Bonn vóór SDI
maar op afstand
Franse socialisten op weg naar 'Waterloo'
Bondsregering helpt bedrijven
Lekje in Harrisburg
Opnieuw hevige rellen
in Spaans Baskenland
Hongerstaking dreigt in Noordiers gevang
DONDERDAG 19 DECEMBER 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
BONN (GPD/AFP/Rtr./DPA) - De Westduitse regering zal niet meedoen aan het Ameri
kaanse SDI-onderzoek op het gebied van ruimtedefensie (Star Wars), maar zal zich wel
inspannen voor bedrijven in de Bondsrepubliek om aan het projekt te kunnen deelne
men. Dat heeft de rechts-liberale regering van bondskanselier Helmut Kohl gisteren
besloten.
STUTTGART (AP) - Do Westduit-
se bosbouwer Ernst Killguss heeft
een civiele procedure aangespan
nen tegen de Duitse staat en de
deelstaat Baden-Württemberg om
dat zijn bossen door zure regen
verziekt zijn en afsterven. Hij eist
een schadevergoeding van 108.000
DM (124.000 gulden). Grote delen
van zijn bossen zijn al afgestorven.
Verwacht wordt dat de rechter op
29 januari uitspraak doet.
De advocaat van de klager zei dat
zijn cliënt, die wegens ziekte zelf
niet kan deelnemen aan het proces,
tot de hoogste instanties zal door
procederen. De advocaat, Hansjörg
Verziekt bos
inzet proces
W.-Duitsland
Birk, liet ook weten dat zijn cliënt
er van doordrongen is dat volgens
de bestaande wetgeving een scha
devergoeding erg moeilijk is. Hij
vroeg dan ook, gezien de verande
rende omstandigheden, om de wet
geving te ontwikkelen en uit te
breiden, net zoals het geval is ge
weest met de schadevergoedingen
wegens bijvoorbeeld geluidsover
last.
De vertegenwoordigers van de
deelstaat en de Bondsregering lie
ten weten dat er geen schadever
goeding geëist kan worden. Vol
gens hen moet deze zaak via de po
litiek worden opgelost. Ook de
rechter liet zich niet erg positief uit
over de kansen van de bosbouwer.
Hij zei dat het afsterven van de
bossen een lange voorgeschedienis
heeft, waardoor het moeilijk is om
doelgerichte aanbevelingen voor
maatregelen van een rechtbank te
verwachten.
De onderhandelingen tussen Bonn
en Washington over de vorm van
het SDI-akkoord zullen worden ge
voerd door de liberale minister van
economische zaken Bangemann.
Verwacht wordt dat deze bespre
kingen in het voorjaar van 1987 zul
len zijn afgerond. Na Groot-Brit-
tannië is de Bondsrepubliek het
tweede Europese land dat een
overeenkomst met de VS voor Star
Wars zal afsluiten. Aangenomen
wordt, dat Italië nog zal volgen.
De Westduitse beslissing volgt
op maandenlang touwtrekken tus
sen de liberale minister Genscher
en kringen van CDU-CSU rond
Kohl en Strauss. Genscher heeft
zich voortdurend verzet tegen een
politieke raamovereenkomst met
de VS, omdat hij bang is voor een
terugslag in de Duits-Russische
betrekkingen. Hij zag veel meer in
een briefwisseling met de Ame-
rikaanen, waarin de Duitse indus
triële belangen zouden worden ge
regeld. Strauss staat bekend als
een uitgesproken voorstander van
een politiek SDI-akkoord met de
VS.
De nu afgesproken vorm voor de
onderhandelingen moet de West
duitse industriële belangen tech-
De liberale minister van economi
sche zaken Bangemann gaat goed
gedocumenteerd de onderhandelin
gen met de Amerikanen over Star
Wars tegemoet. (foto ap>
nisch en juridisch veiligstellen. De
bedoeling van Bonn is met de VS
een overeenkomst te bereiken
'over de beste voorwaarden voor
de wederzijdse overdracht van de
resultaten van wetenschappelijk
onderzoek en technologische ont-
MIDDLETOWN (AFP) - Acht per
sonen zijn in lichte maté besmet
door een zwakke hoeveelheid ra
dio-actief gas die dinsdag uit een
onderdeel van de kerncentrale
Three Miles Island (Pennsylvania)
ontsnapt is. Dit heeft een woord
voerder van de centrale gisteren
meegedeeld.
