Grootste evangelistencongres aller tijden
Karl Barth gaf theologie impuls naar rechts
Amsterdam van 12 tot 21 juli
ZATERDAG 5 APRIL 1986
GEESTELIJK LEVEN
PAGINA 11
AMSTERDAM (GPD) - 'Amsterdam '86', de evangelisten over
u! Van 12 tot 21 juli komen zo'n achtduizend rondreizende
evangelisten uit meer dan 150 landen in de Amsterdamse
RAI bij elkaar om te worden „bemoedigd, getraind,
toegerust en geïnspireerd". Een circus dat zijn weerga niet
kent: het grootste evangelistencongres aller tijden. De motor
achter dit gebeuren is de Amerikaanse Billy Graham
Evangelistic Association, die voor de organisatie van dit
gebeuren een tijdelijke stichting in het leven riep: de
stichting Internatioal Conference for Itinerant Evangelists
(ICIE). De eerste ICIE-medewerkers streken al in de winter
van '85 neer in Amsterdam. De staf is inmiddels uitgebreid
tot meer dan honderd man en draait op volle toeren. Wij
namen er een klikje en spraken met een aantal medewerkers
over het doel en nut van 'Amsterdam '86'.
„Mensen worden niet veranderd
door grote congressen. Mensen
worden alleen maar geraakt door
mensen. De persoonlijke contac
ten zijn het belangrijkst. Maar een
congres kan heel goed werken als
een soort katalysator. Deelnemers
kunnen bemoedigd worden door
het feit dat mensen zoals zij op de
hele wereld bezig zijn om het evan
gelie te verkondigen". Dat is een
van de eerste dingen die ICIE-di-
recteur Bob Williams zegt als hem
gevraagd wordt naar het hoe en
waarom van 'Amsterdam '86'.
Williams is een man met veel er
varing in de evangelische wereld.
Hij is baptist en al vijftien jaar in
dienst van de Billy Graham Evan
gelistic Association. In die tijd or
ganiseerde hij congressen in ver
schillende Europese landen. Die
congressen waren voornamelijk
bedoeld voor kerkelijk meeleven
de mensen.
Williams: „Wij leerden kerkmen
sen hoe zij buitenkerkelijken moe
ten bereiken. Mijn taak was het
trainen van een evangelisch leger".
Hij geeft een sterk voorbeeld: „In
Engeland organiseerden wij eens
zes evangelische congressen. Op
het moment dat de congressen
werkelijk gehouden zouden wor
den hadden we al meer dan hon
derdduizend mensen op allerlei ni
veaus getraind en geïnstrueerd.
Daar ging een enorme invloed van
uit tijdens de campagne".
School
Het op handen zijnde congres is
niet bedoeld voor kerkmensen.
maar voor evangelisten uit de hele
wereld. „Deze conferentie is een
school voor evangelisten. Ons doel
is mensen hier te halen die educa
tie nodig hebben. Er zijn veel evan
gelisten die het niet goed doen om
dat ze niet de goede opleiding heb
ben. In de wereld zijn er geen scho
len die zich met deze opleiding be
zig houden en daarom doen wij
het".
De conferentie is een herhaling
van een in 1983 eveneens in Am
sterdam gehouden congres. Toen
kwamen er vierduizend evangelis
ten naar Amsterdam, voornamelijk
uit Derde-Wereldlanden. De confe
rentie was volgens Williams een
groot succes. Probleem was echter
dat velen teleurgesteld moesten
worden. Er was voor hen geen
plaats in de herberg. Ook dit keer
zullen velen teleurgesteld moeten
worden. Er zijn nu al zestigduizend
aanmeldingen binnen gekomen.
Slechts achtduizend evangelisten
kunnen komen.
Williams: „Het is een groot pro
bleem om een goede keuze te ma
ken. Via een aanmeldingsformu
lier proberen we wat meer infor
matie over de mensen te krijgen.
We willen weten waarom zij zich
aanmelden en hoe zij bezig zijn
met evangelisatie in hun woonge
bied. We hebben duidelijk gesteld
dat wij niet de grote succesvolle
leiders hier willen hebben. Wij zoe
ken de kleine jongens uit de jungle
die hulp nodig hebben".
Met die laatste opmerking maakt
Williams duidelijk dat de aandacht
van de organisatoren in de eerste
naar 65 plaatsen in Noord- en Zuid-
Holland, waar samen met allerlei
plaatselijke evangelisatiegroepen
openbare bijeenkomsten gehou
den worden. Dat zijn voornamelijk
groepen die buiten het officiële
kerkelijke circuit functioneren, bij
voorbeeld 'Ér is hoop'-groepen.
Persoonlijk
Groot verwacht veel van de 'Day
of Witness'. „Het is een vorm van
persoonlijke evangelisatie. Ik ben
er zeker van dat dit iets in Holland
te weeg zal brengen. Moet je je toch
voorstellen. Er zijn op die dag dui
zenden evangelisten op stap. En zij
hebben een heel andere benade
ring dan wij hebben* Ze zijn onge
compliceerder, meer ontwapenend
dan wij zijn. De evangelisten uit de
Derde Wereld hebben geen last
van de rem, die wij hebben. Zij zijn
altijd aan het getuigen. Dat is hun
leven".
