'We halen ze niet van het ijs' Een heel leven op het ijs Kanshebbers Kanshebbers Rayonhoofd van Bartlehiem Bestuur niet bevreesd voor zwartrijders Een stralend dagje Honderd kilo zilver 'Believen de Friezen ook soep?' ET"9 |#AI DINSDAG 25 FEBRUARI 1986 SPORT PAGINA 9 RUUD CHRISTOFFERS: IFysiotherapeut te Vlaardingen, 124 jaar. Revelatie van dit mara- \thonseizoen. Voerde lange tijd met klassement om de KNSB-cup aan, maar is inmiddels terugge zakt naar de vierde plaats. Be haalde dit seizoen twee overwin ningen op kunstijs. Werd in het Nederlands kampioenschap op matuurijs in Giethoorn vijfde en ■werd afgelopen vrijdag eveneens .vijfde in de Rottemerentocht. Be hoort niet tot een marathonploeg. Gemakkelijk herkenbaar in het peloton door zijn kanariegele schaatspak en rode muts. In de Elfstedentocht van vorig jaar 57e. JOS PRONK: Campingbe- meerder uit Oostgraftdijk, 36 jaar. Boekte 25 overwinningen op kunstijs. Eindigde vorig jaar In de strijd om de KNSB-cup als tweede achter Henri Ruitenberg. En staat daarin momenteel als derde geklasseerd achter Ri chard van Kempen en Hilbert van der Duim. Viel vrijdag in de Rottemerentocht met materiaal- pech uit. Eindigde in de Elfste- dentocht van vorig jaar als 56e. HILBERT VAN DER DUIM: Onderwijzer, woonach tig te Heerenveen, 28 jaar. Impo sante erelijst als allrounder: ze- 'ven nationale-, twee Europese-, en twee wereldtitels. Stapte dit seizoen over naar het marathon- schaatsen. Ook in deze voor hem nieuwe discipline een topper. Werd winnaar van de Heineken- zesdaagse en liet zich inmiddels al zeven keer als winnar van een race op kunstijs huldigen. Staat j in het KNSB-cupklassement ach ter Van Kempen op de tweede plaats. Viel tot nu toe niet op door taktisch inzicht. Was vorig jaar nog geen lid van de vereni ging De Friesche Elf Steden en mocht daarom niet aan de mon- stertocht deelnemen. Reed nog nooit een wedstrijd over 200 kilo- meter. Maakt deel uit van de VGZ-ploeg. De meest vooraan staande deelnemers uit Gronin- gen en Drenthe zijn naast Albert Bakker: LEX CAZEMIER: Veehou der uit Den Horn. Vorig seizoen Nederlands kampioen op kunst- ijs en derde in de eindstand van de KNSB-Cup. Staat daarin mo- menteel vijfde. Komt het best tot i zijn recht in wedstrijden op kunstijs. Eindigde vorig jaar dank zij een zwakke bezetting als tweede in de Noorder Rondrit. Klasseerde zich in de laatste Elf stedentocht als 29e. Maakt deel uit van de VGZ-ploeg. JAN ROELOF KRUIT HOF: Architect te Havelte, 49 jaar. Tot aan de Elfstedentocht van vorig jaar de Koning van het natuurijs. Bleek in het Friese echter te veel moeite met het klu nen te hebben en bleef daardoor op de twaalfde plaats steken. Won negen alternatieve elfste dentochten. Afgelopen zaterdag eindigde Kruithof in de alterna- tiefste der alternatieve elfsteden tochten in Polen als tweede. Maakt deel uit van de Labello- ploeg ANNE POSTMUS. Veehou- der te Lutjegast. Derde in de al ternatieve elfstedentocht in Otta wa (1984), winnaar van de Ol- dambtrit van vorig jaar en derde onlangs in de Noorder Rondrit. In de strijd om de nationale titel in Giethoorn klasseerde Postmus zich als elfde. In de Elfsteden tocht van vorig jaar eindigde hij als achtste. LUBBERT VAN DER MOLEN: Melkrijder te Nuis. Voelt zich het meest op zijn .ge mak bij wedstrijden op natuu rijs. Eindigde vorig jaar in de Rottemerentocht als tweede ach ter Jos Niesten. In het Nederlands kampioenschap in Giethoorn leg de hij beslag op de zesde plaats. Werd