Z.-Afrika gispt
'oorlog'ANC
Moskou sluit Gaddafi weer in de armen
Britten steunen Heseltine
Kranten mochten Tambo vrij citeren
Vrije verkoop wapens
in België aan banden
De RenteKeuze Hypotheek
biedt u de vrije keus.
Iedere maand weer.
Sancties Reagan leiden tot dooi in bekoelde betrekkingen Sowjet-Unie-Libië
ZATERDAG 11 JANUARI 1986
BUITENLAND
PAGINA 7
JOHANNESBURG - Alle Zuidafrikaanse politieke partijen hebben de dreigementen
veroordeeld, welke ANC-leider 'in-ballingschap' Oliver Tambo donderdag heeft geuit in
de Zambiase hoofdstad Loesaka. Tambo kondigde daar een "volledige oorlog" tegen de
apartheid aan.
Hij deed dat op een persconferen
tie ter gelegenheid van de 74ste
verjaardag van het in Zuid-Afrika
door
Ruud de Wit
verboden African National Con
gress. Het gewelddadige verzet zal
worden overgebracht van de zwar-
Reagan/Grenada
De Amerikaanse president Rea
gan zal op 20 februari een bezoek
brengen aan Grenada en zal daar
verscheidene Caraibische leiders
spreken. Amerikaanse troepen
voerden in 1983 een invasie uit op
Grenada, nadat premier Maurice
Bishop door linkse extremisten
was vermoord. De Amerikaanse
troepenmacht is inmiddels terug
getrokken en na verkiezingen
wordt hei eiland nu geregeerd door
premier Herbert Blaize. Reagan
beschouwt de invasie van Grenada
als een van de successen van zijn
buitenlands beleid.
Verzet Kalkar
Een gemeenteraadslid van de
Grünen zal een officiële klacht in
dienen tegen de snelle-kweekreac-
tor in Kalkar, en hoopt met deze
juridische stap net als zijn voor
ganger boer Jozef Maas, de inbe-
drijfneming van de reactor nog ja
ren te kunnen ophouden. Maas
staaklte onlangs zijn "Verzet. Het
raadslid, de onderwijzer Willibald
Kunisch, woont met zijn gezin op
twee kilometer afstand van de
reactor.
Spanje/Israel
De Spaanse minister Ordonez (bui
tenlandse zaken) heeft de ambassa
deurs van de Arabische landen in
Madrid ontboden en meegedeeld
dat zijn land voornemens is dit jaar
diplomatieke betrekkingen aan te
gaan met Spanje. Vorige week heb
ben leden van de Arabische Liga
op een vergadering in Tunis een
dringende oproep gedaan aan
Spanje om Israël niet te erkennen.
Erkenning van Israël was een van
de onderdelen van de 'open' bui
tenlandse politiek die de Spaanse
socialistische partij in haar verkie
zingsprogramma van 1982 beloof
de.
te woonwijken naar de blanke ge
bieden en zullen de aanvallen op
blanke boerengemeenschappen in
de grensgebieden voortduren.
De uitlatingen van Tambo wer
den gisteren uitvoerig in de Zuid
afrikaanse media geciteerd. 'Tam
bo waarschuwt voor meer bomaan
slagen', 'Het ANC voert de oorlog
tegen de apartheid op' en 'Tambo
dreigt met nog meer terreur' waren
enige van de koppen in de kranten.
Het is in Zuid-Afrika verboden om
Oliver Tambo en andere ANC-lei-
ders te citeren, maar voor deze ge
legenheid had de minister van wet
en orde, Louis le Grange, speciale
toestemming gegeven
Dat de Zuidafrikaanse regering
toestemming heeft gegeven om de
uitspraken van Tambo te citeren
wordt gezien als een poging de
bloeddorstigheid van het ANC uit
de verf te laten komen, als tegen
wicht voor het diplomatieke aan
zien en de steun die het ANC in de
rest van de wereld heeft.
