'Geen kwestie van hebberigheid'
Sam Spiegel overleden
Bertolucci-film over
laatste keizer China
Sade driemaal in 'Ahoy'
Ricky Nelson (45) omgekomen
Ted de Braak over de spanning van de 1,2,3-Show
Glenn Miller mogelijk
door RAF neergehaald
DONDERDAG 2 JANUARI 1986
KUNST
PAGINA 27
Ted de Braak, presentator van de 1,2,3-Show.
Amerikaanse filmproducent
NEW YORK (AFP/ANP) Sam
Spiegel, een van de grootste film
producenten van Hollywood en
maker van beroemde films als 'The
African Queen' en 'On the Water
front', is op 81-jarige leeftijd tij
dens zijn vakantie op het in het Ca-
ribisch gebied gelegen eiland
St.Maarten overleden.
De op 11 november 1904 in Oos
tenrijk geboren Sam Spiegel be
gon zijn loopbaan bij de film in
Hollywood in 1927 als tekstbewer
ker. Na weer enige tijd in Berlijn te
hebben gewerkt moest hij in 1933
vluchten voor de nazi's en vestigde
zich in 1935 in de Verenigde Sta
ten.
Onder het fonetisch op zijn echte
naam lijkende pseudoniem
S.P.Eagle maakte hij 'Tales of
Manhattan' (1942), 'The Stranger'
(1945), 'We were Strangers' (1948),
'African Queen' (1951), 'On the Wa
terfront' (1954), The Strange One'
(1957), 'The Bridge on the River
Kwai' (1957), 'Suddenly Last Sum
mer' (1959), 'Lawrence of Arabia'
(1962), 'The Chase' (1966), 'Nicholas
and Alexandra' (1975), "The Last
Tycoon' (1976), 'Betrayal' (1983).
Drie van zijn films, 'On the Water
front', waarin Marlon Brando de
buteerde, The Bridge on the River
Kwai' en 'Lawrence of Arabia' wer
den met een Oscar bekroond.
Zowel in beeld als buiten beeld
blijft hij zijn kandidaten verde
digen. Ook al denkt menige te
levisiekijker dat een man of
vrouw puur en alleen aan een
spelprogramma meedoet om
dat hij of zij kans maakt op een
splinternieuwe auto, Ted de
Braak gelooft hier pertinent
niet in. Sterker nog: hij weigert
deelnemers aan de show af te
vallen. Niet alleen tijdens de
uitzending, maar zelfs ook we
ken en maanden later neemt
hij z'n kandidaten te allen tijde
in bescherming.
door
Berrie van Helden
"Een kandidaat doet niet uit heb
berigheid mee. Daar ben ik van
overtuigd", aldus Ted de Braak.
"Natuurlijk wordt een deelnemer
weieens fanatiek. Waarom? Omdat
hij in mijn show graag wil laten
merken dat hij weet wat met de
twee zinnen (aan de hand van een
cryptische omschrijving en een
voorwerp moeten spelers er achter
zien te komen wélke prijzen te win
nen zijn) wordt bedoeld. Op dat
moment denkt de kandidaat niet
eens aan de prijs die wellicht aan
z'ii neus voorbijgaat".
De Braak: "Nee, hij wil tegen
over zijn familie en de miljoenen
kijkers niet afgaan. Het eergevoel
dat de kandidaat heeft wanneer
blijkt dat hij de cryptische om
schrijving begrijpt, is hem meer
waard dan de prijs die er aan vast
zit. Maar aangezien de Nederlan
ders een achterdochtig volKje vor
men, zal het moeilijk zijn mensen
hiervan te overtuigen".
Volgens De Braak doen de deel-
- nemers om de spanning in plaats
van uit hebberigheid mee. "En om
die spanning op te voeren worden
er prijzen ter beschikking gesteld.
Dat is toch een natuurlijk iets.
