'Daling olieprijzen
goed voor economie'
Damrak werkt verliezen weg
Lubbers: Aantal
werklozen daalt
4
Delfts bedrijf gaat
het riool onder het
Kremlin vervangen
Clausen, president Wereldbank:
Boeren eisen van EG
ander landbouwbeleid
'Super 5'
niet super
ZATERDAG 15 MAART 19ÖB
ECONOMIE
PAGINA 9
LONDEN (UPI) - De daling van de olieprijzen heeft voordelige gevolgen voor de we
reldeconomie en zal de olie-exporterende landen ertoe brengen hun economie te diversi-
ficeren. Dit heeft de president van de Wereldbank, Tom Clausen, gisteren in Londen
gezegd in een toespraak tot het secretariaat van de Gemenebest-landen.
De olieprijsdaling draagt bij tot de
vermindering van de inflatie en tot
de daling van de rentetarieven en
ADVERTENTIE
Desso controleert alle
grondstoffen en test elk
tapijt in het eigen laborato
rium. Daarom mag alleen
op Desso-tapijt het Desso-
label staan.
En vandaar die 5 of 7
jaar schriftelijke garantie!
Kies maar.
Bij de Desso-dealer.
zal belemmeringen voor economi
sche groei wegnemen.
Verbetering
De Wereldbank-president, op
wiens beleid met name de stafchef
van het Witte Huis en voormalig
Amerikaans minister van finan
ciën Donald Regan meer dan eens
een scherpe kritiek heeft uitgeoe
fend, signaleerde een verbetering
van het begrip in de industrielan
den voor de problemen van de ar
me landen. Er wordt volgens hem
ook beter gereageerd op de behoef
ten van de arme landen. De nieuwe
manieren die de Wereldbank kort
geleden heeft aangekondigd om
geld aan te trekken zullen de le
vensstandaard van de bevolking
van de arme landen verbeteren, zo
liet hij verder weten.
Honger is volgens Clausen niet
het gevolg van voedseltekort, maar
wordt veroorzaakt door problemen
bij de distributie en de aankoop.
Honger is een economisch pro
bleem, zo liet hij weten.
De rijke landen, en dan vooral de
EG-landen en de Verenigde Sta
ten, moeten hun protectionistische
houding laten varen en hun markt
verder openen voor landbouwpro-
dukten uit de Derde Wereld. Ze
moeten ook meer officiële hulp ge
ven.
Clausen noemde de achteruit
gang van de groei in de ontwikke
lingslanden „alarmerend". In volu
me is de export van de Derde We
reld vorig jaar met slechts 2,3 pro
cent gegroeid tegen 10,8 procent in
1984. De grondstoffen zijn sinds
1980, uitgedrukt in dollars, 26 pro
cent in prijs gedaald.
Het nieuwe vlaggeschip van de Stoomvaart Maatschappij Zeeland, de
Koningin Beatrix, is deze week begonnen met een serie proefvaarten. Het
schip is 161 meter lang en heeft een passagierscapaciteit van 2100. Er zijn
onder meer 2 bioscopen aan boord. (foto ANP)
Opvolger
Overigens wees gisteren de Ame
rikaanse president Ronald Reagan
het vroegere republikeinse lid van
het Huis van Afgevaardigden Bar
ber B. Conable als opvolger aan
voor de per 1 juli aftredende Clau
sen. Gebruikelijk is dat de Ver
enigde Staten de president van de
Wereldbank benoemen, terwijl de
Europese staten de directeur van
het Internationaal Monetair Fonds
mogen aanwijzen.
Kies je tapijt en wil je
kleur, dan neem je Desso.
Want Desso heeft ruim
300 mooie, aktuele kleuren.
Rijke strukturen, materialen,
dessins. En de zekerheid
van 5 of 7 jaar schriftelijke
garantie.
Kies maar.
Bij de Desso-dealer.
Kort Zakelijk
Dollar omlaag
De koers van de Amerikaanse
dollar is gisteren op de wissel
markten vrij sterk gedaald. Nadat
donderdagavond in New York op
iets meer dan 2,58 gulden was ge
sloten, opende de dollar gisteren in
Amsterdam op 2,5540 gulden. La
ter in de morgen zette de koersda
ling door. De middenkoers kwam
uit op 2,5490 gulden tegen 2,5780
gulden op donderdag. De banken
verlaagden hun advieskoersen met
twee cent tot 2,50 gulden (aankoop)
en 2,62 gulden (verkoop).