Er ontsnapte xenon (een edel
gas) uit een leiding toen werkne
mers van de centrale een filter van
een compressor vervingen. Als ge
volg hiervan liepen zeven perso
neelsleden en een inspecteur van
de federale commisie voor toezicht
op kerncentrales, een zeer lage do
sis straling van 400/duizendste mil-
lirem op, aldus de woordvoerder.
De veiligheidsgrens voor het per
soneel van kerncentrales ligt bij
1.000 millirem in drie maanden, zo
staat in een communiqué van de
centrale.
De ontsnapping van xenon heeft
zich voorgedaan in eenheid 1 van
de centrale, die begin oktober weer
was opgestart voor proeven. Ze
heeft zesenhalf jaar stilgelegen als
Buitenland kort
Filippijnen
Op 7 februari worden in de Filip
pijnen presidentsverkiezingen ge
houden. Dit heeft het hoogge
rechtshof vandaag bepaald. De
hoogste juridische instantie van
het land sprak met 7 tegen 5 stem
men uit dat de bezwaren tegen de
handelwijze van president Marcos
ongeldig zijn. De Filipijnse opposi
tie had er op aangedrongen dat de
verkiezingen pas zouden worden
gehouden als Marcos als president
zou zijn afgetreden.
Armeense massa
moord
Frankrijk heeft de landen van de
Europese Gemeenschap voorge
steld een commissie van geschied
kundigen onderzoek te laten doen
naar de in 1915 door Turkije ge
pleegde massamoord op de Ar
meense bevolking. Minister Ro
land Dumas van buitenlandse za
ken bracht de kwestie dinsdag te
berde tijdens een informele luftch
met zijn Europese collega-minis
ters, maar volgens de zegslieden
zijn er nog geen stappen onderno
men.
Veiligheidsraad
De Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties heeft met algemene
stemmen 'ondubbelzinnig alle da
den van gijzeling en ontvoering'
veroordeeld en de onmiddellijke
vrijlating geëist van alle mensen
die in gijzeling worden gehouden.
De 15 leden van de raad hadden
slechts 2 minuten en 38 seconden
nodig om tot deze uitspraak te ko
men, die voor alle regeringen bin
dend is. De resolutie was een Ame
rikaans initiatief.
Vredesmars
Ruim 200 vredesactivisten die
door Midden-Amerika trekken zijn
in Nicaragua aangekomen en
warm verwelkomd door de sandi-
nistische regering. De deelnemers
aan de vredestocht werden eerder
Costa Rica uitgezet. De Costari-
caanse regering meende dat com
munistische groepen de deelne
mers manipuleerden.
gevolg van een ongeluk, in maart
1979, in eenheid 2 van de centrale,
die nog steeds gesloten is. Eenheid
1 begint op 27 december weer vol
ledig te draaien.
dekkingen'. Een officiële Westduit
se staatsdeelname komt er - dus -
niet.
V eiligheidspolitiek
Kohl zei, dat het bij een deelna
me van Duitse bedrijven aan SDI
en de daarbij behorende regerings
overeenkomst niet alleen om een
technologische ontwikkeling gaat,
maar vooral om de veiligheidspoli
tiek. „Voor ons Europeanen en
speciaal Duitsers is het van wezen
lijk belang dat de Duitse en Euro
pese veiligheid niet worden losge
koppeld van het overleg tussen de
supermachten".
Kohl was dinsdagavond afge
reisd naar de Franse president Mit
terrand om met hem te overleggen.
De Fransen en Westduitsers heb
ben afgesproken militair beter te
gaan samenwerken, maar door de
Duitse houding tegenover Star
Wars is de relatie tussen beide lan
den enigszins gespannen. De Fran
sen zijn fel tegen SDI, hoewel
Franse bedrijven wel meedoen aan
het ruimteonderzoek. Mitterrand
zei gisteravond op de vraag of er
ook over SDI was gesproken: „De
letters zijn niet over onze lippen
gekomen".
