'Samenwerking is voor
mij tegenwerking'
PODIUMBLIK
Componist Harry de Wit 'hannest met toeters en techniek'
Generatie
van
baanbrekers
Cicil WarS: mooi maar kil prentenboek
James Cagney:
ikoon van Hollywood
19folNSDAG 1 APRIL 1986
KUNST
PAGINA 25
Redactie Pieter C: Rosier
LEIDEN - Danskunst deze week
in het LAK en theateramusement
in de Leidse Schouwburg.
In het theater aan de Oude Vest
verschijnt morgenavond de ca
baretier Henk Elsink op de plan
ken met zijn nieuwste program
ma. Een programma zonder titel,
maar wel een programma waar
van alle teksten en ook de muziek
door Elsink zelf zijn geschreven.
Voor Henk Elsink is de schouw
burg een speeltuin, waarin het
heerlijk stoeien is met herinne
ringen aan de tijd van toen en
met de trends van deze tijd. Zo
zingt, vertelt en mijmert Henk El
sink met enige weemoed over de
zuinige jaren veertig, haalt hij al
dan niet verzonnen herinnerin
gen op aan vader en moeder en
aan het eerste meisje om tenslotte
uit te komen bij de problemen
van een lat-relatie, de televisie
clip van Ronnie Rekkie (om de
'touch' met de tijd niet te verlie
zen) en de periode, waarin elk
profiel 'geschetst' moet worden.
Voor wie de vorige programma's
van Henk Elsink heeft weten te
waarderen, zal het weerzien met
deze vertegenwoordiger van de
milde spot in Leidens oudste
theater wellicht weer tot tevre
denheid stemmen.
Martine Bijl
Ook bij Martine Bijlis het voor
velen plezierig toeven. Dat bleek
eerder dit seizoen al in de Leidse
Schouwburg, waarheen deze
kleinkunstenares donderdag
avond met haar tweede theater
programma terugkeert. Een on
derhoudend programma, waar
in Martine Bijl weer een serie
liedjes zingt, een aantal typetjes
neerzet en ook op andere wijze al
lerhande zaken relativeert.
Laurens van Rooyen TEJÈEte?
(foto GPD)
Laurens van Rooyen, voor de
vierde keer op tournee langs de
Nederlandse schouwburgen,
komt op vrijdagavond met zijn
orkest naar het theater aan de
Oude Vest. Van Rooyen geniet al
sinds jaar en dag bekendheid als
pianist, componist en arrangeur
met een grote interesse voor film
muziek. Hij wordt als een veelzij
dig artiest beschouwd, die gou
den platen mocht ontvangen voor
zowel het album 'Rêverie' als
voor het verzamelalbum 'Just a
simple love song'. De waardering
voor zijn werk bleek ook in 1984,
in welk jaar hem de hoogste on
derscheiding in de wereld van de
lichte muziek, te weten de Gou
den Harp van Conamus, werd
toegekend. Laurens van Rooyen
zal een groot aantal bekende
nummers ten gehore brengen, in
elk geval muziek met de piano
nog steeds als middelpunt.
Sieto Hoving
Marijke en Sieto Hoving vor
men al zeer vele jaren een paar
apart. Een paar dat met het
klimmen der jaren gematigder is
geworden in het bekritise'ren van
mens en maatschappij. Vlijm
scherp cabaret in de roerige ja
ren zestig, meer relativerend in
de jaren tachtig. Het cabaretduo
reist nu met zijn achtentwintig
ste programma stad en land af
en doet zaterdagavond met 'Ja
komt er nog wat van of is 't een
grap', want zo heet dit program
ma, de Leidse Schouwburg aan.
Het tweetal probeert in dit pro
gramma degenen die 'de cyni
sche brutaliteit hebben te preten
deren dat zij ons regeren' tot de
orde te roepen. Met dodelijk ernst
waar dat past en met relative
rende humor waar dat voor ca
baret nodig is, zo laat het duo we
ten.
