'Onze hulp werkt
juist matigend'
Recycling PET-fles op proef; doorbraak lijkt nabij
'PvdA is een rem
voor vakbeweging'
Interview
Achtergrond
Reis naar
Rome
heeft niets
opgeleverd
WOENSDAG 26 MAART 1986
PAGINA 17
Directeur-generaal Giaeomelli van VN-
organisatie Palestijnse vluchtelingen:
In Wenen wordt eind mei een
tweedaagse conferentie gehou
den van de VN-organisatie voor
hulp aan Palestijnse vluchtelin
gen (UNRWA). Daar komen op
initiatief van directeur-generaal
Giacommelli de belangrijkste
donor-landen van de organisatie
bijeen voor beraad over de toe
komst van het werk.
De UNRWA heeft een financië
le crisis achter de rug. Vorig jaar
deed zich op de begroting een te
kort voor van 60 miljoen dollar
voor. Na een herbezinning op het
werk en een aangepaste begro
ting, is er ook dit jaar nog 10 mil
joen dollar te kort. De Weense
conferentie is mede bedoeld om
daarvoor een oplossing te vin
den.
door
Ton van Brussel
Een drenkeling in ademnood
die in plaats van zuurstof een
taartje gepresenteerd krijgt. Zo
voelde directeur-generaal Giaeo
melli van de VN-organisatie voor
hulp aan Palestijnse vluchtelin
gen zich na het gesprek met mi
nister Van den Broek van buiten
landse zaken. Giaeomelli sloot
gisteren een tweedaags bezoek af
aan Den Haag. Hij kwam kennis
maken want hij leidt de UNR
WA, zoals de organisatie officieel
heet, pas sinds 1 november vorig
jaar. Maar hij arriveerde ook met
een lichte hoop dat Nederland
als trouw donor van de vluchte
lingenorganisatie dit jaar weer
met een extra bijdrage over de
brug wilde komen. Die toezeg
ging kreeg hij van de .bewinds
man niet los.
Wel werd hem de belofte ge
daan dat Nederland wellicht een
van de vele projecten in het Mid
den-Oosten zal 'adopteren'.
Daarbij gaat het om een school
voor Palestijnse vluchtelingen in
Syrië. Giaeomelli is uiteraard blij
met dit aanbod maar zijn pro
bleem blijft een gat van 10 mil
joen dollar in de begroting van
dit jaar. „Dat lijkt een klein be
drag maar het aantal landen dat
een extra inspanning kan leve
ren is heel gering en extra bezui
nigen is nauwelijks nog moge
lijk", aldus Giaeomelli.
Bezwaard
De UNRWA werd eind 1949
door de Verenigde Naties opge
richt, nadat de VN-lidstaten met
een bezwaard gemoed hadden
gadegeslagen hoe de oplossing
van het ene probleem een nieu
we moeilijkheid veroorzaakte:
de vestiging van de staat Israël
maakte een half miljoen palestij-
nen statenloos. Ze weken uit
naar Libanon, Syrië en Jordanië
maar bleven vluchteling. In hun
positie is tot op de dag van van
daag geen verandering gekomen.
Het uitblijven van een vredesre
geling, het steeds weer oplaaien
van vijandelijkheden rond Israël
en meest recent in Libanon, ge
voegd bij hun bevolkingsaan
was, heeft het Palestijnse vluch
telingenprobleem in de bijna 40
achterliggende jaren alleen maar
"ersterkt.
Niettemin is met de inzet van
de UNRWA een aantal stations
gepasseerd. Noodhulp wordt
nog wel gegeven, maar op be
scheiden schaal. Inmiddels kan
60 procent van de fondsen voor
onderwijs worden aangewend,
gaat nog eens ruim 20 procent
naar gezondheidszorg en is al
leen het resterende deel nog no
dig voor aanvullende voedsel
hulp. Dit jaar gaat het om een to
taalbedrag van 194 miljoen dol
lar. De vluchtelingenorganisatie
moet daarvoor eigenlijk elk jaar
opnieuw de boer op. Het werk
wordt niet door de VN gefinan
cierd en moet daarom volledig
worden betaald met jaarlijkse
vrijwillige donaties.
