'We draaien pop voor iedereen'
TV-rubriek
Tv-verslag op z'n Amerikaans
door
Nico Scheepmaker
KRO's Zalige Muziek Zondag
Wim Bosboom heeft toekomst achter zich
ZATERDAG 8 MAART 1986
RADIO-TV-KUNST
Wat is televisie?
De ruimte van het volledig le
ven, zou ik, met de dichter Luce-
bert, willen zeggen. Mijn broer
Rob was een maand in Californië
op familiebezoek, waar hij in de
gelegenheid was veel televisie te
kijken. Het viel hem op dat Euro
pa niet bestaat voor de Ameri
kaanse televisie, laat staan voor
de Amerikaanse tv-kijkers. De
Filipijnen bestonden, maar de
verwikkelingen daar waren dan
ook een schier binnenlandse
aangelegenheid voor Amerika.
De Sovjet-Unie bestond. Het
duel Iran-Irak bestond. Maar
daar hield het wel zo'n beetje
mee op. Engeland bestaat niet.
Frankrijk bestaat niet. West-
Duitsland bestaat een heel klein
beetje, en Nederland moet nog
uitgevonden worden.
De ruimte van het volledig le
ven wordt de Amerikaanse kij
ker dus grotendeels ontzegd.
Nu is Amerika natuurlijk
groot, dus ook binnen de beper
king van zijn eigen grenzen kan
de Amerikaan nog heel wat van
zijn gading op het gebied van
'volledig leven' vinden. Bijvoor
beeld de tweeëneenhalf uur du
rende 'live'-reportage van de red
ding van twee piloten, die met
hun Cessna 172 in de kabels van
een hoogspanningsmast ver
strikt waren geraakt en op 30 me
ter hoogte een 'balance-act' op le
ven en dood volvoerden. A Mat
ter of Life and Death. Dat ge
beurde om 9 uur 's avonds, in de
buurt van het Ontario Internatio
nal Airport, dat wil zeggen op
een tijdstip dat het in Californië
al aardedonker is. Op het hoog
spanningsnet zat een spanning
van 250.000 Volt, die echter auto
matisch werd uitgeschakeld na
dat het particuliere vliegtuigje de
onvermijdelijke kortsluiting had
veroorzaakt. De chauffeur van
een 32 meter hoge kraan, die op
eens de wegverlichting zag uit
vallen, schakelde zijn radio in op
de politieberichten en hoorde
toen dat er. daar en daar, een
vliegtuigje in een hoogspan
ningsmast verzeild was geraakt.
Hij realiseerde zich dat hij daar
vlakbij was, en een kwartier later
was hij al op de plaats van het
ongeval aangekomen. Niet lang
daarna was ook de lokale televi
sie aanwezig, die vanaf de grond
beelden van de cockpit kon
doorseinen alsof ze met de came
ra langszij stonden. Alles in clo-
se-up dus.
Dat is pas televisie!
U moet zich even in de ge
moedstoestand van de beide pi
loten indenken („wat ging er
door u heen?"). De kijkers hoor
den dat pas na afloop, maar de
beide piloten hadden in het duis
ter al twee avonturen achter de
rug, voordat de televisie ter
plaatse was. Ten eerste waren ze
dus tegen die hoogspanningska
bel gecrashed, maar niet gewoon
BOEM! PANG! ertegenaan. Nee.
in zekere zin 'in glijvlucht', want
ze kwamen op de hoogspan
ningskabels terecht (zonder zich
dat te realiseren), en gleden
zoetjes voort, om tenslotte ruw
tot staan te worden gebracht
door de mast. Het vliegtuigje kie
perde daarbij om. hing met zijn
wielen in de lucht, en werd in
wezen alleen door de propellor
die in de kabels verstrikt was ge
raakt voor neerstorten behoed.
Maar dat realiseerden de beide
inzittenden zich niet! Ze dachten
dat ze ondersteboven op de
grond lagen! Dus wat deed de pi
loot, hij maakte zijn cockpit
open, stapte op de.vleugel, om
vandaar op de grond te springen,
toen zijn co-piloot opeens arg
waan kreeg. Haastig kroop de pi
loot, op dertig meter hoogte,
weer in de cockpit terug!
