n
'Ik heb geen revolver
of een wurgtouw op zak'
'Ik hel
of een
Adèle Bloemendaal: vol zelfspot
PODIÜMBLIK
Mickey Walvisch debuteert tijdens poëziefestival
Zesde Nacht van de Poëzie
Mickey Walvis»
DINSDAG 25 FEBRUARI 1986
KUNST
PAGINA 19
Redactie Pieter C. Rosier
LEIDEN - Toneel, bewegings
kunst en nog wat lichtere kost de
ze week in de Leidse theaters.
Conny Stuart
Zo haalt de Leidse Schouwburg
morgenavond Conny Stuart in
huis. Conny Stuart komt na ne
gentien jaar lang in musicals en
andere grote theaterprodukties
te hebben gestaan met haar eigen
solo-programma, waarin ze aan
de piano wordt begeleid door
Louis van Dijk. De wereld van
het Franse chanson, van het ca
baret en van de musical, Conny
Stuart is er vertrouwd mee. Het
lijkt dus logisch dat ze al deze fa
cetten van haar werkzame thea
terleven in haar programma
heeft verwerkt. Ook de affiniteit
die Conny Stuart met de Argen
tijnse tango heeft moet in deze
show tot uitdrukking komen. Wat
het aandeel van Louis van Dijk
betreft, de pianist treedt in dit
geval niet alleen als begeleider
op. Zo bevat het programma een
aantal dialogen tussen de twee
artiesten.
Mevr. Gauguin
'Mevrouw Gauguin' in fraaie
toneelbeelden. Zo luidde de kop
boven een eind vorig jaar in deze
kolommen afgedrukte recensie
van een voorstelling door de to
neelgroep Centrum. De in Neder
land geboren en getogen actrice
Helen Cooper, die al sinds jaren
in Engeland woont, heeft in haar
eerste toneelstuk een beeld willen
schetsen van de vrouw van Paul
Gauguin. Ten dele dat gelukt,
want niet de eigenlijk nogal be
gripvolle houding van Mette
Gauguin maar vooral de inner
lijke strijd van haar echtgenoot
eist de meeste aandacht op. Via
zijn vrouw krijgen de toeschou
wers een blik op de wezenlijke en
onoplosbare problematiek van de
kunstenaar, die in dit geval zijn
keuze heeft gemaakt. Men kent
wellicht het verhaal over de alles
beheersende gedrevenheid van de
mens Gauguin, die zich steeds
meer geheel aan de schilderkunst
wenst te wijden. Hij verzaakt
zijn familiaire verplichtingen,
zegt zijn baan als effectenmake
laar op en laat uiteindelijk zijn
vrouw met vijf kinderen in de
steek. In mette Gauguin ziet men
een vrouw, die de keuze van haar
man op zijn minst respecteert en
zich als een sterke persoonlijk
heid moedig door de moeilijke si
tuatie heen slaat. Van een ont
wikkeling is niet echt sprake; ook
wordt er geen partij gekozen. Het
idee voor dit stuk ligt, zoals zij in
België: Dirk van Bastelaere,
Herman de Coninck, Luuk Gru-
wez, Hubert van Herreweghen,
Sipko Melissen en Driek van
Wissen.
Jean-Paul Franssens, die vo
rig jaar als laatste dichter op
moest treden en dus door velen
gemist zal zijn, is dit keer onge
twijfeld gunstiger op het pro
gramma gezet: als eerste, mo
gen we aannemen. Zo immers
wil de inmiddels rijke Utrecht
se Nacht-traditie het.
De vrouwelijke dichters zijn
dit jaar wel zeer sterk vertegen
woordigd met Judith Herzberg,
Johanna Kruit (een Zeeuwse
dichteres die in 1985 debuteerde
met Omtrent het getij), Hanny
Michaelis, Neeltje Maria Min
(zij kwam in 1985 met haar
tweede bundel, 'Een vrouw be
zoeken'), Astrid Roemer en Mic
key Walvisch.
