Winsemius wil
auto afremmen
'Geen Turk; we hebben al een Marokkaan'
Lagere belasting, hogere accijns
Een week cel voor niet
ophangen officieel bord
Kamer: huurcommissies
moeten gratis blijven
Omwonenden steunen bordeelhoudster
Politieke partijen in de slag om nieuwe buitenlandse kiezer
DONDERDAG 23 JANUARI 1986
BINNENLAND
PAGINA 5
UTRECHT (ANP) - Minister Winsemius (milieubeheer) vindt, dat het gebruik van de auto
moet worden ontmoedigd om de schadelijke gevolgen van het autoverkeer voor het
milieu tegen te gaan. Hij denkt daarbij aan een 'variabilisatie' van autokosten. Dat wil
zeggen: de motorrijtuigenbelasting omlaag en de accijns op de brandstof omhoog.
AMSTERDAM (GPD) De weige-
ring om het officiële bordje met
openings- en sluitingstijden in
haar winkel te hangen, komt de
Amsterdamse Thea de Vegte op
een week celstraf te staan. Gister
ochtend had de 44-jarige winkelier
ster in gebruiksvoorwerpen en sie
raden aan de Elandsgracht zich
moeten melden bij de parketpolitie
in de hoofdstad. Omdat zij haar
winkel niet in de steek wilde laten
en eerst een vervangster moest
zoeken, heeft ze afgesproken zich
nu 4 maart te melden voor trans
port naar de gevangenis.
„Eigenlijk is het te zot om over te
praten", zegt de Amsterdamse. Al
anderhalf jaar lang ligt zij over het
bordje met politie en justitie in de
hoofdstad overhoop. "Het is wette
lijk verplicht dat ding op een zicht
bare plaats op te hangen. Maar ik
vond het niet passen bij het inte
rieur van mijn winkeltje". Dus
maakte mevrouw De Vegte zelf
een bord dat volgens haar beter
harmonieerde. Het officiële bordje
legde ze ergens in een la.
Dit mocht niet van de politie.
Thea de Vegte kreeg toch een be
keuring. „Het bordje hing niet op
een van buiten goed zichtbare
plaats", zo luidde de aanklacht. De
schikking wenste de Amsterdamse
winkelierster niet te betalen en zij
liet de zaak voor komen bij het
kantongerecht.
De kantonrechter bevond Thea
'schuldig' en veroordeelde haar tot
het betalen van een boete van 300
gulden. „De rechter kon geen be
grip opbrengen voor mijn argu
menten. Ook wenste hij niet in te
gaan op mijn opmerkingen over
andere bedrijven, waar het bordje
ook niet zichtbaar opgehangen is.
Als ik op de Elandsgracht langs de
winkels loop, zie ik tal van zaken
waar dit bordje ontbreekt. En bo
vendien: ook bij de Bijenkorf en de
Hema hangt het niet. Ik moest be
talen. Maar dat weiger ik. Daar blijf
ik bij", zo vindt Thea de Vegte.
„Wat ik aan het hele geval niet
snap, is het volgende: voor mij
hebben ze wel een cel vrij in de
BijlmerbsOes, maar voor de junks,
die hier al vijftien keer mijn winkel
hebben leeggehaald, is geen plaats.
Ik heb het één keer meegemaakt
dat zo'n junk hier 's morgens om 5
uur de etalageruit had ingeslagen
Thea de Vegt. <foto gpdi
om een ringetje van 15 gulden mee
te nemen. Het lukte niet. 's Mid
dags om 1 uur kwam-ie terug. Om
datzelfde ringetje alsnog te kopen.
Ik heb toen gevraagd waarom z'n
hand in het verband zat. Gewoon
belangstellend. Zegt-ie: „Nou van
morgen moest ik die etalage-ruit
inslaan om binnen te komen. Dat is
niet gelukt, maar ja, ik ben gewoon
weer vrij gelaten".
Winsemius zei dit gisteren in portage verplicht wordt gesteld bij
Utrecht op een bijeenkomst van de de aanleg van hoofdwegen en auto-
Vereniging voor Bitumineuze snelwegen. Daarbij moeten vooraf
Werken (asfaltwegenbouwbedrij- de gevolgen van de aanleg van de
ven).