Uitzendkrachten
Bedrijven doen een veelvuldig
beroep op uitzendkrachten. Uit
een onderzoek van de overkoepe
lende organisatie van uitzendbu
reaus ABU in de provincie Utrecht
blijkt dat 80 procent van de bedrij
ven met meer dan 500 werkne
mers, 72 procent van de bedrijven
met 50 tot 500 arbeidskrachten en
71 procent van de kleinere bedrij
ven gebruik maakt van uitzend
krachten.
ADVERTENTIE
BRUSSEL (GPD) - De Europese
boeren verwerpen massaal de
prijsvoorstellen van de Europese
commissie, het dagelijks bestuur
van de EG, voor het landbouwjaar
'86-'87. De bevriezing van de land
bouwprijzen die de commissie
voorstelt is voor de boeren onaan
vaardbaar en biedt geen enkel per
spectief voor de oplossing van de
landbouwproblemen in de Ge
meenschap.
door
Hans de Bruijn
Die uitspraak deden ongeveer
1200 vertegenwoordigers van de
landbouworganisaties uit de twaalf
EG-landen, verenigd in de COPA,
gisteren op een protestmanifesta
tie in Brussel. De COPA eist in
plaats van bevriezing een verho
ging van de prijzen met 4,7 pro
cent.
De boeren deden een dringend
beroep op de Europese commissie
en de EG-landbouwministers om
voldoende geld uit te trekken om
de verplichtingen die in het kader
van een gemeenschappelijk land
bouwbeleid zijn aangegaan na te
komen.
Voorzitter J. van der Veen van de
drie samenwerkende Nederlandse
centrale landbouworganisaties zei
dat de Europese commissie in ge
breke is gebleven om perspectief
te bieden op een oplossing van de
marktproblemen in de landbouw.
Een landbouwbeleid kan naar
zijn mening niet gezond zijn als de
prijzen „onderuit gehaald" wor
den. Met een verstandig marktbe
heer moet het mogelijk zijn prijs
dalingen tegen te gaan. In dat geval
zijn de boeren volgens Van der
Veen ook best bereid om financieel
medeverantwoordelijkheid te dra
gen voor dat beleid.
DEN HAAG (GPD) - Minister-pre
sident Lubbers is ervan overtuigd
dat de daling van de werkloosheid
doorzet. Voorwaarde is wel, dat het
scholingsprobleem van werklozen
bevredigend wordt opgelost.
Op zijn laatste persconferentie
voor de gemeenteraadsverkiezin
gen van woensdag verwees hij naar
de laatste werkloosheidscijfers.
„Het laatste halfjaar is het aantal
werklozen met 30.000 gedaald. En
daarbij is de versnelling van de
economische groei als gevolg van
de dalende energieprijzen niet in
begrepen", aldus Lubbers, die ver
wacht dat zijn doelstelling, 500.000
werklozen in 1990, gehaald kan
worden.
Lubbers liet weinig los over de
besprekingen in het kabinet over
de maatregelen om de tegenvallen
de aardgasinkomsten op te van
gen. Niettemin liet hij doorsche
meren dat er per 1 juli maatregelen
genomen kunnen worden. Te den
ken valt aan verlaging van de sub
sidies voor het bedrijfleven (wir,
voorraadaftrek) en verhoging van
de sociale premies. De verhoging
van de benzine-, diesel- en lpg-ac-
cijns is vrijwel zeker van de baan.
Prins Claus opende gistermorgen in Den Haag het nieuwe kantoor van
het Landbouwschap op het toeziend oog van voorzitter Schouten. In een
toespraak sprak de prins de verwachtig uit dat de Nederlandse landbouw
zich van zuiver voedselproducerende bedrijfstak zal ontwikkelen tot pro
ducent van industriële grondstoffen. (foto anp>
PARIJS (ANP/DPA) - Het
Franse autoconcern Renault
zal 325.000 auto's van het type
„Super 5" naar de garage terug
roepen, zo is gisteren in Parijs
meegedeeld. De wagens zullen
worden gecontroleerd op mo
gelijke roestvorming in het
stuurhuis, die kan zijn ontstaan
door een ondeugdelijke afdich
ting.
In Nederland zal binnen nu
en drie maanden de eigenaars
van ongeveer 9000 Renaults
van het nieuwe type 5 worden
gevraagd met hun auto ter con
trole naar de garage te gaan.
Het gaat om de auto's die tot
augustus 1985 zijn verkocht, al
dus Renault Nederland.