Waarom zetten kaartspelers een
luttel bedrag van tien cent in. Al
leen omdat dan de spanning groter
is dan wanneer er niets tegenover
staat".
"Zo is het leven toch?", stelt de
programma-maker. "Haal je die
spanning eruit, dan wordt het le
ven, en het spel een saaie toestand.
Niet?"
"Waarom ziet men in een circus
graag trapezewerkers? Omdat er
sprake is van een spanningsveld.
En om die spanning op te voeren
wordt met opzet weieens een mis
stap begaan. Zo moet je ook een
kwis of een spelprogramma zien.
Geen mens neemt achter dé 1-2-3
tafel plaats om een auto van zeven
tien mille te winnen. Hoewel het
makkelijk is dat te veronderstel
len".
De Braak: "Met die prijzen wordt
verder dan ook niets bedoeld. Het
is puur een stimulans of een aan
sporing. Bovendien: een show
moet natuurlijk ook een show zijn.
Een programma met alleen een
palmpje op de achtergrond spreekt
niet bepaald tot de verbeelding. En
een auto ziet er nu eenmaal specta
culairder uit dan bijvoorbeeld een
encyclopedie".
"Bovendien realiseren een hele
boel mensen zich tijdens het pro
gramma gewoon niet wat ze alle
maal winnen. Je hoort dan ook wel
eens: wat moet ik met een auto, ik
heb een goede wagen of: een reis is
wel leuk, maar ik kan niet weg. In
zo'n geval wordt dan altijd een re
geling getroffen die minder waard
is dan de splinternieuwe auto of de
fantastische reis".
Problemen over prijzen heeft De
Braak, die bijna twintig jaar spel-
programma's presenteert, nimmer
gehad. „Dat durf ik met duizend
procent zekerheid te zeggen. Je
krijgt uitsluitend reacties in de
trant van: het was enig, wat een
heksenketel en ik vond het een
grandioze ervaring".
Omwille van de spanning heb
ben de makers van de 1-2-3 Lotto
Show besloten kandidaten niet te
helpen. "We zullen geen hints ge
ven. In mijn beginjaren heb ik dat
weieens gedaan, maar dat is nu uit
den boze. Dat komt ook doordat
medewerkers het nu weieens leuk
zouden vinden als de mispoes (een
ludieke, niet-waardevolle prijs) er
uit gaat. Dit stuit mij wel tegen de
borst, maar ik kan dit begrijpen".
"Daar staat tegenover", aldus De
Braak, "dat mensen langzamer
hand beginnen door te krijgen hoe
't werkt. En als je goed nadenkt,
kun je achter de betekenis komen.
Want de prijzen zjjn verscholen in
de zinnen, die ik tussen twee haak
jes zelf bedenk".
Negatief
Mensen die vanuit een warme
huiskamer negatief op kandidaten
reageren, zijn volgens De Braak
zelf negatief. "Ze hebben een rot
dag gehad of hebben net een ruzie
achter de rug. Dat reageren ze dan
af op de buis. Of ze zijn jaloers op
een kandidaat omdat ze zelf niet
meedoen. Die 'klerelijer' of dat
'rotwijf, zijn ze zelf'.
"Maar gelukkig krijgen we
hoofdzakelijk positieve reacties
van kijkers. Mensen die blij zijn
voor de deelnemers en die plezier
hebben beleefd aan de uitzending.
Een dergelijke positieve opstelling
is echter niet een ieder gegeven".
De Braak: "Mocht een kandidaat
toch laten merken dat hij puur om
de prijzen meespeelt, dan geeft je
dat als presentator toch een fantas
tisch handvat. Je kunt er alert op
inspelen. Dat zou ik direct doen.
Wel met in m'n achterhoofd dat je
entertainment moet brengen. Je
bent tenslotte met een vak bezig".
"Een schot voor open doel daar
entegen zou ik nooit benutten. Op
bijzondere namen of duidelijke pi
kante dingen zal ik nimmer probe
ren (dubbelzinnige) grappige toe
spelingen te maken. Dat vind ik te
gemakkelijk".