Rob de Nijs
Zanger Rob de Nijs, in een grijs
verleden bekend geworden door
het liedje Zachtjes tikt de regen
tegen het vensterraam', timmert
de laatste tijd weer flink aan de
met goud geplaveide weg. Zo be
roemd is de zingende echtgenoot
van tekstschrijfster Belinda
Meuldijk op het ogenblik, dat
voor zijn theaterprogramma
'Pur Sang' - er is ook een lang
speelplaat van die naam - een be
drag van bijna zeventig gulden
moet worden neergeteld, althans
wanneer men er met z'n tweetjes
heen wil gaan. Liedjes als 'John
ny Soldaat' en Alles wat ademt'
moeten De Nijs' betrokkenheid
bij het politieke en sociale leven
tot uitdrukking brengen, zo laat
de programmatoelichting weten.
Maar evenals de voorgaande Ip's
door
Peter Blom
GRONINGEN (GPD) -
„Ik zou best het eerste
concert op de maan willen
geven. Daar wil ik gerust
driejaar dag en nacht voor
in retraite. Niet om aan de
pers te laten zien: kijk, ik
ben de eerste man. Maar
juist voor mezelf. Gewoon
de uitdaging. Zien waar je
in terecht komt". Musi
cus-performer Harry „de
Wit noemt zich een kind
van zjjn tijd.
Als kunstenaar is hij zijn tijd
vooruit, want hij behoort tot de
internationale muzikale avant-
garde. Vorige maand gaf hij solo
concerten in New York en Parijs.
Voor Hans van Manens bijdrage
aan het programma van Stich
ting Dansproduktie ontwierp hij
een glasharp, met snaren van
drie meter die bewerkt worden
met motorisch aangedreven gla
zen schijven. Hij is ook de beden
ker van het 'kostrument' dat
donderdag wordt gebruikt in de
dansvoorstelling 'Embodiment'
in het LAK in Leiden.
Voorwaarde
Experimenteren is voor De Wit
een levensvoorwaarde. In 1979
bijvoorbeeld introduceerde hij in
Groningen het windslangorgel,
vorig jaar probeerde hij voor het
eerst zijn vonkentafel uit in een
buiten gebruik gestelde elektri
citeitscentrale by Rouen in zijn
Concert pour une centrale élec-
trique. Geen wonder dat The
New York Times hem onlangs
een ,mad scientist' noemde, een
gekke wetenschapper.
Voor de betrekkelijke buiten
staander is de nu in Amsterdam
levende Harry de Wit nog steeds
een wat ongrijpbare figuur. Mis
schien is dat een typisch ken
merk van een kunstenaar in de
voorhoede. De Wit zelf zit er niet
zo mee: „Ik heb een hekel aan
etiketten. Daar wil ik voor oppas
sen. Ik ben gewoon bezig met
klank. Het maakt niet uit of er
wel of geen jazzritme in zit. Op
een gegeven moment gaat het
over pure stoomboot- of treinge
luid en, weet ik veel allemaal".
De voormalige popmuzikant
heeft zich ontwikkeld tot een
door techniek gefascineerde mu-
ziekperformer en componist, die
bovendien een enorme reeks be-
wegings- en toneelvoorstellingen
van een geluidsdecor heeft voor
zien. De kostbare, samen met de
Rotterdamse ontwerper Willem
Hienekamp, ontwikkelde appa
ratuur kon vooral financieel ge
realiseerd worden door opdrach
ten van Stichting Dansproduktie
en het ministerie van WVC.
De Wit: „Techniek gebruiken
in de muziek betekent voor my
onvrede. Van origine ben ik een
instrumentalist. Ik bespeel ver
schillende instrumenten, waar
van piano, blaasinstrumenten en
slagwerk toch wel de basis vor
men. Maar op een gegeven mo
ment ben ik het niet eens met dat
geluid. Dan heb ik techniek no
dig om naar een ander geluid toe
te gaan. Het komt zuiver uit on
vrede. Het is een zoekproces ei
genlijk".
