r
n
n
Hausse verdrievoudigde het koerspeil
A
p
f
V
Peru ontneemt
oliemaatschappij
VS bezittingen
Goede zaken met vuurwerk
'Neem nou van mij
aan dat die zee
vol met schol zit'
Aruba
overweegt
ontmanteling
raffinaderij
Weg vrij voor overneming
Seat door het VW-concern
PAGINA 6
ECONOMIE
ZATERDAG 28 DECEMBER 1985
LIMA (DPA/GPD/AP) - De regering van Peru heeft beslo- ?®ptT,ber elst*,A™ba ln de
ten de produktievergunningen van de Amerikaanse olie- bedrag van 250 majSen doUarvoor
maatschappij Belco niet te verlengen en de bezittingen milieuschade en ontmantelings-
van de onderneming te laten overnemen door het Pe
ruaanse staatsolieconcern Petroperu. Dit heeft de presi
dent van Peru, Alan Garcia, gisteren laten weten. Belco zal
schadeloos worden gesteld. Het bedrag hiervoor wordt
vastgesteld door een commissie waarin ook een vertegen
woordiger van Belco zit.
ORANJESTAD (ANP) - Als de op
tafel liggende plannen voor het
heropenen van de Lago-raffinade-
rij niet haalbaar zijn, zal de nieuwe
Arubaanse regering „zonder uit
stel" besluiten tot ontmanteling
over te gaan. Dat heeft AVP-leider
en beoogd premier, Henny Eman,
in Oranjestad verklaard.
De kosten voor de ontmanteling
worden door deskundigen ge
raamd op tussen de 50 en 100 mil
joen dollar. De ontmanteling kan
voor een a twee jaar werk opleve-
kosten. Exxon heeft reeds gezegd
er niet aan te denken dit bedrag te
betalen en bereid te zijn het laten
aankomen op een juridisch proces.
De Nederlandse Grondmaat-
schappij doet momenteel bodem
onderzoek en boringen om de om
vang van de bodemverontreiniging
vast te stellen. Ruwe schattingen
wijzen erop dat in de afgelopen 60
jaar de inhoud van circa 500.000 va
ten ruwe olie in de Arubaanse bo
dem is verdwenen.
De onderhandelingen tussen
Aruba en Exxon zijn nog steeds
niet afgerond, omdat er iedere keer
een „kandidaat koper" voor de raf
finaderij ten tonele verscheen,
waar het Arubaanse bestuur ge
sprekken mee aanging.
Recentelijk reisde een Arubaan
se delegatie naar de Bondsrepu
bliek Duitsland om te spreken met
de maatschappij Marimpex in
Hamburg. De delegatie kwam
„hoopvol", maar zonder defintieve
contracten terug naar Aruba.
Eerder dreigde Garcia al de olie
winning van nog twee andere bui
tenlandse maatschappijen over te
laten nemen door Petroperu als die
ondernemingen niet meer wilden
investeren en niet meer belasting
wilden betalen. De Peruaanse re
gering wil dat de bedrijven (Occi
dental en Oxybridas) 500 mihoen
dollar steken in de opsporing en
winning van olie.
Dat bedrag hebben de maat
schappijen zich de afgelopen vier
jaar aan belasting kunnen bespa
ren als gevolg van een beslissing
van de voorgaande regering van
president Belaunde Terry. In 1980
werd de belasting die de maat
schappijen moesten betalen ver
laagd van 68,5 tot 41 procent op
voorwaarde dat het verschil zou
worden gestoken in exploratie of
vergroting van de olieproduktie.
De investeringen werden alleen ge
daan in produktievergroting, het
geen volgens de huidige regering
niet juist is. De belastingverlaging
is inmiddels ongedaan gemaakt.
Belco heeft zich zo 202 miljoen
dollar kunnen besparen en Occi
dental Petroleum 267 miljoen dol
lar. Wat er met de eigendommen
van Occidental en Oxybridas gaat
gebeuren is nog niet bekend. Vol
gens Garcia wordt een aanbod van
die maatschappijen overwogen.
Belco was tot nu toe goed voor
ongeveer vijftien procent van de
produktie van 180.000 vaten (van
159 liter) olie per dag in Peru. De
staatsmaatschappij Petroperu
krijgt nu de helft van de Peruaanse
oliewinning in handen. Occidental
produceert in Peru 85.000 vaten
per dag.