in de laatste Elfstedentocht 16e. Maakt deel uit van de Six- tus-ploeg van Johan Franke. PIET MANDEN: PTT beambte te Wapserveen, 30 jaar. Eindigde op de twaalfde plaats in het Nederlands kampioen- schap in Giethoorn. Schreef I daarna achtereenvolgens de ma- rathons van Gieten, Dalfsen en I Ommen op zijn naam. Verwees in Ommen Dries van Wijhe naar de tweede plaats. Klasseerde zich in de Elfstedentocht van vorig jaar als 23e. Maakt deel uit van de Puma-ploeg. EVERT VAN BENTHEM: Veehouder te Sint-Jansklooster, 27 jaar. Houder van het Elfste- denrecord met een tijd van 16.46.47. Boekte op 9 januari vorig baar in Assen zijn eerste en tot nu enige overwinning op kunstijs. Eindigde vorig jaar in het IKNSB-cupklassement als vierde. IViel onlangs in het nationaal jkampioenschap op natuurijs in Giethoorn met een kapotte fechaats uit. Is daarna steeds be ker in vorm gekomen en won Jachtereenvolgens de Driedaagse ban Ankeveen, de Noordwesthoe- 3crit en afgelopen vrijdag in Ze venhuizen de Rottemerentocht pver 200 kilometer. Morgen de te Moppen man. Maakt deel uit van |de ploeg van Holshuijsen-Stoeltie Diamantairs. HENRI RUITENBERG: IFietsenhersteller, 28 jaar. Afkom stig uit Oldebroek. Had in 1985 kopseizoen: tweede in de Elfste dentocht. winnaar van de KNSB- jCup, winnaar van de Heineken- hesdaagse, kampioen op natuu- Jrijs en derde in de Rottemeren tocht. Won in Assen de openings- marathon van dit seizoen, maar Jraakte daarna in de versukke ling. Heeft die zwakke periode Iinmiddels afgesloten. Werd eind vanuari in Amsterdam derde in pet Nederlands kampioenschap top kunstijs achter Jan Kooiman Jen Albert Bakker. Eindigde in de mationale titelstrijd op natuurijs eveneens als derde. Viel in de IRottemerentocht met rugklachten ruit. Maakt deel uit van de Aegon- JOS NIESTEN: Tuinder te j VHeemskerk, 40 jaar. Derde in de laatste Elfstedentocht. Erkend Jdoordouioer, gevreesd om zijn jkrachtige demarrages. Slecht j ïsprinter, maar won niettemin zes ^marathons op kunstijs. Eindigde jvorig jaar in het KNSB-cupklas sement als zevende. Legde in jj<Giethoorn bij het NK op natuu- nrijs beslag op de tweede plaats jjachter Dries van Wijhe. Zegevier- Ide daarna in de revanche van i jjhet Nederlands kampioenschap Jin Eemewoude. Werd in Zeven- j muizen tweede achter Van Ben- )them, na de Rottemerentocht in j U982 en 1985 te hebben gewonnen. Maakt geen deel uit van een ma- rathonploeg. JAN KOOIMAN: Huisman te Ammerstol, 33 jaar. Zette in de I Elfstedentocht van vorig jaar de eindsprint te vroeg in en eindig- j de daardoor als vierde. Regerend ij kampioen van Nederland op kunstijs. Was ook in 1982 en 1983 |al nationaal titelhouder. Vorig j •jaar vijfde in de eindstand om de I ÏKNSB-Cup. Boekte in zijn carriè- 1 |re intussen al 30 overwinningen |op kunstijs. Sinds 8 maart 1983 Ihouder van het werelduurrecord |met een afstand van 38 kilometer j en 558,45 meter. Deed zaterdag J tegen zijn zin, maar onder druk )van zijn sponsor, mee aan de al- ternatieve elfstedentocht in Po llen. Verliet na twintig kilometer •Ihet parkoers. Maakt deel uit van ;de Labello-ploeg. TEUN BUSSER: Etaleur28 |jaar. Afkomstig uit het Friese ÏBritsum, maar tegenwoordig \woonachtig in Utrecht. 