Jean-Pierre Rawie, tijdens de
nacht van '82 door het publiek
nog uitgekreten voor 'seksist'.
denstroom. Voordat de verslag
geefster arriveert, heeft Mickey net
een vriendin aan de telefoon ge
had. „Die is heel vals. Geworden,
denk ik, door het leven. Maar ik
ken haar al vanaf mijn vijftiende".
„Ik ben geen mannenhaatster. Ik
vind mannen als mensen prima. Er
zijn er maar twee die ik haat: mijn
ex-man en mijn ex-vriendje. De
laatste is literatuurcriticus".
door
Inge van den Blink
Een genre waar Mickey niet zo
dol op is, blijkt al snel. Vooral nief
na de matige ontvangst van haar
eerste dichtbundel: „Ze lullen
maar wat. Aad Nuis bijvoorbeeld
vergelijkt mij in de Volkskrant met
een of andere zouteloze essayist.
Het gaat helemaal niet over de ge
dichten. Die kerels schrijven alleen
voor hun eigen eer en glorie. Het
liefst zou ik Nuis een klap verko
pen". Spijtig: „Maar dat kan na-
interviews heeft verklaard, in
Coopers eigen biografie. Dat ze
zelf om vergelijkbare redenen
door haar man in de steek is gela
ten heeft haar interesse voor Met-
te's situatie aewekt.
Vanuit haar ervaring als ac
trice met beeldend theater heeft
Heieen Cooper in haar hoedanig
heid van schrijfster gestreefd
naar een stuk met 'echte persona
ges in een heel visuele omgeving'.
En daarvoor heeft toneelgroep
Centrum een prachtige vorm ge
vonden. Men kan zich daar don
derdagavond van overtuigen in
de Leidse Schouwburg.
Adèle
'In korte broek'. Zo heet het so
loprogramma van Adèle Bloe-
mendaal, dat brijdagavond in
het theater aan de Oude Vest is te
zien. Een programma vol zelfspot
met sketches en liedjes die de eer
ste vijftig levensjaren van Adèle
op de voet volgen. Gesplitst in de
periode, die door haar vader en
in de tijd die door zoon werd be
heerst. Hoe Adèle Bloemendaal
met veel herwonnenlevenslust
er in haar nieuwe show tegen
aan gaat, kan men elders op deze
pagina uitvoerig lezen.
Flairck
De bij een breed luisterpubliek
in de smaak vallende groep
Flairck heeft zich vernieuwd. In
deze vernieuwde samenstelling
presenteert de groep zich zater-
blijft vrolijk terugkomen in het
Utrechtse, net als Rutger Kop
land, die inmiddels wel een
stamgast mag heten. Ook Tho
mas Rap, de dichtende uitgever,
herinneren we ons nog van een
paar jaar geleden (1982 om pre
cies te zijn), toen hij in zijn poë
zie het leed in moderne doorzon
woningen onder de loep nam.
Een oude rot, die eveneens
eerder gesignaleerd werd op de
poëzienacht, is Adriaan Mor-
riën. Altijd een stijlvolle ver
schijning, en een gewaardeerd
poëet.
De artiesten in de pauzes zijn
wat serieuzer geselecteerd dan
bij sommige eerdere nachten:
cabaretier Herman Finkers
komt uit Hengelo en is, zoals
mensen die hem wel eens in het
Utrechtse Werftheater hebben
gezien weten, op geheel eigen
wijze leuk. Mini Maxi tonen
clownerie, het damestrio De
Anita's zingt. Martin van Duyn-
hoven, welbekend slagwerker,
tuurlijk niet. En in Propria Cures,
dat was helemaal een smerige, van
A. Moonen. Die suggereert dat ik
kan publiceren omdat ik Theo
Sontrop van de Arbeiderspers ken.
De waarheid is dat Moonen gepro
beerd heeft om me in bed te krij
gen, en de pest in heeft omdat dat
niet lukte. Dus schrijft hij nu zo'n
stukje. Ik vind cynisme enig hoor,
maar dit is zo grof en stompzin
nig".
