'In
wezen
hebben
we niets bereikt'
Laksheid rond
grote gifbelt
in Nedersaksen
Gijsen weigert benoeming gevangenispastor
Reportage
Achtergrond
VRIJDAG 6 DECEMBER 1985
PAGINA 11
De in 1980 opgerichte internationale
artsenorganisatie ter voorkoming
van een kernoorlog (IPPNW) krijgt
op 10 december in Oslo de Nobel
prijs voor de vrede. Ook in Neder
land is de IPPNW actief. De in 1969
opgerichte Nederlandse vereniging
voor medische polemologie (NVMPI,
beter bekend onder de naam 'artsen
tegen kernwapens', vormt met bijna
2000 leden de Nederlandse afdeling.
De Nobelprijs is, zegt de Utrechtse
medicus en NVMP-woordvoerder
Jos Weerts, met gemengde gevoe
lens ontvangen. "Enerzijds blijd
schap voor de erkenning van waar
we ons toch al die jaren hebben in
gespannen, maar aan de andere kant
hebben we in wezen nog steeds niets
bereikt".
UTRECHT - De Nobelprijs voor de vrede heeft altijd
discussie uitgelokt. Dat kan ook moeilijk anders voor
wie namen als Kissinger, Walesa, Begin en Sadat op het
lijstje van winnaars ziet prijken. Dit jaar waren het elf
prominente Westeuropese christen-democraten, onder
wie CDA-voorzitter Bukman, die voor de rel zorgden.
Ze protesteerden vorige week tegen de uitreiking van
de prijs aan de Russische cardioloog Tsjasov, die met
zijn Amerikaanse collega Lown de IPPNW vijfjaar ge
leden oprichtte, en met mede-voorzitter Lown de prijs
in ontvangst komt nemen.
Tsjasov, lijfarts van Brezjnev,
Andropov en Tsjemenko en te
genwoordig onderminister van
gezondheidszorg, ondertekende
in 1973 een brief die was gericht
tegen de atoomgeleerde Sacha-
rov, in 1975 winnaar van de No
belprijs voor de vrede en een van
de bekendste dissidenten.
Weerts kan de opwinding voor
een deel wel begrijpen. "Als Ne
derlands medicus keur ik een
aantal zaken in de Sowjet-Unie
ten stelligste af, zeker waar het
gaat om het misbruik van de psy
chiatrie tegen dissidenten. En
dat geldt ook als IPPNW-functio-
narissen daarbij betrokken zijn.
Maar het verbaast me dat ze met
een 13 jaar oude brief zijn geko
men en niet kijken hoe zijn
door
Sjaak Smakman
standpunt tegenwoordig is. Ik
heb bij het IPPNW-congres in
Amsterdam in 1983 persoonlijk
met Tsjasov gesproken en hij zei
toen - en hij heeft dat op het con
gres nog eens in het openbaar
herhaald - dat hij te allen tijde be
reid was om het echtpaar Sacha-
rov te behandelen. Hij gaf daar
mee een belangrijk signaal naar
zijn eigen mensen: ik ben in de
eerste plaats medicus en behan
del iedere patiënt die daarom
vraagt, of hij nu een dissident is
of leider van de Sowjet-Unie".
Hij heeft meer moeite met de
Rus Vartagnan - ook lid van de
IPPNW - die grotendeels verant
woordelijk is voor het misbruik
van de psychiatrie in zijn land.
"Dat soort dingen is heel schade
lijk voor onze organisatie, en we
wijzen zo'n man daar ook op. In
principe is bij ons iedereen wel
kom die de doelstelling onder
schrijft, maar als iemand door
zijn optreden die doelstelling in
gevaar brengt, wijzen we hem
wel op zijn verantwoordelijk
heid. Je kunt dat als organisatie
niet over je kant laten gaan".
Binnenkort krijgt de IPPNW van
de wereldorganisatie voor psy
chiatrie (WPA) - waar de Russen
niet meer in mogen meedoen -
een rapport over Vartagnan ert
zal dan bekijken wat er met hem
moet gebeuren.