Door de introductie v
ne' auto zal de uitworp
lijke stoffen door het verkeer
den beperkt. Maar volgens de mi
nister wordt een deel van die be
perking weer teniet gedaan als het
weg en het gebruik ervan voor het
de'scho- milieu worden aangegeven en al-
schade- ternatieven worden uitgewerkt. In
spraak krijgt daarbij een belangrij
ke plaats.
Over de geluidshinder zei Winse-
dat proeven met poreus
het wegonderhoud. De voorzitter
van de Raad voor de Verkeersvei
ligheid, mr. P. van Vollenhoven,
sloot zich daarbij aan. Volgens
hem. vormt het onderhoud, waar
mee weinig politieke eer is te beha
len, bij de huidige bezuinigingen al
snel een sluitpost op de begrotin
gen van provincies en gemeenten.
Hij pleitte in dit verband voor de
instelling van een onafhankelijke
aantal auto's tot het jaar 2000 ge- ('open') asfalt hebben uitgewezen, wegeninspectie. Deze zou jaarlijks
staag blijft groeien.
Hij zei verder, dat er een 'harde
noodzaak' is om milieuoverlast
door het verkeer in de steden te be
perken. Bijna de helft van de Ne
derlanders heeft last van verkeers
lawaai en 20 procent (230.000 wo
ningen) zelfs in ernstige mate. In
de zomermaanden worden twee
miljoen Nederlanders blootgesteld
aan overschrijding van de zoge
naamde grenswaarde voor stikstof
dioxide. Langs veel drukke straten
en wegen worden ook de
voor koolmonoxide, benzeen
lood overschreden.
Rapportage
Vooral voor drukke verkeerssi
tuaties in steden is aanvullend be
leid nodig, zei de bewindsman.
Winsemius noemde daarbij in de
eerste plaats beïnvloeding van de
verkeerscirculatie en verkeersaf
wikkeling.
De minister herinnerde eraan,
dat binnenkort milieu-effectrap-
dat dit asfalt niet alleen betere
genschappen heeft bij nat weer,
maar dat ook het verkeerslawaai verkeert.
er, vergeleken met gewoon asfalt
en beton, met de helft of meer door
wordt verminderd.
Ing. L. van Druenen, de voorzit
ter van de VBW, zei in zijn ope
ningsrede dat asfalt ook de meeste
toepassingsmogelijkheden heeft
voor hergebruik van afvalstoffen.
Niet alleen oud asfalt kan opnieuw
worden gebruikt, maar er kunnen
ook 'vulstoffen' in worden
werkt die afkomstig zijn var
kolen gestookte centrales en uit in
stallaties voor afvalverbranding.
Over de verkeersveiligheid zei hij
dat er op veel plaatsen nog ge-
vaarljke situaties bestaan en dat de
ongevallencijfers daar drastisch
verslag moeten uitbrengen
de staat waarin het wegennet
Verband tussen
hartinfarct en
handlijnen
GRONINGEN (ANP) - Uit een on-
met derzoek aan de Rijksuniversiteit
van Groningen is gebleken dat
mensen die een hartinfarct hebben
gekregen als gevolg van een afwij
king aan hun hart, vaak ook een af-
dat de wijkend patroon hebben in de huid
istisch van hun hand. Het onderzoek werd
omlaag zouden kunnen door re- verricht door de Groningse hoogle-
constructies van wegen.
Wegenonderhoud
DEN HAAG (ANP) - Staatssecreta
ris Brokx (volkshuisvesting) verzet
zich heftig tegen de wens van een
meerderheid van de Tweede Ka
mer (PvdA, CDA en D66) om
klachten bij huurcommissies gra
tis te laten behandelen. Brokx zei
drage is het meest omstreden on
derdeel van de door'de bewinds
man drastisch gewijzigde huurprij-
zenwet. Deze wet regelt onder
meer de opstelling van huurover
eenkomsten (ook bij de verhuur
kamers), huurharmonisatie
dit gisteren tijdens de voortzetting (het versneld verhogen van huren
het debat in de Kamer
wijziging van de huurprijzenwet.
De bewindsman vindt dat voor
een bemiddeling door de betrok
ken huurder 25 gulden moet wor
den bijgedragen. Brokx noemt dit
bedrag „een schijntje" vergeleken
met de kosten die het rijk kwijt is
bij behandeling van een zaak als
het tot een geschil komt: naar
schatting 300 tot 350 gulden.
