Mes opnieuw diep in ziek en arm Avebé Vissers: Ploeg hield zich niet aan zijn beloften Braziliaanse bisschop heeft lak aan zomertijd Reportage Leiding Veenkoloniale zetmeelgigant faalt compleet Achtergrond DINSDAG 10 DECEMBER 1985 PAGINA 15 VEENDAM - „Gaarne danken wij de directie en de betrokken medewerkers". Het Adviesbureau voor Strategische Beleidsbesluitvorming (ASB) zal het als een dankbe tuiging voor de verstrekte opdracht hebben bedoeld, maar voor bijna 300 medewerkers van het aardappelzetmeelconcern Avebé is het een lijkrede. Het bedankje vormt im mers de wrange inleiding van een rapport, dat de zoveelste reorganisatie bij de grootste Veenkoloniale werkgever inluidt. Voor het forse bedrag van bijna één miljoen gulden heeft ASB het in Veendam zetelende Avebé wekenlahg onder de loep genomen. Gingen er bij vorige saneringen al 900 banen weg, als het aan het Amsterdamse bureau ligt worden er binnen enkele maanden van de overgebleven 2200 werknemers nog eens een kleine 300 de laan uit gestuurd. Dat moet het aardappelconcern zo'n 15 tot 20 miljoen gulden per jaar aan overbodig loon besparen. De uitkomst van het onderzoek is ongelooflijk. Het bureau trof er een ronduit organisatorische puinhoop aan. De kritiek op de gang van zéken is zelfs zo groot, dat men zich kan afvragen: wat Griepje klopte er eigenlijk wel bij Ave bé? Het onderzoeksrapport heeft zestig bladzijden nodig voor het antwoord dat feitelijk kort en bondig kan zijn: Niet veel! ontkend, dat de regeling feitelijk neerkomt op een gouden hand druk. Wat het vermoedelijk wèl door Jan Niemeijer Van een moderne organisatie, die men zou verwachten bij een multinational als Avebé (met fa brieken in Frankrijk, Zweden en Italië) is volgens het rapport nau welijks sprake. Populair gezegd, er werd maar wat aangerom meld. Of zoals de rapporteurs van ASB, dat met tien observa tieteams in de fabriek op pad gingen, uit de moncT van een Avebe'er noteerden: „Er waren geen scheidsrechters die de spel regels beheersten en zich eigen hadden gemaakt. De 'spelers kwam het meestal goed uit om hun eigen spelletjes te spelen". ASB geeft formuleert nog een vriendelijke verklaring voor die chaos: de meeste van de negen directieleden zijn nog maar en kelejaren in dienst. Maar het bu reau stelt ook onomwonden: er is gebrek aan leiding en geen in zicht in de prioriteiten van het beleid, er bestaat demotivatie bij de rapporterende managers, er is partijenstrijd, openlijke tegen werking en gebrek aan consis tentie. Volgens ASB is het college van negen directeuren veel te log 'om effectief te kunnen coördineren' en dient de top te worden terug gebracht tot vijf directeuren. De gevolgen hebben zich al aange kondigd. De vroegere Avebé- baas B. ten Hoove, die enkele ja ren geleden als sterke man werd aangekocht, gaat Gees: moet) weg. Ten Hoove werd vorig jaar al op een zijspoor gezet, toen op aandrang van het fors bijdragen de Rijk en de geldschietende banken al drs. A. Mak van de Handelsvereniging Amsterdam overkwam om bij Avebe orde op de slechtlopende zaken te stel len. Mak, die er sterk op aandrong om het organisatieonderzoek te houden omdat hij de tekortko mingen ook al had geconsta teerd, wordt de enige hoofddi recteur. Met de aankondiging van zijn vertrek omzeilt Ten Hoove een dreigende, nieuwe de gradatie tot 'gewoon' directielid. Hij wil volgend jaar naar een an der bedrijf, maar heeft wel een 'afvloeiingsregeling' bedongen, waarover trouwens erg geheim zinnig wordt gedaan. Zo wordt Hoe overdreven traag het toe gaat bij de zetmeelgigant en hoe dringend de nu bepleite verande ringen nodig zijn wordt geïllu streerd met een heel eenvoudige ziektemelding. Voordat de eigen lijke afdeling een griepje van een medewerker kan noteren, zijn er zes schijven gepasseerd. Met een investering moeten er zelfs nog mper horden worden genomen: