Leider blanke
oppositie weg
Vreugde kan niet op in Haïti
EG-verdrag op
tijd ondertekend
Op de Glienicker Brug wordt gewacht
De helpende hand van
Ferdinand Marcos
9vliegende kiezers9
Ziektekosten
verzekeren
met gezond
verstand.
ZATERDAG 8 FEBRUARI 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
Volksraad Z.-Afrika 'tijd verknoeien'
JOHANNESBURG - De officiële leider van de oppositie in de blanke Volksraad, dr.
Frederik van Zijl Slabbert, heeft gisteren zeer onverwachts zijn vertrek uit de Zuidafri-
kaanse 'officiële' politiek bekendgemaakt.
De voorzitter, tevens fractieleider
van de Progressieve Federale Par
tij (PFP) deed deze medededeling
aan het einde van de vertrouwens-
debatten, die de afgelopen week
plaats hadden: „Met alle respect
voor het parlement is het voor mij
het verknoeien van mijn tijd ge
worden", aldus Van Zijl Slabbert.
door
Ruud de Wit
Even voordat Van Zijl Slabbert
zijn opzienbarende aankondiging
deed, had spresident P. W. Botha
reeds voor opschudding gezorgd
door zijn minister van buitenland
se zaken en naamgenoot, Roelof
'Pik' Botha, publiekelijk te beris
pen over diens uitlatingen met be
trekking tot een mogelijke zwarte
president in de nabije toekomst.
De president kwam voor deze
berisping in hoogst eigen persoon
naar de Volksraad, waar de ver-
trouwensdebatten werden gehou
den over de speech die hij vorige
week vrijdag bij de opening van
het nieuwe parlementaire jaar had
uitgesproken. De reden voor Bo
tha's verrassende verschijning in
het blanke parlement was de op
schudding over tegenstrijdige uit
eenzettingen over de inhoud van
deze speech, die verschillende van
zijn kabinetsministers deze week
hadden gegeven tijdens ontmoe
tingen met buitenlandse journalis
ten.
Bij een van deze persontmoetin
gen donderdag verklaarde minis
ter Roelof 'Pik' Botha, dat „als er
maar overeenstemming kan wor
den bereikt over de bescherming
van de (blanke) minderheidsbelan
gen, er in de toekomst beslist zwar
te Zuidafrikaanse presidenten zul
len komen". Minister Botha noem
de dit zelfs onvermijdelijk en zei
ook dat hij er geen problemen mee
had om minister te zijn in een rege
ring waarin zwarten zitting heb
ben.
Tijdens dezelfde interruptie in
DEN HAAG - De ondertekening
van het gewijzigde EG-verdrag
door de ministers van buitenland
se zaken van de twaalf lidstaten
wordt niet uitgesteld. Denemarken
door
Jan-Geert Majoor
had verzocht de ondertekening te
verschuiven van 17 februari naar
10 maart. Minister van buitenland
se zaken Van den Broek, voorzitter
van de EG, heeft na consultatie van
de andere EG-landen besloten niet
op dat verzoek in te gaan.
De Deense regering had de EG-
partners verzocht om dit uitstel,
om de indruk te vermijden dat zij
druk willen uitoefenen op het refe
rendum dat op 27 februari over de
herziening van de Europese Ge
meenschap in Denemarken wordt
gehouden.
Het ministerie van buitenlandse
zaken in Den Haag liet gisteren in
een verklaring weten dat de meer
derheid van de EG-partners het
standpunt van Nederland steunt
dat er geen enkele reden is om af te
wijken van de afspraken die bin
nen de EG op 27 januari zijn ge
maakt over de ondertekening van
verdrag op 17 februari.
de vertrouwensdebatten wijdde
Botha ook uit over een referendum
als middel om de meningen van de
blanke bevoking over hervormin
gen te toetsen. Botha zei, dat elke
drastische stap in de verdere con
stitutionele Zuidafrikaanse toe
komst aan zo'n referendum zal
worden onderworpen.
