Mandela nog
in gevangenis
Blanke verdeeldheid over
Botha's hervorming groeit
Amnesty International
kritisch over Nicaragua
Hazerswoude
gemakkelijk
langs Veluwe
Kosten van
Spelen in
Montreal
veel hoger
Verrassingen in schaakcompetitie
FIFA zet
Koeweit
buitenspel
Overwinning
basketbalteam
Zwemmer Dekker tweede
Schapers verrast Kriek
Will Henskens
tekent bij
Versterking
vrouwenploeg
van Riethoven
WOENSDAG 12 FEBRUARI 1986
SPORT
PAGINA 15
HAZERSWOUDE-DORP - Dex-
tro/Hazerswoude heeft gisteravond
de uitgestelde ontmoeting met De
Veluwe met 6-2 gewonnen. De Ha-
zerswoudse tafeltennissers hadden
weinig moeite met de ploeg uit
Apeldoorn. Mariano Lukov bond
het trio Jaap van Spapje, Edwin
Angenent en Frank Boute aan de
zegekar. Bettine Vriesekoop won
van Angenent, maar moest in Bou
te haar meerdere erkennen. De nog
steeds grieperige Rob Turk be
dwong Jaap van Spanje in drie ga
mes. Tegen Angenent moest hij het
onderspit delven. Hazerswoude
kwam in het dubbelspel als win
naar tevoorschijn. De ploeg heeft
nu zeven punten uit vier wedstrij
den en staat tweede achter het on
geslagen Valkenswaard. Het top-
treffen tussen deze twee, dat voor
eind februari op de rol staat, zal
door afwezigheid van Mariano
Lukov verschoven worden. Inmid
dels is ook Hazerswoude - L+T
naar een andere datum gegaan. Dat
wordt nu dinsdag 25 februari.
MONTREAL (AFP) - De totale kos
ten van de Olympische Zomerspe
len van 1976 in Montreal zullen -
wanneer alles rond 1995 is afbe
taald - ongeveer het dertigvoudige
bedragen van de oorspronkelijke
raming. Dat wordt becijferd in het
Canadese dagblad 'La Presse'.
Als Montreal in 1995 de laatste
afbetaling verricht van de schul
den, die zijn gemaakt ten gerieve
van de Olympische Spelen, zal het
Olympische feest in totaal 3,54 mil
jard Canadese dollar (ruim zeven
miljard gulden) hebben gekost. De
eerste raming bedroeg 120 miljoen
dollar.
Alleen al het Olympisch stadion
zal uiteindelijk meer dan een mil
joen Canadese dollar hebben ge
kost. Toen de Franse architect Ro
ger Taillibert zijn plannen indien
de, ging hij er van uit dat 65 mil
joen Canadese dollar vOldoende
zou zijn.
De afwikkeling van de Olympi
sche schulden wordt voor een deel
gefinancieerd uit een speciale be
lasting op sigaretten, die tien jaar
geleden werd ingesteld en die tot
dusverre 870 miljoen Canadese
dollar heeft opgebracht.
LEIDEN - De verrassingen die in
de promotieklasse van de Leidse
schaakcompetitie in de lucht
hingen zijn niet uitgebleven.
Voorschoten .2 slaagde erin om
de voorsprong tegen Katwijk 1 in
winst om te zetten (5-3), terwijl
Alphen 1 de voorlopige 21/2-l1/2
score tegen Voorschoten 1 in
tweede zitting naar een 5-3 over
winning uit wist te bouwen. LSG
3 liet zich uiteindelijk niet meer
verschalken door Leiderdorp 1:
5-3.