Behalve de organisatie van de
'Day of Witness' zorgt Groot ervoor
dat allerlei leiders van officiële ker
ken een uitnodiging krijgen om
een dag van de conferentie bij te
wonen. „Veel dominees hebben
kritiek op onze persoonlijke ma
nier van evangelisatie. Daarom
vinden wij dat ze maar eens een
kijKje achter de schermen moeten
nemen".
Groot filosofeert nog wat verder
over evangelisatie. „Het werkelijke
probleem van de mensen is dat ze
God kwijt geraakt zijn. Daar
vloeien allé ethische problemen uit
voort. In mijn wereld wordt veel
gedaan aan evangelisatie. Het zit
hem echt niet in de activiteiten
maar in de verharding van mensen.
Mensen trekken zich terug. Ikzelf
zie daarom veel in wat ik vriend
schapsevangelisatie noem. Dat be
tekent voor mij: gewoon optrek
ken met mensen en spreken over
de dingen van alle dag. Elkaar se
rieus nemen. In zo'n klimaat ont
staan veel makkelijker goede ge
sprekken waarbij ook God ter
sprake kan komen".
John Corts, een voormalig Ame
rikaans predikant, is programma
leider van de conferentie. „Bij het
invullen van het programma gaan
wij uit van de evangelist als per-
Bij uitgeverij De Groot Goud-
riaan in Kampen is een fraai uit
gevoerd boek (253 bladzijden,
f 49,50) verschenen over 'hoofd
personen uit de kerkgeschiede
nis'. Schrijver is de predikant
drs. C. J. Meeuse van de gerefor
meerde gemeente in Rotterdam.
Achtentwintig kerkhistorische
figuren worden er al verhalend
in beschreven, van de apostel
Paulus (ongeveer 5 vóór Christus
tot 64 na Christus) tot de theo
loog Karl Barth, die leefde van
1886 tot 1968. Meeuse schetst
hun portret steeds tegen de ach
tergrond van de periode waarin
zij leefden, en in die geschiede
nis zijn de kerk en de theologi
sche situatie op dat ogenblik de
hoofdlijnen.
Zo vertelt hij bij Polycarpus,
die leefde van 68 tot 155, over de
vervolgingen in het Romeinse
rijk en bij Gregorius VII (van
1026 tot 1085) over de strijd tus
sen paus en keizer. Luther gaf
hem de gelegenheid, op het be
gin van de Reformatie in te gaan,
bij Zwingli komt de verdeeld
heid die de Reformatie met zich
Gescliiedenis met commentaar voor reformatorisch onderwijs
bracht aan de orde, en Johannes
Calvtfn is gekoppeld aan het ont
staan van het gereformeerd pro
testantisme. Uiteraard is Kuyper
niet denkbaar zonder de Dolean
tie van 1886, zoals John Mott
(1865 tot 1955) een begrip is voor
de ontwikkeling van zending en
oecumene en Karl Barth voor de
theologie in de 20ste,eeuw.
Drs. Meeuse, die besluit met
een hoofdstuk over de Gerefor
meerde Gezindte in haar ver
deeldheid en eenheid, heeft zijn
schetsen gemaakt voor het on
derwijs in de kerkgeschiedenis
op de middelbare school. "Ener
zijds", zo schrijft hij in zijn
'woord vooraf, "is getracht een
indruk te geven van de wijze
waarop God door - maar ook
dikwijls ondanks! - mensen Zijn
Kerk in stand houdt. Anderzijds
is getracht de-voornaamste infor
matie te geven die nodig is om te
zien hoezeer het heden in het
verleden verklaard ligt".
"Moge deze uitgave dienen om
de belangstelling voor de kerk
geschiedenis te bevorderen, als
ook het besef dat die God, Die
Zijn Kerk in het verleden be
waarde, haar ook in het heden en
in de toekomst naar Zijn belofte
in stand zal houden, van geslacht
tot geslacht". De laatste vier
woorden vormen de titel van het
boek.
Oordeel
Bij het schrijven heeft Meeuse
zich niet tot de feiten beperkt.
Vanüit zijn kerkelijke achter
grond - de rechts-orthodoxe Ge
reformeerde Gemeenten - en
theologische visie geeft hij ook
een persoonlijke waardering van
de figuur die hij behandelt.
Zo erkent hij, dat Karl Barth
de theologie in onze eeuw een
impuls naar rechts heeft gegeven
en wezenlijke bijbelse waarhe
den naar voren heeft gehaald "te
genover allen die de waarheid
zoeken in rede, moraal, geschie-
denis, kerk of wat dan ook aan de
kant van de mens". Maar hij
noemt Barths theologie ook 'ge
vaarlijk', "omdat ze temidden
van het modernisme van de 20ste
eeuw de naam heeft 'orthodox' te
zijn en de schijn om de oude ge
reformeerde theologie nieuw le
ven in te blazen".