De staatssecretaris meent dat
door het heffen van een eigen bij
drage de werkdruk bij de huur
commissies kan worden verlicht.
Volgens hem blijkt rond de 30 pro
cent van klachten die worden geuit
naderhand ongegrond te zijn.
De invoering van een eigen bij-
te goedkope huizen), de huur-
bescherming, de puntentelling die
wordt gebruikt bij het vaststellen
van de 'kale' huur en het bepalen
van servicekosten. Ook de wet op
de huurcommissies, die nauw sa
menhangt met de huurprijzenwet,
wordt op tal van punten gewijzigd.
Op een aantal wijzigingen is de
afgelopen tijd felle kritiek geko
men, omdat deze de positie van de
huurders nodeloos zouden ver
zwakken. Het Woonlastenoverleg
Nederland, waarin enkele honder
den huurdersverenigingen samen
werken, drong er gisteren voor het
begin van het debat nog eens bij de Jjoor
raar ananomie en embryologie,
prof.dr. A.G. de Wilde. Het onder
zoek is eind 1983 begonnen.
De patronen in dë huid van de
hand van duizend mensen die ooit
een hartinfarct hebben gehad, wer
den vergeleken met die van dui
zend willekeurige mensen. De pa
tronen van de lijnen in de hand van
hartpatiënten weken af van die van
de controlegroep. Prof. De Wilde
kon bij ongeveer 75 procent van de
hartpatiënten een afwijkend huid
patroon vaststellen.
Volgens hem is er een overeen
komst tussen het hart en de huid-
lijnen omdat zowel het hart als de
patronen in de huid van de hand in
hetzelfde stadium van de ontwik
keling van het embryo worden ge
vormd. Hij hoopt zijn onderzoeks
methode verder te kunnen ontwik
kelen. Dan zou door de huidlijnen
te bestuderen vastgesteld kunnen
worden of iemand tot een risico
groep behoort. „Zover zijn we nu
echter nu nog niet", aldus De Wil
de.
AMSTERDAM (ANP) - Bij het Amsterdamse veilinghuis SothebylMak van Waay toont de Londense directrice Hillary Kay een deel
van het antieke speelgoed dat op 5 februari in Londen wordt geveild. Mevrouw Kay reist verschillende Europese veilinghuizen af om
zo de klandizie op te vijzelen. De prijzen van het speelgoed variëren van 300 gulden voor het motorfietsje (op de voorgrond links) tot
20.000 gulden voor het stoomschip in het midden. (foto ANP)
Hbo'er krijgt
straks titel
DEN HAAG (ANP) - Eeen afgestu-
deerde hbo'er (hoger beroepson
derwijs) krijgt een titel achter de
Dat wordt een B, gevolgd
punt, met daarachter
Lawaai vooral
afkomstig
van de buren
DEN HAAG (ANP) - De buren
zorgen voor de meeste geluid
soverlast. Dit heeft de Stichting
Geluidhinder afgeleid uit haar
campagne 'Lawaai is geen le
ven', waarvan de resultaten gis
termiddag in Den Haag zijn
aangeboden aan minister Win
semius (milieubeheer).
Van de 8.856 reacties op de
campagne sloeg 84 procent op
overlast door de buren. De bu
ren zetten hun radio en tv te
hard, oefenen te luidruchtig op
muziekinstrumenten, hebben
blaffende honden en maken
ook te veel lawaai op vloeren en
Over verkeerslawaai is be
trekkelijk weinig geklaagd (vijf
procent), over lawaai door re
creatie en industrie nog minder
(vier procent). De Stichting Ge
luidhinder ontving 2.971 'dui
delijke' klachten, tweemaal zo
veel als in 1984.
Kamer op aan om deze maatrege
len, waaronder de invoering
leges, af te wijzen.
