Burgemeester van Nabloes vermoord Zweden rouwt om Palme Supermarkten geplunderd Moskou: SS-20 weg uit Oost-Europa Gematigde Palestijn doodgeschoten Mitterrand wendt zich opnieuw tot de kiezer VS-rapport: geweld mag tegen terreur Zware nederlaag CDU Carlssonpartij-strateeg en econoom MAANDAG 3 MAART 1986 BUITENLAND PAGINA 7 TEL AVIV - De onlangs door Israël benoemde burgemeester van Nabloes op de bezette Westelijke Jordaanoever, Zafer al Masri, is gistermorgen vermoord. Een onkende man schoot hem met een pistool op korte afstand neer vlakbij het gemeentehuis van Nabloes. De moord op de als gematigd be kend staande Palestijnse leider is zowel door de terroristenorganisa tie i Abu Nidal alswel de pro- de PLO afgeschei- „Wij veroordelen deze actie, omdat het Israël in de kaart speelt", aldus de zegsman. Syrische den PLFLP van George Habasj op geëist. Volgens een PLO-woord- voerder in de Jordaanse hoofdstad Amman heeft zijn organisatie met de gebeurtenis niets te maken. dopr Taco Slagter Masri was in november vorig jaar door de Israëliërs aangesteld, na drie jaar militair bestuur over de stad. De tot een welgestelde fami lie behorende burgemeester was pro-Jordaans, hetgeen hem door het afwijzingsfront binnen de Pale stijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) ernstig kwalijk was geno men. Masri kreeg het predikaat een „collaborateur en verrader van de Palestijnse zaak' te zijn. Niettemin had de benoeming de zegen van de PLO en Jordanië. Bij zijn installa tie zei Masri het burgermeester schap als een tijdelijke zaak te be schouwen. „Onder de huidige om standigheden kunnen er geen ver kiezingen worden gehouden. Maar de stad moet bestuurd worden en het is beter dat er een Palestijn aan het hoofd staat, dan een vertegen woordiger van de bezettings macht". Het lijdt geen twijfel dat de moord op de burgemeester nauw verband houdt met de breuk tus sen de PLO en koning Hoessein van Jordanië en de gretigheid waarmee Israël dit gegeven benut om de Palestijnen in de bezette ge bieden van de PLO los te weken. Zowel Amman als Jeruzalem heb ben hen recent opgeroepen zelf uit te maken wie hun belangen moet vertegenwoordigen. Koning Hoessein deed dat in een vorig week gepubliceerd interview in de New York Times en premier Peres onderstreepte dat met de toezegging dat als de impasse in het vredesproces niet snel wordt doorbroken, de Israëlische rege ring vergaande autonomie in de bezette gebieden zal doorvoeren. PARIJS - President Mitterrand heeft zich opnieuw in de strijd om de parlementsverkiezingen gewor pen door zich ten derde male te la ten interviewen op de Franse staatstelevisie. Dit tv-optreden zo kort voor de verkiezingen van 16 maart heeft bij de oppositie grote opwinding veroorzaakt. door Rudolph Bakker De controlerende raad voor de staatsradio en -tv heeft daarop in derhaast alle politieke partijen de kans gegeven op het optreden van de president te reageren, zonder dat deze manifestaties opgeteld zullen worden bij de tijd die de par tijen op radio en tv in de verkie zingsperiode is toegemeten. De opwinding rond het presiden tiële initiatief was zo groot, dat het geen Francois Mitterrand gister avond van zeven tot acht uur te zeggen had daarbij op de achter grond raakte. De belangrijkste concrete boodschap die hij verkon- digde was dat er na 16 maart geen sprake zal zijn van een socialistisch minderheidskabinet. De nieuwe eerste minister zal worden aange wezen vanuit de politieke groep die cijfermatig de meerderheid heeft behaald, aldus de president. Nog het afgelopen weekeinde had onder andere premier Fabius - onkundig van president Mitter rand's plannen - in verkiezingsre devoeringen laten doorschemeren dat een dergelijk minderheidskabi net tot de mogelijkheden behoor de. In iedere periode van parle mentsverkiezingen ontstaat op winding over de initiatieven die presidenten in de vijfde republiek