«V» J
msr
Dat hebben de Amerikaanse
tv-kijkers dus gemist, maar in de
onherroepelijke speelfilm over
dit onderwerp zal het zeker niet
ontbreken...
Gelukkig kwam er al snel hulp.
In het licht van schijnwerpers
slaagden twee man in een hoog
werker (zo'n kraan met een
kraaienest) erin met een kabel
die vanuit de toegesnelde hoge
kraan werd neergelaten het
vliegtuigje wat steviger vast te
maken, want de allereerste zorg
was dat het niet naar beneden
zou flikkeren. Het hing i
bij wyze van spreken, aan een zij
den draadje! Daarna werd de pi
loot in de bak van de hoogwerker
gehesen, en eerst met de twee
brandweerlieden (want de red
dingsoperatie werd door de
brandweer uitgevoerd) naar de
begane grond gebracht alvorens
aan de redding van de tweede
man werd begonnen. Want een
bijkomende complicatie was. dat
het al twéé weken geregend had,
de grond soppig was geworden,
en de hoogwerker langzaam ver
zakte. Vier man in de bak zou
wel eens te veel van het goede
kunnen zijn geweest! Bovendien
moest de co-pilot, die al die tijd
ondersteboven in zijn veilig
heidsgordel had gehangen, eerst
nog van die gordel worden be
vrijd. Dit werd een even span
nende operatie als dat gedoe bij
Willem Ruis waarbij een metalen
ring rond een elektrische gebo
gen stang moet worden gevoerd.
De gordel moest vanuit de hoog-
werkersbak door het raampje
van de cockpit heen worden los
gesneden. zonder dat de bak het
vliegtuigje raakte, want anders
zou het alsnog kunnen neerstor
ten van 30 meter hoogte! Enfin,
het lukte. Na een ruim twee uur
durende reddingsoperatie c.q.
directe tv-reportage. nu en dan
onderbroken uiteraard voor re
clame. Er schijnen enkele beel
den van in het jeugdjournaal of
het gewone journaal te zijn ge
weest. die ik gemist heb. Maar
als ik de baas was bij een zendge
machtigde, dan zou ik de volledi
ge reportage hebben uitgezon
den. ook al mis je dan natuurlijk
de spanning van de Amerikaanse
tv-kijkers. die niet wisten of het
goed zou aflopen of niet.
HILVERSUM- (GPD) - Paul van
der Lugt is eindredacteur van het
zondagprogramma op Radio 3 en
op vrijdagmiddag wordt onder zijn
leiding een vergadering gehouden
waarin de programmamakers hun
ideeën en op- en aanmerkingen
naar voren brengen. Winfried Po-
vel, die 'Zin in Pop' maakt, is er. En
Eddie Keur, van de Mini-Parade
Peter van Bruggen, de bedenker
van 'Weeshuis van de Hits' is ziek.
hij wordt vervangen door Paul van
der Lugt compleet met kinder
stemmetje (Morrisson) en al. Paul
liet het stemmetje de laatste keren
inspreken door dochter Daantje.
bij Peter deed zijn zoontje hel al
die tijd.
door
Margriet Hunfeld
Op de vergadering ook Gerard
Kamer, die het popnieuws ver
zorgt, en Hubert van Hoof van 'Op
slag van maandag'. En verder: de
Belg Peter van Dam (Manneke
Pop). Rick van Velthuysen (Popti-
ma Forma) en Mare Stakenburg
(Krachtvoer).
De vergadering is wat rommelig.
Er wordt door elkaar heen gepraat,
er komen fouten aan bod van de
vorige uitzendingen iemand
had 't over een vrouwelijke zange
res, dat kan dus echt niet...") en er
worden platen gekozen die de spe
ciale aanbieding worden.
