekers van
het Instituut voor Toegepaste So
ciologie in Nijmegen reeds 43 ge
teld en zullen het er nu wel zo'n 60
zijn.
Ten tweede richten de meeste
van deze dagklinieken zich op pre
cies dezelfde groepen als die waar
van de hooggeleerde denkt de eer
ste gastheer te kunnen zijn; de
meeste patiënten van dagklinieken
hebben reeds een psychiatrische
voorgeschiedenis en kunnen zeker
niet onder het hoedje van "uitslui
tend neurotische problemen" ge
vangen worden.
Verder wil Gersons de dagkli
niek 24 uurs opname geheel laten
vervangen (hoewel bij hem in het
artikel reeds enige twijfel over de
haalbaarheid hiervan lijkt te ry-
zen). Uit de ervaring die tydens de
9 jaar van het bestaan van de dag
kliniek van Endegeest is opgedaan
en welke zeer waarschijnlyk ook
gedeeld wordt door andere dagkli
nieken, is gebleken dat toch regel
matig een beroep gedaan moet
worden op een opnameafdeling
voor kortdurende opvang. Een po
larisatie in deze lijkt dan ook niet
zinvol.
Wat het stukje in zijn geheel be
treft: ik vind het over het algemeen
een zeer onkritisch interview van
beide kanten. Echter, om niet al te
zuur te eindigen: het is een goede
zaak dat er weer een nieuwe dag
kliniek bijgekomen is.
Marco van Ooijen,
klinisch psycholoog
dagkliniek "de Keerkring"
van het PZ.Endegeest.
Goede Vrijdag '86 stond er in het
Leidsch/Alphens Dagblad een uit
gebreid artikel over de opening
van de dagkliniek, januari dit jaar,
in het Academisch Ziekenhuis
Utrecht. Op een aantal punten die
my stoorden, wilde ik zeer kort in
gaan.