Zijn woede over het optreden
van de westerse politici ligt er
gens anders, maakt hij wat later
in het gesprek duidelijk. "Een
van de belangrijkste redenen dat
de IPPNW de Nobelprijs heeft
gekregen is dat deze artsen in
staat zijn geweest om dwars door
alle tegenstelling heen in staat
zijn geweest samen iets op te
bouwen. Dat is volgens mij de
enige manier om daadwerkelijk
iets te bereiken: een gezamenlij
ke doelstelling hebben en bereid
zijn met iedereen die dat doel on
derschrijft samen te werken. Of
ie nou zwart is, uit de VS komt óf
uit de Sowjet-Unie"
"Wat ik Bukman echt enorm
kwalijk neem is dat hij in plaats
van samenwerking te zoeken al
leen maar zout in de wonden
strooit en verdeeldheid en wan
trouwen heeft gezaaid. Er gaat
geen enkel constructief effect
van uit, het enige is dat de
IPPNW in een kwaad daglicht
wordt gesteld. Een ding wil en
zal ik nooit ontkennen: we zoe
ken ook contact met artsen in het
Oostblok. Als men ons dat kwa
lijk wil nemen, dan heb ik daar
geen antwoord op".
Advertentie
De betrokkenheid van artsen
bij het menselijk lijden in oorlo
gen is niet iets van de laatste ja
ren. Henri Dunant, de oprichter
van het Rode Kruis, is een van de
sprekenste voorbeelden. In de ja
ren dertig kende Nederland zijn
'comité voor oorlogsprofilactie
(oorlogsvoorkoming. red.)' en in
1969 zag de NVMP het daglicht.
Aanvankelijk was het een studie
gezelschap van tegen de zestig
artsen dat onderling informatie
uitwisselde over de mogelijkhe
den om bij oorlogen hulp te bie
den, maar eind 1980 veranderde
dat. In de New York Times waar
schuwde een groot aantal Ameri
kaanse medici dat ze bij een
kernoorlog niets zouden kunnen
doen. In navolging daarvan ver
scheen in 1981 in de Nederlandse
dagbladen een soortgelijke ad
vertentie, ondertekend door 1200
artsen. En zeker toen het jaarlijk
se IPPNW-congres in 1983 in
Amsterdam en Noordwijkerhout
werd gehouden, waarbij Weerts
een van de organisatoren was, is
het 'stormachtig gaan lopen'.
Dat artsen bij een kernoorlog
geen hulp kunnen bieden is de
centrale boodschap die de
NVMP uitdraagt. Uit onderzoek
blijkt, aldus Weerts, dat een ge
middeld Nederlands ziekenhuis
volledig in beslag wordt geno
men als (onverwacht) vijf ernstig
gewonden worden binnenge
bracht. Een ernstig verkeerson
geval is dus genoeg. "Want ie
dere gewonde heeft een hele
ploeg mensen nodig om hem te
verzorgen", legt hij uit. In Rijn
mond, een gebied met meer dan
een miljoen inwoners, kunnen
de gezamenlijke ziekenhuizen in
het eerste uur van een ramp 50
mensen behandelen 'en dat toont
wel aan hoe kwetsbaar de ge
zondheidszorg is'. "Voor ons is
dat een heel essentieel gegeven.
Daarom zijn we ook zo veront
rust dat van tijd tot tijd wordt ge
daan of de werkelijkheid heel an
ders is. Alsof - als je maar een
ploeg mensen op de been kunt
brengen die groot genoeg is -
doeltreffend hulp kunt bieden.
Dat kan gewoon niet".
De Britse tegenhanger van de
Koninklijke Nederlandse maat
schappij tot bevordering van de
geneeskunst (KNMG) heeft bere
kend dat bij een kleine atoom
bom het gezondheidszorgsys
teem in heel Groot-Brittannië di
rect verstopt zit. De KNMG,
waarmee de NVMP regelmatig
overlegt 'hoewel onze doelstel
lingen niet hetzelfde zijn', heeft
dat rapport overgenomen en
biedt het dezer dagen zijn leden
én een aantal politici aan.