Barths invloed zal voorlopig
niet tot het verleden behoren,
verwacht de schrijver. "Steeds
weer zullen theologen het ken
nisnemen van zijn werken niet
zonder beïnvloeding ondergaan.
Gezien Barths opstelling in het
geheel van de kerkgeschiedenis
van deze eeuw betekent dit voor
al een groot gevaar voor de meer
orthodoxe predikanten".
Het is duidelijk, dat de Rotter
damse predikant zijn boek heeft
geschreven met het oog op het
middelbaar onderwijs binnen de
(streng-)reformatorische sector
van de gereformeerde gezindte.
Het informeert niet alleen, maar
geeft ook theologisch commen
taar en zelfs een uitgesproken
oordeel, en dat alles aan de hand
van de bijbel.
Wie kerkgeschiedenis wil on
derwijzen en tegelijk wil aange
ven waar theologieën de 'rechte
leer' (of wat men daaronder
verstaat) ondermijnen, vindt in
dit boek een degelijke handlei
ding. Maar het vak 'kerkgeschie
denis' op school krijgt dan wel
het karakter van een bepaald
soort catechisatie van de kerk.
De historische kennis van de
schrijver is buiten kijf. Gevoegd
bij zijn heldere schrijftrant heeft
hij het reformatorisch onderwijs
met een bruikbaar geschiedenis
boek verrijkt. Meeuse (40) droeg
het op aan zijn ouders.
S.J. DE GROOT
LEIDEN: Herv. Gem. Hoogl. kerk 10 ds.
Kramer, mmv cantorij, 11.45 studente-
nekklesia; Marekerk 10 dr. Meijers, 5 ds.
Binnekamp, Oudewater; Maranathak.
(L. Morsweg) 10 ds. v.d. Velden; Oecu
menische geloofsgemeenschap De Re
genboog (Merenwijk) 9.30 pastoor v.
Well en dr. M. de Jonge, 11.15 pastoor v.
Well; Bethlehemk. (Driftstr.) 10 ds. Pan-
nekoek, gez. dienst; Bevrijdingsk.
(Montgomerystr.) 10 ds. Jansen, 5 ds.
Rietveld; Vredesk. (Burggravenl.) 10 ds.
De Mey; Waalse kerk (tijdelijk Rapen-
burg 6) 10.30 ds. Ribs; jeugdkapel Vre-
deskerk 10 ds. Nauta; jeugdkapel Be
vrijdingskerk 10 hr. F. v.d. Mark. Wijk
'Stevenshof zie na geref. kerk. Acad.
Ziekenhuis 9 rk. dienst, 10.15 ds. v. Bei-
num. Diakonessenhuis elke zat. 10.30
rk. dienst, morgen 10.30 kand. Vuijst,
Noordw.hout. Endegeest zie Oegst-
geest. Geref. Kerk Vredeskerk zie herv.
gem.; Petrak. (Surinamestr.) zie Bethle-
hemkerk herv. gem.; Oude Vest 10 ds.
Rijksen, Sassenheim; Maranathak. zie
herv. gem.; Bevrijdingsk. zie herv. gem.;
bejaardenhuis Groenhoven 10 ds. Jaco-
bi-van Duijn, L.dorp; Merenwijk zie
herv. gem. Wijk Stevenshof, gebouwtje
'Dijkhof (Rijndijk) 10 kand. mevr. Klip.
10 en 5 ds. Den Hertog. Geref. Gem. (N.
Rijn) 10 en 7 ds. Kattenberg, Schevenin-
gen. Geref. Gem. in Ned. (Bethl.kerk
Driftstr.) 11.30 en 5.30. Evang.-Luth.
Gem. (Hoogl. Kerkgr.) 10.15 kand. mevr.
W. Verhoeven, A.dam. Doopsgez.-Re-
monstr. Gem. (Lokhorstk. Pieters-
kerkstr.) 10.30 ds. Koek. Baptistengem.
(O. Rijn 3) 10 ds. Bosveld. Evang. Ge
meenschap (Middelstegr. 3) 10 hr. Dik-
kes. Evang. gem. Merenwijk ('De Harle
kijn'. Regenboogpad 2) 11. Zendings
werk Middernachtsroep (Zoeterw.sin-
gel21) 5 hr. R. A. van Diggelen. Evange-
liecentrum-Pinksterbew. J- Maasbach-
Wereldzending (aula Noachstr. 2) 10
evang. Zijlstra, wo. (Zijlsingel 2) 8 film.
Pinkstergem. (O. Vest 13) 10 hr. Eiker
bout. Leger des Heils (hoek Vestestr
Groenesteeg) 10 en 7. Nieuw-Apost.
Kerk (H. Rijnd. 24): 9.30 en 4. wo. 8.