welgeteld tien. Loze procedures, aldus ASB dat heeft uitgerekend dat van de 1000 leidinggevende functiona rissen er 200 zijn die een volledi ge dagtaak hebben aan overbo dig overleg. In het rapport wordt omschreven hoe het met een in vestering toegaat. „Ze worden vaak eerst decentraal genomen en dan door de directie goedge keurd. Vervolgens worden ze centraal opnieuw geëvalueerd, waarna ze of niet tot uitvoering komen, of door decentrale initia tiefnemers alsnog tot uitvoering worden gebracht". Al die procedures leiden niet alleen tot traagheid en geldver spilling, maar ook tot demotiva tie bij diegenen die gewoon wil len werken", aldus ASB, dat maar één oplossing ziet: een shocktherapie „die mensen dwingt tot geheel anders functio neren". De shock zou moeten be staan uit de simpele verandering dat voortaan een beslissing ge woon moet worden genomen door functionarissen die ervoor worden betaald. Van de leiding die Ten Hoove achterlaat verwacht ASB, dat ze nu eens moet optreden als 'behe rend commissaris'. En het bu reau geeft en passant ook het ad vies mee, dat de Avebé-top zich wel eens wat meer mag be moeien metde buitenlandse dochters en het tijd wordt dat zich hiermee slechts één direc teur bezig gaat houden. „Teveel wordt gesproken over het Neder landse bedrijf, zonder dat men zich de voordelen van een inter nationale strategie realiseert". 5000 boeren Van Avebé, dat jaarlijks diep (20 tot 30 miljoen) in de rode cij fers duikt en alleen dank zij extra bijdragen van de 5000 aandeel- houdende boeren van een faillis sement blijft verstoken, zou een streng uitgavenbeleid worden verwacht. ASB ontdekte echter dat het wel eventjes wat anders toegaat. Er ,zijn bij Avebé wel budgetten, maar ze bevatten te veel fouten voor een zorgvuldig Zo'n 5000 boeren zijn leverancier en aandeelhouder van Avebé. Zij voeren jaarlijks zo'n twee miljoen ton aardappelen dragen ook nog eens financieel bij tot de instandhouding van het concern. (foto ANP) beleid. En er wordt niet de hand aangehouden. De afdeling Marketing and Sa- les, die jaarlijks 500.000 ton aard appelzetmeel en de al vervaar digde halffabrikaten (derivaten) aan de man moet brengen, komt in het onderzoek ook al als een zwakke schakel naar voren. Vol gens ASB is het verkoopappa- raat zo zwak bemand, dat het minstens twee jaar zal duren om het goed te laten functioneren. Het bureau vindt zelfs, dat de he le staf opnieuw moeten worden opgezet. Als er op korte termijn geen versterking wordt gevon den, drijft straks heel Avebé stuurloos rond. Zonder kleurscheuren komt ook Research en Engineering, waar eigenlijk via de ontdekking van nieuwe producten de toe komst van Avebé ligt, niet uit het 'röntgenonderzoek' tevoor schijn. ASB zegt erover, dat de directeur er een veel intensievere leiding en begeleiding aan zal moeten geven. Het dure onder zoekswerk levert volgens ASB ook te weinig nieuwe patenten op, terwijl de concurrentiekracht overlaat. Biotechnologie Het 'ontdekkingscentrum' zal ook niet meer op eigen houlje mogen opereren maar zich alleen nog maar met duidelijke op drachten bezig mogen houden. ASB voegt er de waarschuwing aan toe, dat het ook tijd wordt dat al het onderzoek rendement gaat opleveren. Over het parade paardje van het zetmeelconcern, de biotechnologie, zegt het on derzoeksbureau dat er een part ner gezocht moet worden, zodat de kosten kunnen worden ge deeld. Met de andere afdelingen, Fi- nancieel-economische staf, Pro ductie en Ontwikkeling en Cen trale Technische Organisatie (CTO) is het al niet veel beter ge steld. ASB heeft ontdekt, dat ze te weinig interne goodwill heb ben om 'zinvol' door te gaan. De financiële afdeling en de produc tieleiding moeten op de helling, terwijl CTO fors zal moeten in krimpen. Grondstofzaken, waar mee de aardappel leverende boe ren de meeste rechtstreekse con