De afgelopen maand kwamen 14
blanke burgers en een zwarte om
het leven bij landmijnontploffin
gen in de Transvaal en bij een bo
montploffing in de buurt van Dur
ban, en hoewel Tambo gisteren zei,
dat de de strijd van het ANC in de
eerste plaats gericht blijft op mili
taire en andere strategische doe
len, sloot hij nieuwe aanslagen op
burgerdoelen niet uit.
Tambo had zijn woorden overi-
dagnacht in de havenstad Durban.
Vijf personen, onder wie drie blan
ke politieagenten, raakten zeer ern
stig gewond, toen zij een eerdere
bomontploffing onderzochten
,ijk dat het Britse Publiek in over*
daarbii oD een tw?ede bom met de grote mate symPathie heeft voor
fataleeevoUen het standpunt van Heseltine, die
Ook de minister van wet en orde,
Louis le Grange, heeft inmiddels Z'°S ™g
gereageerd op de uitspraken van
Tambo en zei dat het ANC zich op aanw;;s*
een„schijnheilige wijze probeert te
ontdoen van de verantwoordelijk
heid voor het verlies van levens een bijeenkomst met Amerikaan
van onschuldige vrouwen
deren". In Zuidafrikaanse politie-
se journalisten de zaak-Heseltine
i als gesloten te beschouwen,
ke kringen wordt verwacht, dat de er yerder geen woorden over te
regering nu nog harder zal gaan op
treden tegen het ANC, waarbij
vallen
ANC-bases bevinden, niet uitge
sloten moeten worden geacht.
Colin Eglin, voorzitter van de blan
ke oppositiepartij de PFP, wees de
aangekondigde ANC-geweldscam-
pagne af. Hij noemde een campag
ne van bloedvergieten en dood
slecht voor de zaak, waarvoor het
ANC zegt te vechten. De leider van
de grootste kleurlingenpartij in het
parlement, dominee Allan Hen-
drickse, die zegt een campagne te
voeren voor de legalisering van het
ANC, waarschuwde Tambo dat
zo'n houding alleen maar meer
agressiviteit van de kant van de
blanken zou uitlokken. Tot zover
onze correspondent
Europa
De woordvoerder van het minis
terie van buitenlandse zaken in
Den Haag deelde gisteren tegen
over het ANP mee dat de twaalf
landen van de Europese Gemeen
schap overleggen hoe Zuid-Afrika
kan worden weerhouden van mili
tair optreden tegen zijn buurland
Botswana.
Nadat zaterdag in het grensge
bied bij Botswana blanke Zuidafri
kanen op een mijn waren gereden,
dreigde de Zuidafrikaanse rege
ring begin deze week met „gepaste
stappen", als Botswana de strijders
van het African National Congress
niet zou beletten acties op Zuid-
afrikaans grondgebied te onderne- BEIROET - Moslem-vrouwen demonstreerden gisteren voor de Egyptische
men. De regering van Botswana ambassade in Beiroet tegen wat zij noemen 'de moord' op de politieman
heeft willens en wetens ontkend Suleiman Khater. Khater, die in Egyptische gevayigenschap verkeerde
guerrillastrijders van het ANC on- omdat hij in de Sinaï-woestijn zeven Israëli's had doodgeschoten, heeft
derdak te bieden. volgens de Egyptische autoriteiten zelfmoord gepleegd. (foto api
hoge mate subjectief.Vermoede- die zetel weet te bemachtigen,
lijk kan al vrij snel blijken welke De secretaris-generaal van de
schade de Conservatieven door de Westeuropese Unie (WEU), de
kwestie hebben opgelopen, nu een Belg Alfred Cahen, is overigens
Lagerhuislid in een Frans zieken- voorstander van een „Europese
huis is overleden. De dood van de optie" voor de overname van het
56-jarige Martin Stevens betekent helikopterbedrijf Westland. In de
dat een tussentijdse verkiezing Westeuropese Unie zijn België,
moet worden gehouden in het zeer Nederland, Luxemburg, Italië,
kwetsbare Londense district Ful- Groot-Brittannië, Frankrijk en de
ham. De kans is groot dat Labour Bondsrepubliek verenigd.
