VN willen einde aan Golfoorlog Ook Europese bezwaren tegen 'list' van Reagen poggenpohl Artiesten steunen Mitterrand Shuttle jaar aan de grond beukens Zweedse spermabanken krijgen weer donatie Oorlogsmisdadiger door VS uitgewezen DINSDAG 25 FEBRUARI 1986 BUITENLAND PAGINA 7 NEW YORK (UPI/DPA/AFP) - De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties heeft Iran en Irak gisteravond unaniem opgeroepen onmiddellijk een eind te maken aan de vijan delijkheden. Irak beloofde „de resolutie met de grootst mogelijke ernst ter harte te zullen nemen", maar Iran heeft afwijzend gereageerd op de oproep tot een staakt-het-vuren. STOCKHOLM (AP) - Nieuwe maar onvoldane spermadonors stellen de Zweedse spermabanken weer in staat inseminaties toe te passen. Sinds vorig jaar lieten veel donors verstek gaan omdat er in Zweden een wet was aangenomen waardoor de traditionele anonimi teit van de donors werd opgehe- door Lars Foyen/AP 'De nieuwe donors zijn gewoon mannen die woedend waren over de nieuwe wet omdat kinderloze ouders niet meer geholpen konden worden', zegt Hanne-Louise Erics son, hoofd van het vruchtbaar heidslaboratorium van het Alge meen Ziekenhuis in Malmoe. De Zweedse wet is ontworpen omdat volgens de wetgevers ieder kind het recht heeft om te weten wat zijn biologische oorsprong is. Tegen de wet die in maart 1985 van kracht werd, is geprotesteerd door spermadonors, kinderloze ouders en artsen. Kinderen die zijn voortgekomen na kunstmatige bevruchting heb ben in Zweden het recht om op 18- jarige leeftijd de naam van hun bio logische vader te weten. 'De nieu we donors zijn er op voorbereid dat op een dag onbekende kinderen aankloppen. Ze houden er eigen lijk niet van maar ze willen ook niet dat kinderloze ouders te lijden hebben onder de nieuwe wet', al dus Ericsson. Gezondheidsautoriteiten zeggen dat de nieuwe donors in menig op zicht verschillen van de anderen. Ze zijn gemotiveerd door de vrees dat de nieuwe wet de inseminatie programma's bedreigt. Afgelopen najaar werd in het ziekenhuis te Malmoe en in vier anderen de inse minatie op beperkte schaal hervat, na een halfjaar stil te hebben gele gen wegens een gebrek aan do nors. Vele spermadonors zijn ech ter nog onzeker. De spermadonors worden gere- cruteerd en zorgvuldig doorgelicht door kliniekhoofden en krijgen per afgifte 250 kronen (ongeveer 88 gulden). Volgens de nieuwe wet mogen de ouders van de kinderen de naam van de donor niet te weten komen. Ook heeft de donor geen wettelijke verantwoordelijkheden tegenover het kind. Professor Ingemar Joelsson, een kliniekdirecteur in de noordelijke stad Umea en een van de weinige artsen die achter de nieuwe wet staan, zegt dat de terugkeer van de donors hem gelijk hebben gege ven. 'Het was de juiste tijd. In een toenemend open maatschappij moeten we ook openheid geven aan dit soort onderwerpen', aldus Joelsson. De spermadonors worden gere- cruteerd en zorgvuldig doorgelicht door kliniekhoofden en krijgen per afgifte 250 kronen (ongeveer 88 gulden). Volgens de nieuwe wet mogen de ouders van de kinderen de naam van de donor niet te we ten komen. Ook heeft de donor geen wettelijke verantwoordelijk heden tegenover het kind. Professor Ingemar Joelsson. een kliniekdirecteur in de noordelijke stad Umea en een van de weinige artsen die achter de nieuwe wet staan, zegt dat de terugkeer van de donors hem gelijk hebben gege ven. 