Bonn vóór SDI maar op afstand Franse socialisten op weg naar 'Waterloo' Bondsregering helpt bedrijven Lekje in Harrisburg Opnieuw hevige rellen in Spaans Baskenland Hongerstaking dreigt in Noordiers gevang DONDERDAG 19 DECEMBER 1985 BUITENLAND PAGINA 7 BONN (GPD/AFP/Rtr./DPA) - De Westduitse regering zal niet meedoen aan het Ameri kaanse SDI-onderzoek op het gebied van ruimtedefensie (Star Wars), maar zal zich wel inspannen voor bedrijven in de Bondsrepubliek om aan het projekt te kunnen deelne men. Dat heeft de rechts-liberale regering van bondskanselier Helmut Kohl gisteren besloten. STUTTGART (AP) - Do Westduit- se bosbouwer Ernst Killguss heeft een civiele procedure aangespan nen tegen de Duitse staat en de deelstaat Baden-Württemberg om dat zijn bossen door zure regen verziekt zijn en afsterven. Hij eist een schadevergoeding van 108.000 DM (124.000 gulden). Grote delen van zijn bossen zijn al afgestorven. Verwacht wordt dat de rechter op 29 januari uitspraak doet. De advocaat van de klager zei dat zijn cliënt, die wegens ziekte zelf niet kan deelnemen aan het proces, tot de hoogste instanties zal door procederen. De advocaat, Hansjörg Verziekt bos inzet proces W.-Duitsland Birk, liet ook weten dat zijn cliënt er van doordrongen is dat volgens de bestaande wetgeving een scha devergoeding erg moeilijk is. Hij vroeg dan ook, gezien de verande rende omstandigheden, om de wet geving te ontwikkelen en uit te breiden, net zoals het geval is ge weest met de schadevergoedingen wegens bijvoorbeeld geluidsover last. De vertegenwoordigers van de deelstaat en de Bondsregering lie ten weten dat er geen schadever goeding geëist kan worden. Vol gens hen moet deze zaak via de po litiek worden opgelost. Ook de rechter liet zich niet erg positief uit over de kansen van de bosbouwer. Hij zei dat het afsterven van de bossen een lange voorgeschedienis heeft, waardoor het moeilijk is om doelgerichte aanbevelingen voor maatregelen van een rechtbank te verwachten. De onderhandelingen tussen Bonn en Washington over de vorm van het SDI-akkoord zullen worden ge voerd door de liberale minister van economische zaken Bangemann. Verwacht wordt dat deze bespre kingen in het voorjaar van 1987 zul len zijn afgerond. Na Groot-Brit- tannië is de Bondsrepubliek het tweede Europese land dat een overeenkomst met de VS voor Star Wars zal afsluiten. Aangenomen wordt, dat Italië nog zal volgen. De Westduitse beslissing volgt op maandenlang touwtrekken tus sen de liberale minister Genscher en kringen van CDU-CSU rond Kohl en Strauss. Genscher heeft zich voortdurend verzet tegen een politieke raamovereenkomst met de VS, omdat hij bang is voor een terugslag in de Duits-Russische betrekkingen. Hij zag veel meer in een briefwisseling met de Ame- rikaanen, waarin de Duitse indus triële belangen zouden worden ge regeld. Strauss staat bekend als een uitgesproken voorstander van een politiek SDI-akkoord met de VS. De nu afgesproken vorm voor de onderhandelingen moet de West duitse industriële belangen tech- De liberale minister van economi sche zaken Bangemann gaat goed gedocumenteerd de onderhandelin gen met de Amerikanen over Star Wars tegemoet. (foto ap> nisch en juridisch veiligstellen. De bedoeling van Bonn is met de VS een overeenkomst te bereiken 'over de beste voorwaarden voor de wederzijdse overdracht van de resultaten van wetenschappelijk onderzoek en technologische ont- MIDDLETOWN (AFP) - Acht per sonen zijn in lichte maté besmet door een zwakke hoeveelheid ra dio-actief gas die dinsdag uit een onderdeel van de kerncentrale Three Miles Island (Pennsylvania) ontsnapt is. Dit