„Wij zijn de enige omroep", vindt
Rick vari Velthuysen, „waar het
kiezen van platen demografisch ge
beurt". De platenspeler gaat aan,
het volume op vol. Een meneer in
driedelig bruin steekt tot tweemaal
toe zijn hoofd om de deur met het
verzoek of 't wat minder kan. „Dat
moet je dus ook even gehad heb
ben, zo'n man", vindt Eddie Keur
sardonisch.
Die ochtend hebben de program
mamakers tot half twaalf met de
pluggers gesproken. Per week
worden er gemiddeld veertig tot
zestig nieuwe singles aangeboden
en gezamenlijk wordt de keuze ge
maakt wat wel en niet gedraaid
gaat worden. Simple Minds en
Simply Red ^taan 't hoogst geno
teerd. Er zullen live-opnamen ge
maakt worden van The Cult en
Simply R'ed. vertelt Gerard Kamer.
Legt uit: „Bij de groepen die nog
niet al te bekend zijn is dat geen
probleem, maar zodra ze doorbre
ken en succesvol worden krijg je
een verbod op het opnemen van li
ve-concerten. In verband met pira
terij is dat vooral; de groepen zijn
bang dat er op die manier banden
gaan rouleren waar ze verder geen
stuiver meer aan kunnen verdie
nen. Heel logisch, natuurlijk. Maar
om die reden proberen wy er altijd
al in de beginfase van een groep bij
te zijn".
Even later zal de vergadering
zich verplaatsen naar de studio
waar enkele opnamen gemaakt
moeten worden voor de mini-para
de van Eddie Keur.
Moet dat nou?, vragen sommigen
zich af, die popmuziek zo luid en
duidelijk op zondag. Kan er niet
iets meer rekening worden gehou
den met hét familiale karakter van
de zondagochtend?
„Ja, dat moet", vindt Paul van
der Lugt gedecideerd, „want als je
De zondag is op Radio 3 sinds anderhalf jaar
KRO-dag en dat betekent dat een van huis-uit
katholieke omroep op de zondagochtend met
popmuziek op de radio komt. Doelgroep van
KRO's Zalige Muziek Zondag is de luisteraar
tussen de 12 en 30 jaar met een uitloop naar 55.
Popmuziek die even anders is dan de muziek
waaraan de zondagochtendluisteraar gewend
was toen Willem Duys en Meta de Vries nog
tussen negen en elf uur op de zondagochtend
zaten. Duys met zijn 'easy listening' voor 't
hele gezin en Meta met haar toeristische tips.
De zondagochtendrust ondergedompeld in de
metalen klanken van een mini-parade. Met
informatie en nieuwtjes over popgroepen, met
telefoonspelletjes, jingles, kinderstemmetjes
en straatinterviews. Is dat waar jongeren op
zondag zitten te wachten? Of liggen die tussen
09.00 en 11.00 uur, nog op hun bed? En zouden
ze al wakker zijn tussen 11.00 en 13.00 uur,
wanneer Anne van Egmond haar
'Egmond-Komplex' presenteert. Uitgeslapen
na een avondje stappen? En als dat zo is, wie
luisteren dan wel naar 'KRO's Zalige Muziek
Zondag', zoals nu de nieuwe kreet is?
De programmamakers van Radio 3 op zo
Lugt. Mare Stakenburg. Eddie Keur. Rick v
Winfried Povel en Hubert van Hoof.
lag met van boven naar beneden: Kenneth Keyzer. Paul van der
i Veldhuysen. Gerard Kamer. Peter van Dam. Anne van Egmond.
op zondagochtend naar rustige
muziek wilt luisteren, dan moet je
dus niet bij mij zijn. Het is domweg
mijn verantwoordelijkheid niet. Je
kunt dan afstemmen op Radio 2.
daar zit tegenwoordig Willem
Duys, met zijn easy listening".
- Duys zit pas laat in de ochtend
op Radio 2. Maar afgezien daar
van, hoeveel mensen doe je een ple
zier met harde enJof progressieve
muziek?
