Staatsdrukkerij
Voorgetrokken'
Even thee drinken bij familie in Australië
Bedrijven laken schijnprivatisering
'Melk de witte motor'
slaat aan bij jongeren
CNV houdt toch vast
aan 36 uur bij AKZO
Mexico wil verlaging
van rente op schulden
Lubbers zet zich in
voor heropening Lago
WOENSDAG 12 FEBRUARI 1986
AMSTERDAM (ANP) - De uitgevers en de grafische bedrijven in Nederland zijn, om
verschillende redenen, tegen de plannen om de Staatsuitgeverij en -uitgeverij (SDU)
te privatiseren. Zoals die plannen er nu uitzien, komt er straks alleen maar een concur
rent bij, terwijl de kans voor commerciële bedrijven om meer overheidsdrukwerk
binnen te halen praktisch nihil is.
AMSTERDAM (ANP) - De melk-
campagne "Melk de witte motor"
blijkt vooral onder jongeren aan te
slaan. Het Nederlandse Zuivelbu-
reau is dan ook zeker van plan de
campagne versterkt voort te zet
ten. De afzet van concumptie melk
nam vorig jaar met 0,2 kilo toe tot
86,5 kilo per hoofd van de bevol
king. Na een jarenlange daling in
het verbruik, lijkt het erop dat de
melkconsumptie weer op de goede
weg is.
Dat zei gisteren algemeen direc
teur dr. M. van Velden van het Ne
derlands Zuivelbureau bü de pre
sentatie van de resultaten van vo
rig jaar. Ook de promotie-activitei
ten op de 'buiten-huishoudelyke'
markt zoals horeca en kantines van
bedrijven zal worden opgevoerd.
Deze markt heeft zich in de afgelo
pen jaren ontwikkeld. Als oorza
ken noemde Van Velden de hogere
welvaart en een ander levenspa
troon, meer werkende vrouwen en
de explosie van het toerisme.
Gemeten naar de produktie is
1985 een goed zuiveraar geweest.
Gemeten naar de prijzen was het
een gunstig jaar voor de consu
ment en een iets minder gunstig
jaar voor de producenten/leveran
ciers, omdat de opbrengsten op
een aantal markten op een te laag
niveau lagen.
Van Velden verwacht voor dit
jaar opnieuw een grotere afzet van
kaas, boter en melk op de Europe
se markt. De kaasproduktie be
droeg vorig jaar 524.000 ton, maar
dat kan nog groeien door de pro
motie van een breder assortiment
en nieuwe toepassingen en door
nieuwe afzetkanalen te bewerken.
Naast de "traditionele" afzetlan
den zoals België, Frankrijk en de
Bondsrepubliek Duitsland, ziet het
Zuivelbureau mogelijkheden in
Dat blijkt uit reacties van het Ko
ninklijk Verbond van Grafische
Ondernemingen (KVGO) en de Ne
derlandse boeken- en tijdschrif-
tuitgevers op de aanbeveüng van overheid, die immers met failliet
zen echter concurrentievervalsing, op een bijeenkomst in Amsterdam
omdat de Staatsuitgeverij/drukke- dat het staatsbedrijf zich moet be-
rij een aparte positie inneemt door perken tot wat strikt noodzakelijk
het aandeelhouderschap van de is: het drukwerk voor de staatsor
de werkgroep Privatisering
Staatsdrukkerij zo snel mogelijk
een particulier bedrijf te maken,
waarvan de aandelen wel in de
handen van de Staat moeten blij
ven. Overheidsorganen zijn dan
niet meer verplicht een drukwerk
door de SDU te laten verzorgen;
anderzijds vervalt het verbod
de SDU
opereren,
de kan gaan, een aparte positie op de
nen, waarbij geheimhouding in
het geding is. Het andere druk-
markt kan blijven innemen." De werk zou aan particuliere drukkers
kans bestaat dat de Staatsdrukke- moeten worden uitbesteed. Thans
rij kosten gaat afwentelen op het gebeurt dat al met ongeveer dertig
monopolie-deel van haar activitei- procent van het drukwerk r
ten, het drukwerk voor regering en
Staten Generaal. Daarmee zou zij
met het commerciële deel van haar
activiteiten goedkoper op de vrije
op de vrije markt te markt kunnen opereren.
