'Polen heeft me
de das omgedaan'
Frans Biemond: 'Het
kan niet meer kapot'
Vlag valt voor
Jan van der Hoorn
Henk Eigenbrood:
bij Bolsward stuk
Borst weer de sterkste
Vermeulen rijdt de
verkeerde kant op
Toerrijders halen wedstrijdschaatsers snel in
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1986
SPORT
PAGINA 19
Tekst Fred Segaar
en Rob Onderwater
Foto's van
Loek Zuiderduyn
LEEUWARDEN - Het publiek
ging alleen op de banken voor
Evert van Benthem, aan de win
naar van de Elfstedentocht van
1956 had niemand een bood
schap. Zonder door een horde
persfotografen en een menigte
nieuwsgierigen te worden gehin
derd, zocht Jan van der Hoorn
zijn plaatsje in de gereedstaande
bus, die de schaatsers naar de
Frieslandhal vervoerde.
Jan van der Hoorn was niet be
paald in opperbeste stemming,
want de inwoner van Ter Aar
kwam gistermiddag precies 120
seconden tekort om in het bezit
te komen van een Elfsteden-
kruisje. Juist voordat de vete
raan de meet in Leeuwarden
overschreed, viel de 'vlag' voor
Van der Hoorn.
Ogenschijnlijk deed het hem
niets, de schaatsenhandelaar (in
de winter) annex bloemenver-
kopter (in de zomer). En waarom
zou-ie zich ook. drukmaken, als
eenmalige winnaar van de Elfste
dentocht is de behoefte om eige
naar te worden van zo'n kruisje
vanzelfsprekend minder groot.
Wat niet wegneemt dat Van der
Hoorn, die zijn grieperige zoon
Rick onderweg zag opgeven, de
Tocht graag binnen de limiet had
willen voltooien.
"Natuurlijk", oordeelde de 54-
jarige schaatser na zijn ronde,
"dat is het uitgangspunt als je be
gint aan zo'n wedstrijd. Maar het
heeft me niet allemaal meegeze
ten. Ik heb in het begin schaat
sen moeten verwisselen. Zoiets
kost natuurlijk tijd. Daarna heb
ik het bewust rustig aan gedaan,
want ik wilde me per sé niet for
ceren. Daarbij lag er veel zand op
het ijs. Zo'n handicap kan mijn
lichaam niet meer verdragen".
Diep teleurgesteld was de ex-
winnaar van de tocht der tochten
dus niet. "Want wat heb ik op
mijn leeftijd nog te verwachten?
Niets toch. Trouwens, ik bedenk
me bij een volgende Elfsteden
tocht ernstig of ik dan wéér zal
meedoen aan de wedstrijd. Het is
me allemaal niet meegevallen".
Afscheid nemen van de Friese
folklore wil Jan van der Hoorn
evenwel niet. Ondanks zijn leef
tijd is hij nog altijd zéér gevoelig
voor de Elfstedenkoorts. "Het is
en blijft natuurlijk prachtig. Niet
te vergelijken wat er zich derig
jaar geleden afspeelde", herin
nert de veteraan zich.
De aftocht in 1956 verliep voor
Jan van der Hoorn toen heel wat
aangenamer dan gisteren.
Lenie van der Hoorn in tranen
LEEUWARDEN - Dikke tranen biggelden Lenie van der Hoorn over de wangen bij de
aankomst op de Bonkevaart. Teleurgesteld over haar prestatie en kreunend van de pijn
viel de gevoelige sportvrouw in de armen van een dienstdoende agent. Weliswaar kwam
de 37-jarige Ter Aarse binnen de tijdslimiet aan, maar in tegenstelling tot vorig jaar was
ze niet de eerste, maar de derde vrouw (totaal 88ste) in de Elfstedentocht. De eretitel was
gistermiddag gereserveerd voor Tineke Dijkshoorn, een 33-jarige rijdster uit Schiplui
den.
