I 'We eten van het kleine vuurwerk' Voor verf, behang en goede raad. Kat: begrip in de wereld van donderslagen en gillende keukenmeiden Contouren nieuwbouw zichtbaar OUDEJ AARSGALA OUDEJAARSCONFERENCE doorPIA BECK NIEUWJAARSBAL Snelverkeer wordt op Vrouwenweg afgeremd Pelikaan ZATERDAG 28 DECEMBER 198 Voor haar vader was vuurwerk een hobby, voor mevrouw Van Eeuwijk een broodwinning. Met haar man runt ze de Leidse vuurwerkfabriek Kat, waar overigens al lang geen vuurpijlen, gillende keukenmeiden, rotjes en wat dies meer zij worden gefabriceerd. „We zijn een handelsonderneming geworden, we importeren vooral vanuit de Volksrepubliek China". Een portret van een typisch Leids bedrijf, dat een landelijk begrip is. vader. Voor mijn vader was vuur werk een hobby. Voor ons is het een broodwinning. We zitten met onze afzetpunten aardig door het land heen. De naam Kat blijkt een begrip en dat verbaast me altijd weer, want we timmeren niet zo aan de weg. Afhankelijk van de ge meenten mag er twee tot drie da gen voor oudejaarsdag worden ver kochten. Sommige afnemers be dingen dat ze niet-verkocht vuur werk aan ons kunnen teruggeven Andere slaan het een jaar op in een eigen bunkertje". ,.Er is veel veranderd in dit be drijf in vergelijking met de tijd dat mijn vader hier de scepter zwaaide. En dan niet alleen omdat we van fabricage zijn overgestapt op im port. Er bestaat nog een verschil. In de tijd van mijn vader aten we van het grote vuurwerk, nu van het kleine. Van het oudejaarsvuur- werk, zeg maar. Of er nou een eco nomische recessie is of niet, de mensen sparen ervoor, ze hebben voor vuurwerk meer geld over dan vroeger. Maar de recessie heeft zich wel laten gevoelen bij de ver koop van het grote vuurwerk. Je kunt echt zien dat de, wat wij noe men. Wilhelminaverenigingen minder hebben te besteden dan vroeger. De meeste kiezen ter ver vanging van het vuurwerk voor een m^jorettenkorps, andere letten scherp op de prijs". Wellicht daarom heeft de 3 Octo ber Vereeniging dit jaar het pure Leidse bedrijf gepasseerd ten voor dele van een concurrent elders in den lande, al weet ze dat niet zeker. Mevrouw Van Eeuwyk wil niet al te veel kwijt over dit kennelijk ge voelig liggende onderwerp. „In de ze gevallen gaat het altijd om de prijs. Het is hun goed recht om er gens anders te kopen, ik ga ook weieens ergens anders een brood kopen" Ze uit zich in voorzichtige ter men. zoals ze ook voorzichtig pleegt om te gaan met vuurwerk. Want het is gevaarlijk als je er ver keerd mee omgaat, realiseert ze zich maar al te goed. „Ik houd m'n kinderen altijd voor: niet in de hand houden en je hoofd er niet te dichtbij. En gaat zo n ding niet af, zonde van het geld. maar gooi er dan maar een emmer water over heen. Want in het verleden zijn er veel te veel ongelukken gebeurd bij het opnieuw aansteken van zo'n ding". LEIDEN - Ruim een jaar nadat wethouder Fase van economische zaken het startsein heeft gegeven voor de bouw zijn duidelijk de con touren zichtbaar van de Sanders- parkeergarage aan het Levendaal (foto links). Een complex dat auto mobilisten niet alleen meer par keerruimte, maar de stad ook een heel ander gezicht geeft. De bouw van de parkeergarage had, volgens plan, al deze maand klaar moeten zijn, maar heeft te maken gehad met de nodige vertra ging, zodat het nog tot maart of april 1986 zal duren voordat