Blijkt bij controle de afdich
ting niet te deugen dan wordt
die vervangen en voorzien van
een plastic kap. Uit voorzorg
voorziet Renault ook de afdich
tingen die wel goed zijn van
een plastic omhulsel. Van de
10.000 typen 9 en 11 die in Ne
derland tot nu toe zijn gecon
troleerd bleek bij 300 exempla
ren het euvel voor te komen.
De negatieve prijsontwikkeling
(deflatie) zal volgens hem het posi
tieve beeld van de economische
ontwikkeling niet verstoren. De
problemen voor minister Ruding
(financiën) zullen gecompenseerd
worden door de vergroting van de
koopkracht van de burgers.
Hij erkende wel dat de invoering
van arbeidstijdverkorting (atv)
moeilijker zou worden, omdat er
bij deflatie geen prijscompensatie
hoeft worden uitgekeerd. De prijs
compensatie is de belangrijkste fi
nancieringsbron van atv.
Autogas goedkoper
ROTTERDAM (ANP) - Voor het
eerst sinds 1979 komt de advies
prijs voor autogas aan de zelftank-
oomp weer beneden de vijftig cent.
Met ingang van maandag wordt de
literpijs verlaagd tot 49,9 cent.
De prijsdaling is een gevolg van
de daling van de prijzen voor gas
op de internationale markt. Lag de
literprijs zeven jaar geleden ook
beneden de twee kwartjes, begin
maart vorig jaar had hij met 87,5
cent een hoogtepunt bereikt.
ADVERTENTIE
Kies je tapijt, dan neem
je Desso: je kiest 't zekere
voor het onzekere.
Want Desso geeft
schriftelijk garantie: 5 jaar op
wollen en katoenen tapijten,
en 7 jaar op synthetisch tapijt.
Kies maar.
Bij de Desso-dealer.
desso
jeziMtapift
Voor de meeste effectenbeurzen
was het weer een grandioze
week. Op alle fronten werden ho
gere koersen aangeslagen waar
bij nu ook de obligatiemarkten
niet achterbleven. Op sommige
effectenbeurzen, zoals in New
York, werden zelfs nieuwe histo
rische koersrecords voor de aan
delen geboekt.
door
C. Wagenaar
In Amsterdam werden de zwa
re verliezen van de februari-
maand grotendeels weggewerkt.
Maar die waren tot dusdanige
proporties opgelopen dat het be
treden van nieuwe recordstan
den nog niet zo gemakkelijk
ging. Alleen de groep van de in
ternationals steeg zodanig snel,
20 punten in vier dagen, dat hier
voor het eerst sinds 8 januari jl.
een nieuwe historische top kon
worden bereikt.
Het algemeen beursgemiddel-
de dat vorige week nog bijna 30
punten beneden de top van be
gin januari terecht was gekomen,
kon die terugslag tot enkele pun
ten verlies terugbrengen. De oor
zaak van deze opzienbarende
prestatie kwam gedeeltelijk door
het fenomenale optimisme dat
deze week van Wall Street uit
straalde. En die beurs ontleende
zijn positieve benadering van de
toekomst aan de rente-ontwikke
ling die trouwens ook voor de
stemming in Amsterdam een
zeer positief effect had.
De optimistische renteconclu
sie in Wall Street werd gebaseerd
op de blijvende hausse op de
obligatiemarkt. Ook het zwaar
tegenvallend werkloosheidscij
fer in februari leidde tot specula
ties op een verdere rentedaling.
Velen zagen daarin het bewijs
dat het nog altijd niet wil met de
Amerikaanse economie en dat de
fase van lichte stagnatie die een
jaar geleden intrad, nog steeds
niet definitief overwonnen lijkt.
Merkwaardigerwijs had de ver
dere rentedaling in de Verenigde
Staten geen drukkend effect op
de dollar. Ook van het teleurstel
lende werkloosheidscijfer had de
dollar niet te lijden. Het tegen
deel was zelfs het geval. Want in
Amsterdam liep de waarde op
van even f2,50 tot bijna f2,60.
Door al deze factoren als mon
diale rentedalingen, lagere infla
tie, meer kans op toenemende
economische groei en een harde
re dollar lijkt het beursklimaat in
Amsterdam radicaal verandert.
De apathie is verdwenen, ook bij
buitenlandse kopers en de lage
beursomzetten die wekenlang de
sfeer tekenden, zijn overgegaan
in een drukke handel. Het duide
lijkst spreekt de klimaatsverbe
tering natuurlijk uit de krachtige
koersstijgingen die zich in de
eerste helft van de maand maart
hebben voorgedaan. Ook de obli
gatiemarkt deed daaraan mee en
kon deze week opnieuw flink
vooruit komen.