'Het was de juiste tijd. In een toenemend open maatschappij moeten we ook openheid geven aan dit soort onderwerpen', aldus Joelsson. Maori laat Britse vorstin bips zien WELLINGTON (AP) Een Ma- ori-man heeft zijn getatoeëerde achterwerk ontbloot terwijl de bezoekende Britse koningin Elizabeth II voorbij reed. On der de oorspronkelijke bewo ners van Nieuw Zeeland gerdt een dergelijk gebaar als een grove belediging. De politie, die zei dat de vor stin waarschijnlijk niets van het voorval gemerkt had, hield de man aan een klaagde hem aan wegens beledigend gedrag. Dezelfde man, Dun Mihaka, had drie jaar geleden tijdens een bezoek van de prins en prinses van Wales een soortge lijk protest gehouden. Maandag hadden twee Maori- vrouwen de koningin met eie ren bekogeld. De Veiligheidsraad riep verder op tot het terugtrekken van de troe pen, het uitwisselen van krijgsge vangenen en een begin van vreed zame onderhandelingen. De Amerikaanse ambassadeur Herbert Okun zei: „de eerste ver antwoordelijkheid voor het voort duren van deze zinloze strijd ligt bij Iran dat al vele pogingen van de internationale gemeenschap om een eind aan de oorlog te maken heeft doen mislukken". Okun zei dat de Verenigde Sta ten „zich zorgen maken over het gevaar dat dit conflict zich zal uit breiden naar de neutrale landen van de Golf. Een dergelijke uitbrei ding van de oorlog zou een belang rijke bedreiging zijn voor de belan gen van de Verenigde Staten". De Veiligheidsraad kwam voor een spoedzitting bijeen op verzoek van Arabische landen na het jong ste offensief van Iran in het zuiden van Irak in de buurt van de grens met Koeweit. Kort voor de stemming in de Vei ligheidsraad maakte het Iraanse persbureau Irna bekend dat de Iraanse president Ali Khamenei had gezegd dat de resolutie voor Iran onaanvaardbaar was, omdat Irak daarin niet met name wordt veroordeeld als de „agressor in het conflict". Iran weigerde ook deze keer deel te nemen aan de beraad slagingen van de Veiligheidsraad, omdat de raad al sinds het begin van de oorlog op de hand^van Irak zou zijn. In de nu aangenomen resolutie veroordeelt de Veiligheidsraad geen van beide zijden voor het be ginnen of het voortduren van de oorlog, maar betreurde wat werd genoemd „de daden in het begin die aanleiding waren voor het con flict". De ambassadeur van Iran zei na de stemming: „Dit verklaart waar om wij geen vertrouwen kunnen hebben in de Veiligheidsraad en waarom de oorlog wordt voortge zet". De ambassadeur zei dat de le den van de Veiligheidsraad voor de resolutie hadden gestemd of schoon zij allen wisten dat deze niet zou worden uitgevoerd. „Ik heb hen er op gewezen dat de reso lutie niet zal worden uitgevoerd", zo zei hij letterlijk. De strijd rond de zuidelijke Iraakse stad Faw gaat inmiddels onverminderd door. Irak lijkt er langzaam in te slagen het verloren gegane gebied te heroveren. Uit Koeweit werd vernomen dat zich dit weekeinde een eerste bot sing heeft voorgedaan in de kust wateren van Koeweit tussen de Koeweit en Iraanse he- BEIROET-Bij de ontploffing van een autobom likopters. Details van het incident gedood en raakten twaalf andere gewond. De bom bevond zich in een auto die zijn niet bekend gemaakt. geparkeerd. het christelijke deel van Beiroet werden gisteren vijf mensen n supermarkt was Systeem nodig voor verwarming lanceerplatform Buitenland kort Polen Drie activisten van het verboden vakverbond Solidariteit zijn in de Poolse stad Katowice veroordeeld wegens het verspreiden van illega le pamfletten. Dit is vernomen in kringen van de Poolse oppositie. Marek Jasolinski, Wlodzimierz Le- sisz en Edward Soltys kregen ge vangenisstraffen van een tot twee jaar Koerden Koerden hebben gisteren in ver scheidene Westduitse steden kan toren van de SPD bezet. Met hun actie wilden zij wijzen op de situa tie van de politieke gevangenen in Turkije en Turks-Kurdistan. De bezettingen werden uitgevoerd in Frankfurt, Hannover, West-Berlijn en Hamburg. In Bonn werd het kantoor van Amnesty Internatio nal bezet. Iran In Teheran zijn gisteren vier