Hoi-hoi
Met dat laatste is de NVMP blij,
want naast voorlichting aan het
publiek en het verspreiden van
informatie onder collega's, vor
men politici een derde doelwit
van de verontruste artsen. De
IPPNW neemt nadrukkelijk
geen politieke standpunten in,
zegt Weerts: "We willen de han
den nadrukkelijk vrijhouden van
elke politieke bemoeienis"
- Maar u praat wel met politici.
"Voor mij is politiek niet de
straat op gaan met eisen, dat is
het innemen van een politiek
standpunt. Politiek is voor mij
het betrokken zijn bij wat er in
de samenleving gebeurt, je daar
voor verantwoordelijk voelen en
ervoor zorgen dat je zegt wat je
Jos Weerts: enerzijds blijdschap
Artsenorganisatie krijgt Nobelprijs voor vrede
vindt dat gezegd moet worden en
er ook voor zorgen dat dat geluid
wordt gehoord".
- U gaat naar bijvoorbeeld
Lubbers, geeft informatie en zet
tegen hem: zie maar wat je er
verder mee doet.
"Ja, dat is mijn persoonlijk
standpunt, hoewel er binnen de
NVMP wel andere geluiden zijn
ook. Maar misschien komt dat
wel omdat ik zo nauw betrokken
bij de IPPNW, die strikt neutraal
is. Als de IPPNW bijvoorbeeld
zou zeggen: geen kruisraketten
in Nederland, dan zijn de VS
boos en roept de Sowjet-Unie
hoi-hoi. Dat moet niet".
"Aan de andere kant kunnen
nationale afdelingen wel speci
fieke programma's bekritiseren
en concrete eisen stellen. De
NVMP heeft bijvoorbeeld on
dubbelzinnig stelling genomen
tegen de kruisraketten, omdat
dat een nieuwe stap in de kern
wapenwedloop is, die we juist
willen tegengaan. De grootste
bedreiging voor het voortbe
staan van de wereld is volgens
ons, en dat zegt bijvoorbeeld ook
de wereldgezondheidsorganisa
tie, de kernwapenwedloop. Wij
willen dat daar iets aan wordt ge
daan, dat die wordt afgeremd en
zo mogelijk beëindigd. Hoe dat
moet, daar hebben we niet direct
een mening over. Maar als de wil
aanwezig is, zijn er 1001 moge
lijkheden voor: uitwisselingen
bevorderen, samenwerken op
wetenschappelijk en econo
misch gebied, het nemen van
vertrouwenwekkende maatrege
len, het voortgaan van de wapen
wedloop in elk geval een beetje
afremmen. Nederland had kun
nen besluiten die kruisraketten
niet te plaatsen Het is uitein
delijk aan politici om de juiste
weg te kiezen, maar een ding wil
ik wel duidelijk stellen: gewoon
doorgaan met de kernwapen-
wedloop en met het aanwakke
ren van wantrouwen en vijand
schap ga je in elk geval de ver
keerde kant op".
"Ook bewapeningsdeskundi
gen zeggen dat zelfs als je uitgaat
van afschrikking, je toe kunt met
veel minder wapens. De huidige
situatie heeft niets meer met af
schrikking te maken. Waar ik
bang voor ben is dat wat nu ge
beurt gewoon oorlogsvoorberei
ding is, ik kan het niet anders
duiden".
De toekenning van de Nobel
prijs heeft volgens hem 'zeker
een stimulerende werking' voor
de NVMP. Maar naast de blijd
schap over de prijs is er de con
statering dat ondanks de hoge
vlucht die de IPPNW (met we
reldwijd 200.000 leden van wie
150.000 artsen en 50.000 ver
pleegkundigen) heeft genomen
er 'in de wereld nog niets ge
beurt'.
"Uit de top in Genève kun je
met een boel goede wil mis
schien wat hoop putten, maar de
toestand blijft slecht. Weet je,
wat mij altijd weer verbaast? is
dat elk idee voor een nieuw wa
pen direct in de praktijk moet
worden gebracht, want anders.
lopen we achter, worden we
kwetsbaar, noem maar op. Op
medisch gebied is dat heel an
ders. Wordt daar een nieuwe
techniek ontwikkeld, dan wordt
die - heel terecht overigens
maar heel beperkt ingevoerd.
