Kans op verbod voederen
etensresten aan varkens
Gevangenis blijft
ook na 100 jaar
'opvoedend' bezig
Reportage
Vanwege risico van varkenspest
Joods
bezoek
aan
synode
WOENSDAG 2 APRIL 1986
ZOETERMEER/DEN
HAAG/LEIDEN - Het mi
nisterie van landbouw en
visserij overweegt een
verbod op het voederen
van met keukenafval aan
varkens. Want juist in het
onvoldoende koken van
etensresten schuilt het
meeste gevaar. In de
meeste gevallen ontstaat
varkenspest op een be
drijf waar het voedsel on
voldoende wordt gekookt.
Zo ook in het geval van
Zoetermeer waar maan
dag Afrikaanse varkens
pest is ontdekt.
Nederland wordt geregeld ge
confronteerd met de klassieke
varkenspest. Hoewel altijd een
groot gevaar voor uitbreiding
van de besmetting bestaat, is er
een vaccin tegen die pest. Tegen
de Afrikaanse variant is evenwel
geen kruid gewassen. Het enige
directe wapen in de strijd is ver
nietiging van de gehele veesta
pel. Om besmettingsgevaar te
voorkomen is bovendien een
slacht- en vervoerverbod voor al
le vee afgekondigd voor een
groot deel van Zuid-Holland.
door
Henk van der Post
Het is voor het eerst dat de
Afrikaanse varkenspest in ons
land wordt gesignaleerd. Een
jaar geleden werd België ook
met een soortgelijk incident v
Afrikaanse varkensperst gecon
fronteerd, maar er bestaat geen
verband met het geval in Neder
land. Die Afrikaanse pest onder
scheidt zich uiterlijk trouwens
nauwelijks van de klassieke
soort. "Net als bij de gebruikelij
ke varkenspest worden de bees
ten bleek, krijgen bloeddoorlo
pen ogen en waggelen ze. Alleen
inwendig kan worden vastge
steld of het al dan niet om de
Afrikaanse variant gaat die aan
zienlijk meer bloedingen teweeg
brengt dan de klassieke pest", al
dus een woordvoeder van het mi
nisterie van landbouw en visse
rij.
Onvrede
Alleen varkens en wilde zwij
nen zijn vatbaar voor het virus.
Andere dieren en ook mensen lo
pen geen risico. Toch geldt ook
een verbod op het vervoer van
andere dieren. Dat vanwege het
risico van besmetting. Daarom
worden er ook geen paarden-
koersen gehouden. Zowel de
koersen van Nootdorp als van
Duindigt (Wassenaar) gaan deze
week niet door.
Bij landbouworganisaties be
staat al jaren onvrede over de
grote mesterijen waar varkens
worden gevoederd met etensres
ten. Volgens W. Vermeulen van
de Christelijke Boeren- en Tuin-
dersbond (CBTB) wordt er bij de
rijksoverheid al lang op aange
drongen dat er een einde wordt
gemaakt aan die manier van voe
deren. Als er al varkenspest uit
breekt, gebeurt dat vrijwel altijd
bij een varkenshouder die zijn
dieren etensresten geeft. Omdat
het voedsel onvoldoende is ge
kookt, gaan de bacteriën niet
dood en is de kans groot dat var
kenspest ontstaat. De boeren die
hun dieren op andere wijze voe
ren worden daarvan het slachtof
fer", aldus Vermeulen.
Er zijn in ons land een kleine
400 varkensboeren, van wie een
aantal in de regio Leiden, die
hun beesten op deze wijze voe
ren. Zij krijgen daartoe een ver
gunning van het ministerie van
landbouw en visserij die om de
drie jaar moet worden verlengd.