Christelijke Wetenschap (Steensch. 6)
10.30. Genootschap der Vrienden (Qua
kers) 10.30 (Rapenburg 6). Kerk van J.
Chr. v.d. Heiligen der L. Dagen
(Brahmsl.) 9.30, 10.30 en 11.20. Oud-
Kath. K. (Zoeterw.singel) 10. Rooms-
Kath. K. Haagweg zat. 7. zo. 9 en 10.45;
Herensingel zat. 7. zo. 9.30 en 11; Rijn
dijk (Leiden-V.schoten) zat. 7, zo. 9.30
en 11.30; Steenschuur zat. 7, zo. 8.30,10,
11.30, 6 en 7 (lof); Boshuizerkade zat. 7,
zo. 9.30 en 11; Lammenschansweg zat. 7,
zo. 9 en 10.30; Haarl.straat zat. 7. zo. 9.30,
10.45 (met uitvoering van de Messe in G
dur van Fr. Schubert) en 12.15; Meren
wijk zie herv. gem.; H. Rijndijk (zie Zoe-
k. Zoeterw.singel.
AARLANDERVEEN: Herv. Gem. 10
prof. dr. R. v.d. Broek, Beusichem. 7 dr.
Haitsma, Boskoop. Geref. Kerk 10 hr.
Brouwer, Katwijk, 6.30 ds. v.d. Kamp,
Wassenaar. Rk Kerk zat. 7, zo. 10.30.
ALPHEN AAN DEN RIJN: Herv.
Gem. Adventskerk 10 ds. Molenaar,
Zoetermeer; Kruiskerk 10 ds. v.d. Laar,
Reeuwijk; Opstandingskerk 10 ds. v.d.
Heiden, 6.30 ds. Taselaar; Maranatha-
kerk 5 ds. v. Waarde, Hoofddorp, jeugd
dienst; G. Herderkerk 10 ds. Taselaar, 7
drs. Brombacher; De Bron 9.15 ds. Mul
der, 10.15 ds. Moll, jeugddienst, 6.30 ds.
Moll; Ashram (Marsdiep) 10 ds. Nieu-
wenhuis; Oudshoornse kerk 10 ds.
Roos, Woubrugge; Sionskerk (Meteoor-
laan) 9.30 ds. Ouwendijk, 6.30 dr. Zwa
nenburg, Ede. Geref. Kerk Mar.kerk 10
ds. Wilschut, 5 ds. v. Waarde, Hoofd
dorp, jeugddienst; Salv.kerk 10 ds.
Brouwer, Schiedam, 6.30 ds. Elderman,
Bodegraven. Ned. Geref. Kerk (school
Willemstr.) 9.30 en 4.30 kand. Zwarts,
Rotterdam. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 4.30
ds. v.d. Meij. Oud-Geref. Gem.
(Hooftstr. 240) 9.30 en 4. Bapt.gem. (Mo-
lenwerfstr. 1) 10 evang. J. C. Graaff, 6.30
ds. Lourens. Bapt.gem. Noord (school
Kalkovenw. 62) 10 hr G. Goessens, 6.30
hr. J. Strietman. Volle-evang.gem. ('De
Ark', Pr. Hendrikstr. 54) 10 hr. v.d.
Hoorn. Pinkstergem. (school Batestein
16) 10. Leger des H. (Zonneweg 3) 10 en
7. Rk Kerk: Bonifaciusk. zat. 7, zo. 9.45
en 11.30; Piusk. zat. 7, zo. 9 en 10.30; De
Bron zat. 7, zo. 9 en 11.
BENTHUIZEN: Herv. Gem. 9.30 ds.
Geuze, Noorden. 6 kand. v. Zwet, Kat
wijk. Geref./Herv. Gem. (dorpshuis 'De
Tas') 10 kand. mevr. Rog-Pronk, Den
Haag. Geref. Gem. 9.30 en 6 leesdienst,
dond. 7.30 ds. Weststrate, 's Gravenpol
der.
BODEGRAVEN: Herv. Gem. Dorps
kerk 10 ds. v.d. Hoef. 6.30 ds. Klein Kra-
nenburg. Ter Aar; Salv.kerk 10 ds. Jan
sen, Gouda. 6.30 ds. v.d. Hoef; Bethl-
.kerk 10 kand. De Man, Sprang, 6.30 ds.
Smit, Hilversum. Geref. Kerk 10 ds. El
derman, 6.30 ds. Wilschut, Alphen. Ge
ref. Gem. (Stationsweg 17) 10 en 6.30 ds.
Bac. Evang.-Luth. Gem. 9 drs. H. Milde,
Zoetermeer.
BOSKOOP: Herv. Gem. Dorpskerk
9.30 ds. Vlasblom, 6.30 ds. v.d. Pol; De
Stek 9.30 ds. v. 't Hoff. Geref. Kerk 9.30
ds. De Jong, 5 ds. v. 't Hoff. Chr. Geref.
Kerk 9.30 en 5 ds. Ribbcrs. Geref. Gem.
