Zuid-Afrika voelt
desinvesteringen
Zwitsers dubben over lidmaatschap VN
Pessimisme over
bezoek Honecker
Reagan: 'Rechtse
dictatuur ook fout'
'Bedreiging voor regering en economie'
Kern komeet Halley
groter dan gedacht
Muitende
generaal
in Ecuador
vlucht voor
legeraanval
Aan Bondsrepubliek
Weer voorstel Russen
verbod op kernproeven
Costa Rica en
Nicaragua
herstellen
betrekkingen
Hotel stort in:
zeker
50 mensen
onder het puin
ZATERDAG 15 MAART 1986
PAGINA 7
JOHANNESBURG (AP/UPI) - De acties die in de hele wereld worden gevoerd om inves
teringen uit Zuid-Afrika terug te trekken en sancties tegen het land te treffen, beginnen
een ernstige bedreiging te vormen voor de Zuidafrikaanse regering. Dat heeft minister
Chris Heunis van Constitutionele Ontwikkeling en Planning gisteren gezegd.
DARMSTADT (ANP) - Uit de laat-
ste beelden die de Europese kunst
maan Giotto van de komeet Halley
naar de aarde seinde, kan worden
opgemaakt dat de kern van het he
mellichaam zeker twee keer zo
groot is als de geleerden tot nu toe
hadden aangenomen. Dacht men
aanvankelijk aan een ronde bol
met een doorsnee van zes kilome
ter, nu spreekt de wetenschappelij
ke staf op het controlecentrum
ESOC van de Europese ruimte-or
ganisatie ESA in Darmstadt over
een langgerekt voorwerp van een
regelmatige vorm met een lengte
van 15 kilometer en een breedte
van minstens vier kilometer. De
kern is diepzwart.
Van de komeet zijn gedurende
3,5 uur 2.000 foto's gemaakt. Het
laatste plaatje kwam binnen, toen
de Giotto zich op een afstand van
ongeveer 1.400 kilometer van de
kern bevond. Daarna begaf de ca
mera het onder een regen van stof
deeltjes die afkomstig waren van
de komeet.
Ondanks het verlies van de ca
mera twintig seconden voordat de
Giotto de kern van de komeet op
een afstand van 540 kilometer het
dichtst zou benaderen en het uit
vallen van enkele andere weten
schappelijke instrumenten noem
de professor R. Lüst, directeur-ge
neraal van de Europese ruimte
vaart-organisatie, de missie gister
middag een succes, zelfs groter
dan men vannacht nog had ge
dacht.
„Zonder reserve kan ik zeggen
dat we uitmuntende resultaten
hebben bereikt met de Giotto die
de komeet na een reis van acht
maanden zeer dicht naderde.
De directeur-generaal deelde
mee dat vier van de tien weten
schappelijke apparaten nog steeds
goed werken en de signalen per
fect doorkomen. De Giotto volgt
zijn uitgestippelde weg en de kans
is aanwezig dat het ruimtevaartuig
na een paar jaar naar de aarde te
rugkeert. waar het wellicht met be
hulp van een ruimteveer kan wor
den opgepikt om opnieuw voor
een missie gebruikt te worden.
Professor Lüst zei dat het ener
giesysteem en het zonnepaneel van
de Giotto geen schade heeft opge
lopen. Ook de antenne is nog in
tact, evenals het apparaat dat de
gegevens verwerkt.
Professor R. Bonnet, directeur
van het wetenschappelijk pro
gramma van de ESA, verklaarde
gistermiddag dat de missie buiten
alle verwachtingen is vervuld. Er
zijn zeer interessante beelden en
gegevens, zowel over het uiterlijk
van de komeetkern als van de sa
menstelling van de coma en de at
mosfeer van de komeet binnenge
komen.
Deze zullen de komende maan
den nader worden uitgewerkt en
worden vergeleken met de resulta
ten van de Russische en Japanse
ruimtesondes, die de komeet Hal
ley vanaf een veel grotere afstand
hebben bestudeerd.
Dr. R. Reinhard, wetenschappe
lijk leider van het Giotto-project,
vond dat de verrassend goede kwa
liteit van de beelden en gegevens
het verlies van de signalen gedu
rende de laatste momenten van de
ontmoeting met de komeet in rui
me mate compenseerde.
