Reagan verliest
eerste stemming
Compositiefoto van
moordenaar Palme
De Britse kernenergie wordt duur betaald
Commissies tegen steun contra's
Zweedse sociologen moeten
geheim onderzoek afbreken
Rechter veroordeelt
raadsleden Liverpool
Onenigheid over top
Reagan-Gorbatsjov
Waldheim: ik wist niets
van jodenvervolging
DONDERDAG 6 MAART 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
STOCKHOLM (Rtr.) - De Zweedse
Data-Inspectieraad heeft gisteren
bevolen een eind te maken aan een
onderzoeksproject waarbij sociolo
gen heimelijk ieder detail vastleg
den uit het leven van 15.000 men
sen die zijn geboren in 1953.
De raad, die tot taak heeft de
Zweden te beschermen tegen mis
bruik van informatie die is opge
slagen in het uitgebreide data
bank-systeem
mee dat de onderzoekers geen toe
stemming krijgen het project met
de codenaam „Metropolit" voort te
zetten. De bestaande dossiers wor
den overgebracht naar het nationa- cyclopedische dossiers
le archief en alle bijzonderheden
worden eruit gehaald.
WASHINGTON (AP/Rtr./UPI) - Twee commissies in het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden hebben de plannen van de regering Reagan om 100 miljoen dollar beschik-
baar te stellen aan de Nicaraguaanse contra's afgekeurd.
Ondanks het negatieve advies van de commissies moet het gehele Huis van Afgevaar- ^anr^k\sTe integritó^van^dl- mm,8wIteovertredtage™In gods-
digden nog over het pakket stemmen.
President Ronald Regan zei giste- mer, GAO, dat er over
viduen beschermen", zei de voor
zitter van de raad, Jan Freese, tij-
hir^rdedde d»s persconferentie.
Dagbladen onthulden vorige
maand dat sociologen aan de uni
versiteit van Stockholm bijna en
cyclopedische dossiers in de com
puters hebben over iedereen die in
1953 in de hoofdstad werd gebo
ren. Er was informatie over resulta-
„Ik begrijp dat de onderzoekers dit ten op school en werk, over alco-
waardevol materiaal vinden maar hol- en seksuele problemen, inko-
politieke overtuigin-
De onthulling deed veel stof op
waaien, wat nog toenam toen be
kend werd dat het Karolinska-in-
stituut, zonder medeweten van de
betrokkenen, een register had ge
vormd van alle 165.000 vrouwen
die tussen 1966 en 1974 een abortus
hebben ondergaan. Het instituut,
een wereldberoemd onderzoeks
centrum dat de Nobelprijswinnaar
voor medicijnen aanwijst, onder-
Het Metropolit-project leidde tot
een intensief debat over de behoef
te voor materiaal van wetenschap
pers en het recht van het individu
op privacy. De uit elf leden be
staande inspectieraad was ver
deeld over de zaak langs politieke
lijnen.
Leden van de regerende sociaal
democratische partij menen dat
een besluit moest worden opge
schort om het resultaat van het on
derzoek af te wachten. Maar ze ver
loren de stemming van de Conser
vatieven en Liberalen. Freese ver
klaarde dat alle 33-jarigen die on
bewust aan het project hebben
meegewerkt het recht hebben voor
1 mei een kopie op te vragen van
hun dossier.
i dat de 100 miljoen~dollar die hij helft
wil geven aan de Nicaraguaanse bruari i
het bedrag dat tot 24 fe-
hulp voor de contra's
contra's nodig zijn om te voorko- uitgegeven geen rekenschap kon
men dat Amerikaanse soldaten worden afgelegd, liet Weinberger
naar Midden-Amerika moeten.
Woensdag liet een groep Demo
craten in het Huis van Afgevaar-
weten dat zoiets te verwachten viel
i guerrilla.
'Het is een beetje moeilijk
digden dat zich met Nicaragua be- de accountants van het GAO
zighoudt, weten dat het „Ameri- door Nicaragua te lopen en om pre-
uitgewerkt aan te geven
gericht moet zijn op iedere schoen of ieder voedselpak
ket is gebleven,' aldus Weinberger.