Lenie van der Hoorn kon er wel om
janken. Net als twee dagen eerder
op Schiphol na aankomst uit Po
len, was de sportieve huisvrouw
haar emoties nauwelijks de baas.
De vorig weekeinde onder barre
omstandigheden afgewerkte alter
natieve Elfstedentocht kreeg weer
de schuld van alles. "De vellen
hangen aan m'n lichaam", foeterde
Van der Hoorn bij de laatste stem
pelpost, "ik kon daarom moeilijk
een goede prestatie leveren"
Vroeg in de race sloeg het nood
lot al toe bü Van der Hoorn. Ze
raakte met een schaats in een
scheur en tuimelde nabij Sloten
hardhandig met haar gezicht op de
ijsvloer. "Daar was het donker, ik
kon geen moer zien", wees de Ter
Aarse als oorzaak aan van de buite
ling.
Het leek er op dat moment in alle
opzichten donker voor Lenie van
der Hoorn uit te zien, want een ka
potte schaats bemoeilijkte het ver
volg van de tocht. Man Jan, die na
alle heftige discussies met zijn
vrouw toch maar eieren voor zijn
geld had gekozen, bracht evenwel
uitkomst. Bij Kinswerd overhan
digde hij zijn echtgenote een
nieuw paar ijzers. Op dat moment
was echter al duidelijk dat Lenie
van der Hoorn de stunt van vorig
jaar niet zou kunnen herhalen,
want bij de stempelpost Hindeloo-
pen bedroeg de achterstand op
Dijkshoorn reeds drie minuten.
"Ik was heus wel in conditie",
verhaalde ze, "maar m'n lijf was
niet in orde. Die rotte tocht in Po
len heeft me de' das omgedaan. Ik
had overal spierpijn. Trouwens, ie
dereen die daar heeft gereden,
heeft moeilijkheden gehad. Ik heb
nu geen voeten, maar rauw vlees in
mijn schoenen zitten".
De lichamelijke ongesteldheid
verhinderde haar voluit te gaan en
met de besten mee te komen. "Ik
wist halverwege dat ik het niet de
eerste vrouw zou worden. Ik ben
daarna alleen maar doorgegaan
voor het kruisje. Die is voor mij
toch ook veel waard".
Maandag had Lenie van der
Hoorn er nog een hard hoofd in dat
ze in Friesland überhaupt zou kun
nen meerijden. "Ach", legde echt
genoot Jan later uit, "ze was een
beetje opgewonden. Ze wist niet of
alles wel op tijd geregeld zou zijn.
Nou, achteraf is alles op z'n pootjes
terecht gekomen. Ze maakt zich
wel vaker druk".
De tranen op de Bonkevaart le
verden daarvan het bewijs.
Leiderdorper uur te laat
LEEUWARDEN - Kees Borst was met zijn 34ste plaats opnieuw de beste
wedstrijdrijder uit de Leidse regio. De 45-jarige bloemist uit Hoogmade
slaagde er niet in zün 20ste plaats van vorig jaar te evenaren, maar dat had
hij vooraf al min of meer ingecalculeerd.
De Alternatieve Elfstedentocht in Polen had immers zoveel van znn
krachten gevergd, dat hij zich bij voorbaat kansloos achtte voor een hoge
eindklassering. "Als ik had geweten dat de tocht in Nederland zou door
gaan. was ik ook zeker thuis gebleven", aldus Borst. Zun einddoel ("Een
plaats bij de eerste vijftig") zag hij wel in vervulling gaan
LEEUWARDEN - Na nauwelijks
300 meter Fries ijs onder de ijzers
te hebben gevoeld, viel Henk Ei
genbrood al plat op zijn gezicht. De
buiteling van de 27-jarige Leider
dorper bleek een slechte voorbode.
De schaatser reed de wedstrijd
weliswaar uit, maar overtrad de
tijdslimiet ruim één uur. Eigen
brood voltooide de noordelijke
ronde in 9 uur en 25 minuten.
Met veel pijn en zéér veel moeite.
