Schaken
Dammen
Bridge
AV
Pop
Een omgeving
voor woorden
Venijnige
gekte en
keurige r&r
ff
Kroon op
het werk
Oude rot staat
z'n mannetje
Honden lusten
geen brood
OPLOSSING
1 0
KJ*J^JtC
.WoV
M a m
Cw.
V
mm a m f
ZATERDAG 22 MAART 1986
EXTRA
PAGINA S3
Bijdragen: Barl Jungmann
Wim Koevoet
Ariejan Korleweg
Philip Glass
'Songs from liquid days' (CBS)
Al ten tijde van de opera 'Ein
stein on the beach', tien jaar gele
den, werd Philip Glass een
'cross-over' genoemd, een com
ponist uit de serieuze hoek, die
desondanks bij een breed pu
bliek zou kunnen aanslaan. Die
naam maakt hij met 'Songs for
liquid days' definitief waar. Voor
het eerst is hij uitgegaan van
woorden als basis voor zijn mu
ziek. Hij vroeg David Byrne,
Laurie Anderson, Suzanne Vega
en Paul Simon songteksten voor
hem te schrijven, en omschrijft
op de hoes de song als "mis
schien wel ons meest elementai
re muzikale uitingsmiddel".
Wat is een song? die vraag
roept de plaat op. Glass heeft ze
ker geen popsongs in de gangba
re zin gemaakt. Maar één heel be
langrijk kenmerk wordt met de
ze plaat als het ware gedefi
nieerd: bij een song heeft de mu
zikale begeleiding geen andere
taak dan een omgeving te schep
pen waarin de woorden en stem
men zo goed mogelijk tot hun
recht komen.
Voor iemand die zich altijd
verre van tekst heeft gehouden is
Glass er opmerkelijk goed in ge
slaagd zich dienstbaar op te stel
len. De van hem bekende ritmi
sche motieven worden gepaard
aan majestueuze zangmelodieën.
Elke song heeft z'n eigen sfeer
gekregen. Het folktrio The Ro
ches droomt weg bij ijle strijkers
en fluiten, tenor Douglas Perry
stelt zich monumentaal teweer
tegen een statig orgel en de
breekbare, lieflijke zang van Lin
da Ronstadt contrasteert met de
stevige vocalen van Janice Pen-
darvis, achtergrondzangeres van
Sting. Een plaat als een essay
over de smalle brug tussen ver
nieuwing en toegankelijkheid.
AK
The Cramps
The Fabulous
Thunderbirds
'A date with Elvis' (Big Beat
Sound Products)
'Tuff EnufT (Epic/CBS)
Als Gene Vincent, Buddy Hol
ly en Eddie Cochran kunnen ho
ren wat momenteel op het onder
maanse zoal voor muziek wordt
gemaakt, zullen ze glimlachen
van herkenning. The Fabulous
Thunderbirds bijvoorbeeld. Ze
zouden zeggen: 'zie je nou wel,
niks nieuws onder de zon. Dat
deden wij vroeger ook, maar dan
beter'. Om weer terug te keren
naar hun hemelse snaarinstru
menten. Maar bij The Cramps
zullen de wenkbrauwen onge
twijfeld omhoog gaan. 'A date
with Elvis', het is om te schreien
in de kapel. Misschien dat Coch
ran er nog iets in zou horen, maar
Holly zou afkeurend mopperen:
'this is not Cricket'. Ook al is de
plaat dan opgedragen aan nieuw
komer Ricky Nelson.
Rock roll is terug van nooit
weggeweest. De derde of de vier
de wederopleving alweer. Tien
jaar na de punk en voorafgegaan
door een intro van gitaarbands
wordt nu zonder blikken of blo
zen teruggegrepen op de jaren
vijftig. Op zeer uiteenlopende
manieren, dat wel.