De Sowjet-Unie reageerde giste
ren zeer kritisch op de plannen van
de Westduitse regering. Het Russi
sche persbureau Tass schreef, dat
de Bondsrepubliek een 'gevaarlij
ke keuze' heeft gedaan 'onder druk
van de VS'. Volgens Tass is het be
sluit genomen ondanks 'bezwaren'
van de parlementaire oppositie,
'waarschuwingen' van deskundi
gen en vertegenwoordigers van de
zakenwereld, en 'protesten' uit
'brede lagen' van de bevolking.
Oproerpolitie trekt zich terug in de straten van de Baskische stad San Sebastian bij hevige rellen die uitbraken
naar aanleiding van de dood van Mikel Zabaltza. (foto EPA)
LONDEN - Dit is de eerste westerse foto van de Delta IV, de nieuwste
onderzeeër van de Sowjet-Unie. Volgens defensiedeskundigen is het vaar
tuig in staat om 16 kernraketten voor de lange afstand te lanceren. De foto
werd op een niet bekend gemaakte plaats gemaakt en vrijgegeven door
het Britse blad Jane's Defence Weekly, (foto ap>
Leugendetector
'ondeugdelijk'
WASHINGTON (UPI) - Een
leugendetector kwalificeert
één op de drie eerlijke mensen
als leugenaar, terwijl hij een
echte leugenaar niet ontmas
kert. Met deze verkaring heeft
de bond van werknemers in de
buitenlandse dienst van de
Verenigde Staten (AFSA) dui
delijk gemaakt dat zij gekant is
tegen het gebruik van dit mid
del om de belangen van de
Amerikaanse nationale veilig
heid beter te beschermen.
President Reagan heeft eer
der bepaald dat overheidsdie
naren, leden van het kabinet in
begrepen, die op de hoogte zijn
van inlichtingen in de sfeer van
de nationale veiligheid, zich
zonodig aan een leugendetec
tor moeten onderwerpen. Deze
maatregel betreft circa 4.000
beambten van het ministerie
van buitenlandse zaken, van
wie velen lid zijn van de AFSA.
In het verleden heeft minis
ter George Shultz verklaard dat
hij zich niet aan een leugende
tector zal onderwerpen, maar
een woordvoerder van zijn mi
nisterie heeft deze week gezegd
dat hij zich „natuurlijk" aan de
presidentiële richtlijn zal hou
den.
PAMPLONA (UPI/DPA/AP) - In
drie steden in Spaans Baskenland
is de politie gisteren slaags geraakt
met stakers en demonstranten die
de straat opgingen uit protest te-
Filippijnse boot
zinkt: tientallen
opvarenden gedood
MANILLA (DPA/Rtr./UPI) - Een
veerboot met circa 200 opvaren
den, die onderweg was de Filip
pijnse hoofdstad Manilla naar het
zuidelijke eiland Palawan, is giste
ren gezonken in de Straat van Min-
doro op 250 km ten zuidwesten van
Manilla. Over de oorzaak is nog
niets bekend.
Een woordvoerder van de Ame
rikaanse marinebasis „Subic Bay"
meldde vanmorgen dat meer dan
50 opvarenden gered zijn en dat he
likopters en schepen hun best
doen meer drenkelingen op te pik
ken. De Filipijnse kustwacht heeft
verklaard dat de veerboot in een
onstuimige zee gezonken is. Pala
wan ligt op 560 km van Manilla.
LONDEN - Alle 27 Noordieren die
gisteren, op grond van verklarin
gen van een overloper, tot langdu
rige gevangenisstraffen werden
veroordeeld omdat zij zich aan ter-
door
Henk Dam
roristische activiteiten zouden
hebben schuldig gemaakt, hebben
gedreigd zich dood te hongeren.
De 26-jarige Bobby Tohill, die
wegens moord tot levenslang werd
veroordeeld, begint vandaag met
zijn hongerstaking. De overige ge
vangenen zullen zijn voorbeeld
steeds met een tussenpoze van een
week volgen.
Alle gevangenen zouden lid zijn
van de Irish National Liberation
Army (INLA), een terroristische
splintergroepering. Zij werden op
gepakt en veroordeeld na gedetail
leerde verklaringen van overloper
Harry Kirkpatrick.
De langdurigste straf kreeg Ge
rard Steenson, bijgenaamd „dok
ter Dood". Hij werd tot zes keer le
venslang veroordeeld wegens
evenzovele moorden. De rechter
noemde hem „de gevaarlijkste en
meest sinistere terrorist met wie ik
ooit te maken heb gehad".