Hof gelast bestand in Sahara
DEN HAAG (ANP) - Om nieuwe gewapende conflicten tussen Burkina
Faso en Mali te voorkomen moet een demarcatielijn worden afgesproken
waarachter de troepen van beide landen worden teruggetrokken. Indien
de twistende partijen er binnen de gestelde termijn van twintig dagen
niet uitkomen, zal het Internationaal Gerechtshof door middel van een
vonnis een voorlopige grenslijn aanwijzen. Dit heeft een speciale, uit vijf
rechters bestaande, Kamer van het Hof in Den Haag gisteren unaniem
bepaald.
Na een korte oorlog eind december j.l. hadden de twee Westafrikaanse
landen het Hof gevraagd om in het al jarenlang slepende grensconflict
een voorlopige uitspraak te doen, om het op 31 december 1985 gesloten
bestand voort te kunnen zetten. De landen moeten afzien van elke actie
die het conflict verergert of verlengt en de rechten van de andere partij bij
de uitvoering van de definitieve uitspraak van het Hof in gevaar brengt.
Ook mogen de regeringen van Burkina Faso en Mali geen acties onder
die het vergaren van bewijsmateriaal in de zaak belemmeren.
gens niet beter kunnen illustreren ^TJslE^GPD^r^N??10^
dan met de bomaanslag donder- (GPü/Ktr./ANn De
dafmarht in dp havpnstad Dnrhan Br,*se Conservatieve Partij lijkt
grote schade op te lopen van het
aftreden van de minister Heselti
ne (defensie). Een telefonische en
quête van de BBC maakt duide-
De premier zei gisteren tijdens
willen vuil maken. Maar haar
w woordvoerders deden gisteren
de buurlanden, waar zich n°£ hun uiterste best de
druk die Heseltine donderdag, tij
dens zijn dramatische persconfe
rentie gaf van een premier die ma
nipuleert en rommelt om haar zin
maar te krijgen, uitgewist te krij
gen. Heseltine's weergave van de
kabinetszittingen over Westland
is, aldus deze woordvoerders, in
BRUSSEL - De Belgische rege
ring gaat de vrije beschikbaarheid
van vuurwapens aan banden leg
gen. Een aantal wapens wordt zon
der meer verboden, voor andere
wordt een vergunning vereist. Bo
vendien zal iedereen die een wa
pen koopt geregistreerd worden.
Minister van justitie Jean Gol zal
daarover dezer dagen een wets-
door
Hans de Bruijn
voorstel indienen bij het Belgische
parlement.
De maatregelen zijn een direct
gevolg van de terreurgolf die Bel
gië het laatste jaar heeft geteisterd,
waarbij veelvuldig van zware, vrij
verkrijgbare wapens is gebruik ge
maakt.
Er komt een absoluut verbod op
het prive-bezit van automatische
(militaire) snelvuurwapens, auto
matische 'riot-guns' en automati
sche lichte geweren van het kaliber
22, de zogenaamde 'long rifle*. De
'Bende van Nijvel', die enkele zeer
bloedige overvallen heeft gepleegd
waarbij in de voorbije herfst 16
mensen werden gedood, maakte
daarbij gebruik van een automati
sche riot-gun, die in korte tijd 12
patronen met elk twaalf loden ko
gels kan afvuren.
Vergunning
De 'gewone' riot-gun, ook een
door de bende gebruikt wapen, als
mede halfautomatische jachtgewe
ren en 22-geweren zullen slechts te
koop zijn met een speciale vergun
ning van de procureur des ko-
nings, de justitie dus. Datzelfde
gaat gelden voor alarmpistolen en
bepaalde spuitbussen met gassen
die gebruikt worden tegen overval
lers.
Jachtgeweren en wapens voor de
schietsport zullen slechts verkocht
mogen worden op vertoon van een
vergunning die moet worden afge
geven door de plaatselijke politie-
of rijkswachtcommandanten. Ten
slotte zal elke wapenkoper moeten
worden geregistreerd door de win
kelier. Die gegevens gaan naar de
justitie, die ze in een databank
stopt.