Van der Lugt: „Om te beginnen
spreken wij niet van progressieve
muziek, liever van commerciële
popmuziek. En dat 'harde', dat valt
ook wel mee, want we wisselen
zacht en hard af. En verder blijkt
uit een bezigheidsonderzoek van
het NIPO dat er talloze jongeren
zijn die zondagochtend NIET op
hun nest liggen tot 12.00 uur.
voorts is uit andere gegevens (on
der andere de telefoontjes die we
krijgen) geconstateerd dat op zon
dagochtend ook ouderen met ple
zier naar de popmuziek luisteren.
En wat tenslotte de luistercijfers
betreft, die zijn als volgt: wij heb
ben 's ochtends tussen 09.00 en
10.00 uur een luisterdichtheid van
4 procent, daarna loopt 't op tot 12,
13 procent en in de namiddag zakt
't weer tot zo'n vier procent".
- Willem Duys en Meta de Vries
scoorden met hun programma's
respectievelijk 22 en 23 procent, het
hoogste luisterdichtheidscijfeY dat
je kunt halen.
Paul van der Lugt: „Dat is een
nogal vertekend getal, omdat je nu
spreekt over 1981, sindsdien is de
totale luisterdichtheid van de radio
in 't algemeen teruggelopen".
- Raken de
overvoerd
- nuiceu ue men
dóór de popmuziek?
Paul: „Ik weet 't niet. Daar is tot
nu toe geen onderzoek naar ge-
daan".
Paul van der 'Lugt: „Nee hoor,
want het vreemde is dat wij juist
weer erg hoog zijn gaan scoren met
onze zondagochtendprogramma's
wanneer je het afzet tegen de sco
res van de huidige popprogram-
rna's op de radio. Bovendien is het
toch vreemd dat de AVRO na 1 de
cember jl. Meta de Vries heeft laten
vallen op Radio 2. En kijk ook eens
naar de luisterdichtheid van Wil
lem Duys tussen 11.00 en 12.00 uur.
Die is nu: tien procent".
Boukje Giessen van de AVRO
zegt er het volgende over: „Wij be
ginnen op zondagochtend pas te
draaien om half elf. Te laat dus
voor het programma van Meta met
haar toeristische tips. Daarom is
dat verplaatst naar vrijdag, 'Ted
dy's Tip Tijd'. En wat Willem Duys
betreft: tja, die zenderwisseling
heeft nu eenmaal consequenties
gehad. Radio 3 is gewoon de best-
beluisterde zender, daar trek je al
tijd meer luisteraars mee dan met
Radio 2".
Paul van der Lugt: „Ach. ieder
een realiseert zich heel goed dat je
niet in .programma's op Radio 3
continu een katholieke teneur
kunt laten doorklinken. Boven
dien is uit onderzoek gebleken dat
een katholiek in zijn opvattingen
niet zoveel verschilt van de gemid
delde Nederlander. Maar goed. om
toch dat katholieke accent enigs
zins waar te maken doen we wel
dingen waar je als katholiek wat
aan kunt hebben. Ik nóem dat dan
christelijk, menselijk. Zin in pop is
daar een voorbeeld van, tussen
09.00 en 10.00 uur, waarin elke keer
weer verschillende onderwerpen
aan de orde komen. Of Anne' van
Egmond, die in haar programma
dingen over zichzelf vertelt, waai
de mensen zich dan weer aan vast
kunnen klampen. En wat dacht je
van 'Weeshuis van de Hits' van Pe
ter van Bruggen, ik vind dat een
van de beste radio-programma's
die er worden gemaakt. Het heeft
een haast literair niveau, omdat er
fraaie verhalen in worden voorge
lezen. Er worden gevoelens in dat
programma gelegd als ontroering.
humor en vriendelijkheid. Bepaald
geen behang dus. maar een pro
gramma met een grote menselijke
factor. Dat laatste, dat kan je ook
weer terugvinden in een nieuw
programma van ons, 'KRO's Zalige
Liefdeslijn', waarin we liefdespro
blemen van luisteraars helpen op
lossen. In Amerika is zoiets een ra
ge. wij wilden daarop inspelen. Ge
woon een probeersel dus, met als
uitgangspunt dat het emotioneel
exhibitionisme ook hier hoogtij
viert. Daar mag je dan best gebruik
van maken, vind ik. De discotheek
problemen, zoals we die noemen,
komen in de uitzending en daar
proberen we dan met wat humor
op te antwoorden, om er een beetje
'n cabaretesk tintje aan te geven.