Vernielzucht
De eerste tekenen van die on
vrede waren al zichtbaar voordat
De Wit met zijn partner Beppie
Blankert. de danseres en choreo
grafe, in Groningen de kern van
de Groningse groep Mezzing
vormde. In die periode ging De
Wit experimenteren met allerlei
vreemde combinaties van instru
menten, als autodidactisch musi
cus en componist. Hij bewoog
zich in het schemergebied tussen
geïmproviseerde muziek en jazz.
Beeldend kunstenaar René de
Boer heeft in de Groninger perio
de als schakel een belangrijke rol
gespeeld. „Die man heeft ervoor
gezorgd dat ik van een trommel
naar een puur messing plaat
ging. Die heeft op de een of ande
re manier gezien dat ik uit een
vleugel zoveel geluidsmassa wil
de halen, dat ik bijna het instru
ment ging mollen. Niet uit ve
nielzucht, maar gewoon:
moest meer uitkomen. Er moe
ten dus objecten gemaakt wo
den waarmee ik dat kon doen"
Sinds 1983 zijn de objecten
professioneel geworden, vooral
door toedoen van genoemde Hie
nekamp. Bekend zijn de roter-
boom, een mast met vier in alle
richtingen te sturen luidspre
kers, de taktom, die zich laat be
spelen door contactelementen
aan de vingertoppen en het ko
strument, een plastic overal
waarin contactmicrofoons zijn
aangebracht. In Embodiment
dragen de drie spelers zo'n ko
strument; de contactmicrofoons
worden dan echter rechtstreeks
op het lichaam geplakt.
Het kostrument, dat beweging
en klank doet samengaan, is in
ternationaal doorgedrongen toen
De Wit er gebruik van maakte bij
de begeleiding van een dansper-
formance van Pauline Daniels,
die het tweetal in de VS, Frank
rijk, Engeland, Zwitserland, Is
raël, West-Duitsland en België
heeft uitgevoerd. Vele recensen
ten meldden dat het 'geluids
beest' De Wit de danseres over
vleugelde.
Lui mens
Verplaatsbaar geluid en con
tactelementen die het lichaam
tot een instrument maken vor
men de kern van De Wits huidige
experimenten. Bij de samenwer
king met dansers leiden zijn in
zichten wel eens tot problemen.
„Zij begrepen soms een stuk van
mijn achtergrond niet. Ik pro
beer een verhaal te vertellen. Sa
menwerking is voor mij tegen
werking. Dat is een rare uit
spraak die voor mij heel belang
rijk is. Ik probeer met mijn ge
luidsdecor te prikkelen. Iets dui
delijk te maken bij de choreo
graaf of de danser. Dan gaat het
over irritatie, over prachtige sa
menwerking of over langs elkaar
heengaan. Die drie elementen
zijn heel belangrijk".
„Het zijn dingen die je by John
Cage en Merce Cunningham ook
duidelijk ziet. De componist zet
zijn heel eigen verhaal neer en de
choreograaf Cunningham brengt
daar zijn heel eigen verhaal te
genin. Veel mensen zien dat de
eerste keer niet. Het is toch de
taal die je elkaar probeert te ver
tellen. Je hebt een andere taal.
absoluut. Ik merk nu ik met Shu-
saku en Isabelle Guillaume met
Embodiment bezig ben, hoe
moeilijk de taal eigenlijk is".
„Voor de eerste keer ben ik
ook beweger en dat ben ik in fei
te niet. Daardoor is er een soort
kwetsbaarheid gekomen. Ik blijf
toch muzikant. Je wordt weer
onzëker. Ik ben een heel lui
mens, dus ik denk dat ik vaak in
een onzekere situatie gebracht
moet worden om weer spanning
te krijgen, om weer iets te doen".
Stiefbeen
The New York Times-recen-
sent schreef begin deze maand:
,Mr. De Wit heeft een sterk ge
voel voor theater'. Dat gevoel
voor theater benut De Wit niet al
leen in zijn samenwerking met
dansers en acteurs, het spreekt
vooral uit zijn concerten die
sterk performance-achtig zijn.