En gemakkelijk wil De Braak het
zichzelf niet meer maken. De show
moet kwaliteit hebben. Daar
streeft hij naar. "Ik wil volwassen
entertainment brengen". En daar
is vakmanschap voor nodig, vindt
De Braak. "Ik probeer ook nog
steeds de kwaliteit van de show op
te vijzelen".
Het woord spelletjescultuur dat
door de negatieven te pas en onpas
wordt gebezigd, neemt de De
Braak dan ook met de grootste
moeite in zijn mond. De Braak:
"Het is duidelijk badinerend be
doeld. Het lijkt alsof spelletjes een
vies woord is". De programma-ma
ker is het met deze kritiek niet
"Elke omroep is verplicht naast
onderdelen als sport, nieuws,
kunst en cultuur, ook amusement
te brengen. En amusement is op
zich een spel. Bovendien blijkt ge-
PEKING (Rtr) - De Italiaanse film
regisseur Bernardo Bertolucci is
van plan het leven te gaan verfil
men van de laatste keizer van Chi
na. Er zullen meer dan 10.000 kos
tuums voor worden gemaakt.
De opnamen voor 'De laatste kei
zer' zouden in april beginnen in de
voormalige keizerlijke paleizen
van Peking en Changchun en min
stens 18 weken duren.
Als draaiboek van de film dient
de autobiografie van Henry Pu Yi,
die in 1908 keizer werd en in 1911
afgezet, toen de Chinese republiek
werd uitgeroepen.
gevallen Japanse troepen stichtten
in het noordoosten van China. De
keizer werd later als oorlogsmisda
diger in Tokio berecht en voor ne
gen jaar, tot 1959, in China gevan
gen gezet. Hij overleed in 1967.
De rol van Henry Pu Yi als jonge
man en man van middelbare leef
tijd zal worden gespeeld door de
Amerikaanse acteur John Lone,
die speelde in 'The Year of the Dra
gon', die als anti-Chinees werd af
gekraakt.
Het script dat Bertolucci en twee
medewerkers hebben geschreven
is goedgekeurd door het Chinese
ministerie van cultuur.
ROTTERDAM - De Engelse pop-
zangeres Sade geeft in februari
drie concerten in het Rotterdamse
sportpaleis Ahoy. De zangeres zou
aanvankelijk tweemaal optreden,
te weten op 18 en 19 februari. Toen
bleek dat deze twee concerten bin
nen énkele uren waren uitverkocht
toonde Sade zich bereid een derde
concert te geven, op 20 februari. De
kaartverkoop voor dit derde con
cert is vandaag begonnen.
Overigens is ook het concert dat
de Engelse groep Supertramp op
13 februari in Ahoy geeft al uitver
kocht. Verder is er een optreden
van de Engelse zanger, bassist en
gitarist Sting te verwachten, op 14
en 15 februari in Ahoy.
Bij vliegramp in Texas
DE KALB (UPI/Rtr) - De Ameri
kaanse rock- en country-zanger
Ricky Nelson, een tiener-idool uit
de jaren 50, is dinsdagavond bij
een vliegtuigongeluk om het leven
gekomen. Zijn vriendin (Helen
Blair) en vijf leden van zijn band
vonden eveneens de dood.
Het ongeluk gebeurde tijdens
een vlucht met het privé-vliegtuig
van Nelson, een tweemotorige DC-
3, van Guntherville (Alabama) naar
Dallas (Texas), waar de 45-jarige
zanger een concert zou geven. De
piloot en een andere inzittende
raakten ernstig gewond.
Volgens de commandant van de
brandweer in De Kalb (Texas),
waar het toestel verongelukte,
zocht de piloot waarschijnlijk naar
een geschikte landingsplaats om
dat er aan boord brand was uitge
broken. De laag vliegende DC-3
kwam in aanraking met een hoog
spanningsleiding en stortte in be
bost gebied neer.
