NS boeken succes
na prijsverlaging
Bedrijf kreegzom subsidie
Lagere gasprijs 'niet uitgesloten'
Aantal reizigers nam fors toe
Arrestatie zakenman
schokt Verre Oosten
Einde tincrisis nabij
DONDERDAG 23 JANUARI 1986
ECONOMIE
PAGINA 9
UTRECHT (GPD/ANP) - De Nederlandse Spoorwegen zullen de prijs van het trein
kaartje dit jaar, behoudens enkele kleine aanpassingen, niet verhogen. In feite houdt
dat volgens president directeur drs L. F. Ploeger opnieuw een kleine tariefsverlaging
in, gelet op de algemene prijsstijging (inflatie) die dit jaar zo'n 1,5 procent zal bedra
gen.
Vorig jaar heeft de NS de tarieven laêe waterstand in de Rijn
voor het eerst in 37 jaar verlaagd, eind van het jaar.
De capaciteit van de NS werd
Dat is een groot succes geworden, praktisch geheel benut. De vracht-
opbrengsten stegen met ruim 1
Het afgelopen jaar namen de op- procent van f 283 miljoen tot f 286
brengsten uit het reizigersvervoer miljoen. Het financieel resultaat
na een aantal jaren van daling, met zal het niveau van 1984, een posi-
56 miljoen gulden toe tot 1.117 mil- tief saldo van f 22,6 rhiljoen, royaal
joen gulden, een groei van 5,3 pro- overschrijden. De NS schrijft dat
cent. Dat was veertig miljoen gul- toe aan de onverwacht grote ver-
den meer dan was begroot. Er wer- voersgroei, maar ook aan de reor-
den ruim 9,2 miljard reizigerskilo- ganisatie in de afgelopen jaren,
meters verkocht, tegen 8,9 miljard Sinds 1983, toen 18 mihoen ton
in 1984.
„De weddenschap met ons zelf
hebben we dus royaal gewonnen",
aldus PLoeger. Hij schrijft de gun-'
stige ontwikkeling ook toe aan het
toegenomen optimisme over-de
economie. „Het licht aan het eind
van de tunnel vertaalt zich ook in
een groeiende reislust", meent hij.
Ook de strenge winter en de slech
te zomer speelden de NS in de
kaart. De Elfstedentocht, het jubi
leum van Scouting Nederland, Sail
Amsterdam en het congres van de
Jehova's getuigen in de Jaarbeurs
leverden ruim een half miljoen
treinreizen extra op.
Ook dit jaar rekent de NS op 2 a 3
procent meer reizigers, niet alleen
omdat de tarieven gelijk blijven,
maar ook door het doortrekken
van de Schiphollijn naar Amster
dam Centraal. Het effect daarvan
zal merkbaar zijn tot in het oosten
en noorden van het land.
Een onzeker factor
dalende benzineprijzen. „Zolang er
mensen zijn die de kosten van een
autorit gelijkstellen aan die van de
gebruikte energie, zal ons dat par
ten spelen", aldus Ploeger. Later
sloot de chef marketing reizigers-
vervoer van NS, mr. H. Jacobs, niet
uit dat in dat geval NS alsnog zal
vragen de tarieven in '86 te mogen
verlagen.
NS Goederenvervoer draaide
eveneens goed. Er werd meer dan
20 miljoen ton goederen over de
rails vervoerd. Daarmee werd die
grens voor het eerst sedert 1981
weer overschreden en kwam daar
mee 13 procent uit boven het diep
tepunt van 1983. Ook hier hielp het
klimaat de NS een handje, de vorst
aan het begin van het jaar, en de
Kort Zakelijk
Groei
De economie van de Verenigde
Staten is in het vierde kwartaal van
het afgelopen jaar minder snel ge
groeid dan aanvankelijk was ge
dacht. In een eerste raming op 20
december sprak het Amerikaanse
ministerie van handel nog van een
voor seizoensinvloeden gecorri
geerde groei van 3,2 procent op
jaarbasis, maar dit cijfer is gisteren
herzien tot 2,4 procent. Daarmee is
er ten opzichte van de 3,0 procent
in het derde kwartaal sprake van
een duidelijke groeivertraging.
werd vervoerd, werd het aantal
beidsplaatsen in het goederenver-
het 4000, werden 40 van de 120 goede
renstations gesloten en werd het
goederenwagenpark terugge
bracht van 12.600 tot 10.800.