de eerste auto naar binnenrijdt. In- tussen heeft de parkeergarage vorm en afmetingen gekregen (hoogte, breedtedie min of meer definitief zijn. Aan de afwerking zal de komende maanden nog een heleboel gebeuren. Zo krijgt het be tonnen geraamte dat er nu staat nog een aantrekkelijk omhulsel van roodbruine baksteen en gevel panelen. Het enorme complex zal behalve aan zo'n 350 auto's ook ruimte bie den aan een supermarkt, kantoren en/of showroom. De in- en uitrit van de parkeergarage is gesitueerd aan de Kaardesteeg. Ter hoogte van deze steeg zijn de niet geringe afmetingen van het complex het duidelijkst zichtbaar. De piepklei ne wevershuisjes die nog aan de St. Jorissteeg staan vallen helemaal in het niet bij de nieuwbouwreus. Een jasje van baksteen zal hier straks niet kunnen verhullen dat de ne gentiende-eeuw se arbeiderswo ninkjes zich slecht laten rijmen met een twintigste-eeuwse parkeerko- los. Wie durft er hier nog te spreken Kantoorgebouw In de directe omgeving van de parkeergarage spelen zich ook nog de nodige bouwactiviteiten af die een schaalvergroting en functieve randering in dit stadsdeel bewerk stelligen. Op de hoek Levendaal/ Korevaarstraat verrijst een kan toorgebouw (links op de rechterfo- to) dat straks boven de belendende percelen zal uittorenen en in een te genover gelegen gat aan de Kore vaarstraat zijn winkels en wonin gen in aanbouw (rechts op de rech- terfoto). Met de laatstgenoemde bouwactiviteit wordt weer een sto rend gat in de gevelwand van de Korevaarstraat opgevuld. Nog meer nieuwbouw voor de omgeving van de parkeergarage zit in de pen. Het braakliggende terrein op de hoek Levendaal'St. Joristeeg (de plek waar vroeger de Barbaraschool, Camera-bioscoop en het klooster Cunera stonden) wordt volgend jaar bebouwd en voor de hoek Levendaal/Oranje- boomstraat is een bouwplan in voorbereiding. (foto's Holvast) HOTEL WASSENAAR Luxueus buffet 2 orkesten met int. dans- en showorkest 'La Salsa' aanvang vanaf 19.00 uur. Welkom champagne. Reserveringen, informatie 01751-19218. LEIDEN - geboren. Robbert Wilhelmus Leendert Gerardus zv. W.J.M. Scheur water en P.E.L. Nieuwenhuijse; Rowe- ha Margaretha Petronella dv M.P. Turk; Hilko zv. F M. van Rooijen en J.H. Moens; Priscilla Rowena dv. A.J. Kukler en J.M. Philippo; Rebecca Hele na Egberdina Tjakkina dv. P.M. Ruhu- lessin: Fransiscus Theodorus zv. T.J. de Vroomen en G.M. Timmers; Patrick Hendrikus zv. P E W. van der Lans en J.H.J. Smit; Niels Douwe zv. W D Vijn en E.A.L.M. van Dongen; Lucas Ruben zv. C.C. Duijndam en A.A.M. van Werk hoven; Faniella Cornelia dv. P.M.M. van den Burg en M.J. Hoeks; Deborah Patri cia Johanna dv. S.P.J Bruijnius; Nynke Josephina dv. J.H.N. Post en M.J.J. Bus; Marouane zv. E M. El Idrissi en K Iboualiten; Rebecca Joy dv. J.S. Taylor en N.J.C.R. Murray; Marianne Maartje Antje dv. A. Hoek en M. Guijt, Ryan Ra- jeev Rajbahadoer zv. J.S Lalloesingh en N.N. Basdew; Stacy dv. J.M. Pen- nings en M.J. van Roosmalen; Gabriélle dv. A. Spaan en A. Brak; Alexander Syl vester zv. M. Kuijt en J. van der Bent, Catharina Helena Johanna dv. A.C.H. Bokern en C.J.M. Verhoeven; Judith dv. C. van der Niet en J.C. Zandbergen; Chaled zv. H. Awaad en W.H. van Asten; Dimitri Joewri Nicolas zv M. Houkes en A.M. van Emmerick; Paul zv R P van der Linden en A.C M van der Ma- den; Antoinette dv. J E M. Neuteboom en C