Voorzitter M. Handgraaf
De grafische ondernemers vre- grafische ondernemers zei gisteren
UTRECHT (ANP/GPD) - De In- aan de studie meegewerkt, omdat
dustrie- en Voedingsbond CNV zal daarin ook andere vormen van atv
bij de komende cao-onderhande- aan de orde kwamen dan verkor
tingen met Akzo toch vasthouden ting van de werkweek tot gemid-
aan een verkorting van de werk- deld 36 uur-
week van gemiddeld 38 tot gemid- vt i\/r
deld 36 uur. Daartoe is gisteren be- iVLilVI
sloten na een bijeenkomst met de Het voorstel voor een tweejarige
kaderleden van de bond bij het cao waarover vakbonden en de di-
concern rectie van KLM binnenkort weer
De kadergroep besprak het rap- gaan praten, is voor de Vervoers-
port dat vorige week is uitgebracht bond-FNV een mogelijke door-
over een studie van Akzo, de In- braak naar invoering van arbeids-
dustnebond CNV, de Unie BLHP tijdverkorting (atv) bü de lucht
en de Vereniging van Hoger Perso- vaartmaatschappij. Nadat KLM
neel bij Akzo over „herverdeling aanvankelijk alleen wilde praten
van arbeid".Dit rapport conclu- over verlaging van de pensioenge-
deerde dat een verdere uniforme rechtigde leeftijc"
goe-
extra vrije da-
de gemiddel-
collectieve arbeidstijdverkorting de kans dat
voor alle 23.500 werknemers de gen komen, -v
werkgelegenheid bij het concern de werkweek op 39 uur komt. De
zou bedreigen. leden van de Vervoersbond-FNV
de CNV-bond hebben zich eind vorige week posi-
vinden dat het rapport onvol
de de geest ademt van afspraken
over verdere arbeidstijdverkorting
van bijna een jaar geleden. Ook
volgens bestuurder T. Hubert be
nadert Akzo de zaak te „statisch".
Hij benadrukte dat het rapport -
waaraan ook zijn bond heeft mee
gewerkt - alleen maar de pro's en
contra's van verdere atv op een rij
tje heeft gezet, maar dat alle be
trokken partijen de vrijheid heb
ben daar hun eigen conclusies uit
te trekken.
Hubert schat dat met een flexi
bele en creatieve aanpak voor min
stens 90 procent van de werkne
mers bij Akzo een gemiddelde
werkweek van 36 uur mogelijk is.
De Industriebond FNV heeft niet
Kort Zakelijk
Dollar
De koers van de Amerikaanse
dollar is gisteren verder gedaald.
Op de wisselmarkt in Amsterdam
werd een officiële middenkoers
vastgesteld van bijna 2,69 gulden,
ruim een cent minder dan de 2,70
gulden van maandag. De banken
hebben hun advieskoersen met
een cent verlaagd tot 2,75 gulden
bij verkoop van dollars en 2,63 gul
den bij aankoop daarvan.
Ericsson
Het Zweedse elektronicaconcern
Ericsson heeft vorig jaar zijn winst
zien dalen met 45 procent tot 865
miljoen kroon, ongeveer 310 mil
joen gulden. Grote verliezen waren
er in de informatiesystemen en bij
de activiteiten in de VS, zo heeft
het concern bekendgemaakt. In
1983 behaalde Ericsson nog een
winst van 1,76 miljard kroon, 632
miljoen gulden. De winstdaling
zou veel groter zijn geweest als het
concern vorig jaar geen aandelen
en onroerend goed had verkocht.
Occidental
Ondanks een vermindering van
de omzet heeft de Amerikaanse
oliemaatschappij Occidental Pe
troleum Corporation in 1985 met
696 miljoen dollar 22 procent meer
winst behaald dan de 568 miljoen
dollar van 1984. Dat heeft de direc
tie van de oliemaatschappij be
kendgemaakt. De stijging van de
winst was voor een belangrijk deel
te danken aan een belastingvoor
deel ter waarde van 241 miljoen
dollar.