28 jaar. J Vijfde in de Elfstedentocht van juorig jaar en winnaar van de al ternatieve elfstedentocht in het I |Finse Kuopio. Afgelopen vrijdag f jvierde in de Rottemerentocht. ALBERT BAKKER: On derwijzer op een school voor moeilijk lerende kinderen in Gro ningen, 29 jaar. Zevende in de Elfstedentocht van vorig jaar. Beste kluner van Nederland. Dit tweede in het Nederlands kampioenschap op kunstijs. In 1984 achter Wim Westerveld tweede in de alternatieve Elfste dentocht op het Memphremagog- bij het Canadese Ottawa. Tweevoudig winnaar van de I Noorder Rondrit (1985 en 1986). Dit jaar vierde in de Oldambtrit. Maakt deel uit van de VGZ- ploeg. DRIES VAN WIJHE: Reser- postbode uit het Kerkdorp. Nationaal kampioen op natuu rijs. Met 37 overwinningen re cordhouder in het marathonklas sement op natuurijs, 40 jaar. Be- j gonnen als wielrenner. Werd inl 1973 op de Cauberg Nederlands kampioen bij de amateurs. Gaf destijds bekende rijders als Ger- Knetemann en Fedor den Hertog het nakijken. Werd af ge- lopen zomer ook nationaal kam- j pioen op skeelers (rolschaatsen). Eindigde in de Elfstedentocht van vorig jaar als tiende. Had toen veel problemen met het klu nen. Maakt deel uit van de Ae- gon-ploeg. WIM VOS: Boer te Kockengen, 41 jaar. Groot liefhebber van na tuurijs. Eindigde in de nationale titelstrijd in Giethoorn als vierde en werd. één dag later bij de re vanche van het Nederlands kam pioenschap in Eemewoude ach ter Jos Niesten tweede. Klasseer de zich in de Rottemerentocht als derde achter Van Benthem en Niesten. Maakt geen deel uit van een marathonploeg. FOKKO VEEN: Timmerman te Scheemda, 41 jaar. Vorig jaar I tweede in de Oldambtrit, dit jaar i vijfde. Viel in de Noorder Rond- rit uit omdat'ie door het ijs zakte. Werd in de vorige Elfstedentocht 1. elfde. OUDKERK (GPD) - Hy ziet eruit zoals je je een rayonhoofd voor stelt: een wat oudere man die door de jaren heen weer en wind heeft getrotseerd en dagelijks met Moe der Natuur optrekt. Een verweer de, karaktervolle kop met uitdun nend dik grijs haar. De frisse ge laatskleur verraadt echter een flin ke dosis vitaliteit. En zo handelt hij ook: Sjirk Velstra uit Oudkerk, de man die onder andere het com mando voert over het sinds de bar re tocht van '63 beroemd geworden kruispunt van Bartlehiem. Zo be roemd zelfs dat Touroperators gis teren bij de politie van Ferwerd in formeerden welke route hun bus sen moeten volgen om hun Elfste den-klanten daar te droppen. Dat Sjirk Velstra aan de voor avond van de veertiende Elfste dentocht een druk bezet baasje is, behoeft geen betoog. Het wijze rayonhoofd vliegt van hot naar her om zijn deel van het Elfstedentra- ject - 18 kilometer in totaal - opti maal te kunnen opleveren als mor gen de Grote Dag daar is. Zojuist heeft hij een bespreking gehad met de politietop van Ferwerd, waaron der het gehucht Bartlehiem ressor teert. Want Velstra waakt niet al leen nauwgezet over de conditie van het ijs, maar zwaait tijdens een Elfstedentocht de scepter over al les wat er in zijn rayon gebeurt. Hij geeft aan wanneer de politie han delend moet optreden.om al te op dringerige toeschouwers van 'zijn' zorgvuldig gekoesterde ijskorst af te halen, waar de dranghekken (170!!) het best geplaatst kunnen worden, waar EHBO-posten moe ten worden ingericht. „Ja, ik ben woensdag een kleine jongen op het ijs," drijft Velstra, bescheiden als hij is, een beetje de spot met zichzelf. Waarna hij - weer serieus - vervolgt: „Ik heb de hele verantwoording voor het ge beuren van de Oude Leije tot vier kilometer voor de finish op de Bonkevaart. Als er iets mis dreigt te gaan, moet ik mijn instructies geven". Natuurmens Zoals het zich laat aanzien, zal er weinig verkeerd gaan in het rayon van Velstra, een van