M. Klootwijk; Alvssa Suzanne dv. F.F. Hendriks en E.A.M. Anrochte; Ar jan David Christian zv H.M M Caspers en E.S.M. Gilein; Robert zv. B. Sehijff en I.S. van Staalduinen; Marcella Jolan- da dv. M.R. Klein en J. Lens; Michelle Grace dv. E.J. Marinussen en E C van Gen deren. Johnnv zv. G.A.M. Zonne veld en C.C P. Wyrwas; Cornelis Maar ten zv. M. Houtman en W Vavier, Hasin zv. M. Tahiri en H. Adghiri; Wendy dv. C. van Delft en E M. van Weeren; Rvan Patrick zv. J E Waal en G.M. del Pi ado LEIDEN - overleden: A.J. de Kok (1942) man; M P. Muller (1951) vrl. echtg. van C.A Turpijn; M.W de Jager (1895) vrl geh. gew. met J. Bakker; C. Cornelisse (1906) vrl. geh. gew. met P. Poeliejoe, C.G. van der Berg (1911) man; E.C. Nix (1909) vrl.; J. Wiedijk (1917) man; J Brehler (1900) man; M.J. Pfijffer (1921)vrl. echtg. vah J. Freke; C.P.P. Ro sier (1917) man; IJ de Jong (1911) man; H.J Rooza (1907) man; M.C. van Noort (1903) vrl. echtg. van A C. Goddijn, ILL. Nel (1913) man; E.T.M. Hageman (1923) man; C.F. de Korte (1910) vrl. geh. gew met J Filippo; J.J. Gijsman (1920) man. C Segaar (1903) man; P GF de Vos (1895) vrl. geh gew. met J. Schuchhard. H.B. Oskam (1900) man LEIDEN gehuwd N. Tchiche en C.E J J van der Berg; W Damstra en LEIDEN - De gemeente Leiden wil de verkeersoverlast op de Vrouwenweg aanpakken*. Op deze weg rijden auto's en bussen vaak veel te hard. Bovendien is de weg een onderdeel van een 'sluiproute' tussen Leiden en Zoetërwoude Om dit nu tegen te gaan. willen burgemeester en wethouders van Leiden een aantal verkeersrem- mende maatregelen nemen langs de bebouwing op de Vrouwenweg. Zo moet de rijweg langs de huizen worden teruggebracht van 5,50 naar 4 meter. Het trottoir zal daar voor op enkele plaatsen worden verbreed. Bovendien wil het colle ge dat er een aantal 'sluisjes' op de weg worden aangebracht waar door zowel auto's als bussen hun snelheid moeten matigen. Het plan dat in overleg met de gemeente Zöeterwoude is ge maakt, bevat ook het voorstel om op de Kruisherenweg een zoge noemde bussluis aan te leggen Een dergelijke sluis laat alleen fiet sers, bromfietsers en autobussen door. Het overige verkeer kan er niet langs. Daarmee wordt de slui proute van en naar Zoeterwoude definitief 'afgesloten Op 6 januari houdt de gemeente in het gebouw van de buurtvereni ging Het Weipoortje een voorlich tingsavond over het plan voor be woners van de Vrouwenweg en Kruisherenweg De avond begint om 20.00 uur. Informatie over bouw woningen LEIDEN - De gemeente wil vol gend jaar op het terrein aan de Schubertlaan langs de Korte Vliet woningen bouwen Op die plaats moet ook een tennisterreih met zes banen en een clubgebouw komen Binnenkort wordt een aantal ver schillende varianten voor woning bouw gepresenteerd Hiervoor wordt in het bejaardenhuis Haag- wijk aan de Beethovenlaan woens dag 8 januari een voorlichtingsbij eenkomst gehouden. De avond be gint om 20 00 uur C.A. d'Haan; J.P. Schouten en M.W. Jansen; M A Ende en P.J. Webbers. J.H. van Loon en J.G.M. Hanno; C. Lu terveer en S.S. GubleiP Lens en M Ameyaw; J.F. Kuijer en W F van Rooij. Overleden; N. Haspels, geb 20 feb. 1912 man; M.M. Kroon, geb 1 feb. 1927 vrl echtg van D Pattiapon; W Crama. geb 14 feb. 1914 vrl. echtg. van A.H. Dernee. C Paauw» geb. 3 mrt 1914 man; J. Flip- po. geb 9 okt. 1901 man, H Messema- ker, geb. 10 okt 1909 man; P