Kodak
Eastman Kodak gaat bezuinigin
gen en wil over de hele wereld 10
procent van de arbeidsplaatsen
schrappen. Het gaat. daarbij om in
totaal 12.000 tot 13.000 mensen. De
winsten van Kodak, dat onlangs de
produktie en verkoop van direct-
klaar toestellen staakte na een ver
loren rechtsstrijd met Polaroid,
daalden in de eerste drie kwartalen
van 1985 met 27 procent. Kodak
heeft over de hele wereld 128.950
mensen in dienst, van wie 89.100 in
de VS.
tief over de voorstellen uitgelaten.
Staatsdrukkerij.
Ook de uitgevers vinden dat de
werkgroep slechts een schijnpriva
tisering voorstelt. De Koninklijke
Nederlandse Uitgeversbond
(KNU) en de Nederlandse Organi
satie van Tijdschrift-Uitgevers
(NOTU) wijzen er op dat, volledig
in tegenspraak met het officiële re
geringsbeleid, het ministerie van
financiën een financieel magazine
gaat uitgeven, terwijl Ontwikke
lingssamenwerking onlangs een al
tijdschrift uitbracht.
Daarmee zou de particuliere uit
gevers oneigenlijke concurrentie
worden aangedaan. Beide organi
saties wijzen er op dat de overheid,
net als elke auteur in Nederland,
de particuliere uitgevers kan ver
zoeken een uitgave op de markt te
brengen. Die zijn uitstekend in
staat alle uitgeefactiviteiten van
door de overheid geïnitieerde pu-
blikaties te verzorgen.
KNU en NOTU verwerpen de
opvatting van de werkgroep dat de
drukkerij- en uitgeverij-activitei
ten van SDU alleen gezamenlijk
kunnen worden bekeken. Finan
ciële en sociale argumenten die bij
de discussie over de drukkerij-acti
viteiten een rol spelen, gelden vol
gens de twee organisaties niet of in
veel mindere mate voor de uitgeef
activiteiten. Zy menen dan ook dat
dat de overheid deze activiteiten -
wellicht via de weg van de geleide
lijkheid - aan particuliere uitgeve
rijen moet overdragen.
AMSTERDAM - De RAI in Am
sterdam wordt momenteel inge
richt voor de jaarlijkse tentoonstel
ling van vrachtwagens, tractoren
en andere bedrijfsvoertuigen. Van
af morgen zijn de hallen voor het
publiek geopend. De bedrijfsauto-
RAI loopt tot en met 22 februari.
(foto ANP)
DEN HAAG (ANP) - Als gevolg
van cao-afspraken tussen werk
gevers en werknemers zijn de ar
beidskosten voor bedrijven en
instellingen in 1985 met gemid
deld 4,1 4,6 procent gestegen.
Het gaat hier niet alleen om di
recte loonkosten, maar ook om
de kosten van arbeidsduurver
korting, verlaging van de vut-
leeftijd en bovenwettelijke uitke
ringen zoals aanvulling van het
ziektegeld.
In de marktsector zelf stegen
de lonen met gemiddeld 1,4 pro
cent. De cao-lonen in de gepre
mieerde en gesubsidieerde sec-
Arbeidskosten
ruim 4 procent
gestegen na atv
tor (personeel in ziekenhuizen,
welzijnswerk en dergelijke, de
zogenaamde trendvolgers) ble
ven in vergelijking met het jaar
daarvoor gelijk.
Dit blijkt het rapport „Ontwik
kelingen in cao's in 1983,1984 en
1985" van het ministerie van So
ciale Zaken en Werkgelegenheid.
Alles by elkaar opgeteld, komt
de totale loonkostenstijging voor
de marktsector in 1983 neer op
2,8 procent, in '84 op 1,9 en in '85
4,2 tot 4,7 procent. De totale loon
kosten van de trendvolgers ste
gen in '83 met 1,3 procent, daal
den in '84 met 2 procent en ste
gen weer in '85 met 3,7 tot 4,2
procent.