President Garcia van Peru zei
gisteren geen enkele reden te zien
voor de VS om represailles te tref
fen. "Peru is een souvereine staat.
Dit is geen maatregel tegen buiten
lands kapitaal. Noch is het een an
ti-Amerikaans standpunt", zei hij.
De Nederlands-Britse oliemaat
schappij Shell sloot onlangs een
akkoord met Lima over nieuwe in
vesteringen van 100 miljoen dollar.
Shell boort reeds in de streek rond
de rivier Ucayali, waar het bedrijf
volgens regeringswoordvoerder,
een grote voorraad gas aantrof.
Vliegverkeer
Het sinds jaren afgebroken vlieg
verkeer tussen de Sowet-Ue en de
Verenigde Staten zal op 27 april
worden hervat. Op die datum zal
een vliegtuig uit de Sowet-Uniee
naar New York vliegen en een
Amerikaans vliegtuig naar Mos
kou.
President Reagan had eind de
cember 1981 de landingsrechten
van Aeroflot in de VS opgeschort
als onderdeel van een reeks sanc
ties tegen de Sowjet-Unie na de af
kondiging van de staat van beleg in
Polen.
'Junk bonds'
Het bestuur van het stelsel van
centrale banken in de Verenigde
Staten, de 'Fed', heeft besloten te
wachten met de invoering van re
gels voor beperking van het ge
bruik van 'junk bonds' voor de fi
nanciering van bedrijfsovernemin-
gen. Bij 'junk bonds' gaat het om
schuldbewijzen met een hoog ren
dement die een groter dan normaal
risico dragen.
Koersen van
dollar en pond
doen flinke
stap terug
AMSTERDAM (ANP) - De
koers van de Amerikaanse dol
lar is vandaag vrij sterk gedaald
en kwam daardoor op het laag
ste niveau sinds mei 1983. Ook
het pond sterling moest een
duidelijke stap terug doen.
Op de wisselmarkt in Am
sterdam werd vandaag voor de
dollar een officiële midden
koers vastgesteld van 2,80 gul
den. Dat was ruim 2,5 cent min
der dan de 2,82 gulden van
dinsdag, de dag vóór Kerstmis.
Valutahandelaren schreven de
koersdaling toe aan technische
factoren. Op de Newyorkse
wisselmarkt daalde de dollar
koers verder. Halverwege de
handel werd voor de dollar 2,78
genoteerd.
De koers van het pond ster
ling is nu zeer dicht gekomen
bij de grens van vier gulden. In
Amsterdam kwam een officiële
middenkoers uit de bus van
4,01 gulden, wat een verlies van
bijna drie cent betekende ten
opzichte van de 4,04 gulden van
dinsdag.
Meer en duurder siervuurwerk
LEEUW ARDEN-TILBURG
de hogere prijzen van het Chinese
(GPD) - De omzet van vuurwerk is vuurwerk. "Dat werkt
dit jaar met een derde gestegen, zo teraard omzetverhogend. Daar
wordt geschat. Evenals vorige ja- komt dan nog bij dat wij dit jaar
zet ook ditmaal de tendens
het eerst niet alleen r
duurder siervuur- de grossier leveren, maar ook aan
werk ten koste van het knalvuur- de detailhandel. Dat levert ons een
werk door. Van beide is ditmaal hogere winstmarge op", aldus een
ongeveer evenveel verkocht. Pas woordvoerder van vuurwerkfa-
over enkele dagen kan worden be- briek Schuurmans in Leeuwarden
zien of ook het aantal stuks
werk is gestegen.
De terugloop van het knalvuur
werk is mede te verklaren door de
nieuwe wet op het vuurwerk, die
De vuurwerkfabrieken schrijven f*e jna*o ni
de goede gang van zaken toe i
MADRID (Rtr) - Het Spaanse kabi
net heeft besloten 1,1 miljard dol
lar ter beschikking te stellen om de
weg vrij te maken voor de overne
ming van het grootste deel van het
autoconcern Seat door de West-
duitse Volkwagenfabrieken, zo is
gisteren in Madrid bekendge
maakt. De staatshoudstermaat-
schappij INI, de enige aandeelhou
der van Seat, krijgt een bedrag van
een miljard dollar in contanten en
zal intekenen op een obligatiele
ning van honderd miljoen dollar
teneinde de schulden van Seat
over te kunnen nemen.
