Stroomtarieven in
1986 fors omlaag
Alida de Jong: 'n vrouw als een muur
Weer ldacht tegen Hurks
Regering: rookverbod
in openbare ruimten
Mestoorlog
uitgebroken
met Duitsland
399-
Eerste vrouwelijke vakbondsbestuurster
Door dalende brandstofprijzen
Personeel van Heidemij 5
jaar eerder met pensioen
Ruim 2,5 miljoen voor
veiling Flora Rijnsburg
Juridisch gevecht om
tapijtfabriek Desseaux
Tel.01720-31102
DINSDAG 24 DECEMBER 1985
ECONOMIE
PAGINA 9
Chemische
industrie
had een
goed jaar
LEIDSCHENDAM (ANP) - De
chemische industrie in ons land
heeft dit jaar met 45,5 miljard gul
den vijf procent meer omzet be
reikt dan in 1984. De werkgelegen
heid in de bedrijfstak nam dit jaar
toe met 500 man tot 90.000. De in
vesteringen bleven gelijk: 2,5 mil
jard gulden. Ir H. J.J. van der Werf,
voorzitter van de vereniging van de
Nederlandse chemische industrie,
spreekt in het blad van de VNCI
dat gisteren is verschenen van een
bevredigend 1985.
Over 1986 laat hij zich in dezelfde
bewoordingen uit. De omzet zal
iets minder sterk stijgen, maar de
investeringen zullen op eenzelfde
peil uitkomen. De bedrijfstak heeft
grote zorg over de onduidelijke
energiesituatie in ons land. Het ne
men van investeringsbeslissingen
wordt er door bemoeilijkt.
Binnen de groei heeft zich in
1985 een verschuiving voorgedaan.
In 1984 groeiden vooral de omzet
in de petrochemische halfproduk-
ten. Dit jaar zat de groei meer in
kunstmest, vgrf, wasmiddelen en
cosmetica.
Door de dalende dollarkoers hal
verwege dit jaar, heeft de export al
leen in de eerste helft van 1985 van
de hoge dollar kunnen profiteren.
De VNCI wijst erop dat aardolie-
producerende landen nog steeds
bezig zijn zelf een chemische in
dustrie op te bouwen, wat de con
currentie verscherpt en in sommi
ge gevallen zorgt voor onbevredi
gende prijzen.
De chemische industrie is blij
met de groeiende samenwerking
op onderzoeksgebied met overheid
en universiteiten. Van der Werf be
pleit voorzetting hiervan over een
langere periode. Plannen om
schoolverlaters op te leiden tot
proces-operator zijn door gebrek
aan belangstelling niet doorge
gaan. De vraag naar personeel met
middelbare opleiding neemt toe.
Kort Zakelijk
Bijenkorf
Op de Amsterdamse effecten
beurs is gistermorgen de handel in
het fonds Koninklijke Bijenkorf
Beheer (KBB) hervat. De notering
van KBB werd vrijdag gestaakt,
nadat bestuursvoorzitter ir. A.
Maas van Bijenkorf gezegd had dat
een aantal institutionele aandeel
houders extra informatie over de
toestand van het concern had ge
kregen. Ter geruststelling deelde
KBB 's avonds mee dat verwacht
wordt dat de omzet over 1985 circa
vijf procent hoger zal liggen dan
vorig jaar.
Werklozen
Minister De Koning (werkgele
genheid) heeft besloten tot uitbrei
ding van het aantal proefprojecten
om langdurig werkloze jongeren
aan een tijdelijke baan te helpen.
Op dit moment wordt hiermee
geëxperimenteerd in drie regio's.
Dat worden er tien, zo heeft de be
windsman gisteren in Hardenberg
laten weten bij de officiële start
van een project voor beroepsoplei
dingen in Noord-Oost Overijssel.
ARNHEM (ANP) - Werknemers
van de Heidemij (cultuurtechni
sche advisering en aanneming)
kunnen voortaan op hun zestigste
jaar met pensioen. Het Heidemij
Pensioenfonds krijgt met ingang
van 1 januari 1986 een gemoderni
seerde pensioenregeling waarbij
een vervroegde pensionering met
60 jaar op een pensioen van 85 pro
cent van het laatst genoten netto
salaris mogelijk wordt. Met deze
nieuwe pensioenvorm hoopt Hei
demij in te spelen op de voort
schrijdende arbeidsduurverkor
ting. Het nieuwe reglement is door
een ruime meerderheid van de
deelnemers goedgekeurd, zo heeft
het fonds gisteren bekendge
maakt.