Eerst maar eens bestuderen wat
het in de praktijk waard is en in
hoeverre patiënten ermee gebaat
zijn. Op defensiegebied wordt
dat soort principes altijd over
boord gezet. Het gaat me er niet
om te zeggen: we moeten meer
geld uittrekken voor de medi
sche wetenschap, maar om aan
te geven hoe onlogisch en krank
zinnig we met die kernwapens
met zijn allen bezig zijn".
BONN - Het begon allemaal met
een misverstand. Omdat in 1983
het vermoeden was gerezen dat de
beruchte, levensgevaarlijke vaten
met dioxine-afval uit het Italiaanse
Seveso op een vuilnisbelt in het
Westduitse Münchehagen terecht
waren gekomen, werd deze puin
hoop eens nader bekeken. De va
ten Seveso-gif werden er niet ge
vonden, maar wel heel wat ander
levensgevaarlijk gif. Daaronder
dioxine in concentraties die nog
nooit ergens ter wereld zijn gevon
den. Vanaf dat moment staat Mün
chehagen by de Lüneburger Heide
model voor wat er allemaal moge
lijk is op afvalgebied. Koppen zijn
er nog niet gerold, maar hoe lang
de Nedersaksische minister-presi
dent Ernst Albrecht dat nog kan
vermijden, is de vraag.
De mensen in Münchehagen zijn
bang. Zij willen weten wat er pre
cies ligt op de „Sondermülldepo-
nie' in het bos vlak bij hun huizen.
Een smalle asfaltweg voert het bos
in. Een bord: „Storten van afval
verboden". De maximale boete is
10.000 mark. Een paar honder me
ter verderop veel prikkeldraad om
de „Sondermülldeponie". En daar
is zonder boete zo veel vergiftigd
afval gestort dat opruimen moge
lijk honderden miljoenen gaat kos
ten.
Streng verboden gebied, maar er
zitten gaten genoeg in het hek
werk. Een gedeelte van de stort
plaats wordt al tien jaar niet meer-
gebruikt en pas sinds kort staan er
alle mogelijke apparaten om gif te
meten en gasontwikkelingen te
signaleren. Op een ander deel is tot
1984 verder gestort. Er liggen dui
zenden tonnen afval met dioxi-
neresten, andere zware vergiften
en stoffen die vergelijkbaar zijn
met het sinds Vietnam beruchte
ontbladeringsmiddel Agent Oran
ge.
Ordelijk
Het is de bedoeling dat vaten
met giftig afval heel blijven, maar
daar is in Münchehagen geen spra
ke van. Honderden vaten zijn vol
ledig kapot en de inhoud is ver
dwenen. Mensen in de buurt zeg
gen dat er gewoon met bulldozers
overheen is gewalst om de zaak
plat te krijgen. Een laag grond erop
en het geheel zag er ordelijk en
piekfijn uit.
Er ligt van alles. Voorval veel res
tafval uit Hamburgse vuilverbran-
dingsbedrijven. Vliegas vergeven
van dodelijke concentraties dioxi
ne. In open vrachtwagens werd het
dodelijke spul, nadat het was inge
dikt met zand en vocht, vervoerd
naar de belt. Een vrachtwagen
chauffeur vertelde in een interview
dat hij nooit door de politie was
aangehouden. Trouwens, de papie
ren klopten altijd: er stond 'vliegas'
op, of een andere onschuldige
term. Het betaalde best, zei de
Hoewel de aandacht pas sinds
het Seveso-gif op Münchehagen is
gericht, vechten de buurtbewoners
al 15 jaar tegen de gifbelt. Vanaf
1970 is er door alle mogelijke lou
che en niet-louche bedrijven gif ge
stort. Waar nu deskundigen in be
schermende kleding en met gas
maskers op monsters nemen, werd
15 jaar probleemloos dodelijk afval
gestort. En de industrieën stonden
in de rij om hun gif daar kwijt te
raken, want de vroegere eigenaar
rekende niet zo veel. Hij zegt ook
niet te weten wat er allemaal werd
gestort.