Deze opmerking over nieuwe re
ferendums was trouwens een van
de redenen oppositieleider Van
Zijl Slabbert om te bedanken voor
een continuering van zijn parle
mentaire carrière. Na afloop van de
redevoering, waarin hij het hervor
mingsbeleid van de regering-Bo-
tha als onvoldoende afwees, ver
klaarde de 45-jarige leider van de
PFP, dat hij genoeg had van het
werlen in het parlement, aangezien
dat „toch maar tijd verknoeien is".
Van Zijl Slabbert was 12 jaar parle
mentslid voor de PFP en sinds
1979 fractieleider en voorzitter. Het
zijn duidelijk politieke redenenen,
die hem tot deze stap hebben ge
bracht: „Ik heb het allemaal goed
afgewogen, maar de speech van
Botha van vorige week is bij lange
niet voldoende om de problemen
in Zuid- Afrika op te lossen. Er wa
ren heel wat mensen die enthou
siast reageerden, maar ik heb wei
nig positiefs kunnen ontdekken.
De speech was een nieuwe valse
start".
Noodtoestand
In de consternatie die de politie
ke verwikkelingen in de Volksraad
wekten, verdween enigszins naar
de achtergrond dat de staatspresi
dent ook bekendmaakte, dat in 7
van de 30 districten waar nog
steeds de noodtoestand van kracht
is, deze met onmiddellijke ingang
is ingetrokken. „Ik heb steeds ge
zegd, dat we die noodtoestand no
dig hadden om op een verantwoor
de wijze een einde te maken aan de
rechteloosheid en chaos in bepaal
de delen van het land. Maar ik heb
tevens gezegd dat de noodtoestand
zal worden opgeheven, als daar
aanleiding voor is en dat is in deze
zeven districten in onze ogen nu
het geval", aldus Botha.
PORT-AU-PRINCE - Na hon
derd en één geruchten en aan
kondigingen was het gisteren
eindelijk zo ver: Jean-Claude
Duvalier vetrok om 3.46 uur
plaatselijke tijd (in Nederland
9.46 uur 's morgens) uit Haïti. In
de Verenigde Staten wordt ver
licht adem gehaald nu het gevaar
van een massale volksopstand
met alle kans op de komst van
een anti-Amerikaans gezind regi
me van dien, geweken lijkt.
door
Rob Sprenkels
De Amerikaanse ambassade in
Port-au-Prince gaf meteen daar
na een persconferentie waarop
werd aangekondigd dat een jun
ta van burgers en militairen
voorlopig het bestuur over het
land zou waarnemen. Inmiddels
heeft die junta zichzelf geprocla
meerd, een avondklok ingesteld
en begint op straat in Port-au-
Prince langzaam maar zeker de
vreugde los te breken.
De junta, die wordt voorgeze
ten door generaal Henri Nam-
phy, heeft gezegd geen politieke
aspiraties te hebben. Verder be
loven de nieuwe regeerders res
pect voor de mensenrechten. Du
valier verklaarde via de nationale
televisie op een eerder opgeno
men videoband, dat hy tot het
vertrek had besloten om een
dreigend bloedbad te voorko-
De junta bestaat verder uit ko
lonel Valles, kolonel Regala en
twee burgers: de voorzitter van
de Liga van de Mensenrechten,
Gerard Gourgue, en Alex Cineas,
minister van publieke werken
van Duvalier. Men heeft geen ter
mijn voor het bewind aangekon
digd.
Niet alleen in Haïti zelf werd gefeest na de vlucht van Duvalier.
dat gebeurde ook in Miami waar honderden Haïtiaanse vluchte
lingen wonen. Veel vluchtelingen gaven gisteren te kennen nu snel
naar hun vaderland te wilen terugkeren
Dikke vinger
Ook is niet letterlijk gezegd dat
er verkiezingen zullen komen,
hoewel de Amerikanen, die met
de Fransen bij de machtswisse
ling een dikke vinger in de pap
blijken te hebben gehad, lieten
doorschemeren dat zy hopen dat
de junta snel een democratie in
Haïti zal invoeren. Duvalier, die
eigenlijk naar Marokko zou ver
trekken, zal na weigering van dat
land nu genoegen moeten nemen
met een voorlopig verblijf in
Frankrijk.