VW zal een belang van 51 pro
cent in Seat nemen. In eerdere be
sprekingen werden VW en INI het
erover eens dat de schulden
Seat moesten worden overgeno
men voordat VW een meerder-
heidsbelang zou
actie zal naar verwachting
bruari worden ondertekend.
tal deciBellen bindt. "Het is opval
lend dat alle knalvuurwerk terug
loopt, behalve de astronaut. En die
staat niet bekend als de luidste
knaller", wordt gezegd.
Een woordvoerster van de Fede
ratie Vuurwerkhandel Nederland
zegt: "De voorverkoop loopt in ie
der geval goed". Daarmee doelt zij
op de bestellingen die de handela
ren van hun klanten hebben ont
vangen met het oog op de verkoop-
HÜL.. dagen, maandag 30 en dinsdag 31
De trans- december. Zij is geneigd te denken
dat het "iets beter" gaat dan vorig
jaar, maar heeft nog geen slotoor-
deel.
Seat
Spaa:
de enige
i autofabrikanten die geen
Evenals anderen heeft ook de
eigendom is van diverse buiten- FVN-vertegenwoordigster de
landse eigenaars. In 1984 leed het druk dat er minder "van tevoren
het dan nog interessanter gaat vin
den om vuurwerk af te steken."
Het is de Stichting Consument
en Veiligheid die deze acties voert
met onder meer schrikwekkende
afbeeldingen van verminkte jonge
ren. De bedoeling is het aantal on
gelukken terug te dringen. "Men
kan beter een campagne houden
om te zeggen hoe je het vuurwerk
moet gebruiken", aldus de Federa
tie. "Dit is geen voorlichting. Als je
precies doet wat op de verpakking
staat, kan er niets gebeuren".
Bij een grote vuurwerkgroothan
del bestaat de indruk dat het "iets
rustiger" is dan vorig jaar. Dat
heeft volgens deze zegsman ook
wel te maken met wat hij noemt
"de negatieve reclame" (doelt daar
mee wel op de harde waarschu
wingscampagne van Consument
en Veiligheid). Maar ook, "omdat
de mensen nu eenmaal hun budget
hebben".
Men koopt vaak een pakketje
van f 25, een populaire prijs waar
men niet boven gaat. Daarom
loopt, aldus deze ingewijde, het
aantal stuks steeds terug. Vorig
jaar waren er nogal wat winkeliers
die vuurwerk over hielden. Dat
gaat dan weer terug naar de groot
handel.
Overigens hoopt de bonafide
handel dat de politie zal optreden
concern een verlies van 231 mil- wordt geknald". Dat kan betekene- tegen illegale verkoop. "Want wij
joen dollar
dit jaar wordt nen dat er ditmaal, wellicht dankzij zijn aan regels gebonden
soortgelijk verlies verwacht. In waakzaamheid van de politie, niet het geluidsvolume betreft
oktober ging de Spaanse vakbond zoveel illegaal kon worden
UGT ermee akkoord dat er 4500 ar-
beidsplaatsen bij Seat zouden ver
dwijnen als onderdeel van de over- "Nee", zegt zij, "dat heeft alleen
kocht. Of de mensen schrikken
de waarschuwingscampgne?
vloed op een bepaalde groep, die
zoekt men bij niet-bonafide
verkopers naar de hardere knallen.
En u kunt rustig geloven dat er
weer voor duizenden kilo's stie
kem over de gren^ is gebracht".
Het jaar 1985 zal niet snel uit het
geheugen van de beleggers ver
dwijnen. Over de gehele wereld
bereikten de beursomzetten top-
hoogten en de beursnoteringen
vestigden historische records
aan de lopende band. De hausse
strekte zich vrijwel over het ge
hele jaar uit. Alleen Tokio bleef
in de tweede helft van 1985 onder
druk terwijl de Newyorkse effec-
door
C. Wagenaar
tenbeurs pas in oktober flink op
gang kwam. Maar voor de mees
te effectenbeurzen werd 1985 het
vierde jaar in successie waarin
het hausse-beeld sterk domi
neerde. In augustus j.l. was het
drie jaar geleden waarin Wall
Street voor het eerst resoluut
met de sfeer van pessimisme en
terughoudendheid brak. Het ge
tij keerde en heeft sedertdien bij
na voortdurend in het teken van
de vloed gestaan. De andere gro
te effectenbeurzen in de wereld
gaven zich geleidelijk allemaal
gewonnen en volgden het voor
beeld.
