Frans/Italiaanse 'deal' met Libië Waldheim en Oostenrijk niet van alle smetten vrij TELEFOONNOTA VERTRAAGD Beschuldiging houdt geen V Boerenveen wordt officieel vervolgd Amerikanen hebben schrik in de benen Zorgen EG om geweld Z.-Afrika PTT Telecommunicatie District Haarlem ZATERDAG 5 APRIL 1986 BUITENLAND PAGINA 7 Krant onthult regeling rond terrorisme PARIJS/WASHINGTON (AFP/UPI/DPA/AP) - Frankrijk en Italië hebben in de jaren zeventig geheime afspraken gemaakt met Libië waarbij terroristen die voor Libië ope reerden vrij konden rondreizen in Europa in ruil voor de verzekering dat Franse en Italiaanse burgers gespaard zouden blijven voor terreur. Dat onthulde The Los Angeles Times gisteren. De afspraken, die inmiddels ineen zijn gestort, kwamen aan het licht toen de Amerikanen vorig jaar pro beerden de Europese bondgenoten te bewegen tot gemeenschappelij- ke druk op de Libische leider Gad dafi. De krant beroept zich op een zegsman op het ministerie van bui tenlandse zaken in Washington. "De Fransen hadden een rege ling met Libië en met de PLO. Ita lië had zijn eigen zaakjes geregeld. De Fransen dachten dat zij gebei teld zaten met de PLO en de Li- biërs." Volgens deze zegsman sta ken de Fransen geen vinger uit als terroristen, die ook als zodanig be kend waren, hun vliegvelden in- en uitreisden. Zowel het Franse als het Italiaan se ministerie van buitenlandse za ken ontkennen het verhaal. Een woordvoerder van het Franse mi nisterie zei: „Wij hechten geen en kele waarde aan deze beschuldi gingen die uit anonieme bron af komstig zijn en verwerpen ze cate gorisch". Een woordvoerder van de Ita liaanse ambassade in Washington MIAMI (ANP) - Kapitein Etienne Boerenveen is door een Grand Ju ry in Miami officieel in staat van beschuldiging gesteld. Dit heeft het kantoor van de officier van jus titie in Miami meegedeeld. Samen met Boerenveen zijn ook vader en zoon Heymans door de Grand Jury officieel beschuldigd van samen zwering met het doel Suriname als doorvoerhaven te gebruiken voor de handel in verdovende middelen naar de Verenigde Staten. De dagvaarding komt overeen met de wensen van de officier van justitie. De verdediging is bij de procedure voor de Grand Jury niet betrokken. Volgende week zal Boerenveen worden voorgeleid teneinde op de dagvaarding al dan niet schuld te bekennen. De advocaat van Boerëtiveen, Philip Gerson, zal de rechtbank vragen de zaak tegen Moskou/SDI De Sowjet-Unie heeft formeel geprotesteerd tegen de deelne ming van de Bondsrepubliek Duitsland aan het Amerikaanse SDI-onderzoek naar een defensie systeem in de ruimte. De Bondsre publiek heeft het protest afgewe zen. Volgens Moskou maakt Bonn zich door de overeenkomst mede plichtig aan overtreding van het Sowjet-Amerikaanse ABM-ver- drag uit 1972. Dit verdrag verbiedt beide landen meer dan één (be perkt) afweersysteem tegen kern- raketten op te stellen. Bhagwan De Indiase goeroe Bhagwan Shree Rajne.esh heeft in Uruguay een verblijfsvergunning aange vraagd. Hij verklaarde tegenover de immigratie-autoriteiten dat hij in zijn levensonderhoud kan voor zien uit de rente van zijn investe ringen. De sekteleider, die eind vo rig jaar werd uitgewezen uit de Verenigde Staten wegens overtre ding van de immigratiewetten en daarna een zwerftocht maakte langs India, Nepal, Griekenland, Engeland en Ierland op zoek naar een verblijfplaats, arriveerde twee weken geleden in Uruguay op een toeristenvisum. Colombia In bergachtig gebied in het zuid westen van Colombia zijn de ver minkte lijken ontdekt van 30 guer rillastrijders. Volgens legerfunctio- narissen zijn zij vermoedelijk het slachtoffer geworden van rivalise rende opstandelingen. De lijken van 28 mannen en twee vrouwen werden aangetroffen in vijf graven in