Het bestuur van het Pensioen
fonds van Heidemij heeft na een
voorbereidingstijd van anderhalf
jaar en een voorlichtingscampagne
van zes maanden het aangepaste
reglement in stemming gebracht.
De aanleiding van de wijziging ligt
in het zoeken naar een bijdrage aan
werkgelegenheid door verkorting
van de loopbaan (vroegpensioen)
en erkenning van de gelijkheid van
man en vrouw door invoering van
een weduwenaars-pensioen. Voor
Heidemij, dat vooral bestaat van
het beschikbaar stellen van kennis
en kunde van mensen, is arbeids
duurverkorting in de vorm van
minder arbeidsjaren verkieslijk
boven andere vormen van adv.
De financiering van de vroeg-
pensionering vindt plaats door ma
tiging van het bestaande ouder-
doms-, weduwen en wezenpen
sioen, door een bijdrage uit geld
dat is ingeleverd voor adv, aange
vuld met een bijdrage van Heide
mij.
DEN HAAG (GPD) - .De regering
blijft denken aan het stellen van
scherpere voorschriften aan ta
baksreclame. Zij zal die afkondi
gen als nader overleg met het be
drijfsleven niet tot aanpasssing
van de reclamecode leidt. Rook
verboden voor openbare ruimten
van overheidsgebouwen en scho
len zijn te verwachten.
Dit staat in de Memorie van ant
woord op de Tabakswet, die giste
ren naar de Tweede Kamer is ge
zonden en waarbij het aanhangige
wetsvoorstel op enkele punten
wordt gewijzigd. Die komen er op
neer dat de staatssecretarissen Van
Zeil (economische zaken) en Van
der Reijden (volksgezondheid) het
ontmoedigingsbeleid voor tabaks
gebruik willen aanscherpen.
Direct nadat de Tabakswet in
Automatische
pehnacliines
voor garnalen
in Zoutkamp
ZOUTKAMP (GPD) In het
Groningse Zoutkamp gaat op 7
januari een volautomatisch gar-
nalenpelcentrum draaien. Di
rect na de feestdagen worden
tien pelmachines geplaatst. De
ingebruikneming van dit pel-
centrum, het eerste ter wereld,
komt ruim een half jaar later
dan was gepland. Dat komt
doordat er geen bedrijf was te
vinden voor de oroduktie van
de pelmachines.
De BV Garnalenpelcentrum
Verhaagen en Co investeert,
met medewerking van de pro
vincie Groningen, anderhalf
miljoen gulden in het project.
Nog niet bekend is hoeveel
mensen er uiteindelijk werk
zullen vinden, het aantal van
tien pelmachines zal in de loop
van de tijd fors worden uitge
breid. Het project wordt nauw
lettend gadegeslagen door 'de
garnalenwereld', omdat het zou
kunnen betekenen dat het thui-
spellen - waar vanuit het oog
punt van Volksgezondheid
steeds meer kritiek op komt -
daardoor wordt verdreven.
werking zal zijn getreden (dat kan
in de loop van 1986 zijn), zal de re
gering eisen stellen aan de tabaks
reclame. Dat geldt als het overleg
met het bedrijfsleven niet leidt tot
aanpassing van de Reclamecode
die het bedrijfsleven erop na
houdt. De bestaande regels zijn
veel te mager, vinden Van Zeil en
Van der Reijden.
Als maatregelen moeten worden
getroffen, dan zou het gaan om het
verbieden van tabaksreclame in
bijvoorbeeld sport-, jeugd-, pop-.
AMSTERDAM (ANP) - De Stich
ting Onderzoek Bedrijfsinformatie
(Sobi) heeft opnieuw een rechts
zaak aangespannen tegen Bouw-
groep Hurks in Eindhoven. Vol
gens Sobi-directeur Pieter Lake
man is geknoeid met jaarrekenin
gen en zijn daardoor schuldeisers
van het gefailleerde Hurks Bouw
bedrijf Amsterdam benadeeld.