Vorig jaar werden er 2100 nieuwe
NS'ers aangenomen. In totaal telt
NS nu iets minder dan 27.000 per
soneelsleden. De groei het afgelo
pen jaar is vooral afkomstig uit de
arbeidstijdverkorting. Bij NS is
sprake van een herbezetting van 85
procent. Er is ook sprake van een
lichte onderbezetting, omdat de
uitstroom, (pensioen, vut) niet he
lemaal kon worden gecompen
seerd. De verwachting is dat dat er
4800 tot dit jaar iets meer zullen z(jn.
Het toekomende supersonische toestel dat Aerospatiale ontwikkelt als opvolger van de Concorde.
PARIJS (AP/GPD) - Aerospatia
le, het concern dat de Franse bij
drage heeft geleverd aan de Con
corde, werkt aan een tweede ge
neratie supersonische vliegtui
gen voor de 21ste eeuw. Op het
vliegtuig wordt al tien jaar gestu
deerd. Het krijgt evenals de Con
corde een deltavleugel en zal met
dezelfde snelheid vliegen. Het
nieuwe toestel zal echter 200 pas
sagiers kunnen vervoeren over
een afstand van 8.000 kilometer.
In de Concorde is plaats voor 100
passagiers.
Aerospatiale heeft dit bekend
gemaakt tijdens een speciale met
champagne overgoten vlucht ter
gelegenheid van het tienjarig be
staan van de Concorde. Zelfs de
meest chauvinistische Fransen
nemen deze drieste plannen van
Aerospatiale echter met een kor-
Aerospitale
werkt aan
Superconcorde
reltje zout. De kosten voor het
nieuwe toestel zouden berekend
zijn op zo'n 3,5 miljard dollar en
met dat bedrag verbleekt alles
wat er met de eerste versie al in
bodemloze putten is verdwenen.
Het satirische weekblad 'Le
Canard Enchaine' herinnerde er
gisteren nog eens aan dat van de
aanloopkosten van tien miljard
francs nooit iets werd terugver
diend. Want de Concorde mag
dan de afgelopen tien jaar zonder
brokken te maken in de lucht
zijn geweest, tegelijkertijd dient
gevierd te worden dat twintig
jaar geleden al aan de ontwikke
ling van het plan werd begon
nen. En de kosten daarvan ble
ken elk jaar weer hoger uit te val
len dan was geraamd.
Van het aanvankelijk uitge
breide vliegschema is vanuit Pa
rijs nog maar een vlucht over, na
melijk die op New York. Vluch
ten op andere steden in de Ver
enigde Staten en Zuid-Amerika
werden al lang opgegeven. Dat
de Concorde toch een sluitende
begroting heeft, is uitsluitend te
danken aan de chartervluchten
die worden uitgevoerd in op
dracht van grote concerns die
hun personeel af en toe op een
weekeind aan de andere kant
trakteren.
Verzekeren
auto: duur
niet beter
dan goedkoop
DEN HAAG (ANP) - Bij het afslui
ten van een relatief dure autoverze
kering moet de consument niet
denken dat hij in geval van schade
sneller wordt uitbetaald dan ie
mand met een goedkope verzeke
ring. De Consumentenbond is dat
eens gaan onderzoeken en kwam
tot de conclusie dat goedkope en
dure verzekeraars even snel/lang
zaam van betalen zijn.
„Opvallend" noemt de bond het
dat de pechvogels over het alge
meen juist positief oordelen over
de goedkopere maatschappijen.
De snelheid van betalen blijkt
vooral afhankelijk van de vraag
waar de claim is ingediend, bij de
eigen verzekeraar of die van de te
genpartij.
In de regel blijkt na vier weken
drie kwart van de claims bij de ei
gen verzekeraar is afgehandeld. De
tegenpartij komt tegen die tijd niet
verder dan een derde. Dat heeft
vooral te maken met het vaststel
len van de schuldvraag.