Er zyn nu voor 200.000 tot
240.000 werknemers - dat is on
geveer tien procent van het to
taal aantal werknemers in de
marktsector - afspraken gemaakt
over atv van meer dan vyf pro
cent ten opzichte van de 40-urige
werkweek.
ORANJESTAD (GPD) - Minister
president Lubbers is bereid zich in
te zetten by een poging om de raffi
naderij op Aruba te heropenen.
Volgens de Arubaanse premier
Henny Eman zien zowel de multi
national Exxon als het Venezo
laanse staatsoliebedryf Petroleos
de Venezuela PDVSA mogelykhe-
den voor de olieraffinage op Aru
ba. Minister-president Eman zal
donderdag en vrijdag in Den Haag
politieke steun vragen van de Ne
derlandse regering. Het is de be
doeling dat premier Lubbers naar
Caracas reist en zyn invloed aan
wendt om medewerking van Vene
zuela te verkrijgen.
De Lago-raffinaderij, een doch
teronderneming van de Exxon,
werd eind maart vorig jaar geslo
ten, omdat Venezuela de multina
tional niet langer ruwe olie wilde
leveren tegen een voorkeursprys.
Eman wil, vóór 20 februari defini
tief tot ontmanteling van de instal
laties wordt besloten, „al het moge-
lyke doen om de raffinaderij te her
openen". Destijds zyn de onder
handelingen tussen Exxon en Pe
troleos de Venezuela vastgelopen
op een prijsverschil van 50 dollar
cent per vat.
De Arubaanse minister-presi
dent vindt de olie-industrie zo be
langrijk voor de economie van het
eiland, dat het een 'koninkryk-
saangelegenheid' is. Het gaat erom
de Exxon en de Petroleos de Vene
zuela nog één keer aan de onder
handelingstafel te krijgen. De Ne
derlandse regering moet Aruba
naar buiten toe politiek steunen,
met name by de onderhandelingen
met de olieleverancier Venezuela.
Eman: „Aruba is in Venezolaanse
ogen een zorgenkindje van Neder
land, daarom moet premier Lub
bers in Caracas het signaal geven
dat de zaak serieus wordt geno-
Het Amerikaanse ingenieursbu-
WASHINGTON (Rtr.) - Nu de olie
prijzen sterk zyn gedaald probeert
Mexico zyn schuldeisers ertoe over
te halen hun rente op leningen die
ze hebben verstrekt te verlagen.
Het land denkt aan een rente van
ongeveer zes procent, zo is verno
men in regerings- en bankkringen
in Washington. Mexico betaalt op
het ogenblik aan rente tien miljard
dollar per jaar. Zyn schuld aan het
buitenland bedraagt ongeveer 97
miljard dollar.
De afgelopen weken is er weer
grote bezorgdheid ontstaan over
de mogely kheden van Mexico voor
reau Fisch heeft twee weken gele
den een onderzoek afgerond, waar
uit blykt dat de raffinaderij op Aru
ba voor slechts dertig tot vyftig
müjoen dollar opnieuw in bedrijf
gesteld kan worden. Nu de olieprij
zen op de wereldmarkt tot 17 dollar
per vat zyn gedaald moet Venezue
la zyn produktie van ruwe olie
enorm vergroten om de buiten
landse schuld te kunnen aflossen.
Het olieland investeert momen
teel miljarden dollars om zich in te
kopen by bedrijven in Europa en
in de Verenigde Staten.
Eman: „Het zou fantastisch zyn
als de raffinaderij weer open ging.
Dan zyn we in één klap uit de pro
blemen". De Exxon wil meewer
ken aan het plan, maar dan moet
Venezuela bereid zyn om de multi
national een bepaalde winstmarge
te garanderen.
de terugbetaling van zyn schulden.
Het land is voor een groot deel van
zyn inkomsten afhankelyk van de
uitvoer van olie en met de prijs val
van olie op de vrije markt zyn die
inkomsten danig aan het slinken.