Handvuurwapens, zoals revol
vers en pistolen, waren altijd al aan
vergunningen gebonden. Maar op
basis van de wapenwet van 1933
waren vooral geweren, hoe zwaar
ook, vrij verkrijgbaar. Identificatie
van de koper is op dit moment nog
niet nodig. Volgens de justitie zijn
in Belgie ongeveer 800.000 gewe
ren in omloop.
Bloedig
De regering heeft, onder druk
van de wapenhandel, steeds geaar
zeld maatregelen te nemen tegen
de vrije verkoop van wapens. Maar
na de bloedige optredens van de
Bende van Nijvel werd de roep om
beperking vanuit de publieke opi
nie zo groot, dat een wetswijziging
niet kon uitblijven.
De Belgische wapenhandelaars
lieten eerder weten geen grote be
tegen enigerlei beperking
te hebben. Diverse wapenhande
laars vragen bijvoorbeeld al naar
de identiteit van de koper, hoewel
dat helemaal niet nodig is. Maar
met de nu voorgestelde maatrege
len zal de wapenhandel meer pro
blemen hebben, omdat daarvan
ongewtijfeld een ontmoedigend ef
fect op de koop zal uitgaan.
Wat de Belgische justitie denkt
te gaan doen aan de 800.000 wa
pens die reeds ongeregistreerd in
omloop zijn is niet duidelijk. For
meel zal iedere wapenbezitter zich
moeten aangeven, maar controle
daarop lijkt nauwelijks mogelijk.
Er zullen dus nog lange tijd zeer
veel schietklare vuurwapens in
omloop blijven.
Socialisten
De Belgische socialisten gaan
deze maatregelen lang niet ver ge
noeg. Zij willen een volledig ver
bod op wapenbezit, zoals dat in Ne
derland geldt. Ook vinden zij dat
de vergunning-verlening in een
hand, de justitie, moet zijn en niet
bij de plaatselijke politie hoort te
liggen.
Minister Gol heeft ook aange
kondigd dat voortaan een vergun
ning nodig zal zijn voor het bezit
van (antieke) wapenverzamelin
gen. Voorts zullen schietverenigin
gen onderworpen worden aan een
statuut, waarin regels worden ge
steld voor de ballotage van de le
den en het gebruik en de verstrek
king van sportwapens aan die le
den.
Een van de argumenten tegen
het verbieden van vuurwapens is
altijd de vrees voor het ontstaan
van een 'zwarte markt' geweest. Op
diverse Belgische rommelmarkten
zijn wapens te koop (ook pistolen
en revolvers), die onklaar zijn ge
maakt. 'Voor verzamelaars' wordt
er dan bij gezegd, maar de verko
per is altijd zeer bereid om de
cliënt te vertellen hoe het wapen
weer vuurgereed kan worden ge
maakt. Tegen die praktijken biedt
de nieuwe wet-Gol weinig bescher
ming.
Amerikaanse tv-
serie op de plank
na kritiek Moskou
NEW YORK (AFP) - De Amen-
kaanse omroeporganisatie
ABC heeft de televisieserie
„Amerika" over het leven in de
VS na een machtsovername
door de Sowjet-Unie uitge
steld, omdat het Kremlin dreig
de het werk van haar journalis
ten in Moskou te bemoeilijken-
.Moskou vindt dat het televisie
feuilleton een „anti-Sowjet-ka-
rakter" heeft en liet weten dat
het Jammer zou zijn de ver
standhouding tussen Moskou
en de journalisten van ABC te
zien verslechteren". Sowjet-
functionarissen voor culturele
zaken heten zich eerder al mis
prijzend uit over het gehalte
van de speelfilms „Rocky IV"
en „Rambo" met Sylvester
Stallone.
ADVERTENTIE
Met de RenteKeuze Hypotheek van het Bouwfonds
heeft u uw hypotheek volledig in eigen hand. U profiteert
altijd van de laagste rente (nu vanaf 7.3%). U mag tussen
tijds boetevrij aflossen. Het maakt niet uit of u leent mèt
of zónder gemeentegarantie. En evenmin of u een nieuwe
of een bestaande woning koopt.