Minister Ruding nam de gele
genheid te baat een nieuwe
staatslening voor aanstaande
dinsdag uit schrijven tegen 6,5
procent, een kwart procent min
der dan de twee eerder dit jaar
geplaatste voorgangers en voor
het eerst sinds 1968 voor zulk een
laag percentage. Dat Amster
damse beurskringen deson
danks en zelfs nog voor 101 pro
cent als emissiekoers op een re
sultaat durven te rekenen van
tenminste vijf miljard gulden te
kent volledig de huidige beurssi-
tuatie.
Grandioos
Dit vloeit ook voort uit de her
nieuwde positieve benadering
van onze hoofdfondsen door het
buitenland. Zo steeg Unilever
door een grandioos vierde kwar
taal van f367 tot boven de f400
en Koninklijke Olie door een for
se dividendverhoging van f168
tot boven de f 190. Zeer vast met
tenminste ook tien procent meer
aan beurswaarde in één week
BEI
JRS
W
E
E
K
waren voorts Centrale Suiker-
maatschappij, Nutricia, Mini
House, Verenigde Glas en Wol-
ters Samson.
Ook de computeraandelen van
de parallelmarkt als Datex en
Textlite waren fors hoger. Een
flauw beloop met flinke verlie
zen lieten Fokker, Bam en KLM
zien. De Europese optiebeurs
had een drukke week waarbij het
totaal aan afgesloten contracten
steeg tot 252.000 tegen 196.000 in
de voorgaande werkperiode.
Naarmate de donderdag naderde
waarop de jaarcijfers van de Ko
ninklijke Shell bekend zouden
worden gemaakt, nam het aantal
afgesloten calls in de olie's
enorm toe. Dit fonds werd dan
ook met glans nummer één.
Het riool onder het Kremlin in
Moskou is zo lek als een mandje.
Het Delftse bedrijf Zegwaard
heeft het riolenstelsel onder het
Rode Plein met camera's geïn
specteerd en is tot de conclusie
gekomen dat het is verzakt en
scheuren vertoont. Het Delftse
bedrijf heeft de Russen aangebo
den aan het eind van het jaar, na
afloop van een andere klus die
Zegwaard uitvoert in het zuiden
van de Sowjet-Unie, het riool on
der het politieke bolwerk als de
monstratie-object over een leng
te van 200 meter te vervangen.
Daardoor hoeft het Rode Plein
niet te worden opengebroken.
De geavanceerde werkmethode
van Zegwaard voorkomt dat.
Export-manager S. Boerlage
van Zegwaard ziet de demonstra
tie-opdracht in Moskou niet als
iets bijzonders. "Het is ons
werk", zegt hij. "Of die scheuren
nu zijn veroorzaakt omdat er een
meneer Brezjnjev of Gorbatsjov
naar de wc zijn geweest of dich
ter bij huis meneer Wiegel. Dat
maakt voor mij helemaal niets
uit. Ook het Witte Huis in Was
hington is na zoveel tijd aan ver
nieuwing van het riool toe".
Als eerste onderneming uit het
westen gaat het Delftse bedrijf
Zegwaard in de Sowjet-Unie een
deel van het uitgestrekte riole
ringsstelsel vernieuwen. In Wol-
godonsk, een plaats van 60.000
inwoners in de buurt van de
Zwarte Zee, zal 10 kilometer
nieuw riool worden aangelegd.
Exportmanager Boerlage ver
wacht echter dat het hier niet bij
zal blijven. "De 10 kilometer is
onderdeel van een 120 km lang
rioleringstelsel dat aan vernieu
wing toe is. Als we de klus naar
tevredenheid kunnen klaren,
verwacht ik dat we voor nog eens
30 of 40 kilometer zullen worden
gevraagd", aldus Boerlage, die
hoopvol is over de kansen dat
het bedrijf dan volledig zou kun
nen doorbreken op de Russische
riool-markt.
Zegwaard hanteert bij het on
dergrondse werk een nieuw sys
teem waarbij wegen, straten en
trottoirs niet behoeven te wor
den opengebroken en waarbij
bovendien niemand van de
werknemers behoeft af te dalen
naar beneden. Alle werkzaamhe
den spelen zich bovengronds af.
Het enige zichtbare voor het
straatverkeer is dat het deksel
van de rioolput wordt verwijderd
en dat het gat wordt afge
schermd door een hek om onge
lukken te voorkomen.
