Thatcher stapt
uit de Unesco
30
Grieks-Cyprioten kiezen parlement jaar vast
Brits kabinet verdeeld over besluit.
Ultra-orthodoxe joden
strijden tegen verval
Troepenvoorstel koel onthaald
Oppositie Filippijnen
tracht één te worden
DUBBELDEMAN
glas
Bel 071-220907
HYPOTHEEK
RENTE
VRIJDAG 6 DECEMBER 1985
BUITENLAND
PAGINA 7
LONDEN - De Britse regering heeft definitief besloten uit de Unesco te stappen. Staats
secretaris Raison (ontwikkelingssamenwerking) maakte dat gisteren in het Lagerhuis
bekend, en veroorzaakte daarmee een storm van protest van zowel Conservatieve politici
als de oppositie.
TEL AVIV - Teddy Koliek, de so
cialistische burgemeester van Je
ruzalem, heeft de strijd aangebon
den met de fantieke joodse gelovi
gen van zijn stad. Maar liefst 15.000
gulden tipgeld heeft Koliek op de
hoofden gezet van de daders die
om godsdienstige redenen de afge
lopen maanden voor 300.000 gul
den aan abri's in de religieuze
woonwijken hebben vernield.
door
Taco Slagter
Het gaat om de reclameborden
die op de fraaie glazen schuilplaat
sen bij bushaltes zijn aangebracht.
De ultra-othodoxie duldt geen af
beeldingen van vrouwen in een bi
kini, een 'uitdagende' stand van
een man in een strakke spijker
broek of sensueel kijkende manne
quins, geheel bedekt met de laatste
versies van de wintermode. Die
'prikkelende' posters zijn in de vi
sie van dat vrome volksdeel een
godsgruwel en behoren op 'bijbel
se' wijze door steniging te worden
verbrijzeld.
De in het zwart geklede vandalen
opereren vrijwel altijd 's nachts, al
dan niet in groepsverband. Deze
week sneuvelden in een dag zes
kostbare abri's. Stadsbussen met
daarop dezelfde reclamebood
schappen, die door de beruchte
godsienstige woonwijk Mea Sje'a-
rim rijden, zijn overdag het doel
wit. Stenen vliegen door de ruiten;
de daders verdwijnen
vliegensvlug. Teddy Koliek is het
meer dan beu. In zijn opdracht
staakte de buscoöperatie Egged de
diensten door dit deel van Jeruza
lem, en de burgemeester loofde
een forse som uit die de Neder
landse justitie slechts voor de op
sporing van moordenaars en beest
achtige verkrachters beschikbar
stelt.
Vier jongeren uit Jeruzalem gin
gen de geldelijke uitdaging aan.
Afgelopen zondag verstopten zij
zich in twee bij bushaltes gepar
keerde auto's. Tegen half vier in de
ochtend verschenen vier aan hun
kleding herkenbare godsdienstfa
naten. Het glaswerk van weer een
abri moest er aan geloven. Het op
de loer liggende viertal achtervolg
de de vernielers, maar kreeg er
slechts een te pakken. Niettemin
zijn de vier jongens ieder ruim 3700
gulden rijker, als de rechter de
schuld van de verdachte heeft vast
gesteld, zo verklaarde een gemeen
tewoordvoerder.
De frictie tussen de geseculari
seerde en ultra-orthodoxe inwo
ners van Jeruzalem is echter met
de uitkering van het 'prijzengeld'
niet opgelost. De spanningen zijn
niet van vandaag of gisteren en zul
len zich in de toekomst alleen maar
verscherpen. Aanhangers van het
fundamentalistische jodendom
schuwen de verdraagzaamheid.
Die zou niet stroken met de door
hen genomen letterlijke uitleg van
de Tora (de vijf bijbelboeken van
Mozes) en de Halacha (joodse reli
gieuze wetgeving). Iedere jood die
daarvan afwijkt, is in hun visie in
feite een 'goy', een niet-jood waar
geen pardon voor bestaat.