Bovendien kunt u op elk gewenst moment besluiten de rente
alsnog vast te zetten, kosteloos en zonder voorwaarden.
In dat geval stapt u gewoon over naar een
andere, veilige Bouwfonds Hypotheek.
De RenteKeuze Hypotheek is de meest
flexibele hypotheek van Nederland. En
biedt u de vrije keus, iedere maand weer
Bel het Bouwfonds vooreen afspraak of
stuur de bon even in
Den Haag Nassauplein 13 (070)650800
j Naam
I Adres.
In wat voor huis woont i
Huurhuis
Koophuis
Hoeveel wilt u ten hoogste per
maand betalen voor 'n ander
huis? fi_
Hoeveel t
jaarinkomen? f
Opsturen in gesloten envelop nv BOUWfOfldS
zonder postzegel naar:
Bouwfonds, Antwoordnummer 34, Nederlandse Gemeenten
3860 VE Hoevelaken.
De Amerikaanse president Reagan
en zijn minister Shultz (buiten
landse zaken) hadden het al voor
zien. Het is heel goed mogelijk, zo
meldden zij deze week op afzon
derlijke persconferenties, dat de
Amerikaanse economische boycot
van Libië, dit land voorlopig alleen
maar voordelen oplevert.
door
Ton van Brussel
Dat is ook precies wat zich dezer
dagen aftekent. Op de Islamitische
Conferentie in Fez gaven de 46 aan
gesloten landen zonder stemming
een verklaring uit waarin "onver
biddelijke solidariteit" wordt uit
gesproken met de Libische strijd
tegen "de voortdurende provoca
ties en agressieve escalatie van de
kant van het internationale impe
rialisme en het zionisme". Maan
dag volgt nóg een krachtmeting,
als in Tunis de 22 landen van de
machtige Arabische Liga bijeenko
men om zich te beraden over boy
cotmaatregelen tegen de VS.
Ook Moskou staat pal achter
Gaddafi. De belangrijkste kranten,
het persbureau TASS, minister
Sjevardnadze (buitenlandse zaken)
en Anatoly Gromyko (zoon van
president Andrei en directeur van
het Afrika-institiuut van de Acade
mie van Wetenschappen), wezen
de Amerikaanse sancties in scher
pe bewoordingen af en prezen
Gaddafi's strijd tegen de Ameri
kaanse oorlogszucht.
Oppervlakkig beschouwd lijken
dat voorspelbare reacties, maar in
werkelijkheid heeft Gaddafi het
geruime tijd zonder de nu losge
barsten complimentenregen moe
ten stellen.
Vriendschappen
Echte bondgenoten heeft Libië
nauwelijks. Dat fenomeen is in de
Arabische wereld hoe dan ook al
geen lang leven beschoren, maar in
het geval van Libië worden vriend
schappen even snel gesloten als
verbroken. Dat de Libische leider
in het Westen geen enkele popula
riteit geniet, betekent allerminst
geërgerd dat het 'machtige' Syrië
niet in staat is gebleken orde op za
ken te stellen in het verscheurde
Libanon.
Assad en Gaddafi waren vorig
jaar te gast in het Kremlin. De eer
ste kreeg daar te horen dat de Sow
jet-Unie de voorkeur geeft aan een
internationale vredesconferentie,
volgens door PLO-leider Arafat on
dersteund model. Assad heeft het
Arafat kwalijk genomen dat deze
zich na de Israëlische oorlog in Li
banon niet in Damascus, maar in
Tunis heeft gevestigd. Sinds Arafat
de schijn wekt de gewapende strijd
(met uitzondering van acties in be
zet gebied) prijs te willen geven en
een diplomatieke koers te gaan va
ren, is de vijandschap tussen hem
en Assad bezegeld. Dat Moskou
niettemin Arafats kant koos, werd
algemeen uitgelegd als een bittere
tegenvaller voor de Syrische optie.
Vlagvertoon
Gaddafi bij Gorbatsjov: geen vriendschapsverdrag.
dat hij in het Oostblok en in de
Arabische en Afrikaanse wereld
automatisch op handen wordt ge
dragen.