een gebied dat de afgelopen ja ren regelmatig het toneel is ge weest van guerrilla-activiteiten. Verkeerd hart De 47-jarige Amerikaan Ron Evens kreeg vorige week een ruil- hart met de verkeerde bloedgroep, omdat in het donorcentrum een tikfoutje was gemaakt. Een week na de transplantatie begon het li chaam van Evens het ruilhart af te stoten en donderdagavond werd overhaast een nieuw hart geïm planteerd, ditmaal wel van de goe de bloedgroep. Het nieuwe donor hart werd door de luchtmacht naar St. Louis gevlogen. Kosmonaut In de beginperiode van het Rus sische ruimtevaartprogramma is een kosmonaut door een ongeluk om het leven gekomen. Het Sow- jet-blad Izvestia onthulde gisteren dat de 24-jarige Valentin Bonda- renko in maart 1961 bij een brand in een oefencabine op de ruimteba sis het leven verloor. Volgens het blad, dat een reeks artikelen wijdt aan het feit dat Joeri Gagarin op 12 april 1961 de eerste mens in de ruimte werd, zijn meldingen in de Westerse pers over verongelukte kosmonauten bij eerdere ruimte- vluchten dan die van Gagarin uit de lucht gegrepen. Boerenveen niet ontvankelijk te verklaren op grond van diploma tieke onschendbaarheid. Gerson heeft de regering van Suriname ge vraagd om de nodige bewijsstuk ken dat Boerenveen op een diplo matieke missie in de VS was. Op grond van die stukken, die inmid dels in Miami zijn aangekomen, zegt Gerson er niet aan te twijfelen dat Boerenveen voor politieke za ken in de VS was. Maar het Openbaar Ministerie staat op het standpunt dat alleen in de VS geaccrediteerde diplomaten, buitenlandse staatslieden of amb tenaren die officieel worden ont vangen door de Amerikaanse rege ring, volgens de conventie van We nen een beroep kunnen doen op di plomatieke onschendbaarheid. Dit zegt mevrouw Anna Barnett, de as sistent-officier van justitie in Mia mi. Volgens haar is dat in de zaak- Boerenveen niet het geval. De rechtbank zal daarover waarschijn lijk eind volgende week daarover een beslissing nemen. ontkent eveneens dat dergelijke af spraken ooit zijn gemaakt, maar geeft wel toe dat de Italiaanse in lichtingendienst samenwerkte met zijn Libische tegenhanger. "We hadden zelf een enorm terrorisme- probleem", aldus de woordvoer der, "het is niet mogelijk dat we aan de ene kant terrorisme zouden bestrijden en er aan de andere kant zaken mee zouden doen. Wel wa ren er contacten tussen de twee ge heime diensten. Gaddafi gaf ons informatie over terrorisme en an dere kwesties". Verwijt Israël De Israëlische minister Rabin (defensie) heeft gisteren zowel Sy rië als Libië verantwoordelijk ge steld voor de bomaanslag op het TWA-toestel die woensdag het le ven kostte aan vier passagiers. Hij uitte daarnaast scherpe kritiek op Europese landen, die hij te grote verdraagzaamheid tegenover terro risme verwijt. Rabin verklaarde dat 'naar ons beste weten' de aanslag is uitge voerd door twee afvallige Pale stijnse organisaties: de in Syrië ge vestigde Abu Mousa-groep en de Abu Nidal-groep. De laatste zou worden gesteund door zowel Syrië als Libië. Zijn opvattingen werden in New York bevestigd door de Is raëlische premier Shimon Peres, die tegenover een radioverslagge ver zei dat Syrië indirect bij de aan slag betrokken is, omdat Abu Ni- dal en Abu Musa opereren vanaf Syrisch grondgebied. Rabin voer de in Jeruzalem het woord tot Amerikaanse geldschieters en Pe res brengt een bezoek aan de Ver enigde Staten. Rabin verweet Europeanen 'al te grote toegeeflijkheid' ten aanzien van terroristische organisaties. Hij noemde met name dat zij hebben nagelaten steun te betuigen aan Amerikaanse maatregelen ten aan zien van Libië, zoals de economi sche boycot en het recente militai-, re optreden tegen het bewind in Tripoli. WASHINGTON/LONDEN (AP) - Het