Behalve met de invoering van de
bijdrage van 25 gulden heeft een se) bacnelor
meerderheid van de Kamer (CDA
en WD) grote moeite met de voor
gestelde wijzigingen rond de verre
kening van de servicekosten. In te
genstelling tot de opvattingen van
Brokx wil de Kamer dat huurcom- school) "komt Deetman met
missies bij geschillen ook hierover 'mastersdegree', naar het
bindende uitspraken doen. Verder
wil zij bereiken dat de stijging van
servicekosten aan een' maximum
gebonden wordt en dat voorschot
bedragen niet met terugwerkende
kracht verhoogd worden.
twee letters die de afstudeerrich
ting aangeven. De B staat voor
baccalaureus' oftewel (het Engel-
Minister Deetman (onderwijs en
wetenschappen) zal binnenkort
een voorstel doen aan de Tweede
r het wetenschappelijk
(universiteit, hoge-
beeld van de Angelsaksische lan
den. De minister sluit daarbij deels
aan bij voorstellen van de voorma
lig regeringscommissaris voor het
hoger onderwijs, prof. dr. K. Pos
thumus.
Bewoners Haarlemse Begijnebuurt proberen sluiting ongedaan te maken
HAARLEM (GPD) Sekshuisexploitante
Geeske Jagersma is geroerd. „Geweldig dat
de buurt zo met me meeleeft", reageert ze.
„Zie je wel dat ze geen last van me heb
ben?". Buren en omwonenden van Geeske
uit de Haarlemse Begijnebuurt hebben aan
burgemeester Schmitz van Haarlem ge
vraagd de sluiting van het Geeske's bordeel
in de Korte Begijnestraat ongedaan te ma
ken. Het bordeel werd eind oktober vorig
jaar tegelijk met twee andere sekshuizen in
de buurt gesloten.
Bij het Haarlemse stadhuis zijn deze en
vorige week verscheidene brieven binnen
gekomen van omwonenden. Men heeft
geen last van de prostituées die sinds jaar
en dag achter Geeske's ramen werken, is de
strekking van de brieven. De vraag uit de
buurt is nu of burgemeester Schmitz gena
de voor recht wil gelden. Weliswaar weet de
hele buurt dat mevrouw Jagersma's ramen
illegaal zijn, maar de situatie is al zolang
door de politie gedoogd dat de burgemees
ter er niet moeilijk over moet doen, aldus
de buurt.
In de Haarlemse Begijnebuurt wordt vol
gens sommigen al zo'n vijftig jaar prostitu
tie bedreven. De buurt is dan ook ver
trouwd met het verschijnsel publieke
vrouw. Het stadsbestuur heeft van oudsher
een gedoogbeleid gevoerd. Aanvankelijk
vier en later zes ramen werden officieus ge
tolereerd. De betrokken dames achter glas
hoefden dus van de politie niets te vrezen,
mits ze zich hielden aan ongeschreven fat
soensregels.
Aangezien prostitutie een lucratieve busi
ness is, proberen al jaren nieuwe meisjes
een raam te bemachtigen in de buurt. Ma
dam Geeske Jagersma, werkt al sinds het
begin van de jaren zeventig in de Begijne
buurt met twee pandjes met prostituées.
De gemeente Haarlem heeft al ettelijke
keren geprobeerd haar weg te krijgen. Haar
ramen behoren niet tot de gedoogde zes ra
men. Procedures via de Haarlemse recht
bank en de Raad van State heeft mevrouw
Jagersma steeds verloren. Zy exploiteerde
echter gewoon door. Ze redeneerde dat de
vorige burgemeester Reehorst kennelijk
geen voorstander was van hard optreden te
gen prostituées. Tot feitelijke sluiting
kwam het inderdaad niet. Toteind okto
ber 1985.
De bewoners van de Haarlemse Begijne
buurt vreesden dat hun buurt een soort mi-
ni-Katendrecht begon te worden. Prosti
tuées vormden weliswaar een vertrouwd
beeld, maar het aantal steeg in de loop van
het jaar wel erg explosief voor plaatselijke
begrippen. Dat kwam voornamelijk, door
dat twee nieuwe sekshuizen werden ge
opend. Slimme zakenlieden hadden een
truc bedacht. Ze wisten dat nieuwe ramen
niet mochten, maar als die ramen nu eens
niet op straat uitkwamen maar op een bin
nenplaatsje, dat niet van de openbare weg
te zien is...
De buurt werd bang voor wildgroei van
prostitutie en de nieuwe burgemeester van
Haarlem, Elisabeth Schmitz, toonde zich
niet doof voor de klachten uit de buurt. Zij
sloot eind oktober zowel de beide nieuwe
huizen als de ramen van Geeske Jagersma.