The Fabulous Thunderbirds
zijn vier beschermelingen van
Dave Edmunds. Ze maken mu
ziek voor de generatie die de tv-
serie International Rescue nog
bewust heeft meegemaakt en
vroeger met een miniatuur roze
Rolls Royce van Lady Penelope
over het tapijt reed. Het is rock
roll in de variant die vroeger
pub-rock werd genoemd, het
soort feestmuziek waarbij je
moet oppassen voor een dart
spijltje in je oog. Gezellig, vak
kundig, ongecompliceerd, dat is
het soort kwalificaties dat op de
ze plaat van toepassing is. Vooral
als harmonica of accordeon mee
doen doet het sterk aan Los Lo
bos denken, maar dan zonder
hun middenamerikaanse swing.
Leiden -Weer Gezellig, zullen we
maar zeggen. De titelsong is ver
uit het sterkste nummer.
Dubbelzinnige teksten zijn on
verbrekelijk met rock roll ver
bonden. De Thunderbirds doen
mondjesmaat mee; zij bezingen
in 'Wrap it up' van Isaac Hayes
hetzelfde lichaamsdeel als
Chuck Berry in zijn 'Ding A
Ling'. Nee, dan de Amerikaanse
Cramps. 'Can your pussy do the
dog?', informeren ze en in een
westcoast-pastiche maken ze een
reisje naar het land Kizmiaz, of-
tewijl: lik m'n reet. Vaak zijn ze
morbide en scrabreus, en zo
flauw dat het weer erg grappig
wordt. Tenminste, als je gevoelig
bent voor het soort sarcasme dat
spreekt uit de regel 'People ain't
no good', gezongen door een kin
derkoortje.
The Cramps springen al jaren
heel wat vrijer met de muzikale
bronnen om. Ze maken een va
riant op psychobilly, die vanwe
ge de geobsedeerdheid die uit de
teksten spreekt sexobilly mag
heten. Zwaar vervormd en in
ventief gitaarspel van Poison Ivy
Rohrschach, vocalen van Lux In
terior die een echobad hebben
gehad en een produktie die net
niet rammelt, maar juist de spon
taniteit tot z'n recht laat komen.
En laat nu niemand zeggen dat
The Cramps niet kunnen spelen;
dat is zoiets als een kip verwijten
dat ze geen melk geeft. Ik geef
het vakmanschap van de Thun
derbirds graag cadeau voor de
venijnige gekte van The Cramps,
op 3 en 4 april in Paradiso, Am
sterdam te zien.
AK
Elvis Costello
'King of America' (RCA)
Bijna tien jaar geleden ver
scheen de elpee 'My aim is true'.
Op de hoes stond een boos kerel
tje afgebeeld met een forse bril
mand die door schade en schan
de wijs is geworden.
Althans: als je alleen naar het
gezicht kijkt. Op het hoofd prijkt
namelijk een pompeuze kroon.
Elvis Costello heeft zichzelf uit
geroepen tot 'King of America'
en gaat voortaan als Declan Mac-
Manus door het leven. Hij zingt
over zijn eigen kroning op het
laatste nummer van kant één:
"Als er een koning van de dwa
zen was, dan droeg ik de kroon.
En jullie kunnen je allemaal
doodlachen, want ik draag hem
met trots".
'King of America' is in veel op
zichten een mijlpaal in de carriè
re van Costello. Het imago waar
mee hij halverwege de jaren ze
ventig ten tijde van de punk om
hoog kwam, is nu definitief ver
dwenen. Costello heet nu weer
zoals zijn ouders hem noemden:
Declan MacManus. Het jachtige
van de angry young man is hij
kwijt. Costello, zoals hij voor de
duidelijkheid nog maar even
moet heten, was al een uitste
kend songschrijver, hij is nu ook
de beste uitvoerder van zijn ei
gen werk geworden.
Voor zijn ontmaskering heeft
Costello zich laten inspireren
door de Amerikaanse muziek. T-
Bone Burnett, met wie hij vorig
jaar optrad en die meehielp de
plaat te produceren, zal de aanzet
daartoe hebben gegeven. Type
rend is de medewerking van Ja
mes Burton, Ron Tutt en Jerry
Scheff, ooit de begeleidingsmu
zikanten van die andere Elvis
(Presley). Jammer voor de At
tractions, Costello's eigen band.