heeft een woord voerder van de centrale gisteren meegedeeld. Er ontsnapte xenon (een edel gas) uit een leiding toen werkne mers van de centrale een filter van een compressor vervingen. Als ge volg hiervan liepen zeven perso neelsleden en een inspecteur van de federale commisie voor toezicht op kerncentrales, een zeer lage do sis straling van 400/duizendste mil- lirem op, aldus de woordvoerder. De veiligheidsgrens voor het per soneel van kerncentrales ligt bij 1.000 millirem in drie maanden, zo staat in een communiqué van de centrale. De ontsnapping van xenon heeft zich voorgedaan in eenheid 1 van de centrale, die begin oktober weer was opgestart voor proeven. Ze heeft zesenhalf jaar stilgelegen als Buitenland kort Filippijnen Op 7 februari worden in de Filip pijnen presidentsverkiezingen ge houden. Dit heeft het hoogge rechtshof vandaag bepaald. De hoogste juridische instantie van het land sprak met 7 tegen 5 stem men uit dat de bezwaren tegen de handelwijze van president Marcos ongeldig zijn. De Filipijnse opposi tie had er op aangedrongen dat de verkiezingen pas zouden worden gehouden als Marcos als president zou zijn afgetreden. Armeense massa moord Frankrijk heeft de landen van de Europese Gemeenschap voorge steld een commissie van geschied kundigen onderzoek te laten doen naar de in 1915 door Turkije ge pleegde massamoord op de Ar meense bevolking. Minister Ro land Dumas van buitenlandse za ken bracht de kwestie dinsdag te berde tijdens een informele luftch met zijn Europese collega-minis ters, maar volgens de zegslieden zijn er nog geen stappen onderno men. Veiligheidsraad De Veiligheidsraad van de Ver enigde Naties heeft met algemene stemmen 'ondubbelzinnig alle da den van gijzeling en ontvoering' veroordeeld en de onmiddellijke vrijlating geëist van alle mensen die in gijzeling worden gehouden. De 15 leden van de raad hadden slechts 2 minuten en 38 seconden nodig om tot deze uitspraak te ko men, die voor alle regeringen bin dend is. De resolutie was een Ame rikaans initiatief. Vredesmars Ruim 200 vredesactivisten die door Midden-Amerika trekken zijn in Nicaragua aangekomen en warm verwelkomd door de sandi- nistische regering. De deelnemers aan de vredestocht werden eerder Costa Rica uitgezet. De Costari- caanse regering meende dat com munistische groepen de deelne mers manipuleerden. gevolg van een ongeluk, in maart 1979, in eenheid 2 van de centrale, die nog steeds gesloten is. Eenheid 1 begint op 27 december weer vol ledig te draaien. dekkingen'. Een officiële Westduit se staatsdeelname komt er - dus - niet. V eiligheidspolitiek Kohl zei, dat het bij een deelna me van Duitse bedrijven aan SDI en de daarbij behorende regerings overeenkomst niet alleen om een technologische ontwikkeling gaat, maar vooral om de veiligheidspoli tiek. „Voor ons Europeanen en speciaal Duitsers is het van wezen lijk belang dat de Duitse en Euro pese veiligheid niet worden losge koppeld van het overleg tussen de supermachten". Kohl was dinsdagavond afge reisd naar de Franse president Mit terrand om met hem te overleggen. De Fransen en Westduitsers heb ben afgesproken militair beter te gaan samenwerken, maar door de Duitse houding tegenover Star Wars is de relatie tussen beide lan den enigszins gespannen. De Fran sen zijn fel tegen SDI, hoewel Franse bedrijven wel meedoen aan het ruimteonderzoek. Mitterrand zei gisteravond op de vraag of er ook over SDI was gesproken: „De letters zijn niet over onze lippen gekomen". De Sowjet-Unie reageerde giste ren zeer kritisch op de plannen van de Westduitse regering. Het Russi sche persbureau Tass schreef, dat de