Met het vertrek van Duvalier
komt er een einde aan de oudste,
nog levende dynastie in Latijns-
Amerika, het bewind van Alfre
do Stroessner in Paraguay niet
meegerekend. Het totale aantal
dodelijke slachtoffers van de Du-
valiers wordt op zo'n 25.000 ge
schat. Het was echter vooral
Jean-Claude's vader, Francois,
die na in 1957 aan de macht te
zijn gekomen, faam verwierf als
een meedogenloos tiran.
De geruchten over het ophan
den zijnde vertrek van de Duva-
lier-clan bereikte donderdagmid
dag een nieuw hoogtepunt in
Haïti, nadat Duvalier was be
zocht door de Amerikaanse am
bassadeur, Clayton McManaway.
Steeds meer journalisten kregen
via diplomatieke kanalen inge
fluisterd maar eens naar het
vliegveld te gaan. Ook lekte uit
dat ambassadeurs van verschil
lende andere landen in een
spoedzitting bijeen waren.
Even na middernacht arriveer
den er vier auto's op het vlieg
veld. Voorop ging een donker
blauwe Mercedes 190, een bijna
unieke auto in Haïti. Achter het
.stuur zat een grijzende man van
een jaar of 60, volgens insiders
Ernest Bennett, de schoonvader
van Duvalier. Kort daarop arri
veerden dertig personenauto's,
in groepjes van twee, de meeste
volgeladen tot aan de nok en
werden de lichten van de lan
dingsbaan van het vliegveld ont-
1 stoken. Een C-47 van de Ameri
kaanse luchmacht landde.
Tranen
Om half vier ten slotte, arri
veerde er een stoet van negen au
to's. In dezelfde blauwe Merce
des van middernacht zat nu Du
valier persoonlijk achter het
stuur. Zijn vrouw Michel zat
naast hem, met een witte hoofd
doek om en tranen in de ogen.
Vijftien minuten later vertrok
het vliegtuig met gedoofde lich
ten.
Alle verbindingen met het bui
tenland waren inmiddels al uren
opzettelijk verbroken. Geen te
lex, geen telefoon; geen enkel
contact met het buitenland was
mogelyk. Port-au-Prince bleef
gehuld in een diepe slaap.
Alleen enige nachtbrakers
vlakbij de grote hotels vernamen
het nieuws en barstten uit in
vreugde, evenals trouwens de
meeste werkende hotelem
ployés. Een groepje van drie
Tonton-Macoutes, Duvaliers zo
gevreesde militie, wiens naam er
in vrij vertaald Nederlands neer
komt op 'zwartepieten', werden
honend uitgelachen.
Uren later barstte in de straten
van Port-au-Prince het grote
volksfeest los. De herrie op straat
kreeg het karakter van een spon
taan, vervroegd carnaval, de
mensen liepen lachend rond, au
to's toeterden als gekken en de
Tonton-Macoutes liepen schich
tig achter de militairen aan, in de
hoop dat ze op die manier aan
een bloedbad konden ontkomen.
Gorbatsjov wil Sakharov niet laten gaan
PARIJS, 8 feb (AP) - In een inter
view met het dagblad van de Fran
se communistische partij l'Huma-
nité van zaterdag heeft Sovjetlei
der Mikhail Gorbatsjov gezegd dat
dissident Andrei Sakharov het
land niet kan verlaten omdat hij
voor Moskou nadelige strategische
geheimen kent.
Sakharov was een van de belang
rijkste fysici in de Sovjet-Unie
voordat hij aan het eind van de ja
ren zestig dissident werd. Hij heeft
meegewerkt aan het ontwikkelen
van een Russische waterstofbom
en werkte in geheime militaire we
tenschappelijke instituten. Het
was voor het eerst dat Gorbatsjov
Sakharov bij naam noemde.