Ze mogen maar op één nummer
meedoen, maar met deze muzi
kale keuze is dat onvermijdelijk.
HelemaaL nieuw is Costello's
belangstelling voor Amerikaanse
volksmuziek overigens niet. In
1981 nam hij in Nashville 'Al
most Blue' op. Maar dit keer be
perkt hij zich niet tot country
and western. De blues krijgt in
de cover 'Eisenhower Blues' een
beurt," 'Brilliant Mistake' klinkt
met Franse accordeon als c^jun-
muziek en ook Ierse folk blijft
dankzij 'Little Palaces' niet on
aangeroerd. Dat laatste is onge
twijfeld te danken aan Costello's
hechte samenwerking met The
Pogues.
Pop is een te eng begrip gewor
den voor Costello's muziek. Ge
lukkig hebben de andere invloe
den de ballade niet verdrongen,
een genre waarin hij zich de laat
ste jaren het best heeft ontwik
keld. Van het het oude 'Don't let
me be misunderstood' maakte
Costello een smeekbede en 'In-
door Fireworks' is een juweeltje.
En een uitstekend voorbeeld van
wat Costello zoal met taal kan.
'King of America' is een soort
eigenhandig uitgevoerde psy
cho-analyse is geworden. Zijn
teksten klinken persoonlijker en
waardevoller dan op eerdere pla
ten. En één ding is zeker: de be
handeling is geslaagd. Costello/
MacManus heeft geen imago
meer nodig om zich achter te ver
schuilen.
N
en een iets te grote elektrische gi
taar. Datzelfde mannetje, nu met
baard en smaller montuur, heeft
zich voor zijn laatste platen ver
pakking laten fotograferen als ie-
Manfred Mann's
Earth Band
'Criminal Tango' (Virgin)
Manfred Mann is één van die
40-plussers uit de popmuziek die
hoewel ze nauwelijks nog ver
nieuwend zijn, het recht behou
den op het maken van platen. De
conduite-staat van dè 45-jarige
toetsenman en zijn uit oud-ge-
dienden bestaande band, staat
garant voor een constant hoge
kwaliteit. Mann mag dan weinig
vernieuwend zijn, een verrassing
blijft altijd welke nummers van
anderen hij zal coveren, een typi
sche Mann-specialiteit. Denk
maar aan het legendarische Blin
ded by the light van Springsteen
dat bekender werd in Mann's
sprankelende uitvoering. Voor
de nieuwste plaat Criminal Tan
go koos hij Paul Weller's klassie
ker Going Underground als ope
ner. Dat heeft goed uitgepakt,
niet in de laatste plaats door de
puike voordracht van klasse-zan
ger Chris Thompson die prima
overweg kan met de geëngageer
de teksten van dit nummer. Ver
der leent Mann op deze plaat van
Joni Mitchell en Garland Jef
freys.
Echt slechte platen levert
Mann zelden af. Echt goede wel,
zoals de vorige studio-plaat die
geheel aan Zuid-Afrika, ver dus
voordat Little Steven dat land
ontdekte, was gewijd. 'Criminal
Tango' is naar mijn smaak zelfs
nog beter. Mann's moogsolootjes
zijn hoewel een beetje uit de tijd
een lust voor het oor, Thompson
is prima bij stem en elk nummer
spat er echt uit. De oudjes flik
ken het 'rr
WK
Red Lorry Yellow Lorry
'Paint your wagon' (Boudisque)
Iemand moet mij toch eens uit
leggen waarom doemmuziek per
definitie moet klinken alsof een
legertje machinebankwerkers
gereedschap voor muziekinstru
menten heeft aangezien. Bij
doemdenkende muzikanten is zo
vaak gevoel voor nuance zoek
dat de vraag rijst wie wie nog se
rieus moet nemen. De groep de
luisteraar, of vice versa.