Klachten van automoblisten
hebben volgens de bond vooral te
maken met traag uitbetalen. Ook
het slecht op de hoogte houden
van de voortgang van de schadeaf
wikkeling blijkt velen een doorn in
het oog.
De Consumentenbond vergeleek
in het onderzoek 21 goedkopere en
duurdere autoverzekeraars met el
kaar en werd uitgevoerd onder by-
na tweeduizend autorijders die
schade hadden. De resultaten
staan in het januarinummer van de
Consumentengids.
Vriendjespolitiek verbaast curator
ROTTERDAM (ANP) - De Baren-
drechtse Bosschaart-Groep heeft
eind jaren zeventig begin jaren
tachtig ongeveer vier miljoen gul
den subsidie ontvangen van het
ministerie van economische zaken
zonder dat ooit een deugdelijke ac
countantsverklaring kon worden
geproduceerd. Dj, constateert mr
W.G. van Hassel die als curator in
1982 het faillissement van de Bos-
schaart-Groep, een aantal metaal
bedrijven niet in totaal ruim drie
honderd werknemers, heeft afge
wikkeld. Om die overheidssteun te
verkrijgen maakte de directie van
het bedrijf volgens Van Hassel ge
bruik van haar relatie met het toen-
LYON - Met deze enorme boor, met een doorsnede van 6,5 meter, hoopt malige Tweede-Kamerlid Van
Frankrijk straks de tunnel onder het Kanaal te graven. Het apparaat Houwelingen die haar introduceer-
heeft zijn nut al bewezen in Lyon bij het graven van een tunnel onder de de bij de toenmalige staatssecreta-
Saöne. De boor kan een 'snelheid' bereiken van ongeveer 2,5 meter per 1
(foto AFP) kamp.
ris voor economische zaken, Haze-
Van Hassel verklaart nadrukke
lijk dat hem niets laakbaars is ge
bleken in de relatie die de Bos-
schaart-directie met „Den Haag"
onderhield. „Er is mij niet geble
ken dat er steekpenningen zijn be
taald. Maar ik heb in mijn rappor
tage aan de rechtbank wel mijn
verbazing uitgesproken over het
ongebruikelijke gemak waarmee
de subsidies aan Bosschaart wer
den verstrekt".
De overheidsgelden die Bos
schaart ontving waren bestemd
voor ondersteuning van het in
moeilijkheden verkerende bedrijf
en dus voor behoud van de werk
gelegenheid. Het geld werd echter
volgens de curator voor een be
langrijk deel besteed aan activitei
ten die niets met de branche van
Bosschaart te maken hadden, zoals
de aankoop van onroerend goed
dat later met grote verliezen moest
worden verkocht.
„Mijn ervaring met andere be
drijven heeft mij geleerd dat het
nogal wat moeite kost en dat er
enorm veel. papieren moeten wor
den overlegd, voordat een over
heidssubsidie wordt gegeven. En
terecht, want de overheidsgelden
moeten op een zorgvuldige manier
worden bewaakt", aldus Van Has
sel.
Ondanks het feit dat er nooit een
deugdelijke accountantsverklaring
werd overlegd verhoogde Econo
mische Zaken begin 1982 zijn sub
sidie nog met twee miljoen gulden.
Dit geld werd volgens Van Hassel
gebruikt om schulden aan de fis
cus en de bedrijfsvereniging te be
talen. Korte tijd later was het be
drijf failliet.
SINGAPORE (Rtr./ANP) - De aan
delenkoersen op de effectenbeur
zen van Singapore, Hong Kong en
Kuala Lumpur (Maleisië) zijn giste
ren flink gedaald nadat bekend
werd dat de Maleisische zakenman
en politicus Tan Koon Swan deze
week is gearresteerd. De aandele-
nindex in Singapore, de Straits Ti
mes Index, daalde met maar liefst
11,48 punten tot 588,61, het laagste
niveau in bijna drie jaar.