Voorschoten 2 - Katwijk 1 was
een open strijd met een curieus
einde. Verstraaten en Kruyf
openden met een remise, waarna
de stand via winst van Kuiper op
W.Haasnoot en omgekeerd een
zege van Katwijk-kopman
Geertsma tegen Sluiter in even
wicht bleef: V/2-IV2. Een punten-
deling tussen Hilarius en Van de
Bent werd echter gevolgd door
overwinningen van Brouwer op
Binnendijk en Wise op G.Haas-
noot: 4-2. Bij deze tussenstand
diende Katwijk koste wat het
kost de twee hangpartijen te win
nen. Peter van der Plas deed dat
als eerste tegen Lindeboom,
maar dit wel pas langs het randje
van de remise-afgrond: 4-3. Bij
een zieke Michiel van der Plas
strandde vervolgens de Katwijk-
se zilvervloot. De ziekmelding
van Van der Plas bereikte van
wege een communicatiestoornis
de Katwijkse teamleider niet,
waardoor het voor de wel opge
komen Voorschotenaar Driessen
een simpele klus was om in een
mindere stelling met remisekan
sen de winst op te eisen: 5-3.
Alphen 1 wist het karwei tegen
Voorschoten 1 gedegen te klaren
en is nu koploper en favoriet
nummer één voor de titel. Vlotte
winstpartijen van Van Duijn op
Bausch en Baas op Both hielpen
de thuisclub aan een 2-0 voor
sprong. Fritschy zorgde echter
tegen Petrelli voor een even vlot
te tegenscore. De eerste sessie'
werd na een puntendeling tussen
Peter Passenier en Den Herder
by een 2l/2-lV2 stand afgesloten.
Bij het uitspelen maakte Alphen
geen fouten meer, die het behaal
de voordeel in gevaar konden
brengen. Gort staakte na een
kansloze partij tegen "Van Dijk
reeds bij voorbaat de strijd: 3V2-
IV2. De Voorschoter-kopman
Aart Huizer had, conform de ver
wachting. aan een pluspion niet
genoeg om van Wim Mechelse te
kunnen winnen: V2-V2. Hou we
ling wist weliswaar nog vanuit
een betere stand De Jong klop te
geven, maar vervolgens zette Al-
phenaar Herbert Passenier zijn
pluspositie tegen Combé in een
goede winst om: 5-3.
LSG 3 had de nodige moeite
met hekkesluiter Leiderdorp,
maar kwam toch niet in grote
moeilijkheden. Op de hoogste
drie borden leverden Nieuwland,
Van Tooren en Barendse rustige
remises af tegen respectievelijk
Goeman, De Vos en De Goede.
Ook Aben-Serdijn was goed voor
een puntendeling. Westra Hoek-
zema verloor daarna weliswaar
kansloos van Mooijaard, maar
daar stonden solide zeges van
Van der Heijden en Wagenaar op
Van Ketel en De Jeu tegenover.
4-3. Van Osnabrugge kreeg de
nodige kansen tegen Van der
Drift, maar belandde uiteindelijk
in een slecht staande afgebroken
positie die hij uiteindelijk zonder
verder spelen opgaf: 5-3.
By het ingaan van de voorlaat
ste ronde voert Alphen het veld
in de promotieklasse nu met acht
matchpunten aan. LSG 3 en
Voorschoten 2 volgen op één
matchpunt achterstand, terwijl
Katwijk en Voorschoten 1 het
met twee matchpunten minder
moeten doen.
De stand in cijfers: 1 Alphen 1
8 matchpunten-22'/2 bordpun-
ten; 2 LSG 3 7-24* 3 Voorschoten
2 7-22V2; 4 Voorschoten 1 6-23Vfe;
5 Katwijk 1 6-19; 6 Philidor 3 4-
19*; 7 Lisse 1 2-18; 8 Leiderdorp 1
0-11. Het nog openstaande duel
LSG 3-Philidor 3 (voorlopig 4-3)
heeft als prognose 41A-3,/2.
KOEWEIT (Reuter/GPD) - De we
reldvoetbalbond heeft Koeweit als
lid geschorst en vijftien dagen ge
geven om orde op zaken te stellen.
De FIFA vindt dat de voetbalbond
van Koeweit via verkiezingen een
nieuw bestuur moet formeren. Een
woordvoerder van de voetbalasso
ciatie van Koeweit maakte die be
slissing gisteren bekend.