Kunststof
Via een koker boven het gat
wordt in het bestaande maar be
schadigde riool een slang van
een dikvloeibare kunststof ge
perst. Die drukt zich tegen de
binnenwand van de bestaande
buis. Omdat de nieuwe leiding
op dat moment nog plooibaar is,
kan ze scheuren opvullen, grond
water opzij drukken, gaten over
bruggen en zelfs bochten maken.
Hoewel de splinternieuwe buis
smaller is, kan ze dankzij de
gladdere binnenkant meer afval
water verwerken dan de bestaan
de betonnen leidingen.
Volgens Boerlage vormt deze
nieuwe methode, waarvoor het
bedrijf in ons land het alleen
recht heeft, een technologische
doorbraak op het gebied van
riool- en pijpleidingrenovatie.
Hij is niet bang dat de Russen
het systeem zullen afkijken en
overnemen. "Het zou wel kun
nen, maar dat is net zoiets als
hier op het terrein een raket laten
neerzetten die wij zouden gaan
nabouwen. Zo werkt dat niet".
Behalve in Rusland, waar een
ploeg van 12 man half april met
het werk begint en er tot aan het
eind van het jaar aan de slag zal
blijven, vernieuwt het bedrijf
ook riolen in Koeweit en Saoedi-
Arabië. De stap naar Oost-Euro
pa is min of meer noodzakelijk
door de bezuinigingen in eigen
land die ook de rioleringen treft.
door
Bas Hoppel
Boerlage: "We hebben een trein
met hoogwaardige kennis opge
tuigd die moet blijven rijden. Je
kunt in een hoekje gaan zitten
wachten op orders, maar daar
krijg je alleen maar een dik rood
hoofd van. Als we ons ei niet in
eigen land kunnen leggen, gaan
we dat dus daarbuiten probe-
Met het Nederlandse riole
ringsstelsel is het volgens hem
overigens zeer slecht gesteld.
Anderen hebben daar al eerder
op gewezen. Zo heeft president-
directeur De Waal van de Gront-
mij gezegd dat de riolen in zo'n
slechte staat verkeren dat hij er
niet vreemd van zou opkijken als
binnenkort mensen plotseling
door een straat zouden zakken.
"Sommige gemeenten zouden er
goed aan doen de toestand van
het buizenstelsel eens goed te
onderzoeken. Ze zouden schrik
ken. Het probleem wordt met de
dag erger", aldus De Waal van de
Grontmij.
Boerlage denkt er niet veel an
ders over. De totale lengte van
het ondergrondse buizenstelsel
in ons land wordt geschat op
40.000 tot 50.000 kilometer en
heeft een waarde van 40 tot 50
miljard gulden. Gemiddeld gaan
deze merendeels betonnen bui
zen 40 jaar mee. "Dat betekent
dat per jaar ongeveer één miljard
gulden zou moeten worden uit
gegeven om de zaak op peil te
houden. Aan het vervangen of
opknappen van lekke riolen
wordt echter op jaarbasis maar
zo'n f300 miljoen gulden be
steed. Ieder jaar loopt die achter
stand verder op en ik denk dat
die inmiddels al tussen de f 3 en
f 4 miljard bedraagt".
Sporthal
Volgens Boerlage spelen bij
het verwaarlozen van het riole
ringstelsel niet alleen de bezuini
gingen, maar ook de desinteresse
van de verantwoordelijke wet
houders in vrijwel alle gemeen
ten in ons land een belangrijke
rol. "Het is natuurlijk veel inte
ressanter voor een wethouder
om een sporthal van f 2 miljoen
te bouwen dan voor f200.000 een
riool te onderhouden. Daar ziet
niemand iets van terwijl die wet
houder wel over een tijdje tegen
z'n kleinzoon kan zeggen: kijk 's,
dat heeft opa nog helpen bou
wen".
Hij voorspelt echter dat als niet
snel een grootscheepse landelij
ke vernieuwingsoperatie voor de
riolen wordt opgezet, de klap
nog harder aan zal komen en dat
de kosten vele malen hoger zul
len uitvallen dan er nu zoge
naamd wordt uitgespaard. Boer
lage: "Je kunt het vergelijken
met de aanschaf van een auto.
Ook die moet worden onderhou
den. Sla je een onderhoudsbeurt
over, dan zul je er geen ruzie over
krijgen met je buurman. Je
wordt er ook niet door de politie
voor bekeurd. Gaat er ergens een
rood lampje branden, dan kun je
dat rustig onzichtbaar maken
door het af te plakken. Het is
struisvogelpolitiek die tijdelijk
werkt, maar op den duur on
houdbaar is".
Het inladen van de vaten met hars.