Nelson werd populair in de be
ginperiode van de rock-'n-roll met
Elvis Presley, met songs als 'Hello,
Mary Lou', 'Travellin' Man', 'You
're my one and only love' en 'I'm
walking'. Hij raakte in de jaren 60
op de achtergrond, maar keerde in
1972 terug met zyn vijf man sterke
Stone Canyon country-rock band.
'Garden Party', een autobiogra
fisch weergave van de onplezierige Ricky Nelson en zijn vriendin Helen Blair, die met de leden van Nelsons
ontvangst die hij in het Newyorkse band bij een vliegtuigongeluk zijn omgekomen. (foto ap>
Madison Sqare Garden had gekre
gen, werd in 1973 een tophit. Daar- wel hij hoofdzakelijk bekend was Bravo', 'A story of three loves' en
na verbleekte de belangstelling om zijn rock-muziek. Hij trad op in 'Love and kisses',
voor Ricky Nelson echter weer. films als 'Here come the Nelsons', Ricky Nelson laat vier kinderen
Nelson was ook filmacteur, hoe- 'Wackiest ship in the army', 'Rio uit een vorig huwelijk na.
1(1) Nikita - Elton John
2 (2) Say you say me - Lio
nel Richie
3(3) Sun City - Artists Uni
ted Against Apartheid
4 4) I'm your man - Wham
5 (6) Alles wat ademt - Rob
de Nijs
6 (10) A good heart - Feargal
Sharkey
7(8) Russians - Sting
8(5) Take on me - Aha
9(9) Gambler - Madonna
10 (12) Holding back the years
- Simply Red
11 7) Trapped - Colonel
Abrams
12 (18) Face the face - Pete
Townshend
13 (14) Life's what you make it
- Talk Talk
14 (19) Saving all my love for
you - Whitney Houston
15 (37) Hurts to be in love- Gi-
no Vannelli
16 (11) Cloudbusting - Kate
Bush
17 (20) Hit that perfect beat -
Bronski Beat
18 (25) Stairway to heaven -
Far Corporation
19 (13) The power of love-Jen
nifer Rush
20 (16) Slave to the rhythm -
Grace Jones
21 Broken wings - Mr.
Mister
22 (30) Step by step - Silver
Pozzoli
23 (29) Walk of life - Dire
Straits
24 (35) In the heat of the night
- Sandra
25 (15) Alive and kicking -
Simple Minds
26 The show - Doug Fresh
and Get Fresh Crew
27 (17) Don't break my heart -
Ub 40
28 1 You're a friends of mi
ne - ClemonslBrowne
29 (36) We built this city -
Starship
30 (23) That's what friends are
for - Dionne Warwick
and Friends
31 (24) The heaven I need -
The Three Degrees
32 Unique - Dolly Dots
33 (21) One vision - Queen
34 My hometown - Bruce
Springsteen
35 Westend girls - Pet
Shop Boys
36 (32) Alle meisjes willen kus
sen - John Spencer
37 (31) Sophietje - De Vrolijke
Vagebonden
38 (26) Maria Magdalena -
Sandra
39 (27) Election day - Arcadia
40 (22) Road to nowhere - Tal
king Heads.
(Stichting Ned. Top 40)
spelprogramma's op radio of tele
visie zijn. "Je kunt inderdaad geen
tv of radio aanzetten of je krijgt te
maken met een kwis of een spel.
Maar datzelfde geldt voor actuali
teitenrubrieken, pop- en sportpro
gramma's".
De Braak is echter geen voor
stander van al te gemakkelijke
spelletjes (de eerste vijf mensen
die een bepaald nummer draaien
krijgen een prijs - op welke dag is
sinterklaas jarig - wat voor een dag
is het vandaag). Hij vindt dat de
kandidaat wel iets moet presteren.
"Daarom maken wij de cryptische
zinnen steeds moeilijker".