tacten onderhouden, dient vol gens het bureau te worden ver sterkt. Om de reorganisatie met suc ces te kunnen uitvoeren en van Avebé een moderne procesin dustrie te maken, wil het onder zoeksbureau ook een dertigtal nieuwe functionarissen aantrek ken. Ze moeten sleutelposities innemen, waarvoor nu binnen het concern de gewenste kwali teit niet aanwezig is. In tegen deel, er is zelfs 'kwaliteit' in de top geslopen, 'die er niet thuis hoort. Bestudering van de lijst van de honderd topsalarissen bij Avebé heeft ASB tot de conclu sie gebracht, dat dat geldt voor tenminste twintig functionaris- Witte boorden Zestig topfunctionarissen zul len het ASB-rapport ondanks de waslijst van klachten en golven van kritiek over de gebrekkige organisatie toch met genoegen lezen. Het onderzoeksbureau noemt ze onmisbaar en komt met het advies om ze uit de (on gunstige) cao-regeling te halen en ze het salaris te betalen, dat ze waard zijn. Dit om te voorko men, dat de toppers naar andere bedrijven met aantrekkelijker salarissen vluchten. Nog eens zestig functionarissen komen ook met winst uit de reorganisa tie tevoorschijn. Het organisatie bureau noemt hen van groot be lang en vindt dat ze carrière naar de top moeten kunnen maken. Het rapport is door het bestuur van de coöperatie al in grote lij nen aanvaard. Ook al omdat het niet veel te kiezen heeft. Per slot van rekening is het onderzoeks bureau binnen de deur gehaald op aandrang van Rijk en banken, die de grootste financiële vinger in de pap hebben. De vakbonden zijn er nog niet uit, voornamelijk omdat zy een vermoeden hebben dat er niet alleen banen van 'wit te boorden' sneuvelen - zoals de hoofddirectie heeft gesteld - maar er ook produktiepersoneel op straat komt. Omdat bij eerde re reorganisaties de 'witte boor den' steeds buiten schot bleven, stuit dat op grote weerstand. Het onderzoeksbureau heeft zijn advies kort samengevat in negen punten, die na de opsom ming van hetgeen er alleen ver keerd gaat, heel aanvaardbaar klinken. De aanbevelingen zijn: formatie van een geloofwaardige leiding, versterking van het ma nagement, doorvoeren van be zuinigingen, opzetten van een goed budgetterings- en plan ningssysteem, verzekering vap financiële rust door de verster king van het nu schamele be drijfsvermogen en de bevorde ring van een cultuur 'waar men doet wat men zegt'. Uitgesteld Hoe snel de reorganisatie tot stand zal kunnen komen, is voor het moment onzeker. Voorlopig is de afslanking enkele maanden uitgesteld. In een eerste bespre king tussen de directie en de vakbonden na het uitkomen van het rapport kwamen de partijen overeen dat er eerst een doortim merd beleidsplan op tafel moet liggen. Ze voegden eraan toe dat „inkrimping van het personeels bestand daar niet los van kan worden gezien". Sluiting van de glucosefabriek DWM in Veen% dam en van de derde produktie- lijn van de fabriek in Ter Apelka- naal zou al van de baan zijn. Vakbeweging en directie heb ben inmiddels laten weten „een basis voor verder overleg" te hebben gevonden. De bonden aanvaardden een directievoor stel dat nauw aansloot bij hun ei gen zogenoemde 'stappenplan'. Dat zegt: eerst een plan en dan kijken hoeveel mensen ervoor nodig zijn. Voorlopig is daarmee de rust in het concern verzekerd. De bonden zullen voorlopig geen acties organiseren. KATWIJK - "Van de beloofde be scherming van de kabeljauwdocu- menthouders is niets terecht geko men. Je vraagt je dan ook af wat de verdeling van een bepaalde vangs- thoeveelheid nog waard is, wan neer blijkt dat de staatssecretaris iedereen maar laat aanmodderen totdat het totale quotum is opge vist". Secretaris J. Ouwehand van de Katwijkse Vereniging van Schip- perseigenaren heeft weinig woor den nodig om staatssecretaris A. Ploeg van landbouw en visserij van 'onbehoorlijk bestuur' te be schuldigen. In de afgelopen