Reagan had de tegenstanders
van zijn Nicaragua-politiek in het
Congres gewaarschuwd dat zij ver
antwoordelijk zouden zijn voor het
veranderen van Midden-Amerika
in een "zee van rood die te zijner
economische vernieuwing heeft tijd klotst tegen onze grenzen".
gebracht", Hij had het over de sandinisti-
kaanse beleid ten
caragua me
diplomatie en niet moet uitgaan
van het gebruik van militaire
kracht of van een militaire over
winning".
Volgens de Democraten is de po
litiek van Reagan in deze mislukt.
"In plaats van vrede, democratie
het
aldus de Democratische afgevaar
digde Mei Levine.
i terroristen
De Amerikaanse regering heeft hele wereld, niet alleen de Cuba-
bij Nicaragua aangedrongen
snel mogelijk te gaan onderhande
len met de contra's volgens een
plan dat is voorgesteld door de pre
sident van El Salvador, Jose Napo
leon Duarte.
Naar aanleiding ran bevindin
gen van de Amerikaanse Rekenka-
de Bulgaren, de Libiërs, de
PLO en de Iraniërs, maar ook de
Baader-Meinhof-bende, de Basken
van de ETA en de Rode Brigades".
De Amerikaanse president plak
te de sandinistische regeerders van
Nicaragua het etiket "misdadigers
en krankzinnigen" op.
De veiligheidsdienst van de Amerikaanse vliegbasis in Frankfurt heeft deze Mercedes opgebla2
voorzien van militaire nummerplaten, werd op de vliegbasis geparkeerd door een vrouw, die weigerde
identificeren en die de schilwachten uitschold. Het bleek achteraf om een wat overspannen echtgenote v
Amerikaanse soldaat te gaan.
WASHINGTON - De Verenigde
Staten en de Sowj et-Unie kunnen
het vooralsnog niet eens worden
over het tijdstip van de topconfe
rentie die dit jaar in Washington
moet plaatsvinden. President Rea
gan heeft woensdag gezegd dat, als
de Russische leider Michael Gor-
batsjov dit jaar niet naar Amerika
komt, een topconferentie in 1987 te
Moskou niet doorgaat.
Volgens Amerikaanse zegslieden
heeft een gebrek aan vooruitgang
bij de wapenonderhandelingen in
Buitenland kort
Tsjaad
De Tsjadische regering heeft gis
teren gezegd dat opnieuw een zwa
re aanval van door Libië gesteunde
rebellen is afgeslagen. De rebellen
zouden 10.000 zwaar bewapende
manschappen hebben verzameld
in de woestijn in het noorden van
het land, aldus het ministerie van
informatie.
Radio Tsjaad zei dat de rebellen
gebruik maakten van Russische
tanks en Braziliaanse pantserwa
gens en werden gesteund door he
likopters, bómmenwerpers en ge
vechtsvliegtuigen. De gevechten
zouden drie uur hebben geduurd.
Nigeria
Tien Nigeriaanse officieren die
schuldig gevonden waren aan me
deplichtigheid aan een samenzwe
ring tegen de militaire regering van
generaal Ibrahim Babangida in La
gos die in december aan het licht
Genève niet te maken met de moei
lijkheden bij het vaststellen van
een datum. Zij zeiden ook geen
aanwijzingen te hebben dat Gor-
batsjov het doorgaan van een top-
door
Henk Kolb
conferentie van resultaten in Genè
ve afhankelijk stelt. Van beide kan
ten is echter verklaard dat bij de
tweede serie besprekingen tussen
de leiders van de supermachten
tastbare resultaten moeten kunnen
worden bereikt.
De VS hebben Moskou een top
in juni voorgesteld - de Russen
willen die in september houden.
Volgens Reagan heeft Moskou in
die richting slechts 'een informele
suggestie' gedaan. Hij houdt daar
om vast aan het oorspronkelijke ju-
ni-plan, omdat dit najaar in de VS
verkiezingen worden gehouden.
Presidentieel woordvoerder Lar
ry Speakes haastte zich later te ver
klaren dat Reagan niet had willen
suggereren dat de tweede top met
Gorbatsjov gevaar loopt, maar al
leen dat de volgende bijeenkomst
in Washington moet plaatshebben:
'Als dat niet in 1986 gebeurt, dan
misschien in 1987'.