De ironie wil dat de exploitanten van de
nieuwe sekshuizen erin zijn geslaagd bij de
Raad van State het besluit van de burge
meester te laten schorsen. Zij mogen voor
lopig open blijven totdat alle bezwaarpro
cedures zijn afgerond. De Raad van State
was er niet van overtuigd dat het om open-
raamprostitutie ging. De ramen zijn im
mers vanaf de openbare weg niet te zien.
Die van Jagersma wel. Haar verzoek om
schorsing werd afgewezen.
Uit de brieven van de buurt aan de burge
meester blijkt dat de buurtbewoners nooit
hebben gewild dat het bordeel van Geeske
Jagersma tegelijk met de beide sekshuizen
werd gesloten. De buurt had geen moeite
met mevrouw Jagersma, maar wel met de
uitbreiding van de prostitutie via de twee
nieuwe sekshuizen. Dat blijkt uit de brie
ven, die massaal zijn ondertekend.
Maar niet alleen de buurt protesteert te
gen de sluiting. Bij sekshuizen horen ten
slotte taxi's, die de heren naar de dames
brengen. Ruim twintig chauffeurs van het
Haarlemse taxibedrijf O-Tax tonen zich in
een brief aan burgemeester Schmitz ver
ontwaardigd dat het bordeel van mevrouw
Jagersma gesloten is. Ze vragen dan ook
het besluit terug te draaien.
ADVERTENTIE
AMSTERDAM I
i-Toegang-Biljetten bij NS-stations
DEN HAAG - Bij de komende ge
meenteraadsverkiezingen zullen
350.000 buitenlanders het kiezers
korps versterken. De politieke par
tijen doen hun uiterste best bij de
nieuwe kiezer in de gunst te ko
men. De stemmmen zijn uiteraard
van harte welkom, maar het aantal
buitenlanders dat kans maakt op
een raadszetel, houdt bepaald niet
over. De plaatselijke afdelingen
slagen er nauwelijks in niet-Neder-
landers een raadszetel te bezorgen.
Aanbod is er wel, maar de concur
rentie is groot.
door
Erik van Venetië
Een buitenlander op een raads
zetel is een kwestie van voorrang
geven, zegt cultureel antropolooog-
Jan Rath van de Leidse Universi
teit, die gisteren de resultaten van
een onderzoek over dit onderwerp
heeft gepubliceerd. Te vaak werkt
'één zwarte kop' in de raad alleen
gunstig voor de beeldvorming,
zegt hij.
De Partij van de Arbeid zal, zo
het er nu naar uitziet, het meest
profiteren van de kiezersaanwas.
De tussentijdse raadsverkiezingen
in Leerdam gaven al een voor
proefje. Eind november stemden
daar acht van de tien buitenlanders
op de PvdA. Die verkiezingen
vormden voor buitenlanders de
eerste gelegenheid deel te nemen
aan een gemeenteraadsverkiezing.
Door de wijziging van de grondwet
in 1983 kregen niet-Nederlanders
(vooral afkomstig uit landen rond
om de Middellandse Zee) het recht
te kiezen en zichzelf verkiesbaar te
stellen voor gemeenteraden. Voor
waarde is wel dat de nieuwe kiezer
vijfjaar in Nederland woont en in
het bezit is van geldige verblijfspa-
pieren.
Het ministerie van binnenlandse
za^en zal de nieuwe groep via een
advertentiecampagne oproepen
van hun nieuwe recht gebruik te
maken: De PvdA heeft die cam
pagne niet afgewacht en is vorig
jaar al begonnen het contact met
de nieuwe kiezers aan te halen.
Geen middel laten de sociaal-de
mocraten onbeproefd. Bijeenkom
sten met Turkse en Marokkaaanse
organisaties, 'drempelcursussen',
het instrueren van lokale campag
neteams, folders, allemaal bedoeld
om de 350.000 nieuwe kiezers ver
trouwd te maken met de Neder
landse politiek in het algemeen en
met de PvdA in het bijzonder, zo
vertelt Jan Bustra vén het landelij-
Buitenlanders brengen hun stem
uit bij de tussentijdse raadsverkie
zingen in Leerdam. (foto anp>
ke campagneteam. Eén van de tast
bare resultaten is dat 15 tot 20 niet-
Nederlanders op verkiesbare plaat
sen van de kandidatenlijsten te
recht zijn gekomen, zij het ver
deeld over 750 afdelingen.