Op het ogenblik vinden er onder
handelingen plaats met het Inter
nationale Monetaire Fonds (IMF)
over een lening van ongeveer 900
miljoen dollar. Als er in dat overleg
geen vooruitgang is te bespeuren is
het niet waarschynlyk dat Mexico
met zyn voorstellen aangaande de
rente by zyn schuldeisers een wil
lig oor zal vinden.
Ook de
het
menwerkingsverband van de la-
tijns-Amerikaanse schuldenlan
den, wil maatregelen ter verlich
ting van de financiële problemen
van de Derde Wereld. De groep wil
dat het plan van de Amerikaanse
minister Baker (financiën) wordt
aangepast, aangezien het in de hui
dige vorm niet toereikend is om de
problemen van de dalende olie
prijs op te vangen.
De regering van Argentinië heeft
inmiddels maatregelen aangekon
digd om de rentebetalingen op de
buitenlandse schuld te verzekeren.
Met behulp van een ambitieus ex
portplan wil de Argentijnse rege
ring de uitvoer dit jaar laten toene
men met 500 miljoen dollar. Aan
industrieën zal daarbü de voorkeur
worden gegeven met als doel de af-
hankelykheid van de agrarische
export wat af te laten nemen.
landen rond de Middellandse Zee
zoals Griekenland. Italië en in een
later stadium Sparye, en Japan
De boterproduktie in ons land
daalde vorig jaar minder dan werd
verwacht en bedroeg 230.000 ton
tegen 241.000 ton in 1984. Volgens
Van Velden is die daling te verkla
ren door het feit dat er in 1985 geen
kerstboteractie is gehouden.
Met braadboter is daarentegen
naar het oordeel van de NZB-direc-
teur een nieuwe markt aange
boord. De problemen die zich in
het begin van de verkoop hebben
voorgedaan zyn volgens hem ver
holpen. Het succes is toe te schrij
ven aan enkele factoren. Er heeft
zich een speciale markt voor bak
en braadprodukten ontwikkeld,
het produkt "braderije" voldoet
aan de eisen van de consument en
de zuivelindustrie heeft zich achter
één merk geschaard.
Heineken: nog
geen vervanger
voor cadmium
ZOETERWOUDE/ENSCHEDE
(GPD) - Heineken onderzoekt de
mogely kheden om in de toekomst
cadmiumvrije kratten te maken.
Hoofd public-relations R. G. H. El
frink van de biermagnaat zegt dit
naar aanleiding van de milieu-
pluim 'Kratmiumvrij' die de Ver
eniging Milieudefensie gisteren
aan concurrent Grolsch in de En-
schedese hoofdvestiging overhan
digde.
Grolsch kreeg de onderschei
ding omdat deze brouwerij, in te
genstelling tot Heineken, niet het
uiterst giftige cadmium verwerkt
bü de produktie van 'kistjes'. Tij
dens de uitreiking van de milieu-
pluim zei woordvoerder G. J. van
Linschooten van de kerngroep
Hengelo van milieudefensie dat
Heineken „weigert iets te doen" te
gen de verwerking van cadmium.
Elfrink: „Dat is onwaar. Het pro
bleem heeft onze aandacht. We zit
ten in een werkgroep met het mi
nisterie van volkshuisvesting,
ruimtelüke ordening en milieu en
milieuverenigingen. We zoeken
naar alternatieven voor cadmium".
Hij verklaart dat in de loop van dit
jaar de werkgroep met een rapport
komt. Of daar alternatieven in
staan, is echter nog onduidelyk.
„Alternatieven liggen niet voor het
oprapen. Het gebruik van cad
mium verhoogd de duurzaamheid
van de kratten, terwül ook de kleur
beter tot uiting komt".
Cadmium valt onder de zware
metalen en is gevaarhjk omdat de
stof niet wordt afgebroken in het
milieu. Bovendien hoopt het vergif
zich op in levende wezens, als re
genwormen en mensen. Het be-
langrükse negatieve effect voor de
mens is dat de nieren beschadigd
kunnen worden door cadmium.
Heineken erkent de problemen
rond dit zware metaal. „Maar", zegt
Elfrink, „in onze kratten zit het
cadmium als het ware ingebakken.