kort voor, tijdens en ter afsluiting van de officiële verkiezingscam pagne nemen. Zowel de presiden ten Pompidou als Giscard d'Es- taing verschenen aan de voor avond van verkiezingen op de staats-televisieschermen voor een laatste vaderlijk, en meestal ver manend, woord. President Giscard's redevoering waarin hij kort voor de verkiezin gen van '81 de kiezers opriep 'de juiste keus' te maken, ontlokte toentertijd stormen in het socialis tische kamp. President Mitterrand heeft zich echter duidelijker dan zijn voor gangers de laatste weken opge steld als de voorman van zijn par tij, dat wil zeggen van de socialisti sche partij, welke functie hij offi cieel na zijn verkiezing tot presi dent in *81 moest opgeven. Zijn vertrouwen in de overtuigings kracht van de socialistische partij leider Jospin en eerste minister Fa bius is kennelijk gering. In twee massale bijeenkomsten - de ene in een voorstad van Rouen, de andere in Lille - genoot Mitter rand er duidelijk van weer de rol van de populaire socialistenleider te spelen, die hij voor mei '81 was. Ook in de drie tv-optredens - waar van die van gisteren de laatste was - trad hij duidelijk op als de verde diger van het socialistisch pro gram. De rol van een president in de vijfde republiek is in zoverre on duidelijk, dat hij aan de ene kant het symbool dient te zijn van het gehele land, terwijl hij aan de ande re kant de exponent is van de partij die hem aan de macht heeft ge bracht en waarvan hij het program met een grote mate aan eigen gezag uitvoert. Mitterrand heeft overigens ver klaard dat hij zich nu tot aan 16 maart niet meer zal laten horen of zien. Zafer Al-Masri: pro-Jordaans. Weer ongeluk in Britse kernfabriek MOSKOU (GPD/Rtr.) - De Sowjet- Unie heeft beloofd haar nieuwe korte-afstandsraketten uit Tsje- cho-Slowakije en de DDR te ver wijderen als de Verenigde Staten Volgens het doorgaans goedin- gelichte Britse defensieblad Jane's Defence Weekly is een Russische SS 23-eenheid onlangs gestatio neerd in de buurt van Stettin. Het hun middellange-afstandsraketten is voor het eerst dat melding wordt West-Europa vernietigen. Dit gemaakt van stationering van der- Aquino herstelt rechtszekerheid MANILLA (AFP/DPA) - De Filip pijnse president, Corazon Aquino, heeft gisteren bekendgemaakt dat het willekeurig arresteren en het zonder vorm van proces gevangen houden van mensen voortaan on wettig is. Het desbetreffende de creet was uitgevaardigd tijdens het bewind-Marcos. Marcos schortte volgens me vrouw Aquino de grondrechten op om politieke tegenstanders luk raak gevangen te kunnen zetten. Mevrouw Aquino sprak voor het eerst sinds haar beëdiging, vorige week dinsdag, een grote bijeen komst toe. Naar schatting twee miljoen mensen waren op de been. De president bracht speciaal hulde aan katholieke geestelijken die haar kant hadden gekozen tegen Marcos. De leiders van de communisti sche partij en het (communisti sche) Nieuwe Volksleger zullen niet als andere politieke gevange nen worden vrijgelaten. Hun leef omstandigheden in de gevangenis zullen wel worden verbeterd. LONDEN - Twaalf werknemers van de Britse nucleaire opwer- kingscentrale Sellafield zijn het af gelopen weekeinde besmet ge raakt met radioactief materiaal bij het vierde ongeluk dat de afgelo pen vijf weken in de fabriek heeft plaatsgevonden. door Henk Dam Het ongeluk gebeurde toen de werknemers bezig waren met het mengen van radioactief plutonium en uraniumoxide teneinde brand stof te verkrijgen voor een snelle- kweekreactor in het Schotse Dounreay. Volgens vakbondskringen was daarbij een lek gekomen in de af gesloten ruimte waarin zich de brandstof bevond. De straling die zo vrij kwam stelde een alarm in werking, en 12 werknemers wer den, naar wordt aangenomen, aan de straling blootgesteld. Een eerste onderzoek wees uit, dat vijf van de 12 betrokken werk nemers een besmette huid hadden. Alle 12 mannen