Ook van het uit Leeds afkom
stige Red Lorry Yellow Lorry
lusten de honden nog geen
brood. Een vette homp klei smijt
dit rond zanger/gitarist Chris
Reed geformeerde gezelschap de
luisteraar in het gezicht. De num
mers zijn volstrekt inwisselbaar,
alleen de teksten, die klinken als
of ze uit een diepe put komen,
maken de verschillén. Geshoc
keerd? (Dat schijnt de bedoeling
te zijn) In het geheel niet. RLYL
ergert alleen maar. Laten we er
dus maar niet meer woorden aan
vuil maken, we stellen gewoon
de draaitafel buiten werking.
WK
Horizontaal
1. tijdelijke hofmakerij, 6. wa
penkreet, devies, 11. Europe
aan, 12. vernis, 14. zitplaats, 16.
fruit, 18. bep. vruchtvlees, 20.
japon, 22. keurig, 23. familielid,
25. troefkaart, 26. stier, 27.
Egypt, rivier, 28. hulpsein, 30.
vreemd, 32. uiting v. genegen
heid, 34. ver (in samenst.), 36.
water in Friesland, 37. muziek
noot, 39. mestvocht, 40. me
disch specialist, 41. tijdelijk
verblijf, 43. familielid, 44. deel
v.d. bijbel, 45. ver (in samenst.),
47. bar, hevig, 49. lang, smal
stuk hout, 52. register, 53. af
stammelingen, 55. ijzerhou
dende grond, 56. namaak, 58.
veel kennis bezittend, 61. voe
dingsbestanddeel, 63. soort
palm, 65. uitnodiging tot een
verklaring, 66. durende vijand
schap, 67. gebogen been, 69.
kledingstuk, 70. Eng. bier, 71.
holte onder de arm, 72. koper.
Verticaal
2. hijstoelstel, 3. een weinig,
4. regerings-reglement, 5.
vleesgerecht, 7. en dergelijke,
8. deel v.d. dag, 9. familielid, 10.
B
0
L
L
E
B
0
0
5
■v!
'oIr
Sj
T
0
A
n
N
Hu
0
G
E
M
A
k
T
E
M
p|Ei
|l|i
■E'
R
E
5
E
R
A
E
KI
E
T
E
L
0
E
K
miTiAiN
|K
5
R
s
U
E
'1
A
A
P
A
".1
w
A
R
W|l i
N K
ÊIL
N
A
0
J>
ic!
E
'fi
G
0
L
F
p
L
A:A
T
Wmr. R
S
E
ph
R
.'/A
N
T
R
0
0
KJ
0
y
E
RlGlE VIE I
N
P
B
R
i
♦Je
■;R
0
s
T
E
R
A
P
P
E
L
W
A A
5
T
A
R
A
E1
'\p
'■'.'A
E
5
N
A
A
R
V
E
R
l!a
N'G
E
N
hemellichaam, 12. locomotief,
13. armoedig hutje, 15. inge
wand v. haring, 17. uil, 18. berg
pas, 19. vr. munt, 21. besef, 23.
kort slaapje, 24. vermogend, 28.
adellijk landhuis, 29. reptiel,
30. aantal, 31. gedroogde
vrucht, 32. mnl. dier, 33. zetel,
35. takje, 36. boom, 38. Europe
aan, 39. droogoven, 42. uit
bouw, 46. raampje in een deur,
48. jong dier, 50. azijngeest, 51.
plechtige gelofte, 54. vertra
gingstoestel, 55. vr. munt, 56.
vochtig, 57. vak i.e. tuin met
bloemen, 59. niet vast, 60.
boom, 61. grondsoort, 62. af
slagplaats bij golf, 64. muurhol
te, 66. nagerecht, 68. dierege-
luid, 70. reeds.
De prijs van 25,- werd toege
kend aan M.C.J. Meijer, Noord-
einde 32a, 2445 XE Aarlander-
De prijs wordt de winnaar toe
gezonden.
