Jong zijn in Burkina Faso
Feministische theologie nu ook in Kampen
Klapstuk-prijswinnaars
I
Jeugdseks houdt gemoederen bezig
Cadeautjes1
Versnelling maakt brommen duurder
Spreekuur jongeren over dienstplicht
f J^KoudougoJ»"M"U60U Kan,char>0
VDeo790u i^^^\^=5T^=:=,Fa<la N'GourmaSj
°vjs V? «Tenkodogo y
VT'"0 BENIN
WOENSDAG 27 NOVEMBER 1985
PAGINA
Eindredactie Bert Paauw
Telefoon 071 - 144941, toestel 242
Leidenhet klapstuk van Nederland. Onder dat motto organi
seerde de 3 October Vereeniging vorige maand een wedstrijd voor
Leidse scholieren waarbij het de bedoeling was een verhaal, ge
dicht, tekening, foto of ander werkstuk te maken over de stad Lei
den. Gisteren werden de prijswinnaars met een cadeau verblijd en
dat bracht op enkele scholen de nodige vrolijkheid teweeg, zoals op
de Lucas van Leijden-school op het Pieterskerkhof (foto boven)
waar Calun Yp en Jilles Heemskerk (beiden zittend) cadeaubon
nen in ontvangst konden nemen. Op het Stedelijk Gymnasium aan
de Fruinlaan (foto onder) werd er een jaarabonnement op een
computerblad uitgereikt aan winnaar Adriaan Bloem terwijl de
zieke Franklin Veldhuizen (foto midden) van Het Galjoen aan de
Oosterstraat bij zijn oma thuis een speelgoedbon kreeg toebedeeld.
Voor de klasgenoten van de prijswinnaars was er gisteren een
tractatie terwijl de scholen werden bedacht met een boekenbon.
Eveneens e<
8ste kring v
i tractatie plus een eervolle vermelding ging naar de
n De Morskring. (foto's Holvast)
Als je in Burkina Faso geboren
wordt verloopt je leven wel wat
anders dan dat van je Europese
lotgenoten. Een groot deel van je
leven zal worden beheerst door
de vragen 'Heb ik vandaag te
eten?' en 'Is er genoeg water in
de put?' Twee vragen waar Euro
pese jongeren niet bepaald mee
zitten.
Veel jongeren in Burkina Faso
zullen echter nog nooit van
kruisraketten, milieuvervuiling
en voedseloverschotten hebben
gehoord. Eén probleem hebben
Europese en Afrikaanse jonge
ren echter wei gemeen: Hoe kom
ik later aan een baan?
Burkina Faso ligt in West-Afri-
ka. Het land ligt ingeklemd tus
sen Mali, Niger, Benin, Togo,
Ghana en Ivoorkust. Dat wil zeg
gen: geen open verbinding met
de zee. Het wegennet is slecht
ontwikkeld en van een buitenge
woon slechte kwaliteit. Er is
maar één asfaltweg. De overige
wegen bestaan uit keien en zand.
riet land heett maar één spoor
lijn. Veel reizen is er voor Burki-
nese jongeren dus niet bij. Velen
blijven hun gehele leven in het
dorp of de streek waar ze gebo
ren zijn. Geen tienertoer, geen
fietsvakanties. Vakantie bete
kent trouwens in de meeste ge
vallen hard werken bij je vader
op het land of bij moeder thuis.
Het noordelijk deel van Burki
na Faso ligt in de Sahelzone. Het
is er droog, heet, kaal en stoffig.
Het leven is er erg hard. Het
zuidelijk deel is groener, daar
valt ook meer regen. Over regen
gesproken. Dit jaar viel er voor
het eerst in tien jaar weer over
vloedig regen. Sommige jonge
ren in Burkina Faso hadden nog
nooit zoveel water bij elkaar ge-
Fijn, zul je zeggen, want regen
betekent goede oogsten. Over
het algemeen is dat ook zo, maar
teveel regen betekent weer over
stroomde velden waarbij de
vruchtbare aarde wordt wegge
spoeld, huizen instorten, gewas
sen worden overwoekerd door
onkruid, wegen veranderen in ri
vieren. Het bestaan is altijd een
wankel evenwicht: net wel of net
niet genoeg te eten. Veel jonge
ren zijn constant ondervoed.
Voor alle inwoners van Burki
na Faso is het 's morgens heel
vroeg opstaan, zodra het licht
wordt. Dan is de zon nog niet zo
onbarmhartig heet als midden
op de dag. Als je het geluk hebt
een plaatsje op een school te ver
overen, moet je vaak al vroeg op
pad. Op het platteland zijn af
standen van 5 tot 10 kilometer lo
pen voor je op school bent heel
gewoon.