Franse staatsburgers gearresteerd. Drie van hen werden later weer vrijgelaten. Het Franse ministerie van buitenlandse zaken verklaarde dat de arrestaties vermoedelijk een vergelding zijn voor de uitwijzing verleden week door Frankrijk van vier Iraniërs. Dezen maakten deel uit van een groep van ongeveer 50 mensen, voor het merendeel af komstig uit gebieden rond de Mid dellandse Zee, die na een reeks bomaanslagen in Parijs werden aangehouden voor verhoor. Tjecho-Slowakije Een rechtbank in Tsjecho-Slo- wakije heeft gisteren twee mannen veroordeeld tot respectievelijk 15 en 13 jaar gevangenisstraf. Het tweetal werd schuldig verklaard aan terrorisme bij een poging vorig jaar september met een gijzelaar via de Oostenrijkse grens naar het Westen te vluchten. Zij zouden daarbij op douanebeambten en grenspolitie geschoten hebben. Sacharov De Russische natuurkundige Sa charov zou volgens een familielid contacten mogen hebben met col lega's in de wetenschap. Ook zou de gezondheid van Sacharov zijn verbeterd. Dat heeft de schoon zoon van Sacharov gezegd. Hij zei ook dat uit recente brieven bleek dat er een meningsverschjil be staat tussen de Russische geheime politie en leden van het Politburo of Sacharov mag vertrekken of niet. Sommige leden van het Polit buro willen de natuurkundige la ten vertrekken voor de volgende topontmoeting tussen de VS en de Sowjet-Unie. In brieven die vanuit de Sowjet- Unie werden gesmokkeld erkent Sacharov dat hij details weet over de Russische waterstofbom die re den kunnen zijn voor de weigering hem te laten emigreren. WASHINGTON (AP) - Tenzij er uit oogpunt van nationale veilig heid een nieuwe spionagesatelliet zou moeten worden gelanceerd, zal er het eerste jaar vermoedelijk geen ruimteveer gelanceerd wor den. Dit is gezegd door een hoge NAS A-functionaris die anoniem wilde blijven. De zegsman zei dat de NASA eerst het probleem wil oplossen dat wordt gevormd door het feit dat de pakkingen tussen de seg menten van de stuwraketten van het ruimteveer door de kou hun werking verliezen. Men wil hier iets op vinden, ook als zou blijken dat dit niet de oorzaak is geweest van de ontploffing van het ruimte veer Challenger. De NASA zou dit probleem willen F lanc^rplatform doelde hiermee op de noodzaak te verwarmen met de uitlaatgassen ppn nipllwp „ava!;rPerde SDiona. i twee straalmotoren, die daar- Het installeren en testen van een dergelijk systeem zou echter zeker 10 tot 14 maanden in beslag ne men. Een andere oplossing zou kunnen zijn om de koppelingen tussen de segmenten te versterken. Volgens de functionaris bestaat er theoretisch nog steeds een mo gelijkheid dat er, als alle proble men worden opgelost, over zes maanden weer een lancering plaats heeft met een kleine bemanning en minimale lading. Bij de NASA ge looft echter niemand dat dit een se rieuze mogelijkheid is, en houdt men het voorlopig op een jaar uit stel. Hier zou een uitzondering op ge maakt kunnen worden, als 'een overweldigend nationaal belang' zou vereisen dat er meer risico «^nMaiiproaKniwmsn rft genomen. De functionaris oplossen door het lanceerplatform rf„Jde hiermee op de noodzaak i nieuwe, geavanceerde spiona gesatelliet te lanceren. Deze satel- vermoedelijk afkomstig is van de externe brandstoftank van de Challenger. Een onbemande on derzeeboot heeft op de oceaanbo den 'stukken van een motor' gesig naleerd, die van de hoofdmotoren van de Challenger afkomstig kun nen zijn. Met bergingspogingen wordt echter gewacht totdat men meer zekerheid heeft over de her komst van de stukken. Eén op de 35 mannen in VS zit of zat' WASHINGTON (AP) - Eén op de 35 mannen in de Verenigde Staten zit in de gevangenis, heeft een proeftijd lopen of staat onder staatstoezicht