lijkt erop dat Amerikaanse toe risten het steeds moeilijker krijgen bij het bepalen van hun vakantie bestemming. De daling van de dol larkoers dwingt veel Amerikanen ertoe dichter bij huis te blijven. Maar ook de terroristische aansla gen van het afgelopen jaar hebben de Amerikaanse behoefte om Eu ropa te bezoeken doen afnemen. Daarnaast heeft het Amerikaan se ministerie van buitenlandse za ken een lijst uitgevaardigd, waarop 44 niet-Europese landen voorko men die een gevaar voor toeristen zouden kunnen opleveren. Een aantal landen in het Middellandse Zeegebied ziet met lede ogen de voorspelde terugval in het aantal Amerikaanse toeristen tegemoet. In deze regio is het vooral het terro risme dat zijn invloed heeft doen gelden. 'Het is een ramp', zegt Shawky Hoessein, een medewerker van het Egyptische staatsreisbureau Misr Travel Corporation. Hij wijt van het wegblijven van de Amerikaan se toeristen zowel aan de terreur aanslagen als aan de daling van de dollarkoers. Volgens Hoessein is het aantal Amerikaanse toeristen, dat Egypte bezoekt, in november en december met 35 tot 40 procent gedaald. Dat was na de kaping van het passa giersschip Achille Lauro,waarbij een Amerikaan werd gedood, en die van het Egyptische lijntoestel, waarbij een Israëli en een Ameri kaan om het leven kwamen. In Griekenland is het al niet veel beter. De directeur van de Griekse Vereniging van Hoteleigenaren, Apostolos Doxiadis. weet te vertel len dat de boekingen in de Griekse luxe-hotels met 60 procent zijn te ruggelopen. Volgens hem hoopte de Griekse toeristen-industrie op een toename van de omzet, wan neer de herinnering aan de kapin gen van vorig jaar zou vervagen. 'Dit is niet is gebeurd', aldus Do xiadis. 'Als je de Amerikanen er om de drie maanden aan herinnert dat hun levens gevaar lopen, dan komen ze hier gewoon niet.' Het Ministerie van Buitenlandse zaken in Washington heeft vijf lan den genoemd die Amerikanen om veiligheidsredenen dienen te ver mijden: Afghanistan, Iran, Liba non, Libië en Oeganda. Voor twee van die landen, Libië en Iran geldt zelfs een reisverbod voor Amerika nen. Voor 39 landen stelt de regering alleen dat voorzichtigheid geboden is. Daarbij wordt dan gesproken over landen als Angola, Irak, Zuid- Afrika, de Filippijnen, Tsjaad, Chi li, Colombia, El Salvador, Ethiopië, Guatemala. Koeweit, Mali, Mozam bique, Namibië, Nieuw Caledonië, de Nieuwe Hebriden, Nicaragua, Reagan ontregelt garagedeuren SAN BERNARDINO (AP) - Als president Reagan vakantie houdt op zijn ranch in Californië, betekent dat dat duizenden mensen dagen lang met een niet werkende automatische garagedeur zit ten. Zakenman Larry Murdock, de eigenaar van Genie Garage Doors in San Bernardino, is er zeker van dat de zware radiozen ders in het presidentiële vliegtuig er de oorzaak van zijn dat de afstandsbedieningen op garagedeuren op tilt slaan. Sinds Reagan zondag in Californië aankwam heeft Murdock al 800 tot 900 telefonische klachten binnengekregen. 'Op het mo ment dat we hoorden dat Reagan weer kwam, wisten we dat we in moeilijkheden zaten,' zei Murdock. 'Het gaat door tot zondagmid dag, want dan vertrekt hij weer.' De president die we nu nodig hebben: dr. Kurt Waldheimzo staat op dit verkiezingsaffiche in Wenen te lezen. De beschuldigingen over een verzwegen oorlogsverleden betekenen voor de geheide presidentskandidaat een streep door de rekening, op het affiche gesymboliseerd door een hakenkruis. (f0to ap» Pakistan, Papua Nieuw Guinea, Peru, Sri Lanka, Sudan, Syne. Tanzania, Thailand, Turkije, de door Israël bezette gebieden, Zam bia en Zimbabwe. Europa is voor Amerikanen nog steeds veilig gebied, aldus het mi nisterie, maar niettemin zit de schrik de Amerikaanse globetrot ters flink in de knieën. Rond