Ontbijten is er meestal niet bij
en een boterhammetje voor tus
sen de middag ook niet. De
meeste mensen moeten het doen
met één maaltiid Der dag. De da
gelijkse maaltijd bestaat uit 'to'
(een dikke pap) met saus. Vlees
is voor feestelijke gelegenheden.
Woon je niet zo ver van school,
dan moeten er voor schooltijd
vaak de nodige taken worden
verricht: werken in de tuin of op
het land, voor de beesten zorgen,
water halen of het erf aanvegen.
Op school leer je alle dingen
die ieder Hollands kind ook
moet weten. Er zijn echter wel
verschillen. Je moetje eigen pen
nen en schriften betalen, evenals
schoolgeld. Als je ouders daar
geen geld voor hebben, heb je
pech gehad. Dan kun je niet naar
school. In de klas moet je goed
opletten want meestal is er maar
één boek, dat van de meester.
Veel naar het bord kijken, veel
uit je hoofd leren en heel stil zit
ten want de meeste kinderen
moeten met z'n drieën in één
bank. Het meubilair is heel een
voudig, vaak erg slecht. Hetzelf
de geldt voor de lokalen en het
schoolbord. De meeste klassen
tellen ongeveer 70 leerlingen,
maar klassen van over de hon
derd kinderen komen ook voor.
Tijdens en na schooltijd wordt
er ook nog op kollektieve velden
gewerkt. De huidige regering
heeft namelijk het werken op de
velden voor iedereen - van minis
ter tot schoolkind - verplicht ge
steld. De regering stimuleert alle
aktiviteiten rondom het boeren
bedrijf. Ongeveer 90 procent van
de bevolking is boer. Je toe
komst staat dus in vele gevallen
al vast. Voor een meisje betekent
dat trouwen en dan heel hard
werken, voor een jongen bete
kent dat z'n vader opvolgen en
dus boer worden.
In de stad ligt de situatie wat
anders. De afstand naar een
school is niet zo groot maar het is
veel moeilijker om een plaatsje
te bemachtigen op school. Er zijn
te weinig scholen voor te veel
kinderen. Als je niet op school te
recht kunt dan wordt het een
kwestie van lanterfanten op
straat of op alle mogelijke manie
ren proberen wat geld te verdie
nen, bijvoorbeeld door op brom
mers te passen, door schoenen te
poetsen, door koffers te sjouwen,
noem maar od. Uitkeringen voor
zonder baan, daar doet
men in Burkina Faso niet aan.
De regering heeft geen cent
Trouwen doe je doorgaans
jong. De meeste meisjes k^jgen
al heel vroeg kinderen (vaak
ruim voor het twintigste jaar),
die op jonge leeftijd al weer hard
moeten aanpakken. Veel tijd
voor 'jong zijn' is er dus niet in
Burkina Faso.
Overigens bestaat er sinds 1976
in Noord wijk een werkgroep die
zich bekommert om het lot van
de mensen in Burkina Faso. Men
beijvert zich onder meer voor de
bouw van scholen. Wil je meer
weten van de bezigheden van de
werkgroep, dan kun je bellen
naar het Noordwijkse gemeente
huis, tel. 01719-19230, toestel 246.
BABS CASSEE
Een jongen van achttien die naar deaus, geld of snoep. Of op een Hn vond het een soort vrijbrief 'Wtéw'f v
Een jongen van achttien die
bed gaat met een meisje van vijf
tien is - strikt genomen - straf
baar. Maar geen hond die er iets
van zegt. Logisch ook. Je gaat
zoiets meestal niet aan de grote
klok hangen. Doe je dat wel, dan
wil je flink doen of je ouders pes
ten. Of misschien wel allebei.
Sommige ouders hebben er be
zwaar tegen dat hun zoon of
dochter van veertien of vijftien
seks bedrijft. Anderen helemaal
niet. In het eerste geval zullen ze
het proberen te verbieden, in het
andere geval natuurlijk niet.
Daar heb je dus geen wet voor
nodig, zou je zo zeggen. En dat is
ook zo. Daarom is de wet - de ze
delijkheidswetgeving - op dit
punt eigenlijk wel verouderd.