Goed gezind
De Verenigde Staten, Scandi
navië en niet in de laatste plaats
ons land behoren tot de voor
naamste gevers. Nederland
draagt dit jaar 5,06 miljoen gul
den bij en gaf vorig jaar bovenop
de gebruikelijke bijdrage een
miljoen extra om tekorten te
dekken. In tegenstelling tot vele
andere VN-organisaties is Ame
rika de UNRWA redelijk goed
gezind, omdat vrijwel elke vorm
van bureaucratie deze hulporga
nisatie vreemd is.
Honderddertig medewerkers
uit de VN-lidstaten zorgen voor
de organisatie, maar daar staan
bijna 17.000 hulpverleners tegen
over: artsen, verpleegkundigen,
maatschappelijk werkers en on
derwijzers. Zij verrichten het
praktische werk en omdat ze
vrijwel allemaal zelf tot de groep
van vluchtelingen behoren levert
dat volgens Giaeomelli het voor
deel op dat hun ruim 100.000 fa
milieleden in hun eigen onder
houd kunnen voorzien.
Toch staat ook de UNRWA aan
kritiek bloot. De Arabische Liga
en de PLO bijvoorbeeld vinden
dat Giaeomelli en de zijnen zich
te bescheiden opstellen en meer
geld zouden moeten vragen. Dat
geld zou dan uit het Westen moe
ten komen want de Arabische
wereld draagt maar mondjes
maat bij. „Het palestijnse pro
bleem is door het Westen veroor
zaakt en die moet dan ook maar
Giaeomelli: vluchtelingenkampen geen broeinest
voor de gevolgen opdraaien", al
dus de redenering in die kring.
De Oostbloklanden steunen die
visie en geven helemaal niets.
Thuisland
Kritiek is er ook omdat het
VN-werk de status van palestij-
nen als vluchteling zou bevesti
gen en er zou dus nooit een eigen
thuisland zal komen. En tenslot
te is er de neiging om iedere Pa
lestijn met terrorisme te vereen
zelvigen en daarom helemaal
geen steun te geven.
Giaeomelli toont zich een
waardig ambassadeur en veegt
deze bezwaren behoedzaam van
tafel. „Er is geen denken aan dat
ons werk een politieke oplossing
in de weg staat. Het is juist omge
keerd. Wij maken duidelijk wat
de gevolgen zijn nu de impasse
voortduurt. Als de kampen waar
in wij werken broeinesten van
terrorisme zouden zijn zou ons
werk onmogelijk zijn. Dat wordt
terdege beseft. Ook hier is het te
gendeel waar. Onze steun heeft
juist een matigend effect. Als we
de vluchtelingen aan hun lot zou-
Afghanistan
Zorgen maakt Giaeomelli zich
wel over de verandering in het
westerse denken over hulpverle
ning. „De aandacht gaat sterk uit
naar noodhulp na de rampen in
Mexico en Colombia en na de
droogte in Afrika. Wij proberen
structureel te blijven werken.
Maar dan merkje dat zeker rond
het Midden-Oosten de publieke
opinie vermoeid raakt. En dat
rampen elders in de wereld, laat
ik maar zeggen, meer aanspre
ken. Ik zie het als een belangrijke
taak om voor onze aanpak te blij
ven pleiten. Die is niet alleen in
het Midden-Oosten nodig, maar
bijvoorbeeld ook voor een land
als Afghanistan. Ook daar is nog
geen politieke regeling in zicht
en ook daar doet zich een toene
mend vluchtelingenprobleem
voor. Als er niet wordt ingegre
pen voorzie ik dat het probleem
van de Afghaanse vluchtelingen
binnen tien jaar van eenzelfde
omvang is als dat van de Palestij-
nen. Daar ben ik zeker van".