Een jaar geleden liet de regering-
Thatcher de in Parijs zetelende
Unesco, een organisatie van de VN
die zich bezighoudt met onderwijs,
wetenschappen en cultuur, weten
aan opstappen te denken. De Ver
enigde Staten hadden daar toen al
definitief toe besloten.
door
Henk Dam
Net als de VS hadden de Britten
kritiek op de geldverslindende,
weinig efficiënte manier van optre
den van de organisatie die onder
leiding staat van directeur-gene
raal M'Bow. Ook de anti-westerse
houding van de Unesco irriteerde
de Britten.
De regering-Thatcher gaf Unes
co een jaar om zich anders op te
stellen, en hoewel er sindsdien in
ieder geval enige maatregelen zijn
genomen om de doelmatigheid van
de organisatie te vergroten, is dat
in de ogen van de Britten onvol
doende geweest. Vandaar het uit
treden.
Dat betekent dat de Unesco nu
een financiële klap te verwerken
krijgt. Engeland gaf jaarlijks meer
dan 20 miljoen gulden aan de orga
nisatie, die een jaar geleden al een
zware slag opliep door het uittre
den van de VS, die 25 procent van
de totale begroting bijdroegen.
De Britse regering heeft lang ge
aarzeld voor zij haar beslissing
nam de Unesco definitief te verla
ten. Vanuit onder andere de Geme-
nebestlanden en een aantal EG-
landen was druk op mevrouw
Thatcher uitgeoefend om toch
maar in de Unesco te bliiven.
BERLIJN - Dezer dagen wordt de laatste hand gelegd aan de recostruc-
tie van Checkpoint Charlie, de bekendste doorlaatpost tussen Oost- en
West-Berlijn. Hier een beeld van asfalteringswerkzaamheden aan de
Oostduitse kant. De grenspost is vergroot; het werk begon vorig jaar.
(foto AP)
Volgens welingelichte bronnen
is het uiteindelijk niettemin de pre
mier zelf geweest, die op uittreden
heeft aangedrongen. Bekend is.
dat zowel minister Howe (buiten
landse zaken) als staatssecretaris
Raison vinden dat Engeland er be
ter aan zou doen in de Unesco te
blijven, al was het alleen maar om
dat de Britten nu geen enkele in
vloed op de organisatie meer heb
ben.
Staatssecretaris Raison ontken
de gisteren in het Lagerhuis dat de
Britse regering voor Amerikaanse
druk gezwicht zou zijn. „De schuld
ligt helemaal bij de Unesco zelf,
omdat deze organisatie op een voor
ons schadelijke manier gepoliti
seerd is", zo zei hij.
Namens de Labour-partij noem
de George Foulkes de stap gisteren
„armetierig en schandelijk". Hij
beloofde dat een Labour-regering
op de maatregel zal terugkomen.
Conservatieve Lagerhuisleden
voerden aan dat de terugtrekking
de internationale invloed van En
geland zal ondergraven.
Nederland
De Nederlandse regering be
treurt het besluit van de Britse re
gering, zo heeft het ministerie van
buitenlandse zaken meegedeeld.
De Nederlandse regering consta
teerde nog onlangs in een brief aan
de Tweede Kamer dat het hervor
mingsproces een overwegend op
gaande lijn vertoonde. Zij signa
leerde een aanzienlijke vooruit
gang sinds juli 1984 toen een brief
met hervormingsvoorstellen aan
de directeur-generaal van de Unes
co werd gestuurd. De Nederlandse
regering hoopt dan ook dat de om
standigheden zich binnen de orga
nisatie zodanig zullen wijzigen dat
zowel de Verenigde Staten als
Groot-Brittannië daarin zullen
kunnen terugkomen, aldus buiten
landse zaken.
ROME (Rtr.lDPAIUPl) - „Het gesprek met premier Craxi vormde een eerbetoon aan mijn man Andrei Sacharov.
Het ware te wensen dat men in de Sowjet-Unie even veel respect voor hem had als de mensen in Italië en andere
landen", aldus Jelena Bonner gisteren in Rome na een gesprek van ruim een half uur met de Italiaanse minister
president Bettino Craxi. Tien jaar geleden heeft zij Craxi voor het eerst ontmoet, toen zij voor een eerdere
oogoperatie in Italië verbleef. „Het verschil is dat hij nu premier van Italië is en dat ik een misdadiger ben".