Maar de echt serieuze problemen,
dingen als: mijn man komt tegen
woordig zo gauw klaar en hoe kan
dat nou en wat moet ik npu, nee.
daar luisteren we wel naar en daar
helpen we ook wel naar een oplos
sing zoeken, maar dat komt dus
niet in de uitzending".
- Om je als omroep te profileren
is Radio 3 niet de meest geschikte
zender. De EO en NCRV beginnen
er bijvoorbeeld al helemaal niet
Paul van der Lugt: „Dat ligt er
maar aan. Wij vonden dat we niet
óók nog eens met de bekende go
spelrock en dergelijke moesten ko
men aanzetten. Dat was dus een
van de uitgangspunten toen we de
zondag kregen. Anderzijds zijn we
ook weer afgestapt van het image
de omroep met de harde, progres
sieve popmuziek te zijn. Want in
derdaad bleek ons dat niet ieder
een die hele harde popmuziek op
prijs stelt. Wij willen op Radio 3
een 'popzender' zijn en geen 'jon
gerenzender'. want dat laatste, dat
zou ik te beperkt vinden. We draai
en nu veel meer de algemene pop
muziek. Gerard Joling. Lee To
wers. Anita Meyer, die we vroeger
echt nóóit lieten horeni Verder pro
beren we ook de krenten eruit te
halen, zoals die zondag, toen we
veelvuldig 'Bank Ueberfall' speel
den van de groep 'Allgemeine Vei -
unsicherung'. Zoiets wordt dan
weer opgepikt door de andere om
roepen en dat vinden we dan leuk.
Een feit is dat van de plaatjes die
wij kiezen als 'speciale plaat' 90
procent uiteindelijk in de hitpara
de belandt".
- Luister je zelf regelmatig naar
popmuziek:'
Paul van der Lugt: „Nee. dat doe
ik alleen voor mijn werk. Zelf heb
ik altijd Radio 4 aan. In de auto.
Thuis. Ik ging vanaf mijn vierde
jaar regelmatig naar zware, klassie
ke concerten, omdat mijn moeder
(Marijke van der Lugt - red.) toen
tertijd een bekende operazangeres
was, die door heel Europa Wagner
heeft gezongen. Daar was ik dus
vaak bij'. En zoiets blijft dan. die
liefde voor zulke muziek. Ook nu
nog. wanneer 'Die Ring der Nibe-
lungen' integraal wordt uitgezon
den, dan gaat bij mij de telefoon er
uit en de huisbel af. Daar kan ik
echt helemaal bij zwijmelen. Maar
dat neemt niet weg dat ik me even
goed kan laten inspireren door
popmuziek, want zulke muziek
heeft tóch een algemene waarde,
zelfs mijn moeder kan die muziek
heel goed verdragen".
HILVERSUM (GPD) - „Ik heb de
toekomst achter me", zegt Wim
Bosboom.(57), terugkijkend op 25
jaar bij de omroep, grijnzend. Op 1
maart 1961 kwam hij bij de VARA
in dienst als redacteur-regisseur
van de rubriek Achter het Nieuws
en het magazine Espresso, dat een
maal per maand op de zaterdag
avond na Dorus werd uitgezonden.
„Dat was het begin van een uit
gediepte actualiteitenrubriek. We
hadden bijvoorbeeld een badpak-
kenshow in december om de
nieuwste mode voor de zomer te la
ten zien. We hadden dan dames in
badpak, dat vonden we uitermate
pikant. Zo pikant, dat de opnamen
achter gesloten deuren plaatshad
den. Zelf vonden we dat heel ge
durfd. Maar voor jé het weet, zit je
bij meer serieuze onderwerpen. Op
die manier heb ik mogen meewer
ken aan de beginnende televisie-
journalistiek. Ik was een van de
grondleggers van wat nu gebruike
lijk is. We moesten alles uitvindén,
er was nog niets".