„Bij mijn soloconcerten moeten
de mensen kunnen zien dat ik op
dat moment bezig ben met het
hannesen aan toeters en elektro
nica. Dat ik op een gegeven mo
ment een gitaar of een basklari
net pak. Ze moeten maar gewoon
zien dat ik mijn compositie op
dat moment maak. Zo werk ik
thuis ook. En ik vind het heel
spannend om dat op het podium
te doen. Soms mislukt het hele
maal en soms gaat het ook heel
goed. Dat is voor mij de kwets
baarheid. Je werkt als een soort
Stiefbeen en Zoon. In één keer
vind je iets, zeg je: laat ik 't maar
mee naar huis nemen. Dan kan
ik er misschien later wat mee
doen".
Hitchcock
Geluid, beeld en beweging zijn
de elementen die De Wit met el
kaar in verband wil brengen.
Beeld hoort in dat rijtje niet al-
Rob de Nijs.
bevat 'Pur Sang' ook nummers
over de liefde in al haar facetten.
Rob de Nijs dus, maandagavond
in de Leidse Schouwburg.
'Méér dan dans
'Meer dan dans'. Onder dat
motto haalt het LAK in de perio
de van 2 tot en met 5 april een
aantal dansgroepen in huis. In
vijf voorstellingen op vier avond
en wil men laten zien hoe er
steeds öp een andere manier een
extra dimensie aan de dans
wordt toegevoegd door combina
ties en verwevingen met andere
kunstuitingen. Op woensdag
avond treden achtereenvolgens
op Arnold Goores met 'Een enkele
reis naar zee' en Angela Linssen
met 'Charming Didi', op donder
dagavond Vice Versa met 'Embo
diment', op vrijdagavond Truus
Bronkhorst in een soloprogram-
ma en op zaterdagavond Margie
Smit met 'Two minutes, mrs.
Smith'. Elders op deze pagina
meer over deze dansweek.
Het LAK biedt belangstellen
den in de gelegenheid om de gehe
le reeks voorstellingen tegen sterk
gereduceerde prijs te gaan zien.
De Leidse amateurtoneelver
eniging 'Imperium' geeft zater
dagavond de eerste van een reeks
voorstellingen van Georg Büch-
ners 'Woyzeck'. De voorstellingen
zijn tot en met 26 april elke vrij
dag- en zaterdagavond in het Mi
cro-theater aan de Oude Vest.
Ook het Leiderdorpse Theater
Toverlei laat weer van zich ho
ren. Op 4, 5 en 6 april staat dit
gezelschap met een experimen
teel programma in de Muzenhof
en op 9 april in het LAK. Voor de
pauze brengt men onder de titel
'Vallen en opstaan' improvisa
ties op basis van teksten van Me-
gen Terry, daarna volgt 'Pitten
op stikstof, waarin Heijermans
en De Obaldia door elkaar wor
den geweven.
Harry de Wit: "Mijn grootste probleem is dat i
tachtig jaar te leven hebben".
leen thuis vanwege de monu- Ik ga vaker
mentale vormgeving van de ob- concerten",
jecten, zoals de in de aanhef ge
noemde glasharp. Film en foto
grafie houden De Wit sterk bezig
en hy koestert zelfs de stille
wens zyn artistieke carrière ooit
nog eens als filmer af te sluiten.
„Als kind stroopte ik altijd de
griezelfilms af. Omdat ze gewoon
heel primitief werkten. Hitch
cock is wat dat betreft een heel
grote meester. In de muziek van
Bernard Herrman, zijn filmcom
ponist, hoor je de eerste riedels
van Philip Glass al. Als Cary
Grant dronken gevoerd in een
auto van een heuvel afrijdt, dan
krijg je echt die repetitieve mo
tiefjes. Dat is prachtig. Daar
moet Glass goed naar geluisterd
hebben. Dat kan niet anders".
„Ik zit ook vaak bij films met
de ogen dicht en dan kun je door
middel van het geluid het beeld
vormen. Misschien gaat bij mij
inderdaad het beeld vooraf aan
het geluid. Ik kom vaak een thea
ter binnen en dan kan ik zo al
zeggen van: nee. Ook bij een dan
ser, al is die nog zo fantastisch.