Gorbatsjov verklaarde in het in-
BONN - Het mysterie rond de in
gewikkelde spionnenruil tussen
Oost en West nadert langzaam zijn
climax. Vast staat inmiddels dat de
ruil doorgaat, dat Berlijn het decor
zal vormen en dat de het allemaal
dinsdag zijn beslag zal krijgen.
De Amerikaanse ambassadeur in
Bonn, Richard Burt, is inmiddels
voor een paar dagen naar West-
Berlijn vertrokken. Zeker is dat hij
bij de ruil aanwezig zal zijn. Maar
of de beroemde Glienicker Brug,
tussen West-Berlijn en Potsdam de
plaats van handeling zal zijn, is niet
zeker. Net zo onzeker als het aantal
spionnen dat zal worden geruild.
door
Hans Hoogendijk
Gisteren circuleerde in Bonn het
gerucht dat regeringsfunctionaris
sen hebben gezegd dat vier wester
se spionnen tegen vijf oostelijke
agenten zullen worden uitgewis
seld. Daarnaast zal Moskou de zie
ke dissident en wegens spionage
voor de CIA veroordeelde Anatoli
Sjtsjaranski vrijlaten.
Volgens deze regeringsbronnen
wordt voor Sjtsjaranski in geen ge
val vijf miljoen mark losgeld be
taald, maar de vraag blijft wat dan
wel de prijs voor zijn vrijlating is.
De Frankfurter Rundschau, die
zich beroept op regeringsbronnen,
schreef gisteren dat het in totaal
om negen mensen gaat en dat alle
andere aantalen fout zijn. Volgens
de krant staat ook niet vast of de
ruil op de Glienicker Brug plaats
zal hebben. Dat zou te veel onge-
terview eveneens dat de Sovjet-
Unie geen politieke gevangenen
kent, omdat mensen niet vervolgd
worden voor hun mening. Wel wa
ren er, aldus de Rus "iets meer dan
200 mensen die gevangenisstraffen
uitzaten voor misdrijven tegen de
staat", waaronder spionage en po
gingen tot ondermijning van de
staat.
Volgens Gorbatsjov heeft Sakha
rov 'illegale daden' begaan en hij
zei, dat "in zijn geval" derhalve
normale juridische maatregelen
genomen waren. De Russische lei
der zei dat Sakharov nu onder nor
male omstandigheden in de stad
Gorki zou leven, waar hij zijn we
tenschappelijke aktiviteiten voort
zet. Ook zou Sakharov nog lid zijn
wenste publiciteit opleveren, zo ci
teert de krant regeringsbronnen.
De Glienicker Brug, 128 meter
lang en 23 meter breed, verbindt
West-Berlijn en Postdam. Daar bi
vakeren sinds een paar dagen on
geveer 100 journalisten. Camera's
en fototoestellen met enorme tele
lenzen zijn gericht op de stalen
overgang tussen Oost en West.
Journalisten en cameraploegen
houden een 24 uurs-wacht. Kam
peerwagens met speciale telefoon
lijnen voor de goed uitgeruste
ploegen van de grote persbureaus,
personenwagens voor de journalis
tieke eenlingen.
De ijskoude wind die over de ri
vier de Havel waait werkt verbroe
derend. Hete koffie en gebakken
eieren worden gemeenschappelijk
klaargemaakt en opgegeten, 's
Nachts daalt de temparatuur bij de
stalen brug tot vijftien graden on
der nul. Een overvliegende heli
kopter, of auto's met diplomatiek
kenteken zorgen keer op keer voor
alarm. Vals alarm, zo blijkt steeds.
Het is duidelijk: de journalisten
moeten afzien.
Onzekerheid
Onzekerheid is troef. De lïatste
geruchten worden uitvoerig be
sproken. Vooral het verhaal in Bild
van gisteren wordt kritisch geana
lyseerd. Het boulevardblad, dat op
vallend goed is ingelicht als het
gaat over Russische intitiatieven,
gaf alle namen van de bij dit drama
betrokken mensen. Elf Oosteuro-
pese spionnen tegen elf collega's
die in het Westen achter de tralies
van de Sovjet-academie voor we
tenschappen en zou zijn gezond
heid normaal zijn.