Het enige wat de verontruste om
wonenden bereikten, was dat moe
dermelk op het Seveso-gif mocht
worden onderzocht. De voormali
ge eigenaar van de stortplaats: „Als
hier moedermelk op dioxine moet
worden onderzocht dan kan ik
maar één ding zeggen: de Duitsers
overdrijven altijd, in de dictatuur
of in de democratie".
Hem kunnen de autoriteiten
niets meer maken, want toen hij er
achter kwam hoe vergiftigd de
grond was, liet hij zich uit het ka
daster schrappen. Het gif ligt
sindsdien in niemandsland. Maar
ook de politiek heeft vuile handen.
Landbouwminister Grub van de
deelstaat in 1983: „Wat daar rust,
kan men beter met rust laten. En
door
Hans Hoogendijk
neem maar van mij als boer aan,
dat als je een koeievla weghaalt, je
meer vuiligheid hebt dan wanneer
je hem laat liggen". Maar het zijn
geen koeievlaaien die onder het
platgewalste oppervlak in Mün
chehagen liggen.
Waterdicht
Nadat de oude stortplaats was
gesloten, ontstond op hetzelfde ter
rein met stilzwijgende instemming
van de verantwoordelijke politici
een nieuwe belt. Een vergunning
was er niet, en dus is de opslag
plaats eigenlijk illegaal. Een water
dichte leembescherming moest
verhinderen dat het gif in het
grondwater terecht kwam. In een
aantal bekkens werd zwaar giftig
slib bewaard. Een enkele keer
stonden de autoriteiten zelfs toe
dat vervuild water in een zijrivier
van de Weser werd geleid.
Onafhankelijke deskundigen
waarschuwden dat de kleilaag
nooit waterdicht kon zijn, maar de
regering zette door. In september
opnieuw alarm in Münchehagen.
Er was inderdaad olie met dioxine-
resten gevonden in een groeve op
het terrein. Geen paniek, in die
groeve was nooit vergiftigd afval
gestort en dus kan er geen dioxine
in die olie zitten, zei Hannover.
Maar hardnekkig doorvragen
van milieubeweging en journalis
ten leidde ertoe dat de olie op
nieuw werd onderzocht. En ja
hoor, er zat het beruchte Seveso-
dioxine 2378 in de olie. Conclusie:
de afdichting van de minister was
alles behalve gifdicht. Onderzoek
wees uit dat er 1125 microgram
dioxine per kilogram drab zat. Een
twijfelachtig wereldrecord: de va
ten uit Seveso bevatten slechts 2
tot tien microgram per kilo. Een
blamage voor de regering, maar
Grub gaf nog geen krimp.
Vorige maand riep het deelstaat
parlement hem ter verantwoor
ding. Minister Gerhard Grub zat
zwijgend naast deelstaatpremier
Ernst Albrecht. Geen woord van
de man die zo dapper had gezegd
zijn verantwoording niet te schu
wen. SPD en Groenen eisten van
Albrecht dat hij Grub zou ontslaan.
„Zelfs in mijn dromen denk ik daar
niet aan", zei Albrecht.
Over de dioxine in Müncheha
gen was Albrecht ook duidelijk.
Door boringen zou het besmette
gebied afgebakend worden. Jfib
baggeren, afgraven en verbranden
sloot hij ook niet uit. Schadelijke
restprodukten van de industrie
moeten voortaan centraal opgesla
gen worden en verbrand in specia
le ovens. Stoffen die niet kunnen
worden verbrand, kunnen in zout
lagen worden opgeslagen. Per slot
van rekening bewaardt Nedersak
sen in Gorleben ook al radioactief
afval.