Integendeel, hij heeft ruzie met
Egypte en Tunesië en wekte weer
zin en afkeuring op in de Afrikaan
se wereld tijdens zijn avonturen in
Tsjaad. In de gematigde Arabische
landen ligt hij slecht, omdat hij
niets wil weten van de meer diplo-
matie-gevoelige vleugels in de Pa
lestijnse Bevrijdingsbeweging. In
de Golfoorlog steunt hij niet Irak
maar Iran en bevindt hij zich para
doxaal genoeg aan de zijde van Is
raël dat in Irak het grootste gevaar
ziet.
Ook in meer radicale landen als
Syrië blijft hij wantrouwen opwek
ken, omdat Gaddafi zich nu een
maal graag en tegen de zin van de
al even ambitieuze dictator Assad,
opwerpt als de enige echte leider in
de Islamitische wereld.
Libanon
In de populaire beschouwing
heet het dat zowel Assad als Gad
dafi hun oren naar Moskou laten
hangen en in het Kremlin wapens
en bijbehorende orders afhalen.
Ook in dit geval is de werkelijk
heid anders. Moskou is boven alles
uit op een politieke oplossing van
het Midden-Oosten-conflict en
heeft vorig jaar, tot ergernis van
Assad in die regio een reeks
vriendschapsverdragen afgesloten
met landen, die zich wat de Pale
stijnse kwestie betreft, minder na
drukkelijk hebben geprofileerd.
Het heeft Moskou bovendien zeer
Het bezoek van Gaddafi was nog
minder succesvol. Moskou levert
wapens aan Libië (Europese lan
den doen dat ook), maar houdt er
geen militaire bases op na. Gaddafi
kan zich niet zó openlijk met de
Sowjet-Unie verbinden omdat zijn
rijk niet alleen steunt op strijd te
gen imperialisme en ziortisme,
maar ook tegen het communisme/
atheïsme.
Gaddafi arriveerde in oktober in
Moskou en werd daar niet met het
gebruikelijke vlagvertoon ontvan
gen, De bekoelde relatie werd be
vestigd toen na afloop van het be
zoek een uiterst mager communi
qué werd uitgegeven, waarin geen
melding werd gemaakt van vriend
schapsverdragen. Gaddafi was
daarop uit geweest en wilde met
name de standaardformulering
vastgelegd zien rond wederzijdse
consultatie in internationale kwes
ties en over militaire bijstand in ge
val van agressie. Dat is hem niet
gelukt en ook daaruit valt af te lei
den dat de Sowjet-Unie niet bijster
enthousiast is over de wilde dreige
menten die Gaddafi met de regel
maat van de klok de wereld in
stuurt. Daarbij speelt zeker mee
dat Moskou op het Afrikaanse con
tinent niet op één paard wil wed
den en de lijnen naar de Afrikaanse
wereld open wenst te houden.
Nuances
De Amerikaanse versie van deze
politieke geografie ontbeert we
zenlijke nuances, die ook elke
hoop op Europese steun ijdel ma
ken. Immers: een speurtocht naar
de meer duurzame bondgenoot
schappen van het Libische bewind
eindigt onvermijdelijk in Eurpopa,
waar een reeks van landen, Italië
voorop, grote economische belan
gen met Triploi in stand houden' en
waar Frankrijk en Spanje er gezien
hun relaties met Afrikaanse staten,
veel voor over hebben de onrust
stoker Gaddafi te vriend te hou
den.
Reagans actie heeft niet alleen de
verschillen in denken in het wes
terse bondgenootschap aan het
licht gebracht, maar heeft er even
eens toe geleid dat zowel de Arabi
sche wereld als de Sowjet-Unie
zich weer zonder terughoudend
heid aan de Libische zaak hebben
verplicht. Gevoegd bij het specula
tieve karakter van de Amerikaanse
beschuldigingen en bij het twijfel
achtige effect van de afgekondigde
sancties, is de kans groot dat de
Verenigde Staten in dit conflict de
grote verliezer zullen blijven