In een toespraak tot het parlement
van het thuisland Gazankulu zei
Heunis dat Zuid-Afrika een econo
mische groei van 7 tot 8 procent
per jaar nodig zal hebben om de ge
volgen van de acties te boven te ko
men. Hij waarschuwde dat de ac
ties 700.000, meest zwarte Zuidafri
kanen hun baan kunnen gaan kos
ten.
'de positieve indruk' die Pretoria
maakte door met die landen te on
derhandelen, goeddeels teniet ge
daan, zei hij.
Heunis zei dat de democratie
moet worden versterkt in Zuid-
Afrika om de economie van het
land te versterken.
De Amerikaanse afgezant Frank
Wisner heeft gisteren bij de Zuid-
Harry Oppenheimer, de vroegere
president van de Anglo-American
Corporation, het grootste particu
liere bedrijf van het land, zei dat de
anti-apartheidsorganisaties met afrikaanse regering aangedrongen
hun acties voor desinvestering en °P spoed bij de beloofde hervor-
sancties nu 'een ernstige kracht' mingen en op snelle vooruitgang in
zijn geworden. Oppenheimer, de richting van gerechtigheid, ge-
thans voorzitter van het Instituut lijkheid en democratie. Dit jaar is
voor Internationale Aangelegenhe- volgens Wisner het jaar waarin de
den, zei dat de druk door de desin
vesteringen is opgelopen tot onge
kende hoogte.
proef op de som genomen moet
worden, "een jaar waarin wij allen
hopen dat Zuid-Afrika zich uit de
huidige ongelukkige omstandighe
den kan ontwikkelen naar een pe
riode waarin zwarte leiders en
blanke leiders onderhandelen over
de toekomst van het land".
Wisner, onderminister voor Afri
ka, heeft in Zuid-Afrika, Zambia,
Zimbabwe en Moambique bespre
kingen gevoerd om steun te zoe
ken voor een plan om onafhanke
lijkheid te verlenen aan Namibiè,
gekoppeld aan terugtrekking van
de Cubaanse troepen uit Angola.
Het Zuidafrikaanse voorstel om
het onafhankelijkheidsplan op 1
augustus in werking te stellen, af-
QUITO (AP) - Het Ecuadoraanse hankelijk van het vertrek van de
leger heeft gisteren met tanks de Cubanen, noemde hij een "belang-
luchtmachtbasis bij. de hoofdstad rijke stap". Zuidafrikaanse rege-
Quito bestormd en heroverd op de ringskringen hebben gisteren be-
rebellerende luchtmachtgeneraal vestigd dat een delegatie van het
Frank Vargas, die gedreigd had Gemenebest een bezoek heeft ge-
met zijn aanhangers op te trekken bracht aan de gevangen ANC-lei-
naar het paleis van president Leon der Nelson Mandela. Het bezoek
Febres Cordero. Volgens Radio van de delegatie, onder leiding van
Quito is de generaal echter kort de voormalige premier van Austra-
voor de aanval met een vliegtuig bë Malcolm Fraser en de voormali-
gevlucht naar de basis Manta bij ëf president van Nigeria Olusegun
Guayaquil, waar hij vorige week
ook al een opstand leidde.
Vargas was op de basis Mariscal
Sucre bij Quito ingesloten wegens
insubordinatie, maar werd donder
dag door officieren bevrijd, waarna
hij dreigde het presidentieel paleis
te bestormen. President Febres
Cordero kondigde in het hele land
de noodtoestand af, en kort voor
het middaguur openden loyale
troepen ondermeer met tanks de
aanval op de luchtmachtbasis.
Obasanjo, was omgeven met strik
te geheimhouding.