Behalve Steenson kregen nog
negen andere verdachten levens
lange celstraffen, in alle gevallen
wegens moord. De overige 17 man
nen kregen straffen uiteenlopend
van 5 tot 20 jaar wegens misdaden
als poging tot moord, vuurwapen
bezit en lidmaatschap van INLA.
Als de veroordeelde INLA-leden
hun hongerstaking inderdaad vol
gens plan uitvoeren, dan wacht
Noord-Ierland een bijzonder roeri
ge tijd. Tijdens de hongerstaking
in 1981 van veroordeelde IRA-ie-
den, onder leiding van Bobby
Sands, ging ook een golf van ge
weld door het land.
Noord-Ierland is toch al aan het
gisten vanwege het verzet van de
protestanten tegen het Brits-Ierse
akkoord dat Ierland zeggenschap
geeft in Noordierse zaken. Dit ver
zet zal op 23 januari leiden tot afge
dwongen verkiezingen, die in
Noord-Ierland ook steeds met ver
hoogde activiteiten van terroristi
sche groeperingen gepaard plegen
te gaan.
gen de dood van de 32-jarige Baski
sche taxichauffeur en activist Mi
kel Zabaltza. Diens lijk werd zon
dag gevonden in een rivier in de
Pyreneën en gisteren begraven.
Bij de ongeregeldheden raakten
23 politiemannen en diverse de
monstranten gewond. De politie
verrichtte meer dan zestig arresta
ties. In San Sebastian, Pamplona
en Bilbao riepen vakbonden en po
litieke partijen een algehele pro
teststaking uit. In Pamplona wier
pen betogers benzinebommen en
vochten urenlang met de orde
strijdkrachten.
De rellen volgden op die van zon
dag toen bekend werd dat de poli
tie het lijk van Zabaltza had opge
vist uit de rivier de Bidasoa bij de
Franse grens. Zabaltza, die was ge
vangen genomen op verdenking
van samenwerking met de afschei
dingsbeweging ETA, zou de politie
naar een wapenopslagplaats van
de beweging leiden. Bij de rivier
ondernam hij met boeien een
vluchtpoging, waarbij hij zou zijn
verdronken. Aldus de lezing van
de politie. Vrienden die samen met
Zabaltza vastzaten, zeiden dat hij
gedurende zijn gevangenschap
waarschijnlijk was gemarteld.
De minister van binnenlandse
zaken, José Barrionuevo, verklaar
de dat de dood van Zabaltza diens
eigen schuld is en niet kan het ge
volg kan zijn geweest van ver
meende folterpraktijken van de
politie, zoals familie en Baskische
nationalisten beweren. Volgens
een regeringsrapport van de lijk
schouwing was er inderdaad spra
ke van dood door verdrinking en
vertoonde het lichaam geen sporen
van geweld.
In het verslag van een namens de
familie verrichte lijkschouwing
staat echter dat de man was ver
dronken maar dat niet kon worden
vastgesteld of dat het gevolg van
een ongeluk was. De familie zei,
dat het slachtoffer geen banden on
derhield met de ETA en dat hij lid
was van de gematigde Baskische
nationale partij.
Geen operatie
Jelena Bonner
BOSTON (Rtr.) - De hartklachten
waarmee Jelena Bonner kampt
kunnen met medicijnen worden
behandeld. De vrouw van de Sow-
jet-dissident Andrei Sacharov
hoeft geen open-hartoperatie te on
dergaan. Dit heeft een hartspecia
list van een ziekenhuis in Boston
in de Amerikaanse staat Massachu
setts, Adolph Hunter, gisteren na
een medisch onderzoek verklaard.
Bonner heeft dichtgeslibde kran-
slagaders. Volgens Hunter heeft
het onderzoek uitgewezen dat een
behandeling met medicijnen voor
lopig voldoende is. Bonners fami
lie nam aanvankelijk aan dat de
vrouw na een hartaanval in 1984
moest worden geopereerd. Vol
gens Hunter heeft zij gunstig ge
reageerd op een behandeling met
een zogeheten bètablokker.