Hurks moet zich nu verantwoor
den voor de ondernemingskamer
van het Amsterdamse Gerechts
hof.
Lakeman diende eerder dit jaar
een strafklacht in tegen Theo
Hurks, eigenaar van aannemings
bedrijven en onroerend goed bv's
wegens het niet publiceren van
jaarrekeningen. Volgens Lakeman
is Hurks Bouwbedrijf Amsterdam
„leeggehaald" ten gunste van
Bouwgroep Hurks en van de Ne
derlandse Middenstandsbank. Le
veranciers van Hurks Bouwbedrijf
Amsterdam zouden voor miljoe
nen benadeeld zijn.
Onrechtmatig
Vervolgens spande Lakeman sa-
radio- en tv-tijdschriften. In de re
clame van tijdschriften en biosco
pen zou dan uitsluitend de afbeel
ding van een gesloten verpakking
tegen een neutrale achtergrond
met informatie kunnen worden
toegelaten.
Het wetsvoorstel voorziet al in de
mogelijkheid reclame-uitingen aan
de wettelijke eisen te toetsen voor
dat tot publikatie wordt overge
gaan: de zogeheten preventieve
toetsing.
no hoHnoling is rookverboden
men met de curator van het faillis
sement, mr. Dingemans, een kort
geding aan om publikatie van de
stukken af te dwingen. Ook mr.
Dingemans zei te beschikken over
aanwijzingen dat onrechtmatig
was gehandeld bij het faillisse
ment. Enkele dagen voordat dit
kort geding in oktober zou dienen,
werden de jaarrekeningen ter inza
ge gegeven.
Lakeman heeft na bestudering
van de jaarrekeningen van de
Bouwgroep Hurks over de jaren
1978 tot en met 1981 en over 1983
OSS (ANP) - De Westduitse tapijt-
fabriek DLW, die een meerderheid
van de gewone aandelen in de ta-
pijtfabriek Desseaux in Oss heeft
verworven, probeert door een juri
dische procedure ook de zeggen
schap over dit bedrijf te verkrijgen.
Voor de rechtbank in Den Bosch
wordt het uitgeven van nieuwe
aandelen, die beheerd worden
door een stichting, aangevochten.
Toen Desseaux er lucht van
kreeg dat de concurrentie aande
len opkocht, heeft dit bedrijf een
stichting opgericht en daarin pre
ferente aandelen ondergebracht.
Daarmee wilde de directie een
"overval" voorkomen.
"Al in december vorig jaar was
duidelijk, dat op grote schaal aan
delen Desseaux werden opge
kocht. De beweging ging in ëén
richting, maar we wisten niet voor
wie de opgekochte aandelen pre
cies bestemd waren", aldus direc
teur ir. Duiverman van Desseaux.
In april werd de "Stichting Con
tinuïteit Tapijtfabriek Desseaux"
opgericht. Daarin werden op 13 ju
ni evenveel nieuwe aandelen on-
DUSSELDORF (DPA/AFP) - Tus
sen Nederland en Noordrijn-West-
falen is gisteren een ware mestoor
log uitgebroken. Dierlijke uitwerp
selen uit Nederland kunnen van nu
af aan niet meer vanuit Nederland
de Westduitse deelstaat worden in
gevoerd, zo heeft het ministerie
van milieu in Dusseldorf bekend
gemaakt.
Hiermee reageert het ministerie
op het Nederlandse verbod op de
import van Westduitse mest
verplicht te stellen voor ruimten
die voor het publiek toegankelijk
zijn of waar andere aanwezigen
(niet-rokers) hinder van roken heb
ben. Hierbij gaat het om overheids,
en gezondheidsinstellingen, maat
schappelijke dienstverlening,
sport, sociaal-cultureel werk en on
derwijs.
De bewindslieden overwegen
bovendien onderzoek te laten doen
naar de kosten die voortvloeien uil
het roken. De resultaten daarvan
zouden ook tot maatregelen kun
nen leiden. Bedoeld wordt dat ro
kers dan meer financiële risico's
zouden moeten dragen, door bij
voorbeeld meer verzekeringspre
mie te betalen. Schattingen van de
kosten van het roken voor de ge
zondheidszorg e.d. lopen tot zes
miljard gulden per jaar.