„In werkelijkheid heb ik wei
twintig uitgevers afgelopen voor
dat mijn gedichten gepubliceerd
werden. Bertje Poll heeft indertijd
voor Hollands Maandblad ineens
achttien gedichten van me geno
men. Maar nu schrijft hij geen re
censie voor de NRC. Dat vind ik
nou lullig. Meulenhoff wilde geen
boek maken 'omdat ze geen poëzie
in hun fonds hebben'. En andere
uitgevers hadden weer een ander
verhaal".
Haat-liefde
„Met Huug, mijn ex-vriendje heb
dagavond in de Leidse Schouw
burg. onder de vlag van K&O. In
het nieuwe programma zijn en
kele oudere stukken opnieuw be
werkt voor het nu gebruikte in
strumentarium. Met nieuwe com
posities zijn ze samengesmed tot
één programma. Flairck gaat er
prat op sterker dan ooit naar vo
ren te treden, nu Peter Weekers,
na enkele jaren solo te hebben ge
werkt. terug is in de groep en Ro
bert Vink als talentvolle nieuw
komer is ingelijfd. Weekers zingt
en neemt de fluiten weer ter
hand. Vink bespeelt de cimbaal
en beroert tevens het slagwerk.
Oude getrouwen als Erik Visser
(diverse snaarinstrumenten) en
Sylvia Houtzager (violen en
harp) completeren de groep met
haar voor velen zo herkenbare ei
gen geluid.
Joup van 't Hek
De cabaretier Youp van 't Hek
komt na ruim een jaar terug
naar de Leidse Schouwburg, op
maandagavond 1 maart met zijn
programma 'Verlopen en verla
ten'. Eigentijds tekstcabaret,
waarin hij zijn 'eigen' publiek
lang niet altijd spaart en een
aantal keren goed uithaalt.
Evenals in zijn vorige program
ma's hangt Van 't Hek zijn grap
pen, opmerkingen en anekdotes
op aan een verhaallijn. In dit
verhaal speelt hij de 'verlopen en
verlaten' zoon van een Canadese
bevrijder, die uiteraard al lang
brengt een act samen met The
Supreme Rockers onder leiding
van Henk Bakboord, Het Ric-
cioti Ensemble, dat zich 'straat-
kamerorkest' noemt, treedt op,
evenals het Mariachi-orkest Me
xico Lindo. 'Josefina' vertolkt
de tango, en het pianoduo Wyne-
ke Jordans en Leo van Doese
laar brengt Satie. Een ruime
keuze dus voor de muzieklief
hebbers.
Ed Leeflang (dichter) en Piet
Piryns (journalist) verzorgen
net als vorig jaar de presentatie
van de Nacht van de Poëzie, die
ongetwijfeld tot ver in de kleine
uurtjes zal duren, en omringd
wordt door stands van kleine
uitgevers en boekhandels. Een
week voor de 'grote' nacht, zon
dag 2 maart, wordt een kinder
middag gehouden. De gasten
zijn schrijfster Mies Bouhuys en
dichter Wiel Kusters.
De Amsterdamse Taaldruk-
werkplaats zal met de kinderen
gedichten maken en drukken,
vanaf 13.00 uur. Het eigenlijke
kinderprogramma begint om
14.30 uur.
ik een moordende LAT-relatie van
ruim acht jaar gehad. Echt een
haat-liefde toestand. En dat na een
rothuwelijk. Ik ga het klooster in.
Nee hoor, dat heb ik een dag ge
daan, toen werd ik gek".
„Ik ben achttien jaar getrouwd
geweest. Een jeugdliefde. Dat is
geen goed begin, moetje niet doen.
Ik was 15, hij 18. Ik wilde naar de
toneelschool, maar werd toen net
zwanger, op m'n negentiende. Ik
had zwaar de pest in: we zijn echt
met z'n drieën getrouwd. Ik was
vijf en een halve maand zwanger
en barstte zowat uit m'n Boussac-
jurkje. Je weet wel, van die bloe-
metjesstof. Ik had me helemaal in-
gésnoerd. Het zag er niet uit".