Bondsrepubliek een 'gevaarlij ke keuze' heeft gedaan 'onder druk van de VS'. Volgens Tass is het be sluit genomen ondanks 'bezwaren' van de parlementaire oppositie, 'waarschuwingen' van deskundi gen en vertegenwoordigers van de zakenwereld, en 'protesten' uit 'brede lagen' van de bevolking. Oproerpolitie trekt zich terug in de straten van de Baskische stad San Sebastian bij hevige rellen die uitbraken naar aanleiding van de dood van Mikel Zabaltza. (foto EPA) LONDEN - Dit is de eerste westerse foto van de Delta IV, de nieuwste onderzeeër van de Sowjet-Unie. Volgens defensiedeskundigen is het vaar tuig in staat om 16 kernraketten voor de lange afstand te lanceren. De foto werd op een niet bekend gemaakte plaats gemaakt en vrijgegeven door het Britse blad Jane's Defence Weekly, (foto ap> Leugendetector 'ondeugdelijk' WASHINGTON (UPI) - Een leugendetector kwalificeert één op de drie eerlijke mensen als leugenaar, terwijl hij een echte leugenaar niet ontmas kert. Met deze verkaring heeft de bond van werknemers in de buitenlandse dienst van de Verenigde Staten (AFSA) dui delijk gemaakt dat zij gekant is tegen het gebruik van dit mid del om de belangen van de Amerikaanse nationale veilig heid beter te beschermen. President Reagan heeft eer der bepaald dat overheidsdie naren, leden van het kabinet in begrepen, die op de hoogte zijn van inlichtingen in de sfeer van de nationale veiligheid, zich zonodig aan een leugendetec tor moeten onderwerpen. Deze maatregel betreft circa 4.000 beambten van het ministerie van buitenlandse zaken, van wie velen lid zijn van de AFSA. In het verleden heeft minis ter George Shultz verklaard dat hij zich niet aan een leugende tector zal onderwerpen, maar een woordvoerder van zijn mi nisterie heeft deze week gezegd dat hij zich „natuurlijk" aan de presidentiële richtlijn zal hou den. PAMPLONA (UPI/DPA/AP) - In drie steden in Spaans Baskenland is de politie gisteren slaags geraakt met stakers en demonstranten die de straat opgingen uit protest te- Filippijnse boot zinkt: tientallen opvarenden gedood MANILLA (DPA/Rtr./UPI) - Een veerboot met circa 200 opvaren den, die onderweg was de Filip pijnse hoofdstad Manilla naar het zuidelijke eiland Palawan, is giste ren gezonken in de Straat van Min- doro op 250 km ten zuidwesten van Manilla. Over de oorzaak is nog niets bekend. Een woordvoerder van de Ame rikaanse marinebasis „Subic Bay" meldde vanmorgen dat meer dan 50 opvarenden gered zijn en dat he likopters en schepen hun best doen meer drenkelingen op te pik ken. De Filipijnse kustwacht heeft verklaard dat de veerboot in een onstuimige zee gezonken is. Pala wan ligt op 560 km van Manilla. LONDEN - Alle 27 Noordieren die gisteren, op grond van verklarin gen van een overloper, tot langdu rige gevangenisstraffen werden veroordeeld omdat zij zich aan ter- door Henk Dam roristische activiteiten zouden hebben schuldig gemaakt, hebben gedreigd zich dood te hongeren. De 26-jarige Bobby Tohill, die wegens moord tot levenslang werd veroordeeld, begint vandaag met zijn hongerstaking. De overige ge vangenen zullen zijn voorbeeld steeds met een tussenpoze van een week volgen. Alle gevangenen zouden lid zijn van de Irish National Liberation Army (INLA), een terroristische splintergroepering. Zij werden op gepakt en veroordeeld na gedetail leerde verklaringen van overloper Harry Kirkpatrick. De langdurigste straf kreeg Ge rard Steenson, bijgenaamd „dok ter Dood". Hij werd tot zes keer le venslang veroordeeld wegens evenzovele moorden. De rechter noemde hem „de gevaarlijkste en meest sinistere terrorist met wie ik ooit te maken heb gehad". Behalve