Uit een onderzoek van de juridi
sche commissie van de FIFA is ge
bleken, dat de Koeweiti de hand
lichten met de regels. Vorige
maand besloot de FIFA Koeweit
uit te sluiten van alle internationa
le ontmoetingen, omdat bij de
bond een bestuurlijke chaos
heerst. De bond wordt beschul
digd van misbruik van overheids-1
gelden.
AMSTERDAM (ANP) - Het Neder
lands basketbalteam heeft ook zijn
derde oefenduel voor de kwalifica
tiewedstrijd tegen België met klein
verschil gewonnen. Gisteravond
versloeg het team van coach Heger
eredivisieclub Canadians met 105-
102.
Oranje, dat zich al geplaatst heeft
voor de in juli (Spanje) af te
werken wereldtitelstrijd, speelde
om uiteenlopende redenen zonder
De Waard, Hagens, Van Essen en
De Vries. Vanvond speelt Neder
land in Den Bosch tegen de Bel
gen. Topscorers: Nederland: Es-
veldt 36, Heydeman 18, Boers en
Schilp ieder 14; Canadians: Moore
21 en Van Poelgeest 19.
Dekker in actie op 100 meter schoolslag. Hij zou als tweede aantikken.
(foto Af..,
OOST-BERLIJN (SID) - Ron Dek
ker is gisteren op de eerste dag van
de NOK-zwemwedstrijden in Oost-
Berlijn tweede geworden op de 100
meter schoolslag achter de Oost
duitser Enrico Müller. Deze laatste
zegevierde op de 50 meterbaan in
1.05,52. Dekker tikte aan in 1.05,59.
Dat is bijna een seconde boven zijn
nationale record.
Van de veertien onderdelen, die
op de openingsdag werden afge
werkt, won de DDR er twaalf.
Daarbij was Manuela Stellmach op
de 100 meter vrije slag sneller dan
de vijfvoudige Europese kampioe
ne Heike Friedrich: 56,25 tegen
56,31.
De enige niet-Oostduitse over
winningen werden behaald door
de Westduitser René Schaffgans,
die bij afwezigheid van Michael
Gross de 100 meter vlinderslag
voor zijn rekening nam in 55,36 se
conden, en door de Roemeense Oe-
mi Lung, die op de 400 meter wis-
BOCA RATON (AFP/Reuter) - Michiel Schapers heeft op de openingsdag
van het tennistoernooi van Boca Raton in Florida voor een verrassing
gezorgd. De Rotterdammer, honderdste op de wereldranglijst, schakelde
de als elfde geplaatste Amerikaan Johan Kriek uit in drie sets: 7-6-4-6,7-5.
Ook Marcella Mesker haalde de tweede ronde. De Haagse versloeg de
Griekse Angeliki Kanellopoulou in twee sets: 7-5,6-3.
Tom Nijssen werd zoals verwacht uitgeschakeld door Boris Becker.
Maar Nijssen gaf zich niet zonder slag of stoot over. In tegendeel, de
talentvolle tennisser stelde het Westduitse wonderkind voor de grootste
problemen, leek in het tweede spel zelfs op weg naar een setzege, maar
verloor toch (6-3, 7-5).
Schapers, die in december in de opén Australische na een overwinning
op Boris Becker de kwartfinales haalde, maakte tegen Kriek een overtui
gende indruk. De tot Amerikaan genaturaliseerde Zuidafrikaan klaagde
weliswaar na de nederlaag, dat de twee meter lange Rotterdammer on
waarschijnlijk veel mazzelballen had geslagen, toch kon hij ook de be
schuldigende vinger op eigen borst richten. In de tiende game van de
derde set sloeg hij op 5-5 drie dubbelfouten en gaf hij de aanzet tot de
beslissende service-doorbraak van Schapers. In de volgende ronde speelt
Schapers tegen het Amerikaanse service-kanon Bill Scanion.
Met Kriek verdwenen nog drie bevoorrechte deelnemers uit de strijd:
Paul Annacone, Pam Shriver en Wendy Turnbull. Ivan Lendl had moeite
met John Sadri, maar redde het stuk wel.