Verder herhaalde Gorbatsjov
zijn standpunt inzake Star Wars.
Door dit ruimte-onderzoek voort te
zetten zou "Washington opzettelijk
proberen de onderhandelingen die
voortgang vinden kapot te maken
en in eeh klap alle bestaande ak
koorden over wapenbeheersing uit
te wissen".
Het interview was in eerste in
stantie schriftelijk afgenomen. De
redacteur die het geschreven heeft,
Roland Leroy -een lid van het po-
litburo van de partij-, is daarna op 4
februari naar Moskou gereisd om
de antwoorden persoonlijk met
Gorbatsjov door te nemen.
Thatcher zegt
van omkoping
niets te weten
LONDEN - De Britse premier me
vrouw Thatcher heeft gisteren ont
kend dat zij of een van haar rege
ringsleden ook maar iets te maken
hebben met de poging tot omko
ping van de zakenman Alan Bris-
tow, die een groot aantal aandelen
in de helikopterfabriek Westland
bezit.
door
Henk Dam
Bristow zei donderdagavond, dat
twee Hogerhuisleden hem een
adellijke titel, een plaats in de raad
van bestuur van Westland en een
zeer goede prijs voor zijn aandelen
hadden aangeboden in ruil voor
een einde aan Bristow's verzet te
gen de Amerikaanse overname
plannen van Westland.
Dat was een politiek zeer gevoe
lige beschuldiging, omdat alleen
de regering adellijke titels kan ver
lenen. En de regering-Thatcher is,
zoals bekend, voorstander van de
plannen van het Amerikaanse be
drijf Sikorsky om Westland te red
den.
Bristow gaf gisteren, na de ver
klaring van mevrouw Thatcher,
echter ruiterlijk toe nooit haar of
enig lid van haar regering te heb
ben willen beschuldigen. „Het
staat helemaal niet vast of de Ho
gerhuisleden hun belofte wel kon
den waarmaken", zo zei hij.
Thatcher: ontkenning. (foto ap>
ADVERTENTIE
de verplegingI
Ziektekostenverzekeringsmij.
zonder winstoogmerk.
01718*29881
Na kantoortijd 01718-15534
helft stak recht omhoog, de Glie
nicker kant boog zich naar de
grond. In het midden spoelde wa
ter over het middenstuk. Achter de
vluchtelingen de Russische troe
pen, voor hen de Amerikanen. Ve
len slaagden er nog net in via de
vernielde brug aan de overkant te
komen.
Zeventien jaar later, op 9 februa
ri, kwam op de redactie van een
Berlijnse krant een telefoontje bin
nen: „Als u iets interessants wil be
leven, kom dat morgen voor zons
opgang naar de Glienicker Brug".
De volgende morgen om negen uur
passeerden midden op de brug de
Amerikaanse piloot FYancis Garry
Powers, die met zijn U2-spionage-
vliegtuig boven Rusland was afge
schoten, en de Russische meester
spion Rudolf Iwanowits Abel, el
kaar. In zwarte limousines werden
ze afgevoerd.
Dramatiek van de eerste orde.
Steeds weer ruilden Oost en West
in de jaren daarna in het diepste
geheim spionnen uit op de Glienic
ker Brug. In juni vorig jaar, na
weer een anoniem telefoontje, kon
de wereld getuige zijn van de
grootste bekend geworden ruil
sinds het einde van de Tweede-We
reldoorlog. De VS lieten twee Oost
duitsers, een Bulgaar en een Pool
gaan in ruil voor 23 in de DDR en
Polen tot levenslang veroordeel
den.
De wachtende journalisten ho
pen nu maar dat Moskou en Was
hington zich aan de ongeschreven
wet houden en ook dit keer hun
spionnen zullen ruilen op de Glie
nicker Brug.
TARLAC - Uit het niets duiken in-
eens vier zwaargewapende man
nen op. We zijn uitgestapt bij een
stemlokaal in de lagere school van
Bamban in de provincie Tarlac, 130
km ten noorden van de hoofdstad
Manilla. Buiten het schoolgebouw
staan lange rijen kiezers te wach
ten op hun beurt.