Toch wil dat niet zeggen, dat
dan iedereen maar z'n gang moet
kunnen gaan. Het kan bijvoor
beeld gebeuren dat een oudere
man of vrouw seks bedrijft met
een kind dat eigenlijk niet wil of
er nog niet rijp voor is. Je hoeft
dan niet meteen te denken aan
incest ('bloedschande') of seksu
eel geweld. Het kan ook zijn, dat
een kind wordt verleid met ca
deaus, 'geld of snoep. Of op
andere, subtiele manier onder
druk wordt gezet. In zo'n situatie
kan je niet altijd zeggen, dat een
kind uit vrije wil naar bed gaat
met een ouder iemand.
De moeilijkheid is nu hoe je
een en ander moet regelen in de
wet. De minister die over de ze
delijkheidswetgeving gaat, Kort
hals Altes, heeft daar inmiddels
wel enige ervaring mee. Hij
kwam begin deze maand met een
plan dat veel stof deed opwaaien.
Hij wilde seks met kinderen tus
sen twaalf en zestien jaar niet
langer strafbaar stellen, als ze
daar 'uit vrije wil' aan hadden
meegedaan. De minister wilde
op die manier de wet aanpassen,
omdat in de praktijk al veel jon
geren naar bed gaan met (iets)
ouderen.
De minister kreeg de steun van
zijn partij, de WD. Maar de
meeste reacties op het plan wa
ren overwegend negatief. De
jeugdpsychiater Mik, die ook
nog voor D66 in de Tweede Ka
mer zit, zei dat het wetsvoorstel
van Korthals Altes onvoldoende
bescherming biedt aan het kind.
Hij vond het een soort vrijbrief j
voor seksueel misbruik. "Kinde
ren van twaalf tot zestien jaar
hebben nog niet definitief een ei
gen identiteit gevonden", zei hij.
"De ontwikkeling van hun sek
sualiteit is nog gaande, en boven
dien is de vorming van hun intel
ligentie en hun visie op hoe het
in de wereld gaat, nog niet vol
tooid".
Met andere woorden: de minis
ter moest zijn plan maar verge
ten. Dat vond uiteindelijk ook de
WD. De partij van de minister
was geschrokken van de vele, en
soms heftige reacties op het
wetsvoorstel. En veranderde
prompt van koers. De minister
zelf volgde snel. Hij wilde van
zijn voorstel geen halszaak ma
ken, en slikte het dus in. Hij zei
ook, dat seks van kinderen ei
genlijk geen zaak van de wetge
ver is, maar van de ouders.
Toch is het laatste woord over
'jeugdseks' nog niet gesproken.
Want lekker vrijen met een denk
beeldige politieagent op de ach
tergrond, dat blijft natuurlijk
vreemd.
WIM WIRTZ
Jongeren die een brommer met versnellingen rij
den, moeten volgend jaar waarschijnlijk 25 gulden
meer verzekeringspremie betalen. Dat zal dan 185
gulden per jaar gaan kosten. De premie voor auto
maatjes, meestal damesbrommertjes, blijft onge
veer negen tientjes.
Een club van grote verzekeringsmaatschappijen
heeft deze verhoging van de premie tenminste
geadviseerd aan alle verzekeraars. De reden voor
dit advies is het feit dat brommers met versnellin
gen vaker schade veroorzaken dan de automaatjes.
De maatschappijen moeten daarom meer geld
uitkeren voor brokken die bromfietsers met ver
snellingen veroorzaken. Dat geld komt uit de pre
mies, dus als de verzekeringsmensen geen verlies
willen maken moeten de premies voor deze brom
mers omhoog. Het is overigens al een paar jaar zo,
dat de verzekering meer geld wil hebben voor de
brommers met versnelling dan voor die zonder.
Dat betekent dat de bromfietsers die 'versneld'
rijden aardig wat meer moeten betalen voor hun
gemakkelijke en snelle manier van vervoer. De ver
zekeringspremie is voor de meeste bromfietsrij
ders jaarlijks de grootste uitgave voor de brommer.
Wij vroegen aan Edward Kranenburg en Robert
Zierikzee, allebei in het bezit van zo'n snel monster
met versnellingen en allebei zestien jaar oud, of zij
het ermee eens zijn dat met brommers met versnel
lingen vaker ongelukkewn gebeuren. "Dat slaat
nergens op", roepen ze eerst.
Maar later zegt Edward toch dat hij al twee keer
schade heeft gereden met zijn brommer. "De mees
te brommers met versnellingen zijn ook wel opge
voerd", weet hij. Robert vindt het daarentegen een
voordeel dat de brommers met versnellingen veel
grotere remmen hebben. Maar hij heeft het geluk
dat hij de premie niet zelf hoeft te betalen. "Als ik
dat wel zou moeten, werd het wel erg duur".