DEN HAAG - De doorbraak van de PET-
fles lijkt nu echt nabij. Volgende week be
gint in Amersfoort en omgeving een experi
ment met de polyester wegwerpfles voor
anderhalve liter frisdrank of bier. Belang
rijk onderdeel van de proef is de premie
van een dubbeltje die consumenten krijgen
als ze de kunststoffles terugbrengen. Mi
lieu- en consumentenorganisaties trekken
de recycling van de PET-fles vooralsnog in
twijfel.
door
Weert Schenk
De PET-fles, die in 1978 in ons land werd
geïntroduceerd, stuitte vanaf het begin op
weerstand. De bezwaren, niet alleen van
milieu- en consumentenorganisaties maar
ook van de overheid, hebben vooral te ma
ken met de belasting van het milieu. Door
de verkoop van frisdrank in de onbreekba
re plastic fles zonder meer toe te laten, zou
het volume van het huishoudelijk afval
jaarlijks met met ongeveer 300.000 kubieke
meter toenemen.
Omdat de overheid de afvalstromen wil
beperken, probeerde de toenmalige minis
ter van milieu, dr. L. Ginjaar, de plastic fles
te weren. De bewindsman wilde in elk ge
val een retoursysteem met statiegeld. Het
bedrijfsleven voelde daar niets voor omdat
hergebruik onmogelijk was en de werkelij
ke waarde van de fles niet als statiegeld kon
worden gevraagd.
Er ontstond een impasse, waarbij met het
bedrijfsleven werd afgesproken om terug
houdend met dit verpakkingsartikel te zijn.
Ondertussen zou men zich beraden op de
beste methode om de afvalstroom tegen te
gaan. Ook werd overeengekomen om eerst
een proef te houden, alvorens de PET-fles
op grote schaal te verspreiden.
Wegwerper
Hoewel de nieuwe fles zowel voor het be
drijfsleven als de consument voordelen
biedt zoals onbreekbaarheid en een licht
gewicht, vinden milieu- en consumentenor
ganisaties deze niet voldoende om de weg
werper te accepteren. De glazen fles met
statiegeld is goedkoper en milieuvriendelij
ker. Vandaar dat deze organisaties geen zit
ting willen nemen in de „breed samenge
stelde" commissie van ministeries van mi
lieubeheer en economische zaken en het
bedrijfsleven, die de proef in Amersfoort
gaat begeleiden.
Het 16 weken durende experiment moet
uitwijzen of de consument belangstelling
heeft voor de PET-fles en bereid is die voor
tien centen weer terug te brengen. Staatsse
cretaris Van Zeil (economische zaken) ver
wacht dat 70 procent van de flessen terug
komt.
Intussen zijn er betere mogelijkheden
voor recycling. Dat is mooi, want de rege
ring wil geen eenmalige drankverpakkin
gen die niet kunnen worden gerecycled. De
teruggebrachte PET-flessen worden ge
bruikt voor nieuwe flesonderdelen, vullin
gen van skipakken en slaapzakken en voor
verwerking in tapijten. De staatssecretaris
vindt dit ook voor de consument belangrijk
omdat die zo het idee krijgt werkelijk bij te
dragen aan de milieubescherming. Van Zeil
vindt glas en statiegeld nog steeds de beste
oplossing, maar gelooft niet dat de PET-fles
is tegen te houden.
Hij ziet een groeiende import vanuit de
EG-landen en daar zegt hij weinig tegen te
kunnen doen. Aan de hand van de proef in
Amersfoort moeten dus voorwaarden aan
het bedrijfsleven worden gesteld, zodat het
hier niet zo'n puinhoop wordt als in het bui
tenland. In Engeland. Amerika. Belgie en
de zuidelijke landen is de plastic wegwer
per al op grote schaal in gebruik en nie
mand maakt zich daar druk over het afval
probleem.
De milieu- en consumentenorganisaties
vinden dat de Nederlandse overheid best
de import van de PET-fles kan bemoeilij
ken via een „heffing op vervuilende pro-
dukten". Daardoor wordt de prijs zo onaan
trekkelijk dat ze niet verkocht worden.