De vier zijn komen aanrijden in
een jeep zonder nummerborden,
nog geen drie minuten nadat ik, sa
men met een collega van de Avro-
radio, het schoolterrein was opge
lopen. Kennelijk zijn ze getipt, en
zodra ze er zijn worden we hard
handig van het terrein verwijderd
door een opgewonden jongeman,
die weigert zich te identificeren.
door
Ruud Kreutzer
Ook de vier van automatische ge
weren voorziene mannen zijn
naamloos. Een van hen draagt een
officieel uniform, maar zonder het
gebruikelijke naamplaatje. De an
dere drie dragen burgerkleren.
Het incident drukt ons met de
neus op de werkelijkheid in Tarlac.
Dit is niet Manilla, waar een zekere
mate van recht en orde geldt. Dit is
het Wilde Westen van de Filippij
nen, waar lokale machthebbers
met hun privé-legertjes de dienst
uitmaken.
Rijkste man
Tarlac is niet alleen de provincie
waar presidentskandidate Cora-
zo'n Aquino vandaan komt, maar
het is ook het land waar Eduardo
Cojuangco jr. de ongekroonde ko
ning is. En hoewel hij familie is van
Corazon Aquino, wiens meisjes
naam ook Cojuangco is, is hy een
van de naaste vertrouwelingen van
de zittende president Marcos.
Eduardo is mogelijk de rijkste man
van de Filippijnen, en dat heeft hij
niet in de laatste plaats te danken
aan zijn nauwe banden met de pre
sident.
Tarlac is een typisch voorbeeld
van het netwerk van zetbazen, dat
zich uitstrekt van het presidentiële
paleis tot aan de leiders van de
kleinste barangays of dorpen. De
lokale gouverneurs, burgemees
ters en dorpshoofden schuwen
geen middel om hun godfather in
Manilla aan een klinkende verkie
zingsoverwinning te helpen. Over
enkele maanden zijn er over de he
le Filippijnen lokale verkiezingen,
en als Marcos deze week verliest, is
ook de broodwinning van zijn trou
we volgelingen in Tarlac en de 73
andere provincies niet langer ver
zekerd.
Luxueus
Een aanhanger van Aquino in de
provincie, Nereo Mendoza, zegt dat
de KBL, de Nieuwe Maatschappij
beweging van Marcos, zich tot doel
heeft gesteld om met 65 procent
van de stemmen te winnen. In het
luxueuze gastenverblijf van de
Aquino's, dat tot tijdelijk actiecen
trum is omgedoopt, vertelt hij dat
als de 357.000 stemgerechtigden
zouden kiezen volgens hun vrije
wil, dat de uitslag precies een spie
gelbeeld te zien zal geven: 70 voor
Aquino en 30 voor Marcos.
Wat hier ook van waar is, de aan
wijzingen voor grootscheepse inti
midatie en fraude zijn overweldi
gend. Behalve het incident met de
vier gewapende mannen in Bam
ban reden er gisteren vrachtwa
gens rond van het leger, vol met
soldaten van het nabijgelegen Ser-
villano Aquino-legerkamp. De
rond tweeduizend manschappen
die daar zyn gelegerd hebben de
mogelijkheid gekregen om hun
stem ter plekke uit te brengen, in
plaats van in hun eigen woon
plaats. Volgens getuigen hebben ze
verschillende malen van het recht
gebruik gemaakt. In San Manuel
ontstond daardoor een gebrek aan
stembiljetten, zodat de kiezers uit
het district zelf hun stem niet meer
konden uitbrengen.
Volgens Mendoza, een manager
op de nabijgelegen suikerfabriek
(suiker en rijst zijn de belangrijkste
produkten van Tarlac), stonden in
de barrio Mapalacsiao 500 namen
van stemgerechtigden niet op de
officiële lijsten van ongeveer twee
duizend.