„Ik heb me toen ik getrouwd was
nooit meer één dag vrij gevoeld.
Het huwelijk is een baan zonder
sociale voorzieningen. Ik ben er
echt tegen. Je moet altijd zorgen
dat geld en liefde niet door elkaar
gaan lopen. Dan krijg je rancune-
toestanden. Geen een van mijn ou
de vrienden is nog getrouwd".
en breed vetrokken is. Dat geeft
de voorstelling een strakke op
bouw, waardoor een basis wordt
gelegd voor verdere ontwikkelin
gen. Het programma bevat ook
aardig wat aan zelfbespiegeling
en actuele toespelingen. Voor lief
hebbers van 'stevig' cabaret.
Vals Bloed
'So long Johnny' is de titel van
een nieuwe produktie. die Vals
Bloed samen met de Factorij
heeft uitgebracht. Aangekondigd
als een wrang-humoristisch be
wegingstheaterstuk en door
dansrecensente Ine Rietstap in
de NRC omschreven als knap en
prikkelend theater met acrobati
sche dans komt de voorstelling op
woensdag- en donderdagavond
naar het LAK. Ook in deze pro
duktie houdt Vals Bloed zich
weer bezig met relaties tussen
mannen en vrouwen, relaties die
niet zo best zijn en waarbij in dit
geval de puur seksuele eigen
schappen van de onderlinge aan
trekkingskracht om de hoek ko
men kijken.
Hesper
Independance is een Arnhems
initiatief dat theatermakers de
gelegenheid biedt door middel
van het maken van produkties
onderzoek te doen naar speelstijl,
vorm en presentatie. 'Hesper',
vrijdag- en zaterdagavond te
zien in het LAK-theater, is on-
„Mijn man was op z'n acht en
twintigste al adjunct-directeur van
een reclamebureau. Die man had
een werkziekte. En hij ging steeds
meer zuipen. Ik mocht niks, hij
was heel jaloers. Op m'n 24ste zat
ik in het Vestzaktheater, dat was
een soort toneelschooltje. Mijn
man is met de regisseur gaan pra
ten om hem te vertellen dat het
niet goed voor de kinderen was dat
ik werkte. Mfjn zoon was vier, mijn
dochtertje een half jaar. Het had
best gekund, met oppas. Maar hij
zette mij in een gouden kooi: vast
gepind in een duur huis in Amstel-
Hondekop
„Op mijn 35ste heb ik hem eruit
gegooid, op de avond voor kerst. Ik
kon er gewoon niet meer tegen, die
dronken hondekop van hem. Maar
hij had binnen twee weken de
geijkte juffrouw en wilde scheiden.
Allemaal heel obligaat. Ik ben wel
mooi even van de kaart geweest. Je
vergroeit met zo'n echtgenoot, als
of het een broer of vader is. Ik ben
er echt bijna aan doodgegaan".
„Hij is weer getrouwd natuurlijk,
heeft het oude patroon voortgezet.
Vrouw tien jaar jonger, hypotheek
tot over z'n oren. Hij ging opeens
squash spelen, voor z'n conditie,
haha, en rare witte jasjes dragen".
„Ik heb liever dat iemand dood
gaat dan me belazert. Mijn gedich
ten gaan eigenlijk over hypocrisie.
De meeste mannen laten het afwe
ten als ze echt iets moeten. Maar
zodra je alleen bent, staat het hele
leger voor de deur. Mijn manbeeld
is er na de scheiding niet op
verfraaid. Die kerels die je willen
versieren, varen allemaal onder
valse vlag. Iemand die al jaren op
onze kinderen paste, wilde opeens
ook alleen maar op me duiken. Met
de smoes van 'ik was al jaren ver
liefd op je".
„Ik ben in 1941 geboren in Am
sterdam, op de Prinsengracht.
Mijn vader had daar een bontfa
briekje, een hele gekke toestand.