"Een duppie"
De organisaties zullen niet oproepen tot
een kopersstaking. Ze willen niet de schuld
krijgen als de proef mislukt. Bij hen leeft
wel al het idee dat slechts weinigen voor
een premie van „een duppie" een stap extra
zullen doen. De beloning moet minstens 30
tot 50 cent zijn. Dat is echter te duur, omdat
de fles als grondstof niet meer waard is dan
zeven centen.
Verder vinden de organisaties het streef
cijfer van 70 procent van de flessen terug,
veel te laag. Het betekent immers dat de
rest toch op de vuilnisbelt komt. En de re
cycling vinden de tegenstanders ook al
geen argument, omdat het niet echt nood
zakelijke produkten oplevert. „Als het tro
pisch hardhout zou vervangen, zouden we
er positiever tegenover staan", zegt de Ver
eniging Milieudefensie.
CNVer Terpstra naar CDA
UTRECHT - „De PvdA is voor de
vakbeweging maar al te vaak een
remmende factor. Telkens wan
neer je als vakcentrale met een
leuk idee naar de sociaal-democra
ten gaat, krijg je twee vaste reac
ties. De eerste is: 'Dat idee kan nog
veel leuker'. De tweede reactie is:
'Dat plan kan beter uitgevoerd
worden door de overheid dan door
de sociale partners'. Zo halen ze de
vakbeweging de wind uit de zei
len".
De vakbondsman en politicus-
in-spe denkt even na over een
voorbeeld, en vervolgt dan: „Als je
met Den Uyl praat over arbeids
tijdverkorting en de vraag hoe een
ondernemingsraad actief kan om
gaan met de herbezetting, zegt-ie
direct: 'Wil je geen wet hebben om
dat te regelen?'. De PvdA-ideolo-
gie staat haaks op de eigen verant
woordelijkheid van mensen".
Jarenlang was Gerrit Terpstra de
loondeskundige en het econo
misch brein van het Christelijk Na
tionaal Vakverbond. Na 21 mei is
die carrière voorbij. Met lijstnum-
mer 33 weet hij zich verzekerd van
een plaats in de nieuw te vormen
Tweede-Kamerfractie van het
CDA. Een overstap die toch wel
opvallend genoemd mag worden.
Want binnen het CNV was men de
afgelopen vier jaar niet al te best te
spreken over het sociaal-econo
misch beleid dat de parlementaire
geestverwanten onder leiding van
Lubbers voerden.
Ook Terpstra vindt dat de sociale
uitkeringen eigenlijk op het oude
niveau van 75 procent hadden
moeten blijven. „Net als de PvdA.
Maar als het gaat om de weg die je
volgt om je doelstellingen te reali
seren, zit ik, en zit het CNV, dichter
bij het CDA". Want op die CDA-
weg staan, aldus Terpstra, minder
ideologische richtingwijzers en
wordt meer overgelaten aan de ei
gen verantwoordlijkheid van de
burgers.
Dat neemt niet weg dat zijn over
step van vakcentrale naar parle
ment vrijwel automatisch tot de
vraag leidt hoe de bij het CNV be
leden standpunten zich in het poli
tiek gewoel staande zullen houden.
Zo keerde de vakcentrale zich al
tijd tegen de herziening van de so
ciale zekerheid, en bepleitte het
idee de werknemersverzekeringen
(ww, wao, ziektewet) in handen
van de sociale partners te stellen.
Wat doet Terpstra wanneer de stel
selherziening er niet meer voor de
verkiezingen doorkomt, en hij er
ook over moet beslissen?
„Eigenlijk zijn alle politieke par
tijen, en FNV en CNV, het erover
eens dat je die stelselherziening en
alles wat eraan voorafgegaan is,
niet zomaar kunt terugdraaien.
Een tweede gegeven is dat ook het
CDA de werknemersverzekerin
gen wil overdragen aan de social el
partners, zij het pas na de stelsel
herziening. Wij hebben als CNV,
en die koers blijf ik volgen, altijd
twee opties opengehouden. De eer
ste was die van de directe over
dracht. De tweede was de plannen
zo bijstellen, dat zo'n overdracht
eenvoudiger wordt".