HAZERSWOUDE: Herv. Gem. 9.30
ds. De Graaf. 6.30 ds. De Boo, Uitwijk.
Geref. Kerk 10 en 5 ds. Ravensbergen,
Wijnjewoude. Rk Kerk: dorp zat. 7, zo.
9.30 en 11.30; Anker zat. 7, zo. 8.45 en
11.15; Rijndijk zat. 7, zo. 10.
HILLEGOM: Herv. Gem. zie geref.
kerk. Geref. Kerk ('Hoeksteen') 10 ds.
Rothfusz, 7 ds. Krispijn. Chr. Geref.
Kerk 10 en 5 kand. v.d. Vegt, Utrecht.
Rk Kerk: Mart. zat. 7, zo. 9.30 en 11; Jo-
zefk. zat. 7, zo. 10 en 11.30.
De rooms-katholieke kerk tussen Rijnsaterwoude en Leimuiden.
(foto Wlm Dijkman)
Kerk 10 ds. Hovius, 6 ds. v. Roon; O.'
Kerk 10 ds. Schuurman, 6 ds. De Jong;
Ichthusk. 10 ds. Sjollema, 5 ds. Hovius;
Pniélk. 9.30 ds. De Jong. 6 ds. Schuur
man; aula Bestevaer-mavo (Rijnsoever)
10 ds. Driebergen; Overduin 2.15 ds. v.d.
Beid; Hoeksteen (Burgersdijkstr.) 10
dovendienst, hr. B. Grandadam. Herv.
Gem. 'De Rank' (aula P. Groen-college
Pr. Frederikdreef 15) 10 ds. Westera-
Franke. Leiden, ha. Geref. Kerk Vr.kerk
9.30 en 5 ds. Kersten, ha; Triumfatork.
9.30 en 5 ds. v.d. Horst, ha. Geref. K.
Vrijg. 9.30 en 5.30 leesdienst. Ned. Ge
ref. K. 11 en 7 ds. v.d. Kwast (in Vredes
kerk). Chr. Geref. K. 10 en 5 ds. G. Pro-
cee. Vrije Chr. Geref. Gem. (Unizaal) 10
en 5 ds. v.d. Belt. Geref. Gem. (Rcmi-
sestr.) 10 en 5. Geref. Gem. in Ned. (Lou-
westr.) 10 en 5. Volle-evang.gem.
(Voorstr. 48) 9.45. Onafh. baptistengem.
(Ambachtsweg 2) 10 br. C. Brussel, An-
KATW1JK AAN DEN RIJN: Herv. dijk.
Gem. Dorpsk. 10 ds. Aarents, 6 ds. Bate
laan, Voorschoten; Ontm.kerk 10 ds.
Stam, Ter Aar. 6.30 ds. Aarents. Herv.
Gem. 'De Rank' (P. Groen-college) zie
Katwijk aan Zee. Geref. Kerk 9.30 en 5
ds. v. Breevoort. ha. Vliegkamp Valken
burg 10.30 oecumenische dienst vloot- LEIDERDORP: Herv. Gem. en Ge-
aalm. L. van Doorn en vlootprcd. L. Ver- ref. Kerk Dorpsk. 10 ds. Knorth. 6.30 ds.
sput. Rk Kerk zat. 7. zo. 9.30 en 11.15. v.d. Born; Hoofdslr. 10 ds. v Loenen;
KATWIJK AAN ZEE: Herv. Gem. N. IfSekcnhuis 10 rector^ijfiigsdiild!
LEIMUIDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. De
Graaff. Nieuwveen. Geref. Kerk 9.30 hr.
Koenes, A.dam, 7 hr. Schoenmaker. Rk
Kerk zat 7. zo. 7.30, 9.30 en 11.15.
LISSE: Herv. Gem. Dorpskerk 10 ds.
't Hooft (mmv 'Looft den Heer' tgv orga
nistenjubileum heren Kroon en Bot), 7
ds. 't Hooft; Pauluskerk 10 ds. De Gel
der. Geref. Kerk 10 ds. Boswijk, 7 ds.
Baas, S.heim. Geref. K. Vrijg. 9 30 lees
dienst. 3 ds. Grutter. Ned. Geref. Kerk
(Salvatori) 9 ds. Brink, Haarl.meer, 5
stud. J. M. de Groot, Apeldoorn. Chr.
Geref. Kerk 10 en 4.30 ds. v.d. Klis. Ge
ref. Gem. 10 en 4 ds. Boogaard. Evange
liegemeente (Ooievaarstr. 27a) 9.45 hr. J.
Vermey. Rk Kerk: Agathakerk zat. 7. zo.
10 en 11.30: Poelpolder zat. 7. zo. 9 en
11.30; Mariakerk zat. 7. zo. 9.30 en 11;
Engelbew. zat, 7. zo. 9.30 en 11.
NIEUWKOOP: Herv. Gem. 9.30 hr.