11-39, Estec 11-34, Flyers 11-29, Klikspaan 1
Finale EC II
al op 2 mei
BERN (SID) - De voetbalfinale van
het Europese toernooi der beker
winnaars wordt 2 mei in Lyon ge
speeld. Dat heeft de Europese
Voetbal Unie (UEFA) gisteren in
Bern beslist. Met het oog op de we
reldtitelstrijd in Mexico worden de
finales in de drie bekertoernooien
eind april/begin mei afgewerkt.
De finale in het belangrijkste
toernooi, dat van de landskampioe
nen, vindt 7 mei in Spanje plaats.
De UEFA maakte nog niet bekend,
in welke stad die eindstrijd zal
worden gehouden. De finalisten in
het toernooi om de UEFA-beker
ontmoeten elkaar 30 april en 6 of 8
mei.
11-29, Dobber 3 12-24.
LEIDEN - Will Henskens blijft nog
een jaar trainer van Valken '68.
Henskens, die als voetballer onder
meer bij UVS en Lugdunum actief
was, gaat volgend seizoen zijn vier
de jaar als trainer van de Valken-
burgse zaterdagvierdeklasser in.
Ook jeugdtrainer Arie Jonker te
kende een jaar bij.
LEIDEN - De dameswielerploeg
van Joop Riethoven heeft voor het
komende seizoen dubbele verster
king gekregen. Enerzijds slaagde
de Leidse sportorganisator erin om
nationale selectieleden Gonny van
Koert en Petra de Bruin aan te
trekken, anderzijds wist Riethoven
het sponsors-duo Van Duuren-
Lundbeck aan te vullen met een
derde geldschieter: bouwbedrijf
Burgy. De voltallige ploeg, die in
de komende nationale-klassiekers
weieens hoge ogen zou kunnen
gaan gooien, bestaat nu uit de vol
gende rensters: Conny Timmer
mans, Gonny van Koert, Petra de
Bruin, -Monique Kauffman, Sandy
Lutke Schipholt, Els van Leeuwen
en Monique Bouter.
winnaars, die elk bruto ƒ75.000,-
vangen. Derde prijs 91 winnaars, die elk
bruto 2.796,10 ontvangen. Vierde prijs:
4.915 keer f. 51,70. Vijfde prijs: 79.163 keer
Cijferspel 6
i. Vierde
pr(js: 226 winnaars. Vijfde prijs: 2.212 keer.
(vaste prijzen).
Toto 6
Eerste prijs: 1 winnaar, die bruto
23.393,70 ontvangt. Tweede prijs: 46 v
Cleaners T-Set 3-6, Hib's-Jetstream 3-6,
Flower Power-Jansen 2 5-4, Bulldogs-No
mads Darts 6-3, BB Webster-'t Reddertje
4-5.
Flower Power 11-68, Cleaners T-Set 11-63,
Jetstream 11-63, Jansen 2 10-62, BB Web
ster 11-58, Sponsharingen 11-55, Puntje d'r
In 11-45, Hib's 11-43, Bulldogs 11-43, Bulls
hit 2 11-41, 't Reddertje 12-39, Vierkant 1
10-32, Nomads Darts 11-27.
IA:
Spons 1-Vierkant 5 3-6, Estec-Terminus 2
3-6, 't Buytenbeentje-Oude Marenpoort 1
5-4, Klaverdarts-Klikspaan 1 7-2, Flyers-
Dobber 3 8-1.
Vierkant 5 11-78, Downstairs 1 10-67, Oude
Marenpoort 1 11-65. Klaverdarts 11-62, Na
poleon 1 10-57, 't Buytenbeentje 10-56, Ter
minus 2 11-47, 't Reddertje 2 10-43, Spons 1
Arrows 5-4, Malle Babbe 1-Terminus 3 9-0,
ZZD-Vierkant 2 4-5.