Het kan niet vrijkomen en komt
dus niet in het milieu terecht. Bin
nenkort hebben we nieuwe voor
raad van tien miüoen kratten no
dig. Die worden volgens het 'oude'
procédé gemaakt. We kunnen
daarmee niet wachten op de uit
slag van het onderzoek naar alter
natieven. Als het rapport positieve
resultaten oplevert, kan er in een
later stadium gebruik van worden
gemaakt".
Volgens de organisatie Natuur
en Milieu is het zeer twijfelachtig
of van de 25.000 benodigde kilo
cadmium voor de kratten, geen
gram in het milieu terecht komt.
Deze instelling zegt dat zoiets on-
mogefijk is, omdat het metaal nu
eenmaal niet afbreekbaar is.
Eerste hypersone vliegtuigen rond eeuwwisseling verwacht
Ga je mee dit weekend naar Rio?
Of zullen we gaan lunchen in Syd
ney? En er is vanavond een leuke
show op Broadway. Zin? Een der-
gelüke discussie kan zich over en
kele tientallen jaren in een gewoon
huisgezin voordoen. Nou ja, ge
woon. Het is dan wel een gezin dat
voor dat weekendje aan het strand
van Copacabana minstens 60.000
gulden kan uittrekken.
door
Hans de Bruijn
Onzin? Nee. Toekomstmuziek?
Ja. Maar muziek uit een toekomst
die dichterbij is dan men denkt.
President Reagan zei vorige week
in zün 'State of the Union' dat de
Amerikaanse vliegtuig- en ruimte
vaartindustrie 'een nieuwe uitda
ging' moet zien in de ontwikkeling
van vliegtuigen die tot 25 maal de
snelheid van het geluid (Mach 25)
kunnen vliegen, zo'n 26.000 kilo
meter per uur dus.
Het gaat daarbij om 'hypersone'
vliegtuigen met eigen motoren, die
gebruik kunnen maken van gewo
ne vliegvelden om op eigen kracht
te starten en te landen. Optimisten
in de luchtvaartindustrie zeggen
dat de eerste prototypen van hy
persone vliegtuigen rond de eeuw
wisseling hun proefvluchten zou
den kunnen maken. Voorzichtige
schattingen gaan ervanuit dat er te
gen die rijd al 15 miüard dollar aan
Het hypersone vliegtuig, de militaire toepassingen staan voorop
ontwikkelingskosten zijn gemaakt,
terwül de toestelprijs 500 miüoen
dollar zal bedragen.
Nu zal de gewone reiziger de
laatste zün die van een dergeüjke
ontwikkeling profiteert. De toepas
singen van hypersone vliegtuigen
zullen in de eerste plaats militair
zijn. Het is ook moeilijk voorstel
baar hoe een hypersoon verkeers
vliegtuig met snelheden van 25000
kilometer per uur zou kunnen ope
reren. De passagiers zouden op zyn
minst voor elke vlucht een medi
sche keuring dienen te ondergaan,
zü zouden een soort ruimtepakken
moeten aantrekken en in hun stoe
len worden gesnoerd om de enor
me versnellingen die bü dergelüke
snelheden optreden te kunnen
weerstaan.
Geen ramen
Nog afgezien van de hoge ticket
prijs, zün dat offers die niet altyd
zullen opwegen tegen de kortere
reistijd. Gewoon vliegen kan ook
leuk zyn. Ramen zullen dergelüke
vliegtuigen bovendien niet heb
ben, maar als je in een half uur op
60 tot 100 kilometer hoogte over de
aardbol schiet heb je natuurlük
ook weinig tijd om iets te zien.
De militaire toepassingen staan
echter, zeker in dit prille stadium,
voorop. Daarbü gaat het voorals
nog om toestellen die 'niet meer'
dan zes tot acht maal de snelheid
van het geluid zullen halen. Derge
lüke jagers zouden ideaal zün voor
het onderscheppen van vüandelü-
ke bommenwerpers.