"Ik heb vaak aan opgeven gè-
dacht", aldus de marathonrijder
met B-licentie. "Toen ik op een ge
geven moment bij Bartlehiem
reed, dacht 'en nu stap ik af. Ik
voelde me rot en ellendig, ik had
een verschrikkelijke pijn in m'n
rug. Eigenlijk had ik daar de hele
flag al-last van. Dat komt gewoon
omdat ik stom heb gereden. Omdat
ik in het begin vanwege die val te
ver was achtergeraakt, heb ik me
geforceerd. Geestelijk brak voor
mij bij Bolsward 'het lintje', maar
op karakter ben ik toch doorge
gaan. Het was het publiek dat me
in feite over de streep heeft gehol
pen".
LEIDEN - Ruud Vermeulen
maakte zichzelf gisteren al in een
heel vroeg stadium kansloos. In
plaats van zijn collega-marathon
schaatsers te volgen naar Staveren,
keerde hij bij de stempelpost in
Sloten om in de richting van
Woudsend. Dat hij daar net van
daan was gekomen, ontdekte de
Leiderdorpse wedstrijdrijder pas
na een paar honderd meter. Het
traject kwam hem plotseling be
kend voor...
"Hoe het mogelijk is, weet ik
niet. Maar nadat ik daar had ge
stempeld, ben ik weer terug gere
den. Pas na een tijdje kwam ik tot
de conclusie dat ik verkeerd zat.
Daardoor raakte ik achterop. Het
kostte veel moeite om de groep
weer in te halen. Jammer dat het zo
is gelopen. Je kan stellen dat de
Elfstedentocht voor mij teleurstel
lend is verlopen".
Want de 36-jarige marathon
schaatser had "gegokt op een
plaats bij de eerste vijftig". In
plaats daarvan kwam hij uit op de
128ste stek. Op de koop toe bleek
later in de Frieslandhal één van
zijn tenen bevriezingsverschijnse
len te vertonen. Reden waarom
Vermeulen gisteravond in zijn Lei
derdorpse woning aan de kachel
gekluisterd bleef. "Jammer dat het
zo is gelopen. Ik had het me iets
anders voorgesteld"
Geen eten
Het grote struikelblok was ook
voor Ruud Vermeulen het gebrek
aan eten en drinken geweest. De
36-jarige marathonschaatser had
weliswaar genoeg ingeslagen,
maar door de extreme kou in de
vroege uren bevroor zijn proviand.
"Dat heeft me waarschijnlijk ge
nekt. Het is echt onmogelijk om de
tocht zonder voedsel tot een goed
einde te brengen. Ik was op het
laatst helemaal gebroken".
In Franeker kreeg Vermeulen
opnieuw een teleurstelling te ver
werken, want hij had er op gere
kend dat leden van de Warmondse
iisvereniging met drinken klaar
zouden staan. "Daar had ik dus
mijn hoop een beetje op gevestigd.
Op de één of andere manier zijn we
elkaar mis gelopen. Jammer, want
anders had ik misschien hoger
kunnen eindigen", aldus Vermeu
len, die vorig jaar niet met de wed
strijd maar met de tourtocht mee
deed omdat hij hinder ondervond
van een blessure".
Ziek
Dit keer verscheen hij ook niet in
optimale conditie aan de start. "Ik
ben een tijdje geleden ziek geweest
en merkte voor de Elfstedentocht
al dat ik slecht herstelde na een
wedstrijd. Toch had ik vooraf goe
de moed. Ik had het gevoel dat ik
best ver kon komen".
Die mening moest hij al snel her
zien, want hem bleef al vroeg in de
wedstrijd niets bespaard. "Het be
gon al met het bevriezen van mijn
ogeh. Door flink te wrijven ging
dat wel over, maar ideaal was het
allemaal niet. Zeker niet in het
donker. Je moet ontzettend oplet
ten dat je niet te hard gaat. Ik ben
dus toch een keer gevallen"
Vermeulen overwon al die pro
blemen, kwam goed terug en ver
keerde in Hindeloopen zelfs in ge
zelschap van de marathon-top. "Ik
heb begrepen dat wij een hele tijd
op ongeveer een kwartier van die
kopgroep hebben gereden. Ik wift
wel dat we niet terug zouden ko
men. Maar ik hoopte dat het gat
niet groter zou worden".