Hoffenaar, Voorhout, 6.30 ds. De Graaff,
Nieuwveen, jeugddienst. Geref. Kerk
9.30 ds. Stroes. Nieuwerkcrk a.d. IJssel,
5 ds. Nooteboom. Remonstr. Gem. 10
drs. F. H. Fockema Andreae. Evang.
NOORDEN: Herv. Gem. 9.30 ds. De
Graaf, Loenen aan de Vecht. 7 ds. Nie
sing, Hagestein. Geref. Kerk (W. Ver
laat) 9.30 hr. M. de Bruin, Driebergen. 7
ds. Brederveld, Soest
NOORDWIJK: Herv. Gem. Grote of
St. Jeroensk. (Binnen) 10 ds. v.d. Lee. 5
ds. Guyt, Bruchem-Kerkwijk; Hoofdstr.
(Zee) 10 ds. Ruitenburg. 5 ds. v.d. Lee;
De Rank (Golfbaan) 10 ds. Goossen,
Wadd.veen; Sole Mio 9 hr. De Ridder,
Sassenheim. Geref. Kerk Buurtkerk
(Hoofdstr.) 10 ds. Wilschut. Durdrecht;
Vinkenl. (Binnen) 10 en 7 ds. Elgersma;
Stichtingskerk 11 hr. De Ridder. Volle-
evang.gemecnte 'Shalom' (Ruiterstr. 8)
7 nam. Rk Kerk Zee zat. 7. zo. 10.30; Bin
nen zat. 7. zo. 10 en 11.30.
NOORDW1JKERHOUT: Dorpsk. 10
ds. v. 't Hof. gezinsdienst Rk Kerk Vic-
tork. zat. 7. zo. 9 30 en 11; Jozefk. zat. 7.
zo. 9 en 10.30; De Zilk zat 7. zo. 10 en
11.30.
kerk 10 ds. v. Lienden, Apeldoorn; Ge
meentecentrum (Ljjtw.) 10 prof. dr. H.
Faber, 7 ds. Friederich. Geref. Kerk 10
ds. Plomp, Ouderkerk a.d. IJssel. Geref.
Kerk Vrijg. (aula Dr. Schilderschool)
8.45 en 4.30 ds. v.d. Jagt, Hoofddorp.
Ned. Geref. Kerk (Gem.centrum) 8.45
ds. Smouter, Rijswijk. 4 ds. De Lange.
Van Wyckerslooth 4 mevr. Visch-Tons-
beek. Endegeest 10 pater Boshouwers.
Volle-evangeliegem. (Gem.centrum) 4.
Rk Kerk Will.kerk zat. 7, zo. 11 plechtige
hoogmis.
OUDE EN NIEUWE WETERING:
Herv. Gem. 9.30 ds. Bergsma. Abbenes,
6.30 kand. Snaterse, Utrecht, jeugd
dienst. Geref. K. 9.30 kand. Menninga,
Kampen, 6.30 zie herv. gemeente. Rk
Kerk zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
RIJNSATERWOUDE: Herv. Gem.
RIJNSBURG: Herv. Gem. Lauren-
tiuskerk 9.30 ds. Wagtcr, 5 ds. v. Niel;
Bethelkerk 9.30 ds. v.d. Bogerd, Rhoon.
Geref. Kerk Petrakerk 9.30 ds. Snel, 5
ds. Ribberink; Imm.kerk 9 en lp.30 ds.
Cziria, 5 ds. Snel; Mar.kerk 9 30 ds Rib
berink. 5 ds. Cziria. Geref. Kerk Vryg. 10
en 5.15 ds. Grutter. Chr. Geref. K. 9.30
en 5 ds. v. Sorge. Evang. Christengem.
(aula mavo) 10 ds. Woudenberg, De Lut-
te. Rk Kerk zo. 10.30.
SASSENHEIM: Herv. Gem. 9 en
10.30 prof. dr. v.d. Beek. 7 ds. Boswijk.
Lisse. Geref. Kerk 9.30 ds. C. J. de Jong.
Voorhout. Chr. Geref. K. 10 en 5 kand.
M. van Groen, Apeldoorn. Rk Kerk zat.
7. zo. 9.30 en 11.
TER AAR: Herv. Gem. 9.30 kand. La
gendijk, Leiden, 6.30 ds. Vlasblom, Bos
koop. Geref. Kerk 9.30 ds. De Goede,
Waarder. 6.30 ds. Broer. Rk Kerk Aar-
dam zat. 7. zo. 9 en 12; kerk Langeraar
zat. 7. zo. 9.30 en 11.30.
VALKENBURG: Herv. Gem. 10 ds.
Groenendijk. Scheveningen, 6.30 hr.
Goedhart. Nieuwkoop. Geref. Kerk 9.30
ds. Bovenberg. Leiden. 6.30 ds. v. Bree
voort. Vliegkamp Valkenburg: zie on
der Katwijk aan den Rijn.
soon, de boodschap die hij brengt
en de methoden die hij kan gebrui
ken". Over die boodschap vertelt
Corts dat we Jezus Christus in deze
wereld moeten navolgen.