na een vervroegde vrijlating uit de cel. Het aantal wetsovertreders dat onder gemeenschapstoe- zicht staat is driemaal zo hoog als het aantal gevangenen. Eind 1984 jaar waren er meer dan 2,3 miljoen mannen en 323.000 vrouwen die in hechtenis zaten of onder toezicht stonden. WASHINGTON (Rtr/UPI) - Het Hooggerechtshof in de Verenigde Staten heeft beroep van de van oorlogsmisdaden verdachte John Demjapjuk en Serge Kowalchuk afgewezen. Demjanjuk was in ho ger beroep gegaan tegen zijn uitle vering aan Israël waar hij terecht moet staan op beschuldiging van moord op 900.000 joden in het con centratiekamp Treblinka in Polen. Kowalchuk, die vermoedelijk vandaag al moet vertrekken, had beroep aangetekend tegen het von nis hem het Amerikaanse staats burgerschap te ontnemen wegens het verzwijgen van oorlogsmisda den tegen joodse burgers in Polen. De 65-jarige Kowalchuk wordt er van beschuldigd gedurende 1941 en 1942 joden te hebben vervolgd als lid van de door de Nazi's gecon troleerde Oekraiense politie. Aan gezien hij nu zijn Amerikaans staatsburgerschap is kwijtgeraakt kan hij eventueel worden uitgewe- rechtstaat. De eerste was Adolf Eichmann die in 1962 in Jeruzalem werd veroordeeld tot de strop. Israël heeft inmiddels meege deeld bezig te zijn met het voorbe reiden van een proces tegen Dem janjuk. Minister Mosje Nissim (jus titie), zei dat de Israëlische politie de Nazi zal halen zodra de Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken, George Schultz, het uitleve ringsbevel heeft ondertekend. Toch directe verkiezingen in Z.-Korea SEOEL (UPI) - De president van Zuid-Korea wordt in de toekomst kwijtgeraakt, waarschijnlijk toch rechtstreeks rden uitgewe- gekozen. De huidige president, naar de Sowjet-Unie. Aangeno- Chun Doo Whan, overweegt de grondwet te wijzigen om directe wordt evenwel dat Demjan juk, die geïdentificeerd is als 'Twan de verschrikkelijke", de eer ste oorlogsmisdadiger zal zijn die de Verenigde Staten aan Israël uit leveren. De 65-jarige uit de Oekraïne af komstige Nazi verloor in 1981 zijn Amerikaans staatsburgerschap omdat hij zijn oorlogsverleden had verzwegen. Israël heeft sinds 1983 om zijn uitlevering verzocht. Dem janjuk, die wordt beschouwd als één van de beruchtste oorlogsmis dadigers die nog in de VS aanwe zig zijn, kan in Israël ter dood wor den veroordeeld. Amerikaanse functionarissen zeiden dat hij zo spoedig mogelijk zal worden uitge leverd. Als dat gebeurt, zal hij de tweede Nazi zijn die in Israël te- verkiezingen mogelijk te maken. Deze wijziging zou in 1989 kunnen plaatsvinden, na de Olympische Zomerspelen. De president heeft dit gezegd in een gesprek met de leiders van de voornaamste oppositiepartij en de regeringspartij DJP. De oppositie was een handtekin- genactie begonnen om Recht streekse verkiezingen af te dwin gen. Chun verklaarde deze actie il legaal. Hij reageerde aanvankelijk door het bureau van de oppositie partij te sluiten en oppositieleiders onder huisarrest te plaatsen. Chun beloofde de maatregelen tegen de oppositie in te trekken, als zij afziet van de handtekenin genactie. toe bij het platform zouden moeten fieten zijn ZQ zwaar? da{ ze niet door worden opgesteld. Op de meuwe een normaie draagraket kunnen worden gelanceerd. Volgens de Vandenberg in Californië zijn al dergelijke verwarmers geplaatst, maar vanwege het doorgaans zach te klimaat in Florida werd dit op Cape Canaveral niet nodig geacht. zegsman is men daar bij de NASA echter niet erg happig op. Zondag hebben bergers een stuk verwrongen metaal geborgen, dat PARIJS (AFP/DPA) - Een kleine drie weken voor de parlementsverkie zingen in Frankrijk hebben zich intellectuelen en kunstenaars uitgespro ken voor de socialisten. De vierhonderd