Steenson kregen nog negen andere verdachten levens lange celstraffen, in alle gevallen wegens moord. De overige 17 man nen kregen straffen uiteenlopend van 5 tot 20 jaar wegens misdaden als poging tot moord, vuurwapen bezit en lidmaatschap van INLA. Als de veroordeelde INLA-leden hun hongerstaking inderdaad vol gens plan uitvoeren, dan wacht Noord-Ierland een bijzonder roeri ge tijd. Tijdens de hongerstaking in 1981 van veroordeelde IRA-ie- den, onder leiding van Bobby Sands, ging ook een golf van ge weld door het land. Noord-Ierland is toch al aan het gisten vanwege het verzet van de protestanten tegen het Brits-Ierse akkoord dat Ierland zeggenschap geeft in Noordierse zaken. Dit ver zet zal op 23 januari leiden tot afge dwongen verkiezingen, die in Noord-Ierland ook steeds met ver hoogde activiteiten van terroristi sche groeperingen gepaard plegen te gaan. gen de dood van de 32-jarige Baski sche taxichauffeur en activist Mi kel Zabaltza. Diens lijk werd zon dag gevonden in een rivier in de Pyreneën en gisteren begraven. Bij de ongeregeldheden raakten 23 politiemannen en diverse de monstranten gewond. De politie verrichtte meer dan zestig arresta ties. In San Sebastian, Pamplona en Bilbao riepen vakbonden en po litieke partijen een algehele pro teststaking uit. In Pamplona wier pen betogers benzinebommen en vochten urenlang met de orde strijdkrachten. De rellen volgden op die van zon dag toen bekend werd dat de poli tie het lijk van Zabaltza had opge vist uit de rivier de Bidasoa bij de Franse grens. Zabaltza, die was ge vangen genomen op verdenking van samenwerking met de afschei dingsbeweging ETA, zou de politie naar een wapenopslagplaats van de beweging leiden. Bij de rivier ondernam hij met boeien een vluchtpoging, waarbij hij zou zijn verdronken. Aldus de lezing van de politie. Vrienden die samen met Zabaltza vastzaten, zeiden dat hij gedurende zijn gevangenschap waarschijnlijk was gemarteld. De minister van binnenlandse zaken, José Barrionuevo, verklaar de dat de dood van Zabaltza diens eigen schuld is en niet kan het ge volg kan zijn geweest van ver meende folterpraktijken van de politie, zoals familie en Baskische nationalisten beweren. Volgens een regeringsrapport van de lijk schouwing was er inderdaad spra ke van dood door verdrinking en vertoonde het lichaam geen sporen van geweld. In het verslag van een namens de familie verrichte lijkschouwing staat echter dat de man was ver dronken maar dat niet kon worden vastgesteld of dat het gevolg van een ongeluk was. De familie zei, dat het slachtoffer geen banden on derhield met de ETA en dat hij lid was van de gematigde Baskische nationale partij. Geen operatie Jelena Bonner BOSTON (Rtr.) - De hartklachten waarmee Jelena Bonner kampt kunnen met medicijnen worden behandeld. De vrouw van de Sow- jet-dissident Andrei Sacharov hoeft geen open-hartoperatie te on dergaan. Dit heeft een hartspecia list van een ziekenhuis in Boston in de Amerikaanse staat Massachu setts, Adolph Hunter, gisteren na een medisch onderzoek verklaard. Bonner heeft dichtgeslibde kran- slagaders. Volgens Hunter heeft het onderzoek uitgewezen dat een behandeling met medicijnen voor lopig voldoende is. Bonners fami lie nam aanvankelijk aan dat de vrouw na een hartaanval in 1984 moest worden geopereerd. Vol gens Hunter heeft zij gunstig ge reageerd op een behandeling met een zogeheten bètablokker. Bonner woont samen met Sacha rov in hun ballingsoord Gorki. Zij kreeg eind november een uitreis vergunning voor drie maanden voor een medisch onderzoek in het buitenland. Na een kort verblijf in Italië voor een oogonderzoek