perio de heeft Ouwehand, die de belan gen van de twintig beschermde ka beljauwvissers behartigt, de be windsman herhaaldelijk gewezen op het gevaar dat andere vissers met het quotum van de K-docu- menthouders aan de haal zouden gaan. Alle toezeggingen die hem daarbij door het ministerie werden gedaan bleken op 24 november, toen de vangst op kabeljauw voor alle schepen werd gesloten, niets waard. door Dick van der Plas "Al in augustus is mij verzekerd dat streng zou worden opgetreden tegen de vissers zonder K-docu ment, wanneer deze groep het haar toegewezen quotum zou over schrijden", vertelt Ouwehand. "Het quotum van de K-document houders mocht niet worden aange tast, daar was iedereen het over eens. Wie schetst dan ook onze ver bazing toen er na het vangstverbod voor de groep zonder K-document, dat al op 24 oktober werd afgekon digd, helemaal niets werd gedaan om te voorkomen dat deze schepen gewoon vrolijk door zouden vis- Het resultaat was dat binnen een maand het beschermde quotum van de K-documenthouders door de 'collega'-vissers was opgevist en de staatssecretaris de maatregel nam om de vangst op kabeljauw voor de totale Nederlandse vloot te verbieden. Bekeuringen Bij de vangst op kabeljauw door Hollandse visserschepen neemt de groep K-documenthouders een aparte plaats in. Het gaat hier om vissers die in de jaren zeventig niet konden overschakelen op de tong en scholvisserij en daarom van het rijk de garantie kregen het hele jaar door op kabeljauw te kunnen vissen. Daartoe werd deze groep, die voor de helft bestaat uit Katwij- kers, aangevuld met schepen uit Scheveningen, Tholen, Urk, Texel, IJmuiden, Harlingen en Wierin- gen, een eigen quotum toegewe zen. Het totale kabeljauwquotum voor de Nederlandse vloot bedroeg dit jaar 27.000 ton. Daarvan is 4149 ton bestemd voor de groep K-do cumenthouders. De resterende 23.000 ton kan door de overige schepen worden opgevist. Ouwe hand: "Een flink aantal van deze schepen beschikt ook over een tong- en scholquotum, dat echter voor veel geld aan andere vissers wordt verhuurd. Zelf houden deze schepen zich dan het hele jaar door met de vangst op kabeljauw be zig". Volgens de secretaris van de Kat wijkse Vereniging voor Schippers- eigenaren is het aan de K-docu menthouders toegewezen quotum groot genoeg om het hele jaar door te vissen. "Als groep hebben we uitgerekend dat we gemiddeld per week zo'n 100 ton kabeljauw aan voeren. Door de slechte vangsten bleven we dit jaar tot nog toe zelfs onder deze hoeveelheid en hebben we 1000 ton van ons quotum kun nen verhuren aan andere kabel jauwvissers". Op 7 november was de situatie zo dat de groep K-documenthouders nog 1404 ton van het eigen quotum over had. Ruim voldoende om de nog resterende weken van dit jaar vol te maken. De groep was dan ook bijzonder verbaasd toen staatssecretaris Ploeg op 23 no vember de maatregel afkondigde dat de vangst op kabeljauw werd gesloten en dat er een voorlopige maatregel gold voor alle schepen. Een dergelijke maatregel volgt op twee bekeuringen na het aanvoe ren van een vissoort waarvoor de vangst gesloten is en houdt in dat de vangsten in beslag worden ge- Visgronden Enkele weken eerder was dit vangstverbod al ingesteld voor de groep zönder K-document, maar daar werd op grote schaal de hand mee gelicht. De kabeljauw werd ook né 24 oktober nog in grote hoe veelheden aangevoerd en binnen korte tijd was ook het nog resteren de quotum van de K-document houders opgevist. "Daar zijn wy nu zo woedend om", aldus Ouwehand. "Ploeg heeft ons heel duidelijk heeft laten weten dat er streng tegen de groep zonder K-document zou worden opgetreden en dus eerdere belof ten gebroken. Dat is voor ons on behoorlijk bestuur". Uit het feit dat het ministerie na de datum van het algehele vangst verbod niet heeft opgetreden tegen de aanvoer van kabeljauw door