Voordat Wim Bosboom 25 jaar
geleden bij de omroep kwam
werken, was hij cameraman bij
Multifilm, het huidige Cinecen-
trum. „We deden alle filmwerk
voor de televisie. Je moest onver
schrokken en onversaagd zijn. Ik
heb met mijn camera aan een touw
uit een helikopter gehangen. Het
was stunten geblazen, we deden
echt alles. Omdat we zo voortdu
rend voor de omroep bezig waren,
had je daar je vrienden en je vijan
den. Nou, mijn beste vrienden za
ten bij de VARA. Dat was toeneen
toonaangevende omroep, met veel
aandacht voor cultuur, amusement
en informatie. Het was een hele eer
om voor die omroep te werken".
Wim Bosboom verwierf bij de
VARA vooral grote bekendheid
door zijn consumentenprogramma
Koning Klant, waarmee hij in 1968
begon.
„Koning Klant kreeg een erg
goede naam, we gingen steeds ge
durfdere onderwerpen aanpakken.
Zo hebben we de hele tweede
hands autohandel op z'n kop gezet
in het 'Wrak van de weg'. We wer
den bedreigd. Een van onze regis
seurs moest op een bepaald mo
ment wel 's nachts met een waak
hond bewaakt worden". Wim Bos
boom heeft deze consumentenru
briek acht jaar lang voor zijn reke
ning genomen.
„Inmiddels was er wat aan de
hand met de VARA, dat was trou
wens in de hele maatschappij het
geval. Bij de VARA liepen ze voor
op en op den duur voelde ik met er
niet meer thuis. In mijn wereld
beeld bestaat er toch wat orde en
gezag. Een buitengewoon integer
mens als André Kloos (de toenma
lige voorzitter van de VARA, red.)
werd afgebrand door wat je gerust
de meute mag noemen". In die
woelige tijd aan het eind van de ja
ren '70 kwam #het aanbod van
TROS-directeur Joop Landré aan
Wim Bosboom om voor zijn om
roep te komen werken als geroe
pen.
„Toen mijn vertrek van de VA
RA naar de TROS in augustus 1980
bekend werd, werd ik 's ochtends
gebeld door een verslaggever van
de Volkskrant, die my op hoge
toon vroeg waarom ik de VARA
ging verlaten. Ik heb toen de in
middels gevleugelde woorden uit
gesproken: ik ga van de kleinste ar-
beidersomroep naar de grootste
De tragiek voor de VARA is dat het
waar is. Hier bij de TROS kan ik
mijn werk in perfecte vrijheid
doen".
Wim Bosboom werd destijds
door de TROS aangetrokken voor
het opzetten van de consumenten
Wim Bosboom: kwart t
omroep.
rubriek Kieskeurig. Inmiddels is
hij hoofd van alle informatieve pro
gramma's op de TROS-radio. „Ra
dio is een mooi medium. Televisie
is, was ik altijd noem, een heel ge
doe. Jij bent het topje van de ijs
berg. Ik vind het altijd een wonder
als zo'n televisieprogramma weer
gelukt is. Voor de radio werk je
met één technicus en een micro
foon in een rustige, volkomen te
controleren situatie".
Zak As nog wat slordig
'Hij is Justus, wij zijn Erik', pro
gramma van cabaret Zak As. Ge
zien op 7 maart in het Waaggebouw.
LEIDEN - Vorig jaar
Eric Eijgenraam, Erik van Muis
winkel en Justus van Oei, tesa-
men de cabaretgroep 'Zak As'
vormend, het Leids Cabaret-fes
tival. Dit succes leidde tot een
avondvullend programma, waar
mee dit trio nu sinds enige tijd
door het land trekt.