MOSKOU (ANP) - De Sowjet-Unie
heeft de VS voorgesteld in april on
derhandelingen te openen over een
Ongeveer anderhalf uur na het totaal verbod op kernproeven,
begin van de aanval vertelde een maar sluit ook uitbreiding van de
loyale officier Radio Quito dat de onderhandelingen met Groot-Brit
startbaan was heroverd. 'Er moe- tannië of andere landen niet uit.
ten nog een paar gebouwen ver- Dit heeft onderminister van bui-
overd worden voor wij de basis tenlandse zaken Viktor Komplek-
volledig onder controle hebben', tov gisteren verklaard op een pers
zei hij. De radio meldde dat bij de conferentie in Moskou. De onder-
aanval twee soldaten waren ge- handelingen kunnen worden ge
sneuveld en twee burgers, negen voerd in Moskou, Washington of f^0?? msPe"ie ter pieKKe. ue
:pn ,™„„H B Genève. zo zei hii Amerikaanse beschuldiging werd
wikkeling en kennelijk heeft de
Sowjet-Unie haar proefserie afge
sloten, maar de VS zijn nog niet
zover, zo werd gezegd. Daarnaast medewerkers.
heeft de Sowjet-Unie bezwaren te
gen afdoende controlemaatrege
len, aldus Washington.
MANILLA - De Filippijnse president Aquino heeft honderden straatar
me Filippino's dezer dagen een kijke laten nemen in het Malacanag-pa-
leis van de verdreven dictator Marcos, dit om hen de rijkdom van de
voormalige president te tonen. Op de foto vergapen de mensen zich aan
een portret van Marcos. Binnenkort zal het paleis worden opengesteld
voor alle publiek.
Inmiddels zijn weer 18 bankrekeningen geblokkeerd van Marcos. De
regering-Aquino heeft nu in totaal 51 bankrekeningen geblokkeerd in een
poging ets terug te vinden van de 5 tot 10 miljard dollar die Marcos en
zijn kliek in de loop der jaren moeten hebben verduisterd. Intussen komt
nu ook in de Verenigde Staten een stroom van beschuldigingen en onder
zoeken op gang naar verduisteringspraktijken van Marcos en zijn naaste
Op de persconferentie van giste
ren werden echter de beloften van
Gorbatsjov herhaald dat strikt toe
zicht zal worden toegestaan inbe
grepen inspectie ter plekke. De
raakten gewond.
Verslaggevers ter plaatse meld
den dat regeringstroepen met zo
wel lichte als zware wapens de aan
val om 10 minuten voor twaalf in
zetten. Het vuur werd door de re-
Genève, zo zei hij.
De Sowjet-Unie had donderdag
verklaard dat zij bereid is zich zo
lang aan haar eenzijdige stop op
kernproeven te houden totdat de
VS een nieuwe proef houden. Oor
spronkelijk zou de Sovjetstop op
belten beantwoord, maar ongeveer 31 maart aflopen. Sowjetleider Mi
J chail Gorbatsjov had met deze ver
klaring gereageerd op een oproep
van de „Groep van Zes" landen
aan VS zowel als SU geen proeven
meer te houden tot de volgende
top Reagan-Gorbatsjov. De zes lan
den zijn Mexico, Argentinië, India,
De radiozender van het leger Zweden, Tanzania en Griekenland,
meldde gistermiddag dat 200 mili- De VS verklaarden zich donder-
tairen en evenveel burgers waren dag direct opnieuw tegen een stop.
gearresteerd. Proeven zijn nodig voor wapenont-
20 minuten na het begin van de ac
tie reden drie tanks de basis bin
nen. Volgens de verslaggevers had
Vargas zijn mannen voor het begin
van de aanval toegesproken en op
gedragen de basis te verdedigen.
„volstrekte nonsens" genoemd.
De VS hebben 200 controlesta
tions langs de Sowjetgrens, waar
mee kernproeven gemakkelijk
kunnen worden ontdekt. „De Sow
jet-Unie heeft slechts 20 stations en
heeft tot dusverre nog geen enkele
kernproef in het buitenland ge
mist", zo werd f
Ex-president Marcos heeft gisteren te kennen gegeven dat hij Hawai wil
verlaten en zich wil vestigen in Singapore. De Amerikaanse regering doet
bij de regering van Singapore een goed woordje voor Marcos, zo verluidde
het in diplomatieke kringen.
Bij gevechten tussen legereenheden en rebellen, die nog trouw zijn aan
Marcos, zijn gisteren in twee dorpen in het zuiden van de Filippijnen acht
doden gevallen. Vier soldaten en vier rebellen kwamen om het leven.