Vierkant 3 11-72. Downstairs Eagles 10-60,
Spijkerbak 1 10-58, Malle Babbe 1 11-57,
Vierkant 2 11-56, Dynamic Arrows 11-54,
Terminus 3 11-41, Meneer Jansen 3 8-35,
«ZZD 11-29, Redschuur 1 10-28, WWC 10-12.
2A:
Malle Babbe 3-Zomerzorg 2 6-3, Blue Ar-
rows-Spons 4 4-5, The Harbourlights 1-de
Twee Wezen 1 5-4, Jansen 1-Plantage 1 6-3,
Jolly Roger 1-Tivoli Exterminators 4-5.
Jolly Roger 1 12-75, Tivoli Exterminators
12-73, de Twee Wezen 1 12-59, the Harbour-
lights 1 12-57, Motorclub Noordwijk 2 11-
52. Jansen 1 12-52, Malle Babbe 3 11-49, 't
Veen 10-43, Plantage 112-42, Spons 4 12-35,
Zomerzorg 2 12-35, Blue Arrows 12-33.
2B:
Schotse Bar-Barracuda's 3-6, Tivoli Invin-
cibles-Red Arrows 5-4, Harbourlights 2-
Malle Babbe 2 0-0, WW 1-Smederi) 2 4-5, de
Doofpot-Spijkerbak 3 4-5.
Barracuda s 11-69, Tivoli Invincibles 11-60,
Smederij 2 11-60, Red Arrows 11-49. WW1
9-47, Harbourlights 2 11-47, Spijkerbak 3 9-
37, Malle Babbe 2 8-34, de Doofpot 10-28,
Spons 3 8-26, Schotse Bar 11-18.
2C:
Spons 2-Spijkerbak 2 4-5, 't Veen 1-Sme-
derij 1 2-7, Smederij 4-MCN 1 4-5, Bullshit
Shit-Uilenest Giants 0-9.
Uilenest Giants 12-72, Spijkerbak 2 12-61,
Spons 2 12-64, Bonte Koe 10-61, Smederü 1
11-60. MCN 1 11-56, Smederu 4 11-55,
JOHANNESBURG - Zuidafri-
.kaanse regeringsautoriteiten heb
ben gisteren ontkend, dat Nelson
Mandela op korte termijn zal wor
den vrijgelaten. Deze mededeling
stond in schril contrast tot de ver
klaring van de Israëlische presi
dent Chaim Herzog die gistermid
dag liet weten dat Mandela reed*) in
vrijheid was gesteld.
door
Ruud de Wit
De verwarring in Zuid-Afrika
steeg in de loop van de dag met na
me onder journalisten ten top. De
oorzaak hiervan was de Herzorgs
verklaring, die sprak van de vrijla
ting van twee personen, die van
zeer groot belang zijn in de strijd
voor mensenrechten. Herzog
noemde daarbij de namen van
Sjtsjaranski.en Nelson Mandela.
Maar enige uren later werd dui
delijk, dat de 67-jarige Mandela,
die reeds 23 jaar wordt vastgehou
den op beschuldiging van hoogver
raad tegen het blanke Zuidafri-
kaanse minderheidsbewind, nog
niet was vrijgelaten. Tenminste
niet officieel, want Zuidafrikaanse
regeringswoordvoerders weiger
den de verklaring van Herzog te
bevestigen. Een woordvoerder van
het ministerie van het gevangenis
wezen ging zelfs een stapje verder
door te zeggen, dat Mandela dezer
dagen zeker niet zal worden vrijge
laten.
Winnie Mandela, de vrouw van
de legendarisch ANC-leider, was
echter gistermiddag onbereikbaar
en aangenomen wordt dat zij op-
Mandela: verwarring.
nieuw naar Kaapstad is vertrok
ken, waar haar man wordt vastge
houden. Aangenomen wordt dat
binnenkort toch ergens een ruil tot
stand komt. In dit verband is het
tekenend dat zowel de Amneri-
kaanse ambassadeur in Zuid-Afri
ka, Herman Nickel, als de Zuidafri
kaanse minister van buitenlandse
zaken, Roelof 'Pik' Botha met on
bekende bestemming zijn afge
reisd.