Het was een kermis-achtig, toneel
achtig gezin. Ik heb altijd willen to
neelspelen. Mijn vader was joods.
Hij heeft de oorlog overleefd door
dat mijn moeder niet-joods was,
maar moest op een gegeven mo
ment wel onderduiken. Omdat ik
altijd zoveel kletste, ging ik op
mijn 3e of 4e naar een hele nare
tante. Een begrijpelijke veilig
heidsmaatregel. maar als kind heb
je er geen idee van hoelang zoiets
duurt en waarom het nodig is. Het
was een traumatische ervaring. Ik
wil nog steeds niet op vakantie of
uit logeren".
„Mijn vader, mijn moeder, mijn
zuster, die tien jaar ouder was dan
ik, ze stierven per stuk rap af. Mijn
moeder toen ik 11 was, mijn vader
toen ik 21 was,, maar daarvoor ging
hij ook al steeds bijna dood. Mijn
zuster overleed toen ik 28 was.
Toen dacht ik: ik ben de volgende.
De dood is me eigenlijk met de pa
plepel ingegeven".
Mickey Walvisch barst in vrolijk
staan uit een experiment met mo
gelijkheden om theater te maken
op basis van een vertelling. Geko
zen werd voor het werk van de
Amerikaanse schrijfster en beel
dend kunstenares Djuna Barnes
(1892 - 1982). In al haar boeken
beschrijft Barnes mensen, die
ontworteld zijn en verdeeld naar
lichaam en geest. De liefde wordt
afgetekend als misplaatste hart
stocht en onbeantwoorde begeer
te. Ouderliefde brengt niets dan
ijdele hoop xx>ort. Liefde is een
noodlot dat het lijden voedt en
een vervreemding in de hand
werkt. Independance neemt de
uitdaging aan om met andere
dan alleen literaire middelen de
beelden en associaties van Bar
nes bij het publiek op te roepen.
Braaaaaaf
De zondagmiddagvoorstelling
in het LAK wordt ditmaal ver
zorgd door het Amsteltoneel. De
titel van het stuk is 'Braaaaaf,
een thriller over dierproeven,
computers en liefde. De voorstel
ling -geregisseerd door Joost
Prinsen- is duidelijk geent op de
activiteiten van het Dierenbe
vrijdingsfront en heeft de liefde
voor al wat leeft tot onderwerp.
Voor kinderen van acht tot
twaalf jaar. Aanvang 15.00 uur.
De Leidse toneelgroep 'Impe
rium' speelt vrijdag- en zater
dagavond in het eigen Micro
theater weer Ibsens 'Hedda Ga-
bler'. Aanavng 20.30 uur.
gelach uit als ze hoort dat ook
Jean-Paul Franssens aan de Nacht
van de Poezie deelneemt: „Daar
heb ik altijd ruzie mee. Vroeger
kwam ik hem vaak tegen in café
Welling. In die tijd was ik heel de
pressief en down, en dan begon hij
tegen mij te schreeuwen van 'hang
je dan op, wijf. Maar hij is wel aar
dig".
„Ik kom bijna nooit meer bij
Welling. Ik zou het wel leuk vin
den, als er maar niet zoveel gezo
pen werd. Ik heb iets tegen alcohol
omdat ik er twee had die zopen,
snap je. Ik zit zelf tegenwoordig al
tijd bij Keyzer, iedere dag om een
uur of vijf. Eenzame mensen zitten
daar tegen elkaar aan te zeiken en
gaan daarna rustig weer naar
huis".
Mickey Walvisch werkte tussen
1977 en 1981 als free-lance verslag
geefster voor Viva, een korte car
rière bij Privé liep al snel dood:
„Om daar te werken moet je echt
een gangster zijn. Ik moest van hen
Sonja Barend kapot schrijven. En
mijn kapper uithoren over prinses
Irene. Want hij deed ook koninklij
ke hoofden. Voor Weekend heb ik
ook nog geschreven: een interview
met Johnny Jordaan. Maar dat
vonden ze te soft. Ik had hem over
z'n seksleven moeten ondervra
gen".