Inflatie in
Nederland op
een na
laagste in EG
BRUSSEL (DPA) - De inflatie in
Nederland bedraagt dit jaar 1.9
procent, zo blijkt uit ramingen van
de Europese Commissie die giste
ren in Brussel zijn gepubliceerd.
Nederland heeft daarmee na West-
Duitsland de laagste inflatie van de
tien landen van de Europese Ge
meenschap. De inflatie in West-
Duitsland bedraagt dit jaar 1,8 pro
cent.
De gemiddelde inflatie in de tien
EG-landen komt dit jaar uit op vijf
procent, na 5,5 procent in 1984 en
7,7 procent in 1983. In 1982 was dat
8,5 procent en in 1981 11,7 procent.
Ondanks de vermindering is de
EG-inflatie nog hoog in vergelij
king met Japan (twee procent), de
Verenigde Staten (drie procent) en
Canada (vier procent), aldus de Eu
ropese Commissie.
Hoogste
De hoogste inflatie in de EG-lan
den komt voor rekening van Grie
kenland met 23,5 procent, gevolgd
door Italië met 8,7 procent, Groot-
Brittannië met 5,6 procent, Ierland
met 4,9 procent, Frankrijk met 4.7
procent, België met 4,1 procent,
Luxemburg met vier procent en
Denemarken met 3,4 procent.
Spanje en Portugal, die op 1 janua
ri lid worden van de EG, kennen
dit jaar een inflatie van respectie
velijk acht en dertien procent.
een zaak aangespannen voor de on
dernemingskamer. Lakeman be
schuldigt Hurks er nu van oninba
re vorderingen ter waarde van mil
joenen jarenlang ten onrechte te
hebben opgevoerd als bezittingen
in de boeken. Ook stelt hij, dat een
bankcontract geantidateerd is, zo
dat aan de NMB meer zekerheden
zijn toegekomen bij het faillisse
ment dan waarop deze bank recht
had.
De raadsman van Hurks was nog
niet voor commentaar bereikbaar.
dergebracht als er op dat moment
al in omloop waren (475.893). Vol
gens de toenmalige voorzitter van
de Raad van Commissarissen, prof.
mr. W. van der Grinten, werd de
mogelijkheid tot het oprichten van
een stichting en het onderbrengen
van preferente aandelen daarin
met zoveel woorden in de statuten
genoemd. Volgens prof. Van der
Grinten "is er geen vuiltje aan de
lucht".
Tijdens de vergadering van aan
deelhouders op 9 december werd
onthuld, dat de Deutsche Lino
leum Werke in Dietigheim Bissin
gen een meerderheid van de gewo
ne aandelen in handen had. Vol
gens Duiverman heeft Desseaux
zich bereid getoond tot een ge
sprek met deze grootaandeelhou
der, maar is tot nu toe geen uitno
diging ontvangen. Navraag bij de
rechtbank in Den Bosch leert, dat
daar inmiddels een procedure is
aangespannen. Volgens DLW heeft
Desseaux onrechtmatig gehan
deld.
ADVERTENTIE
VW POLO
VAN v a.
p.m.
NEW YORK - Professor George Sperling uit New York demonstreert een
nieuwe 'beeld-telefoon' voor doven. Deze telefoon maakt het doven moge
lijk te praten door het apparaat tekens te geven die worden omgezet in
plaatjes op een monitor. (foto ap>
DEN HAAG (GPD) De
Utrechtse Alida de Jongschool
heeft een naam opgebouwd als
opleiding voor herintredende
vrouwen die hun kansen op de
arbeidsmarkt willen vergroten.
door
Runa Hellinga
Maar wie Alida de Jong zelfwas,
weet bijna niemand. Zoals zoveel
vrouwen is haar naam in de ar
chieven verdwenen. Afgelopen
week, op 18 december, zou ze
honderd jaar geworden zijn. His
toricus Peter-Paul Baar be
schreef het leven van de naaister
die als eerste vrouw een betaalde
baan bij de vakbond kreeg en die
in 1931 als eerste vrouw uit een
arbeidersmilieu lid van de Twee
de Kamer werd voor de SDAP.