Een bewaker van dezelfde sui
kerfabriek, die zijn naam liever
niet genoemd ziet (hij staat wel op
zijn borstzakje genaaid), vertelt dat
op donderdag, de dag voor de ver
kiezingen, in een aantal districten
gewapende aanhangers van Mar
cos huis-aan-huis zijn gegaan om
de bewoners erop te wijzen dat ze
maar beter op de president konden
stemmen.
Intimidatie
Op de terugweg naar Manilla
somt Radio Veritas, de door de ka
tholieke kerk gesteunde zender,
een waslijst op van onregelmatig
heden uit alle delen van het land.
Valse stembiljetten, intimidatie
door het leger of gewapende indi
viduen, "vliegende kiezers", die
meerdere keren hun stem uitbren
gen; het hinderen van Namfrel -
vrijwilligers die zijn aangewezen
om te waken voor een eerlijk ver
loop van de procedures - en het
vroegtijdig sluiten van stemloka
len om tegenstanders van Marcos
te verhinderen hun stem uit te
brengen. Als maar de helft van de
ze berichten waar is, dan klopt de
indruk van de presentator van het
programma dat de verkiezingen dit
jaar nog smeriger zijn geweest dan
voorgaande keren het geval was.
Terug in Manilla blijkt ook daar -
onder het oog van internationale
waarnemers - de spanning hoog op
te lopen over vermeende knoeierij
en. In de wijk Pasay wordt gevoch
ten rond het gebouw waar de stem
bussen worden bewaard. Volgens
leden van de vrijwilligersorganisa
tie Namfrel (Nationale beweging
voor vrije verkiezingen) zijn er
stembussen binnengebacht waar
mee is geknoeid. De oproerpolitie
is ter plekke en arresteert een aan
tal protesterenden.
In Makati, de zakenwijk van Ma
nilla, wordt een stille wake gehou
den voor het gemeentehuis. Enke
le honderden demonstranten, voor
een groot deel in T-shirtjes van
Namfrel, hebben zich op het plein
verzameld. Ze zijn vastberaden om
er de nacht te blijven om de onge
veer 800 stembussen die er zijn op
geslagen te beschermen tegen
overvallers, die ze zouden kunnen
inwisselen voor bussen met valse
biljetten, een praktijk die by vorige
verkiezingen schering en inslag
was.
De spanning is van de gezichten
af te lezen en dat is een dramatisch
verschil met de opgewekte en ont
spannen sfeer die hier in Manilla
tot op de laatste dag voor de ver
kiezingen nog heerste
Spionnen worden dinsdag geruild, de vraag is waar?
zitten, schrijft Bild.
Onder de Sowj et-spionnen zou
ook Diter Gergardt zijn, een Zuid
afrikaanse marineofficier van Duit
se afkomst die in 1984 in Zuid-Afri
ka, vooral tijdens de Brits-Argen
tijnse Falklandoorlog voor Moskou
aktief was geweest. Hij kreeg le
venslang. Ook zijn vrouw Ruth, die
tien jaar uitzit wegens het doorge
ven van geheime dossiers in Mun-
chen en Zurich, zou naar Rusland
mogen gaan.
Samen met dat onbekende aan
tal anderen zouden zij middden op
de brug hun collega's die uit Oost-
europese gevangenissen komen,
passeren. De Glienicker Brug:
sinds de jaren zestig worden er
spionnen geruild. Een brug die in
Hollywood voor menige thriller is
nagebouwd. Een brug met geschie
denis, gebouwd tussen 1906 en
1909.
Eenheid
In 1945 bliezen de restanten van
Hitiers troepen de brug op. Na het
herstel doopten de Russen en
Oostduitsers hem om in 'Brug van
de eenheid'. Aan de westelijke
kant een bord: „Zij die de brug de
naam Brug van de Eenheid hebben
gegeven, bouwden ook de Muur,
legden prikkeldraadversperringen
aan en dodelijke vallen. Zo verhin
derden zij de eenheid".
De brug vormde ook in april 1945
een barrière tussen Oost en West.
Toen stonden duizenden vluchte
lingen voor de Glienicker Brug. De
brug was vernield, de Potsdammer