de paasdagen bezochten 15 procent minder Amerikanen Italië dan een jaar geleden. De Italiaanse toeris tenindustrie was echter tevreden, want er kwamen wel meer Europe se toeristen. De Europese toeristenorganisa ties hopen nog op een 'redelijk goed jaar' met de Amerikanen, maar American Express verwacht dat het aantal Europa-boekingen dit jaar met 20 tot 25 procent zal dalen. De oorzaak ligt volgens American Express bij de combina tie van de dalende dollarkoers en de vele publiciteit die het terroris me in Amerika krijgt. Verrassend is wel dat steeds meer Amerikanen boeken voor een reis naar de Sowjet-Unie, hoewel hun aantal nog slechts in de dui zenden loopt en niet in de miljoe DEN HAAG (ANP) - Namens de twaalf EG-landen heeft de Neder landse ambassadeur H. Carsten de ze week „de ernstige gevoelens van verontrusting" overgebracht aan de Zuidafrikaanse regering over de recente onlusten die onlangs in Zuid-Afrika hebben plaatsgehad, zo heeft het ministerie van Buiten landse Zaken in Den Haag gisteren meegedeeld. De EG-landen hebben de Zuid afrikaanse regering gewezen op de noodzaak van zelfbeheersing aan de kant van de Zuidafrikaanse po litie. Daarmee wordt vooral gedoeld op de wijd verbreide onlusten van vonge week, toen in twee dagen tijd meer dan 30 doden vielen op verschillende plaatsen in Zuid- Afrika. Voorts is bij de Zuidafrikaanse regering opnieuw de dringende noodzaak onderstreept om op posi tieve wijze te reageren op maatre gelen om een nationale dialoog te vergemakkelijken met „de werkelijke vertegenwoordigers van de zwarte bevolking", aldus de woordvoerder van Buitenlandse Zaken. De aanduiding „werkelijke vertegenwoordigers" slaat mede op het Verenigd Democratisch Front (UDF) en het African Natio nal Congress (ANC). Het opheden van de EG dateert van 2 april, kort voor Nobelprijswinnaar bisschop Desmond Tutu opriep tot interna tionale sancties tegen Zuid-Afrika. NEWTON (Rtr.) - Jelena Bonner, de vrouw van de dissidente Sow jet-geleerde Andrei Sacharov zal in mei uit de Verenigde Staten naar de Sowjet-Unie terugkeren Dit heeft de schoonzoon van Bonner gisteren verklaard. Volgens Efrem Yankelevich heeft Bonner haar man per tele foon op de hoogte gebracht van haar Door een technische storing bij de verwerking van de nieuwe telefoonnota's zijn deze te laat verstuurd. De vervaldatum op de nota voor de abonnementsperiode maart/april, die u een dezer dagen ontvangt, is daarom gewijzigd in 15 april 1986. LINZ/NEW YORK (Rtr./DPA/AP) - De voor malige secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kurt Waldheim, heeft gisteren gezegd dat de beweringen dat hij deel uitmaakte van nazi-organisaties of deelnam aan Duitse oor logsmisdaden op de Balkan, "als een kaarten huis in elkaar gezakt" zijn. Waldheim zei op een persconferentie in Linz dat de beschuldigingen het gevolg waren van een smaadcampagne tegen zijn kandidatuur voor het Oostenrijkse spresidentschap. "De beweringen zijn volledig ongegrond". Later, in een interview met het Britse pers bureau Reuter's, vertelde hij echter dat hij uit nodigingen had aangenomen om mee te doen aan de activiteit van een bereden nazi-korps en een nazi-studentenbeweging aan de Weense consulaire academie van vóór de oorlog, om zijn studie af te kunnen maken. Hij zei dat zijn familie als anti-nazi bekend stond en dat hij was aangevallen door leden van de nazi-Bruinhemdenorganisatie omdat hij zich vóór de Anschluss van 1938 voor de Oostenrijkse onafhankelijkheid had uitge sproken. "Ik had een hoop moeilijkheden bij het af maken van mijn studie", aldus Waldheim. "Dus zei ik tegen mezelf, ik zou mee kunnen doen, het zal me aanvallen besparen. Ik zal in hun ogen niet verdacht zijn. Kwaad kan het niet. En zo deed ik mee". Op de