Het moet mij kunnen prikkelen.
Slagroomklopper
Harry de Wit hoopt van harte
dat hij zyn belangstelling voor
architectuur volgend jaar kwijt
kan in de .omgevings-opera' Ar
chitecture Navalis die Mickery
Theater en de Rotterdamse
Kunststichting gepland hebben
in het havengebied van Rotter
dam. Hierbij denkt men onder
meer schepen, treinen en kranen
in te zetten. De musicus wil een
„omgekeerde slagroomklopper"
van 35 meter hoog neerzetten,
met bovenin acht luidsprekers
die ook ten opzichte van elkaar
kunnen draaien. Die moeten een
scheepstoeterachtig klankbeeld
realiseren.
„Ik voel me een kind van deze
tijd", zegt Harry de Wit, „en dan
kan ik sommige dingen echt niet
negeren. De grootste composito
rische fout is dat we gemiddeld
maar tachtig jaar krijgen om te
leven. Dat is mijn grootste pro
bleem. Daarom slaap ik 's nachts
liever niet. Ik ga die beperktheid
te lijf, anders word ik een sache-
rynig mens".
Dansweek in LAK
LEIDEN - Het LAK brengt deze
week onder het motto 'Meer dan
dans' alle avonden een dans
voorstelling. De week is een
staalkaart van de generatie van
dertigers onder de Nederlandse
moderne dansers, de generatie
van baanbrekers die ervoor
heeft gezorgd dat moderne dans
in ons land inmiddels een geves
tigd begrip is. Op Shusaku Ta-
keuchi na heeft ieder van de
dansers die deze week te zien
zijn een deel van haar of zijn
verleden bij Dansproduktie lig
gen, de kweekvijver voor mo
derne dans in ons land. In alle
voorstellingen staan mensen op
de planken die aan 'Dagger of
Charm', de laatste groepsvoor
stelling van Vals Bloed, mee
werkten.
Dansen op professioneel ni
veau kun je niet tot aan het ein
de der dagen volhouden. De vijf
voorstellingen in deze dans
week geven een beeld van hoe
oudere dansers het zwaartepunt
gaandeweg verleggen van de
dans naar andere theatrale uit
drukkingsmiddelen en daarbij
niet aan zeggingskracht hoeven
in te boeten.
Woensdag komen Arnold
Goores en Angela Linssen met
hun soloprogramma's, die enke
le weken geleden ook al in het
LAK te zien waren. Twee goede
dansers, die ook op hoge hakken
uit de voeten kunnen. Voor bei
den geldt echter dat hun choreo
grafische ideeën niet helemaal
toereikend zijn om een solo
voorstelling te dragen.
Donderdag is de beurt aan
Harry de Wit, Shusaku Takeu-
chi en Isabelle Guillaume. Zij
brengen 'Embodiment', dat
twee weken geleden tijdens
Spring Dance in première ging.
'Embodiment' is een uitwerking
van het 'kostrument'. dat Harry
de Wit ontwikkelde voor een so
lo van Pauline Daniels. Een van
contactmicrofoons voorzien
pak, dat bij aanraking allerlei
geluiden voortbrengt. In 'Embo
diment' gaan beweging en ge
luid gelijk op. Dat is een
boeiend gegeven, dat echter in
deze voorstelling het stadium
van de werkplaats nog niet is
ontgroeid.
Vrijdag brengt Truus Bronk
horst haar solo-programma 'In
Concert'. Zij was één van de op
richters van Vals Bloed en
maakte vorig jaar de overstap
naar het Nationaal Fonds, een
groep die verder bestaat uit
voormalige leden van het ge
ruchtmakende mime-collectief
Nieuw West. Ze danst op mu
ziek van Prince, Peter Gordon.
Mozart en Chaka Khan.
Ook Margie Smit, die zater
dag de reeks afsluit, stond aan
de wieg van Vals Bloed. Voor
haar solo-programma 'Two mi
nutes Mrs. Smith' kreeg ze re
gie-adviezen van Dick Hauser,
met wie ze in het verleden '30
man' maakte. 'Two minutes
Mrs. Smith' is een luchthartige
terugblik op haar loopbaan als
danseres. Ze gebruikt daarbij
projecties en teksten.