WENEN (AP) - Het Warschaupact
heeft weinig enthousiast gerea
geerd op nieuwe voorstellen van
de NAVO over de vermindering
van de conventionele troepen in
midden-Europa. Volgens Westerse
onderhandelaars moeten de voor
stellen de patstelling doorbreken
op het twaalf jaar oude troepen-
overleg in Wenen tussen de NAVO
en het Warschaupact, omdat ze te
gemoet zouden komen aan veel
van de bezwaren van het Oostblok.
Buitenland kort
Dienst weigeren
De Sowjet-Unie kampt met een
groeiend aantal dienstweigeraars,
getuige een artikel dat gisteren ver
scheen in Krasnaya Zvezda (Rode
Ster), het blad van de Sowjet-
strijdkrachten. In het artikel wor
den jongemannen scherp gewaar
schuwd tegen het ontduiken van
de dienstplicht. Iedere Rus moet
vanaf zijn achttiende gedurende
twee jaar in dienst. Volgens wes
terse diplomaten vrezen steeds
meer jongeren dat ze dienst moe
ten doen bij de 115.000 man sterke NICOSIA - De Grieks-Cyprische Eerstgenoemden verkregen bij
troepenmacht in Afghanistan. verkiezingsstrijd loopt vandaag de vorige parlementsverkiezingen,
Kernproef
Groot-Brittannië en de Verenig-
da ^ee^onde^gro^d^^kernproef presidentsverkiezingen in Tot die listen onder dr Lyssaridis vroeger
uitgevoerd. Volgens het Britse i"'- velen behoort echter met de zitten- lijfarts van Makarios, r».™ v»r.
De Russische woordvoerder
voor het Warschaupact Nikolai
Neiland zei dat het NAVO-voorstel
'geen reden tot optimisme geeft',
maar dat het zorgvuldig bestu
deerd zou worden. Neiland' be
klaagde zich erover dat de nieuwe
voorstellen nog steeds ontsierd
worden door de nadruk op 'buiten
gewoon verdraaide verificatie
maatregelen'.
Het Westen heeft al lang aange
drongen op overeenstemming over
de manieren waarop de troepente
rugtrekkingen en het aantal over
gebleven troepen gecontroleerd
kunnen worden.
In de nieuwe voorstellen, die
voor een belangrijk deel op initia
tief van Nederland tot stand zijn
gekomen, gaat de NAVO akkoord
met kleine verminderingen van de
troepen zonder eerst op een over
eenstemming te staan over de we
derzijdse troepensterkte. Tot nu
toe weigerde de NAVO troepen ver
mindering zonder deze voorwaar
de vooraf. 'Naar de mening van het
Westen is er nu een aanzienlijk
aantal punten waarop er een brede
overeenstemming tussen beide zij
den bestaat', vertelde gisteren het
hoofd van de Britse delegatie Mi
chael Alexander.
Volgens het hoofd van de Ameri
kaanse delegatie Robert Blackwill
hebben de nieuwe voorstellen '16
punten van overeenstemming ge
creëerd' tussen Oost en West bij
deze onderhandelingen.
Volgens Warschaupactwoord-
voerder Nikolai Neiland echter
'draagt dit alles nog niet bij tot het
bereiken van een wederzijds aan
vaardbare overeenkomst', hoewel
wel rekening gehouden schijnt te
zijn met sommige van de bezwaren
van het Warschaupact. Oost en
West zijn het al jaren oneens over
het aantal conventionele troepen
in Oost- en West-Duitsland, de Be
nelux, Polen en Tsjechoslowakije.
Blinden eisen
braille Playboy
WASHINGTON (UPI) - Blinde
Amerikanen, die het Congres
discriminatie en censuur ver
wijten, hebben een geding aan
gespannen waarin zij eisen dat
het rijk het drukken van het
tijdschrift Playboy in braille
hervat. De 'American Council
of the Blind' en andere groepe
ringen maakten deze week be
kend dat zij een nieuwe wet
aanvochten die het de Library
of Congress in Washington ver
biedt door te gaan met het pro
duceren van Playboy in braille
op kosten van de belastingbeta
ler.