"Ook het ministerie speelt met
de gedachte om het geven van
gekookte etensresten aan var
kens te verbieden. Maar zover is
het nog niet. De staatssecretaris
zal met een beschikking moeten
komen. Daartoe hoeft de volks
vertegenwoordiging niet te wor
Het vervoer van alle vee is
den geraadpleegd. Het probleem
is nog even waar de voedselres-
ten dan naar toe moeten. Het ge
val Zoetermeer heeft de discus
sie in ieder geval wel versneld".
Afgelopen maandag werd bij
een varkensboer in Zoetermeer
de Afrikaanse varkenspest ont
dekt. Er werd onmiddellijk
alarm geslagen. Er werden nogal
rigoreuze maatregelen genomen.
Niet alleen in de directe nabij
heid van de haard werd slacht en
vervoer van alle vee verboden,
die maatregelen gelden het
grootste deel van Zuid-Holland,
een klein deel van Utrecht en
Noord-Holland. Daarbuiten
geldt nog eens een buffer van 25
kilometer waar slacht en vervoer
van enkel varkens is verboden.
Veilig
Het Produktschap voor Vee en
Vlees wil op veilig spelen in de
hoop dat het buitenland de geno
men maatregelen voldoende
acht en de grenzen voor export
open blijven. Aanstaande don
derdag worden de maatregelen
besproken binnen de de perma
nente veterinaire commissie van
de Europese Gemeenschap in
Brussel. Dan zal duidelijk wor
den of voldoende maatregelen
zijn genomen. Inmiddels hebben
Italië en Spanje hun grenzen
voor Nederlands varkensvlees
gesloten. Het produktschap re
kent erop dat na beraad binnen
de Europese Gemeenschap die
landen hun grenzen weer zullen
openstellen voor varkensvlees.
Als belangrijkste land geldt trou
wens Engeland waar het meeste
varkensvlees naar toe gaat.
Een beetje wrang is die maat
regel van de beide Zuideuropese
landen wel. Zeer waarschijnlijk
komt de Afrikaanse varkenspest
juist daar vandaan. Zowel het
Produktschap als de CBTB spre
ken het vermoeden uit dat er
vlees uit een van die landen in
Nederland terecht is gekomen en
i Zuid-Holland, aan banden gelegd.
dat restanten van een restaurant
terecht zijn gekomen gekomen
bij de varkensmesterij in Zoeter
meer.
Volgens Vermeulen van de
CBTB komt er heel wat afval in
ons land terecht. "Het gaat om
voedselresten van bijvoorbeeld
de internationale vaart en van
vliegtuigen die aan varkens wor
den gevoederd. Als die niet vol
gens de richtlijnen die daarvoor
bestaan worden verwerkt, gaat
het al gauw mis". En daaraan
schortte het ook in Zoetermeer.
Inmiddels is vast komen te staan
dat de betreffende boer het afval
onvoldoende heeft gekookt. Te
gen hem is proces-verbaal opge
maakt.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van landbouw en visserij
verklaart dat er geregeld steek
proeven worden gehouden om
vast te stellen of agrariërs zich
aan de richtlijnen houden. Toch
gaat het vaak fout. Een kleine
twee jaar geleden werd de Leidse
regio ook opgeschrikt door een
geval van klassieke varkenspest
in Zoeterwoude. Voor een be
perkt gebied gold toen een aantal
weken een vervoerverbod van
varkens.
De eigenaren krijgen voor de
opgeruimde dieren een vergoe
ding krachtens de Veewet. Die
schadeloosstelling komt overeen
met de dagwaarde. Er is een
wetswijziging in voorbereiding
die de minister de bevoegdheid
geeft een lagere vergoeding uit te
keren als blijkt dat de varkens
pest het gevolg is van nalatigheid
van de eigenaar, zoals dus het ge
val in Zoetermeer.
De hoop van alle belangenor
ganisaties is erop gevestigd dat
het bij die incidenten zal blijven.
Desalniettemin zullen de be
schermende maatregelen zeker
nog deze week duren en wellicht
zelfs langer om elk risico uit te
bannen, ook al om internationaal
de gemoederen tot bedaren te
brengen.