worden verder on derzocht om na te gaan of zij moge-- lijk radioactief materiaal hebben ingeademd. Het nieuwe ongeluk zal de druk op de Britse regering om Sellafield te sluiten zeker doen toenemen. Er zijn bewijzen in overvloed dat de centrale de afgelopen jaren water en land in de omgeving radioactief heeft besmet. Omdat de centrale aan de Ierse Zee ligt, is zij een bron van zorg voor de Ierse regering, die nog on langs bij premier Thatcher contro les in EG-verband heeft bepleit. Het Europese Parlement zei vorige maand, dat de centrale zo gevaar lijk is, dat deze definitief moet wor den gesloten. Buitenland kort Demjanjuk De door de Verenigde Staten uit gewezen John Demjanjuk is giste ren voor een Israëlische rechtbank aangeklaagd op beschuldiging van 'misdaden tegen de mensheid' bij de vergassing van duizenden joden in het vernietigingskamp Treblin- ka tijdens de Tweede Wereldoor log. Demjaryuk ontkende en ver klaarde nooit in Treblinka te zijn geweest. heeft de Russische minister buitenlandse zaken, Eduard Sje- vardnadze, in zijn redevoering tot het 27ste partijcongres bekendge maakt. „Als de Amerikaanse middellan ge-afstandsraketten in West-Euro pa volledig zijn vernietigd, zal er verder geen noodzaak meer zijn voor de aanwezigheid van Russi sche tactische wapens in de gebie den waar zij staan opgesteld." Deze uitspraak van Sjevardnad- ze is de eerste van de kant van Mos kou over de vraag wat er met de raketten zal gebeuren als met Was hington overeenstemming wordt bereikt over het afschaffen gelijke wapens in Polen. Een Zweedse vrouw met een rode roos in haar hand rouwt bij de plek, .waar vrijdagavond premier De SS-23 is een ballistische raket Olof Palme werd dood geschoten. met een bereik van ongeveer 500 Honderden mensen bezochten in tern. Het projectiel is uitgerust met middels de plaats van de misdaad één kop, die zowel een nucleaire, in het centrum van Stockholm. De conventionele als chemische la- plek is bedolven onder de bloemen. ding kan bevatten. (foto AP) ucicmvuvcx uci aiöuwucii vciii wd- nr a oirTM/-<m^xT r-, „o pens voor de middellange afstand WASHINGTON - De VS moeten en lijkt tegemoet te komen aan de weloverwogen gebruik maken van bezorgdheid van de Westeuropese gewe,ld als vergelding tegen daden icgcuiiBcii, urn uc mcuwc aui tc-di- - standsraketten buiten beschou- belangrijkste aanbevelingen uit een rapport van een speciale com missie, die zich onder leiding van vice-president Bush met de bestrij- 1984 ding van terrorisme heeft bezigge- wing worden gelaten in een even tueel wapenbeheersingsakkoord. De Sowjet-Unie begon met de plaatsing van SS-22 raket- houden. Het wordt donderdag openbaar. Tsjecho-Slowakije DDR als reactie op de komst van Amerikaanse Pershing-2 en kruis raketten in West-Europa. De SS- 22's kunnen doelen bereiken in West-Europa. Volgens Westerse defensie-specialisten zouden er on- Het rapport moet een eind geveer 100 zijn geplaatst, boven de ken aan de duidelijke onenigheid door Henk Kolb al aanwezige SS-23 raketten. binnen de Amerikaanse regering BONN (GPD) - De Westduitse oppositiepartij SPD is de grote geworden bij de gemeenteraadsverkiezingen in de deelstaat Sleeswijk- Holstein. In alle grote steden haalden de sociaal-democraten de absolute meerderheid. De CDU van bondskanselier Kohl verloor in vergelijking tot de gemeenteraadsverkiezingen van 1982 ruim zes procent en haalde daarmee het slechtste verkiezingsresultaat in 20 jaar. Met ongeveer 44 procent blijft de CDU nog wel de grootste partij. De SPD ging van 34,6 procent in 1982 naar bijna 41 procent. De liberale regeringspartij FDP verloor 2,6 procent en kwam op iets meer dan vier procent. De Groenen haalden 7,5 procent, een procent meer dan in 1982. De opkomst was 69 procent, ruim vijf procent lager dan bij de vorige verkiezingen. Hoewel aan deze gemeenteraadsverkiezingen geen landelijke beteke nis mag worden