De brailleversie van het blad,
die alleen artikelen en geen fo
to's, spotprenten of adverten
ties bevat, is vijftien jaar lang
verspreid onder een duizendtal
lezers via de National Library
Service for the Blind en Physi
cally Handicapped. Het Huis
van Afgevaardigden stemde in
juli met 216 tegen 193 stemmen
voor het beëindigen van het
maken en verspreiden van de
brailleversie van Playboy ten
koste van 103.000 dollar. De se
naat stemde ermee in en presi
dent Reagan bekrachtigde op
13 november de wet waar de
bepaling in verwerkt was.
MANILLA (AP/AFP/Rtr.) - De Fi
lippijnse oppositieleider Salvador
Laurel en mevrouw Corazon Aqui
no zullen dit weekeinde bekend
maken of zij met een gemeen
schappelijke lijst zullen uitkomen
voor de verkiezingen van 7 februa
ri aanstaande. Dit heeft Laurel gis
teren verklaard.
Ook zal dan gezegd worden wie
van hen kandidaat zal zijn voor het
presidentschap en wie voor het vi-
ce-presidentschap. „Ik geloof niet
dat de oppositie zich nog de luxe
van tweedracht kan veroorloven"
aldus Laurel tijdens een persconfe
rentie in Manilla, na een ontmoe
ting achter gesloten deuren met
ADVERTENTIE
24 uur service voor bedrijven
Aquino, de weduwe van de ver
moorde oppositieleider Benigno
Aquino.
„Wij zijn het erover eens gewor
den dat er maar een gemeenschap
pelijke vijand is, president Ferdi
nand Marcos". Hij noemde het zon
dag te nemen besluit een „histo
risch evenement". Nadat Laurel in
juni door zijn partij als presidents
kandidaat was aangewezen, maak
te Aquino afgelopen dinsdag be
kend ook campagne te zullen gaan
voeren. Zij nam deze stap onder
druk van een petitie met 1,2 mil
joen handtekeningen.
De Filippijnse president Marcos
heeft in tegenstelling tot eerdere
suggesties van zijn kant verklaard
dat hij generaal Ver (65) voor onbe
paalde tijd zal handhaven als chef
staf van het Filippijnse leger.
Ver maakte, daags nadat hy met
26 andere verdachten was vrijge
sproken van betrokkenheid bij de
moord op oppositieleider Benigno
Aquino, een lijst van 46 hoge offi
cieren en regionale bevelhebbers
bekend die in verband met de reor
ganisatie van de legertop met pen
sioen worden gestuurd.
Managua roept
ambassadeur
in VS terug
MANAGUA (AFP) - Nicaragua
heeft de Verenigde Staten ervan
beschuldigd verantwoordelijk te
zyn voor de vernietiging, afgelo
pen maandag, van een helikopter
van de Nicaraguaanse luchtmacht,
waarbij 14 militairen om het leven
kwamen. In verband hiermee heeft
Managua om een spoedzitting van
de Veiligheidsraad gevraagd, die
deze "daad van terrorisme" moet
onderzoeken.
Victor Hugo Tinoco, vice-minis
ter van buitenlandse zaken van Ni
caragua, heeft bekendgemaakt dat
Managua heeft besloten zijn am
bassadeur in Washington. Carlos
Tunnermann, voor overleg terug te
roepen.
Nicaragua heeft ook geprotes
teerd bij de regering van Hondu
ras. Managua beschuldigt dat land
ervan samen met de Verenigde
Staten betrokken te zijn geweest
bij de levering van SAM-7 lucht
doelraketten aan de anti-sandinis-
tische guerrillabeweging FDN (Ni
caraguaanse Democratische Strijd
krachten).
Het FDN maakte woensdag in
Washington bekend dat het een Ni
caraguaanse helikopter van het ty
pe MI-24 met een SAM-7 had neer
geschoten. Onder de 14 inzitten
den, die allen omkwamen, bevon
den zich volgens het FDN twee Cu
banen.
De Amerikaanse vice-minister
van buitenlandse zaken Elliot
Abrams verklaarde dat het neerge
schoten toestel een MI-8 was. De
MI-8 is eveneens van Sowjetmake-
lij, maar niet zo geavanceerd als de
MI-24. Abrams beweerde ook dat
er „enkele Cubanen" aan boord
van de helikopter waren.