persoonlijkheden uit de wereld van literatuur, wetenschappen, kunsten en kleinkunst deden met het oog op de verkiezingen van 16 maart een oproep om socialistisch te stemmen. Onder de ondertekenaars van het appèl zijn de getrouwe paladijnen van het regime-Mitterrand, zoals de filmacteurs Michel Piccoli en Gérard Depardieu en de schrijfster Francoise Sagan, maar ook nieuwe sympathi santen, zoals de schrijfster en filmregisseuse Agnès Varda en de regisseur Patrice Chéreau. Bij het appèl hebben zich ook intellectuelen aangesloten die nog niet zo lang geleden communistisch stemden, zoals de regisseur Antoine Vitez. de zangeres Juliette Gréco en de historicus Francois Hincker, vroeger verantwoordelijk voor de intellectuelen in het Centraal Comité van de Franse CP. GENEVE/DEN HAAG - De voor stellen van de Amerikaanse presi dent Reagan om binnen drie jaar alle kernwapens voor de middel lange afstand uit Europa te verwij deren zijn in een voorlopige reactie door de Sowjet-Unie als "propa- gandalist" van de hand gewezen. Reagan stuurde partijleider Gor- batsjov dit weekeinde een brief als antwoord op het "15-januariplan" van Gorbatsjov de wereld tegen het jaar 2.000 te ontdoen van kern wapens. door Hans Gelijnse De Amerikaanse tegenvoorstel len zijn behalve aan Moskou ook overhandigd aan de Russische on derhandelaars in Genève- Dat ge beurde gisteren tijdens een extra bijeenkomst van beide delegaties in de Sowjet-missie. Er werd zowel van Sowjet- als Amerikaanse zijde geen geen enkel corrimentaar gege- Het Russische staatspersbureau TASS hekelde gisteren het feit dat Reagans reactie zes weken op zich heeft laten wachten en zich be perkte tot de categorie van de mid- dellange-afstandswapens (INF). TASS baseerde zijn kritiek niet'op de inhoud van de brief, maar op publicaties daarover in de Ameri kaanse pers dit weekeinde. Ontoereikend Volgens TASS wil Reagan door het herhalen van bekende stand punten de aandacht van de wereld opinie afleiden van het Gorbatsjov- plan. De verwachting is dat de Sowjet-leider vandaag tijdens de opening van het 27ste partijcon gres de toejuichingen van de 5.000 afgevaardigden voor zijn eigen voorstel wil incasseren en de Ame rikaanse plannen als ontoereikend van de hand zal wijzen. Pas in een later stadium zou, in het kader van de voorbereidingen voor een nieuwe top Reagan-Gor- batsjov, zaken gedaan moeten wor den over het tussentijdse INF-ak- koord waarover beide leiders bij hun vorige ontmoeting in Genève afspraken hebben gemaakt. Het bereiken van een zgn. nul-optie be tekent dat Nederland in 1988 niet tot plaatsing van kruisraketten be hoeft over te gaan, dan wel die in een later stadium naar de VS kan terugsturen. Het verschil in beide plannen is dat Gorbatsjov niet zoals Reagan voorstellen heeft gedaan tot ver wijdering van de SS-20's uit het Aziatisch deel van de Sowjet-Unie, eerst in 1991 en niet al in 1989 alle INF-wapens uit Europa wil ver bannen en op de voorwaarde dat de plannen voor modernisering van de Britse en Franse kernmach ten niet doorgaan. Die voorwaarde is voor Washington niet aanvaard baar, omdat men in Genève niet voor Britten en Fransen kan en wil onderhandelen. Reacties Ook Amerika's bondgenoten in Azië en Europa hebben dit week einde de brief van Reagan ontvan gen. Hoewel over de Amerikaanse tegenvoorstellen uitvoerig overleg is geweest binnen de NAVO, ble ven reacties lang uit. Volgens de woordvoerder van het Nederland se ministerie van buitenlandse za ken werd dit veroorzaakt door overleg met Washington over wat wel en niet over de inhoud van Reagans brief naar buiten kon wor den gebracht. Gisteravond wilde buitenlandse zaken daarover geen enkele mede deling doen. In een korte reactie werd