reis de ze naar de VS waar haar kinde ren en haar moeder wonen. Vorige week werd in Boston een klein on schuldig gezwel aan haar onderlip operatief verwijderd. Massagraf in Colombia BOGOTA (Rtr) - In een afgelegen berggebied in Colombia zijn de af gelopen week 78 lijken gevonden in massagraven. Dit heeft de Co lombiaanse minister van defensie Miguel Vega Uribe gisteren ver klaard. De autoriteiten in de pro vincie Cauca schatten het aantal doden op meer dan honderd. Vol gens lijkschouwers zijn de slacht offers gemarteld. De meesten zijn opgehangen of gewurgd. De guerrillagroep M-19 heeft een verklaring uitgegeven waarin een andere verzetsgroep, Ricardo Franco, ervan wordt beschuldigd verantwoordelijk te zijn voor de massamoorden. Volgens plaatselij ke autoriteiten is de moordpartij het gevolg is van zuiveringen bin nen Ricardo Franco, omdat zich in het gebied de afgelopen tijd geen gevechten hebben voorgedaan. Ricardo Franco heeft zich enkele maanden geleden aangesloten bij M-19 en maakt nu deel uit van de gezamenlijke verzetsorganisatie waartoe de meeste guerrillagroe pen in Colombia sinds kort beho ren. M-19 wil de groepering nu uit het guenillaverbond stoten. Nieuw-Zeeland verdenkt meer Franse agenten WELLINGTON (AP) - De politie in Nieuw-Zeeland heeft gisteren la ten doorschemeren dat waar schijnlijk binnenkort meer arresta tiebevelen zullen worden uit gevaardigd tegen Franse agenten die betrokken zouden zijn geweest bij de aanslag op het Greenpeace- schip Rainbow Warrior. Hoofdinspecteur Allan Gal- braith, die het onderzoek in de zaak leidt', zei dat de nieuwe opspo ringsbevelen 'mogelijk, zelfs waar schijnlijk' zijn. "We werken er nog steeds aan. In het nieuwe jaar zul len er vier mensen full-time aan werken." De aanslag op 10 juli in de haven van Auckland leidde tot een poli tiek schandaal in Frankrijk na de onthulling dat de aanslag door de Franse geheime dienst was uitge voerd. Twee daders, majoor Alain Mafart en kapitein Dominique Prieur, werden op 22 november in Nieuw-Zeeland tot 10 jaar veroor deeld. Galbraith zei te vermoeden dat er ten minste 12 Franse agenten in Nieuw-Zeeland waren voor de ope ratie. Hij zei dat vermoeden te ba seren op het bewijsmateriaal dat de afgelopen vijf maanden is verza meld. "Het zijn mijn eigen schat tingen, gebaseerd op de informatie die wij hebben", zei hij. PARIJS - Honderd dagen voor de parlementsverkiezingen heeft het Franse satirische weekblad 'Le Ca nard Enchainé' president Mitter rand afgebeeld op een wit paard en met een Napoleontische steek op het hoofd, terwijl de socialistenlei ders te voet achter hem gaan. in versleten generaalsuniformen. De honderd dagen van Napoleon Bo naparte eindigden met zijn onder gang in de slag bij Waterloo. Geen enkel opinie-onderzoek geeft de socialisten voorlopig nog enige kans om met een regeerbare af vaardiging in het parlement van na maart '86 terug te komen. door Rudolph Bakker Op de spotprent is nog een man te zien, die het paard van de presi dent bij de teugel houdt. Dat is de hier zo gevierde ster van het televi- sie-middagnieuws Yves Mourousi. Afgelopen zondag heeft Mourousi de president vijf kwartier voor de televisie aan de tand gevoeld en hij deed dat op een heel onorthodoxe manier. Hij deed alles om hem uit het lood te slaan, maar Mitterrand hield stand en hij toonde zich tot verrassing van zijn landgenoten een man vol charme, warmte en begrip. De uitzending zal vooral de historie in gaan omdat Francois Mitterrand enige keren vrijuit lach te. Over deze historische lach al leen al stonden de kranten de vol gende ochtend bol. Noodlot Het noodlot dat