Uitbreiding
Inmiddels zijn ook de varkens
van een naburig bedrijf in Zoe
termeer afgemaakt. Dat bedrijf
was volgens een woordvoerder
van het ministerie van landbouw
en visserij al verdacht. Boven
dien zijn de varkens op een aan
tal andere bedrijven die contact
hebben gehad met het vermeer-
deringsbedrijf in Zoetermeer -
daar waar de pest dus het eerst
werd geconstateerd - uit preven
tieve overwegingen afgemaakt.
Tot nog toe gaat het in totaal om
14 bedrijven waar bij elkaar 5000
varkens zijn afgemaakt. Die be
drijven zijn gevestigd in Leid-
schendam, Stompwijk, Pijnac-
ker, Nootdorp, Zoetermeer.
Die paar dagen dat het slacht
en vervoerverbod geldt, hebben
al voor een flinke schadepost ge
zorgd. De directie van de Leidse
Groenoordhallen, waar gisteren
heel wat aanvoer werd verwacht
omdat er op maandag Tweede
Paasdag geen veiling was, schat
de schade al op 30.000 gulden. In
dien het verbod langer van
kracht blijft kan dat schadebe
drag in de tonnen lopen. Daarte
gen is de veiling niet verzekerd.
Het is volgens directeur A. de
Jong bijna onmogelijk om een
bedrijf tegen dat soort tegenval
lers te verzekeren.
De Leidse Groenoordhallen
vallen trouwen net buiten het ge
bied waar geen vee mag worden
vervoerd. Volgens een woord
voerder van het ministerie loopt
die grens dwars door Leiden
heen - de grens ligt op de Willem
de Zwijgerlaan - en zouden de
Groenoordhallen wel runderen
mogen veilen. Alleen mogen
geen beesten worden aange
voerd via de Willem de Zwijger
laan.-Overigens geldt ook voor
ANP)
de Groenoordhallen een
verbod voor varkens, dat in het
kader van de 25 kilometer buffer
zone. Het ziet er niet naar uit dat
die maatregelen voor de veiling
worden versoepeld.
Rustig was het gisteren en van
daag ook op het slachthuis. Het
laatste vlees dat voor Pasen is ge
slacht is deze dagen weggewerkt.
Indien de afgekondigde maatre
gelen niet worden versoepeld,
gaan de personeelssleden van
het slachthuis een zeer rustige
tijd tegemoet. Directeur A.F.C.
ten Berg van het Leidse slacht
huis hoopt dat de maatregelen
niet te lang duren: "Vooral op
maandag is het druk in het
slachthuis. Een week stilstand
betekent een daling van de in
komsten met 15.000 tot 20.000
gulden. Dat moet natuurlijk niet
te lang duren. De kans dat nog
deze week de maatregelen wor
den versoepeld is zeer klein".
Ten Berg heeft gisteren de ploeg
die heel direct bij het slachten is
betrokken aan het schilderen ge
zet. Het ziet er naar uit dat die
groep ook de rest van de week
naar alternatieve werkzaamhe
den zal moeten
Dat betekent overigens niet
dat de regio Leiden zonder vlees
zal komen te zitten. Het is toege
staan vlees 'in te voeren' in het
gebied waar de beperkende
maatregelen gelden. "Dat kun
nen slagerijen en groothandela
ren allemaal zelf regelen. Zij
kunnen van buiten de regio vlees
laten bezorgen. Als het tenmin
ste om reeds geslachte dieren
gaat. Ze kunnen niet zelf dieren
slachten", aldus een woordvoer
der van het ministerie.
De controle op het vervoer van
vee is in handen van de politie en
de algemene inspectiedienst
(AID) van het ministerie. Elke
veewagen is verdacht en zal, leeg
of vol, worden aangehouden, al
dus een woordvoerder van het
ministerie.