Die laatste strategie kan, meent
Terpstra, nog steeds z'n vruchten
afwerpen op punten als de hoogte
en duur van de werkloosheidsuit
kering en de manier waarop de ver
borgen werkloosheid uit de wao
wordt verwijderd. Ook op een an
der terrein, de arbeidsvoorwaar
den voor de ambtenaren, verwacht
het aanstaand CDA-kamerlid niet
in conflict te komen met zijn vak
bondsverleden. „De kwestie is of je
het financieringstekort terug
brengt door de salarissen te verla
gen, of door het aantel ambtenaren
te verminderen", meent hij.
Uit het CDA-verkiezingspro-
gramma en uit het eerste optreden
van minister De Korte (binnen
landse zaken) proeft hij een keuze
door
Cees Keizer
en Peter de Vries
voor dat laatste. „Ambtenaren ont
slaan is_geen goede methode, maar
je kunt het aantel ambtenaren best
terugdringen zonder gedwongen
ontslagen. Bij de overheid is het
mogelijk verder te gaan met ar
beidstijdverkorting. Wanneer je
dan niet alle vrijkomende tijd met
een overal helemaal gebruikt om
nieuwe mensen aan werk te hel
pen, sla je een aantel vliegen in één
klap. De politiek wordt gedwon
gen uit te spreken welke over
heidstaken belangrijk gevonden
worden. Doordatje enige herbezet
ting realiseert, ontstaat er toch
nieuwe werkgelegenheid, én de te
korten in de schatkist dalen".
Binnen de financiële ruimte die
er is, moeten de overheid als werk
gever en de ambtenarenbonden
vrijelijk kunnen onderhandelen
over hun arbeidsvoorwaarden.
Daar moet de politiek zich minder
mee bemoeien. Het is, legt Terp
stra uit, de eigen verantwoordelijk
heid van mensen en organisaties
die als een rode draad door zijn op
vattingen loopt. De sociale zeker
heid overdragen aan de sociale
partners; de arbeidstijdverkorting
laten regelen in de cao-onderhan
delingen tussen werkgevers en
vakbonden. Een inkomensbeleid
waarbij de minima er niet op voor
uit gaan maar de hogere inkomens
wel?
„Daar zal ik als ik in de Kamer zit
ook niks van zeggen. Zolang de
overheid de koopkracht van de mi
nima beschermt, moet je de rest
overlaten aan de cao-onderhande
laars. Daarin verschil ik wezenlijk'
van de PvdA. Wim Kok bijvoor
beeld, wil een sterke overheid die
van alles regelt voor de mensen.
Maar de PvdA wil ook het recht
hebben om die overheid niet te ge
hoorzamen. Ik kies voor een wat
kleinere overheid, die wat meer
aan de mensen overlaat, maar die
dan wel gehoorzaamd moet wor
den".
Het eerste probleem waarmee
Terpstra in politiek-Den Haag
denkt te worden geconfronteerd,
ligt niet op het vlak van het inne
men van een standpunt. „Ik zal
moeten wennen aan het politiek
bedrijf, en de fractie zal aan mij
moeten wennen. Vooral aan mijn
redeneertrant. Als ik op een CNV-
vergadering een verhaal houd, zeg
ik altijd eerst wat het probleem is
en vervolg dan met onze standpun
ten. Ik leg dan ook uit dat het
standpunt'van die werkgevers wel
een aantal zinnige dingen bevat".