DEN HAAG (ANP) - Nicaraguaan
se oppositieleiders, advocaten en
vakbondsmensen worden door de
autoriteiten vaak gedurende korte
periodes in de gevangenis vastge
houden. Deze praktijken lijken po
gingen om de gevangenen te inti
mideren en te treiteren. Dit schrijft
Amnesty International, de interna
tionale organisatie voor de men
senrechten, in haar vandaag ver
schenen rapport over de situatie
van de mensenrechten in Nicara
gua.
Daarin worden de resultaten
weergegeven van vier onderzoeks-
missies naar het Middenameri-
kaanse land na het verdrijven van
het bewind-Somoza en de verover
ing van de macht door de sandinis
ten in 1979.
Politieke gevangenen lopen kans
voor periodes variërend van enkele
dagen tot een aantal maanden op
gesloten te worden zonder contact
te mogen hebben met familie, arts
of advocaat. Dat gebeurt meestal
op het hoofdkwartier van de veilig
heidsdienst in de hoofdstad Mana
gua. Het recht op een eerlijk proces
wordt hen ontzegd en de gevange
nisomstandigheden zijn slecht, zo
staat in het rapport. De meeste vrij
gelaten gevangenen hebben nooit
een rechter te zien gekregen. Ge
wetensgevangenen die onterecht
waren veroordeeld hebben echter
wel meestal kort daarop gratie ge
kregen.
Gevangenen raken gedesoriën
teerd omdat het licht in hun cel
dag en nacht blijft branden of om
dat zij extra maaltijden krijgen
voorgeschoteld, blijkbaar om hen
te doen geloven dat zij langer zitten
dan in werkelijkheid het geval is.
Amnesty beroept zich voor deze in
formatie op verklaringen van men
sen die vrijgelaten zijn. Als straf
moesten zij lichamelijke oefenin
gen doen of tijdens hun verhoor
lange tijd blijven staan. De sanitai
re voorzieningen en de ventilatie
laten te wensen over terwijl ook ge
klaagd wordt aan gebrek aan dag
licht.
Veel zaken uit het Amnesty-rap-
port zijn nogal gedateerd. Zo wordt
nog aandacht besteed aan de le-
geracties uit 1982 tegen de Miskito-
indianen. Er zouden toen tientallen
Miskito-indianen, die in het noor
den van het land leven, zijn „ver
dwenen". Het aantal Miskito-india
nen werd in 1980 geschat op
120.000 a 170.000. Zij vormen de
grootste etnische groep in het
noordelijk gedeelte van het gebied
aan de Atlantische kust. De ver
dwijningen zijn nooit opgehelderd,
terwijl de resultaten van onderzoe
ken naar gemelde moordpartijen
aan de grens met Honduras in de
cember 1981, nooit openbaar zijn
gemaakt.
Er zijn wel militairen in de ge
vangenis gezet op beschuldiging
van moord en verkrachting. Zo
maakt het rapport melding van een
zaak waarin een legerofficier tot 44
jaar is veroordeeld op beschuldi
ging in 1984 een tweevoudige
moord te hebben gepleegd en vier
gevangen te hebben gemarteld tij
dens militaire acties tegen gewa
pende tegenstanders aan de grens
met Honduras. Maar de omstan
digheden van andere gevallen van
moord en verdwijning blijven
duister.
Schuldig bevonden regerings
functionarissen worden in Nicara
gua vervolgd, zo schrijft Amnesty,
maar er is nog niets ondernomen
om de precieze omstandigheden
aan het licht te brengen waaronder
een aantal grove schendingen in af
gelegen plattelandsgebieden heb
ben plaatsgevonden, aldus Amnes
ty.
JOHANNESBURG - De blanke
leider van de officiële oppositie, dr.