Oplossingen met vermelding
van 'Puzzel' voor donderdag op
briefkaart of in enveloppe zen
den aan Redactie Leidsch Dag
blad, Postbus 54, 2300 AB Lei
den.
door
Dirk Sikkel
breken. Welke is dat?
gen volgende week.
vier partijstellingen. In diagram I
staat de zwarte koning op f6 niet
lekker. Wit aan zet heeft een zeer
efficiënte methode om hiervan te
profiteren. Welke? In diagram II
lijkt de witte toren op e7 in moei
lijkheden omdat zwart met Pe5
de terugtocht heeft afgesneden.
Toch kan wit aan zet niet alleen
materiaalverlies voorkomen,
maar bovendien zelf materiaal
winnen. Hoe? Wie kent niet die
stellingen waarin men met een
toren voor nog even de laatste
vijandelijke vrijpion onschade
lijk moet maken, hetgeen soms
aardig tegenvalt? Een extreme
vorm hiervan is diagram III. Wit
aan zet moet het met twee torens
opnemen tegen twee bijna ge
promoveerde pionnen. Hoe doet
hij dat? In diagram IV, tenslotte,
moet wit even de juiste zet vin
den om de laatste weerstand te
Kun je bridgen leren 'per com
puter'. Veel deskundigen menen
van wel, maar ik heb toch mijn
twijfel. Het 'oefenen met kaarten
in de hand' is nu eenmaal van on
schatbare waarde en de tv-cur-
sus is mede daarom zo'n succes
geworden, omdat vanuit de Brid
gebond een duizendtal 'begelei
ders' die noodzakelijke praktijk
oefening mogelijk hebben ge
maakt.
Kun je dan met hulp van de
compüter je spelpeil verbeteren?
Daarover kan veel positiever
worden geoordeeld. Niets is leu
ker dan spelen met de techniek
en en geprogrammeerde instruc
tie is daarbij een ideale methode
om moeilijkheden te leren on
derkennen en vervolgens in de
praktijk te herkennen.
De firma Bridgesoft verricht
op dit terrein pionierswerk. Het
duo Onno Janssens en Gerard
Hilte heeft inmiddels een Leer
Bridee-Drogramma ontwikkeld
987
V 6 5
O H 10 5 2
H432
N
W 0
z
AH VB 10
Q8
O V B 7 6
A 7 6
DE DEENSE eilandengroep
Faroër, die een bescheiden uit-
giftebeleid voert, heeft op 3 fe
bruari het jaar ingezet met een
emissie gebaseerd op de oude
dansballade Skrimsla, De reus.
Op de zegels komen motieven
voor die zijn ontleend aan het
wijsje: een boer gaat op weg om
appels te verzamelen (300 öre);
onderweg komt hij een reus te
gen (de god Odin) en deze daagt
hem uit een bordspel met hem te
spelen (420 öre); het loopt echter
fataal af voor de reus, die niet al
leen het spel verliest, maar ook
zijn leven (550 öre); als de boer
terugkeert naar zijn hoeve is hij
in het bezit van een kasteel (650
öre).
De Europa-CEPT-zegels van
de Faroër (het gemeenschappe
lijke thema is zoals gemeld "be
scherming van natuur en milieu),
die voor 7 april staan gepland ge
ven bijzonder indringende beel
den weer van de vervuiling van
de zee. Op een 300 öre-zegel zien
we hoe een schip vaten mèt gif
dumpt en een zegel van 550 öre
DIAGRAM IV
door
Hans Vermin
1^pjfPJ
Vijf problemen die u heerlijk
kunt oplossen tijdens een rustig
weekeinde. De problemen die ik
u voorschotel zijn van Russische
oorsprong en wel van Kowriskin.
De opgave is: wit speelt en wint.
-
11
m.
13 m
S
2 3
5
O
door
Ton Schipperheyn
en een praktijkprogramma Spe
lenderwijs; programma's die ver
krijgbaar zijn bij o.m. de Neder
landse Bridge Bond.
Het spelprogramma is qua op
zet te vergelijken met Autobrid-
ge, maar het heeft natuurlijk het
voordeel dat de computer mee
denkt en, bij een foutieve
aanpak, corrigeert.