Als een Nederlandse jongen 18
jaar is geworden moet hij wor
den gekeurd voor militaire
dienst. Dat wil niet zeggen dat hij
ook per se het militaire pak zal
aantrekken. Integendeel, dat
'overkomt' uiteindelijk maar drie
van de tien jongens. Als je bij de
aangewezenen behoort zullen er
waarschijnlijk heel wat vragen
naar boven komen.
Wat gebeurt èr allemaal als je
de kazernepoort binnenstapt?
Welke rechten heb je? Is er uit
stel mogelijk en zo ja, voor hoe
lang? Ook over de financiën be
staat vaak veel onduidelijkheid.
Officieel krijgt een soldaat het
minimum-jeugdloon, maar in de
praktijk wordt per maand een
bedrag van 550 gulden aan 18-ja-
rigen uitgekeerd. Een 19-jarige
krijgt een bedrag van 650 gulden
en als je 20 jaar of ouder bent ont
vang je 750 gulden op je girore
kening.
Jongeren die met vragen zitten
over de dienstplicht kunnen in
Leiden terecht op een wekelijks
spreekuur van de Vereniging
van Dienstplichtige Militairen
(WDM). Dat spreekuur is op
donderdagavond in het Bree-
huys (Breestraat 19) tussen 7 en
10 uur. Eventueel kun je met vra
gen ook terecht bij het landelijk
bureau van de WDM, Mojelka-
zerne, Utrecht, telefoon 030-
930731.
(Wordt vervolgd)
Schriftelijke reacties sturen naar Leidsch/Alphens Dagblad,
t.a.v. KITS, antwoordnummer 10050, 2300 AB Leiden. Een
postzegel plakken is niet nodig.
De gereformeerde theologi
sche hogeschool in Kampen
krijgt een docente 'feministische
theologie' (deeltijdbaan). Daar
toe besloot de synode gisteren in
Lunteren. Met grote meerder
heid verwierp de synode een
amendement om deze functie te
schrappen. De motie was afkom
stig van de predikant G. Mink uit
Arnemuiden, die de docenten
dogmatiek bekwaam genoeg
achtte om de plaats van de
vrouw in de kerk aan de orde te
stellen.
De rector van de Kamper hoge
school, professor K. Schippers,
ontkende, dat deze functie een
modegril zou zijn. Ongeveer de
helft van de studenten is vrouw.
De meeste theologische oplei
dingen besteden al aandacht aan
de feministische theologie.
De opleiding in Kampen krijgt
een bredere opzet. Studenten
kunnen nu ook voor andere
functies dan die van predikant
worden opgeleid, zoals gods
dienstleraar. Op dit moment
kiest bijna 20 procent van de af
gestudeerden voor een andere
functie dan die van predikant in
een gemeente. Behalve voor fe
ministische theologie komen er
ook nieuwe posten voor sociolo
gie en godsdienstpsychologie en
voor didactiek.
'Kampen' heeft nu 425 studen
ten, van wie 61 eerstejaars. Van
de eerstejaars komen er 18 uit
het buitenland. Voor de jaren 90
wordt een daling van het aantal
studenten tot rond 300 verwacht.
De synode stemde ook in met
een samenwerkingsovereen
komst tussen de christelijke so
ciale akademie 'De IJsselpoori'
in Kampen en de theologische
hogeschool voor de opleiding
van kerkelijke werkers. De oplei
ding 'agogisch geschoold kerke
lijk werker' is al in augustus 1984
met twaalf studenten begonnen.
Dit jaar meldden zich vijf stu
denten. Afgestudeerden kunnen
in een of meer plaatselijke ker
ken de predikant(en) helpen bij
gemeente-opbouw, diakonaal
werk, evangelisatie en werk on
derjongeren.
Volgend jaar wordt f.
250.000 besteed aan herbezetting
van arbeidsplaatsen in het Dien
stencentrum van de Gerefor
meerde Kerken in Leusden, dit
in het raam van de arbeidstijd
verkorting. De synode ging daar
gisteren mee akkoord.
De synodecommissie die de al
gemene kerkelijke begroting
vooraf had beoordeeld, deelde
mee, dat de bijdrage aan het In
terkerkelijk Vredesberaad vol
gend jaar ter discussie zal wor
den gesteld. Voor 1986 wordt de
ze post ongemoeid gelaten, maar
voor het jaar daarop zal er een
'overweging' plaats hebben.