Frederik van Zijl Slabbert van de
Progressieve Federale Partij
(PFP), heeft zich uit het Zuidafri
kaanse parlement teruggetrokken
uit onvrede over het functioneren
van het parlementaire systeem en
het uitblijven van wezenlijke ver
anderingen in de apartheid, maar
ook door de publieke berisping
van de met liberaal aangeduide mi
nister van buitenlandse zaken Roe
lof 'Pik' Botha door president Bo
tha. De minister had dit te danken
aan zijn uitlating, dat hij in Zuid-
Afrika in de nabije toekomst een
mogelijkheid ziet voor een zwarte
president.
door
Ruud de Wit
Nu, een paar dagen later, lijkt de
storm enigszins bedaard te zijn,
maar het zal nog wel even duren
voordat de schade voor zowel de
regerende Nationale Partij (NP) als
de oppositionele PFP is vastge
steld. Zeker is, dat de parlementai
re crisis in de Volksraad belangrij
ke gevolgen kan hebben voor de
NP van president Botha. Niet dat
de positie van de blanke minder
heidsregering ook maar enigszins
in gevaar is gekomen, maar wel
omdat voor het eerst nadrukkelijk
aan het licht is gekomen, dat een
aanzienlijk deel van de 127 NP-par-
lementariërs - op een totaal, van
168 - vindt dat de president niet
ver genoeg gaat met zijn hervor
mingspolitiek.
Verliezen
Tot nu toe werd in de NP-poli-
tiek vooral gekeken naar de con
servatieve Afrikaners, die in de
Volksraad slechts over 19 zetels be
schikken. De gedachtengang was:
„Als we te snel gaan met ons her
vormingsbeleid, verliezen we bij
de komende verkiezingen - die
overigens pas voor 1989 op de
agenda staan - misschien wel aan
de rechterzijde". In regeringskrin
gen was men er dan ook van over
tuigd, dat op den duur niet de PFP
een bedreiging voor de NP-meer-
derheid zou gaan vormen, maar het
nu schamele blokje van de Konser-
vatieve Partij (18 zetels) en de Her-
stigte Nationale Partij (één zetel).
Doch zondag meldde de Sunday
Star, dat 35 parlementsleden van
Van Zijl Slabbert: handen vrij.
(foto AP)
de Nasionale Partij een beroep
zouden hebben gedaan op opposi
tieleider Van Zijl Slabbert om zich
niet uit het parlement terug te trek
ken. De 35 zouden hem schriftelijk
hebben toegezegd, dat zij bij zijn
aanblijven over zouden stappen
naar de PFP. Een breuk dus bin
nen de NP en een onverwachte
groei van de PFP die dan van 27
zetels op 62 zou komen. Eigenlijk
te mooi om waar te wezen en van
daar dat het geen verbazing wekte,
dat Van Zijl Slabbert hoogstper
soonlijk dit bericht naar het land
der fabelen verwees.
Ontevreden
Maar helemaal van waarheid ont
bloot bleek het maandag toch niet
te zijn, want het regeringsgezinde
dagblad Die Vaderland meldde
toen, dat wel degelyk 50 parlemen
tariërs van de NP ontevreden zijn
over het hervormingsprogramma
van staatspresident Botha en het
dagblad opperde zelfs de mogelijk
heid van een afsplitsing links van
de Nasionale Partij. De sleutelfi
guur hierbij zou minister Pik Bo
tha zijn, die zich zelf ongetwijfeld
de volgende vraag heeft gesteld:
„Moet ik vanwege mijn berisping
in het openbaar - iets wat in feite in
de Zuidafrikaanse parlementaire
geschiedenis zonder precedent is -
de eer aan mezelf houden en mijn
ontslag nemen. Of moet ik me nu
nog maar even koest houden om
mijn kandidatuur als eventuele op
volger van de president niet in ge
vaar te brengen".
Het ziet er naar uit dat Pik Botha,
die zeer populair is bij de jonge
Afrikaner, voor het tweede heeft
gekozen en dat hij niet de weg wil
volgen die de Britse staatssecreta
ris Michael Heseltine onlangs in
een soortgelijke situatie bewandel
de, hoewel deze - naar nu blijkt -
weinig schade heeft ondervonden
van zijn uit principiële redenen ge
nomen ontslag. Dit betekent weer,
dat de gelederen van de NP geslo
ten zullen blijven en de enige winst
die er is geboekt, is dat de presi
dent een duidelijke vingerwijzing
heeft gekregen, dat hij door moet
gaan met zijn hervormingspolitiek.