De EG-commissie in Brussel heeft besloten om voedselhulp ter waarde
van 1,4 miljoen gulden te verschaffen aan de Filippijnen. Het voedsel is
bestemd voor de vele daklozen. President Aquino heeft besprekingen ge
voerd met functionarissen van het Internationaal Monetair Fonds om te
komen tot een economisch reddingsplan van het eens zo welvarende, maar
na de periode-Marcos berooide land.
ADVERTENTIE
AMSTERDAM - Het actieschip Si-
rius van Greenpeace vertrekt
maandag naar de Ierse Zee voor
een campagne tegen de nucleaire
opwerkingsfabriek Sellafield bij
het Britse Windscale. Deze fabriek
loost volgens de milieu-organisatie
elke dag miljoenen liters besmet
afvalwater rechtstreeks in zee,
waardoor de Ierse Zee de meest ra
dio-actief verontreinigde ter we
reld is.
De VVD wil voldoende parkeergelegenheid
in de binnenstad voor het winkelende
publiek.
EZ'iI GOEDE RAAD:
STEIOP LIJST 2,
KIES VOOR DE VVD!
BONN (Rtr/DPA) - De Westduitse
kanselier Helmut Kohl heeft giste
ren opgeroepen tot betere betrek
kingen tussen de Bondsrepubliek
en de DDR. Intussen groeit echter
het pessimisme over het lang ver
beide bezoek aan Bonn van de
Oostduitse staats- en partijleider
Erich Honecker.
In zijn jaarlijkse „bericht over de
toestand van de natie in het gedeel
de Duitsland" verklaarde Kohl dat
de twee Duitse staten de „plicht
hebben een actieve bijdrage te le
veren aan de betrekkingen tussen
Oost en West door hun samenwer
king uit te breiden". Hij zei te ho
pen dat de positieve signalen van
de top in Genève tussen Reagan en
Gorbatsjov een direct effect zullen
hebben op de ontwikkeling van de
Oost-Westrelatie.
De kanselier repte in zijn rede
voor de Bondsdag niet van een mo-
SAN JOSE/MANAGUA/WAS-
HINGTON (RTR/UPI/DPA) - Cos
ta Rica en Nicaragua hebben don
derdagavond een formeel akkoord
gesloten over deelneming in een
internationale vredesmacht langs
de grens tussen de beide landen.
Ook hebben de twee landen de di
plomatieke betrekkingen genor
maliseerd.
In het akkoord dringen de lan
den erop aan dat zo snel mogelijk
een grenscommissie wordt inge
steld. Deze zal belast worden met
het toezicht op het grensgebied en
mag ter plekke onderzoek instellen
naar "incidenten die tot spanning
langs de grens kunnen leiden". Het
akkoord werd ondertekend door
de Nicaraguaanse onderminister
van buitenlandse zaken Victor Hu-
go Tinoco en zijn Costaricaanse
ambtgenoot Gerardo Trejos.
Volgens een gemeenschappelij
ke verklaring zal de vredesmacht
worden samengesteld uit vertegen
woordigers van de landen van de
Contadora-groep of de steungroep
daarvan. Tot de Contadora-groep
behoren Mexico, Colombia, Vene
zuela en Panama. In de steungroep
hebben Argentinië, Brazilië. Peru
en Uruguay zitting.
Een commissie van negen Ame
rikaanse Congresleden zal zou gis
teren een bliksembezoek aan El
Salvador en Nicaragua afleggen
om zich te op de hoogte te stellen
van de toestand in Midden-Ameri-
ka. Het bezoek van de Republi
keinse afgevaardigden is bedoeld
als voorbereiding op het debat
over het voorstel van de Ameri
kaanse regering militaire steun te
geven aan de Nicaraguaanse guer
rillastrijders die de linkse regering
in Managua ten val willen brengen
gelijk bezoek van Honecker, dat
het eerste zou moeten worden van
een Oostduitse leider aan de
Bondsrepubliek. De kans dat dit
bezoek binnen afzienbare tijd
plaatsvindt, wordt in Bonn steeds
kleiner geacht.