toegekend, werd in Bonn toch vol spanning uitgekeken naar de resultaten. In een eerste reactie zei SPD-voorzitter Willy Brandt dat de uitslag „een uitstekend uitgangspunt is voor de deelstaatverkiezin gen in Nedersaksen op 15 juni. Het is een nederlaag als een aardbeving voor de hoop van de CDU, Gerhard Stoltenberg" (voormalig minister president in Sleeswijk-Holstein). over de wijze waarop aanslagen van terroristen moeten worden beantwoord. In grote lijnen zal het beleid niet veranderen en van wil lekeurige vergeldingsdaden, als de terroristen en hun verblijfplaats niet kunnen worden vastgesteld, kan volgens het rapport geen spra ke zijn. Volgens de New York Times heeft president Reagan ingestemd met een aanbeveling om op moord op Amerikanen in het buitenland bij terreurdaden de doodstraf te stellen. Ook zou er een gespeciali seerd inlichtingencentrum voor terrorisme moeten komen, terwijl de commissies voor de inlichtin gendiensten van Senaat en Huis van Afgevaardigden moeten wor den verenigd. De bèloning voor het aanbren gen van terroristen moet volgens het rapport van een half miljoen tot een miljoen dollar worden opge schroefd. Degenen die zulke in lichtingen geven zou het Ameri kaanse staatsburgerschap en vrij waring van vervolging in het voor uitzicht moeten worden gesteld. In de VS blijft de FBI als arm van het ministerie van justitie de eerste instantie voor de bestrijding van terrorisme. Wat het buitenland betreft valt die verantwoordelijk in eerste instantie aan het ministerie van buitenlandse zaken toe. Van wege de verschillen van opvatting over gebruik van geweld bij vergel ding moet een speciale coördina tie-groep van het Witte Huis wor den gesticht die daarover in geval van een crisis adviseert. (vervolg van pag. 1) STOCKHOLM - Een man rende de dader nog achterna, een zij straat in en een kleine heuvel op maar raakte daarna het spoor bij ster. Hij sprak nog met een echt paar dat de moordenaar had zien wegrennen en dat nu gevraagd is zich bij de politie te melden, aldus Holmer. Het is niet onmogelijk dat de dader Palme en zijn vrouw al heeft gevolgd vanaf het moment dat zij hun huis in de oude stad van Stockholm verlieten op weg naar de bioscoop. Of hij vervolgens met hen de bioscoop binnen ging of buiten heeft staan wachten, is on duidelijk. De politie heeft nog geen enkel idee of de moordenaar een politiek motief heeft gehad of een psycho paat was die op zijn eentje opereer de. Experts houden het erop dat gezien de koele manier van optre den van de moordenaar, die rustig twee kogels afvuurde en zonder in paniek te raken wegvluchtte, het gaat om een beroepsmoordenaar. Het moordwapen is ook nog zoek. In haar speurtocht heeft de poli tie ook talrijke organisaties van po litieke ballingen aan de tand ge voeld. Woningen en vergaderruim ten van aanhangers'van de Koerdi sche bellingenorganisatie PKK zijn doorzocht. De PKK wordt be schouwd als een terroristische be weging na twee moorden in Koer dische kringen in juni 1984 in Upp sala en in november 1985 in Stock holm. Palme wordt op 15 maart begra ven. Het wordt geen staatsbegrafe nis en er wordt geen officiële rouw afgekondigd „overeenkomstig de democratische traditie van Zwe den", zo zei minister van sociale za ken Gertrud Sigurdsen. Voorlopig is eerste vice-premier Ingvar Carlsson aangesteld tot op volger van Palme als premier (en partijleider). Het Zweedse parle ment zal op 12 maart stemmen over die voordracht. Verwacht wordt dat naast de sociaal-demo craten de communistische partij vóór zal stemmen en de drie bur gerlijke partijen zich van stem ming zullen onthouden. Carlsson en alle leidende Zweed se politici hebben intussen voorlo pig gewapende lijfwachten gekre gen. Tot nog toe was hun bewaking uiterst mager. Palme was afkerig van scherpe bewaking. Hij had de politie vrijdag niet gewaarschuwd dat hij uit zijn gaan en had zijn lijf wachten