LEEUWARDEN - Dit jaar staat
strafrechtelijk Nederland op vele
manieren stil bij het eeuwfeest van
ons wetboek van strafrecht en de
'beginselenwet voor het gevange
niswezen'. Bezinning en herden
king dus, met tentoonstellingen,
discussies en symposia. De sinds
kort gepensioneerde regionaal-di
recteur van het gevangeniswezen
in Noordoost-Nederland Nijborg
en directeur Van Tuinen van de ge
vangenis en rijkswerkinrichting
(RWI) Norgerhaven in Veenhuizen
steken veel energie in deze herden
king. En dan vooral in de informa
tie aan zoveel mogelijk mensen. Zij
zijn mensen van de praktijk, die
moeten leven met de gevolgen
voor gedetineerden én personeel
van beleidsdaden en rechterlijke
vonnissen, met een realiteit van
cellentekort, drugs in de inrichtin
gen en een veelheid aan etnische
minderheden.
door
Inge Crul/ANP
Hun opvatting over ons gevange
niswezen wordt verwoord door
Van Tuinen: "De basisgedachte is
dat je gedetineerden ook als men
sen ziet. Als wezens waarmee je de
tijd uitzit: als personeel heb je ten
slotte in zekere zin ook levenslang.
Je kunt dat op verschillende ma
nieren doen: met als grootste zorg
het vasthouden van mensen of
vanuit de gedachte dat je probeert
zo goed en kwaad als het gaat die
periode samen door te komen."
Nijborg: "Té pretentieus moetje
ook niet zijn. Je sluit op omdat er
geen alternatief is. Als ze er maar
niet slechter uitkomen dan ze erin
kwamen, is de gedachte dan."
Dat klinkt fatalistischer dan hij
wil. Terugblikkend op honderd
jaar celstraf, die volgens onze tradi
ties ook altijd zinvol moest zijn:
"Vernieuwende ideeën zijn natuur
lijk altijd doorgedrongen. In de vo
rige eeuw gingen we uit van inkeer
en zedelijke verbetering door een
zame opsluiting met de bijbel als
troost. Nu praten we over ge
dragsbeïnvloeding en begeleiding
in gevangenisgemeenschappen".
Die filosofie werkt op bijna alle
fronten door. Neem het drugsge
bruik binnen de gevangenissen. Ie
dereen weet dat het er is. En dat is
weer alleen mogelijk doordat er
langs vele, uiterst inventieve kana
len verdovende middelen binnen
komen. "Net als ijzerzaagjes" con
stateert Nijborg droogjes, "het mag
niet, maar het komt er wel in". Van
Tuinen wil niet generaliserend pra
ten over verslaafden alsof de in
richtingen daar vol mee zitten.
"Vergeet niet dat je ook de gewone
gebruikers binnenkrijgt: de men
sen die gewend zijn zo nu en dan
wat te nemen, een stickie, een shot,
wat dan ook, ook het dagelijkse
borreltje. Die komen ook droog te
staan. En dan hebben we het nog
niet over de aan alcoholverslaaf
den".
Dubbel
In de gevangenis zitten en dan
weer een verbod overtreden, dat
vindt de maatschappij dubbel erg,
constateert Van Tuinen. Nijborg:
"Zoveel mogelijk het drugsge
bruik in de inrichtingen beteuge
len, heeft de staatssecretaris ge
zegd. Natuurlijk, dat vind ik ook,
het is een gevaar voor de volksge
zondheid. Je kunt theoretisch ge
sproken een inrichting helemaal
drugsvrij houden door gedwongen
strenge visitatie, urine-controle en
zovoorts. De directeur die dat re
giem wil moet wel weten wat hij
inlevert. Hij komt uit op een koud,
rigide systeem dat voorbij gaat aan
de bedoelingen van ons gevange
niswezen en waar men met grotere
problemen uitkomt dan men erin
kwam".
De gevangenissen zitten ook te
krap in hun jasje. Langgestraften
houden ruimte bezet en het cellen
tekort dat daardoor is ontstaan
leidt tot problemen. Mensen zitten
te lang opgesloten in politiebu
reaus en in huizen van bewaring.