Verburg. geb. 18 apr. 1901 man; L.H E. Boswin kel. geb. 9 juli 1924 vrl. geh. gew. met G.H Sanders. C. Vermeulen, geb. 9 mei 1914 man; J.J.A. Zirkzee. geb 11 nov 1904 man; W.G. Schelke. geb. 7 juli 1905 man; A. Hillebrand. geb 8 apr 1908 man, A. van der Vliet, geb. 13 sep 1919 man J.C. Snoep, geb. 4 juni 1912 man; S van der Velde. geb. 17 feb. 1922 man; J. Verlind, geb. 17 okt. 1928 man; J A. Kok, geb. 15 aug. 1913 man. J.A. Ver hoeven, geb. 27 mei 1906 man; L.M. Ver- wer, geb. 10 sep. 1918 vrl. geh. gew. met W.C.J. Rijnders; M. Keene, geb. 20 apr. 1918 vrl. echtg. van L. Zitman; S E. Ver hoog, geb. 4 mei 1972 vrl.; G T. de Greef. geb. 13 feb. 1916 man; A F W. Tebrugge. geb. 23 sep. 1912 vrl. geh. gew. met L. Verweij; A J.P. den Held. geb. 10 okt. 1894 vrl. geh. gew met J Zomer. M A. de Vries, geb 21 feb. 1931 man. J.AC Frederick geb. 27 juni 1911 man, M.B.A. Dingjan, geb. 1 sep 1897 vrl. geh gew. met A.H.J. van der Horst. M G J Jan- son. geb 14 mei 1906 man; J.H.A Burg graaf. geb. 9 apr 1948 man Kinderfeest Buurtvereniging Maredorp or ganiseert maandag een kinder feest. ter gelegenheid ran haar tienjarig bestaan. In buurtcen trum Dijk 33 aan de Apothekers- dijk treedt Devilés jeugdamuse- ment op met o.m. goochelen, een show en een poppenkast Hel feest is bedoeld voor kinderen utt de buurt van vijf tot en' met twaalf jaar Zij kunnen maan dagochtend tussen elf en twaalj uur worden opgegeven via tele foonnummer 125736. Hengelsport De Hengelaarsbond voor Lei den en Omstreken hield haar kerstviswedstrijd in de Oude Rijn ter hoogte van Hazerswou- de-Rijndijk. Uitslag I H. Beg 1025 gram, 2 P de Balster 725 3 M. Lettering 600. 4 C Flippo 550. 5 F de Vink 400 6 W. Smit 325 7 R Moonen 325 8 P Kruit 300 9 H. Binnendijk 300. 10 R Schone- woerd 200 Vrouwenhuis In het Vrouwenhuis. Hooi gracht 79. ivordt oudejaarsnacht van een uur af een swingfestijn gehouden ADVERTENTIE Pelikaanstraat 27. Leiden. Tel.: 071-125813. MAANDAGMIDDAG GEOPEND Het vuurwerk van de Leidse fabriek Kat. dat grotendeels uit China wordt geïmporteerd. (foto Holvast) m'n vader dit terrein gekocht. Gaandeweg heeft-ie het bedrijf uit gebouwd. Eerst liet hij kleine ge bouwtjes neerzetten, later kwamen er grotere" Creativiteit Ze ziet hem nog voor zich. Veel zei hij niet, thuis. Op de spaarzame momenten dat Jacques Kat zijn mond open deed, had hij het bijna altijd over vuurwerk. Bezeten was hij ervan, al zijn creativiteit stopte Kat erin. Geen minuut liet hij on benut om nieuwe knaleffecten uit te denken. „Mijn vader", zegt me vrouw Van Eeuwijk, „was een typi sche self made-man. De drie mo derne talen leerde hij zichzelf aan. Zoals ook alle scheikundige for mules". Het verhaal gaat dat Jacques Kat in 1907 het vuurwerkfestijn van de Leidse 3 October Vereeniging zou hebben versjteerd. Het organisatie comité had concurrent Schuur- mans uit Leeuwarden de opdracht gegund uit onvrede over het gele verde werk van Kat in de vooraf gaande jaren. Kat moet toen zo boos zijn geworden, dat hij een groepje jongens voetzoekers in de handen heeft gedrukt om het vuur werk al tijdens het opstellen te la ten ontvlammen. Mevrouw van Eeuwijk kent „die lekkere storie" ook, ooit viel die te lezen in een kwaliteitskrant die volgens haar voor even de betekenis van het be grip 'kwaliteit' moet zijn vergeten. „Hier heb ik maar één woord voor, het is