„Mensen reageren op zo'n opstel
ling vaak met opmerkingen als:
'Dat is geen overtuigend, wervend
verhaal'. Misschien niet, maar je
moet je eigen standpunt wel wat
weten te relativeren en wat respect
op weten te brengen voor het
standpunt van de ander. Ik neig
niet zo naar het reformatorisch 'zo
is het'-dogmatisme. Daar zal ook in
de CDA-fractie een aantel mensen
even aan moeten
Dr. Fiolet:
Oud-secretaris dr. H. A. Fiolet
van de Raad van Kerken in Ne
derland - zelf rooms-katholiek -
ziet voor de protestantse delega
tie naar Rome geen reden om te
vreden te zijn over de afloop van
de gesprekken van vorige week
met het Vaticaan. Van de getoon
de 'blijmoedigheid' van de her
vormde, gereformeerde en lu
therse Rome-gangers begrijpt hij
helemaal niets als hij die verge
lijkt met de protestantse opstel
ling voor en tijdens het pausbe
zoek vorig jaar aan Nederland.
Volgens Fiolet hebben de ge
sprekken in Rome niets opgele
verd voor de werkelijke verhou
dingen in Nederland.
De oud-secretaris - gevraagd
om zijn commentaar - toonde
zich bezorgd over de oecumeni
sche kwaliteit van de Rooms-Ka-
tholieke Kerk in Nederland op
dit ogenblik. "De protestanten
hebben in Rome via een pastora
le invalshoek geprobeerd elkaar
opnieuw te vinden. Het ant
woord van Rome is geweest, dat
de pastorale problemen onoplos
baar zijn zolang je niet één in ge
loof bent, en die eenheid ligt in
het rooms-katholieke".
In tegenstelling tot wat oud-
voorzitter van de Raad van Ker
ken dr. H. Berkhof eens zei, ge
looft Fiolet niet dat de Rooms-
Katholieke Kerk uit deze raad zal
steppen. Eerder zullen de protes
tantse kerken ontdekken, dat er
met Rome oecumenisch niets
valt te beginnen. Dat zou het af
haken van de protestantse ker
ken ten aanzien van de Rooms-
Katholieke Kerk kunnen beteke-
De tegenwoordige voorzitter
van de Raad van Kerken, dr. D, -
C. Mulder, die zelf in Rome was,
deelt de zienswijze van Fiolet
niet. Voor de KRO-radio zei hij
gisteren, dat ieder zijn eigen ker
kopvatting heeft. "In de oecume
nische beweging erHennen wij
dat van elkaar". "Zoals we in de
Wereldraad ook als protestanten
met de oosterse orthodoxie heb
ben samengewerkt, zo doen we
dat nu met de Rooms-Katholieke
Kerk ten aanzien van vergelijk
bare problemen".
Mulder ontkende, dat er met
Rome niets valt te beginnen.
"Het ligt er ook een beetje aan
wat je van dat gesprek in Rome
hebt verwacht. Ik heb er niet van
verwacht dat Rome bepaalde
dogmatische standpunten zou
opgeven of ineens bepaalde din
gen zou goedvinden die het tot
nu toe niet heeft goedgevonden".
Hij had gehoopt dat het ge
sprek een stimulans zou zijn
voor het oecumenische klimaat.
"Dan vind ik, dat er iets heel bij
zonders in Rome is gebeurd. Lei
dende figuren van protestantse
kerken en de Rooms-Katholieke
Kerk hebben bijzonder grondig
met elkaar gesproken over zaken
van theologie en pastorale zorg".
(De gesprekken in Rome draai
den om het gemengde huwelijk,
de wederzijdse toelating tot
avondmaal en eucharistie en de
plaats van de vrouw in de kerk).
De gedachte dat Rome van bo
venaf de oecumene blokkeert,
kan dr. Mulder niet onderschrij
ven. "Als je 'van bovenaf zegt,
dan spreek je eigenlijk over de
paus zelf. Zowel vorig jaar in
Utrecht als nu ook weer in Ro
me, maar ook bij allerlei andere
gelegenheden, heeft de paus dui
delijk gezegd dat oecumenische
samenwerking voor hem grote
prioriteit heeft".
Proefbundel. De afdelingen
van de (vrijzinnige) Nederlandse
Protestantenbond experimente
ren op het ogenblik met een
proefbundel van 134 vrijzinnige
en eigentijdse liederen. Het is
een selectie van het 'vertrouwde
vrijzinnige lied', die in religieuze
bijeenkomsten naast het Lied
boek der Kerken kan worden ge
bruikt. Er staan ook liederen in
die na het uitkomen van het
Liedboek zijn verschenen.