de 22 'onder danen' van opper-ijsmeester Henk Kroes; Voorlopig heeft Velstra, die zich een echt natuurmens weet, al les onder controle. Velstra: „Ik heb wat dat betreft een goed rayon, het hele seizoen trouwens al en vorig jaar ook. We hebben hier een prima situatie. Goed ijs en geen klun- plaatsen. Maar dat kan woensdag nog veranderen. Ik hou er reke ning mee dat we na zo'n vijf- a zes- duizend rijders twee klunplaatsen moeten maken bij bruggen. Maar misschien kan de hele meute er ook wel overheen. Dat kan ik nu nog niet goed bekijken, hangt ook van de weersomstandigheden af'. Rayonhoofd word je niet zomaar. Solliciteren heeft ook geen enkele zin. Velstra: „Je wordt er voor ge vraagd. Ik heb dit baantje tien jaar geleden overgenomen van een col lega, voor wie het allemaal wat te bezwaarlijk werd. Daarvoor was ik gewoon controleur. In die hoeda nigheid heb ik de tocht van '63 meegemaakt. Verschrikkelijk was dat. Met al mijn materiaal kon ik er niet eens een baan doorheen krij gen, zo slecht. Nee, dat was toen bar en boos". Een eerste vereiste voor een Elf steden-rayonhoofd is zijn grote kennis van ijszaken. Velstra is van kinds af aan in die materie opge groeid. „Ik doe dit al jaren. Vroeger eerst voor de Friese Ijsbond. Dat deed mijn vader ook al. Later ben ik het voor de IJswegencentrales gaan doen. Ik heb mijn hele leven op het ijs doorgebracht en dan krijg je er wel een beetje verstand van. Ik was nog maar vier, toen kon ik al schaatsen. Geleerd achter een slee. Ik kom uit een echt hard rijdersgeslacht. Mijn vader was ge durende 25 jaar een goede korte- baanrijder. Ik niet. Ik was wel een goede schaatser, maar geen goede hardrijder. Ik heb wel wat kleine prijsjes gewonnen, maar dat stelde niet zo veel voor". Hoewel een echte schaatsen- thousiast, aan een Elfstedentocht heeft Velstra nimmer deelgeno men. En dat nog wel voor een rechtgeaarde Fries. Velstra: „Het zat er voor mij niet in. Eerst brak ik mijn been en toen kwam de oorlog. Na de oorlog, in '47, wilde ik hem rijden, maar mijn vader was toen ziek en die verbood me mee te doen. Dat was ook een hele slechte tocht. Achteraf ben ik blij dat ik hem toen niet heb gereden". Vandaag de dag trekt Sjirk Vel stra er niet meer met schaatsen op uit, maar gewapend met een prik stok en reddingslijn. De standaard uitrusting van een rayonhoofd. „Ik ben altijd als eerste op het ijs hier. van Sjirk Velstra werken gestaag door op het befaamde kruispunt Bartlehiem. Kan ik wel zeggen, he?" vraagt Velstra aan zijn vrouw en een ook bij het gesprek aanwezige assis tent. Een spontane bevestiging komt uit de monde van beide toehoorders. De assistent: „Als het een paar dagen heeft gevroren, dan hoor je al gauw genoeg of Sjirk al of niet op het ijs is geweest". Velstra weer: „Vroeger ging ik er sneller op dan tegenwoordig. Je moet in deze tijd nooit te vroeg zijn met het doorgeven van je berich ten aan de centrale. Dan denken de mensen al gauw dat het ijs wel be trouwbaar zal zijn". Het beste ijs voor een Elfsteden tocht is volgens Velstra grondijs. Hij legt uit wat dat precies is: „Dat is in de meeste gevallen ribbelig en grijs van kleur. Vaak zit er ook nog riet door dat naar boven is geko men. Dat krijg je vaak bij een har de noordoosten wind als die in de lengterichting van het water waait. Je krijgt dan trouwens wel eerst wakvorming, maar dat herstelt zich snel genoeg als het een beetje doorvriest. Grondijs is ijzersterk. Nu hebben we ook veel grondijs in mijn