Vooral Amsterdam kwam dit
jaar volledig los. Het algemeen
beursgemiddelde behaalde een
stijging van 35 procent en over
trof daarmee nog aanzienlijk het
niet geringe stijgingspercentage
van 20 procent in 1984. De index
op basis van 1970 (100) kwam de
ze maand op 250 tegen 85 in au
gustus 1982 de grote hausse in
Wall Street een aanvang nam en
Amsterdam nog maar uiterst
schoorvoetend volgde. Vooral in
Wall Street liep de stijging dit
jaar op tot ruim 25 procent en
kwam de index in deze decem
bermaand voor het eerst in de ge
schiedenis boven de 1500. In au
gustus 1982 stond diezelfde in
dex op 800. Terwijl de Newyork
se effectenbeurs zich in ruim
drie jaar dus bijna in koers ver
dubbelde steeg het koerspeil op
de Amsterdamse effectenbeurs
in diezelfde periode tot bijna het
drievoudige. Het meest verba
zingwekkende van deze beurs-
hausse is zijn lange duur. Al ette
lijke keren hebben de Ameri
kaanse beursdeskundigen zich
daarover dit jaar het hoofd gebo
gen. Vele malen luidde de veron
derstelling dat een opgetreden
reactie als de inleiding moest
worden gezien tot het definitieve
einde. Maar niets bleek minder
waar.
Strohalm
Na gedurende de maanden mei
tot en met september rond de
1300 te hebben gescharreld brak
in oktober ook voor Wall Street
het hausse-vuur los. Binnen de
kortste keren doorbrak het
koerspeil de achtereenvolgende
barrières 1400 en 1500 en eindig
de op maar een strohalm afstand
van de 1600. Op zich waarschijn
lijk wel het meest opzienbarende
wat 1985 op beursgebied heeft
voortgebracht. Want inderdaad
begint de lengte van de huidige
beurshausse voor de naoorlogse
jaren iets unieks te worden.
Doorgaans was het zeker met 2,5
tot 3 jaar bekeken. Het zou ook
helemaal geen verrassing zijn ge
weest als Wall Street dit jaar ok
tober met een forse daling was
begonnen. Maar het werd een
nieuwe forse stijging en in 1986
zou wel eens kunnen blijken hoe
fundamenteel belangrijk de ok
tobermaand 1985 voor de beurs-
geschiedenis is geweest. Want
het klinkt gedurfd, maar in
werkelijkheid lijkt het helemaal
niet zo gek dat in de tweede helft
van de jaren tachtig Wall Street
inderdaad de 2000 zal weten te
bereiken. Heel wat analisten dro
men daarvan.
Een effectenbeurs staat niet al
leen. Het koerspeil is de weer
spiegeling van de financieel-eco-
nomische ontwikkeling. Maar
die viel in 1985 voor Amerika wat
tegen. Het land kon dit jaar dan
ook niet de locomotieffunctie
voor de wereldeconomie vervul
len die het voor 1982 en vooral
1983 heeft gehad. Eerder lijkt de
estafette nu aan Europa te zijn
overgedragen waar op de eerste
plaats de Bondsrepubliek econo
mische weer luid van zich laat
horen. Amerika's economische
groei zal dit jaar tot 2,4 procent
terug zijn gelopen, zo wordt ver
wacht, tegen 6,6 procent in 1984.
Vooral het eerste kwartaal 1985
liet een zware steek vallen. In de
loop van het jaar trad een gesta
dig herstel in.
De OESO verwacht voor de
eerstkomende 16 maanden een
groei van 2,5 procent voor de
Verenigde Staten. Niet indruk
wekkend inderdaad, maar vol
doende om de mars er in te hou
den. Het zou tezamen met de per
saldo veel lagere dollar ertoe
kunnen bijdragen dat de rente in
de Verenigde Staten, nog altijd
circa 9 procent, omlaag kan wor
den gebracht. Dit te meer daar
ook de inflatie nog altijd terug
loopt. En dat zou nieuw hausse-
voer voor de beurs betekenen.