In 1983 was Corts 'director of fol
low up'. Na de conferentie moest
het werk van de evangelisten im
mers in hun eigen land doorgaan.
Daarom gaf ICIE ook materiële
hulp. Kleding en schoenen en na
tuurlijk evangelisatiemateriaal.
Ook dit jaar krijgen de evangelis
ten weer van alles mee naar huis.
Zo is er voor iedereen een cassette
recorder beschikbaar. Hoe zit dat
dan met de elektriciteit? Corts de
monstreert een cassetterecorder
met een draaihandle die voor de
energie zorgt.
Kosten noch moeite
Werner Burklin, de uitvoerend
directeur van ICIE, is niet aanwe
zig. Maar, zo zegt zijn secretaresse
Gretha van de Born, het is vreselijk
moeilijk om Burklin te strikken
voor een interview, omdat hij altijd
onderweg is. Hij reist de hele we
reld af om kerkleiders te informe
ren. In het begin vertelde hij men
sen over het bestaan van de confe
rentie. Nu is hij op reis om allerlei
praktische problemen uit de we
reld te helpen.
Gretha was er ook bij in '83 en
raakte toen erg onder de indruk.
„Het was een geweldige ervaring
om het enthousiasme bij die men
sen te zien". Er zijn ook fouten ge
maakt, waar lering uit getrokken
is. Gretha: „De aanmeldingen heb
ben ons toen- overrompeld. We
hadden gérekend op zo'n 2500
mensen, kregen veel meer aanmel
dingen en konden uiteindelijk met
moeite vierduizend mensen plaat
sen. Een ander probleem was de
communicatie. We maakten in on
ze correspondentie alleen gebruik
van het Engels. Dat heeft nogal wat
begripsverwarring veroorzaakt.
Vandaar dat we nu vanaf het begin
een vertaalafdeling met twintig
vertalers hebben ingeschakeld. Al
le belangrijke wereldtalen zijn nu
vertegenwoordigd. Het mag duide
lijk zijn: we sparen kosten noch
moeite om van Amsterdam '86 een
succes te maken".
'Voorlopig'. Het maandblad
'Voorlopig' ('Kommentaar bü
maatschappij en kerk') houdt eind
dit jaar op te bestaan. Tien jaar ge
leden werd het opgericht. In de ja
ren 70 had het blad ruim 8000
abonnees, nu nog 4300, terwijl de
uitgeverij (Meinema in Delft)
vreest dat het eind van die daling
nog niet in zicht is.
Vluchtelingen. Dinsdag begint
de Stichting Oecumenische Hulp
(Corn. Houtmanstraat 17 Utrecht)
een actie voor de vluchtelingen
van El Salvador en Guatemala.
Zeventig. Vandaag is ds. R. J.
van Pagée (Heino) 70 jaar gewor
den. Hij kreeg bekendheid als
hoofdlegerpredikant en door zijn
evangelisatiediensten gedurende
vele jaren in de Amsterdamse
Spuikerk. Van Pagée begon zijn
loopbaan als predikant bij de
christelijke gereformeerde kerk in
Maarssen.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Buitenpost
A. H. Driest Leeuwarden-Huizum.
Gereformeerde Gemeenten in Ne
derland: bedankt voor Leerdam
W. Verhoeks Arnemuiden.
11.
VOORSCHOTEN: Herv. Gem.
Dorpskerk 10 ds. De Zwart, 7 zie geref.
kerk; De Ontmoeting (Noordhofland)
9.30 ds. De Zeeuw. Hulp en Heil (Scha-
kenbosch) 10 ds. Verheule. Herv. evang.
op geref. grondslag (Lucas-college,
Beeth.laan) 9.30 ds. Poort, Oisterwijk.
4.30 ds. Muilwijk, Monster. Geref. Kerk
9.30 dr. A. de Kuiper, 7 ds. De Zwart.
Geref. K. Vrijg. (Bachlaan) 10 en 5 ds.
Blokland. Rk Kerk Laur.kerk zat. 7. zo
11; M. Godskerk. zat 7, zo. 9.30. Kerk
van Engeland (British school in The Ne
therlands. J v. Hoofiaan 3) 10.15 angli
caanse dienst
WADDINXVEEN: Herv. Gem.
Brugk. 9.30 ds. Abma, Gouda. 6.30 ds
Kunz, Dordrecht; Hoeksteen 9.30 ds.
Schaap. Schoonhoven. 6.30 ds. Roet-
man; Bethelk. 9.30 ds. Roetman, 5 ds.
Verboom, Hierden; Imm.kerk 9.30
kand. Paap. Utrecht, 7 ds. v. Vliet,
Amersfoort. Geref. Kerk Kruisk. 10 ds.
v.d. Berg. Bodegraven, 5 ds. De Moor;
Ontm.kerk 10 ds. De Moor.
WASSENAAR: Herv. Gem. Dorpsk.