Cruiseschip
zonk door
fout loods
WELLINGTON (Rtr.) - Een
Nieuwzeelandse loods navi
geerde het Russische cruise
schip Michail Lermontov op
het moment dat het bij Nieuw-
Zeeland op de rotsen liep en
zonk. Dit blijkt uit een rapport
dat vandaag door de Nieuwzee
landse minister van verkeer is
vrijgegeven.
De loods, kapitein Don Jami
son, was verantwoordelijk voor
de koers die het schip koos, al
dus het rapport van een com
missie van onderzoek. De kapi
tein van het cruiseschip, Vla
dislav Voroibov, was niet op de
brug toen dit gebeurde.
Het schip zonk doordat Jami
son besloot het door, een smalle
passage te laten varen die te on
diep was voor een groot schip
als de „Michail Lermontov".
Jamison had geen navigatie-
kaarten geraadpleegd en had
de koers bepaald zonder ie
mand anders om advies te vra
gen.
De „Michail Lermontov"
maakte een cruise rond Nieuw-
Zeeland en liep half februari op
de rotsen van South Island. Het
had 739 mensen aan boord. Op
één bemanningslid na, konden
alle opVarenden in veiligheid
worden gebracht.
STOCKHOLM (AFP/Rtr) - De
Zweedse politie heeft vandaag een
compositiefoto verspreid van de
man, die wordt verdacht van de
moord op premier Olof Palme. De
foto is op elektronische wijze sa
mengesteld aan de hand van schet
sen, die een getuige heeft gemaakt.
Het is het portret van een 30 tot 40-
jarige man met donker haar, een
smal gezicht en scherpe trekken.
Samen met twee Westduitse des
kundigen heeft de politie de hele
nacht gewerkt aan de compositie
foto. Het beeld van de verdachte is
gebaseerd op schetsen van een 22-
jarige portrettiste, die de dader
vrijdagavond kort na de moord
aanslag zag wegvluchten.
De deskundigen werken nog
door met de getuige, wier naam
niet bekend is gemaakt. Het por
tret van de verdachte is samenge
steld door de getuige foto's te to
nen van gezichten, waarin zij trek
ken moest aanwijzen die overeen
komen met die van de vermoedelij
ke dader.
Deze trekken zijn op elektroni
sche wijze samengesmolten tot een
gezicht dat op een scherm werd ge
projecteerd. De Westduitse politie
gebruikt deze werkwijze sinds
1977 en zegt hiermee veel succes te
hebben.
LONDEN - Een Britse rechter
heeft gisteren 80 socialistische ge
meenteraadsleden uit Liverpool en
de Londense gemeente Lambeth
voor vijfjaar uit elk openbaar ambt
gezet, en hen boetes van 10.000 tot
15.000 gulden opgelegd.
De boetes, gevoegd bij proces
kosten van ten minste 20.000 gul
den per gemeenteraadslid, beteke
nen dat een aantal van de betrok
ken politici zeker failliet zal gaan.
Dat is de prijs die ze moeten beta
len voor hun principiële stellingna-
me tegen de regering-Thatcher.
De gemeenteraadsleden weiger
den vorig jaar een sluitende begro
ting te maken uit protest tegen de
bezuinigingen die de regering-
Thatcher de afgelopen jaren van al
le gemeenten heeft geëist. Daartoe
waren ze echter wettelijk verplicht.
De gemeenteraadsleden hadden
in principe twee mogelijkheden
om de gemeentebegroting sluitend
te krijgen: bezuinigingen aanbren
gen in het diensten- en voorzienin
genniveau, of verhoging van de
stedelijke belastingen.
Dat weigerden de raadsleden, en
daarmee overtraden ze de wet die
hen persoonlijk aansprakelijk
stelt. Na een lange juridische gang
kwam de groep gisteren terecht bij
drie rechters van het gerechtshof
in Londen, die hen vlot veroordeel
den.
De rechters oordeelden dat de
gemeenteraadsleden zich 'moed
willig' hadden 'misdragen', de aan
hun zorg toevertrouwde gemeente
in ernstige financiële problemen
met zelfs de mogelijkheid van fail
lissement hadden gebracht, en
daarvoor de gevolgen moesten dra
gen.