Een ander fenomeen waarmee
ook De Braak te maken kreeg, was
de koppeling van een lotto aan de
televisieshow. "Misschien is dit
een aanvechtbare methode, maar
ik vind het wel de meest menselij
ke manier die er is om een ander te
helpen. Hoewel een lotto voor mij
persoonlijk niet hoeft".
"Daarnaast", erkent hij, "is iets
dergelijks natuurlijk ook niet los te
zien van het begrip kijkcijfers".
"Eigenlijk zou zoiets niet nodig
hoeven zijn", meent de presenta
tor. "Eigenlijk zou het vanzelfspre
kend moeten zijn dat een ieder een
goed bestaan leidt met voldoende
koopkracht. Maar zolang dat niet
het geval is, vind ik het vanzelf
sprekend dat iets wordt gedaan om
die mensen te helpen. Dan is dit
volgens mij de manier, omdat de
genen die je helpt op deze wijze
niet gebrandmerkt worden".
"Ze hoeven dan ook geen dank
jewel te zeggen als ze een gulle ge
ver tegenkomen. Nee, nu is het
duidelijk: je koopt een lot voor je
zelf, om kans te maken op bijvoor
beeld een auto. Datje daarmee een
ander helpt, is meegenomen Maar
aan wie uiteindelijk het geld ten
goede komt, weetje niet".
NEW YORK (AP) - Twee voorma
lige Britse luchtmachtofficieren
hebben een nieuwe aanwijzing ver
schaft over de mogelijke oorzaak
van de verdwijning van de Ameri
kaanse musicus Glenn Miller in de
cember 1944. Als hun verhaal klopt
hebben Britse bommen de Ameri
kaan het leven gekost.
De navigator en de piloot van
een RAF-bommenwerper hebben
verklaard dat zy op 15 december
1944, na een afgebroken vlucht
naar Duitsland, hun overgebleven
bommen boven het Kanaal hebben
afgeworpen. Even later zagen zij
een Norseman vliegtuig onder zich
in het Kanaal vallen. Het toestel
leek door de schokgolven van de
bommen onklaar te zijn geraakt.
Miller, die op 15 december 1944
boven het Kanaal verdween, vloog
in een Norseman D-64. Hij was op
dat moment majoor in het Ameri
kaanse leger en leider van de band
van de Amerikaanse luchtmacht.
Hij was uit Engeland op weg naar
Parijs voor een optreden.
Nieuwe theorie over dood bandleider
De officiële verklaring voor de
verdwijning van Miller was tot nu
toe dat het toestel in de dikke mist
boven het Kanaal last van ijsvor-
ming op de vleugels had gekregen
en was neergestort.
Het bomverhaal werd vong jaar
voor het eerst verteld door naviga
tor Fred Shaw die nu in Zuid-Afri-
ka woont. Het verhaal werd echter
van de hand gewezen, omdat er die
dag geen RAF-toestellen in de
lucht zouden zijn geweest.
Nader onderzoek toonde echter
aan dat er op 15 december 1944 wel
degelijk een escader van de RAF
was opgestegen, maar boven noord
Frankrijk was omgedraaid. De pi
loot van het bewuste toestel, Victo
ry Gregory bevestigde het verhaal
van Shaw tegenover de Times. 'De
staartschutter, die voortdurend op
de uitkijk zat, zag het toestel op
wippen en in zee storten,' vertelde
hij. Gevraagd waarom hij het ver
haal niet eerder had verteld, ant
woordde Gregory dat hij zich er
destijds weinig van had aangetrok
ken. 'Het enige waar ik mij druk
om maakte was om mijn kist veilig
thuis te krijgen. Het was oorlog en
er stortten duizenden vliegtuigen
Glenn Miller als militair tijdens
de Tweede Wereldoorlog, (foto gpd»
woon dat deze vorm van amuse
ment het beste aanslaat. Niet voor
niets beschikt vrijwel iedere om
roep tegenwoordig over een derge
lijk programma".