Voorwaar geen gering resultaat,
vindt Bustra, die graag verwijst
naar het CDA waar slechts een en
kele buitenlander een kansrijke
plaats heeft bereikt.
Maar ook de christen-democra
ten (die bij de Leerdamse verkie
zingen bijna twintig procent van
de buitenlandse stemmen verwier
ven) organiseren cursussen en ver
spreiden folders in de buitenland
se taal. De rest van de campagne
voor de raadsverkiezingen van 19
maart zal 'geïntegreerd' worden ge
voerd, aldus campagneleider Ries
Smits van het landelijke CDA-bu-
reau. De interculturele raad (een
groep buitenlanders die het CDA-
bestuur adviseert) zal bij elke ver
kiezingsbijeenkomst aanwezig zijn
met een propagandastandje.
Lobby
Iemand die ietwat gereserveerd
aankijkt tegen deze activiteiten is
de cultureel-antropoloog Jan Rath,
die voor de Leidse universiteit on
derzoek heeft gedaan naar de rela
tie tussen de nieuwe kiezersgroep
en de politieke partijen. Rath: „De
hoofdbesturen van PvdA en CDA
kunnen dan wel hoog opgeven
over hun inspanningen, het gaat
erom wat daarvan door de lokale
afdelingen wordt waargemaakt. En
dat valt zwaar tegen. Die bijeen
komsten bijvoorbeeld, die worden
vaak maar door een paar buiten
landers bezocht. Als er een buiten
landse kandidaat op een verkiesba
re plaats komt, dan is dat vaak ook
het resultaat van een geslaagde
lobby-actie door de buitenlandse
organisaties zelf'.
Het betrekken van buitenlanders
in de campagne kost extra tijd. Het'
plaatselijk partijkader heeft vaak
al allerlei andere campagne-besog
nes aan het hoofd, aldus Rath.
„Daarom komt er uiteindelijk niet
veel van terecht. Bovendien heb
ben de culturele minderheden con
currentie van andere lobbies in een
partij: de vrouwen, de jongeren, de
homo's, allemaal willen ze verte
genwoordigers in de raad. Het is
eenvoudig een kwestie van priori
teiten stellen. En dat gebeurt blijk
baar niet".
PvdA-campagnemedewerker
Jan Bustra wijst er echter op hoe
moeilijk het is geschikte buiten
landse kandidaten te vinden.
„Turkse en Marokkaanse organisa
ties hebben zelf al de grootste
moeite om bestuurders te vinden.
Dan gaan wij die kaders niet nog
eens een keer afromen".
Wel handig
Een andere oorzaak van de be
perkte kandidaatstelling onder et
nische minderheden is volgens
Rath de onwetendheid. Veel plaat
selijke partijbesturen denken nog
steeds dat een buitenlander in de
raad wel handig is, omdat minder
heden zich in zo iemand zouden
kunnen herkennen. De onderzoe
ker ontdekte dat verschijnsel al bij
de bestudering van de rol van Suri
naamse en Antilliaanse raadsleden
(die bijna allemaal de Nederlandse
nationaliteit hebben en dus vóór
1983 al kiesrecht hadden).
„Een buitenlander is niet repre
sentatief voor een minderheid om
dat hij toevallig eert zwarte kop
heeft. Zo hoorde ik eens een Ne
derlands partijlid roepen: ach, we
hoeven geen Turk op de lijst, want
wel hebben al een Marokkaan. Dat
is natuurlijk kletskoek. Alle activi
teiten van de landelijke besturen
ten spijt, een gemeentelijk minder
hedenbeleid komt amper van de
grond. Buitenlanders horen er ge
woon bij in onze samenleving, dus
horen ze ook in de gemeenteraad".
(Drs. Jan C. Rath. 'Migranten, de
centrumpartij en de deelraadsver
kiezingen van 16 mei 1984 in Rot
terdam'. Uitgave: Centrum voor
Onderzoek van Maatschappelijke
Tegenstellingen van de Rijksuni
versiteit Leiden. Telefoon: 071-
148333)