De 80 gemeenteraadsleden kun
nen nu nog één ding doen: zij kun
nen in beroep gaan bij het hoogste
rechterlijke college van het land,
de rechters die zitting hebben in
het Hogerhuis.
Maar zo'n beroep gaat weer een
enorm bedrag kosten, en als de
raadsleden dat geld niet van be
vriende organisaties krijgen, ont
breekt het hen domweg aan de
middelen. Daarbij moet worden
opgemerkt dat zo'n bevriende or
ganisatie allerminst in zicht is.
Zelfs de Labour-partij waartoe
alle 80 raadsleden behoren, wil hen
niet steunen. De leiding van de
partij vindt dat de gemeenteraads
leden het recht niet hadden zich
met illegale praktijken bezig te
houden.
BONN (GPD) - De vroegere VN-
secretaris-generaal Kurt Waldheim
heeft elke betrokkenheid bij nazi
misdaden ontkend. Waldheim
deed dit gisteravond in een inter
view mét de Westduitse televisie.
Volgens de beschuldigingen zou
Waldheim in 1943 bij een Wehr-
macht-commando in Griekenland
hebben gediend, dat 40.000 Griek
se joden naar de nazi-vernieti-
gekomen was, zyn gisteren te- gingskampen had gestuurd. "Ik
rechtgesteld. Ze zijn doodgescho- heb geen enkele kennis over deze
ten- gebeurtenissen gehad. Ik was ook
op geen enkele wijze bij deze da- frontdienst en werd naar de leger
den in Griekenland betrokken. Ik groep' E in de Balkan overge-
werd wegens mijn verwondingen, plaatst. Nooit heb ik een woord ge-
opgelopen aan het Russische front, hoord over de jodenvervolging in
in 1941 ongeschikt verklaard voor die tijd in Griekenland".
Verder zei Waldheim dat hij
nooit lid van de nazi-partij NSDAP
is geweest of van een daarmee ver
bonden groepering. Het enige wat
Waldheim toegaf was, dat hij in die
tijd een onderscheiding had gekre
gen van de fascistische regering
van het toenmalige Kroatië. "Dat
was een routine-aangelegenheid.
Elk lid van de staf van deze leger
groep kreeg routinematig van tijd
tot tijd zo n onderscheiding. Maar
ik weet niet eens m
dat ding heb gekregen of v
MANILLA (UPI) - Een uitgelaten José Maria Sisón (tweede van rechts),
ontslagen uit ruim acht jaar gevangenis wegens het oprichten van de
Filippijnse communistische partij, heeft gisteren gezegd dat hij mis
schien zijn hulp aanbiedt aan de regering van president Corazon Aquino.
"Ik ben opgetogen", zei de gebrilde voormalige docent-Engels aan de
universiteit van de Filippijnen, kort na zijn vrijlating, samen met drie
hoge communistische guerrillaleiders, op last van Corazon Aquino.
„Misschien bied ik eigener beweging zelfs mijn hulp aan haar regering
aan. Het hangt ervan af waarop zij mij schat en waaraan haar regering
behoefte heeft", zei hij na een ontmoeting van een kwartier met de presi
dent. (foto ANP)
Cambodja
De Cambodjaanse leider Heng
Samrin is bereid tot onderhande
lingen met het verzet maar op
voorwaarde dat de opstandelingen
zich ontdoen van de voormalige
dictator van het land, Pol Pot.
Samrin zei dit een verklaring die
werd voorgelezen in Moskou. Hij
liet verder weten dat voor 1990 de
Vietnamese troepen uit het land
weg zullen zijn en dat het verzet ze
ker niet zo sterk is als het ooit was,
ondanks Westerse en Chinese
steun.
Bhagwan
Goeroe Bhagwan Shree Raj-
neesh is gisteren als ongewenste
vreemdeling door Griekenland uit
gewezen. Hij is op weg naar Span
je. Een Griekse regeringswoord
voerder zei dat Bhagwan was uit
gewezen om „redenen van openba
re orde".