Anderen worden op het politiebu
reau naar huis gestuurd, wat de no
dige onrust heeft veroorzaakt. Ver
oordeelden moeten veel te lang op
de uitvoering van hun straf wach
ten.
De reden? Meer aanhoudingen
en hogere straffen, denkt Nijborg
Van Tuinen voegt er nog de door
werking van de na-oorlogse ge
boortegolf aan toe.
Inmiddels is het besluit gevallen
de capaciteit van het gevangenis
wezen op te voeren. Tot 1990 wordt
het cellenbestand uitgebreid met
750 cellen tot 5500 in totaal door
uitbreiding en renovatie van ge
bouwen. Op langere termijn komt
er nieuwbouw. Daarbij wordt ge
dacht aan vier a vijf grote, gesloten
gevangenissen. De nieuwbouw-
plannen stuitten vorig jaar op kri
tiek van onder anderen linkse poli
tici in de Kamer, de Coornhertliga
(vereniging voor strafrechtshervor
ming) en de ambtenarenorganisa-
ties. Men vond dat het accent te
veel ligt op opbergen m grotere ge
bouwen, met alle problemen van
dien voor het personeel, in plaats
van op preventie.
Het Huis van bewaring in Maas
tricht en de Amsterdamse Bijlmer
bajes zijn twee grote, zo'n tien jaar
geleden gebouwde, moderne ge
vangenissen waarin voor het eerst
allerlei technische foefjes aan be
wakingsapparatuur zijn verwerkt
Nijborg en Van Tuinen denken dat
de nieuwe inrichtingen toch wel
wat soberder zullen zijn. Het 'elek
tronisch oog' boezemt hen beiden
afkeer in omdat het gedetineerden
en personeel frustreert en zeker
niet motiveert. Juist vanuit die zo
goed beveiligde Bijlmerbajes ont
snapten nog niet zo lang geleden
gedetineerden. Van Tuinen: "Het
kan zijn dat het systeem het juist
uitlokt. Relaties met bewaarders
zijn onmisbaar en kunnen óók be
veiligingen betekenen. Overigens
het merendeel wil helemaal niet
ontsnappen. De omstandigheden
bepalen of iemand vluchtgevaar
lijk is. "En heel wat uitbrekers ko
men daarna gewoon weer terug. Ze
vinden meestal hun straf te zwaar
ten opzichte van hun vergrijpen,
zeker celstraf in verhouding tot
diefstal, maar tachtig, negentig
procent zit hem uit."
Minderheden
De laatste tien jaar is de samen
stelling van de bevolking in de ge
vangenissen aanzienlijk veranderd
door de komst van mensen uit an
dere culturen: ethnische minder
heden uit onze bevolking maar ook
buitenlanders.
In sommige inrichtingen zijn
vijftien, zestien nationaliteiten niet
ongewoon geworden. Men is er, al
dus Nijborg, nu wel op ingesteld.
Er wordt rekening gehouden met
andere culturen, in de maaltijden
('vroeger vonden ze varkensvlees
in de keuken voor de Marokkanen
maar flauwekul'), de bibliotheken,
de mogelijkheden voor andere reli
gies, de vreemde talen waar het
personeel cursussen in volgt.
Toch zijn in het recente verleden
incidenten bekend tussen groepen
gedetineerden van verschillende
afkomst die binnen de inrichting
tegenover elkaar kwamen te staan.
Van Tuinen vraagt zich af of j e, zo
als wel eens bepleit is, puur uit tac
tische overwegingen minderheden
moet werven als personeel. Hij aar
zelt: "Wie zegt mij of dat over tien
jaar nóg nodig is." Hij heeft het dan
niet over minderheden onder het
personeel om zo tot een werkelijke
afspiegeling van de bevolking te
komen, dat heeft zyn volledige in
stemming.