De Westduitse kranten schrijven
dat bij de regering-Kohl de vrees
toeneemt dat de Sowjet-Unie Ho-
neckers reisplannen blokkeert. Als
gevolg van de Sowjet-opstelling
zou Honecker zich voor de tweede
maal sinds 1983, toen voor het eerst
sprake was een bezoek, gedwon
gen zijn een voorgenomen reis uit
te stellen. Vorige maand zei het
Oostduitse politburolid Horst Sin-
dermann na overleg met Kohl dat
Honecker van plan was in 1986
naar West-Duitsland te komen.
Maar het weekblad Die Zeit en
de krant Die Welt schrijven dat er
aanwijzingen zijn dat Sowjet-leider
Michail Gorbatsjov vier weken ge
leden tijdens een gesprek in Mos
kou verzet heeft aangetekend te
gen een bezoek. Het gesprek lever
de een communiqué op waarin de
Westduitse steun aan wat genoemd
werd de destructieve Amerikaanse
politiek tegenover Oost-Europa
werd gehekeld. Bonn toonde zich
ontmoedigd door de ontmoeting in
Moskou. Voorlopig neemt het een
afwachtende houding aan.
Kohl en Honecker zijn vandaag
in Stockholm ter gelegenheid van
de begrafenis van de vermoorde
premier Olof Palme. Westeuropese
diplomaten menen dat als er in de
Zweedse hoofdstad geen ontmoe
ting plaatsvindt, dit kan duiden op
problemen rond Honeckers voor
nemen de Bondsrepubliek met een
bezoek te vereren.
SINGAPORE (Rtr) - Het zeven ver
diepingen tellend New Serangoon
Hotel in Singapore is vanochtend
ingestort. Dit heeft de politie van
Singapore bekendgemaakt. Ten
minste 50 personen zijn volgens
een politiewoordvoerder onder het
puin geraakt.
„Wij schatten dat zich ten minste
50 a 60 personen in het hotel be
vonden", aldus een politieman ter
plaatse
Tientallen brandweermannen
zijn inmiddels begonnen met het
zoeken naar overlevenden onder
het puin. De politie kan nog niet
zeggen of er slachtoffers zijn. Ook
over de nationaliteit van de hotel
gasten is nog niets meegedeeld.
WASHINGTON (GPD) - Het Ame
rikaanse volk gelooft in mensen
rechten en verzet zich tegen tyran-
nie in welke vorm dan ook, van
links of van rechts. Dat is het nieu
we credo dat de Amerikaanse pre
sident Reagan gisteren tijdens een
televisierede uitsprak. Het bete
kent een duidelijke wending in zijn
politiek, die rechtse dictaturen
doorgaans met rust liet en zich vrij
wel uitsluitend richtte op bestrij
ding van linkse regimes.
Overigens komt ook in de nieu
we uitgangspunten, die Reagan in
overleg met het ministerie van bui
machthebbers van Haïti en de Fi
lippijnen, geeft de Russen zelfs
nog te verstaan dat er geen ge
schikter ogenblik is dan nu voor
een herziening en herwaardering
van hun beleid. Vanwege hun bin
nenlandse problemen en niet na
der toegelichte tekenen van 'demo
cratische revolutie' die in Moskou
'zichtbaar' zouden zijn.
Van officiële zijde wordt ont
kend dat Reagans boodschap een
verschuiving in het beleid bete
kent, maar 'voor de helft analyse
DEN HAAG - De bevolking van
Zwitserland spreekt zich morgen
uit over de vraag of hun neutrale
land lid wordt van de Verenigde
Naties. De Zwitserse regering, ge
steund door een meerderheid in
het parlement, is voor toetreding
tot de VN en voert campagne om
de Zwitsers zo ver te krijgen dat ze
'ja' stemmen.
door
Bart Jochems
Zo'n 4,5 miljoen pamfletten wer-
de hëih~recept\ ÓTtoon den in opdracht van de overheid
het bericht aan het Congres gefabriceerd om de Zwitsers en-
tenlandse zaken en dat van defen- wijkt echter aanmerkelijk af van thousiast te krijgen voor toetre-
heeft geformuleerd, van links een beleid dat wel eens de Kirkpa- ding de VN. Maar opiniepeilin-
trick-doctrine wordt genoemd,
de vroegere ambassadrice i
nog steeds het grootste gevaar
wereldvrede. De Sowjet-Unie mag
volgens Reagan 'geen fundamente
le verbetering van betrekkingen
verwachten zolang er sprake is van
voortgezet avonturisme'.