Ook voor ons land luiden de
economische vooruitzichten
gunstig. Het jaar 1985 was goed
tot uitstekend met vele bedrijfs
winsten op een 50 tot 100 procent
hoger niveau. De rente werd ver
laagd en de inflatie liep terug.
Volgens de OESO komt de laat
ste in 1986 zelfs op 1,75 procent
van het niveau van de jaren vijf
tig. De economische groei zal in
1985 rond 2 procent bedragen en
volgend jaar 2,5 procent, dus
meer dan in de Verenigde Sta
ten. Daarbij zullen de energie
kosten dalen en naar alle waar
schijnlijkheid ook de rentelas
ten. Geen wonder dat volgens de
gebruikelijke enquête van de ge
zamenlijke Kamers van Koop
handel het Nederlandse bedrijfs
leven een nog beter 1986 ver
wacht.
Toch zijn er ook minpunten.
Onze export steeg dit jaar min
der dan in 1984. Het aardgas zal
in 1986 door de dalende olieprij
zen minder opbrengen en de in
voer van machines zal enorm
stijgen. De verwachte investe
ringsexplosie kan zelfs leiden tot
een tekort op de betalingsbalans
en dit kan een verdere renteda
ling blokkeren. Ook kunnen de
ondernemingen niet doorgaan
met winststijgingen van 50 tot
BEURS
W
E
E
K
100 procent. Daarnaast heeft me
nig bedrijf al vrijwel de grens
van verdere expansiemogelijk
heden bereikt. Eveneens loopt
ook de lastenverlichtingsfase op
z'n eind. En als ten slotte nog ge
wezen kan worden op de politie
ke onzekerheid wegens de nade
rende verkiezingen dan zal dui
delijk zijn dat 1986, ondanks veel
positiefs ook vele onzekerheden
mee zal krijgen.
Voor de Europese optiebeurs
was 1985 opnieuw een briljant
jaar. Gedurende de zomermaan
den was het even stil en krom
pen de omzetten behoorlijk in.
Maar de herfst bracht een enor
me opleving. Het aantal waarden
waarop opties genomen kunnen
worden werd opnieuw uitge
breid. Naarmate het koerspeil
steeg, nam de neiging calls te
schrijven als dekking tegen bais
ses-risico's sterk toe. Aangeno
men mag worden dat in 1986 dit
streven nog populairder zal wor
den.
Schipper Kommer Tanis:
Nederland beleeft sinds een paar
weken een opmerkelijk visserij-
oproer. Links en rechts op de af
slagen worden partijen vis in be
slag genomen en worden vissers
bekeurd omdat ze meer vis bin
nenbrengen dan is toegestaan.
Het quotum is bereikt, heet dat
officieel. Toch gooit een niet ge
ring deel van de vaderlandse
vloot de netten nog steeds uit. Al
is het 24 uur per dag oppassen
geblazen voor marineschepen
die visserij-controleurs aan
boord hebben.
door
Nees Westerhout
Zo ook op de 'Zuiderkruis', de
middelgrote Noordzeekotter van
schipper Kommer Tanis uit Goe-
deree. Zijn bemanningsleden
zijn zijn zoon Jaap, Kees Klok uit
Katwijk en de Ouddorpers Al-
bert Boshoven en Jaap Klepper.
Tanis bestrijdt de opvatting
van sommige visserijbiologen
dat door de intensieve visserij
het scholbestand in de Noordzee
regelrecht op de afgrond afste
vent. "Een mooi verhaaltje, maar
de vangstbeperkingen hebben
een heel andere achtergrond. Die
worden op politieke gronden
vastgesteld. Neem nou van mij
aan dat de zee vol zit met schol".
De Zuiderkruis vist vier dagen
lang aan één stuk door. De plat
vis wordt geen moment rust ge
gund. Pakweg elke twee uur
wordt er een vangst gehaald. Af
en toe kan er een uurtje geslapen
worden. De Katwijker Kees
Klok, een vriendelijke rustige
veertiger, verschijnt bij vrijwel
elke trek in zijn oliegoed als eer
ste aan dek. Klok vist al 25 jaar
en weet niet beter meer. "Het is
een zwaar leven. Maar het is ook
een kwestie van gewenning".