De orthodoxe rabbijn H. Rodri-
gues Pereira (Amsterdam) en de
liberale rabbijn E. van Voolen
(Arnhem) zijn uitgenodigd voor
een bezoek aan de synode van de
Gereformeerde Kerken in Ne
derland volgende week maan
dag, 7 april. Dan zal deze synode
het verslag behandelen van haar
commissie 'Kerk en Israël'. De
Amsterdamse rabbijn is tweede
voorzitter van het Overlegorgaan
voor Joden en Christenen (Ojec),
de Arnhemse rabbijn is lid van
dit overlegorgaan.
Het bezoek zal een uur duren.
Doel is kennismaking en uitwis
seling van informatie. De rabbij
nen zullen elk ongeveer een
kwartier spreken over vreugden
en zorgen in de joodse gemeen
schap, waarna synodeleden kun
nen reageren.
Het initiatief voor deze ont
moeting kwam van de gerefor
meerde commissie 'Kerk en Is
raël'. Reden was dat de kerk door
haar deelneming in het overleg
orgaan is betrokken bij ontwik
kelingen in de joodse gemeen
schap. De commissie acht het
moment gekomen voor een di
recter contact tussen synode en
vertegenwoordigers van die ge
meenschap.
Naar Zuid-Afrika
De gereformeerde predikan
ten L. H. Kwast (Kollum) en A. S.
Rienstra (Harderwijk) en hun
Nederlands-gereformeerde colle
ga K. H. de Groot (Amstelveen)
hopen in mei een reis van drie
weken door Zuid-Afrika te ma
ken. De Afrikaans-Nederlandse
Werkgemeenschap - blanke
Zuidafrikanen die in Nederland
begrip willen kweken voor de
positie van de blanken en de po
litiek van de regering-Botha -
heeft hen daartoe uitgenodigd.
Deze organisatie betaalt de helft
van de reiskosten en de reis- en
verblijfkosten in Zuid-Afrika
zelf.
Ds. Kwast is eindredacteur van
de 'Friese Kerkbode' en redactie
lid van het 'Centraal Weekblad',
twee gereformeerde periodie
ken. Hij is van oordeel dat de
waarheid over Zuid-Afrika moei
lijker is te vinden dan op grond
van de Nederlandse media mo
gelijk is. Ga eerst kijken en oor
deel dan, is zijn standpunt. "Het
komt in de politiek vaak voor,
dat je niet kunt kiezen uit goed
en kwaad, maar dat uit twee
kwaden moet worden gekozen".
Ten aanzien van de apartheid
zal ds. Kwast niet op grond van
morele overwegingen een keuze
maken. "Ik ben praktisch inge
steld. De keuze is altijd een gok
Je weet niet waar God met de ge
schiedenis heen wil". De uit
spraak van de Wereldbond van
Hervormde en Gereformeerde
Kerken dat apartheid een kette
rij is, neemt ds. Kwast niet voor
zijn rekening. "Zo'n organisatie
spreekt alleen maar namens
zichzelf', vindt hij.
Kwast neemt ogenblikkelijk
aan, dat in Zuid-Afrika 'ingebak
ken onrecht' bestaat. "Maar je
helpt de mensen over en weer
niet door relaties af te breken.
Dat leidt alleen tot verharding
van standpunten".
De predikant uit Kollum gaat
naar Zuid-Afrika met. de schnfte-
lijke toezegging op zak dat hij
daar ook met tegenstanders van
apartheid kan praten. Wie dat
zijn, hoort hij op z'n vroegst in
het vliegtuig. Verder heeft hij
volledige vrijheid van schrijven
gevraagd en gekregen.
Naar Namibië. Een afvaardi
ging van de Raad van Kerken in
Nederland hoopt van 10 tot 26
april een bezoek te brengen aan
Namibië (door Zuid-Afrika be
zet). Als de acht leden van de de
legatie geen visum hiervoor krij
gen, zal als alternatief van 22 tot
24 april in Amersfoort een Nami-
bië-bijeenkomst worden gehou
den.