rayon. Maar zwart ijs is ook erg goed, hoor. Slecht ijs? Dat is sneeuwijs. Maar daar heb ik nu geen last van". LEEUWARDEN (GPD) - In de Frieslandhal in Leeuwar den is vanochtend een be gin gemaakt met de in schrijving van ruim 16.000 schaatsers, die morgen deelnemen aan de Elfste dentocht. Nagenoeg alle le den van de Vereniging De Friesche Elf Steden zullen, zo wordt verwacht, voor de 200 kilometer lange tocht inschrijven. Zij krijgen een watervaste deelnemers kaart uitgereikt, die op de muts moet worden gedra gen. Op die manier hoopt de organisatie zwartrijders te herkennen. Aan de Elfstedentocht kunnen al leen leden van de vereniging deel nemen. Omdat de club sinds vorig jaar een ledenstop kent, wordt ge vreesd dat een aantal schaatslief hebbers de tocht "zwart" zal rij den. Het bestuur van de vereniging is overigens niet van plan tegen die mensen op te treden. "We zullen ze niet van het ijs halen", zegt voorzit ter Sipkema, „maar het is duidelijk dat ze door het publiek minder gastvrij zullen worden onthaald". Volstrekt machteloos staai het bestuur tegenover toerrijders, die geen lid zijn maar een lidmaat schapskaart van een ander gebrui ken. Dat geldt niet voor de onge veer 300 wedstrijdrijders, die in ge val van twijfel om een legitimatie worden gevraagd. Bovendien moe ten de wedstrijdrijders in het bezit zijn van een KNSB-licentie of een medische verklaring van de huis arts of het sportkeuringsbureau. Overigens ontraadt Sipkema niet- leden met klem om mee te doen. De organisatoren zijn gisteren met man en macht bezig geweest om het ijs van de route sneeuwvrij te krijgen. De conditie van het ijs is ongeveer gelijk aan die van vorig jaar. In de omgeving van Harlingen is het ijs nog te dun en zal naar ver wachting over een stuk van 400 meter moeten worden geklund. De deelnemers wordt dan ook aange raden de schoenen niet in de Fries landhal achter te laten, maar van wege het klunen mee te nemen. LEEUWARDEN (GPD) - Het wordt woensdag een stralende dag. Volgens onze weerkundig mede werker Hans de Jong in Gorredijk zal een groot deel van de 'Elfste den-dag' de zon schijnen. Alleen aan het eind van de middag is er kans op wolkenvelden. Het blijft evenwel droog. In de ochtend zal de temperatuur zich rond de tien tot vijftien graden onder het vries punt bewegen. Na de koude start komen ér rond een uur of negen hogere tempteraturen. Ze zullen oplopen tot één graad onder nul en mogelijk tot net boven het vries punt. Een martelgang wordt het beslist niet. Mocht iemand denken dat de tien centimeter sneeuw, die er in de Zuidwesthoek is gevallen, een waarborg is voor een barre tocht, heeft het mis. De wind zal zich ge deisd houden en van één Beaufort hooguit aanwakkeren tot drie Beaufort. Zoals het thans lijkt wordt dit, evenals vorig jaar, weer een tocht met veel "v In tegenstelling tot vorig jaar on dervond men bij het schoonvegen van de route nauwelijks hinder van nieuwsgierigen, die het traject al vast kwamen verkennen. Het me rendeel van de rijders en andere belangstellenden moest vandaag nog in Leeuwarden arriveren. Van de typische Elfstedenkoorts was maandag nog weinig te merken. Alleen de hoteleigenaren en het VVV-personeel hadden een bijzon der drukke dag door telefoontjes van mensen, die nog onderdak zochten. De telefooncentrale van de PTT was bijna de hele dag over belast. De burgemeester van Leeu warden heeft een dringend beroep op de bevolking gedaan accommo datie beschikbaar te stellen. De NS zal