„Poëzie heb ik altijd veel gele
zen, vanaf mijn veertiende: Ny-
hoff, Lodeizen, Marsman. Els-
schots gedichten vooral vind ik
prachtig. Ik zat op de mms. en dat
was vroeger een echt literair
schooltje. Wat ik tegenwoordig
veel lees is het werk van Jan
Arends. En Hanny Michaelis. Maar
de poezie van Vasalis, dat vind ik
geniaal".
„De meeste van mijn gedichten
zijn in de ik-vorm geschreven,
maar ze gaan lang niet allemaal
over mezelf. Theo Sontrop heeft
voor de bundel wel voornamelijk
de kwaaie gedichten uitgezocht.
Nieuwe zakelijk
leider Berliner
Philharmoniker
WEST-BERLIJN (AFP) - Het Ber-
lijns Filharmonisch orkest waar
van Herbert von Karajan de vaste
dirigent is, heeft sinds vorige week
zaterdag een nieuwe zakelijk leider
in de persoon van Hans-Georg
Schater, die artistiek leider was
van de Jahrhunderthalle Hoechst
in Frankfort. Hij lost Wolfgang
Stresemann af die de functie heeft
waargenomen hangende het con
flict binnen het orkest.
Schafer werd aan het publiek
voorgesteld vóór aanvang van een
concert onder leiding van de 77-ja-
nge von Karajan.
Stresemann, zoon van de presi
dent van de Weimarrepubliek Gus-
tav Stresemann, had er in de zomer
van 1984 in toegestemd op 80-jari-
ge leeftijd nog even terug te ko
men. Hij bestuurde het orkest van
1959 tot 1978. Hij werd door het pu
bliek langdurig toegejuicht voor de
diplomatie waarmee hij de span
ningen en moeilijkheden rond de
Berliner Philharmoniker hielp op
lossen.
De spanningen en moeilijkheden
waren in 1984 ontstaan tussen het
orkest en zijn zakelijk leider van
dat ogenblik. Peter Girth. Girth,
die het vertrouwen van Von Kara
jan genoot, had een einde willen
maken aan bepaalde praktijken
van de orkestleden, die schnabbel
den door in hun vrije tijd goedbe
taald in kamermuziekformaties te
spelen.
Het jaar tevoren was er al een cri
sis geweest tussen de musici en
Von Karajan, die onder de blazers
van het orkest een vrouw had wil
len opnemen die zijn bijzondere
voorkeur genoot.
Marga Mineo presenteerde gis
teren het door haar geschreven
boekenweekgeschenk voor dit
jaar: 'De glazen brug'. De boe
kenweek wordt van 12 tot 22
maart gehouden. (toto anefoi
Mickey Walvisch: overstelpende
en openhartige woordenstroom.
(foto GPD»
die over mezelf gaan. Nu lijkt het
net of ik altyd met een revolver op
zak loop, of een wurgtouw".
„Ze denken allemaal dat mijn ge
dichten heel eenvoudig zijn. Dat is
niet waar. Er zit vaak een dubbele
bodem in. Maar ik wil niet cryp
tisch zijn, niet intellectueel. En ik
hou van humor. Het mag niet
droog zijn, dan krijg ik het be
nauwd. Carmiggelt jaeeft eens ge
schreven: 'Humor is een mooi
doosje om verdriet in op te ber
gen"
„'Trut is troef, een tekst die Adè
le Bloemendaal heeft gebruikt
voor haar programma Adèle's
Keus (ook opgenomen in de bun
del - red.), heb ik geschreven uit
woede en wanhoop. Een trut is een
vrouw die zich aanpast, die alles
pikt, die geen haar op haar tanden
heeft".
„Vrouwen zyn vaak zo masochis
tisch. Al mijn vriendinnen zitten in
dezelfde troep. Het is steeds het
zelfde: met mannen kun je niet
echt praten, ze zijn egoistisch, alles
moet op hun moment. Vrouwen
zien zichzelf altijd door de ogen
van een man. En als je niet zo bent,
moeten mannen je niet Vrouwen
worden gekozen op lief en mooi.