De arrestatie van Tan vond
plaats in het kader van een onder
zoek naar de financiële ineenstor
ting van Pan Electric Industries,
een conglomeraat op het gebied
van scheepvaart, onroerend goed
en elektronische produkten. De
miljonair was intensief betrokken
bij een reddingsplan voor Pan
ondervraagd zou worden, maar het
schokkende is dat ze hem gewoon
Tan'ook"voorzitter hebbJn gearresteerd", aldus Pen-
ny Chang, een van zyn naaste -
Electric en heeft een belang
procent in het noodlijdende
cern. Verder
van de Maleisische Chinese Asso-
ciatie (MCA) een van de drie partij-
i de huidige regeringscoali
tie van Maleisië zijn vertegenwoor
digd, en zit hij namens die partij in
het Maleisische parlement.
Zijn arrestatie heeft dan ook be
hoorlijk wat stof doen opwaaien.
"We hadden wel verwacht dat hij
ministerie van financiën van Malei
sië bekend dat het nog niet zeker is
of er een aanklacht tegen de miljo
nair-politicus zal worden inge
diend. „Hij wordt nog steeds on
dervraagd", zei een woordvoerder.
Het reddingsplan voor Pan Elec
tric Industries dreigt door de arres
tatie van Tan aan een zijden draad
te komen hangen. "Het is de vraag
of de schuldeisers onze voorstellen
nu nog wel betrouwbaar vinden",
zo zei het accountantskantoor Pri
ce Waterhouse in een reactie op de
arrestatie. Tan was er inmiddels al
in geslaagd een voorlopig akkoord
te bereiken met de krediteuren en
bewindvoerders over een reorgani
satie van Pan Elektric.
Het faillissement van Pan Elec
trise werd eind november de groot
ste financiële ramp in de geschie
denis van Maleisië genoemd. Niet
alleen raakten als gevolg van de
Pan Electric-affaire vele effecten
makelaars in de problemen, maar
ook de reputatie van Singapore als
financieel centrum werd behoor
lijk beschadigd.
Deetman pleit voor combinatie
van korter werken en scholing
AMSTERDAM (GPD) - De tyd die
vrijkomt door korter werken, moet
gebruikt worden voor scholing van
de werknemers. Daarvoor is het
wel nodig dat allerlei vormen van
korter werken bekeken worden, en
dat de sociale partners zich niet
blindstaren op een paar extra vrije
uurtjes per week. Minister Deet
man (onderwijs) heeft dat vanoch
tend in Amsterdam gezegd op een
symposium over arbeidstijdver
korting en herverdeling van werk.
Deetman pleitte sterk voor het
„opsparen" van de arbeidstijdver
korting over een reeks van jaren in
relatie met educatief verlof en „op
frisverlof'. „Het zou toch voor de
samenleving en voor de individue
le betrokkene hoogst aantrekkelijk
kunnen zijn om tijdens de meest
creatieve jaren van een onderzoe
ker geen kortere werktijd op te leg
gen, maar de vermindering van de
taakbelasting op latere leeftijd ex
tra groot te maken", aldus de mi
nister.
Voorzitter R. van Wijk van de Al
gemene Werkgevers-Vereniging
(AWV) pleitte later op de dag voor
een „fruitmand" van mogelijkhe
den tot arbeidstijdverkorting. Een
rigoreuze, algemene arbeidstijd
verkorting dient volgens Van Wijk
alleen de werkgelegenheid bij de
organisatiebureaus, jaagt de span
ningen op, kan resulteren in toene
mende druk op de lonen, en daar
mee de concurrentiepositie scha
den. In de „fruitmand" zouden on
der meer de mogelijkheden van
vervroegde uittreding, deeltijdar
beid, jeugdwerkplannen en selec
tieve atv moeten liggen, aldus Van
Wijk.
Noorwegen bereid tot beperken olieproduktie
WSW'ERS IN ACTIE
Vliegrampen
Het rampjaar 1985 in de interna
tionale burgerluchtvaart heeft de
verzekeringsmaatschappijen onge
veer 2,75 miljard gulden gekost,
meer dan in enig vorig jaar. Er zijn
vorig jaar in totaal negentien ver
keersvliegtuigen neergestort,
waaronder vijf Jumbo-jets. Daarbij
kwamen meer dan 1.500 mensen
om het leven. De verzekerings-
waarde van de neergestorte toe
stellen bedroeg in totaal ruim 1,1
miljard gulden.