'Hij is Justus, wij zijn Erik' is
een grotendeels onderhoudend
programma met traditioneel
vorm gegeven cabaret. De ver
wachtingen op grond van het op
merkelijke optreden van vorig
jaar worden niet beschaamd: al
leen moet de voorstelling nu dui
delijk nog gaan groeien. Er
wordt dan ook volop geëxperi
menteerd. Dit kun je merken aan
de programmatoelichting, die
duidelijk van de voorstelling af
wijkt. Het openingslied, het ver
haal over de bijstandmoeder met
haar kan als voordeurdeler en de
Fur Elise-medlev met beroemde
(Music for the millions) composi
ties zijn als geslaagde festival bij
dragen van vorig jaar overgeble-
'Jürgen en Anne' is een prach
tig lied over de verliefdheid van
een Duitse jongen voor Anne
Frank, van wier dood hy niet op
de hoogte scheen te zijn. Jammer
is echter, dat hier de kwaliteit
van het Duits zo rammelt. Veel
minder direct maatschappijkri
tisch is 'Gouden helden der rpu-
ziekhistorie'. waarin net als in de
Für Elise-medley het propageren
van klassieke muziek via een
paar grysgedraaide platen op de
hak wordt genomen.
Heel anders is daarentegen het
Opperlands-achtige taalspel (een
verhaal, waarin vrijwel uitslui
tend de klinker "O" wordt ge
bruikt) dat de humor in het ver
haal over een homo-erotische re
latie bepaalt. Dat verhaal duurde
overigens wat lang. maar over
het algemeen is voor voldoende
afwisseling gezorgd in de onder
werpkeuze. Zelfs de langzamer
hand obligaat geworden cyni
sche visie op de ondergang van
de wereld ontbreekt niet.
De drie leden van de groep
hebben op toneel een goede uit
straling. waarmee ze minder slor
dig moeten leren omgaan. Zon
der nu direct in keurige Klein-
kunstacademie-achtige gebaar
tjes te vervallen, moet de presen
tatie er wel wat verzorgder op
worden. Ook het studentikoze
soort bravoure zou wat minder
mogen zijn.
WIJNAND ZEILSTRA
Hoog niveau Mariiiierskapel
Jubileumconcert Stichting Taptade
Evenementen Leiden m.m.v. de Ma
rinierskapel de Koninklijke Marine
o.l.v. Kapt. L.F. Niesten. Solisten:
Frans van de Poel, trompet, Sjef
Panders, alt saxofoon en Jo Peeters,
trompet. Gehoord op vrijdag 7
maart in de Stadsgehoorzaal in Lei
den.
LEIDEN - "We want more!!!
Brulde een enthousiast publiek
na afloop van het optreden van
de Marinierskapel der Koninklij
ke Marine en liet het orkest niet
eerder huiswaarts gaan dan na
een stevig aantal toegiften welke
uitliep in een 'Prom'achtige hap
pening. Het 'visitekaartje van de
natie' was na tien jaar terug op
Leidse bodem ter opluistering
van het tweede lustrum van de
Stichting Taptade Evenementen
Leiden, een opzet om Leiden
Muzikaal te promoten en in korte
tijd is uitgegroeid tot één van de
grootste indoor taptoes van Ne
derland.
In een muzikale collage van
stijlen en genres toonde de Mari-
nerskapel zich o.l.v. kapt. L.F.
Niesten als een harmonie orkest
van het allerhoogste niveau. Zo
als al direct opviel in het symfo
nische gedicht 'Een nacht op de
kale berg' van Modest Mous-
sorgsky. waar de macabere sfeer
van trollen, saters en andere puk
keleters trefzeker en in een schit
terende klankkleur werd uitge
beeld.
Wat wolliger van arrangement,
maar geheel gecompenseerd
door de fraaie toon van trompet
tist Frank van der Poel klonk
daarna het modern getoonzette
'Concert voor trompet' van A.
Arutunian, vooral in het midden
deel waar de solist op lyrische
wijze met gestopte trompet te
genspel biedt aan dwarsfluit en
hobo, om daarna het beginthertia
weer op te pakken in een spette
rende finale.