U bent zuid en leiden in een 4
Sch-contract na het volgende
biedverloop: zuid 1 Sch, west
pas, noord 1 SA, oost 2 HA, zuid
3 Ru, west 3 Ha, noord 3 Sch en
zuid 4 Sch. West start met Ha H,
gevolgd door Ha V. Hoe denkt u
als zuid dit varkentje te wassen?
De gebruiker ziet eerst zijn ei
gen 13 kaarten, die hij moet bie
den; de computer biedt de ande
re drie handen en geeft daarbij
commentaar. Is het eindcontract
bereikt dan moet dit worden ge
speeld öf tegengespeeld, waarbij
de dummy zichtbaar komt. Gaat
u in de fout, dan verschijnt een
paar slagen later b.v. de medede
ling: 'U bent down, we gaan te
rug naar slag en u krijgt een
herkansing.
In het bovenvermelde spel b.v.
mag u in de tweede slag vooral
niet troeven. Goed is een kleine
klaveren bij te spelen, een slag
die u toch verliest. De eventuele
volgende harten kunt u dan op
tafel troeven. Troeft u de tweede
slag wel, dan dreigt er gevaar.
Goede spelers herkent men aan
de wijze waarop ze rekening hou
den met kwade kansen.
987
O 65
O H 10 5 2
H432
6 432
9 HV73
<0 94
V 10 5
N
W 0
toont een vat op de zeebodem
waaruit giftige stoffen schijnen
te ontsnappen, waardoor enkele
rond het vat zwemmende vissen
dreigen te worden aangetast.
FRANKRIJK - De derde Fran
se zegel van dit jaar verscheen op
12 februari (aswoensdag) en hij
staat volledig in het teken van
carnaval. Op de zegel in de waar
de van 2,20 franc- het carnavals
feest "Venetië in Parijs": harle
kijnen, dansend rond een (klei
ne) gestileerde Eiffeltoren.
Evenals het vorige jaar zijn de
zegels in de serie "beroemde per
sonen" op één dag, verzameld in
een postzegelboeKje en in vellen,
uitgekomen. Dat gebeurde op 24
februari.
Geëerd worden nu op de ze
gels: 1,80 0,40 franc, de natuur-
5
O A B 10 9 4 I
O A 8 3
z B98
AH VB 10
08
O V B 7 6
A 7 6
De kwade kans is hier een 4-1
troefzitsel. Zuid kan alle troeven
trekken, maar moet dan nog van
slag met Ru A en kan de terugge
speelde harten niet meer baas.
Speelt zuid eert ruiten, dan
neemt oost de tweede keer, waar
na west een ruiten kan troeven.
Kortom zuid is vroegtijdig vleu
gellam.
Het bar leuke programma is
ten dele gebaseerd op de boekjes
Bridge, Spelenderwijs; het is uit
sluitend te gebruiken op een
Commodore computer.
kundige en politicus Francois
Arago (1786-1853); 1,80 0,40 fr.,
de chemicus en Nobelprijswin
naar (1906) Henri Moissan (1852-
1907); 1,80 0,40 fr., de ingenieur
Henri Fabre (1882-1984); 2,20
0,50 fr., de ingenieur Mare Se-
guin (1786-1875) en 2,20 0,50 fr..
de chemicus Paul Heroult (1863-
1914).
Op 3 maart heeft Frankrijk een
zegel van 5,00 franc gewijd a?n
de "typografie". De zegel toont
een lijntekening van Marianne
van de hand van de in Frankrijk
bekende tekenaar en typograaf
Raymond Gid en de letter "a".
Eveneens op 3 maart ver
scheen de eerste toeristische ze
gel van dit jaar. Afgebeeld wordt
op een sfeervolle zegel van 2,20
franc het landgoed Saint-Ger-
mam-de Livet in Calvados.
Tot slot zij gemeld dat op 10 fe
bruari vier voorafgestempelde
zegels verschenen in de zgn
maandserie: 1,28 fr., mei, vlin
ders; 1,65 fr., juni, madeliefje;
2,67 fr., juli, jacobijnermuts
4,44 fr., augustus, zon.