10 ds. Steenstra, 4.30 ds. Riphagen. Pa-
pendrecht; Kievietk. (herv.-geref. 'Sa
men op weg') 10 mevr. ds. Bezemer. Den
Haag; Messiask. 10 hr. P. C. Taal; Dorps
centrum 9.30 ds. Maasland. Capelle aan
de IJssel. Geref. Kerk Zyllaan 10 en 5
ds. v.d. Woude. Ned. Prot. Bond (Kerk-
dam) 10.30 bezinningssamenkomst over
'chassidische legenden', mmv Peter v.d.
Linden.
WOUBRUGGE: Herv. Gem. 9.30 dr.
Haitsma. Boskoop, 6.30 ds. Jansen. Lei
den. Geref. Kerk 9.30 ds. Aalders, 6.30
ds. Wattel. Ned. Prot. Bond (De Wijk)
10.30 ds. Thieme, Boskoop. Rk Kerk zat.
10.
ZEVENHOVEN: Herv. Gem. 9 30 ds.
v Drie). Geref. Kerk 9.30 ds. Verdoorn.
Wadd.veen, 7 ds. Rang.
ZOETERWOUDE: Herv. Gem. 10 ds.
Rietveld. Rk Kerk St. Jan zat. 7.30. zo.
9.30; Chr. Dienaark. zat. 7. zo. 10; Meer-
burgkerk H. Rijndijk zat 7, zo. 9.30 en
ZWAMMERDAM: Herv. Gem. 10 ds.
Eijsenga. 6.30 ds. v.d. Kamp, Rijnsater
woude. Geref. Kerk 10 ds. Buikema.
6.30 ds. v.d. Bos, Gouda. Remonstr.
Gem. 10 dr. Meijering.
Het eerste congres in 1983, ook in Amsterdam. Op het videoscherm Billy Graham, erevoorzitter i
Graham Evangelistic Association.
i de Billy
plaats naar de Derde Wereld uit-
gaat. „De doorsnee evangelist daar
heeft slechts zes jaar onderwijs ge
noten. Hij is gemiddeld zo'n drie
jaar met zijn evangelisatiewerk be
zig, rondreizend en getuigend.
Daarna haakt hij af vaak omdat hij
te weinig resultaat van zijn werk
ziet en te weinig bemoedigd wordt.
Die bemoediging staat centraal tij
dens de conferentie. Daarnaast le
ren we de evangelisten in tien da
gen zichzelf te onderwijzen. Als ze
weer terug naar hun eigen landen
gaan krijgen ze van ons een boe
kenlijst ën literatuur in hun eigen
taal mee".
Hoewel de hele opzet van de con
ferentie door en door Amerikaans
is, wil Williams niets van culturele
indoctrinatie weten. „Twee derde
van onze sprekers is niet Ameri
kaans. Velen komen uit de Derde
Wereld zelf. Bovendien gebeurt er
op de conferentie meer dan alleen
het houden van massa-bijeenkom
sten. Er worden ook regionale bij
eenkomsten gehouden voor bij
voorbeeld Frans sprekende Euro
peanen en Frans sprekende Afrika
nen met sprekers uit de eigen regio
die de situatie kennen. Daarnaast
zijn er seminars voor nationale
groepen, en workshops met een
keuze uit meer dan 160 onderwer
pen".
Kosten
Het kost nogal wat geld om de
evangelisten uit allerlei landen
naar Amsterdam te halen. De men
sen uit de ontwikkelingslanden
kunnen helemaal niets betalen. Zij
hebben allemaal begelèiding nodig
omdat ze vaak nog nooit buiten
hun eigen land geweest zijn. De
evangelisten worden dus eigenlijk
van a tot z verzorgd. Dat kost 2500
Amerikaanse dollars per evange
list. Vermenigvuldig dat met acht
duizend, reken het om en je komt
op het lieve sommetje van twintig
miljoen gulden.
Wie betaalt dat? Williams: „De
Billy Graham Evangelistic Asso
ciation krijgt nogal wat giften,
voornamelijk uit Noord-Amerika.
Het is vrij makkelijk om dat geld
binnen te krijgen. Veel mensen
zien wat wij doen echt zitten. Want
de mensen die wij trainen dat zijn
de missionarissen van morgen".
Behalve Amerikanen is er ook
een aantal Nederlanders bij de or
ganisatie van de conferentie be
trokken. Een van hen is Charles
Groot uit Barneveld. Hij is voor ze
ven maanden aangetrokken. Na af
loop van de conferentie staat hij
weer op straat. Groot vindt dat niet
erg want hy beschouwt het werk
als een soort overbruggingsperio
de. Voor hij in Amsterdam begon
was hij negen jaar predikant van
een Evangelische Gemeente in En
schede. Straks gaat hij weer een
predikantsplaats zoeken.
Groot is belast met de organisa
tie van de zogenaamde 'Day of Wit
ness', de dag van het getuigenis, za
terdag 19 juli. Dan splitsen al de
deelnemers van de conferentie
zich op in groepen. Ze gaan dan