vraag of het wel een goed idee was geweest in de luwte van nazi-groepen te verke ren na de Anschluss, antwoordde Waldheim: "Precies, in de luwte... zo kon ik zonder lid te worden myn studie afmaken". De voormalige secretaris-generaal van de Verenigde Naties sprak tegen dat hij met opzet uit zijn curricu lum vitae de jaren had weggelaten die hij op de Balkan diende onder de nazi-generaal Alexan der Lohr, die vanwege oorlogsmisdaden werd terechtgesteld. Over zijn oorlogsjaren had hij alleen gezegd, zei hij tegen Reuter's, wat hij beschouwde als het belangrijkste. Hij wees de suggestie van de hand dat hij de Balkanjaren niet had genoemd omdat dienst onder Lohr zijn kansen als internationaal diplomaat zou hebben geschaad. De 67-jarige Waldheim werd in 1941 op het oostfront gewond en in zijn biografie wordt de indruk gewekt dat hij sedertdien voor stduie in Wenen verbleef. Waldheim bevestigde op zijn persconferen- |tie in Linz, dat hij in de laatste jaren oorlog tijdens verblijf op het Duitse rijksge bied, 'maar vooral in het bezette Nederland', gehoord had over de deportatie van joden. Hij ontkende echter nogmaals dat hy als officier van de Wehrmacht in Griekenland, op de hoogte was geweest van de deportatie van jo den uit Saloniki. Hij zei ontsteld te zijn geweest over de slachtoffers aan beide zijden van de partiza- nenoorlog op de Balkan. Daarom was hij zo blij geweest, voegde hij hieraan toe, dat hij als secretaris-generaal van de VN tien jaar voor de vrede had kunnen werken. Het hoofd van het kantoor in Wenen van de Amerikaanse reclamefirma Young and Rubi- cam heeft gisteren gezegd dat zes werknemers verlof krijgen om de campagne te kunnen blij ven leiden voor Waldheims presidentskandi datuur voor de conservatieve öVP. De direc teur, Jozef Antos, zei dat zijn kantoor Wald heim een maand voor de verkiezingen niet in de steek wilde laten, hoewel over het hoofd kantoor in New York donderdag was gezegd dat het het contract met Waldheim had opge zegd. Door de zes werknemers vrij te maken, houdt men de firma officieel buiten de con troverse, aldus Antos. De geruchtenstroom rond het oor logsverleden van presidentskandi daat Kurt Waldheim, biedt de toe schouwer dezer dagen ook een kijkje in de Oostenrijkse keuken. De daar heersende smetteloosheid berust op uiterlijke schijn. Dat we ten de Oostenrijkers en dat weet ook de buitenwereld. door Ton van Brussel Discretie rond de Oostenrijkse rol in de oorlogsjaren is één van de vele ongeschreven gedragsregels, die de hoeksteen vormen van hét nieuwe naoorlogse samenleven in Europa. De gevolgen stemmen niet altijd vrolijk. Zo bezingt een aan zwellend koor van hardnekkigen ook nu weer het vele leed dat juist de Oostenrijkers in die dagen is aangedaan. In werkelijkheid was de voedingsbodem voor Hitiers leer buiten het toenmalige Duits land, nergens zo vruchtbaar als in dit Middeneuropese Madurodam. geboortegrond van Hitier en vele prominente kampbeulen. De bezorgdheid over alle nega tieve publiciteit is groot, maar het verhindert de Oostenrijkse autori teiten niet zo ongeveer alles achter wege te laten wat in situaties als deze aan wijsheid beschikbaar is. Na een kleine maand van beschul digingen kondigde de huidige pre sident Kirchschlager twee dagen geleden eindelijk een eigen onder zoek aan. Gelukkige hand Overigens geen man met een ge lukkige hand, deze Kirchschlager. Twee jaar geleden bemoeide hij zich intensief met de ontvangst die de in Italië vrijgelaten oorlogsmis dadiger Walter Reder, bij diens te rugkeer in Oostenrijk moest wor den bereid. Een ceremonie die na begrijpelijke protesten snel werd afgeblazen Waldheim - zo is de laatste dagen afdoende gebleken - is in Oosten rijk niet zomaar iemand. Hij wordt afgeschilderd