Reagan, gesterkt door de bijval
met het verwijderen van de rechtse
de VS bij de VN. In zijn eenvoudig- een officiële Zwitserse vertegen-
ste vorm kwam die erop neer dat woordiging in de VN niet zitten, 31
Amerika welgezinde rechtse dicta-
turen (die slechts 'autoritair' heet
ten) moesten worden ontzien van
wege de strategische belangen van
de VS.
procent is vóór en het resterende
percentage (18) heeft geen mening.
Waarschijnlijk stemt een meerder
heid dus tegen, maar het leger twij
felaars en een lage opkomst kun
nen zorgen voor een andere uit
slag.
De pamfletten van regeringszij
de reppen in vier talen over de
voordelen van het lidmaatschap.
Gewezen wordt op de groeiende
samenwerking en wederzijdse af
hankelijkheid tussen naties en de
nadelen voor een klein land als
Zwitserland als de geisoleerde po
sitie, het gevolg van het vasthou
den aan de neutraliteit, blijft voort
bestaan.
De oppositie meent dat Zwitser
land als lid van de VN gedwongen
zal worden keuzen te maken die de
neutraliteit in gevaar brengen. Ook
de verzekering van de regering dat
binnen de VN Zwitserland's onaf
hankelijke positie zal worden be
nadrukt kan de tegenstanders niet
gerust stellen.
Met verwijzingen naar de ge
schiedenis onderstrepen de tegen
standers hun bezwaren. Zwitser
land sloot zich in 1930 aan bij de
voorganger van de VN, de Volken
bond, en kwam vijf jaar later in de
problemen toen de bond besloot
tot economische sancties tegen Ita
lië vanwege de inval in Ethiopië.
De Zwitsers overwogen zich uit
de Volkenbond terug te trekken,
omdat een zo duidelijke stellingna-
me tegen het buurland niet te rij
men viel met het traditioneel neu
trale standpunt van Zwitserland.
Niet dat de VN in haar veertigja
rige geschiedenis heeft uitgeblon
ken in het nemen van sancties.
Slechts eenmaal werden militaire
maatregelen afgekondigd (Korea)
en tweemaal besloot het orgaan tot
economische sancties (Zuid-Afri
ka, Rhodesië).
Bovendien bepaalt artikel 41 van
het Handvest dat een staat die zich
neutraal wenst op te stellen niet
kan worden belast met de uitvoe
ring van militaire sancties. Van de
lidstaten wordt wel verwacht dat
ze dergelijke sancties steunen.
üm economische maatregelen
van de VN kan eigenlijk niemand
heen. De Zwitserse minister van
buitenlandse zaken Pierre Aubert
,,Je kunt economische sancties van
de Verenigde Naties niet negeren,
of je nu wel of geen lid bent".
Kosten
In de verhitte discussies over het
lidmaatschap speelt naast het the
ma neutraliteit ook 's lands huis
houdportemonnee een rol Tegen
standers zeggen dat lidmaatschap
van de VN zal leiden tot kostbare
deelname van Zwitserland aan de
Wereldbank en het Internationaal
Monetair Fonds. Volgens een stu
die van 1984 kost het de Zwitserse
banken aan 'entreegeld' voor deze
organisaties ruim 11,5 miljard gul
den.
Zwitserland mag dan op het mo
ment geen lid zyn van de VN, de
Zwitsers zitten slechts als waarne
mer bij de vergaderingen van de
organisatie, toch kan het land reke
nen op forse inkomsten dank zij de
verschillende organisaties van de
VN. Topconferenties, internationa
le onderhandelingen en allerlei
missies zorgen in het kanton Genè
ve jaarlijks voor een stroom aan in
komsten van 1,6 miljard gulden.
De Zwitsers mogen nogal han
gen aan tradities, de geschiedenis
leert ook dat zij niet in groten geta
le het rode potlood in de stemhok
jes plegen te hanteren. In recente
verkiezingen stemde slechts een
derde van de 4,1 miljoen kiesge
rechtigden. Is de opkomst morgen
weer zo laag dan kan de regering
wellicht alsnog in gejubel uitbar
sten.