De Verenigde Staten hebben gis
teren voor het eerst toegegeven dat
de Amerikaanse hulp aan de con
tra's via Honduras gaat. Vice-mi
nister Abrams verklaarde dat de
hulp aan de anti-sandinistische
guerrillastrijders via Honduras
verliep, maar dat Tegucigalpa de
jongste zendingen heeft tegenge
houden. Hervatting van de hulp
aan de contra's via Honduras is
voorwerp van onderhandelingen
met Honduras, zo zei Abrams.
ADVERTENTIE
ten einde. Officieel gaat het, enige
maanden vervroegd, om de verkie
zing van een nieuw parlement, Kyprianou's Democratische Partij
r velen zien er tevens verkapte kwam op 19,5, terwijl de felle socia-
nisterie van defensie was de bom
van Britse makelij en werd de
proef gedaan op verzoek van de
Britse regering. Groot-Brittannie
en de VS kwamen op 4 augustus
1958 overeen om samen te werken
op het gebied van atoomenergie
voor defensiedoeleinden.
Drugssmokkelaar
Een tweede piloot van de Franse
luchtvaartmaatschappij Air France
is gearresteerd wegens het smok
kelen van 10 kilo heroïne met een
velen behoort echter niet de zitten- lijfarts
de president, Spyros Kyprianou, wierven,
wiens ambtstermijn officieel pas
1988 afloopt.
door
Frans van Hasselt
De president heeft in het begin
van dit jaar het misnoegen van de
twee grote partijen gewekt door de
handelswaarde van vijf miljoen bemiddelingsvoorstellen van de
gulden in zijn bagage. De smokkel secretaris-generaal van de VN, Pe-
werd tijdens een routine-controle rez de Cuellar, niet zonder meer te
ontdekt. aanvaarden. De Turks-Cyprische
leider Denktash deed dat wel en
1 oerisme Vïetnam daardoor wekte Kyprianou een ne-
Acht Amerikaanse veteranen be-
die eindelijk wel eens voortgang i
de slepende Cyprus-kwestie wilde
ginnen vandaag aan een twee we
ken durende rondreis in Vietnam.
De organisator van de reis denkt ■61CI1'
dat dit het begin is van een stroom
Amerikaanse toeristen naar het^
land. De Vietnamezen hebben vol- IVLonstGrVGruOnQ
gens de organisator Greg Kane bij
het welslagen van deze reis toege
zegd steeds groepen van 20 Ameri
kanen toe te laten. In de groep die
vrijdag vertrekt zitten zeven Viet-
namveteranen en een andere oud
militair. Zij zullen een bezoek
brengen aan Hanoi, Haiphong, Da-
nang, Hue, Ho Chi Minhstad en an
dere plaatsen in het land.
De grote Grieks-Cyprische par
tijen die Kyprianou aanvielen vor
men een vreemd monsterverbond.
Aan de ene kant de Moskou-ge
trouwe communistische Akel, aan
de andere kant de rechtse pro-wes
terse Democratische Concentratie
onder Glafkos Kliridis.
Het monsterverbond van de
twee grootste partijen probeerde
met moties van wantrouwen Ky
prianou tot aftreden te dwingen,
maar deze kon zich erop beroepen
dat Cyprus net als de VS een presi
dentieel stelsel kent, waarbij de
ambtstermijn van het staatshoofd
vastligt.
Bovendien smaakt hij het
genoegen dat Perez de Cuellar in
de loop van het jaar zijn verzoe
ningsvoorstellen comprimeerde,
waardoor er enkele nuancewijzi
gingen inkwamen die Denktash op
zijn beurt niet kon accepteren.