Een vrouw, maar héél bekwaam,
vonden haar tijdgenoten. Maar
ruw was ze wel.
Dat het zo zou lopen, was be
slist niet te voorzien toen Aaltje
de Jong als dochter van Levie en
Sara de Jong in een kelderwo
ning in de Amsterdamse Wees-
perstraat, het hart van de joden
buurt, het leven zag. Vader Levie
was diamantslijper en vroom
joods. Een vetpot was het thuis
niet en er was dan ook geen geld
genoeg om het advies van Aaltjes
schoolhoofd op te volgen en haar
door te laten leren. Tot haar grote
verdriet trouwens, want ze ging
heel graag naar school.
Naaister
Veel minder had ze het op met
het vak dat voor haar werd uitge
zócht: costuumnaaister, overi
gens een beroep waar ook een
onbetaalde leertijd van drie jaar
aan vastzat. Echt geschikt was ze
er niet voor, haar leermeesteres
liet haar dan ook liever loopwerk
doen.
Het socialisme trok haar in die
tijd nog niet aan. Haar broer Sam
hoorde wel bij de 'rooien' en had
daar thuis vaak hevige conflicten
met zijn vader over. Toch koos ze
op een bepaald moment partij
voor een collega toen die ontsla
gen werd omdat ze de arbeidsin
spectie had ingelicht over het on
rechtmatige overwerk dat in het
atelier werd gedaan. In het daar
op volgende arbeidsconflict
werd Alida lid van de Naaisters-
vereniging Allen Eén.
Toen ze in 1912 als betaald lid
voor halve dagen in dienst van
de Amsterdamse bondsafdeling
van de NVV kwam, had ze al een
bewogen carrière als bondslid
achter de rug. Als actieve vrouw
in de vakbond en later in de
SDAP bewoog ze zich in een we
reld waarin voornamelijk man
nen actief waren. Zij was, naar de
beschrijvingen van haar tijd, een
vrouw die haar mannetje kon
staan.
Muur
Een vrouw als een muur. zo
noemden mensen haar. En haar
neef, de historicus Loe de Jong
noemt haar, ook vanwege haar fi
guur: „Bepaald een stevige tan
te". Ze kon zonder microfoon,
menigten van honderden men
sen in de open lucht toespreken.
Ze rookte sigaren en dronk ster
ke drank. Ze was ongetrouwd en
maalde niet om het huishouden
dat haar eveneens ongetrouwde
zuster Nanette voor haar deed.
In de Tweede Kamer wist ze dé
leeftijdsgrens voor toekenning
van steun aan ongetrouwde
vrouwen te verlagen van 35 naar
25 jaar. Het was haar belangrijk
ste politieke succes. Bij de vol
gende verkiezingen verloor de
SDAP twee zetels en moest ze uit
de Kamer. Maar een paar jaar la
ter werd ze weer herkozen, on
danks tegenstand van het partij
bestuur, dat haar ontaktisch
vond. Tegelijkertijd was ze lid
van de Amsterdamse gemeente
raad, waar ze in 1939 tot fractie
voorzitster van haar partij werd
gekozen, een functie die ze hield
tot de Duitsers de joodse ge
meenteraadsleden uil de raad
zetten.
Fatalisme
Alida de Jong is in 1943 overle
den in het Poolse vernietigings
kamp Sobibor. Haar neef, Lou de
Jong, heeft na de capitulatie nog
gevraagd of ze mee naar Enge
land wilde gaan. Dat heeft ze niet
gedaan, net zo goed als ze niet
ondergedoken is, hoewel ze daar
mogelijkheden genoeg voor had.
Volgens Lou de Jong uit fatalis
me, maar ook uit solidariteit met
al diegenen die er de mogelijk
heid niet voor hadden. Op 20 juni
werd ze opgepakt. Op 6 juli ver
trok de trein uit Westerborg naar
Sobibor. Daar kwam hij op 9 juli
ARNHEM (GPD/ANP) - De stroomtarieven gaan, als gevolg van de dalende brandstof
prijzen en verdere kostenbesparingen bij de elektriciteitsbedrijven, in het eerste kwartaal
van volgend jaar omlaag. De verlaging varieert per bedrijf, maar zal voor gezinnen met
een gemiddeld jaarverbuik van ongeveer 3000 kilowatt-uur tenminste veertig gulden per
jaar bedragen. Dat komt neer op een verlaging van vijf procent.