president Mitter rand - ook in zijn vroegere leven - altijd achtervolgde, sloeg ook dit maal toe. In het programma had hij een optimistisch beeld gegeven van zijn land en zijn vertrouwen uitgesproken in de socialistische partij. De kijkers kregen zelfs de heel sterke indruk dat de president zich in deze uitzending opstelde als de aanvoerder van zijn partij, iets wat niet helemaal samengaat met het presidentschap. De dag na de uitzending drong echter tot Frank rijk door wat Michel Rocard - een van de eigenheimers in de partij top - in een interview in het ameri- kaanse weekblad 'Newsweek' had opgemerkt. Op een vraag van de Jospin: geen uilstraling, (foto AP) interviewer of 'de socialisten erin zullen slagen rechts te verhinderen in maart de overwinning te beha len', had Rocard geantwoord: „Ik zou willen dat het waar was, maar ik ben helaas bang van niet" In wanorde trekken de socialisti sche 'generaals', net als ooit in de slag bij Waterloo, op naar de ver kiezingen van maart. Partijleider Jospin heeft niet de uitstraling om een kiezersvolk mee te krijgen. Premier Fabius is uit de gratie sinds hij openlijk in het parlement verklaarde 'verward' te zijn ge weest door het besluit van presi dent Mitterrand om Polens sterke man generaal Jaruzelski bij zich te ontvangen. En oud-minister van landbouw Michel Rocard plaatst zich voor de zoveelste keer builen de rij, ditmaal omdat hij kandidaat voor de presidentsverkiezingenin 1988 wil z(jn. Overtuigd In de huidige baaierd van hoop en vrees speelt de communistische partij nauwelijks meer een rol. Bij de conservatieve oppositie is de stemming ook niet al te best. Men is er weliswaar van overtuigd de verkiezingen te winnen, maar wat er moet gebeuren als president Mitterrand in dat geval niet af treedt, is voor hen een vraag waar van ze wakker liggen. Aanvankelijk meenden rechtse partijleiders als oud-premier Chi rac en oud-president Giscard dat van een zogenaamde 'cohabitatie' tussen een conservatieve regering en een socialistische president best sprake zou kunnen zijn. Nu Mitter rand zich niet alleen van zijn eer- ste-minister heeft gedistantieerd door eenzame beslissingen te ne men - zoals over Jaruzelski - en hij zich bovendien ontpopt als een warm propagandist van zijn partij met het oog op de verkiezingen, lijkt dat samengaan steeds onmo gelijker. De enige die zich in de handen wrijft, is oud-premier Barre. Hij heeft altijd al verkondigd dat zijn conservatieve partijgenoten er niet aan moesten beginnen om met Mit terrand te regeren. Hij stelt ook dat een stembusnederlaag voor de so cialisten in de eerste plaats een ver- trouwensnederlaag voor president Mitterrand betekent, zodat die uit zichzelf zou dienen af te treden. De laatste initiatieven van de presi dent geven Raymond Barre steeds meer gelijk en ook Chirac en Gis card vragen zich nu af of ze zich tegenover de kiezers niet onmoge lijk maken door zich in deze om standigheden onder de hoede te plaatsen van een 'Napoleon' die dan de nederlaag van 'Waterloo' achter zich heeft en niet eens naar 'Sint-Helena verbannen' is. Uit een recent opinie-onderzoek bleek dat de meederheid van de Fransen een bewind van de huidi ge president rnet een conservatieve regering weliswaar wenst, maar dat het een dergelijk fenomeen fei telijk onmogelijk acht. Mochten de conservatieve partijen na hun eventuele overwinning de huidige president boycotten, dan ontstaat een nooit eerder vertoonde toe stand in de Vijfde Republiek. De Franse politici hebben de komen de kerstdagen dan ook heel wat om ernstig over na te denken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 7