De twee partijen van het mon
sterverbond hopen zondag de
tweederde meerderheid te verkrij
gen waar zij in 1982 nog net éën
procent onderbleven. Voor wijzi
gingen in de grondwet is namelijk
een twee-derde meerderheid ver
eist en ze zijn dan van plan een pa
ragraaf toe te voegen die stelt dat
het parlement, met ook weer twee
derde meerderheid, de president
naar huis kan zenden. Kyprianou
hoopt aan de ene kant zijn eigen
partijtje enige winst te bezorgen,
iets wat lang niet is uitgesloten nu
hij de steun heeft gekregen van en
kele kleine mini-partijtjes en van
aartsbisschop Chrysostomos (Ma-
slotmeeting op Nicosia's centrale
Plein van de Vrijheid, te midden
van Griekse en Cyprische vlaggen,
een onuitroeibare tegenstrijdige
combinatie. Opnieuw stelde hij de
twee grote partijen de vraag: wilt u
net als wij dat de 200.000 man
Turkse bezettingstroepen van Cy
prus vertrekken voordat er een fe
derale republiek komt onder een
overgangsregering, of stemt u erin
toe dat ze blijven? Het 'realisme' en
de 'stoutmoedige stappen' die deze
partijen voorstaan, stelde hij als
defaitisme aan de kaak.
De meeting vertoonde niet veel
enthousiasme en ook niet zoveel
toeloop, maar Kyprianou's partij is
steeds meer die van het regerings-
President Kyprianou: misnoe- apparaat, en dat zou hem toch wel
n. (foto APi enige winst kunnen bezorgen. De
socialisten bestrijden hem, omdat
zij nog veel minder concessies wil
len doen aan de Turken, maar eni
ge winst voor Lyssaridis zou toch
ook Kyprianou goed van pas ko-
Onveranderlijk
Aan de andere kant stelt hij dat
hij zelfs door een twee-derde meer
derheid niet tot aftreden kan wor
den gedwongen. De grondwetsarti
kelen die het presidentiële karak
ter van de republiek en de vijfjari
ge ambtstermijn van de president
vastleggen zijn namelijk onveran
derlijk. Bovendien is voor een wij
ziging van de grondwet theoretisch
ook een twee-derde meerderheid
vereist van de Turks-Cyprische af
gevaardigden, die al sinds de troe
belen van 1963 en '64 niet meer zit
tmg hebben in het Cyprische parle
ment. maar voor wie nog steeds ze
tels worden opengehouden, ook in
het komende (vergrote) parlement.
Gisteren hield Kyprianou zijn
De twee grote partijen, de com
munisten en de rechtsen, zijn na
tuurlijk niet tot een massa ver
smolten. Onderling vechten zij een
strijd uit wie deze keer de aller
grootste zal worden. De verkie
zingsleus van de Akel is: Akel weer
grootste partij, terwijl die van Kli
ridis en de zijnen luidt: ga mee met
de velen.
Verzoening
„Als Kyprianou zijn negatieve
politiek kan voortzetten", zo riep
Kliridis in een verkiezingsrede in
Limassol, „dan zal nooit enige
Grieks-Cyprische vluchteling zijn
haardstede terugzien". Het verzoe
ningsplan van Perez de Cuellar
houdt in dat althans enkele tien
duizenden uit Famagusta naar de
ze stad zullen kunnen terugkeren.
Kyprianou en vooral Lyssaridis
benadrukken dat alle 180.000
Grieks-Cyprioten die in 1974 uit
het noorden moesten vluchten
voor de binnengevallen Turkse le
gers dezelfde rechten hebben op
terugkeer. Op een kilometer af
stand van het Plein van de Vrij
heid, in de Turkse zone van Nico
sia, verklaarde de Turks-Cyprische
leider en 'president' Denktash het
te betreuren dat de Grieks-Cyprio
tische leiders nog steeds in waan
voorstellingen leven.
Een unieke mogelijkheid om uw
woonlasten 30 jaar lang op een
laag renteniveau vast te zetten.
Maximale zekerheid. Alleen op
nieuwe huizen
met gemeente
garantie.
Informatie bij het Bouwfonds in:
Den Haag:
Nassauplein 13,
(070) 65 0800
of via de coupon.
["stuur mij informatie over de ~~J
I 30 Jaar RenteVast
I Hypotheek.
j Postcode:
I Plaats:
I
Telefoon:
j Coupon in gesloten envelop j
I zonder postzegel naar
I Bouwfonds,
Antwoordnummer 1479
2500 XK Den Haag
I nv Bouwfonds
I Nederlandse Gemeenien