Wallraff
De rechtbank in München heeft
Günter Wallraff verboden te herha
len dat McDonald's met salmonella
verzadigd rundvlees gebruikt voor
zijn hamburgers. De auteur mag
voorts niet meer zeggen dat werk
nemers van McDonald's die op
voedsel van het bedrijf zijn aange
wezen, huiduitslag oplopen. Wall
raff had, vermomd als Turkse gast
arbeider, het bedrijf leren kennen
tijdens zijn onderzoekingen voor
zijn internationale bestseller
"Ganz Unten".
De journalist mag wel blijven
zeggen dat bij McDonald's "af en
toe snot aan de gril" zit en asbak
ken en tafels worden gepoetst met
dezelfde lappen die men voor de
wc-bril gebruikt.
RAVENGLASS - De mogelijke
sluiting van de kerncentrale in het
Britse Sellafield, aan de kust van
Cumbria, heeft de gemoederen in
dit gebied opnieuw danig in beroe
ring gebracht. Sommige mensen
zijn bang voor de centrale en me
nen dat de volksgezondheid en het
milieu in de omgeving worden be
dreigd. Anderen zijn juist trots op
de centrale en vrezen dat er 11.000
arbeidsplaatsen verloren zullen
gaan, indien de centrale wordt ge
sloten. De partijen staan lijnrecht
tegenover elkaar.
door
Larry Thorson, AP
Er klinkt een zekere mate van
galgenhumor door in de woorden
van een jonge vrouw, wanneer zij
in een pub, de Peddington Arms,
haar kind toont aan een paar vrien
den en lachend vraagt: 'Niet slecht
hè, voor een mooie, radio-actieve
baby?'
Sommigen mopperen over de
milieu-activisten, die zich inzetten
voor de sluiting van de opwer-
kingscentrale in Sellafield, in zijn
soort de grootste ter' wereld.
'De vishandel is naar de haaien',
zegt Paul Pedersen. 'Er is genoeg
vis hier, maar het lukt je niet er één
te verkopen. Dat. verrekte Green
peace heeft daar voor gezorgd.'
In het najaar van 1983 stuurde de
milieu-organisatie Greenpeace
schepen naar de kust van Cumbria
om te protesteren tegen het lozen
van radioactieve vloeistof in de Ier
se Zee, via een pijpleiding, die al
leen afval met een laag radioactief
gehalte behoort af te voeren.
De schepen van Greenpeace
raakten besmet, waardoor het dui
delijk werd dat het afval terug
werd gespoeld naar de kust in
plaats van zich te verspreiden op
de bodem van de zee. Pedersen,
die door het vangen en verkopen
van vis in zijn levensonderhoud
voorzag, zag zijn omzet in één dag
tot het nulpunt dalen.
Ravenglass is een dorp op
slechts 10 kilometer afstand van de
centrale van Sellafield. Een ieder
die van plan was bij Pedersen vis
te kopen, hoefde maar naar het
noorden te kijken om de enorme
koeltorens van de centrale te zien
staan en er aan herinnerd te wor
den dat de vis wel eens besmet zou
kunnen zijn. Ook het toerisme
langs de schilderachtige kust van
Cumbria, 320 kilometer ten noord
westen van Londen, verdween.
Blozend
Pedersen, een immigrant uit De
nemarken met een blozend ge
zicht, is onlangs 65 jaar geworden
en maakt zich nu niet al te druk
meer over de vishandel. Omdat hij
zelf nog steeds de vis eet, die hij
vangt in de wateren rond de af
voerpijp van de opwerkingsinstal-
latie, wordt hij wel regelmatig on
derzocht op radioactieve stoffen in
zijn lichaam.
Aanvankelijk wezen deze onder
zoeken uit, dat hij besmet was met
ongeveer de helft van het radioac
tieve gehalte dat een mens maxi
maal kan verdragen. Inmiddels is
dat teruggelopen tot een kwart van
die maximale hoeveelheid. 'Zij
doen het nu iets beter', zegt Peder
sen in een verwijzing naar de po
gingen van de centrale om het lo
zen van radioactieve stoffen terug
te dringen.