Sterker nog, dat hij het tempo er
van zal moeten opvoeren.
Problemen
Anders ligt het bij de PFP, die
door het vertrek van Van Zijl Slab
bert wel degelijk in de problemen
is gekomen. De 45-jarige Van Zijl
Slabbert was misschien een politi
cus tegen wil en dank, maar er wel
een die het magere gezicht van de
parlementaire liberale oppositie te
gen de apartheid de afgelopen ja
ren meer inhoud wist te teven.
Toen hij als academicus in 1974 lid
werd van de PFP en direct in het
parlement werd gekozen, was de
PFP een ingeslapen partij, die haar
progressiviteit slechts te danken
had aan het werk van de nestor on
der de blanke Zuidafrikaanse par
lementariërs, Helen Suzman. In
1979 werd hij reeds gekozen als
fractieleider en bij de laatste alge
mene verkiezingen in 1981 groeide
de fractie dankzij zijn stuwende ar
beid van 17 naar 26 leden.
Sindsdien is Van Zijl Slabbert
het gezicht van de PFP gebleven.
Onvermoeibaar probeerde hij als
de leider van de officiële oppositie
- hoe gering de invloed daarvan op
het feitelijke politieke gebeuren
ook moge zijn geweest, gezien de
schier onaantastbare meerderheid
van de NP - een dialoog tot stand
te brengen tussen de NP en de
niet-parlementaire oppositie. Of
deze nu werd gevormd door de In-
katha-beweging van Zulu Chief
Gatsha Buthelezi, het UDF van Tu
tu en Boesak of het ANC van Nel
son Mandela en Oliver Tambo.
Maar zonder al te veel resultaat en
dat is dan ook de reden voor zijn
opzienbare besluit om niet alleen
af te treden als oppositieleider,
maar het hele parlement gedag te
zeggen.
In zijn politieke begrafenisrede
van afgelopen vrijdag heeft hij de
knoop doorgehakt en pas nu blijkt
hoelang hij er al mee geworsteld
heeft. Hoewel hij bet niet zo hard
en duidelijk heeft gesteld, is Van
Zijl Slabberts conclusie na 12 jaar
parlementaire oppositie meer dan
duidelijk: dit minderheidsparle-
ment heeft geen bestaansrecht en
zal nooit de bijdrage kunnen leve
ren aan substantiële hervormingen
die Zuid-Afrika nodig heeft. Het is
dan ook niet verwonderlijk, dat hij
juist van de buitenparlementaire
oppositie, dus van het ANC en het
UDF, de grootste lof voor zyn stap
toegezwaaid heeft gekregen, ter
wijl de reactie van president Botha
even voorspelbaar was, want die
sprak zyn bevreemding uit over
het afscheid van de PFP-leider.
Immers, aldus Botha, „het is maar
vreemd dat een politicus zijn rug
keert naar een parlement, dat het
enige instrument is, waar effectie
ve veranderingen tot stand kunnen
komen".
Dat de PFP als politieke partij
door Van Zijl Slabberts beslissing
in een ernstige crisis is gekomen,
die - zo wordt er voorspeld - wel
eens tot de opheffing ervan zou
kunnen leiden, zal de nu ex-fractie
leider slechts beschouwen als de
consequentie van zijn politieke
overtuiging. Maar dit betekent niet
dat de rol van Van Zijl Slabbert is
uitgespeeld.
ste de handen volledig vrij om zich
te richten op het buitenparlemen
taire werk, dus op de belangen van
al degenen, die nog altijd niet in
het parlement van Zuid-Afrika zijn
vertegenwoordigd. Met andere
woorden, achteraf zou wel eens
kunnen blijken dat de politieke
carrière van Van Zijl Slabbert vrij
dag niet voortydig is afgebroken,
maar dat zij nu pas echt goed is be
gonnen.