Jammer dat het eerder afge
laste 'So long Johnny' van Hei-
ga Langen en Patrice Kennedy
niet ook in deze week te zien is.
Dan was het plaatje compleet
geweest.
De generatie die zich deze
week in het LAK presenteert
heeft zich in de afgelopen jaren
meer dan waargemaakt. Na hen
gaapt voorlopig nog een gat,
overtuigende opvolgers hebben
zich nog niet aangediend.
ARIEJAN KORTEWEG
Fragment uit het Rome-deel
an The Civil WarS.
(foto Jaap Pieper)
De Nederlandse Operastichting met
The Civil WarS, act V - Rome Sec
tion. Concept en regie: Robert Wil
son; muziek: Philip Glass; decors:
Tom Kamm en Robert Wilson; cho
reografie: Ulysses Dove. Solisten:
Claudia Cummings, Ruby Hinds,
John Gilmore, Harlan Foss en Tom
Haenen. Begeleiding: het Neder
lands Philharmonisch Orkest en het
Nederlands Kamerkoor. Gezien op
31 maart in het Circustheater, Sche-
veningen. Nog te zien op 2 april in de
Schouwburg, Utrecht en op 8,10,13,
SCHEVENINGEN - Vier bladzij
den van het prentenboek van
Bob Wilson zijn gisteravond om
geslagen. Vier prachtige kleur
platen, met wonderbaarlijke we
zens en vogels en bomen, die
traag bewegen op passende mu
ziek. Een mooie maar kille
droom in een aquarium.
Drie jaar geleden presenteerde
Robert Wilson in Rotterdam het
eerste deel van zijn grote project
The Civil WarS. De zes delen sa
men zouden worden uitgevoerd
ter ere van de opening van de
Olympische Spelen in Los Ange
les. Dat eerste deel was een grote
teleurstelling. Een toeristische
folder van Holland bolland, uit
gevoerd in mooie kleuren.
Act V, het Rome-deel, dat nu
voor het eerst in ons land te zien
is, maakt duidelijk wat in Rotter
dam vooral ontbrak: de muziek
van Philip Glass. Je houdt ervan
of je haat het. Maar zeker is dat
zijn muziek perfect aansluit bij
het soort theater dat Wilson
maakt. Het is muziek die amper
ontwikkeling kent: een trage
golfslag van de strijkers, een kor
te melodielijn van de hoorns, die
op onverwachte momenten weer
opduikt. Voor wie er oor voor
heeft zijn het geruststellende
klanken, die je voor het moment
verzoenen met het bestaan en
vragen overbodig maken.
Dat is nu precies de juiste ge
moedstoestand om het theater
van Wilson te beleven. Bij de ta
bleaux die hij je voorzet leiden
vragen alleen maar af. Volgens
Wilson is het helemaal niet nodig
te begrijpen wat Garibaldi en
Abraham Lincoln nu precies met
elkaar uit te staan hebben en
waarom er Hopi-indianen mee
doen. Op de suggestie van diep
gang die het stuk doet, hoefje
volgens de maker niet in te gaan.
Je kijkt, je luistert en je maakt
mee; interpreteren mag, maar is
niet nodig.
Het Rome-deel bestaat uit vier
grote taferelen. Indachtig de Ita
liaanse traditie koos Wilson hier
voor de opera-vorm, waarop het
in zekere zin een groteske va
riant. Zo zien we in de proloog de
sopraan Claudia Cummings als
sneeuwuil in mensengedaante
op een reusachtige tak zitten. Ze
krijgt later bezoek van een me
tershoge Abraham Lincoln, de
bariton Harlan Foss.