absurd. Mijn vader zal best kwaad zijn geworden, maar voor zover ik hem heb gekend kan hij dit nooit hebben gedaan. Daar durf ik mijn hand voor in het vuur te steken". Wat in elk geval waar is: op de loonlijst van de onderne ming heeft gedurende jaren een administreur gestaan die zondags optrad als vrije-tijdspredikant. Vuurwerk en prediken, het lijkt een ongeloofwaardige combinatie. Maar voor deze man, Hoekstein ge naamd maar in de wandeling stee vast aangeduid als Jean Poudre- noire of Jantje Buskruit, was het een vanzelfsprekende. Eens sprak Hoekstein: „Het wordt niet begre pen dat een predikant van gillende keukenmeiden houdt, maar ik kan er niets zondigs in zien. Het vuur werk verrukt mij. Ik ben aangesto ken door het enthousiasme van Jacques Kat". China De stichter van het bedrijf over leed in 1961; daarna is Kat bv zich geleidelijk aan gaan toeleggen op de import van vuurwerk. De fabri cage ervan loonde niet langer. Via natuurlijke afvloeiing kromp het personeelsbestand van dertig men sen in twintig jaar tijd in tot de vijf medewerkers, die thans in dienst zijn. Van Eeuwijk: „De omschake ling is heel soepel verlopen, er is geen revolutie aan te pas gekomen. Er viel doodeenvoudig niet meer op te concurreren tegen het vuur werk uit de Volksrepubliek China. De lonen bleven hier stijgen, zoals ook de kosten van de grondstoffen Daar, in China, komt de vervaardi ging van vuurwerk in belangrijke mate op rekening van vrouwen en jonge meisjes. Het is thuiswerk, dat voor een heel laag loon wordt verricht. Heel handig en razend snel doen ze dat, dat rollen van die huisjes. In de fabrieken hoeven al leen de vullingen er nog te worden ingestopt". Ze heeft het met eigen ogen ge zien; april van dit jaar bezocht ze de jaarlijkse handelsbeurs van Guangzhou. Daar ook kreeg me vrouw van Eeuwijk een rondlei ding door fabrieken en werd ze langs adressen van thuiswerksters gegidst. Als een van de zeven Ne derlandse vuurwerkimporteurs be trekt Kat negentig procent van de handel uit de Volksrepubliek. De rest komt uit West-Duitsland, Spanje en Italië. „We voeren jaar lijks rond de 600 ton Chinees vuur werk in". De contacten met de Chinese ex portautoriteiten werden destijds gelegd door een agent in Hong kong. Thans houdt Kat bv zelf de relatie in stand. Schriftelijk, maar ook mondeling door bijvoorbeeld 'de Trade Fair in Guangzhou' te be zoeken. „Met de fabrikanten zelf onderhandel je niet, afspraken moet je maken met de mensen die de export regelen. Die gaan overi gens niet alleen over vuurwerk, met de uitvoer van tapijten en an dere artikelen houden ze zich ook bezig". Moeizaam Het handelsverkeer met de Volksrepubliek laat zich dikwijls moeizaam regelen. Op bestelling volgt levering, dat wel. De produk- tie van welk ontvlambaar kunst werk dan ook, het vormt voor de Chinezen geen probleem. „Maar het vervoer daar. dat is een ramp", wijst mevrouw Van Eeuwijk op een vertragende factor. „De afstan den tussen fabrieken en havens zijn veelal groot, wie iets per trein wil vervoeren moet dat een paar dagen van tevoren bespreken. Het Nederlandse containervervoer kun je niet vergelijken met het Chinese, dat staat daar in de kinderschoe nen. En de capaciteit van de ha vens is te klein, geregeld zijn er wachttijden van twee tot drie we ken voordat de goederen kunnen worden verladen. Het gevolg is dat we in