Dat was vroeger al zo, op dansles".
„Wat ik zou willen is gewoon lief
de, met vriendschap en sex, alles.
Gewoon een man met wie je naar
Albert Heqn gaat op zaterdagmid
dag. En een beetje lachen. Maar ik
heb het nog nooit meegemaakt".
Haar optreden 8 maart aanstaan
de op de Nacht van de Poèzie vindt
Mickey 'vreselijk eng': „Je staat zo
in je blote kont Het is het toppunt
van narcisme".
En bij het afscheid zegt ze nog.
om de hoek van de deur: „Waar
schijnlijk val ik flauw".
Adèle Bloemendaal tijdens haar theatershow.
HAARLEM/LEIDEN - "Ik wil op een natuur
lijke manier oud worden. Hier, deze hangtie
ten en zadelreet, die heb ik eerlijk verdiend.
Daar zit een verhaal achter". Op het podium
staat een oudere vrouw - model hobbezak - die
de drang naar de eeuwige jeugd van Adèle
bloemendaal kritiseert. Ze zegt dat er ook nog
andere dingen in het leven van waarde zijn en
voert tenslotte aan: "Als God Adèle anders be
doeld had..."
'In Korte Broek', Adèle's nieuwe theater
show, heeft een sterk autobiografisch karak
ter. Als Bloemendaal na afloop van dit theater
seizoen met de vut zou gaan (wat er na zoveel
herwonnen levenslust bepaald niet inzit!, dan
zou je zelfs van memoires kunnen spreken.
De sketches en liedjes volgen haar eerste
vijftig levensjaren op de voet: 1933-1983, het is
een era waarin een Jordanees meisje uitgroei
de tot één van onze belangrijkste theatervrou
wen én een halve eeuw waarin Nederland in
grijpend veranderde. Adèle beziet zichzelf en
de milieus waarin zij verkeerde met zeer veel
zelfspot. De ironie, en soms het sarcasme,
waarmee zij haar eigen vroegere driften ont
leed, wegen gelukkig op tegen het onver
bloemde sentiment dat uit 'In Korte Broek'
spreekt.
Die halve eeuw is noch voor Nederland noch
voor Adèle zonder slag of stoot .verlopen. "Ik
zag het schaam'le kleed, het levensmoe be
hang en dacht: ,,'t Zal knokken worden. En de
weg is lang...", zingzegt ze in het 'Vloervarken,
een getuigenis aan het begin van de show.
Maar éérst fantaseert ze er driftig op los. Hoe
ze, driejaar oud, aan de zijde van haar vader de
Olympische Spelen van Berlijn in 1936 mee
maakte. Hoe ze van het decadente en slechte
nachtleven ("Je begrijpt, daar voelde ik me
thuis") snoepte, hoe ze als blond meisje van
zeven ("Hitiers arische natte droom") de inval
van 1940, de bezetting en de bevrijding beleef
de.
Voor de pauze beheerst de fantasie het re
trospectief. Monumenten worden van plaats
gewisseld. Adèle's rol in het verzet blijkt al net
zo heroïsch geweest als die van de meeste Ne
derlanders, haar voorliefde voor Ufa-films en
Zarah Leander al even dubbelhartig. De tel
kens iets te lage en wat te gearticuleerd ge
brachte sketches worden prachtig geïllu
streerd met schitterende theaterbeelden. Bij
zonder lraai is ze als Leander in bont en rol
stoel die met 'Ich weisz es wird einmal ein
Wunder geschehen' zowel het verval als de
hoop tekent.