als een onberispelijk staatsman van ongewoon kaliber. De Oostenrijkers lijken ziel en za ligheid aan hem te hebben ver pand. Ook vele kiezers die niet op hem gaan stemmen, hebben hem hoog zitten. Een land dat politiek en econo misch gesproken nergens bijhoort en als neutraal, internationaal de cor veelal kansloos is tegenover het buurland Zwitserland, is uiter aard zuinig op zijn luttele aanzien lijken. Die zuinigheid leidde in de praktijk niet tot een voor de hand liggend verzoek aan de Verenigde Naties, de archieven met ver meend belastend materiaal te ope nen. (Israël heeft daartoe nu een of ficieel verzoek ingediend). Ook liet Wenen contacten met Joegoslavië en Griekenland achterwege, toen het spoor in die richting ging. Bravour Regering en president hebben met veel bravour de positie ingeno men dat het Joods Wereld Congres er naast zit, om de eenvoudige re den dat het hier beschuldigingen betreft tegen Waldheim en die man kan nu eenmaal niet fout zijn. Als hij het al geweest was, wat dus ei genlijk gezien zijn kwaliteiten niet kan, maar als hij toch fout geweest zou zijn, dan hadden we dat allang geweten, aldus de weinig houtsnij dende redenering, die ook uit de mond van vele opgetrommelde ge tuigen kon worden opgetekend. De vriendeschappelijk relatie tus sen wijlen Tito van Joegoslavië en Waldheim werd als doorslaggeven de bewijslast voor diens schone handen gepresenteerd. Wat ligt meer voor de hand dan het vermoeden dat Tito als zovelen onkundig was van Waldheims acti viteiten. En dat dat Joegoslavië pas na uitdrukkelijk verzoek van Si mon Wiesenthal met belastend ma teriaal op tafel kwam om de nage dachtenis van Tito niet te belasten. Die verklaring heeft meer gezag dan de speculaties over chantage van Waldheim door Tito, die han dig van zijn kennis gebruik zou hebben gemaakt. Waldheim bevindt zich in een moeilijk parket. Een hiaat in zijn biografie en een langdurig stilzwij gen over functies die hij, zo geeft hij inmiddels toe, wel degelijk heeft bekleed; een slecht geheugen en een beperkte topografische ken nis. Het zijn allemaal omstandighe den en eigenschappen die bekend zyn uit de verdediging van de vele nazi's die hem voorgingen in de be klaagdenbank. Zijn veel voorkomende handte kening onder vitale stukken, ver raadt op zichzelf nog niet de per soonlijke betrokkenheid waarop het Joods Wereld Congres doelt, maar het maakt het wel hoogston- waarschijnlijk dat zijn variant op "wir haben es nicht gewusst" houdbaar is. In het algemeen is het 41 jaar na dato lastig geworden oorlogsmis daden te achterhalen en te berech ten. Veel getuigen zijn overleden; veel papieren vernietigd. Vooral als de positie van zogenaamde hoogwaardigheidsbekleders in het geding is, staan de geallieerden van weleer niet te trappelen. Vaak speelden zij immers zelf een rol by de vlucht van gevangen nazi's en het verdonkeremanen van belas tend materiaal. Antisemitisme Israël is eigenlijk het enige land dat door wil gaan met berechten >1 wordt de Israëlische justitie nu in de zaak tegen Denryanuk (Iwan de Verschrikkelijke) ook geconfron teerd met de mogelijkheid van per soonsverwisseling. Ook nazi-jagers als Wiesenthal en Klarsfeld en het Joods Wereld Congres blijven ac tief, maar de weerstand tegen hun werk neemt toe, en niet alleen in Oostenrijk en West-Duitsland. In Waldheims partij wordt ge waarschuwd dat een voortzetting van de aantijgingen tegen Wald heim, tot een antisemitische stem ming in Oostenrijk kan leiden. Be halve smakeloos doet die opmer king ook wat vreemd aan in het licht van een vorig jaar gehouden enquête, waarin GO procent van de ondervraagde Oostenrijkers al dan niet openlyk zyn anti-joodse ge zindheid beleed

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7