Het experiment moet uitlopen
op een aanbeveling uit deze open
geloofsgemeenschap aan de In
terkerkelijke Stichting voor het
Kerklied om bepaalde liederen
in een nieuwe editie van het
Liedboek op te nemen.
Utrecht. Met de sloop bin
nenkort van de Zuiderkerk is het
aantel gereformeerde kerkge
bouwen in de Utrechtse binnen
stad van vijf tot één terugge
bracht. Alleen de Tuindorpkerk
- in 1937 gebouwd - is dan nog in
functie. De gemeente van de
Zuiderkerk komt voortaan - in
het kader van 'Samen op weg' -
bijeen in de hervormde Nicolai-
kerk.
Eerder viel de Oosterkerk ten
prooi aan de sloop. De Noorder-
kerk werd verkocht aan de pink
stergemeente en de Westerkerk
aan de gereformeerde gemeente.
Wake. De Franciscaanse Vre
deswacht in Woensdrecht houdt
op Goede Vrijdag 'van het zesde
tot het negende uur' een wake
aan de militaire basis. Om 2 uur
vrijdagmiddag begint er een
'kruisweg' naar deze plaats. Met
Pasen zijn er enkele stille toch
ten.
Hervormde Kerk: aangeno
men naar Hemmen A. J. Baas
Burgh, het beroep tot predikant
voor bijzondere werkzaamheden
te Eindhoven (geestelijk verzor
ger 'De Landrijt') mevrouw M. T.
Thans, emeritus-predikant te
Nuenen.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: beroepen te Gronin
gen H. Mostert Spakenburg, te
Langerak-Gorinchem K. Har-
mannij Ulrum.
Recht en plicht
Latijns-Amerika. Na een pe
riode van toenemend geweld zijn
de rooms-katholieke bisschop
pen van Chili met een verklaring
gekomen waarin zij oproepen tot
een 'vreedzame dialoog'.
"De regering van Chili", zeg
gen de bisschoppen, "heeft de
dure plicht naar de burgers te
luisteren". "Het Chileense volk,
waarvan velen naar verandering
in de regering verlangen, heeft
het recht en de plicht, van zijn
mening blijk te geven".
Veranderingen in het rege
ringssysteem moeten, naar het
oordeel van de bisschoppen,
worden verkregen langs wettige
en geweldloze weg. "Als on-
schuldigen worden gestraft, boet
het gezag in aan prestige".
- Kerkelijke leiders in Brazilië
hebben president José Sarney
een uitvoerige lijst van eisen aan
geboden. In de eerste plaats wil
len zij spoedige en vérgaande
agrarische hervormingen en
maatregelen tegen het toene
mend geweld in de strijd om de
grond.
De delegatie prees het jongste
economische plan van de rege
ring, dat voorziet in een loon- en
prijsstop, maar vroeg de presi
dent wel om aanvullende maat
regelen tot opbouw van een
rechtvaardiger samenleving met
meer solidariteit. Ook eisen de
kerken 'streng toezicht' op de
import, fabricage en versprei
ding van landbouwgif.
Het probleem van de buiten
landse schulden moet, naar ker
kelijk oordeel, zo worden aange
pakt, dat nadelige gevolgen voor
het sociale leven van de Brazi
liaanse bevolking worden opge
vangen.
Spanje. Tien protestantse
kerken in Spai\je met samen
250.000 leden gaan een vereni
ging vormen met rechtspersoon
lijkheid. Daardoor zal het ge
makkelijker worden om met de
regering overeenkomsten te slui
ten wat betreft de wet op de
godsdienstvrijheid.
Tot nu toe zit de overheid met
het probleem dat niet minder
dan 350 religieuze gemeenschap
pen - met samen zo'n duizend
kerkgebouwen - in het register
van erkende kerkgenootschap
pen zijn opgenomen. Dat maakt
het sluiten van rechtsgeldige
overeenkomsten uiterst moei
lijk.