Wilson gebruikt weinig thea
trale effecten, maar wat hy ge
bruikt krijgt by hem een sterk
vergrote vorm. Ook met bewe
ging is hij uiterst spaarzaam. De
enige menselijke beweging in de
proloog wordt gemaakt door de
geknielde vrouw, Moeder Aarde,
die traag haar arm uitstrekt. Ook
in andere scènes wordt weinig en
zeer gestileerd bewogen. Solis
ten bevriezen soms minutenlang
in dezelfde houding. Die spaar
zaamheid maakt dat op wat wèl
gebeurt een enorme nadruk valt.
Er is geen vervoering, maar en
kel verheven bedachtzaamheid.
Alleen de dansscène vormt daar
mee een sterk contrast. Daarin
wordt door Hopi-indianen en sol
daten van Garibaldi veel en dy
namisch bewogen.
Uok de decorstukken bewegen
uiterst traag. Een ladder met
Hercules erop komt uit de lucht
zakken, en later Lincoln - op wa
re grootte - ook. Tientallen bo
men schuiven langzaam over het
toneel en hoog in de lucht klap
wiekt soms een vogel. Decoront
werper Tom Kamm heeft ervoor
gezorgd dat dat alles er adembe
nemend echt en stijlvol uitziet.
Er zijn momenten dat het ge
brek aan ontwikkeling schrij
nend wordt en de cliché's erg
zwaar gaan wegen. Dat geldt
vooral als alle aandacht uitgaat
naar de solisten. Van hen heeft
alleen de mezzo-sopraan Ruby
Hinds de theatrale uitstraling om
louter met haar aanwezigheid te
boeien. De in dierenhuiden rond
stappende Hercules wordt op
den duur potsierlijk, zeker als hij
de (olympische?) fakkel in han
den krijgt.
Voor my is het de muziek en
zang die deze Civil WarS redt. De
taferelen van Wilson zyn by vla
gen schitterend om te bekijken.
Maar nooit is het mogelijk
werkelijk betrokken te raken bij
wat op het podium gebeurt, laat
staan erdoor meegesleept te wor
den. De mate van perfectie die
hij weet te bereiken dwingt be
wondering af, maar ik schrik te
rug voor de volledige afwezig
heid van emoties.
ARIEJAN KORTEWEG
Op 86-jarige
leeftijd overleden
WASHINGTON (GPD) - James
Cagney is dood en daarmee heeft
de Amerikaanse film wederom een
van zijn meest geliefde acteurs ver
loren - een man die werd beschre
ven als een ikoon van de Holly-
wood-industrie.
Cagney, zondag op 68-jarige leef
tijd overleden, vond zichzelf voor
namelijk een 'song and dance
man'. Hij kreeg een Oscar voor een
in zware tonen van patriottisme
aangezette rol in 'Yankee Doodle
Dandy' (1942), die hem tot een
symbool maakte van Amerikaanse
vindingrijkheid, onverzettelijk
heid en vrijpostige, uitdagende vi
taliteit. In 1974 kreeg hij de eerste
'Life Achievement Award' van het
American Film Institute.
Reagan, een ondergeschikt be
ginnend acteur in de jarea dat bij
Warner Bros. alles om Cagney
draaide, gaf hem in 1984 de hoog
ste Amerikaanse onderscheiding,
de 'Medal of Freedom'. In dat zelf
de jaar maakte Cagney zijn laatste
film Terrible Joe Moren' over een
bejaarde bokser.
Zanger, danser en acteur Cag
ney, die tussen 1930 en 1984 niet
minder dan 64 films maakte en tot
1961 gemiddeld twee films per jaar
draaide, zette volgens zijn collega's
vuurwerk op het projectiescherm,
of hy nu danste of zong of als een
van Hollywoods befaamde 'tough
James Cagney.
guys' een pad baande waarop an
deren als Clint Eastwood zich na
derhand geriefelijk konden bewe
gen.
Tijdens een van de schaarse in
terviews die hy in de laatste jaren
vol eerbetoon toestond omdat het
niet anders kon, bekende Cagney
graag de harde jongen te hebbefl
gespeeld: „Dat was gemakkelijk
Je moet niet vergeten dat ik als
jongen groot moest worden in New
Yorks Lower East Side en daar
groeiden geen madeliefjes op het
asfalt".