K- documenthouders, leidt Ouwe hand af dat de zaak ook het minis terie niet lekker zit. "Ik heb de vis sers geadviseerd om gewoon door te vissen, en dat is in de afgelopen weken ook gebeurd. Daarbij is de schippers geen strobreed in de weg gelegd. Er zijn geen bekeuringen uitgedeeld en geen vangsten in be slag genomen". Onder de kabel jauwvissers zonder K-document werden deze strafmaatregelen wel genomen. Toch leiden ook de K-document houders schade door het ingestel de vangstverbod omdat ze niet meer kunnen vissen op de voor hen vertrouwde plaatsen. Ouwe hand: "Deze schepen zijn meestal te vinden onder de Engelse kust. De Engelse regering is echter door Nederland op de hoogste gesteld van het vangstverbod en brengt schepen die dit verbod overtreden onmiddellijk op. De vissers moe ten daarom uitwijken naar vreem de visgronden, waardoor de vang sten uiteraard veel lager zijn". Scholvissers Met het kort geding dat gisteren is aangespannen willen de vissers dan ook afdwingen dat het eigen quotum gewoon kan worden vol- gemaakt. Ouwehand: "Niet alleen voor die paar weken die dit jaar nog resteren, maar vooral voor de toekomst. Er moet nu maar eens een uitspraak komen over wat de waarde is van een door de minister toegepaste vangstverdeling". De uitspraak in dit kort geding is ondertussen ook van belang voor de scholvissers die beschikken over een eigen quotum voor deze platvissoort dat n.og niet volledig is benut. Voor hen geldt momenteel een zelfde situatie als voor de K- documenthouders. De vangst op schol is voor alle schepen verbo den omdat bepaalde vissers, voor namelijk afkomstig uit Urk, in de afgelopen maanden het totale quo tum voor de Nederlandse vloot hebben opgevist. In de Braziliaanse stad Belem wordt de komende weken zowel het begin van Kerstmis als het begin van het nieuwe jaar twee keer gevierd. Verantwoordelijk daarvoor is de 70-jarige aartsbis schop van Belem, een stad in het noorden van het land met bijna één miljoen inwoners. Mgr. Al berto Gaudencio Ramos verzet zich met al zijn kerkelijke macht tegen de invoering van de zomer tijd in Brazilië. Ruim een maand geleden wer den de klokken in Brazilië een uur vooruitgezet. De autoriteiten hoopten daarmee ruim vijf pro cent op. het energieverbruik te besparen. Volgens mgr. Alberto ging het echter om „een belache lijke beslissing, die alleen maar enorme verwarring veroorzaakt in de stad", die vlakbij de even aar ligt. De klokken van alle ker ken in het aartsbisdom wijzen nog steeds de oude tijd aan. In een gebied waar de zon al tijd op hetzelfde tijdstip op- en ondergaat, heeft het volgens hem geen zin de zomertijd in te voe ren. In de tijdstippen van de ker kelijke bijeenkomsten en van de lesuren op katholieke scholen heeft hij daarom geen wijziging aangebracht. Van den Broek ontvangt de legatie Sowjet-Vredesraad. Mi nister Van den Broek van buiten landse zaken heeft vanmiddag een delegatie van de Sowjet-Vre desraad ontvangen. De ontmoe ting vond plaats op initiatief van het IKV, dat de vier Russen voor een bezoek aan ons land had uit genodigd. Zelf sprak het IKV gisteren on der meer met de Russen over de wapenwedloop, de Europese ra ketten alsmede de onderhande lingen in Genève. Donderdag volgt een tweede gesprek over de Helsinki-akkoorden inzake ont wapening, economische betrek kingen en mensenrechten. Daar bij komt de vraag aan de orde of er in het kader van Helsinki meer uitwisseling tussen het IKV en de Sowjet-Vredesraad mogelijk Het beleid van dc Sowjet-Vre desraad loopt geheel parallel met het regeringsbeleid van de Sow- jet-Unic. Dc delegatie staat on der leiding van het parlementslid Korotisj, voorzitter van de Vre- desraad van de Ukraine. De delegatie zal tijdens het achtdaagse bezoek aan ons land gesprekken voeren met CDA en PvdA, FNV, de Raad van Kerken in Nederland, het instituut