Geen woord van de CDU-deel-
staatpremier over de angst en de
zorgen van de mensen die al bijna
15 jaar op de levensgevaarlijk gif
belt wonen en geen woord over een
eventuele vervolging van de da
ders. De gemeenschap betaalt de
rekening, zo is, uiterst kort, de
voorlopige balans. En die rekening
is hoog. Voorzichtige schattingen
leren dat alleen al een vuilverbran-
dingsoven meer dan 100 miljoen
gaat kosten. Daar komen dan nog
enorme kosten aan uitbaggeren en
afgraven bij.
Pater J. 't Hoen (57), bestuurs
lid van de Vereniging van Pasto
raal Werkenden in het bisdom
Roermond, mag van bisschop
Gijsen geen gevangenis-aalmoe
zenier in Roermond worden. Hij
is lid van de Orde der Capucijnen
en heeft kort geleden afscheid
genomen als leger-aalmoezenier
in Roermond en Venlo.
"Pater 't Hoen heeft in het
verleden herhaaldelijk blijk ge
geven van zulke andere opvattin
gen en praktijken inzake moraal,
discipline en liturgie dan de
Rooms-Katholieke Kerk voor
staat, dat ik hem onmogelijk kan
(doen) benoemen in een functie
die mede onder mijn verant
woordelijkheid valt", schreef de
bisschop aan de hoofdaalmoeze
nier, mr. J. Th. van Vugt.
De Vereniging van Pastoraal
Werkenden heeft scherp gerea
geerd op de afwijzing van Gijsen.
"Door zijn houding heeft hij op
nieuw de gehele katholieke ge
loofsgemeenschap op schande
lijke manier gebruuskeerd"
(nors afgescheept), zegt de ver
eniging in een 'open brief. Bij
zijn afscheid als legeraalmoeze
nier werd de pater alom gepre
zen om zijn pastorale werk, zijn
'levensnabije' liturgie en de ge
loofwaardige manier waarop hij
het evangelie aan de orde wist te
stellen in de 'veelal kerk- en ge-
loofsvreemde wereld' van jonge
ren.
De pastoraal werkenden ver
wijten Gijsen, dat hij voor de be
zwaren tegen pater 't Hoen geen
werkelijke argumenten aan
voert. De bisschop zegt, onder
meer te zijn afgegaan op kritiek
uit de eigen achterban van de pa
ter. Hulpbisschop Castermans
zou in een gesprek met mr. Van
Vugt geen bezwaren tegen de be
noeming van 't Hoen naar voren
hebben gebracht.
Uitbreiding steun. De gere
formeerde 'Stichting Steun
Kerkbouw' (SSK) wil ook plaat
selijke kerken gaan steunen die
door ontkerkelijking of andere
oorzaken in financiële proble
men zijn gekomen. Ze heeft het
synodebestuur gevraagd, haar
opdracht uit te breiden, zodat in
bepaalde gevallen ook verzoeken
om steun tot instandhouding van
kerken kunnen worden ingewil
ligd. Het synodebestuur zal vol
gende week woensdag dit ver
zoek bespreken.
SSK helpt financieel plaatselij
ke kerken die willen bouwen of
verbouwen. De laatste twee jaar
zijn 24 kerken geholpen en is aan
18 kerken toegezegd dat ze op
steun kunnen rekenen. Maar
SSK kreeg ook verzoeken om
steun ter vermindering van
schulden en dat kon volgens de
statuten niet, hoewel er volgens
het bestuur redenen waren om
deze kerken wél te helpen.
Geldgebrek heeft de stichting
niet. Haar vermogen was in 1984
ongeveer het tienvoudige van de
lasten in dat jaar.
'Samen op weg'. De her
vormde classis Alphen aan den
Rijn - die in Woubrugge bijeen
was - heeft zich met 21 tegen 13
stemmen uitgesproken voor een
verder samen op weg gaan met
de Gereformeerde Kerken.
Aan dit 'ja' verbond de classis
de voorwaarde, dat voor een her
enigde kerk de 'gemeenschap
met de belijdenis der vaderen'
(artikel 10 van de hervormde ker
korde) kenmerkend is. "Men zal
de synode laten weten, dat de he
le classis grote waarde hecht aan
een prediking in overeenstem
ming met en gebondenheid aan
onze belijdenis", schrijft de Ter
Aarse predikant P. J. Stam van
daag in het kerkblad.