vrijaf gegeven. De Zweedse bevolking heeft in tussen hulde gebracht aan Palme, de man die wordt beschouwd als de architect van de moderne Zweedse welvaartsstaat. Op de plek van de aanslag is het trottoir bezaaid met rode bloemen en brandden er kaarsen. In kerken zijn zondag rouwdiensten gehou den. Holger Meins Het Holger-Meinscommando, de terroristische groep die beweert de moord op de Zweedse premier Olof Palme op haar geweten te hebben, is een beweging die nauw verwant is aan de Westduitse Rote Armee Fraktion. Als er sprake is van hetzelfde commando dat slechts een keer eerder van zich heeft laten horen zou de moord op Palme wel eens een wraakactie kunnen zijn. In april 1975 bezette een terroris tisch commando met dezelfde naam de Duitse ambassade in Zweden. By deze actie werd de vrijlating geëist van 26 gevangen kameraden in Westduitse gevange nissen. Bonn weigerde in te gaan op de eisen en de terroristen dood den twee van de gijzelaars. De Zweedse politie bestormde daarop het ambassadegebouw. Een terro rist werd gedood en een ander, Siegfried Hausner, zwaar gewond. De terroristen werden korte tijd la ter door de toenmalige regering- Palme aan West-Duitsland overge leverd en Hausner stierf kort na zijn aankomst in de Stammheim- gevangenis in Stuttgart. Palme werd door sommigen in Zweden sterk bekritiseerd omdat hij Hausner in zijn toestand had uitgeleverd. Het Holger-Meins commando heeft daarna nooit meer iets van zich laten horen tot de moordaanslag op Palme. De woordvoerder van het West duitse ministerie van binnenland se zaken, Hans-Günther Kowalski, zei dat eerst nog moet worden on derzocht of de bewering van de groep echt is. Hij voegde er overi gens aan toe dat iedereen de naam Holger Meins kan gebruiken. Holger Meins zelf behoorde tot de harde kern van de Baader-Mein- hofgroep, de voorloper van de Rote Armee Fraction. Hij overleed op 9 november 1974 na een twee maan den durende hongerstaking tijdens zijn voorarrest. 'Proletarisch prijsbeleid' in Brazilië Bangladesj De militaire heerser van Bangla desj, generaal Mohammed Ershad, heeft gisteren bekend gemaakt dat de aangekondigde parlementsver kiezingen in de laatste week van april zullen worden gehouden. De vier jaar oude staat van beleg zal pas na de verkiezingen worden op geheven, zei hij. Een verkiezings commissie stelde de datum later vast op 26 april. Libië De eerste Afrikaans-Arabische top wordt in september gehouden in Libië. Dit heeft de Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) gis teren meegedeeld. RIO DE JANEIRO (AP/UPI/Rtr) - Woedende klanten hebben zater dag drie supermarkten in Rio de Janeiro geplunderd en in Sao Pau lo geprobeerd om drie andere win kels leeg te halen, omdat de prijzen waren verhoogd ondanks een door de regering aangekondigde prijs- stop. De bevriezing van prijzen en ook lonen werd vrijdag voor onbepaal de duur afgekondigd door presi dent Jose Sarney. Hij deed een be roep op de 138 miljoen Brazilianen om onwettige prijsverhogingen te melden. Tientallen woedende klanten verwoestten daarop het in terieur van een hamburgerrestau rant in het centrum van Rio. In heel Brazilië waren er vrijdag supermarkten en restaurantjes die hun prijzen verhoogden. Er zou den 27 bedrijfsleiders zijn gearres- teerd.Ook in Sao Paulo, de groot ste stad van Brazilië, probeerden grote groepen demonstranten za terdag om drie supermarkten te plunderen. De woedende menigte werd uiteen gejaagd door de poli tie. De loon- en prijsstop in Brazilië is één van de maatregelen waar mee de regering de enorme inflatie en de schuldencrisis te lijf wil gaan. De westerse banken hebben positief gereageerd en besloten dit weekeinde onder leiding van de Amerikaanse Citibank Brazilië een lagere rente te berekenen over een opnieuw te financieren schuld van 31 miljard dollar. Brazilië is lid van het beleidco- mité van de zogeheten Cartagena- groep, die