Ongehoorzaam. In antwoord
op de nota 'De maat is vol' heeft
het moderamen (bestuur) van de
Hervormde Kerk het Interkerke
lijk Vredesberaad te kennen ge
geven, dat het inzake het ver
schijnsel 'burgerlijke ongehoor
zaamheid' terughoudend moet
zijn. "Als het IKV of de kerk
hiertoe uitdrukkelijk zou oproe
pen, zou dit zijn doel voorbij
schieten", schrijft het kerkbe
stuur.
Volgende week zaterdag be
spreekt de campagneraad van
het IKV de nota. Het kerkbe
stuur wijst op het gevaar, dat de
kerk betrokken zou kunnen ra
ken in partijpolitieke strijd.
"Krachtens haar wezen mag zij
zich daar niet bevinden". Boven
dien zou de kerk dan mee verant
woordelijk zijn voor alle emoties
die hierdoor in de samenleving
worden opgeroepen.
Wel maakt het hervormde
kerkbestuur onderscheid tussen
geweldloze vormen van burger
lijke ongehoorzaamheid en han
delingen die de samenleving ont
wrichten. Tegen dat laatste dient
de kerk 'ten stelligste te waken'.
In grote lijnen kan het modera
men zich verenigen met de
standpunten van de hervormde
raad voor overheid en samenle
ving (ROS). Er kan een grens zijn
aan de gehoorzaamheid van een
christen aan de overheid. De
ROS pleit meer voor symboli
sche acties. Mensen die op grond
van kerkelijke uitspraken tegen
kernwapens besluiten tot bur
gerlijke ongehoorzaamheid heb
ben recht op een gewillig oor van
de kerken. In ieder geval, zegt de
ROS, moet de kerk de betrokke
nen zelf horen voordat een stand
punt over hen wordt bekendge
maakt.
Bevriezing. De Raad van
Kerken in Nederland is vóór be
vriezing van de defensie-uitga
ven volgend jaar op het niveau
van 1985. De voorgenomen stij
ging van 3 procent kan dan ge
bruikt worden voor bestrijding
van honger in de wereld. Vol
gens de raad is dat een 'beschei
den poging' om zowel de spiraal
van de honger en de stagnerende
economieën als van de wapen
wedloop om te buigen.
De Raad van Kerken stelde
zich geheel achter een rapport
van zijn werkgroep 'Kerk en ont
wikkelingssamenwerking' waar
in dit voorstel wordt gedaan. Het
rapport, getiteld 'Over de armoe
de in het Nederlandse ontwikke
lingsbeleid', is vanmiddag in
Den Haag gepresenteerd. De
Raad van Kerken wil daarmee
een grondige herbezinning op
het ontwikkelingsbeleid op gang
brengen.
Dat beleid versmalt meer en
meer tot hulpverlening zonder
meer, zegt het rapport. Het is te
zeer geïsoleerd van het andere
beleid, zoals van buitenlandse
zaken, financiën en economische
zaken.
Kernwapens. De bisschop
pen van de Verenigde Methodis-
tenkerk in de Verenigde Staten
(de naar grootte tweede protes
tantse kerk van het land met
ruim 9 miljoen leden) wijzen in
een pastorale brief over oorlog
en vrede elk gebruik van kern
wapens onvoorwaardelijk af. Zij
verklaren, tot het inzicht te zijn
gekomen dat afschrikking met
kernwapens nooit de zegen van
de kerk mag krijgen.
Volgend jaar april praten alle
methodistische bisschoppen op
nieuw over de zaak. Dan zullen
zy hun brief definitief vaststellen
voor discussie op elk niveau bin
nen de kerk.
Gereformeerde Kerken Vrij
gemaakt: aangenomen naar Win
schoten kandidaat J. Zwart
Kampen, naar Dronten B. Luiten
De Lier; beroepen te Enumatil
(Gr.) P. Lameris Vollenhove, te
Rotterdam-Oost H. Drost Eem-
dijk; bedankt voor Mariënberg J.
Groeneveld Ridderkerk, voor
Rotterdam-Delfshaven J. Kry-
tenburg Sliedrecjit. Gerefor
meerde Gemeenten: bedankt
voor Amersfoort J. C. Weststrate
's GravenDolder.
Tambao]
NIGER
Ouahigouya Kaya S»
f J Touflan* B U R'K IN A\„\
tf 0ebougour %Tj /togo/
JBanlora V. HT
f Gao'ua GHANA T"
Spoorweg
IVOORKUSTj V V