De gereformeerde classis Rijn
land stelde zich unaniem achter
'Samen op weg'.
Oegstgeest. Dit weekeinde
staan de kerken van Oegstgeest
in het teken van 'Solidaridad', de
oecumenische advcntsactie voor
projekten in Latijns-Amerika.
De groep 'Brasil op weg', die met
muziek, zang en woord het ar-
menprobleem van Latijns-Ame
rika onder de aandacht brengt,
werkt mee aan enkele diensten.
Morgenavond om 7 uur in de
rooms-katholieke kerk en zon
dagmorgen om 10 uur in de
Groene Kerk. Na de diensten is
er gelegenheid tot het kopen van
platen en ander materiaal ten ba
te van projekten in Brazilië.
Het weekeinde is een initiatief
van de Oegstgeester werkgroep
'Kerk en ontwikkelingssamen
werking'.
Alphen-Oudshoorn. Morgen
middag van 2 tot 4 uur staat de
historische Oudshoornse kerk in
Alphen aan den Rijn (Lage Zijde)
open voor belangstellende be
zoekers. Het orgel is te horen en
er is van alles over de kerk te
koop.
Overleden. In Roosendaal is
op 69-jarige leeftijd dr. G. van
Leeuwen overleden, oud-hoogle
caar aan de protestantse theolo
gische faculteit in Brussel. Vóór
zijn hoogleraarschap (1966) was
hij achtereenvolgens gemeente
predikant in Aalsum en Koudum
(Fr.), jeugdpredkant in Den
Haag, studentenpredikant in
Amsterdam en president-direc
teur van de Heldring-stichtingen
in Zetten.
In 1981 nam dr. Van Leeuwen
afscheid van de faculteit in Brus
sel. Vaak was hij in oecumeni
sche contacten de vertegenwoor
diger van de protestantse kerk
van België. Jarenlang is hij
redactiesecretaris geweest van
de theologische etherleergang
van de NCRV. 'Rondom het
Woord'.
Jarig. Volgende week
woensdag, 11 december, hoopt
professor dr. G. P. van Itterzon in
De Bilt (Park Arenberg 68) 85
jaar te worden. Van 1958 tot aan
zijn pensionering in 1971 was hij
hoogleraar in de theologie in
Utrecht, waar hij de geschiede
nis van het christendom en de
leerstellingen van de christelijke
godsdienst onderwees. Daarvóór
achtereenvolgens gemeentepre
dikant in Gelselaar, Alblasser
dam en Den Haag.
Vele jaren had de NCRV dr.
Van Itterzon als tweede voorzit
ter in haar midden In de Confes
sionele Vereniging in de Her
vormde Kerk heeft hij altijd een
vooraanstaande plaats ingeno
men. Van Itterzon is nog steeds
medewerker aan het Hervormd
Weekblad van deze vereniging.
Hervormde Kerk: beroepen
te Voorburg A. Carstens Middel-
harnis (deelgemeente 'Exodus'),
te Heinkenszand kandidaat E. J.
Rietveld Goes; aangenomen naar
Gorredijk-Kortezwaag A J. Ver
beek Berkhout-Avenhorn. naar
Reeuwijk (deelgemeente 'De
Brug') kandidaat mevrouw K
van Middendorp-Sonneveld
Maasland; bedankt voor Oud
Beijerland J. Maasland Wad-
dinxveen.
Gereformeerde Kerken: be
roepen te Appelscha kandidaat
J H. Binnema Amsterdam.
Oud-Gereformeerde Gemeen
ten: bedankt voor Hendrik Ido
Ambacht A. Kot Rijssen.
Baptistengemeenten: beroe
pen te Harlingen J. Bouritius
Hoogeveen, te Amsterdam-West
O. Oldenburger Hengelo.
Doopsgezinde Broederschap:
aangenomen naar Beverwijk-IJ-
muiden J. E. Klanderman Aar
denburg.