Teleurgesteld
Dat werd het wel. Vanaf Frane
ker bleken lange stroken ijs bedekt
met een laag zand "en dat kostte
ontzettend veel kracht. Je kan dan
niet meer gewoon blijven schaat
sen. Dat gaat natuurlijk ten koste
van de snelheid. Op de Dokkumer
Ee was bijna helemaal niet meer te
rijden. Natuurlijk was die belang
stelling geweldig, al merk je er als
wedstrijdrijder minder van dan als
tourrijder. Het was weer een ge
weldige ervaring, maar ik ben toch
wel een beetje teleurgesteld".
Henk Eigenbrood: 'uitgewoond'.
LEEUWARDEN - Frans Biemond
uit Nieuwe Wetering verbaasde
zichzelf met een 49ste plaats. De
schaatser van de Warmondse ijs-
vereniging toonde zich na afloop
dan ook "zeer tevreden". Ik had
mezelf ten doel gesteld de Elfste
dentocht uit te rijden in een redelij
ke tijd. Dat is gelukt. Wat mij be
treft kan het dus niet meer kapot".
Nog niet zo heel lang geleden
reed Biemond (26) louter lange
baan-wedstrijden. Op aanraden
van de vader van Ruud Christof-
fers ging hij zich toeleggen op het
marathonschaatsen. Niet zonder
succes, zo bleek gisteren. De admi
nistrateur bij een luchtvaartmaat
schappij wil zich in de toekomst
verder specialiseren in deze tak
van de schaatssport, "omdat ik er
ontzettend veel plezier aan beleef.
Maar ik heb een drukke baan en
volg ook nog een avondstudie. Wil
ik het schaatsen in de toekomst se
rieus kunnen aanpakken, dan zal
ik een goede planning moeten ma
ken".
Vorig jaar volgde Biemond het
spektakel nog via de televisie om
dat hjj geen lid was van de Vereni
ging De Friesche Elfsteden. "Ik
had wel mee kunnen doen met de
tourtocht, maar daar had ik geen
trek in. Omdat ik er na vorig jaar
een volgende keer per se bij wilde
zijn, ben ik meteen lid geworden".
Om zijn poging tot een goed eind
te kunnen brengen legde hij heel
wat trainingskilometers af. Geen
enkele keer echter voltooide Bie
mond een tocht van dezelfde leng
te als de Elfstedentocht. "Dat het
toch zo goed is gegaan, kan ik
moeilijk verklaren. Het liep ge
woon lekker. Gisteren heb ik het
traject verkend. Ik wist dus dat het
ijs in het begin slecht was. Daarom
ben ik vanmorgen rustig begon
nen. Zeker in het donker wilde ik
geen risico's nemen. Toch ben ik
nog twee keer gevallen".
"Het was echt enorm koud. Ik
heb wat extra kranten meegeno
men en heb geprobeerd warm te
blijven. Dat lukte nauwelijks. Toch
bleef ik aardig bij, al weetje tijdens
de tocht niet in hoeveelste positie
je ligt. Dat vond ik eigenlijk nog
het vreemdste van alles".
een stimulans om het een volgende
keer beter te doen".
Waarna Eigenbrood zich als een
haas naar de batterij gereedstaan
de masseurs spoedde. Om de pijn
en teleurstelling te vergeten.
Erg voortvarend ging het in de
slotfase op het slechte ijs van en
naar Dokkum allemaal niet meer
met Henk Eigenbrood, lid van de
IJsclub Warmond. "Ik had zo'n.
vreselijke pijn in m'n rug. Het laat
ste eindje naar de Bonkevaart ging
ik niet veel harder dan vijf kilome
ter". Vorig jaar ging de Elfsteden
tocht Eigenbrood heel wat beter af.