De uitnodiging tot het bezoek
kwam van de Raad van Kerken
in dat land. Op het programma
staan ontmoetingen met kerklei
ders, kerkleden en leden van
christelijke groeperingen en
preekbeurten. Leden van de de
legatie zijn onder anderen bis
schop Bomers van Haarlem, ds.
Schoep van de gereformeerde
synode, bestuursleden van het
hervormde en gereformeerde
Werelddiakonaat, voorzitter ds.
Huting van de hervormde syno
de en mevrouw Van der Sluis-
Reuvers, tweede voorzitter van
de Evangelisch-Lutherse Kerk.
Afscheid
Dr. G. Puchinger heeft giste
ren in Utrecht wegens pensione
ring afscheid genomen als hoofd
van het historisch documentatie
centrum voor het Nederlandse
protestantisme van de Vrije Uni
versiteit. Hij was daaraan sinds
1971 verbonden. Bij dit afscheid
werd hij benoemd tot officier in
de Orde van Oranje-Nassau.
Puchinger zei, altijd geboeid te
zijn geweest door mensen en hun
situaties, niet door structuren en
modellen. "De oude universiteit
was zo gek nog niet. We waren
als studenten geen wereldverbe
teraars, maar kwamen vol ver
wachting. en onze hoogleraren
hadden tijd voor ons. Een uni
versiteit kan zonder stilte en ge
sprek niet bloeien".
Professor mr. W. F. de Gaay
Fortman bood dr. Puchinger een
feestbundel aan. Hij wees erop.
dat zich in het werk van Puchin
ger een verandering had voltrok
ken toen er meer waardering
kwam voor hen die theologisch
naar vernieuwing streefden.
Toch hield Puchinger de relatie
met de vorige periode vast. "Hij
was een man van de confessie".
De Gaay Fortman prees vooral
de vele korte biografieën die
Punchinger schreef.
Hervormde Kerk: beroepen
te Alphen aan den Rijn A. Jonk
man Musselkanaal, te Zetten-An-
delst kandidaat J. Maas Hendrik
Ido Ambacht; bedankt voor
Zwolle L. Westland Amersfoort.
Gereformeerde Kerken: aange
nomen naar Rijsoord A. van de
Beid Rinsumageest (Fr.); beroe
pen te Oldekerk (Gr.) N. H. Hei-
ner Drachten. Gereformeerde
Kerken Vrijgemaakt: bedankt
voor Enschede P. J. Trimp Be-
dum. Gereformeerde Gemeen
ten: bedankt voor Hilversum J.
van Eckeveld Zeist, voor Beek
bergen N. W. Schreuder Goes.
Perschef. De gereformeerde
predikant C. Boerma (54) treedt
op eigen verzoek af als perschef
van de Wereldraad van Kerken.
Per 1 juni krijgt hij binnen de oe
cumenische beweging een stu
die-opdracht over het thema 'de
kerk van de armen'. Voordat
Boerma in mei 1984 perschef
werd, was hij secretaris van de
commissie voor ontwikkelings
samenwerking van de Wereld
raad.
Spanje. Uit een kerkelijke
enquête in Spanje blijkt, dat nog
18 procent van de Spanjaarden
elke week naar de mis gaat, ter
wijl toch 46 procent als praktize-
rend rooms-katholiek te boek wil
staan. Dertien procent bezoekt
eens in de maand de kerk.
Wat de 'onfeilbaarheid' van de
paus in geloofszaken betreft zegt
37 procent dat te erkennen, ter
wijl 31 procent er de schouders
over ophaalt. Precies de helft van
het volk gelooft aan een hemel
De hel scoort 10 procent minder
In de onsterfelijkheid van de ziel
gelooft 46 procent. Slechts 5 pro
cent van het Spaanse volk heeft
alle geloof afgezworen.