Clin- gendael, Pax Christi, KKN. Vrouwen voor Vrede, Stop de Neutronenbom, alsmede met ambtenaren van buitenlandse za ken en defensie. Verder staan er in Limburg gesprekken op het programma over mogelijke uit wisseling tussen Limburg en de Ukraine, met de totaalweigeraar P. van Rheenen, alsmede de Am sterdamse koopman E. van Eeg- hen. Om de delegatie een zo vol ledig mogelijk beeld te geven van de discussie in Nederland over vrede en veiligheid in Euro pa heeft het IKV voor enkele de legatieleden een ontmoeting gearrangeerd met de Nederland se afdeling van de zogenoemde vertrouwensgroep, die pleit voor sterker wederzijds vertrouwen tussen Oost en West. ICTO-voor- zitter mr. J.L. Janssen van Raay bleek verhinderd cp de dag dat Paus „dankbaar". Paus Jo hannes Paulus II heeft met „vreugde en dankbaarheid" alle conclusies aanvaard van de bui tengewone bisschoppensynode, waarop de gevolgen van het Tweede Vaticaans Concilie wer den geevalueerd. Dat heeft een hoge Vaticaanse functionaris gis teren verklaard. De conclusies en aanbevelin gen waren vervat in een rapport dat aan het eind van de twee we ken durende synode door de bis schoppen werd onderschreven. Het rapport werd gisteren offi cieel openbaar gemaakt. „De Heilige Vader heeft het he le (rapport) met vreugde en dankbaarheid aanvaard," zei aartsbisschop Jan Schottc, de se cretaris-generaal van de synode op een persconferentie. De slotverklaring van de syno de behelst aanbevelingen op en kele belangrijke terreinen, zoals het bevorderen van een „diepere kennis en aanvaarding" van het concilie en de formulering van een universele catechismus over het christelijk dogma en de christelijke ethiek. Verder wordt in de verklaring opgeroepen tot een striktere godsdienstige discipline, een duidelijker omschrijving van de rol van de nationale bisschop penconferenties, toepassing van de nieuwe kanonieke wet, meer inspanningen voor de bevorde ring van de christelijke eenheid en de dialoog met andere gods diensten, en meer kerkelijke bij stand aan de armen en onder drukten. „Afwachtende houding". De praescs van de Nederlandse Her vormde Kerk, ds. H. Huling. ver wijt de Nederlandse regering een afwachtende houding inzake sancties tegen Zuid-Afrika. De Noorse regering is „veel en veel verder" dan de Nederlandse, al dus Huting bij zijn terugkeer uit Zimbabwe, waar hij het spoed beraad van de Wereldraad van Kerken over de situatie in Zuid- Afrika had bijgewoond. De regering in Oslo wil Noorse schepen verbieden vrachten voor of uit Zuid-Afrika te vervoe ren. Tegelijkertijd is zij bereid de betrokken maatschappij schade loos te stellen. De Hervormde Kerk zal op korte termijn met andere kerken in overleg treden over de wijze waarop de Nederlandse regering benaderd kan worden betreffen de een economische boycot te gen Zuid-Afrika. „Ik hoop wel dat, nu de situatie in Zuid-Afrika zo ernstig is, onze regering inziet dat sancties de laatste mogelijk heid vormen," aldus de Her vormde praescs. Inzamelingstop. Het interna tionale bestuur van Kerk in Nood/Oostpricsterhulp heeft be sloten te stoppen met de inzame ling van kleding en levensmidde len in België en Nederland. Vol gens het bestuur maken douane bepalingen en andere belemme ringen de invoer van goederen in Ooslcuropcse landen en ontwik kelingsland steeds moeilijker of zelfs onmogelijk. Verder bleek de meeste ingezamelde kleding in tropische landen onbruikbaar; een groot deel ging tijdens het transport al verloren. Beroepen. Ned. Hervormde Kerk. Aange nomen naar Rotterdam-Zuid: IJ. Wisse te Zeist. Gereformeerde Gemeenten. Beroepen te Lelystad: C. Ha- rinck te Oostkapelle. Ned. Protestantenbond. Be noemd te Doornspijk-Elburg e.o. (part-time): drs. J.W. Bok, voor ganger te Apeldoorn die deze be noeming heeft aangenomen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1985 | | pagina 15