Bonner woont samen met Sacha
rov in hun ballingsoord Gorki. Zij
kreeg eind november een uitreis
vergunning voor drie maanden
voor een medisch onderzoek in het
buitenland. Na een kort verblijf in
Italië voor een oogonderzoek reis
de ze naar de VS waar haar kinde
ren en haar moeder wonen. Vorige
week werd in Boston een klein on
schuldig gezwel aan haar onderlip
operatief verwijderd.
Massagraf in
Colombia
BOGOTA (Rtr) - In een afgelegen
berggebied in Colombia zijn de af
gelopen week 78 lijken gevonden
in massagraven. Dit heeft de Co
lombiaanse minister van defensie
Miguel Vega Uribe gisteren ver
klaard. De autoriteiten in de pro
vincie Cauca schatten het aantal
doden op meer dan honderd. Vol
gens lijkschouwers zijn de slacht
offers gemarteld. De meesten zijn
opgehangen of gewurgd.
De guerrillagroep M-19 heeft een
verklaring uitgegeven waarin een
andere verzetsgroep, Ricardo
Franco, ervan wordt beschuldigd
verantwoordelijk te zijn voor de
massamoorden. Volgens plaatselij
ke autoriteiten is de moordpartij
het gevolg is van zuiveringen bin
nen Ricardo Franco, omdat zich in
het gebied de afgelopen tijd geen
gevechten hebben voorgedaan.
Ricardo Franco heeft zich enkele
maanden geleden aangesloten bij
M-19 en maakt nu deel uit van de
gezamenlijke verzetsorganisatie
waartoe de meeste guerrillagroe
pen in Colombia sinds kort beho
ren. M-19 wil de groepering nu uit
het guenillaverbond stoten.
Nieuw-Zeeland
verdenkt meer
Franse agenten
WELLINGTON (AP) - De politie
in Nieuw-Zeeland heeft gisteren la
ten doorschemeren dat waar
schijnlijk binnenkort meer arresta
tiebevelen zullen worden uit
gevaardigd tegen Franse agenten
die betrokken zouden zijn geweest
bij de aanslag op het Greenpeace-
schip Rainbow Warrior.
Hoofdinspecteur Allan Gal-
braith, die het onderzoek in de
zaak leidt', zei dat de nieuwe opspo
ringsbevelen 'mogelijk, zelfs waar
schijnlijk' zijn. "We werken er nog
steeds aan. In het nieuwe jaar zul
len er vier mensen full-time aan
werken."
De aanslag op 10 juli in de haven
van Auckland leidde tot een poli
tiek schandaal in Frankrijk na de
onthulling dat de aanslag door de
Franse geheime dienst was uitge
voerd. Twee daders, majoor Alain
Mafart en kapitein Dominique
Prieur, werden op 22 november in
Nieuw-Zeeland tot 10 jaar veroor
deeld.
Galbraith zei te vermoeden dat
er ten minste 12 Franse agenten in
Nieuw-Zeeland waren voor de ope
ratie. Hij zei dat vermoeden te ba
seren op het bewijsmateriaal dat
de afgelopen vijf maanden is verza
meld. "Het zijn mijn eigen schat
tingen, gebaseerd op de informatie
die wij hebben", zei hij.
PARIJS - Honderd dagen voor de
parlementsverkiezingen heeft het
Franse satirische weekblad 'Le Ca
nard Enchainé' president Mitter
rand afgebeeld op een wit paard en
met een Napoleontische steek op
het hoofd, terwijl de socialistenlei
ders te voet achter hem gaan. in
versleten generaalsuniformen. De
honderd dagen van Napoleon Bo
naparte eindigden met zijn onder
gang in de slag bij Waterloo. Geen
enkel opinie-onderzoek geeft de
socialisten voorlopig nog enige
kans om met een regeerbare af
vaardiging in het parlement van na
maart '86 terug te komen.
door
Rudolph Bakker
Op de spotprent is nog een man
te zien, die het paard van de presi
dent bij de teugel houdt. Dat is de
hier zo gevierde ster van het televi-
sie-middagnieuws Yves Mourousi.
Afgelopen zondag heeft Mourousi
de president vijf kwartier voor de
televisie aan de tand gevoeld en hij
deed dat op een heel onorthodoxe
manier. Hij deed alles om hem uit
het lood te slaan, maar Mitterrand
hield stand en hij toonde zich tot
verrassing van zijn landgenoten
een man vol charme, warmte en
begrip. De uitzending zal vooral de
historie in gaan omdat Francois
Mitterrand enige keren vrijuit lach
te. Over deze historische lach al
leen al stonden de kranten de vol
gende ochtend bol.