Toch is er volgens hem geen
sprake van concurrentie. "Andere
shows zie ik niet eens. Daar heb ik
geen tijd voor".
Door het "enorme" aanbod is het
naar zijn mening wel moeilijk voor
de programma-makers origineel te
blijven. "Je hoort natuurlijk dik
wijls iets over andere shows en dan
denk ik inderdaad: inmiddels heb
ik er zestig gemaakt en langzamer
hand zie je alles wat je ooit hebt
gedaan weer voorbij komen. Ik
hoop maar dat mijn show anders
Daarnaast is volgens De Braak
een showprogramma zonder spel
letjes gewoon niet te betalen. Je
hebt om een dergelijke show te
kunnen maken, enorm veel men
sen en een zee van (kostbare) tijd
nodig. Denk alleen maar aan bal
let- en orkestrepetities. Daarnaast
komt bij een dergelijk programma
volgens mij ook iets als zelfver
heerlijking om de hoek kijken".
Dat is duidelijk niet waarnaar De
Braak streeft. Hij wil een gezellige
uitzending maken waarin veel aan
dacht is besteed aan de atmosfeer.
"De gehele show moet zich afspe
len in een geladen atmosfeer, ge
stoeld op een vriendelijke basis.
Het mag niet zo zijn dat kandida
ten elkaar met het mes op tafel pro
beren weg te spelen.
Diep gat
De Braak: "Daarom moetje over
goede en leuke deelnemers(sters)
beschikken. Ik wil mensen van wie
kijkers thuis zeggen: die kandida
ten zou ik wel voor een feestje wil
len uitnodigen. Dat is voor mij een
selectiecriterium. Tijdens de uit
zending ben ik dan de gastheer die
mensen op hun gemak stelt en die
er voor waakt dat mensen in een
diep gat vallen. Je moet kandida
ten soms tegen zichzelf in bescher
ming nemen, want anders worden
ze drie maanden later nog herin
nerd aan die ene opmerking of
handeling".
Hij vindt evenmin dat er te veel
Britse sopraan
Gwyneth Jones
voortaan 'Dame'
LONDEN (Rtr) - De 49-jarige Brit
se sopraan Gwyneth Jones, die een
ware ovatie van een verwend Ita
liaans publiek kreeg op een recen
te "Opera-voor-Afrika"-avond in
het openluchttheater van Verona,
is op nieuwjaarsdag 'Dame Com
mander of the Order of the British
Empire' (DBE) geworden.
De dirigent Edward Downes, de
dichter Charles Causley en de ac
teur Alex McCowen werden com
mandeur in dezelfde orde.
De 65-jarige actrice Beryl Reid,
die internationale lof oogstte voor
haar rol in de film 'The Killing of
Sister George', werd officier in de
orde.
Steve Cram, de 25-jarige wereld
records houdende athleet, werd
MBE ('Member of the Order of the
British Empire') en een brand
weerman die zich onderscheidde
bij de brand die een tribune ver
nielde in het voetbalstadion van
Bradford in de maand mei, kreeg
de British Empire Medal.
De hoogste onderscheiding die
de koningin verleende was be
stemd voor de 71-jarige scheikun
dige en kanselier van de universi
teit van Sheffield, Sir Frederick
Dainton, die 'Lord' werd voor het
leven.
Garfield Todd, 77-jarige in
Nieuw-Zeeland geboren oud-pre
mier van het vroegere Rhodesië,
kreeg het 'Sir' voor zijn naam.
In Engeland is heftige kritiek ge
spuid op premier Margaret That
cher, omdat zij van de traditionele
lintjesregen de Ierse rockzanger
Bob Geldof niet heeft laten profite
ren. Geldof heeft in 1985 miljoenen
dollars bijeengebracht voor hon
gerlijdende Afrikanen.
Politici in Londen zeiden dat
Geldof in de voordracht van de
premier aan de koningin een voor
de hand liggende keuze zou zyn ge
weest.