evenals vorig jaar ex tra treinen naar Friesland laten rij den. De intercity's vanuit het wes ten van het land zullen vanaf van middag twee uur niet meer naar Groningen maar naar Leeuwarden gaan. Bovendien worden in de nacht van dinsdag op woensdag extra treinen richting Leeuwarden ingezet. Vorig jaar vervoerde de NS 23.000 schaatsliefhebbers. Er worden woensdag in Leeu warden weer vele kopstukken ver wacht, maar de koningin zal er we gens verplichtingen in het buiten land niet zijn. Namens het konink lijk huis zijn prinses Margriet en mr. Pieter van Vollenhoven bij de finish aanwezig. Ook zal een dele gatie van het Internationaal Olym pisch Comité, dat momenteel in Nederland verblijft, het schaatsfes- tijn bijwonen. De Elfstedentocht start woens dag om vijf uur, een half uur eerder dan vorig jaar. Volgens voorzitter Sipkema is daartoe besloten omdat het eerder licht is, zodat de toerrij ders langer van het daglicht kun nen profiteren. De route is nage noeg gelijk aan die van vorig jaar. Alleen het eerste stuk tot Sneek heeft enkele kleine wijzigingen on dergaan. In Sneek zullen de wed strijdrijders overigens met fakkels worden begroet. De VW in die plaats heeft de bevolking daartoe opgeroepen. Er werden maandag bijna 300 tuinfakkels verkocht. ZOETERMEER (GPD) Voor de fabricage van zo'n 16.000 felbegeer de Elfstedenkruisjes zal ongeveer honderd kilo zilver van een gehalte van 92,5 procent door de Koninklij- LEEUWARDEN (GPD) De gemeenten die het ge luk hebben dat ze een stukje Elfstedenroute op hun grondgebied bezitten, worden sinds gisterochtend be stookt met tientallen telefoontjes van handelaren in van alles en nog wat. Het is de opbellers voornamelijk begonnen om een vergunning voor een verkooptent bij het ijs voor patat, koek en zopie, maar ook voor vis, bier en ijs. Er komen zelfs telefoontjes uit Belgiè bij de ge meentehuizen in Wonseradeel en Franekeradeel: „Al- lez Madam, believen de Friezen ook soep", vroeg een man uit Antwerpen aan de dienstdoende ambtenares te Witmarsum. De man kreeg een vergunning voor zijn soepkraam, maar was daarmee wel een uitzonde ring. Naast plaatselijke en gemeentelijke neringdoen den komen de verkopers van buiten de provincie niet meer aan bod. In Leeuwarden is de belangstelling voor een ver gunning al even groot als elders. De Dienst voor het Marktwezen en de Frieslandhal is overstelpt met aan vragen voor een vergunning voor de verkoop van koek en zopie en artikelen, zoals sjaals, stickers, pof fertjes, klompen en lampen, zo meldt chef markten en havens van deze dienst, H. Schotsman. Alle ongeveer tachtig plaatsen waren gisteren reeds vergeven. ke Van Kempen en Begeer in Zoe- termeer worden gebruikt. Dit heeft de verkoopleider van het bedrijf. Peter van Rensen, meegedeeld. Hij verwacht de order binnen drie we ken te kunnen afleveren. Voor de kruisjes moeten nieuwe stempels worden gemaakt, omdat er een an dere datum op komt te staan. Gezien de omvang van de order en de snelheid waarmee deze moet worden uitgevoerd, legt Van Kem pen en Begeer de aanmaak van an dere medailles voorlopig stil. Zo'n dertig man werken aan de aan maak van de Elfstedenkruisjes. Volgens Van Rensen zullen er overuren moeten worden gemaakt. „Dat doen de mensen graag, het is een leuke oppepper. Al kunnen we niet meeryden, ook hier staat ie dereen op scherp om z'n bijdrage aan het spektakel te leveren". LMM B.V. llmJMfci Tel.01720-31102

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 9