Knelpunten
Het kabinet wil 105 miljoen gul
den beschikbaar stellen voor de
knelpunten bij het midden- en
kleinbedrijf, de zelfstandigen, de mermeerderheid, drongen gisteren
landbouw en de landbouwcoópe- sterk aan op een dergelijke veria- devëefn'maar de minister kan
raties. Dit geld is bedoeld als com- ging van de gasprijs. Het CDA wil de Vegm' maar de minister Kan
pensatic voor de afschaffing van de dat het kabinet uiterlijk bij de
vooijaarsnota uitsluitsel geeft
zaken) sluit een tussentijdse veria- de olieprijs is ook de prijs van huis-
ging van de gasprijs yoor gezinnen brandolie gekelderd. Die ligt nu
onder de prijs van aardgas voor ge
zinnen. Enkele weken geleden
niet uit, wanneer de olieprijz'
laag blijven. De bewindsman i
Noordzeeolie
De prijs van Britse en Noorse
Noordzee-olie is in de afgelopen
twee maanden op de vrije markt i
prijs op de wereldmarkt te stabili-
De Noorse minister van olie,
Kaare Kristiansen zei gisteren dat
Europa met een derde in prys ge- Noorweeen wel wil int?riinen in de
klaarde dit gisteravond voor het klaarde Van Aardepne dat de voor- daald door de hevige concurrentie eigen oheDroduküe maaralleen
NOS-journaal. De verlaging van de genomen tussentijdse verhoging van laag geprijsde olie uit Saoedi- als dergeliike maatregelen ook ge
cracnriit! r»pr 1 illli 7(-»ll mocroliik 7Ün mo( PPn Print nor 1 itini in ollr ootrol A w;x T„ ltU O Hiuuutgtreii vvn 6C
gasprijs per 1 juli zou mogelijk zijn, met een cent per 1 juni
omdat deze gekoppeld is aan de van de baan
„11, Jï °T V II J Z OIO UClgCUJAC lllddUCgClCU uuh gc-
elk geval Arable. In het verleden heeft de nomen worden door landen buiten
Ka-
OPEC Noorwegen en Groot-Brit- de OPEC. „Ik denk hierbij aan met
j-v-gjgg. au... name Groot.Bl.ittannië". aldus
Kristiansen. Het Britse ministerie
tannië herhaaldelijk gevraagd hun
produktie te beperken om de prijs
op de wereldmarkt op peil te hou
den.
ir-investeringssubsidie
liesgevende bedrijven (negatieve
aanslag) per 1 april. Dat hebben de Uyi nam tijdens een spreekbeurt in
ministers Ruding en Van Aarden- Voorburg de verhoging van de
ne geantwoord op vragen van de aardgastarieven van 1 januari op
Tweede Kamer. de korrel. Volgens Den Uyl is het
aan het 'verkrampte bezuinigings
beleid' te wijten dat gas nu duur
der is dan huisbrandolie.
De leverancier van aardgas, de
grijpen wanneer de partijen het
jniet met elkaar eens worden. Van
- D„j. j, T-.Aardenne heeft dat in het verleden
gedaan toen de stijging van de olie-
prijzen noopten tot een verhoging
van het gastarief.
Noorwegen, dat ongeveer een
miljoen vaten per dag produceert,
heeft zich intussen bereid ver
klaard de produktie van olie uit de
Noordzee te beperken om de olie
van energie liet gisteren direct
ten produktiebeperking niet te
overwegen. De regering heeft geen
mogelijkheden om de oliemaat
schappijen die werkzaam zijn in
het Britse deel van de Noordzee er
toe over te halen minder te gaan
produceren, aldus het ministerie.