De Noordzeevissers worden 24
uur per dag in de smiezen gehou
den door marineschepen, die de
visserijcontroleurs van de Alge
mene Inspectie Dienst (A.I.D.)
aan boord hebben. Op volle zee
worden kleine oorlogjes uitge
vochten over de maas wijdte van
de netten en de grootte van de
gevangen vis. Officieel geldt als
maas wijdte acht centimeter,
maar het is een publiek geheim
dat veel vissers daar een halve
centimeter onder zitten om hun
vangst te vergroten.
Op een middag ontstaat er lich
te opwinding op de brug van de
Zuiderkruis. Temidden van de
Goereese vloot, die op dezelfde
gronden vist, is een marineschip
gesignaleerd. Een dreigend grijs
stipje aan de horizon. Albert
heeft de wacht en vertrouwt het
niet. Hij wekt de schipper, die na
een blik door de verrekijker vast
stelt dat er niets te vrezen valt.
"Ze komen deze kant niet op.
Trouwens, ik heb binnen drie
minuten m'n netten aan dek. Dat
redden ze nooit in die tijd. 's
Nachts pakken ze je natuurlijk
gemakkelijker".
Marine
De nabijheid van de marine
brengt het gesprek al snel op de
vangstbeperkingen. Tanis' ge
dachten keren terug naar de pe
riode van voor 1975, toen de Ne
derlandse vissers nog niet met
handen en voeten waren gebon
den aan de quoteringsmaatrege
len van de EG. "Toen was je vrij
•en hoefde je niet voortdurend
achter je te kijken". Zijn verhaal
komt er kort en goed op
de Nederlandse bewindslieden
in Brussel over zich heen laten
lopen. "Ploeg bakt er niets van.
Die man heeft bij wijze van spre
ken nog nooit tong gegeten".
"De Nederlandse vissers heb
ben recht op een grotere toewij
zing want in EG-verband is er
nog ruimte genoeg. Andere lan
den vissen hun quota lang niet
vol. Dat de Nederlandse vissers
vloot gesaneerd moet worden
heb ik altijd tegengesproken. La
ten ze eerst maar eens beginnen
om het motorvermogen van de
kotters aan een maximum te bin
den. Want steeds grotere sche
pen betekent dat je ook steeds
meer vis moet vangen. Er zit toe
komst in de zeevisserij".
Spanning
De spanning aan boord breekl
pas wanneer het eind van de
tocht in zicht komt. De beman
ning is doodop, maar de sfeei
wordt losser en lacherig. Ei
wordt een kaartje gelegd en ei
komt wat vaker een jonge borrel
of een pilsje op tafel. De schipper
houdt het steevast op citroen-
brandewijn. Het grootste deel
van de week zit erop, het ruim
vult zich gestaag met duizenden
kilo's verse vis. Kommer schat
voorzichtig dat het een "mooie
besomming" wordt.
De volgende dag kent Tanis de
opbrengst: 38.000 gulden. 'Ruim
de helft van dat geld gaat naar de
schipper-eigenaar die er rente en
afschrijving, dieselolie en andere
kosten van moet betalen. De be
manningsleden krijgen, afhanke
lijk van hun ervaring, een be
paald percentage van de besom
ming. Dat levert aardige weeklo
nen op. Kees: "Ik ga deze week
met een dikke twee mille naar
huis. Dat is toch leuk verdiend".
Jaap Klepper, ook een ouwe rót
in het vissersvak, heeft hetzelfde
loon. De jongmaatjes Jaap Tanis
en Albert Boshoven zitten op de
helft van het percentage van hun
oudere collega's.
Ondanks de stortvloed van
boetes en in beslag genomen par
tijen vis van de fagelopen weken,
is Tanis voorlopig niet van plan
aan de wal te blijven. "Mijn quo
tum voor tong is nog niet vol. En
met de feestdagen maak je goede
prijzen. Ik kan die schol toch
moeilijk overboord zetten".
Tanis wil geen collega's afval
len, maar zonder blikken of blo
zen stelt hij de Urkers verant
woordelijk voor alle sores in vis-
serijland. "Die van Urk hebben
zoveel schol gevangen dat het
landelijk quotum nu vol is. Daar
door zijn wij in de problemen,
terwijl we volgens ons quotum
nog tonnen schol zouden mogen
vangen. Zij hebben het voor ons
verpest".
Schipper Tanis van de 'Zuiderkruis