de nadruk gelegd op het feit dat de Amerikaanse voorstellen tot stand zijn gekomen na uitvoerig en intensief overleg met de bondge noten. "Met hun opvattingen is ter dege rekening gehouden", aldus de verklaring, waarin Reagans reactie wordt "toegejuicht" als „een nieuwe stimulans aan de ont wapeningsonderhandelingen". Van de andere NAVO-bondgeno- ten reageerde alleen West-Duits- land gistermiddag positief. Vol gens Bonn is het „een betekenis volle stap voorwaarts" naar een Europa zonder SS 20-, Pershing 2- en kruisraketten. Maar in de West duitse regeringscoalitie zijn ook kritische geluiden te horen, die overeenstemmen met bezwaren die door andere bondgenoten, waaronder Nederland, zijn gele verd: de Amerikaanse plannen ver oorzaken op langere termijn dat West-Europa zich geplaatst ziet te genover een Sowjet-overwicht aan conventionele wapens en kernra ketten met een bereik tot 900 kilo meter (SS-21, 22 en 23) Andere exponenten van de wereld van het vermaak geven van hun socialistische voorkeur blijk zonder nochtans oproepen te ondertekenen. Onder hen is de komiek Coluche, al maakt hij persiflages op politici en vindt hij de scheiding in links en rechts gedateerd. Een handtekening die onder het appèl ontbreekt is die van de zanger en acteur Yves Montand, die in 1981 nog tot socialistisch stemmen opriep maar die de socialisten nu verwijt dat zij hun strijd voor de rechten van de mens hebben opgegeven. "Als ik nu achter iemand sta", zegt Montand, "zijn het Andrei Sacharov, Lech Walesa, Armando Valladares". Wat opvalt aan het appèl is dat het zo plotseling is gekomen. De intel lectuelen en kunstenaars hebben zich sinds de socialistische machtsover neming niet laten horen, zozeer zelfs dat Max Gallo, de schrijver die toen regeringswoordvoerder was, in de zomer van '83 getergd klaagde over "de zwijgzaamheid van de linkse intellectuelen". Francoise Sagan zegt er nu over: "Ons engagement is een zaak van moraal. De mensen van rechts menen dat ongelijkheid een feit is en dat men daarin moet berusten, terwijl links, belichaamd in Francois Mitter rand, alles doet om de ongelijkheden uit te wissen". De rechtse oppositie heeft zich heftig tegen dit soort stellingname 'ge keerd. 'La Lettre de la Nation", spreekbuis van de neo-gaullistische, rechtse RPR, heeft de kiezers uitgenodigd alle voorstellingen en uitvoe ringen te boycotten waarin de ondertekenaars van het appèl voor het socialisme optreden. ADVERTENTIE Een bijzonder goed adres voor een bijzonder goede keuken Diepgaand Volgens de woordvoerder van het ministerie van buitenlandse za ken is het Amerikaanse voorstel in de huidige vorm het resultaat van diepgaand bondgenootschappelijk overleg. "Over verschillende ele menten zijn' intensieve discussies geweest", zo zei hij. De afgelopen weken heeft chef-onderhandelaar Paul Nitze in Europa overleg ge pleegd met de NAVO-bondgeno- ten. Zijn collega Edward Rowny reisde langs Aziatische hoofdste den. De formulering van de Haagse reactie geeft aan, dat het uiteinde lijke Reagan-voorstel afwijkt van wat de VS aanvankelijk in het bondgenootschappelijk overleg hebben ingebracht. De geheimzin nigheid die rond de precieze in houd van de voorstellen blijft han gen geeft volgens goedingelichte waarnemers aan, dat de bondgeno ten in Europa en Azië weliswaar de Amerikaanse onderhandelingspo sitie niet willen verzwakken door openlijke kritiek, maar binnenska mers wel bezwaren blijven hou den. Exklusieve duurzaamheid Kunt U zien bij: Industneweg 14 De Grote Polder Zoeterwoude-Rijndijk ma t/mvnj 830-12 30u Tel 071-899206 1330-1700u do avond 19.00-21 00 u za 915-1500u 21 jaar ervaring met Poggenpohl

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1986 | | pagina 7