januari nog zendingen bin nenkrijgen. Veel te laat natuurlijk, dat vuurwerk slaan we dan maar een jaar op in de brandveilige bun kers die op dit terrein staan". Een strenge controle gaat daar aan vooraf. Zodra het Chinese vrachtschip afmeert in de Rotter damse haven, ontfermen doua niers en experts zich over de licht ontvlambare en explosieve scheepslading. Mevrouw Van Eeu wijk: „Onmiddellijk na aankomst worden de containers openge maakt, het vuurwerk overgeladen, waarna er monsters worden geno men. Niet voor niets wordt dat ge daan, in China willen ze nog wei eens wit kruit in de huisjes stop pen in plaats van zwart kruit. De warenwet staat wit kruit niet toe. dat knalt harder. Per stuk mag vuurwerk niet meer geluid geven dan 150 decibel". Ook het transport van Rotter dam naar Leiden is trouwens streng gereglementeerd. De wa gens van het vervoersbedrijf dat voor Kat werkt, zijn beveiligd; een vracht mag inclusief verpakking niet meer dan 15 ton bedragen. Broodwinning „Mijn man en ik kijken totaal an ders tegen vuurwerk aan dan mijn door Gerard van Putten Voor miljoenen guldens aan vuurwerk schiet de Nederland se bevolking straks de lucht in om het oude jaar uit te luiden en het nieuwe te begroeten. De klok kan er als het ware op worden gelijk gezet dat de di rectie en de vijf personeelsle den van de Leidse vuurwerk- onderneming Kat bv tezelfder tijd tevreden het glas heffen op de massale verkoop van vuur pijlen, donderslagen, zwerm potten, gillende keukenmei den en andere attributen, die garant staan voor een flitsende en knallende jaarapotheoke. lvo( „Het grootste deel van onze jaar omzet wordt immers bepaald door d« verkoop van het oudejaarsvuur- werk", vertelt mevrouw J.W.J. van Eeuwijk, die met haar man de di rectie vormt van de Koninklijke Nederlandse Kunstvuurwerk- en Munitiefabriek. Fabriek is trou wens een groot woord, want vuur werk wordt er al lang niet meer ge maakt aan de Stadspolderweg. „Sinds een jaar twintig importeren wij het. Het enige dat hier nog j wordt geproduceerd is witte rook- poeder, dat wordt gebruikt bij brandweeroefeningen. En wat we ook nog doen: bepaalde grondstof fen mengen voor bedrijven, die dat na niet mogen". 5 q Ze is een dochter van de oude derj Kat, Jacques. Niettemin zegt ze assj weinig af te weten van de historie omj van het familiebedrijf, dat al sinds g mensenheugenis is gevestigd aan /pla de Stadspolderweg. „Mijn vader oum was zestig jaar, toen ik kwam. Ik maj heb dus veel van horen zeggen". Waj Waar ze bijvoorbeeld naar moet gissen is de precieze oprichtings end datum van het bedrijf. Wat ze wel ïtre weet, is dat vader Jacques als op- neej geschoten jongen van een jaar of logt achttien („hij is geboren in 1882") sod^ stad en land de rug toekeerde om va| in Frankrijk bij een oude vuur- i zoj werkfabriek in de leer te gaan. „Als Zo' een volleerd vuurwerkmaker is hij erei teruggekomen. Hij schijnt toen ?naa contact te hebben gezocht met Jo in 2 han Loeff, een apotheker of in elk ?t gi geval iemand die iets met chemica liën te maken had. Daarna is vader r h« op de hoek van de Rijnsburgerweg imt< en de Wassenaarseweg een fabriek- ri je te zijn begonnen, althans dat heb kelij ik gehoord van de familie. Tijdens erg4 de Eerste Wereldoorlog, zo rond 1916 moet het geweest zijn, heeft itslo Zaj

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 3