De recente ontwikkeling op de we-
reldoliemarkt, die duidt op een
verdere verlaging van het prijsni
veau van olie, wijst bovendien in
de richting van verdergaande ver
mindering van de stroomkosten
tot liefst 120 gulden (15 procent)
per jaar. Een en ander is gisteren in
Arnhem bekendgemaakt door de
VEEN (Vereniging van Exploitan
ten van Elektrifciteitsbedrijven in
Nederland).
In ons land wordt gemiddeld 30
procent van de elektriciteit met ko
len opgewekt en circa 60 procent
met gas. De kolenprijs vertoont
momenteel een dalende tendens.
De gasprijs, die gekoppeld is aan
de prijs van stookolie, zal in het
eerste kwartaal van 1986 ongeveer
8 procent lager zijn dan in het laat
ste kwartaal van dit jaar. Een laag
terecord dat sinds 1981 niet meer is
gehaald. Zoals de olieprijzen zich
thans ontwikkelen ligt een verdere
daling in de loop van volgend jaar
in het verschiet.
De lagere brandstofkosten wor
den door de elektriciteitsbedrijven
geheel in de tarieven verwerkt.
Een aantal bedrijven heeft boven
dien kans gezien de zogenaamde
niet-brandstofkosten omlaag te
brengen. Ook dit voordeel wordt
zoveel mogelijk aan de verbruikers
doorberekend. Volgens de VEEn
zal er volgend jaar ook voor groot
verbruikers sprake kunnen zijn
van forse tariefsverlagingen.
(Van een onzer verslaggevers)
RIJNSBÜRG/BRUSSEL - Bloe
menveiling Flora in Rijnsburg
krijgt 2,59 miljoen gulden investe
ringssteun voor de bouw van een
nieuwe aanvoerhal en voor de uit
breiding van de koperszijde van
het veilingcomplex. De Europese
Commissie heeft daar goedkeuring
aan verleend.
Een woordvoerder van veiling
Flora zei vanmorgen ingenomen te
zijn met de subsidie. "Het is pre
cies waarom we hebben ge
vraagd". Volgens deze woordvoer
der verwacht het veilingbestuur
dat dit jaar een omzet wordt ge
haald van 330 miljoen gulden. "Dat
is acht procent meer dan vorig
jaar", aldus de woordvoerder.
Veiling Flora maakt deel uit van
32 projecten op het gebied van de
verwerking en afzet van agrari
sche- en visserijprodukten die in
aanmerking zijn gekomen voor in
vesteringssteun. Met de bijdrage
van het ministerie van landbouw
en visserij meegerekend wordt aan
de projecten ruim zeventien mil
joen gulden uitbetaald.
Het EG-geld komt uit het Euro
pese Oriëntatie- en Garantiefonds
voor de Landbouw. De grootste
bijdrage krijgt de Bloemenveiling
Westland in Honselersdijk (3,99
miljoen gulden). De BV Visconser-
venfabriek VICO in IJmuiden
krijgt 1,04 miljoen.
De andere projecten krijgen alle
minder dan één miljoen gulden.
Het geld gaat onder andere naar
slachterijen, veilingen, vis- en
schelpdierverwerkende bedrijven
en zaadbedrijven, die bijvoorbeeld
resp. hun slachtlijnen modernise
ren, nieuwe opslagloodsen bou
wen of installaties voor de schei
ding van vuil water aanleggen.
ANTWERPEN - Minister Smit-Kroes (verkeer) heeft gisteren in Antwerpen met de Belgische minister De
Croo een overeenkomst ondertekend met Philips over de oprichting van een Walradarketen voor de Wester-
schelde. Bij een maquette liet minister Smit zich voorlichten. Links de heer Van Dijk van Philips. foto anp>
Lakeman: geknoeid met jaarrekeningen