Wat de burgerluchtvaart betreft
richt men zich nu eerst op het ont
wikkelen van eén hele nieuwe ge
neratie passagiersvliegtuigen voor
de middellange afstanden die on
geveer 1500 kilometer per uur kun
nen vliegen (Mach 1,4). De huidige
jumbo-jets halen zo'n 900 kilome
ter per uur en zeker op langere tra
jecten kan dan dus een behoorlüke
tijdwinst worden geboekt. De Con
corde, die dezer dagen tien jaar be
staat, is in feite de eerste stap in de
richting van het hypersone vliegen
met grote vliegtuigen geweest.
Technologisch is een Super-Con-
corde veel makkelüker te maken
dan echt hypersone toestellen.
Daarom pakken de Amerikanen de
gang van zaken in fasen aan. Na de
ontwikkeling van een hele genera
tie supersone verkeersvliegtuigen,
gaat men werken aan hypersone
experimentele vliegtuigen die tus
sen Mach 4 en Mach 8 kunnen
vliegen. Daarna - en dan praten we
al over ruim na het jaar 2000 - ko
men toestellen met snelheden van
Mach 12 en uiteindelük ver in de
21e eeuw Mach 26 aan bod.
Zuurstof
De problemen die daarvoor moe
ten worden opgelost zün enorm.
Tot snelheden van 3000 kilometer
per uur kan nog worden volstaan
met gewone straalmotoren. Voor
hogere snelheden en grotere hoog
ten (geen zuurstof) zullen hele
nieuwe motoren met speciale
brandstoffen moeten worden ont
wikkeld. Het gaat daarbü om com
binatiemotoren. Zü bevatten een
raketmotor voor het opstijgen, een
speciale explosiemotor voor de
duurvlucht aan de rand van de at
mosfeer en een conventionele tur
bofan-straalmotor voor het landen.
Zü zullen waterstof en methaan als
brandstof moeten gebruiken om
dat kerosine op dergelüke hoogten
(waar vrijwel geen zuurstof is) on
bruikbaar is.
Met de 500 miüoen dollar die de
Amerikaanse onderzoekers heb
ben gekregen zullen de eerste van
deze problemen intensief kunnen
worden onderzocht. Maar voor we
een mini-trip van twee dagen in de
tropen kunnen gaan maken of
even kunnen gaan theedrinken bü
onze familie in Australië, zullen ve
le tientallen miljarden aan kosten
zyn gemaakt. En die zullen uitein
delük allemaal in het vliegticket
verrekend worden. Haast wordt
duur, heel duur.
Grote opdracht
Duitse marine
voor Westland
LONDEN (Rtr) - Het Britse he
likopterbedrijf Westland heeft
.van de Westduitse marine op
dracht gekregen voor de leve
ring van vüf hefschroefvliegtui-
miüoen gulden. Van de
order wordt voor zeven miüoen
pond werk gedaan door bedrij
ven in de Bondsrepubliek. De
helikopters worden vanaf juli
1988 geleverd.
De bekendmaking komt een
dag voordat er over de toe
komst van Westland wordt be
slist. Op de komende aandeel
houdersvergadering moet een
besluit worden genomen over
een aandeel van 29,9 procent
voor de combinatie van de
Amerikaanse helikopterfabri
kant Sikorsky en het Italiaanse
Fiat-concern. Eerder deze week
werd bekend dat het bod van
een Europees consortium op
een aandeel in Westland is in
getrokken omdat de aandeel
houders er kennelyk niet veel
voor voelden.
De affaire heeft geleid tot het
ontslag van minister van defen
sie Heseltine, die een Europese
deelneming voorstond. De poli
tieke verwikkelingen die zich
daarna voordeden waren voor
minister van handel Brittan
aanleiding om te vertrekken.
De kwestie heeft het aanzien
van de regering-Thatcher ern
stig geschaad.
STAATSLENING - Minister
Ruding (financiën) gaat voor de
tweede keer dit jaar over tot de
uitgifte van een 6,75 procent
staatslening 1986 per 1992/1996.
De vorige staatslening werd op 15
januari bekend gemaakt. Deze le
ning bracht f2 miljard op bij een
koers van 100 procent. Ruding wil
overigens ook twee oude leningen
vervroegd aflossen.