"Toen maakte ik een tijd van 8 urn
en 50 minuten. Op basis déarvan
en omdat ik meer had geoefend,
dacht ik zeker drie kwartier sneller
te gaan".
Dat viel dus tegen. Henk Eigen
brood strompelde als een zielig
hoopje mens de Frieslandhal in.
Uit het veld geslagen was de Lei
derdorper geenszins na de voor
hem tegenvallende tocht. "Wel
nee", praatte de organisatieadvi
seur zichzelf moed in. "het is juist
LEEUWARDEN (GPD) - Joute de
Graaf uit Sneek en Sicco de Vries
uit Krimpen aan de IJssel waren
gistermiddag de eerst aankomende
toerrijders in de Elfstedentocht. Ze
passeerden hand in hand de finish
lijn. Ze waren 's morgens om kwart
over vijf uit de Frieslandhal ver
trokken sn bereikten Leeuwarden
weer om kwart over één 's mid
dags. Iri IJlst hadden ze al wed
strijdrijders te pakken. Joute de
Graaf was in zijn woonplaats
Sneek de eerste toerrijder, die zijn
kaart liet afstempelen.
De 43-jarige, uit Ternaard afkom
stige Joute de Graaf is adjunct- di
recteur van de MTS in Sneek. Hij
reed gisteren zijn derde Elsteden-
tocht. In 1963 werd hij in Bartle
hiem van het ijs gehaald. Vorig jaar
eindigde hij bij de eerste twintig in
de tocht. In gezelschap van Jeen
van den Berg en van civiel inge
nieur Sicco de Vries reed hij giste
ren een groot deel van de tocht. Na
Dokkum gingen De Graaf en De
Vries met hun tweeën door.
Joute de Graaf: „In Oudkerk zag
ik de geheime controle niet.Ik
werd er door Sicco de Vries op at
tent gemaakt. Naast de elf stem
pels moet je drie knipjes in de
kaart hebben. De wedstrijdrijders,
die wij inhaalden, en dat waren er
heel wat, hebben we opgejut. Zij
maken immers deze wedstrijden:
adeldom verplicht. We spraken af
tegelijk over de eindstreep te gaan.
Wanneer je zo lang met elkaar op
rijdt, maak je er in de slotfase geen
wedstrijd meer van".
Deze Elfstedentocht was zwaar
der dan die van vorig jaar, vond
Joute de Graaf. „Er stond nu welis
waar bijna geen water op het ijs,
maar er lag wel enorm veel zand
op. Dat veroorzaakte stompe
schaatsen. Om de techniek te be
nutten, moest je constant achterop
zitten".
Ook voor de 42-jarige Sicco de
Vries was het gisteren zijn derde
Elfstedentocht. En ook hem werd
23 jaar geleden in Bartlehiem ver
der rijden ontzegd. Vorig jaar deed
hij nog meè aan de wedstrijd. Dat
werd beloond met het eerste fel be
geerde kruisje. Hij arriveerde toen
veertig minuten achter Evert van
Benthem.
Waarom gaf Sicco de Vries dan
nu weer de voorkeur aan de toer
tocht? „Ik heb dit seizoen weinig
kunnen trainen. Wil je de wedstrijd
op tijd beëindigen, dan moetje in
tensief trainen".
Sicco de Vries was vol lof over de
tocht van gisteren. „De entourage
er om heen was nog mooier dan vo
rig jaar. Het was in één woord fan
tastisch. De rillingen liepen mij
over de rug. De Elfstedentocht is
een goede zaak voor Friesland èn
Nederland. Er reed een poosje een
jongen met ons op, die zijn hand
schoenen had vergeten. Van wild
vreemde mensen kreeg hij vlot een
paar handschoenen. Had hij om
honderd gulden gevraagd, dan had
hij die ook gekregen. Zo is de stem
ming nu éénmaal op de dag van de
Elfstedentocht".
Frans Biemond: 'zeer tevreden'.