In zekere zin vertegenwoordigt
Pedersen in zijn persoon de beide
partijen in de discussie over Sella
field. De aanwezigheid van
radioactieve stoffen in zijn lichaam
geeft een van de redenen aan waar
om milieuactivisten willen dat de
centrale gesloten wordt. Het ver
lies van zijn inkomsten is wat bijna
iedereen in het gebied rond Sella
field te wachten staat, als de op-
werkingscentrale wordt gesloten.
De kwestie-Sellafield was de
laatste twee jaar als onderwerp van
de publieke discussie wat naar de
achtergrond verdwenen, totdat
zich onlangs een reeks incidenten
voordeed.
Op 5 februari werden ten minste
11 werknemers van de centrale be
smet door een radioactieve wolk,
die was ontsnapt uit de opwer-
kingsinstallatie. Een van hen raak
te besmet met de de maximale do
sis, die een mens per jaar kan ver
dragen.
Op 18 februari ontstond er een
lek in een afvoerleiding, waardoor
er ongeveer 1.150 liter water met
een laag radioactief gehalte in een
geul terecht kwam, die was gegra
ven om zulke calamiteiten op te
vangen. By het repareren van het
lek, liepen twee werknemers een
lichte besmetting op.
Overdrijven
De British Nuclear Fuels, het
staatsbedrijf dat de opwerkings-
centrale beheert, verklaarde dat
geen van beide incidenten de om
wonenden in gevaar had gebracht
en dat niemand ernstig gewond
was geraakt.
Volgend op de onthullingen dat
er in de jaren vijftig gedurende een
periode van drie jaar 40 maal zo
veel lozingen hadden plaatsgevon
den dan werd aangenomen, vorm
den deze incidenten aanleiding
voor de regering een onderzoek te
gelasten naar de veiligheid, het on
derhoud, de bedrijfsvoering en het
functioneren van de centrale, die
een oppervlakte heeft van 2,6 vier
kante kilometer.
De resultaten van dit onderzoek
worden binnen zes maanden ver
wacht. Ondertussen doet de Britse
minister van milieuzaken, William
Waldegrave, zijn best om het pu
bliek te overtuigen van de veilig
heid van de centrale. Hy verklaar
de dat sommige onderdelen van de
centrale weliswaar tamelijk oud
zijn en dat 'er zich af en toe wel
problemen zullen voordoen', maar,
zo vervolgde de minister, 'we moe
ten de zaak niet overdrijven'.
In het gebied rond Sellafield wo
nen 70.000 mensen. Ongeveer
11.000 mensen worden door de
centrale van werk voorzien. Van
hen werken er 6.500 op het com
plex zelf. Daarnaast zijn ongeveer
500 natuurkundigen van het Britse
Bureau voor Atoomenergie werk
zaam voor Sellafield, terwijl ruirh.
4.000 bouwvakkers betrokken zijn
by een uitbreiding van het opwer-
kingscomplex.
Zoals de 125 meter hoge schoor
stenen en koeltorens van de cen
trale het landschap in het gebied
beheersen, zo domineert de loon
lijst van het bedrijf, dat wekelijks 2
mihoen pond (7,5 miljoen gulden)
aan salarissen uitbetaalt, de plaat
selijke economie.
Vuilnisvat
Maar de discussie reikt verder
dan het plaatselijke niveau. De in
stallaties van Sellafield nemen een
belangrijke positie in in de Britse
energiestratcgie. Het plutonium
dat door de opwerkingscentrale
wordt geproduceerd, maakt deel
uit van de Europese plannen om in
de toekomst snelle kweekreacto
ren te bouwen.
De centrale werkt nucleaire
brandstofelementen op, met alleen
uit Groot-Brittanië, maar ook uit
Japan, Italië, de Bondsrepubliek
Duitsland, Zweden, Zwitserland
en België. Het bedrijf dient ook als
opslagplaats voor deze stoffen.
Een Britse krant merkte eens op,
dat de centrale Groot-Brittannié
maakt tot 'het nucleaire vuilnisvat
van de wereld'. Voorstanders van
het openhouden van de centrale
wijzen er echter op, dat deze het
land in 10 jaar van 2,7 miljard pond
(ruim 10 miljard gulden) aan bui
tenlandse inkomsten zal voorzien
en menen dat de centrale Groot-
Brittannië in de voorste rijen der
nucleaire technologie plaatst.