Noodlot
Het noodlot dat president Mitter
rand - ook in zijn vroegere leven -
altijd achtervolgde, sloeg ook dit
maal toe. In het programma had hij
een optimistisch beeld gegeven
van zijn land en zijn vertrouwen
uitgesproken in de socialistische
partij. De kijkers kregen zelfs de
heel sterke indruk dat de president
zich in deze uitzending opstelde als
de aanvoerder van zijn partij, iets
wat niet helemaal samengaat met
het presidentschap. De dag na de
uitzending drong echter tot Frank
rijk door wat Michel Rocard - een
van de eigenheimers in de partij
top - in een interview in het ameri-
kaanse weekblad 'Newsweek' had
opgemerkt. Op een vraag van de
Jospin: geen uilstraling, (foto AP)
interviewer of 'de socialisten erin
zullen slagen rechts te verhinderen
in maart de overwinning te beha
len', had Rocard geantwoord: „Ik
zou willen dat het waar was, maar
ik ben helaas bang van niet"
In wanorde trekken de socialisti
sche 'generaals', net als ooit in de
slag bij Waterloo, op naar de ver
kiezingen van maart. Partijleider
Jospin heeft niet de uitstraling om
een kiezersvolk mee te krijgen.
Premier Fabius is uit de gratie
sinds hij openlijk in het parlement
verklaarde 'verward' te zijn ge
weest door het besluit van presi
dent Mitterrand om Polens sterke
man generaal Jaruzelski bij zich te
ontvangen. En oud-minister van
landbouw Michel Rocard plaatst
zich voor de zoveelste keer builen
de rij, ditmaal omdat hij kandidaat
voor de presidentsverkiezingenin
1988 wil z(jn.
Overtuigd
In de huidige baaierd van hoop
en vrees speelt de communistische
partij nauwelijks meer een rol. Bij
de conservatieve oppositie is de
stemming ook niet al te best. Men
is er weliswaar van overtuigd de
verkiezingen te winnen, maar wat
er moet gebeuren als president
Mitterrand in dat geval niet af
treedt, is voor hen een vraag waar
van ze wakker liggen.
Aanvankelijk meenden rechtse
partijleiders als oud-premier Chi
rac en oud-president Giscard dat
van een zogenaamde 'cohabitatie'
tussen een conservatieve regering
en een socialistische president best
sprake zou kunnen zijn. Nu Mitter
rand zich niet alleen van zijn eer-
ste-minister heeft gedistantieerd
door eenzame beslissingen te ne
men - zoals over Jaruzelski - en hij
zich bovendien ontpopt als een
warm propagandist van zijn partij
met het oog op de verkiezingen,
lijkt dat samengaan steeds onmo
gelijker.
De enige die zich in de handen
wrijft, is oud-premier Barre. Hij
heeft altijd al verkondigd dat zijn
conservatieve partijgenoten er niet
aan moesten beginnen om met Mit
terrand te regeren. Hij stelt ook dat
een stembusnederlaag voor de so
cialisten in de eerste plaats een ver-
trouwensnederlaag voor president
Mitterrand betekent, zodat die uit
zichzelf zou dienen af te treden. De
laatste initiatieven van de presi
dent geven Raymond Barre steeds
meer gelijk en ook Chirac en Gis
card vragen zich nu af of ze zich
tegenover de kiezers niet onmoge
lijk maken door zich in deze om
standigheden onder de hoede te
plaatsen van een 'Napoleon' die
dan de nederlaag van 'Waterloo'
achter zich heeft en niet eens naar
'Sint-Helena verbannen' is.
Uit een recent opinie-onderzoek
bleek dat de meederheid van de
Fransen een bewind van de huidi
ge president rnet een conservatieve
regering weliswaar wenst, maar
dat het een dergelijk fenomeen fei
telijk onmogelijk acht. Mochten de
conservatieve partijen na hun
eventuele overwinning de huidige
president boycotten, dan ontstaat
een nooit eerder vertoonde toe
stand in de Vijfde Republiek. De
Franse politici hebben de komen
de kerstdagen dan ook heel wat om
ernstig over na te denken.