Na een vitaal vertolkt 'Breeze
for Brass' in een bezetting van
koper, slagwerk en basgitaar
ging het vol orkest inclusief het
publiek volkomen uit de bol in
een wervelende Mexicaanse
'Fiesta' van Owen Reed. een ma
nifestatie van devotie tegenover
uitbundige vrolykheid, vol rake
ritmische effecten en van een
spectaculaire klankkleur. Even
eens verrassend was na de pauze
de collage van film en dansmu
ziek waar diverse solisten en en
sembles een hoofdrol speelden.
Dat de Marinierskapel veelzijdig
heid hoog in het vaandel heeft
staan bleek tenslotte in een
prachtige selectie Musicalmu-
ziek dat eigenlijk het daverende
slotstuk behoorde te zijn als het
enthousiaste publiek niet
blijven roepen:"We want mor
ANNEKE VAN VLIET
Discordia moet blijven
'Feuilleton. Het Atelier'. Door Maat
schappij Discordia. Regie en vorm
Jan Joris Lamers. Met M. de Koning.
A. Kouweiihoven, J.J. Lamers, R. El-
jon, G. Bons. Gezien op 7-3-'86 LAK,
Leiden. Aldaar nog te zien op 8-3.
LEIDEN 'Het Atelier' is thea
ter over theater. Of theater over
de onmogelijkheid van theater.
Maatschappij Discordia vond het
nodig zich te bezinnen over het
eigen theatermaken - terecht
lijkt me. want de groep werd
voorspelbaar - en uit die bezin
ning is een voorstelling voortge
komen die tevens over theater (-
maken) in het algemeen gaat. De
visie is somber en vertwijfeld.
Als je concludeert dat het theater
op sterven na dood is. waarom
dan nog theater maken9 Om ons
daarvan te vertellen? Maar dat
wisten we toch al?
Misschien leg ik de groep
woorden in de mond. want ge
zien de opbouw van het stuk lijkt
de groep deze conclude te willen
ontkennen. Daarin wordt name
lijk de toekomst van theater niet
ontkend. Het deel vbor de pauze
begint met een proloog: aan de
hand van Goethes 'Voorspel in
het theater' wordt de thematiek
gesteld Wat heelt het theater van
vandaag nodig om te overleven?
Hierna volgen drie aktes waarin
scones gespeeld worden uit het
vorleden: zowel uit het eigen als
uit het meer algemene van de
wereldliteratuur. Het is een afre
kening met het verleden waarin
elke mogelykheid benut wordt
om verbitterde verwijzingen te
maken naar 'het theater'. Jam- I
mer genoeg is die verbittering
over het eigen verleden minder
sterk: de scènes worden vrijwel
hetzelfde gespeeld als destijds,
zonder commentaar daarop te
geven, had Discordia dan toch
gelijk?
Dat commentaar op het eigen
verleden wordt - impliciet - pas
gegeven in de twee aktes na de
pauze, waarin blijkt dat de groep
zoekt naar een andere speelstijl
die wellicht model moet sta^n
voor de toekomst. 'Binnenkort*
bestaat uit een stukje van Frans
Stryards (over theater!) en een
gruwelijk bot-komisch stukje
van Gerard Jan Rijnders. Moet
het van hen komen9 'Lot' is eer
scene uit Bernhards 'De Theater
maker', waarin Lamers zich -
zeer intens spelend - overgeeft
aan de vertwijfeling van zijn be
roep en zich afvraagt of hij het
niet uiteindelijk om de roen
doet; wil hij niet gewoon de bes
te zijn. De voorstelling - die van
wege zijn opzet elke kritiek tart -
zou kunnen worden afgedaan
met: 'elitaire navelstaarderij'
maar daarvoor vind ik de/e
speurtocht te integer en te fase i-
nerend. De groep moet blijven
zoeken. Laat de ironie nou wille
dat van de 20 toeschouwers
bij het vertwijfelde <'i applai
nog maar 15 zaten'
PAUL DEVILKE