dit weekeinde vergader de in Uruguay over het Latijnsa- merikaanse schuldenprobleem. Verwacht werd dat de bijeenkomst zou worden besloten met een op roep om gezamenlijk de schuldei sers tegemoet te treden. In plaats daarvan is uitgesproken dat elk land vrij is eenzijdig maatregelen te nemen om zijn schuldenlast te verlichten. De slotverklaring rept niet over het besluit van Peru om niet meer dan tien procent van zijn exportin komsten te besteden aan het terug betalen van zijn schulden. Wel wordt de noodzaak benadrukt om in bepaalde gevallen een lagere rente te berekenen. De bijeen komst in Ururuay vond plaats op initiatief van Mexico en Venezuela, die zich geconfronteerd zien met ernstige gevolgen van de daling van de olieprijs voor hun econo mie. De Cartagena-groep is in 1984 opgericht door elf Latijns-Ameri kaanse landen en probeert banken en westerse landen concessies af te dwingen om de last van de schul den minder zwaar te maken. STOCKHOLM (GPD/AP/Rtr.) - De Zweedse vice-premier, Ingvar Carlsson (51), heeft de leiding van de Zweedse regering overgeno men. Carlsson moet nog in zijn ambt worden bevestigd door het Zweedse parlement, maar dat is een formaliteit. In tegenstelling tot de de premier, heeft de Carlsson nooit blijk gegeven van een bijzondere belangstelling voor de internationale politiek. In het buitenland is Carlsson ook nauwe lijks bekend. In Zweden geldt hij ook niet als'de meest kleurrijke mi nister, maar zijn populariteit is de laatste jaren wel toegenomen. In het kabinet van Palme beheer de hij de portefeuille voor milieu en onderzoek. In de loop der jaren was hij tot een 'manusje-van-alles' geworden. Onlangs kreeg hij van de premier opdracht, zich vooral bezig te houden met de rol van computers in de samenleving. Hij diende Palme ook als adviseur bij vraagstukken rond de politieke strategie voor de langere termijn. In die functie werd hij gezien als een soort 'toekomst-ministèr'. Carlsson worden goede contac ten met de partij-achterban toege schreven en het vermogen de partij te organiseren. Zijn opvolging van Palme als partijleider was bij de so ciaal-democraten een uitgemaakte zaak, hoewel de minister van finan ciën, Kjell-Olof Feldt, in Zweden meer populariteit geniet en ook in van Lund had hij de naam overge houden, een geducht redenaar te 0 zijn. Na zijn dienst bij Erlander rond de Carlsson zijn studie politieke Carlsson: intellectueel. (foto ap> het buitenland bekender is. Carlssons carrière in de sociaal democratische partij begon in het bureau van de vorig jaar overleden minister-president Tage Erlander, de 'grote oude man' van de Zweed se politiek, die hy vele jaren als se cretaris diende. Aan zijn tijd als voorzitter van de socialistische stu- dentenbond aan de universiteit wetenschappen de Verenigde Staten. By zijn terug keer in Zweden werd hij voorzitter van de jongerenorganisatie van de sociaal-democraten, een traditio nele springplank naar een politie ke loopbaan. Carlsson gold toen als een van de vooraanstaande jonge intellectuelen in de party, wiens denken zich hecht in de partij- ideologie geworteld heeft. In 1965 werd Carlsson op 31-jari- ge leeftyd het jongste lid van de Riksdag, het Zweedse parlement. In '67 werd hij staatssecretaris van onderwijs. Twee jaar later volgde hij Palme op als minister van on derwijs. In de jaren zeventig was hij minister van volkshuisvesting. In de oppositieperiode 1976-'82 leidde hij een project onder de ti tel, Toekomst voor Zweden', dat tot doel had een strategie te vinden voor het weer aan de macht bren gen van de sociaal-democratische party. In 1982 werd Carlsson vice- premier. Ingvar Carlsson werd geboren op 9 november 1934 in klein stadje ten zuiden van Stockholm. Zijn va der was fabrieksarbeider. Hij is ge trouwd en is een fervent sport beoefenaar, vooral van winter sport.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7