Document
Van 1 februari tot 21 maait wordt -
in Nederland, Frankrijk, Engeland, Gasunie, houdt voorlopig nog vast
Italië en West-Duitsland een proef aan 1 januari, de normale contract
genomen met het zogenoemd enig datum, als tijdstip voor een aan-
document.dat vanaf 1 januari 1988 Passing van de prijs. Wel wil de
de papierwinkel die thans nog no- Gasunie op korte termijn onder-
dig is bij in- en uitvoer zal vervan- handelen met de organisatie van
gen. Een aantal belanghebbenden, gasbedrijven, de VEGIN. Maar op
als douane-expediteurs, im- en ex- de vraa6 of dit kan leiden tot een
porterende ondernemingen heeft tussentijdse verlaging, hield een
zich bereid verklaard aan de proef woordvoerder van de Gasunie gis-
mee te werken, zo heeft het minis- teren de boot af.
terie van financiën in Den Haag Aanleiding voor besprekingen
meegedeeld °P korte termijn vormt de vrije val
DEN HAAG (ANP) - Elektrisch
koken blijft duur. In vergelijking
met koken op gas telt een consu
ment twee keer zoveel neer voor
het elektrisch bereiden van
voedsel. Beginnen met elektrici
teit heeft bovendien het nadeel
dat een aantal, zij het eenmalige,
aankopen moet worden gedaan:
speciale pannen of de aanleg van
een speciale kookleiding. Dit
heeft de Stichting Vergelijkend
Warenonderzoek (SVWO) in Den
Haag meegedeeld.
Het onderzoek van de stichting
richtte zich met name op fornui-
Elektrisch
koken blijft
onvoordelig
zen en komfoors. Voor een goed
fornuis moet ongeveer duizend
gulden worden neergeteld, voor
een komfoor 350 gulden. Meer
geld dan deze bedragen neerleg
gen blijkt in de praktijk beslist
geen garantie dat men ook een
beter apparaat in huis heeft.
Tijdens het onderzoek werden
22 fornuizen en komfoors voor
gas en elektriciteit onderzocht.
Van de onderzochte komfoors
bleken de elektrische beter,
maar ook duurder dan die op
gas. De stichting ontdekte verder
een aantal kleine tekortkomin
gen. Zo bleek een aantal gasfor
nuizen en -komfoors niet te vol
doen aan de eisen van het Gas-
instituut.
DEVENTER - Werknemers van de sociale werkplaats in Deventer in
actie. In bijna twintig sociale werkplaatsen werd gisteren geprotesteerd
tegen de voorgenomen bezuinigingen op hun loonkosten door Sociale Za
ken. In Alphen en Leiden werd geen actie gevoerd. (foto anp»
LONDEN (Rtr./ANP) - Een oplossing voor de tincrisis lijkt nabij nu een
aantal compromisvoorstellen van Japan met algemene steun is ontvan
gen. De meeste lidstaten van de Internationale Tinraad (ITC) zijn klaar
voor de allerlaatste onderhandelingen met de banken en de metaalhande
laren om de nu drie maanden durende crisis te beëindigen. Dat hebben
afgevaardigden van de ITC vandaag bekendgemaakt.
De Londense Metaalbeurs zette de handel in tin op 24 oktober vorig
jaar stil nadat financiële problemen bij de tinraad openbaar waren ge
maakt. Een reddingsplan van de Britten, dat voorziet in de oprichting van
een nieuw orgaan dat alle schulden en de buffervoorraad van de huidige
ITC moet overnemen, stuitte op kritiek van verschillende lidstaten.
Het nieuwe orgaan zou namelijk uitgerust moeten worden met een
bedrag van 270 miljoen pond sterling (1,07 miljard gulden) waarvan twee
derde opgebracht zou moeten worden door de lidstaten. Frankryk, West-
Duitsland en ook Nederland bleken echter niet bereid om extra geld ter
beschikking te stellen van een nieuw tin-orgaan.
Om aan deze impasse een eind te maken heeft Japan nu voorgesteld orh
de bestaande Internationale Tinovereenkomst definitief van kracht te
laten worden. Door deze formele stap zou de tinraad, of liever gezegd het
nieuwe tin-orgaan, meer geld ter beschikking krijgen doordat het zijn
buffervoorraad mag vergroten van 10.000 tot 30.000 ton. De 24 tinverbrui-
kende en -producerende landen van de ITC zouden hiervoor wel het geld
beschikbaar moeten stellen, maar door het geleidelijk weer terugbrengen
van de tinvoorraad zullen ze het geld ook weer terugkrijgen.