De rol die haar vader vroeger bekleedde
wordt na haar dertigste overgenomen door
haar zoon. De een domineert vóór de pauze, de
ander nó de hervatting. De aankleding wisselt
daarbij zwart voor wit in. Vader was een domi
nante persoonlijkheid, op wie Adèle haar vrij
heid bevocht. Haar zoon dominant omdat zijn
bestaan een streep door haar (be)rekemng
trok. Haar credo 'ik leef voor de kunst' kon
niet langer als vanzelfsprekend worden geno
men. De jaren zestig, zó kleurrijk, zo heerlijk
rebels, verliepen met moeders aan de zijlijn.
"Moeder? Een wreed beroep", zegt ze, waarna
ze de geschiedenis opnieuw in liedvorm van
commentaar voorziet: Parlez moi d'Amour
Adèle's weg naar persoonlijke vrijheid is
niet die van haar zoon John John. Zij stelde
met lichte ontzetting vast dat hij het Ameri
kaanse leger inging en dat zij zich daartegen
niet kón verzetten. Ze is alleen blij dat dat niet
tien jaar eerder gebeurde, want Vietnam had
John John niet overleefd.
De late jaren zeventig en de jaren tachtig zijn
een era van persoonlijke ontplooiing. Al gier
den de zenuwen de ervaren Bloemendaal bij
dc première merkbaar door de keel, als ze,
merkt dat ze na de pauze begrip ontmoet in
haar zucht naar vrijheid, dan schmiert ze als
een oude theaterrot. Schitterend is haar ironie
in Facelift, waarin ze hard in haar borsten
knijpt om de voordelen van plastische chirur
gie te demonstreren; maar even dodelijk is
haar creatie van een leeftijdsgenote die op een
'natuurlijke' manier oud wil worden.
Zowel wat muziek als aankleding betreft
heeft 'In Korte Broek' een grotere allure dan
Adèle's Keus. Bloemendaal zoekt de persoon
lijke getuigenis. En vindt er de kracht voor.
JOHN OOMKES.
UTRECHT (GPD) - Op zaterdag
8 maart wordt dit jaar voor de
zesde keer in Muziekcentrum
Vredenburg de Nacht van de
Poëzie gehouden. Niet voor het
laatst, zoals de organisatie vo
rig jaar nog meldde, maar wel
met een wat 'serieuzere' opzet.
De oude vertrouwde formule
van uit eigen werk voordragen
de dichters, afgewisseld met
muziek en cabaret is volgehou
den, maar er zijn dit keer geen
messewerpers, vuurspuwers of
andere circusattracties op het
programma gezet.
De meest opvallende naam is
die van Leo Vroman, die spe
ciaal uit de Verenigde Staten
overkomt. Dat kan dan wellicht
de mislukte telefoonverbinding
met Vroman tijdens de poëzie
nacht van 1985 goedmaken.
Enkele andere nieuwe namen
zijn, wat de Vlaamse afvaardi
ging betreft, de hier vrijwel on
bekende maar in België veelbe-
prijsde Gwij Mandelinck, en
Luuk Gruwez. De laatste stond
voor eerdere Nachten ook al
eens aangekondigd, maar liet
toen verstek gaan. Verder uit
AMSTERDAM (GPD) - Als het
waar is dat heksen in het zwart ge
kleed gaan, dik donker haar heb
ben, mooie blauwe ogen, een fel
rood gestifte mond waarmee aan
stekelijk gelachen wordt, en er bo
vendien tien jaar jonger uitzien
dan ze zijn, dan is Mickey Walvisch
(45 jaar) ongetwijfeld een heks.
Mickey Walvisch debuteerde een
klein half jaar geleden met de
dichtbundel Heksenrecht. Daarin
zijn voortvarende, wrange, soms
wat bittere maar vaak ook humo
ristische gedichten te vinden. Over
teleurgestelde vrouwen, alcoholis
tische, onvolwassen mannen, vro
lijke en vrijblijvende (maar niet
heus) seksuele avonturen en nog
zo het een en ander. Mickey Wal
visch veegt met haar heksenbezem
de scherven van de seksuele revo
lutie het huis uit en de openbaar
heid in.
Praten met haar, in haar boven
huis in Amsterdam-Zuid, betekent
meegesleurd worden in een over
stelpende en openhartige woor-
